SOFT-CORE ve SO UK LATERAL KONDANSASYON KANAL DOLGU YÖNTEMLER N N BOYA SIZINTISI AÇISINDAN DE ERLEND R LMES

Transkript

1 SOFT-CORE ve SO UK LATERAL KONDANSASYON KANAL DOLGU YÖNTEMLER N N BOYA SIZINTISI AÇISINDAN DE ERLEND R LMES THE EVALUATION OF DYE PENETRATION BETWEEN SOFT-CORE AND COLD LATERAL CONDENSATION TECHNIQUES Senem G. Y T ÖZER* B. O uz AKTENER ÖZET Amaç: Bu çal flman n amac, termoplastize kök kanal dolgusu Soft-Core ve konvansiyonel so uk lateral kondansasyon tekniklerine ait koronal boya s z nt derecelerini karfl laflt rmal olarak de erlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Altm fldört adet üst keser difl, kanal geniflletmelerinin tamamlanmas n takiben rastgele olarak iki gruba ayr ld. Birinci grupta yer alan difller Soft-Core, ikinci grupta yer alan difller ise so uk lateral kondansasyon tekni i ile dolduruldu. K rksekiz saat boyunca çini mürekkebi içinde bekletilen örneklerdeki boya s z nt lar linear olarak ölçüldü. Bulgular: Verilerin istatistiksel de erlendirilmesi Mann-Whitney U testi ile gerçeklefltirildi. Boya s z nt dereceleri, gruplar aras nda, istatistiksel olarak anlaml bir farka neden olmad (p>0,05). Sonuç: Soft-Core ve so uk lateral kondansasyon teknikleri, s z nt aç s ndan de erlendirildi inde, birbirlerine benzer etkilere sahip olduklar gözlenmifltir. Anahtar Sözcükler: koronal boya s z nt s, so uk lateral kondansasyon, Soft-Core SUMMARY Objective: The aim of this study was to compare the coronal leakage in extracted human teeth using a thermoplastic root canal obturation technique, Soft-Core and conventional cold lateral condensation technique. Material and Method: Root canals of sixtyfour maxillary incisors were prepared and teeth were randomly divided into two groups. Teeth in Group 1 were obturated with Soft-Core and teeth in Group 2 were obturated with cold lateral condensation. The sealability of each technique was assessed by a coronal dye penetration method. Linear dye penetration of each sample was measured. Results: Data were analysed using Mann-Whitney U-test. Statistical analysis of the results demonstrated that no differences were found between Soft-Core and cold lateral condensation techniques (p>0,05). Conclusion: It is concluded that, Soft Core and cold lateral condensation techniques have similar effects on leakage. Keywords: coronal dye penetration, cold lateral condensation, Soft-Core Makale Gönderilifl Tarihi : Yay na Kabul Tarihi: * A z ve Difl Sa l Merkezi, Serbest Endodontist, Diyarbak r, Dr. Ege Üniversitesi Diflhekimli i Fakültesi, Endodonti Bilim Dal, Prof. Dr. 157

2 Yi it Özer S G, Aktener B O 158 G R fi Kanal dolgusu, kök kanal sisteminin koroner girifl kavitesinden apikaldeki dentin-sement birleflimine kadar olan bölgenin, s zd rmaz bir flekilde doldurulmas d r. Baflar l bir endodontik tedavinin ana safhalar kanallar n geniflletilip mikroorganizmalardan ar nd r lmas ve geniflletilen kanal içi alan n bir dolgu maddesiyle hermetik olarak kapat lmas d r 1,20,24,26. Böylece kök kanal n n d fl ndan ve komflu dentin tübüllerinden gelecek muhtemel mikroorganizmalar n tekrar enfeksiyon oluflturmas önlenir, kimyasal ve mekanik temizlik ile elde edilen dezenfeksiyonun devam etmesi sa lan r 2. Güta-perka ve kanal dolgusu patlar günümüzde en çok tercih edilen kanal doldurma maddeleridir ve pek çok farkl flekilde kullan lmaktad rlar 3,23. So uk lateral kondansasyon yöntemi günümüzde en yayg n olarak kullan lan kanal doldurma tekni idir 1,12,13,27,34. Kanallar çok e ri veya düzensiz olmad sürece, bütün difl gruplar nda güvenlikle kullan labilir 33. Ana konun yerlefltirilmesini takiben dentin duvarlar ile arada kalan boflluklar,bas nç uygulayarak, yard mc konlarla doldurulur. Fakat bu tekni in baflar s kanal dolgu pat n n kanal içindeki düzensiz yap lar doldurup doldurmamas na ba l - d r 7,17. Çal flmalar termoplastik güta-perkan n kök kanal sistemindeki düzensizliklere daha iyi uyum gösterdi ini bildirmektedir 1,5,8,18,32. Son zamanlarda, kök kanal geniflletmeleri özel motorlara tak lan döner kanal aletleri ile haz rlanmaktad r. Giderek artan aç lara sahip bu e eler ile kanal geniflletmelerinin konik bir flekil kazanmas hedeflenmektedir. Geniflletilen kök kanal n n benzer aç ya uygun bir kanal dolgusu ile doldurulmas amac yla yeni kanal doldurma yöntemleri gelifltirilmektedir 28. Endodontide termoplastize kanal doldurma tekniklerinin kullan m giderek yayg nlaflmakta ve bu teknikler sayesinde kanal doldurma ifllemlerinin daha h zl, pratik ve geniflletilen konik yap ya uygun olarak haz rlanmas amaçlanmaktad r 17. Soft-Core (Benco, Copenhagen, Denmark), tafl y c ile birlikte kullan lan ve 1993 y l nda Benco firmas taraf ndan üretilen 3. nesil bir endodontik dolgu maddesidir. Sistem; üzeri termoplastik α fazl güta-perka ile kapl, ISO standartlar na uygun olarak üretilen plastik tafl y c lar ve özel s t c s ndan meydana gelir. a fazl güta-perka, b fazl geleneksel güta-perka konlarla ayn kimyasal formüle sahiptir. Farkl olarak; α fazl güta-perka de iflik yap sal ve fiziksel özelliklere sahiptir, 0.5 C/saat so utuldu unda β faz na dönüflür 11 (Tablo I). Kök kanal dolgusunun kanal duvarlar na uyumunun de erlendirilmesi apikal veya koronal yönde linear boya s z nt testleri ile gerçekleflmektedir. Bu testlerde ço unlukla iflaretleyici olarak boyalar, radyoaktif izotoplar, bakteriler veya onlar n yan ürünleri kullan lmaktad r. Boyalar hassas olmalar, kullan m kolayl sa lamalar ve ekonomik olarak uygunluklar aç s ndan de erlendirildi inde en çok kullan lan iflaretleyici grubunu oluflturmaktad r 22. Çini mürekkebi, metilen mavisi ve hematoksilen eozin bu grupta yer alan boya çeflitlerinden birkaç d r. Boya s z nt - s n n derinli i kök kanal dolgusu ve kanal duvarlar aras nda yer alan bofllu u belirtmektedir 31. Tablo I. α ve β fazl güta-perka bileflenler ve aralar ndaki farklar α fazl güta-perka β fazl güta-perka % Güta Perka % 29 Ham Güta Perka % Çinko Oksit % 29 Çinko Oksit % 1 4 Mum, Rezin % 29 Baryum Sülfat % 1 18 Metal Sülfatlar % 11 Titanyum Oksit % 2 Antioksidan Madde, Mastikasyon Maddesi Is ile yumuflat l nca ak c Is t l nca deforme olur, ak c l özellik kazan r, adhesivli i artar. azal r, adhesivli i azal r. 65 C nin üzerinde s t l rsa C aras nda s t l rsa flekilsiz hale geçer ve yumuflar. kristalli haline döner. Bu andan itibaren her saat C ye kadar s t l rsa 0.5 C so utulursa tekrar amorf bir yap ya döner. sertleflir. Oluflan faz de ifliklikleri hacimsel de iflimlere neden olur. Tablo II. Kanal Doldurma Yöntemleri Aras nda Oluflan S z nt De erleri (mm) n Soft-Core So uk Lateral Kondansasyon 20 X SD X SD Modern endodontide, kanal aletleri ve dolgu maddelerinin fiziksel özellikleri art r larak, hekimin pratiklik ve zaman kazanc sa lamas amaçlanmaktad r. Yeni üretilen maddeler marketlerde kolayl kla yerini almakta ve kullan lmaya bafllanmaktad r. Bu maddelere karfl olan ilgi, malzemelerin teknik özelliklerini ortaya ç kartmaya çal - flan araflt rmalar da beraberinde getirmektedir. Çal flmam z n amac, termoplastik güta-perka yöntemi olan Soft-Core un so uk lateral kondansasyon yöntemi ile, boya s z nt derecelerini, koronal boya s z nt s yöntemi kullanarak karfl laflt rmal olarak incelemektir. GEREÇ ve YÖNTEM Çal flmam zda protetik veya periodontal amaçla çekilen altm fldört adet tek köklü üst kesici difl kullan ld. Difller kullan m aflamas na kadar, içine antibakteriyel timol kristalleri eklenmifl 4 C s cakl kta, serum fizyolojik içinde sakland. Difller seçilirken düz ve tek köke sahip olmalar, kök geliflimini tamamlam fl olmalar, kökte çürük ve fraktür içermiyor olmalar na dikkat edildi. Girifl kaviteleri su so utmal aeratör ile, ML frez (Diatech, Charleston, U.S.A) kullanarak aç ld. 15 numaral kanal aleti kök kanal boyunca ilerletildi ve apikal foramenden ç k fl izlendi, takiben bu uzunluktan 0.5 mm ç kart larak çal flma boyu saptand. Difller Tri-Auto ZX (J. Morita,

3 Kök Kanal Dolgusu Tekniklerinin Karfl laflt r lmas Kyoto, Japan) cihaz ucuna tak lan nikel-titanyum Quantec LX (Tycom Dental, California, U.S.A) e eler ile geniflletildi. Çal flmada yer alan bütün örnekler, apikal bölgede standardizasyonun sa lanmas amac yla 45 numaral e eye kadar step-down yöntemi ile çal flma boyuna kadar geniflletildi. Koroner üçte bir bölge s ras yla.08,.10 ve.12 aç ya sahip Quantec Flare serisi ile flekillendirildi, orta ve apikal üçte bir bölgenin geniflletilmesinde ise s ras yla.02 aç l 30, 35, 40 ve 45 numaral kanal aletleri kullan ld. Kök kanal dolgular afla da aç kland flekilde gerçeklefltirildi: Soft-Core Grubu: Bu grupta kök kanal geniflletmeleri tamamlanan otuz adet üst keser difl kullan ld. Kanal dolgusu ifllemine bafllamadan önce kanallar 40 ve 45 numaral ka t konlar (Diadent, Burnaby, Canada) ile kurutuldu. Soft-Core kanal dolgusu seti içinden apikal geniflli e uygun boyut do rulay c seçilerek Soft-Core tafl y c s n n çal flma boyuna uygunlu u kontrol edildi. Bu genifllik ile ayn boyutta ve renk koduna sahip olan Soft-Core tafl y c seçildi. Tafl y c üzerinde bulunan lastik rondel ile çal flma boyu iflaretlendi ve termoplastik güta-perka özel s t c s üzerine yerlefltirildi. F r n s tma ifllemini gerçeklefltirirken, di er tarafta, üretici firman n kullan m önerileri göz önünde bulundurularak 1 ölçü toz, 2 damla likit oran nda Diaket (Espe, Seefeld, Germany) pat haline getirildi ve spreader (Antaeos, Münich, Germany) yard m yla, saatin ters yönünde, çal flma boyundan 2 mm k sa olacak flekilde, kanal boyunca uyguland. Is tma iflleminin bitti ine dair sinyal sesi duyulduktan sonra Soft-Core (Soft-Core, Copenhagen, Denmark) önceden ayarlanm fl çal flma boyunda, kanal içinde rotasyon uygulamadan apikale do ru hafif bas nç ile yerlefltirildi. Termoplastik güta-perkan n sertleflmesi için bir dakika beklendikten sonra, bas nç uygulayarak Soft-Core un bafl k sm n n tafl y c dan ayr lmas sa land. Kanal d fl nda kalan fazla k s m aeratöre tak lan elmas tersine konik frezle ( ML, Diatech, Charleston, U.S.A) su so utmas alt nda, kanal a z n n 1 mm gerisinde yer alacak flekilde,firma önerisi do rultusunda kesildi. So uk Lateral Kondansasyon Grubu: Bu grupta kök kanal geniflletmeleri tamamlanan otuz adet üst keser difl kullan ld. Çal flma boyunda s k flma hissi veren ana güta-perka kon (Diadent, Burnaby, Canada) seçildikten sonra kanal pat Diaket (Espe, Seefeld, Germany) kanal boyunca bir lentülo (Dentsply, Mailleffer, De Trey GmbH, Konstanz, Germany) yard m yla gönderildi. Ana kon kanal içine çal flma boyuna uygun bir flekilde yerlefltirildi. 30 numaral spreader n (Antaeos, Münich, Germany) çal flma boyundan 1mm geride yerlefltirildi inden emin olunduktan sonra haz rlanan bofllu a s ras yla 30, 25, 20 ve 15 numaral yan konlar, pata bulanarak yerlefltirildi. Bu iflleme spreader kanal a z ndan 1-2 mm den fazla ilerlemeyecek aflamaya gelene kadar devam edildi. Kanallar doldurulduktan sonra kanal a zlar ndaki fazla güta-perka parçalar k zg n bir spatülle bölgeden uzaklaflt r ld. Her iki grupta da, kök kanallar doldurulduktan sonra kaviteler herhangi bir dolgu maddesi ile geçici veya daimi olarak doldurulmad. Kanal tedavisi tamamlanan örneklerden bukkal ve aproksimal yönlerde radyografiler al nd ve dolgular n çal flma boyuna uygunlu u kontrol edildi. Pozitif kontrol grubu oluflturmak amac yla geniflletilmesi yap lm fl iki difl, pat kullanmadan sadece ana kon ile dolduruldu ve iki kat t rnak cilas (Vepa, Istanbul, Turkey) ile örtüldü. Negatif kontrol grubu oluflturmak için ise geniflletilmesi tamamlanm fl iki difle iki kat t rnak cilas uyguland. Doldurulan tüm örnekler, kanal dolgular n n sertleflmesi amac yla 48 saat süre ile 37 ºC de ve %95 nem içeren etüvde bekletilmesini takiben boya penetrasyonu için haz rland. Tüm kök yüzeylerine, apeksten 2 mm uzak olacak flekilde, iki kat t rnak cilas uyguland ve kurumalar beklendi. Apikal mesafeye 3 mm uzakl kta, diflin uzun aks ndan geçecek flekilde ip ba lan p flekillendirici mum (Cavex, Haarlem, The Netherlands) ile kapland. Daha sonra, difller, uzunluklar n n 2/3 k sm bire bir oran nda distile su ile suland r lm fl çini mürekkebi (Pelikan, stanbul, Türkiye) içine dikey yönde bat r ld. Örneklerin, mürekkep içeren fliflenin taban na temas etmemesine özen gösterildi ve iflleme k rk sekiz saat boyunca dikkat edildi. Boyadan ç kart lan örneklerin üzerlerindeki cila ve mumlar keskin uçlu bir bistüri taraf ndan temizlendikten sonra örnekler bir saat boyunca akan su alt nda y kand ve kuruland. Köklerin bukkal ve lingual yüzeylerinde alev fleklindeki elmas frez ile su so utmas alt nda oluklar aç ld ve bu oluklar n üzerine keskin uçlu bir bistüri ve çekiç ile kuvvet uygulanarak, difller uzunlamas na ortadan ikiye ayr ld. Kanal içeri i bistüri ve sond ucu yard m yla temizlendi. Geniflletilmifl yüzeyleri üst tarafa gelecek flekilde düz zemin üzerine yerlefltirilen örneklerin görüntüleri dijital foto raf makinesi (Nikon Coolpix 4200, Tokyo, Japan) ile kaydedildi (Resim 1-4). Ölçümler iki farkl araflt rmac taraf ndan, her örnek için üç defa olmak kayd yla tekrarlan- 159

4 Yi it Özer S G, Aktener B O d ve skorlar n ortalamas al nd. Pulpa odas taban ndan renklenmenin oldu u bölgeye kadar düz bir hat indirildi ve bu uzunluk mm cinsinden ölçüldü. Örnekler kesildikten sonra mevcut güta-perka dolgu kald r ld ve de erlendirme do rudan kanal duvar üzerinde gerçeklefltirildi (Resim 1-4). Linear uzunluk ölçümleri bilgisayarda Image Tool 3.0 program ile haz rland. Gruplar aras ndaki fark Mann-Whitney U testi ile de erlendirildi. Resim 3. So uk lateral kondansasyona ait koronal boya s z nt s de erlendirilmesi Resim 1. Soft Core a ait koronal boya s z nt s de erlendirilmesi Resim 2. Soft Core a ait koronal boya s z nt s de erlendirilmesi 160 Resim 4. So uk lateral kondansasyona ait koronal boya s z nt s de erlendirilmesi BULGULAR Mann-Whitney U sonuçlar ; gruplar aras nda anlaml bir fark olmad n gösterdi. Negatif ve pozitif kontrol gruplar için yap lan incelemede; pozitif kontrol grubunda çini mürekkebinin tüm kanal boyunca penetre oldu u, ne-

5 Kök Kanal Dolgusu Tekniklerinin Karfl laflt r lmas gatif kontrol grubunda ise kanallar n içinde herhangi bir boya penetrasyonuna rastlanmad saptand. Soft-Core dolgu tekni inin 0,3 mm, so uk lateral kondansasyon tekni inin ise 1,6 mm ortalama s z nt de- erlerine sahip olduklar belirlendi. Bu testin verilerine göre, Soft-Core ve so uk lateral kondansasyon yöntemi aras ndaki fark istatistiksel olarak anlaml bulunmad (p>0,05) (Tablo II)(Grafik 1). Grafik 1. Kanal doldurma tekniklerinin s z nt derecelerinin karfl laflt - r lmas (mm) TARTIfiMA Kanal tedavisinin baflar s kök kanal sisteminin gerek a z s v lar gerekse de periradiküler dokular ile temas n n kesilmesine ba l d r. Bu nedenle, yeni madde ve teknikler incelenirken apikal veya koronal mikros z nt n n de erlendirilmesi oldukça önemlidir. Endodonti alan nda, günümüze kadar pek çok farkl yöntemle s z nt çal flmalar yap lm flt r. Uygulanan yönteme göre elde edilen sonuçlar yar ölçülebilir veya tam ölçülebilir niteliktedir. Araflt rmalar n güvenilebilirli i aç s ndan, sonuçlar n tam ölçülebilir nitelikte olmas tercih edilmelidir, fakat bu yöntemlerin pahal oluflu, uygulama zorluklar ve zaman al c olmalar, araflt rmac lar pratik, ucuz ve k sa sürede gerçeklefltirilen boya penetrasyonu çal flmalar na yöneltmektedir 3,4,29,30. Avantajlar n n yan s ra kullan lan boyan n moleküler hacmi, ph s, kimyasal aktivitesi, kanal duvar -dolgu aras nda hava veya s v s k flmas gibi pek çok de iflken, araflt rma sonuçlar nda varyasyonlar n görülmesine neden olmaktad r. Bu bilgileri göz önünde bulundurarak, sa lad avantajlar nedeniyle, çal flmam zda boya penetrasyon yöntemini kullanm fl bulunmaktay z; fakat boya s - z nt s testlerine flüphe ile yaklafl lmas gerçe ini de göz ard etmemeliyiz. Çini mürekkebi ile haz rlanan çal flmalar ucuz, pratik ve güvenilir oldu u için tercih sebebidir. Çini mürekkebi partikülleri 3µ luk boyutlar yla dentin tübüllerinin içinden geçebilecek büyüklüktedir ve kolay rezorbe olmad klar için testin güvenilirli ini tehlikeye atmazlar 24. Bu niteliklerinden dolay biz de çal flmam zda çini mürekkebini kulland k. Günümüzde, koronal t kaman n endodontik tedavinin uzun dönem baflar s üzerinde oldukça etkili oldu u bilinmektedir. Gilbert ve arkadafllar 15, Gilhooly ve arkadafllar 16, De Moor ve Hommez 10 de gerçeklefltirdikleri koronal s z nt çal flmalar nda bu önemi vurgulam fllard r. Çal flmam zda, buradan yola ç karak, kök kanal dolgusu tekniklerinin baflar s, koronal s z nt aç s ndan de erlendirilmifltir. Boussetta ve arkadafllar 6, 64 adet tek köklü diflin kemo mekanik preparasyonlar n tamamlad ktan sonra örnekleri gruplara ay rarak so uk lateral kondansasyon, termomekanik kondansasyon ve Herofill TM Soft-Core ile doldurmufllar ve tekniklerin baflar s n apikal boya s z nt yöntemi ile de erlendirmifllerdir. Çal flmada en fazla s - z nt n n %22,28 ile so uk lateral kondansasyonda, %8,76 ile termomekanik kondansasyonda ve en az %7,32 de eri ile Herofill TM Soft-Core da olufltu u belirtilmifltir. Çal flmam zda, Soft-Core a ait s z nt de erlerinin so- uk lateral kondansasyona k yasla daha düflük oldu u fakat gruplar aras ndaki fark n istatistiksel olarak anlaml bulunmad saptand. Gruplar aras ndaki fark güta-perkalar n kimyasal özelliklerine ba l olarak geliflmifl olabilir. Soft-Core da kullan lan α-fazl güta-perka s ile yumuflat l nca ak c özellik kazan r ve dentin duvarlar na daha fazla yap fl r 6. Soft-Core ile doldurulan örneklerde, bu mekanizma ile s z nt n n azald n ve sonuçlar m z etkiledi- ini düflünüyoruz. Soft-Core, Thermafil kanal dolgusu tekni i ile benzer özelliklere sahiptir; her ikisi de plastik bir tafl y c etraf n kaplayan α fazl güta-perka ile çevrelenmifltir, boyut do rulay c lar vard r ve sistemler, kendilerine ait özel s t c f r nlara sahiptirler. Literatürde Soft-Core ile ilgili araflt rmalar n k s tl olmas nedeniyle, sahip olduklar ortak özellikler de göz önünde bulundurularak, Thermafil ile ilgili çal flmalara da yer verdik. Thermafil ile gerçeklefltirilen pek çok in vitro çal flmada sistem so uk lateral kondansasyon, s cak veya hibrid kondansasyon ile k yaslanm flt r. Pathomvanich ve Edmunds un 25 Thermafil ve so- uk lateral kondansasyonu karfl laflt rd klar çal flmalar nda, her iki kanal dolgu tekni inin benzer koronal boya s - z nt de erleri oluflturdu u belirtilmifltir. Bulgular m z, kullan lan yöntemler de göz önüne al nd nda bu çal flma ile benzer sonuçlara sahiptir. De Moore ve Martens y l nda gerçeklefltirdikleri çal flmada 45 adet difl kullan larak so uk lateral kondansasyon, Thermafil ve Soft-Core dolgu maddelerinin bir gün, bir hafta, dört ay boyunca etüvde bekleterek apikal boya s z nt iliflkilerini incelemifltir. Sonuçta bütün doldurma teknikleri içinde en fazla s z nt y Soft-Core un meydana getirdi ini; mikroskop alt nda incelendi inde Soft-Core un oldukça pörözlü bir yap ya sahip oldu unu 161

6 Yi it Özer S G, Aktener B O ve s z nt n n buna ba l olarak geliflti ini bildirmifllerdir. S z nt miktar n n zamana ba l olarak de ifliminin izlendi i bir baflka çal flmada 10 ise ayn kanal dolgu teknikleri kullan larak 790 adet tek köklü difl kullan lm fl ve örnekler bir gün, bir hafta, dört, alt, on iki ay süresince etüvde bekletilmifltir. Doksan saat boyunca çini mürekkebi içinde bekletilen difller apikal ve koronal boya s z nt s göz önüne al narak incelendi inde en fazla apikal s z nt n n Soft- Core da meydana geldi i; koronal s z nt de erlendirildi- inde ise, alt nc aydan sonra gruplar aras nda herhangi bir fark gözlenmedi i, Thermafil ve Soft-Core un birbirlerine benzer sonuçlar meydana getirdikleri belirtilmifltir. Apikal ve koronal s z nt dereceleri aras nda farkl sonuçlar n gözlenmesi; s z nt çal flmalar n n tek yönlü olarak de erlendirilmemesi gereklili ini ortaya koymaktad r. SONUÇ Sonuçlar m z, kullan lan kanal dolgusu teknikleri aras nda, s z nt aç s ndan herhangi bir fark n olmad n göstermektedir. Gerçeklefltirilen in vitro testler her ne kadar Soft-Core un ortalamaya yak n sonuçlar verdi ini gösterse de, materyalin kapsaml fiziksel ve kimyasal çal flmalar n n yap lmas uygun olacakt r. KAYNAKLAR 1. Alaçam T, Topuz Ö, Genç Ö. Yapay kök kanallar nda so uk lateral kondansasyon ve farkl laflt r lm fl devaml s yla dolgu yöntemi ile yap lan gutta perka dolgular n a rl k olarak de erlendirilmesi. GÜ Diflhek Fak Derg 22: , Aydemir H, Balkaya B, Hamzaçebi H. Kök kanal dolgu materyallerinin antimikrobiyal etkileri. GÜ Diflhek Fak Derg 20:1-5, Bala O, Erten Can H, Ünlü, Kayao lu G. Cam ionomer esasl kök kanal dolgu patlar n n apikal s z nt lar n n in vitro olarak de erlendirilmesi. GÜ Diflhek Fak Derg 19:11-15, Baumgardner K, Taylor J, Walton R. Canal adaptation and coronal leakage: lateral condensation compared to Thermafil. J Am Dent Assoc 126: , Bhambhani SM, Sprechman K. Microleakage comparison of Thermafil versus vertical condensation using two different sealers. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 78: , Boussetta F, Bal S, Romeas A, Boivin G, Magloire H, Farge P. In vitro evaluation of apical microleakage following canal filling with coated carrier system compared with lateral and thermomechanical gutta-percha condensation techniques. Int Endod J 36: , Brayton SM, Davis SR, Goldman M. Gutta-percha root canal fillings, an in vitro analysis. Part 1. Oral Surg 35: , Budd CS, Weller RN, Kulild JC. A comparison of thermoplasticized injectable gutta-percha obturation techniques. J Endod 17: , De Moor RJG, De Boever JG. The sealing ability of an epoxy resin canal sealer with five gutta-percha obturation rechniques. Endod Dent Traumatol 16: , De Moor RJG, Hommez GMG. The long-term sealing ability of an epoxy resin root canal sealer used with five gutta-percha obturation techniques. Int Endod J 35: , De Moor RJG, Martens LC. Apical microleakage after lateral condensation, hybrid gutta-percha condensation and Soft-Core obturation: an in vitro evaluation. Endod Dent Traumatol 15: , Deniz H, Görgül G, Türköz E, Bayraktar A. Lateral kondansasyon, Nd:YAG lazer kullan larak yumuflat lm fl guta perka ve microseal teknikleri kullan larak doldurulmufl kök kanallar n n apikal s zd rmazl k yönünden de erlendirilmesi. GÜ Diflhek Fak Derg 18:69-73, Dummer PMH. Comparison of undergraduate endodontic teaching programmes in the United Kingdom and in some dental schools in Europe and the United States. Int Endod J 24: , Genço lu N, Samani S, Günday M. Evaluation of sealing properties of Thermafil and Ultrafil techniques in the absence or presence of smear layer. J Endod 19: , Gilbert SD, Witherspoon DE, Berry CW. Coronal leakage following three obturation techniques. Int Endod J 34: , Gilhooly RMP, Hayes SJ, Bryant ST, Dummer PMH. Comparison of cold lateral condensation and a warm multiphase gutta-percha technique for obturating curved root canals. Int Endod J 33: , Gilhooly RMP, Hayes SJ, Bryant ST, Dummer PMH. Comparison of lateral condensation and thermomechanically compacted warmphase gutta-percha with single cone for obturating curved root canals. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 91:89-94, Gutmann JL, Saunders WP, Saunders EM, Nguyen L. An assessment of the plastic Thermafil obturation technique. Part 1. Radiographic evaluation of adaptation and placement. Int Endod J 26: , Heling I, Gorfil C, Slutzky H, Kopolovic K, Zalkind M, Slutzky- Goldberg I. Endodontic failure caused by inadequate restorative procedures: review and treatment recommendations. J Prosthet Dent 87: , Ingle JI, Bakland LK. Endodontics. 4th ed., Williams & Wilkins, Malvern, 1994, p Image Tool Version 3,0: ddsdx.uthscsa.edu/dig/itdesc.html 22. Matloff IR, Jensen JR, Singer L, Tabibi A. A comparison of methods used in root canal sealability studies. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 53: , Nguyen NT. Obturation in root canal system. In: Cohen S, Burns RC. Pathways of the pulp. 3rd ed. St. Louis: C.V. Mosby Co, 1984, p Öztan DÖ, Özgey E, Zaimo lu L, Erk N. The effect of various root canal sealers on India ink and different concentrations of methylene blue solutions. J Oral Scie 4: , Pathomvanich S, Edmunds DH. The sealing ability of Thermafil obturators assessed by four different microleakage techniques. Int Endod J 29: , Petersson K, Petersson A, Olsson B, Hakansson J, Wennberg A. Technical quality of root fillings in adult Swedish population. Endod Dent Traumatol 2: ,

7 Kök Kanal Dolgusu Tekniklerinin Karfl laflt r lmas 27. Qualtrough AJE, Dummer PMH. Undergradute endodontic teaching in the United Kingdom: an update. Int Endod J 30: , Schäfer E, Olthoff G. Effect of three different sealers on the sealing ability of both Thermafil obturators and cold laterally compacted gutta-percha. J Endod 28: , Saunders WP, Saunders EM. The effect of smear layer upon the coronal leakage of gutta-percha root fillings and a glass ionomer sealer. Int Endod J 25: , Saunders WP, Saunders EM. Coronal leakage as a cause of failure in root-canal therapy: a review. Endod Dent Traumatol 10: , Spangberg LSW, Acierno TG, Youngbum CB. Influence of entrapped air on accuracy of leakage studies using dye penetration methods. J Endod 15: , Tagger M, Katz A, Tamse A. Apical seal using the GPII method in straight canals compared with lateral condensation, with or without sealer. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 78: , Walia H, Costas J, Brantley W, Gerstein H. Torsional ductility and cutting efficieny of the nickel-titanium file. J Endod 15: , Wu MK, De Gee AJ, Wesselink PR, Moorer WR. Fluid transport and dye penetration along root canal fillings. Int Endod J 27: ,1994 Yaz flma adresi Dr. Senem Y T ÖZER Lise Cad. 3. Sok. Erge Apt. No: Diyarbak r Tel: Faks: E-posta: senemygt@hotmail.com 163