Yenilik İnovasyon Yenileşim INNOVATION

Transkript

1 TEKNOLOJİ VE İNOVASYON YÖNETİMİ -Hafta 3 İnnovasyon ve İnnovasyon Türleri Dr. Hakan ÇERÇİOĞLU 1 Yenilik İnovasyon Yenileşim INNOVATION 2 1

2 İnovasyon Kavramı (Innovation) İnovasyon, Latince kökenli bir sözcük olan «innovatus» kelimesinden türetilmiş bir kavramdır. Kelimenin etimolojik yapısına bakıldığında «IN» ve «NOVA» kelimelerinden oluştuğu gözlemlenmektedir. «IN» «In» kelimesinin İngilizce de bilinen en genel manasıyla «içinde» anlamında kullanılmasıyla beraber, Latince karşılığı olarak «güce sahip olma hissi», «eşi olmayan» ve «modaya uygun anlamlarında kullanıldığı görülmektedir. 3 «NOVA» «Nova kelimesi ise İngilizce dilbilim sözlüklerinde; yine Latince de yer alan «novus» kelimesinin tekil sıfatı olarak belirtilmekte ve «daha önceden bilinmeyen yeni yıldız» anlamında kullanılmaktadır. «IN» + «NOVA» Eşi olmayan, daha önceden bilinmeyen yıldız 4 2

3 İnovasyon Nedir? «Medici Etkisi» adlı kitabın yazarı Frans Johansson; «gerçekleşen bir yaratıcı fikirdir», şeklinde tanımlamıştır. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü(MIT) Girişimcilik Merkezi kurucusu olan Dr. Ed Roberts, inovasyon sözcüğünü «icat + işletme» olarak tarif etmiştir. Avrupa Komisyonu tarafından 1995 yılında yayınlanan ve «Oslo Kılavuzu» olarak bilinen dokümanda inovasyon, kavram olarak hem bir süreci ( yenilemeyi, yenilenmeyi) hem de bir sonucu ( çıktıyı) anlatır. 5 AB ve OECD literatürüne göre İnovasyon Süreç olarak; «bir fikri pazarlanabilir bir ürün yada hizmete, yeni ya da geliştirilmiş bir imalat ya da dağıtım yöntemine, ya da yeni bir toplumsal hizmet yöntemine dönüştürmeyi» ifade eder. Sonuç olarak; bu dönüştürme süreci sonunda ortaya konan «pazarlanabilir, yeni ya da geliştirilmiş ürün, yöntem ya da hizmeti» ifade eder. 6 3

4 İnovasyon Nedir? Bir ürün veya hizmetin inovasyon sayılabilmesi için müşteriler tarafından fark edilip, pazarda tercih edilir olması gerekir. Pazarda başarı sağlayamamış yeni ürünler, inovasyon olarak ele alınamazlar. Ginger/Segway 7 İnovasyon Ne değildir? İnovasyon çoğu zaman «buluş» (icat) ile karıştırılır. İnovasyon ile icat/ buluş aynı şey değildir! Buluşun, ancak piyasaya sürülmesi ve ticari bir başarı sağlaması halinde bir inovasyon haline gelebileceği söylenerek bu iki kavram arasında basit bir ayrım yapmak mümkün olabilir. 8 4

5 İnovasyon İcat Farkı Örn: Nanoteknoloji Nanoteknolojinin gelişmesini sağlayan icat Tarama Tünelleme Mikroskobudur. (STM) 9 İnovasyon İcat Farkı «Tarama Tünelleme Mikroskobu» (STM) icat edilmeseydi Nanoteknoloji gelişemezdi fakat Tarama Tünelleme Mikroskobu tek başına gelir getiremezdi Bu maksatla icadın para getirebilmesi için inovasyona dönüştürülmesi gereklidir. 10 5

6 İnovasyon İcat Farkı DYO Nanotex! DYO Nano Boya: Işıkla kendini temizler. Havayı Zararlı gazlardan arındırır. Bakterileri yok eder. 11 İnovasyon İcat Farkı Yer temizleyicilerden, saç düzleştiricilere, hatta tıp teknolojilerine kadar bugün dünya üzerinde 1500 ün üzerinde nanoteknolojik ürün üretilmekte ve satılmaktadır. Kaynak: 12 6

7 İnovasyon Ne Değildir? Günlük yaşamda «inovasyon» ile «yaratıcılık» sözcükleri neredeyse birbirlerinin yerini tutacak şekilde kullanılmaktadır. Ancak bu iki kavramı da birbirinden ayırt etmek gerekmektedir. Yenilikçilik bir süreç ve yenilik/inovasyon bu sürecin bir sonucu ise, yaratıcılık (creativity) söz konusu süreci mümkün kılan beceri ve yetenekler kümesidir. Bir diğer ifade ile; yaratıcılık inovasyonun kaynağıdır. İnovatif olmak için yaratıcı olmak gerekli fakat yeterli değildir. 13 İnovasyon Ne Değildir? Özünde yaratıcılık olsa da, iş başarısı ve ekonomik kazanç getiren unsur inovasyondur. Yeniliğe dönüşmeyen veya dönüştürülemeyen buluşlar çoğunlukla iş başarısı ve ekonomik kazanç sağlamayacaktır. 14 7

8 İnovasyon Nedir? YARATICI FİKİR GİRİŞİMCİ ÜRÜN SÜREÇ PAZARLAMA ORGANİZASYON HİZMET KATMA DEĞER İnovasyon Nedir?H. Gürsu, İnovasyon, Teknoloji, İcat ve Yaratıcılık Kavramlarının Birbirleriyle İlişkisi Teknoloji Yönetimi Yaratıcılık İcat İnovasyon Yayılma İnovasyon Yönetimi Kaynak: Hamid, Noori, Managing the Dynamics of New Technology: Issues in Manufacturing Management., Prentice Hall, 1990, p

9 İnovasyon Türleri 1. İnovasyona İlişkin yapılabilecek en basit sınıflandırma, inovasyonun «yeni» olma derecesine ilişkindir. Örnek: Cep Telefonları 17 Hangisi Radikal bir yeniliktir? Motorola DynaTAC 8000X Dünyanın ilk Cep telefonu Apple iphone 6 ve iphone

10 Radikal- Artımsal İnovasyon 19 Radikal ve Artımsal İnovasyon Ayrımı İnovasyon, ya radikal fikirler sonucu daha önce denenmemiş ve geliştirilmiş ürün veya üretim yöntemlerinin ortaya çıkarıldığı büyük atılımlarla oluşur ( radikal inovasyon), ya da adım adım yapılan, bir dizi geliştirme ve iyileştirme faaliyetini içeren çalışmalarının bir sonucu olarak ortaya çıkar ( artımsal inovasyon) 20 10

11 Artımsal İnovasyon Eğer ürün, hizmet ya da süreçte sadece gelişmeler söz konusuysa bir artımsal inovasyon vardır. Artımsal inovasyonlar; 1. Maliyet azaltımları ve yeniden konumlandırma 2. Ürün oluşumuna yönelik gelişmeler ve tekrar gözden geçirmeleri 3. Ürün hatlarının çıkışına yapılan eklemeleri kapsamaktadır. Artımsal inovasyonlar için yeni ürün geliştirme yönetiminde üzerinde durulan konular, planlama, kaynakların ekonomik tahsisi ve karlı bir yapı ve koordine edilmiş faaliyetlerdir. Kısacası ana fikir verimliliği artırmaktır. 21 Artımsal İnovasyon Artımsal inovasyonlar, süreç ve tüketici yönlüdür. Bu inovasyon tarzında toplam katma değer seviyesinde birden ve çok çarpıcı bir artış değil, ortalama düzeyde %1-%3 seviyelerinde bir gelişme, kar, büyüme vb. elde edilir. Bu artış düzeyi her ne kadar küçük, önemsiz veya etkisiz olarak değerlendirilse bile sürdürülebilir bir kararlılıkla, ardışık inovasyonların toplam etkisi çok ciddi sonuçlar doğurmaktadır

12 Artımsal İnovasyon- Pazarlama İlişkisi Yöneticiler, Pazar ihtiyaçlarını tatmin etmek üzere ürünleri tasarlar, bu ürünlerin ihtiyaçları karşılayacağını umar ve kısa zaman süresinde bu ürünleri geliştirirler. Artımsal inovasyonların sıklığı, işletmeler için yüksek Pazar payı sağlayabilir. Üstelik artımsal inovasyonlar, işletmelerin uzun dönemli yaşamaları için kritiktir. Artımsal İnovasyonlara yapılan yatırımlar daha az risk içermekte ve hızlı sonuçlar vermektedir. Fakat artımsal inovasyonlar mevcut teknolojiler ile gelecek teknolojiler arasında köprü oluşturamazlar. 23 Radikal İnovasyon İşletmelerin mevcut ürünlerden çok farklı teknolojiyi birleştirdikleri ve mevcut ürünlerden çok daha iyi şekilde temel müşteri ihtiyaçlarını karşıladıkları yeni ürünleri sunma eğilimleri radikal inovasyon olarak tanımlanmaktadır.(chandy&tellis, 1998) Bu tip inovasyonun gerçekleştirilmesi oldukça zor olarak ifade edilmektedir. Radikal inovasyonu yaparak katma değerde önemli artışları sağlayabilmek için insan yaşamını etkileyebilecek bir farklılık oluşturmak gereklidir. Dünyada kabul gören inovasyonların sadece %2 si bu kapsamda değerlendirilebilir

13 Radikal İnovasyon İşletmelerin bakış açısıyla inovasyon organizasyonda büyük değişiklikler gerektiriyorsa bu inovasyon radikaldir. Eğer inovasyon sadece işletme için bu tür değişiklikleri içeriyorsa teknoloji benimseme stratejisi uygulanmalıdır. Eğer inovasyon sektör içerisinde yer alan tüm işletmeler için radikalse ve bu endüstrinin rekabetçi yapısını ve hizmet edilen pazarı etkiliyorsa Breakthorough inovasyondan bahsedilebilir. (Örn: Ipod, Microsoft Windows..) 25 Radikal İnovasyon Düzen bozucu (Disruptive ) İnovasyon ise yeni pazarları geliştirme ve genişletmenin ve yeni fonksiyonellik sağlamayı ifade etmektedir. Bu inovasyon tarzı mevcut Pazar bağlantılarını bozmaktadır. (Örn: Amazon.com, Sony Walkman) Yıkıcı (Destructive) İnovasyon düzen bozucu inovasyondan farklı bir yapıdadır. Yıkıcı inovasyonlar, mevcut ürün ve hizmetlerden daha iyi düzeyde olmayan ürün ve hizmetleri sağlamak üzere tasarlanır. (IBM in tasarladığı SiGe Tabanlı çipleri) 26 13

14 Radikal İnovasyon Özetle; Radikal İnovasyonlar; 1. Pazar oluşumları için yeni ürün hatlarını ve organizasyona bilinen teknolojiyi 2. Yeni pazarlar için yeni ürün hatlarını ve organizasyona yeni teknolojiyi 3. Dünya (Pazar) için yeni olanı içermektedir. 27 İnovasyon Türleri 2. Yeniliğin İçeriğine Bağlı olarak yapılan Sınıflandırma 28 14

15 İnovasyon Türleri Yenilik Türü Ürün (Mamul) İnovasyonu Hizmet İnovasyonu Süreç İnovasyonu Örgütsel İnovasyon Yönetim İnovasyonu Üretim İnovasyonu Pazarlama İnovasyonu Örnekler Yeni veya geliştirilmiş mamuller ( cep telefonu, İnternet bankacılığı, hasta kabul sistemi Yeni üretim sürecinin geliştirilmesi ( Ford un seri imalatı (hareketli bant üzerinde üretim) geliştirmesi, üniversite evrak kayıtlarının EBYS üzerinden sağlanması Yeni iç haberleşme sistemi (intranet); yeni muhasebe sisteminin kurulması, KAIZEN TKY ( Toplam Kalite Yönetimi )Sistemi; Değişim Mühendisliği; yeni bir ERP yazılım sistemine geçiş Kalite Çemberleri, Tam Zamanında Üretim, Yeni üretim planlama sistemi, Kalite kontrol sisteminin düzenlenmesi Yeni satış teknikleri, ( Örn: Markafoni vb.) 29 İnovasyon Türleri 3. Yeniliğin Kapsamına Bağlı Olarak Yapılan Sınıflandırma Maksimum Minimum Dünya İçin Yeni Ülke İçin Yeni Sektör İçin Yeni Firma İçin Yeni 30 15

16 31 Örnek 1 Arçelik Telve- Geleneksel Türk Kahvesi Pişirme Makinesi: Tasarım dünyasının en seçkin ödüllerinden if Tasarım Ödülü nü kazandı yılı «ürün tasarımı sınıfı: sanayi tasarım alanı». > kullanış kolaylığı, süreçte yenilik, otomatikleştirme

17 Örnek 2 Türkiye nin ilk Internet üzerinden yemek siparişi sitesi 33 Örnek 3: E-Devlet: turkiye.gov.tr 34 17

18 İnovasyon Örnekleri? İpek Kağıt tan Selpak kağıt mendil cep paketi. Örnekleriniz?: -?? 35 Dersimizi ilgiyle takip ettiğiniz için teşekkür ederim Dr. Hakan ÇERÇİOĞLU Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Müh. Böl. No: