«Yaptığınızı bir süreç olarak tanımlayamıyorsanız, ne yaptığınızı bilmiyorsunuz demektir.» W. Edwards Deming

Transkript

1 TEKNOLOJİ VE İNOVASYON YÖNETİMİ -Hafta 3 Yenilik Yaratma Süreçleri Dr. Hakan ÇERÇİOĞLU «Yaptığınızı bir süreç olarak tanımlayamıyorsanız, ne yaptığınızı bilmiyorsunuz demektir.» W. Edwards Deming 1 2 1

2 İnovasyon Sürecine İlişkin Farklı Yaklaşımlar 1. Doğrusal Süreçler: Birinci ve ikinci nesil yaklaşımlar 2. Etkileşimli İnovasyon Süreci Modeli: Üçüncü Nesil Yaklaşım 3. Bütünleşik İnovasyon Süreci Modeli: Dördüncü Nesil Yaklaşım 1. Doğrusal Süreçler: Birinci ve İkinci Nesil Yaklaşımlar Yenilik Yaratma Süreci, geleneksel olarak birbirinden ayrılabilir aşamalar ve faaliyetler bütünü olarak değerlendirilir. Bu bakış açısının, ürün yeniliklerinin yaratılmasına yönelik iki temel yaklaşımı vardır

3 1.1. «Yeniliği Bilim ve Teknoloji İter» Yaklaşımı Bunlardan ilki bilim ve teknoloji odaklı bir işleyiş sürecidir. İngilizce literatürde, bazı kaynaklarda; «sciencepush», bazı kaynaklarda ise «technology-push» olarak ifade edilse de aynı anlama gelmektedir. Arza yönelik bir yaklaşımdır. «Yeniliği Bilim ve Teknoloji İter» Yaklaşımı Temel Bilim Teknoloji Geliştirme Üretim Pazarlama Satış Bu yaklaşımda Pazar, Ar-Ge çıktıları açısından pasif alıcı durumundadır. Utterback ve Abernathy (1978) Tushman ve Rosenkopf (1992) 5 6 3

4 «Yeniliği Bilim ve Teknoloji İter» Yaklaşımı Yeniliği Bilim iter yaklaşımı, İkinci Dünya Savaşı sonrası sanayi politikalarında hüküm sürmüştür. Yenilik yaratma sürecine ilişkin bu işleyiş bazı sektörler için özellikle ilaç sektörü için geçerli ve uygulanabilir olsa da, günümüzde diğer birçok alanda uygulanabilirliği olmadığı öne sürülmektedir. «Yeniliği Bilim ve Teknoloji İter» Yaklaşımı «Yeniliği Bilim ve Teknoloji İter «Yaklaşımından türetilmiş alternatif bir süreç modeli Yenilik Buzdağı 7 8 4

5 «Yeniliği Bilim ve Teknoloji İter» Yaklaşımı I. Bilgi Toplama I Bilgi Toplama II Kuluçk a III Buluş Aydınlan ma IV Deneme V Formülle ştirme VI Ticari Hale Gelme Sorular ve cevaplar Birey belirli konularda bilgisini geliştirme, zenginleştirme ve sistematik bir bilgi birikimi yapma çabasındadır. Bazen çok uzun sürebilir. Bireysel Düzey- Araştırmacı Kaşif Sosyal Düzey- Yaratıcılığın İnovasyona Dönüşmesi

6 II. Kuluçka III. Aydınlanma Sorun üzerinde çözüme yönelik olarak buluşa ulaşmaya çalışıldığından kuluçka aşaması adını alır. Genelde memnuniyetsizlik hissi ile geçer. Bilgi doyumsuzluğu bireyde tatminsizlik yaratır. Soruna yaklaşıp uzaklaşılır Önceki aşamaların ardından, birey soruna ilişkin bir çözüm yolu keşfeder. Bu ani bir buluş gibi gözükse de, I. ve II. Aşamalarda kat edilen yolun sonucudur. Arşimed;

7 IV. Deneme V- VI. İnovasyona Dönüşme Sosyalleşme, Ticarileşme Buluş, deney ortamında kontrol edilebilir koşullar altında ortaya konur.. Deneme yanılmalar ile mantıksal ve rasyonel hale gelene kadar tekrar tekrar ele alınır. Ya buluş için uygulanamaz sonucu çıkar ve bir adım geriye gidilir, Ya da uygulanabilir hale gelinir Buluşun uygulanabilir olması yeterli değildir! Bu fikrin toplum tarafından kabul edilmesi- Satın alınması- gerekir. Yaratılan fikir/ürün/hizmet tasarımcısından bağımsız olarak da varlığını sürdürebilmelidir. Bu aşamada yaratıcılık inovasyona dönüşür

8 İnovasyon Aşamaları Yaratıcılık Aşamaları Yenilik Buzdağı 1.2. «Talep Yeniliği Çeker» Yaklaşımı VI V IV III II I 1970 li yıllar ile beraber pazarın yenilik yaratma sürecinde önemli bir rol teşkil ettiği yönünde yeni çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalar ikinci doğrusal süreç olan; «Pazar yeniliği çeker» işleyiş sürecinin ortaya çıkmasına öncülük etmiştir

9 «Talep Yeniliği Çeker» Yaklaşımı İngilizce Literatürde, bazı kaynaklarda; «demand-pull» bazı kaynaklarda ise; «marketpull» olarak ifade edilse de aynı anlama gelmektedir. Talep yanlı bir yaklaşımdır. «Talep Yeniliği Çeker» Yaklaşımı Pazar Talebi Teknoloji Geliştirme Üretim Satış

10 «Talep Yeniliği Çeker» Yaklaşımı Müşteri ihtiyacına dayanan bu yaklaşım, müşteriler ile kurulan yakın etkileşimler neticesinde ortaya çıkacak yeni fikirlerin elde edilmesinde pazarlamanın rolüne ve önemine vurgu yapar. Özellikle tüketim malları sanayilerinde pazarın ve müşterinin rolü çok güçlü ve etkilidir. 2. Etkileşimli Yenilik Süreci Modeli: Üçüncü Nesil Yaklaşım Yeniliğin bilim ve teknoloji veya Pazar talebi kaynaklı oluştuğu yönünde yukarıda açıklanan modellerin tümü asıl önemli noktayı gözden kaçırmaktadırlar. Bu süreçler yeniliğin nasıl oluştuğundan çok yeniliğin itici veya çekici gücü üzerine yoğunlaşmaktadırlar. Doğrusal süreçler ile sadece yeniliğin ortaya çıkartılmasını tetikleyen birincil etken hakkında fikir sahibi olunabilir

11 2. Etkileşimli Yenilik Süreci Modeli: Üçüncü Nesil Yaklaşım Etkileşimli yenilik süreci modelinde yenilik yaratma; birbirini bir sıra şeklinde takip eden, farklı fonksiyonlara ve adımlara ayrılabilen bir süreç olarak değil, etkileşimli ve birbirine bağımlı unsurlardan oluşan bir bütün olarak ele alınır. 2. Etkileşimli Yenilik Süreci Modeli: Üçüncü Nesil Yaklaşım Yeni İhtiyaç Fikir Üretimi Ar_Ge ve Tasarım Toplumun ve Pazarın ihtiyaçları Prototip Üretimi Üretim Pazarlama ve Satış Pazar Yeni Teknoloji Teknoloji ve Üretimde gelinen en son aşama

12 2. Etkileşimli Yenilik Süreci Modeli: Üçüncü Nesil Yaklaşım Etkileşimli yenilik süreci modelinde yeni fikir üretimi; hem toplumun ve pazarın ihtiyaçlarının takibi ve izlenmesi ile elde edilen ihtiyaçlardan hem de bilim ve teknolojide gelinen en son aşamanın uygulayıcılara sunduğu teknolojik fırsatların bir arada değerlendirilmesi ile sağlanır. 3. Bütünleşik Yenilik Süreci Modeli: Dördüncü Nesil Yaklaşım Bütünleşik yenilik modeli; pazarlama ve Ar-Ge faaliyetleri arasında kuvvetli bir bağ olduğunu ön görür. Bu bağıntıya güçlü tedarikçi ilişkilerini ve başlıca müşterileri de dahil edilmektedir

13 3. Bütünleşik Yenilik Süreci Modeli: Dördüncü Nesil Yaklaşım Bu yenilik süreci modeli özellikle Japon kökenli işletmelerin, batılı rakipleri karşısında 1990 lı yılların başında başarıyı elde ettikleri modeldir. Japon işletmeler, bütünleşmeyi ve süreçlerin ardışık değil birbirlerine paralel olarak gelişmesini temel alan bu model ile sayısız başarılar kazanmışlardır. Pazarlama Araştırma- Geliştirme Ürün Geliştirme Üretim Mühendisliği Parça Üretimi ( Tedarikçiler Tarafından) Üretim Pazarlama Birleşik Ekip toplantıları ( Mühendisler ve Yöneticiler) Pazara Giriş t (zaman)

14 Önümüzdeki hafta görüşmek üzere Dr. Hakan ÇERÇİOĞLU Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Müh. Böl. No: