TÜRKİYE'DE YETİŞEN GENİSTA TÜRLERİ HAM ALKALOİT KARIŞIMLARININ ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTESİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKİYE'DE YETİŞEN GENİSTA TÜRLERİ HAM ALKALOİT KARIŞIMLARININ ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTESİ"

Ufuk Dinçer
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ı 1 BiLiMSEL ARAŞTIRMALAR 39 FABAD Farm. Bil. Der. 17, 39-44, 1992 FABAD J. Pharm. Sci. 17, 39-44, 1992 TÜRKİYE'DE YETİŞEN GENİSTA TÜRLERİ HAM ALKALOİT KARIŞIMLARININ ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTESİ Ufuk ABBASOGLU (*) Fatma TOSUN (**) Özet: Türkiye'de yetişen Genista türlerinden elde edilen ham alkaloit karışımlarının antibakteriyel aktivitesi Escherichia coli ve Staphylococcus aureus; antifungal aktivitesi ise Candida albicans ve Candida pseudotropicalis'e karşı tüpte dilüsyon yöntemiyle araştırılmıştır. Ham alkaloit karışımları standart olarak kullanılan ampisilin'den daha az antibakteriyel aktivite göstermiştir. G.lydia var. antiochia'dan elde edilen ham alkaloit karışımının S.aureus'a, E.coli'den daha etkili olduğu görülmüştür. Candida albicans'a karşı, sekiz bitkiden elde edilen ham alkaloit karışımlarının standart olarak kullanılan oksikonazol ile aynı aktivitede olduğu; G. acanthoclada, G. involucrata, G.anatolica ve G. libanotica'dan elde edilen ham alkaloit karışımlarının ise diğer ham alkaloit karışımlarından daha az antifungal aktivite gösterdiği saptanmıştır. ANTIMICROBIAL ACTIVITY OF CRUDE ALKALOID MIXTURES OF GENIST A SPECIES GROWING IN TURKEY Summary: The antibacterial activity of crude alkaloid mixtures obtained from Genista species growing in Turkey was investigated by tube dilution method against Escherichia cali and Staphylococcus aureus; antifungal activity against Candida albicans and Candida pseudotropicalis. The crude alkaloid mixtures have showed lower antibacterial activity than standard ampicilline. it is shown that crude alkaloid mixture obtained from G.lydia var. antiochia is more effective against S. aureus than E. cali. it is observed that crude alkaloid mixtures obtained from eight plants showed equal antifungal activity ta!hat of standard oxiconazole against Candida albicans; the crude alkaloid mixtures of G.acanthoclada, G. involucrata, G. anatolica and G. libanotica have lower activity!han other crude alkaloid mixtures. Key words Başvuru Tarihi : Kabul Tarihi Genista spec., Antibacterial aclivity, Antifungal activity (*) Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Mikrobiyoloji Bilim Dalı, Hipodrom-Ankara (**) Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Farmakognozi ABD, Hipodrom-Ankara i l! I I'!.j '1 1

2 40 GİRİŞ yetişmektedir (2). görülmüştür (15). ABBASOGLU ve TOSUN hia coli ve Staphylococcus aureus; antifungal akli vitesi ise Candida albicans ve Candida pseudotropicalis'e karşı tüpte dilüsyon yöntemiyle araştırılmış ve standart olarak kullanılan ampisilin ve oksikonazol'ün etkisiyle karşılaştırılmıştır. MATERYAL.ve YÖNTEM Bu çalışmada kullanılan Genista türlerinin toplandığı yerler aşağıda belirtilmiştir. Bitki örnekleri Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Herbaryumu'nda kayıtlıdır. Toplanan bitkilerin topraküstü kısımları kurutulup toz edildikten sonra hanı alkaloit kanşımı eldesinde kullanılmıştır. Antibakteriyel aktivite araştırmasında sıvı Müeller-Hinton besiyeri (Difco), Antifungal aktivite araştırmasında ise sıvı Sabouraud besiyeri (Oxoid) kullanılmıştır. Antibakteriyel aktivite tayininde kullanılan Escherichia coli ATCC ve Staphylocdccus aureus ATCC ile antifungal aktivite tayininde kullanılan maya benzeri funguslardan Candida albicans ve Candida pseudotropicalis GATA'dan sağlanmıştır. Standart olarak kullanılan ampisilin Deva İlaç Fabrikasından oksikonazol ise Refık Say- : Zeytinalan (lzmir), AEF : Bornova (İzmir), AEF : Lalahan (Ankara), AEF : Seyitgazi (Eskişehir), AEF : Kemalpaşa-Ovacık (İzmir), AEF : Akdağmadeni (Yozgat), AEF : Beynarn (Ankara), AEF : Tahtaköprü (Bursa), AEF : Yeşilova (Burdur), AEF : Sipyl Dağı (Manisa), AEF : Bülke-Dörtyol (Hatay), AEF : Sangöl-İskenderun (Hatay), AEF Genista L. (Fabaceae) türleri dikenli veya dikensiz çalı şeklinde bitkiler olup Akdeniz bölgesinde yayılış göstermektedirler. Batı ve Orta Avrupa'dan Güneydoğu Rusya'ya kadar bitkiye rastlanmaktadır, Kuzey Afrika, Suriye ve Türkiye de bitkinin yayılış alanı içerisindedir (1). Türkiye'de üçü endemik olmak üzere onbir Genista türü Genista türlerinin alkaloit, flavonoit, uçucu yağ, tanen ve müsilaj taşıdığı bilinmektedir (3). Türkiye'de yetişen Genista türleri üzerinde yapılan çalışmalarla 1 1 Genista türünden 21 kinolizidin alkaloidi, 1 tetrahidroizokinolein alkaloidi ve 1 tane de dipiperidin alkaloidi izole edilmiştir ( 4-14). Genista alkaloitlerinin antibakteriyel aktivitesi üzerindeki literatür araştırmalanmızda, kinolizidiıı alkaloitlerinden spartein, lupanin ve 13-tigloil-lupanin'in fitopatojenik mantarlara ve bazı Gram ( +) bakterilere karşı etkilerinin araştırıldığı Bu çalışmada ise, Türkiye'de yetişen Genista türlerinin ham alkaloit kanşımlannın antibakteriyel aktivitesi Escheric- G. acanthoclada DC. G. anatolica Boiss. G. sessilifolia DC. G. aucheri Boiss. G. carinalis Gris. G. involucrata Spach G. albida Willd. G. tinctoria L. G. burdurensis P. Gibbs G. lydia Boiss. var. lydia var.antiochia (Boiss.) P. Gibbs G. libanotica Boiss.

3 ABBASOGLU ve TOSUN 41 daın Hıfzıssıhha Merkezinden temin edilmiş!ir. Kurutulup toz edilmiş bitkisel materyalden önceki çalışmalarda belirtilen yöntemle (5) ham alkaloit kanşımı elde edilmiştir. Ham alkaloit kanşımlarının antibakteriyel ve antifungal aktiviteleri tüpte dilüsyon yöntemiyle araştırılmıştır (16). Ham alkaloit karışımlarının ve standart antibiyotiklerin 1000 µg/ml konsantrasyondaki metanollü çözeltilerinin antibakteriyel aktivite testleri için sıvı Müeller Hinton besiyeri ve antifungal aktivite için sıvı Sabouraud besiyeri ile çift katlı dilüsyonuyla 500, 250, µg/ ml'lik konsantrasyonları hazırlanmıştır. Çözücü olarak kullanılan metanolün de antimikrobiyal etkisini incelemek için 1/2, 1/4,..., l/256'lık dilüsyonlan hazırlanmıştır. Herbir tüp üzerine 24 saatlik taze kültürlerinden 10 6 CFU/ml konsantrasyonda hazırlanmış olan uygun mikroorganizma suspansiyonundan 0.15 mi ilave edilmiş ve bütün tüpler 37' C lik etüvde inkübasyona bırakılmıştır. 24 saat sonra mikroorganizmaların üremesi sonucu oluşan bulanıklık dikkate alınarak; hiç bulanıklık göstermeyen, yani üreme olmayan en düşük konsantrasyondaki dilüsyon, MlK değeri (minimal inhibisyon konsantrasyonu) olarak alınmıştır. SONUÇ VE TARTIŞMA Ham alkaloit karışımları aynı minimal inhibisyon konsantrasyonunda antibakteriyel aktivite göstermekle birlikte, E. coli'ye daha etkili oldukları görülmektedir (Tablo 1 ). Ancak G. lydia var. antiochia'nın ham alkaloit karışımı, S. aureus'a diğer ham alkaloit karışımlarından daha fazla etki göstermiştir. G. sessilifolia, G. aucheri, G. carina- Tablo 1. Ham alkaloit kanşımlannın MlK değerleri (µg/ml) A B c D G. acanthoclada G. aııatolica G. sessilifolia G. aucheri G. carinalis G. involucrata G. albida G. tinctoria G. lydia var. lydia var. antiochia G. burdurensis G. libanotica Arnpisilin Oksikonazol A : Escherichia cali, B : Staphylococcus aureus, C : Candida pseudotropicalis, D : Candida albicans

42 olduğu; G. acanıhoclada, G. anatolica, G. involucraıa ve G. libanotica'dan elde yukarıda belirtilen sekiz ham alkaloit karışımından daha az antifungal etki saptanmamıştır.

4 42 olduğu; G. acanıhoclada, G. anatolica, G. involucraıa ve G. libanotica'dan elde yukarıda belirtilen sekiz ham alkaloit karışımından daha az antifungal etki saptanmamıştır. yönelik olan bu çalışma sonucunda görülen antibakteriyel ve antifungal aktivitenin ham alkaloit karışımında bulunan hangi alkaloitlerden kaynaklandığı, hangi alkaloitlerin daha etkili olduğu ve bunların diğer mikroorganizmalar üzerindeki KAYNAKLAR genus Genista L.", Notes Fronı the 99, Davis, P.H., Flora ofturkey and the East Aegean Islaııds, Edinburgh, University Press, Yol. 3, 24, List, P. H., Hörhammer, L., Hagers Handbuch der Pharmazeuıic/ıen Praxis, Berlin, Springer-Yerlag, Yol. 4, 1110, Ankara, 15, 9-15, aııatolica", Planta Med., 52 (3), 242-3, Şener, B. (ed.), Ankara, Gazi Üniv. 119, P/anta Med., 54 (5), 466, Tosun, F., Tanker, M., Tosun, A., Özden, T., "Türkiye'de yetişen Genista sessilifolia DC. Bifkisinin Alkaloi ti eri'', VIII. Bitkisel ilaç Hammaddeleri Toplantısı, lstanbul, Mayıs, _:s -:;:r! ti, j :J '<i0? i ' ABBASOGLUveTOSUN acanthoclada DC.", J. Fac. Pharnı. Tosun, F., "Alkaloids of Genista aucheri Boiss.", GUEDE, 1. Fac. Pharm. Gazi, 3 (2), , Tosun, F., "Türkiye'de Yetişen Genista carinalis Gris. Bitkisinin Alkaloitleri", VI. Bitkisel ilaç Hammaddeleri Toplantısı Bildiri Kitabı, Basın-Yayın Yüksek Okulu Matbaası, , Tosun, F., Tosun, A., Tanker, M., burdurensis'', Planla Med., 53 (1), involucrata and Genista albida", Planla Med., 53 (5), , Tosun, A., Tanker, M., Özden, T., Tosun, F., "Alkaloids of Genista libanotica'', P/anta Med., 53 (5), 501, Tosun, A., Tanker, M., Tosun, F., lydia var. lydia and var. antiochia",!is, G. albida, G. tinctoria, G. burdurensis, G. lydia var. lydia ve var. antiochia'dan elde edilen ham alkaloit karışımlarının Candida albicans'a karşı, oksikonazol ile aynı antifungal aktivitede edilen ham alkaloit karışımlarının ise gösterdiği saptanmıştır. Çözücü olarak kullanılan metanolün testde uygulanan dilüsyonlarının hiçbirinde antimikrobiyal aktivite Türkiye'de yetişen Genista türlerinden elde edilen ham alkaloit karışımları üzerinde antimikrobiyal aktivite yönünden genel bir değerlendirmeye aktivitelerinin daha ileri çalışmalarla tayin edilmesi planlanmıştır.!. Gibbs, P.E., "A Revision of the Royal Botanic Garden, 27 (!), 11-

5 ABBASOGLUveTOSUN 13. Nasution, M.P., Hussain, R.A., Kinghorn, A.D., Tosun, A., Tosun, F., Tanker, M., Özden T., "A New Type of Quinolizidine Alkaloid from Genista sessilifolia'', Biology and Chemistry of Active Natura/ Substances, Bonn, July 17-22, Tosun, F., Tanker, M., Tosun, A., tinctoria L. Growing in Turkey", Pharmacia-JTPA, 3 (1), 5-8, Wink, M., "Chemical Defense of Leguminosae. Are Quinolizidine Alkaloids Part of the Antimicrobial Defense System of Lupins?" Z. Naturforsch., 39c, , Branch, A., Starkey, D.H., Power, E.E., "Diversifications in the tube dilution test for antibiotic sensitivity of.microorganisms", App. Microbio/., 13 (3), , 1965.

Benzer belgeler

TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Kimya,Biyoloji,Fizik,Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi LİSE-1 ÇALIŞTAY 2011 KEPEZ/ÇANAKKALE TEMMUZ-2011

TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Kimya,Biyoloji,Fizik,Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi LİSE-1 ÇALIŞTAY 2011 KEPEZ/ÇANAKKALE TEMMUZ-2011 İŞLENMİŞ TÜTÜN(Nicotiana tabaccum)ekstresinin ANTİBAKTERİYAL