TERMÝK MANYETÝK DEVRE KESÝCÝLER F01 F0 F1/N F1 F1R (ELCB) A 1,,,,0, 1,,,,0, 1,,,,0, 0,,,0,0, Anma ak m In (0, veya C),,0,0,1,,,0,0,,,0,0, 1, Kutup say

Transkript

1 Termik Manyetik Devre Kesiciler F01 / F0 (1A... A) F1 (1A... A) F1S (1A... A) F1N (1A... A) F1R (ELCB) (0A... A) F1 (1A... A) F1 / F / F (1A... A) F1S (A... A) F1N / FN / FN (1A... A) F1R (0A... A) F1 / F / F (1A... 00A) F1N / FN / FN (1A... 00A) F1 / F (00A... 00A) F1S (00A... 00A) F1 / F (00A... 00A) F / F (00A... 00A) FN / FN (00A... 00A) Elektronik Devre Kesiciler FE / FE (00A... 00A) FEN / FEN (00A... 00A) F91E / F9E (00A... 1A) F91EN / F9EN (00A... 1A) F1E / FE (00A... 0A) TS EN / IEC 09 Montaj pozisyonu : Serbest Rak m : 00 m (max) Bað l Nem : %90 ( o C) Çevre s cakl ð : o C ile +0 o C aras Kirlilik derecesi : III Koruma s nf : IP0 (kurma kolu bölgesinde) F111E / F11E (0A... A) : Kataloglarýmýzda; "Devre Kesicilerin standartlarda belirtilen sýcaklýklarda taþýyacaðý akýmlar verilmiþtir. Kapalý (havalandýrmasýz) panolarda ürünlerin taþýyacaðý akým düþecektir." (Bknz. Sayfa 1/11 Tablo)

2 TERMÝK MANYETÝK DEVRE KESÝCÝLER F01 F0 F1/N F1 F1R (ELCB) A 1,,,,0, 1,,,,0, 1,,,,0, 0,,,0,0, Anma ak m In (0, veya C),,0,0,1,,,0,0,,,0,0, 1, Kutup say s Anma iþletme gerilimi Ue (a.c.) 0 Hz Anma yal t m gerilimi Ui (a.c.) 0 Hz Anma darbe dayan m gerilimi Uimp Test gerilimi (1 dk) (a.c.) 0 Hz Anma ak m ayar sahas I1 V V kv V A,0, Fixed 1,, (0,1)In 1, Fixed (0,1)In Ani açma ak m ayar sahas I A xin xin xin xin En büyük beyan k sa devre kesme kapasitesi Icu (a.c.) 0 Hz / V (ka rms) (a.c.) 0 Hz 0/1 V (ka rms) 1 1 (a.c.) 0 Hz 0 V (ka rms) (a.c.) 0 Hz 0 V (ka rms) (a.c.) 0 Hz 90 V (ka rms) (d.c.) V (ka rms) Beyan iþletme k sa devre kesme kapasitesi Ics 1V~ (ka rms) %0 ( V~) %0 %0 % Kapama kapasitesi Icm 1 V~kA peak 111 Kesme süresi (K sa devrede) Kategori (EN 09 / IEC 09) Termik sabit manyetik sabit ms < A < A < A < A Termik ayarl manyetik sabit Termik ayarl manyetik ayarl Termik sabit manyetik ayarl Mikroiþlemci üniteli (Elektronik) Kaçak ak m eþiði (F1R için) Zaman gecikmesi (F1R için) ma ms Limitör özelliði Mekanik Ömür Elektriksel Ömür Að rl k Operasyon Operasyon kg > , > / 1, > > , Minimum baðlant kesitleri.,.,,,,,1,.,.,,,, mm.,.,,,,,.,.,,,,,,,,9,9 1,,,, 1,,,, 1,,,, Minimum Maksimum s kma torku Düþük gerilim bobini Uzaktan açt rma bobini Yard mc kontak bloðu Motor kumanda mekanizmas Uzatmal döner tahrik kolu Anahtarl kilit mekanizmas Uzatma baras Nm Terminal koruyucu kapak Enversör (mekanik) kilit Faz perdesi Uzatma Kolu Ölçüler a (mm) b b (mm) c (mm) / 1 / 1, , 1 a c d d (mm) standart, sipariþ üzerine yap lan. Deðeri için katalogda ürünlere ait manyetik anma akýmýna bak n z (Sayfa 1... ). Icu: OtCO testi (O : Kesme manevras, CO : Kapama manevras, t : Bekleme süresi) Devre kesicinin iki kutbu seri baðlanm þ durum için. 1 F1 1,,,, 0,,,0, 0,1, (0,1)In xin %0 < A > ,1.,.,,,,, 1,,,, Ics : O t CO t CO testi (O : kesme manevras, CO : kapama manevras, t : bekleme süresi) Baðlant kesitleri TS EN 091 standard na uygun olarak verilmiþtir. Devre kesicilerde aksesuarlar, ön kapak aç larak kullan c taraf ndan kolayca tak labilir. 1A için ani açma ak m 00A d r. Not: Not: F1 tipi devre kesiciler () In) olarak sabit termal manyetik veya ayarlanabilir termal manyetik olarak üretilir. 90 1, 9

3 F1 F F 1,,,,0,,,0,0,1,,0,,, (0,1)In xin or ()xin F1S,0, Fixed xin F1R 0,0,1,,0, (0,1)In xin F1 F F 1,,0,,,00,00 F1 F 00,00 F1S 00,00 F1 F 00,00,0, 0,00 00,0,0,00, 1, (0,1)In ()In (0,1)In ()xin Fixed xin (0,1)In ()xin (0,1)In ()In F F 1 1 %0 1 % %0 < A %0 < A 1 1 % < A 1 % %0 % %0 % %0 %0 % %0 % 1 1 < A < A < A < A < A > ,.,.,,,,,1,,,,, 9, 9,1 > , > , > ,,9,9,1, 1, 1 > , 1, 1 > , 1, 1 > ,,(0x), (0x),0x1 0 0 > ,(0x), (0x),0x1 0 0 / 1/ / 1 11, 1/ / A'de termik ayar sahas standart olarak 000A dir. A için ayar sahas (0,1)In 0A için ()In, 11A için (), 0A için ()In, 00A için ()In. F01 F0 devre kesicilirde kapama kapasitesi deðeri V içindir. 1 N li modeller kutupludur ve 00a için : kutup için 11,; kutup için 1,mm dir.

4 KOMPAKT TÝP DEVRE KESÝCÝLER ELEKTRONIK DEVRE KESICILER Federal elektronik devre kesicilerde k sa devre ak mlar na karþ ek bir koruma olarak, elektronik açt rma ünitesinden hariç her bir faza ayr ca k sa devre ak m n n manyetik alan ile çal þan mekanik açt rma düzeneði konulmuþtur. Böylece k sa devre gibi aþ r ak mlarda mekanik açt rma ünitesi açt rarak, elektronik kart n ar zalanma durumunda açt rmama riski ortadan kald r lm þt r. Bu ise Federal devre kesicilerin büyük bir avantaj d r. Anma ak m In (0, veya C) A Kutup say s Anma iþletme gerilimi Ue (a.c.) 0 Hz Anma yal t m gerilimi Ui (a.c.) 0 Hz Anma darbe dayan m gerilimi Uimp Test gerilimi (1 dk) (a.c.) 0 Hz Anma ak m ayar sahas I1 Ani açma ak m ayar sahas I V V kv V A A En büyük beyan k sa devre kesme kapasitesi Icu (a.c.) 0 Hz / V (ka rms) (a.c.) 0 Hz 0/1 V (ka rms) (a.c.) 0 Hz 0 V (ka rms) (a.c.) 0 Hz 0 V (ka rms) (a.c.) 0 Hz 90 V (ka rms) (d.c.) V (ka rms) Beyan iþletme k sa devre kesme kapasitesi 1V~ (ka rms) Kapama kapasitesi Icm 1 V~ Kesme süresi (K sa devrede) Kategori (EN 09 / IEC 09) Termik sabit manyetik sabit Termik ayarl manyetik sabit Termik ayarl manyetik ayarl Termik sabit manyetik ayarl Mikroiþlemci üniteli (Elektronik) Limitör özelliði Mekanik ömür Elektriksel ömür Að rl k Minimum baðlant kesitleri Minimum Maksimum s kma torku Düþük gerilim bobini Uzaktan açt rma bobini Yard mc kontak bloðu Motor kumanda mekanizmas Uzatmal döner tahrik kolu Anahtarl kilit mekanizmas Uzatma baras Terminal koruyucu kapak Enversör (mekanik) kilit Faz perdesi Uzatma Kolu Ölçüler (Terminal b kapaksýz) a c d ka tepe ms Operasyon Operasyon a (mm) b (mm) c (mm) d (mm) kg mm standart, sipariþ üzerine yap lan. Deðeri için ürünlere ait teknik karakteristik tablolar na bak n z. Icu: OtCO testi (O : Kesme manevras, CO : Kapama manevras, t : Bekleme süresi) Devre kesicinin iki kutbu seri baðlanm þ durum için. Ics : O t CO t CO testi (O : kesme manevras, CO : kapama manevras, t : bekleme süresi) Baðlant kesitleri TS EN 091 standard na uygun olarak verilmiþtir. Nm FE FE F9E 00,00,0,0,00 00,1, 1, %0.000 (0,1)In ()I1 < A,B 0 % 1 > ,,(0x), (0x),0x1 F91E.000 (0,1)In ()I % % F111E F11E 1,0,00, (0,1)In ()I1 1 % < < < A,B A,B A,B > , 0x1, (0x1) F1E FE 00,1, (0,1)In ()I1 > (0x),(0x1) 0 %0 % %0 > x1, (0x), (0x1) 0 0 / / 1 1 F91E,F9E,F1E,FE,F111E ve F11E tip devre kesiciler standart olarak uzun baral üretilmektedir. Federal elektronik devre kesicilerde k sa devre ak mlar na karþ ek bir koruma olarak, elektronik açt rma ünitesinden hariç her bir faza ayr ca k sa devre ak m n n manyetik alan ile çal þan mekanik açt rma düzeneði konulmuþtur. Böylece k sa devre gibi aþ r ak mlarda mekanik açt rma ünitesi açt rarak, elektronik kart n ar zalanma durumunda açt rmama riski ortadan kald r lm þt r. Bu ise Federal devre kesicilerin büyük bir avantaj d r. Devre kesicilerde aksesuarlar, ön kapak aç larak kullan c taraf ndan kolayca tak labilir. 9 1

5 Tanýmlama etiketi ONOFF açma kapama Trip buttonu Resim1 Þekil1/a Þekil1/b K A1 A Þekil K Korunacak cihaz Ark hücresi Kurma kolu Elektronik kontrol ünitesi I= Üzerinden geçen akým t= Akýmýn geçme süresi U Q1 R S T Kesici F YÜK K : Kontaktör (Coil AC 0 V) F: Düþük gerilim bobini (DGB) Q1: A.G. Devre kesici Devre kesici, normal iþletme þartlarýnda devreyi kapamaya, kesmeye, ayýrmaya ve bu devrenin akýmýný taþýmaya, kýsa devre ve aþýrý akým gibi normal dýþý þartlarda ise; devreyi otomatik olarak kesmeye yarayan mekanik bir açma kapama cihazýdýr. Devre Kesicinin Çalýþma Prensibi: Devre kesicinin devreyi açma kapama iþleminden baþka en önemli fonksiyonu; normal dýþý þartlarda devreyi korumalarýdýr. Kesicinin koruma fonksiyonlarýný yerine getirebilmesi için cihaz içinde bazý üniteler bulunmaktadýr. A.G. devre kesicilerinin açtýrma üniteleri TS EN 09 standardýnda salýcý olarak tarif edilmektedir. Salýcýlar: Aþýrý akým salýcýlarý (Aþýrý akým açtýrma ünitesi) Düþük gerilim salýcýlarý (Düþük gerilim açtýrma ünitesi) Þönt salýcýlarý (Uzaktan açtýrma ünitesi) Tüm devre kesiciler aþýrý akým salýcýlarý ile donatýlmýþtýr. Ancak düþük gerilim ve uzaktan açtýrma bobini, standart bir aksesuar olmayýp, ihtiyaca göre devre kesiciye ilave edilmektedir. Aþýrý Akým Salýcýlarý: Anma akým deðerini aþan bütün deðerler aþýrý akým olarak adlandýrýlýr. Aþýrý Akým Oluþumu: Elektrik devrelerinde aþýrý akýmlar devreden çekilen gücün artmasý veya bir kýsa devre sonucunda oluþur. Her iki aþýrý akým da elektrik devreleri için oldukça tehlikelidir. Aþýrý akýmlar, elektrik devresinde termik ve dinamik zorlanmalara sebep olurlar. Çekilen gücün artmasý ile meydana gelen aþýrý akýmlar genellikle çok yüksek olmamakla beraber anma akýmýnýn ( ) katýna kadar çýkabilmektedir. Kýsa devre sonucu oluþan akýmlar ise, elektrik devresinin özelliðine göre deðiþmektedir. Mesela 0 kva'lýk trafoda,ka, kva'lýk bir trafoda ise 0 ka'e kadar çýkabilmektedir. Trafo, jeneratör, motor, kablo vb. gibi elektrikli cihazlarýn aþýrý akým nedeniyle oluþan ýsý ile tahrip olmadan dayanabileceði bir l.t termik zorlanma deðeri vardýr. Formülden de görüldüðü gibi hem akýmýn deðeri hem de akýmýn geçme süresi son derece önemlidir. l.t deðerini belli bir deðerin altýnda tutabilmek için akým yükseldikçe akýmýn akma süresinin kýsalmasý gerekir. A.G. devre kesicileri, korunacak cihazýn l.t deðerinin altýnda devreyi açarak güvenli bir koruma saðlarlar (Þekil1). Aþýrý Akým Salýcýlarý ikiye ayrýlýr: 1. Aþýrý yük þartlarýnda açan salýcýlar,. Kýsa devre þartlarýnda açan salýcýlar. Aþýrý Yük Þartlarýnda Açan Salýcýlar: Devreden çekilen akýmýn kesicinin anma akým deðerini aþtýðý durumlarda çalýþan salýcýlardýr. Ters zaman gecikmeli olarak çalýþýrlar. Akýmýn deðeri arttýkça açma süresi küçülür. Kýsa Devre Þartlarýnda Açan Salýcýlar: Kýsa devre akýmýnýn salýcýnýn ayar deðerini aþtýðý durumda devreyi çok kýsa bir sürede ani olarak açtýran salýcýlardýr. Düþük Gerilim Salýcýlarý: Elektrik devrelerinde gerilimin belli bir deðerin altýna düþmesi veya üç fazlý devrelerde fazlardan birinin kesilmesi cihazlarýn arýzalanmasýna neden olabilir. Örneðin, üç fazlý motorun fazlarýndan birinin kesilmesiyle diðer fazlar aþýrý yüklenecek ve motor arýzalanacaktýr. Ýstenildiðinde kesiciye düþük gerilim bobini takýlarak bu gibi arýzalarýn oluþmasý önlenebilmektedir. Düþük gerilim bobini genellikle iki fazdan beslendiði için diðer fazýn kontrolü bir kontaktör kullanýlarak yapýlýr (Þekil). Þönt Salýcýlarý: Devre kesiciyi uzaktan açtýrmak için kullanýlýr. Bir þönt salýcýsýna, bir gerilim uygulandýðýnda besleme geriliminin %'i ile %1'u arasýnda açtýrma yaptýrabilmelidir. DEVRE KESÝCÝ ÇEÞÝTLERÝ: A.G. devre kesiciler aþýrý akým salýcý cinsine göre iki deðiþik türde üretilir. Bunlar, termikmanyetik ve elektronik devre kesicilerdir. Termik Manyetik Devre Kesiciler: Termik koruma iþlevi, (1,1) x In: (Aþýrý yük þartlarýnda koruma için) Termik korumayý saðlayan bimetal, sýcaklýk karþýsýnda uzama kat sayýlarý farklý iki metalin birleþmesiyle oluþur. Bimetal ýsýndýðýnda uzamasý daha az olan metale doðru bükülür. Böylece kesici mekanizmasýnýn açýlmasýna yardýmcý olan bir týrnaðý kurtararak kesiciyi devre dýþý býrakýr. Bimetalin bükülme hýzý, kesicinin içinden geçen akýmýn büyüklüðü ile doðru orantýlýdýr. Zira akýmýn artmasý sýcaklýðýn artmasý demektir. Bu þekilde anma akýmýnýn üstündeki yük akýmlarýnda, kesicinin aþýrý akým koruma iþlevi bimetal sayesinde gerçekleþtirilir. Manyetik koruma iþlevi, > x In: (Kýsa devre þartlarýnda koruma için) Kesicinin bir baþka görevi de baðlý bulunduðu devreyi kýsa devrelere karþý korumasýdýr. Kýsa devre; fazlarýn birbiri ile temasý veya faztoprak temasý sonucunda meydana gelebilir. Kýsa devre durumunda kablolardan çok yüksek bir akým geçeceðinden, sistemin enerjisinin termik korumaya göre çok daha kýsa sürede kesilmesi gerekmektedir. Kesici, baðlý bulunduðu yükü korumak için anýnda açma yapmalýdýr. Bu görevi gören kýsým, kýsa devre akýmýnýn meydana getirdiði manyetik alanýn oluþturduðu mýknatýslanma ile çalýþan mekanik bir açtýrma düzeneðidir

6 Metal Plakalar Þekil I I max I sýnýr Þekil Seperatör S n rlanm þ k sa devre ak m ms. poz poz poz1 Limitörsüz devre kesici Limitörlü devre kesici I max : Beklenen k sa devre ak m n tepe deðeri. I sýnýr : S n rlanm þ k sa devre ak m n n tepe deðeri. Beklenen k sa devre ak m ms. t (sn) Limitörlü ve limitörsüz devre kesicilerin aras ndaki tek fark sabit kontaklar n konstrüksüyonundad r. Limitörlü devre kesicilerin sabit kontaklar ak m yönünü ters çevirip ters manyetik kuvvet oluþturarak hareketli kontað itecek yap dad r. Hareketli kontak Akým Sabit Kontak Manyetik alan Akým Manyetik kuvvet Elektronik Aþ r Ak m Sal c l Devre Kesiciler: Elektronik devre kesicileri, termikmanyetik kesicilerden ay ran özellik, aþ r ak m sal c lar n n elektronik devre ile kontrol edilmesidir. Elektronik kontrol mikroiþlemci vas tas yla yap lmaktad r. Elektronik devrenin dizayn esnas nda, iþletmede karþ laþ labilecek en kötü ihtimaller göz önünde tutulmuþtur. Yüksek k sa devre ak mlar nda, elektronik devre çal þt r lmadan direkt açma saðlanm þt r. Böylece elektronik devrede olabilecek ar za ihtimali ortadan kald r lm þt r. Federal elektronik devre kesiciler, istek üzerine RS protokolü ile bilgisayara baðlanabilir. Böylece; Ak m kaydedici cihazlar n yerine bilgisayar n haf zas kullan labilir. Çekilen ak m n, çeþitli zaman aral klar ndaki (gecegündüz) maksimum, minimum, ortalama, vb. deðerleri al nabilir. Ýstatistiki bilgilere an nda ulaþ labilir. Aþ r ak m oluþumunda kesicinin açma süresi ayarlanabilir. Bilgisayardan kesicinin anma ak m ve ani açma ak m hassas olarak deðiþtirilebilir. Harici açma kumandas verilebilir. Elektronik devre kesicilerin anma ve ani açma ak m ayar sahalar çok geniþtir. Bu özellik kesiciye geniþ kullan m imkan saðlar. Ayr ca elektronik devre kesiciler ortam s cakl klar ndan etkilenmezler. Limitörlü devre kesicinin çalýþma prensibi: Kesici kol ile aç l p kapat l rken hareketli kontak ON pozisyonunda, poz1 de OFF pozisyonunda ise poz de durmaktad r (þekil ). Limitör özelliði olmayan bir kesici, devrede herhangi bir k sa devre meydana geldiðinde oluþan k sa devre ak m, sal c lar sayesinde kesici mekanizmas n harekete geçirerek kesiciyi açt r r ve kesici kolu da trip pozisyonuna gelir. Açma süresi ms aras nda deðiþir. Federal limitörlü kesicilerde ise bu anlat lanlara ilave olarak; k sa devrenin oluþturduðu z t manyetik alan, hareketli kontað poz1 den poz ye getirir ve kontak bu pozisyonda kal r. Yani kontak kendiliðinden tekrar ON pozisyonuna gelmez. Hareketli kontað n aç lmaya baþlamas k sa devrenin daha birinci milisaniyesinde baþlar. Kontað n poz ye gelmesi ilk iki milisaniyede, ark n komple kesilmesi ise en fazla milisaniyede biter. K sa devrenin baþlamas yla ayn anda harekete geçen manyetik sal c lar ise; kesici mekanizmas n OFF pozisyonuna, mekanizma ise; poz ye gelmiþ hareketli kontað poz e getirir ve kesici kolu trip pozisyonunda kal r. Hareketli kontað poz1 den poz ye getiren ak m, beklenen k sa devre ak m ndan çok düþük bir ak md r. S n rland r lm þ ak m, beklenen ak m n sekiz hatta onda biri mertebesindedir. (þekil ) Beklenen k sa devre ak m, limitörlü devre kesici olmasayd devreden çok k sa bir sürede olsa akacakt r. Federal limitörlü devre kesicinin avantajlar : Kesici tipine göre ak m %90 oran na kadar s n rlayarak trafolar, kablolar ve devredeki diðer cihazlar korurlar. Meydana gelen patlama ve arklar çok düþük seviyede kald ð için hayati emniyet ve pano içindeki diðer cihazlar n zarar görmemesi garanti alt na al n r. DEVRE KESÝCÝLERÝN PARÇALARI Gövde ve Kapak: Gövde ve kapak malzemesi olarak, EN 01 standard na göre cam elyafl polyester reçinesi kullan lm þt r. Literatürde BMC (Bulk Moulding Compound) olarak adland r lan bu malzeme, günümüzde elektriksel ve mekaniki deðerlerinin yüksek olmas nedeniyle tercih edilmekte, C lik s cakl ða sürekli olarak dayanabilmektedir. BMC malzeme IEC 91 e göre 90 C s cakl ktaki k zg n tel deðdirildiðinde alev almamaktad r. Bimetal: Bimetal, s karþ s nda uzama katsay lar farkl iki plaka halindeki metalin birleþtirilmesiyle oluþan bir malzemedir. Kesici içinden geçen ak m bimetali s t r. Bu s n n etkisiyle bimetal diðerine göre daha az uzayan plaka üzerine doðru eðilir. Kesici içinden geçen ak m artt ð nda oluþan s da artt ð için bimetal daha fazla s n r ve daha çok eðilir. Böylece açt rma mekanizmas na kumanda ederek kesicinin açmas n saðlar. Kontaklar: Kesicilerde, kesilen ve taþ nan ak m deðerleri ile konstrüksiyon göz önüne al narak kontak alaþ m belirlenir. Kesicilerde genellikle gümüþ, grafit, nikel, wolfram alaþ ml kontaklar kullan l r. Daha yumuþak yap da olan gümüþ grafit alaþ mlardan yap lm þ kontaklar sabit (alt) kontaklarda, daha sert olan gümüþ wolframl kontaklar ise hareketli (üst) kontaklarda kullan l r. Hareketli kontaklara bombeli bir yap verilmiþtir. Bu sayede her açma kapamada bombeli ve sert alaþ ml kontaklar, yumuþak sabit kontaklar üzerinde yer yapar. Böylece en düþük geçiþ direnci saðlan r. Kontak temas dirençlerinin düþük olmas için hareketli kontað n sabit kontaða çok iyi temas etmesi gerekir. Ancak gereðinden fazla kontak bask kuvveti, kontaklar n daha k sa sürede tahrip olmas na sebep olur. Kontak alaþ mlar, saðl kl bir açma kapama için büyük önem arz eder. Ark Söndürme Hücresi (Seperatör): Seperatörler, enerji alt nda çal þan kesicinin aç lmas esnas nda oluþan ark

7 ON KOMPAKT TÝP DEVRE KESÝCÝLER Manyetik alan Þekil Fig 1 akým yönü Manyetik kuvvet söndürmek için kullan l r. Hareketli kontak, sabit kontaktan ayr l rken kontaklar aras nda bir süre daha ak m akmaya devam eder ve buna ark ad verilir. Bu oluþan ark n çok k sa bir sürede söndürülmesi gerekir. Ark n söndürülmesi: Ark n etraf nda oluþan manyetik alandan dolay ark seperatörlere doðru itilir. Böylece ark n boyu uzayarak incelir ve seperatör plakalar aras nda bölünerek kopar (þekil). Seperatörlerin yan duvarlar nda kullan lan malzemenin özelliðinden dolay ark n oluþturduðu yüksek s cakl k neticesinde bir gaz ç kar. Bu ç kan gaz n da ark n söndürülmesinde önemli bir etkisi vard r. Devre Kesicinin Kullan m þekli: Kesicinin konumunu gösteren durum mevcuttur. Bu durumlar þekil da gösterilmiþtir. ON/I Konumu: Kesicinin kontaklar n n kapal olduðunu gösterir. Bu durumda kesici kolu en üst pozisyondad r. TRÝP Konumu: Kesicinin herhangi bir ar zadan (aþ r yük veya k sa devre gibi) dolay açt ð n gösterir. Bu durumda kesici kolu ON ile OFF konumlar aras nda orta pozisyondad r. Trip pozisyonundaki kesiciyi ON pozisyonuna almak için; kesici kolunu, OFF yaz s istikametinde aþað ya doðru bast r n z. Kesici klik sesi ile beraber kurulacakt r. Daha sonra kesiciyi kapatmak için kolu ON istikametine doðru kald r n z. Alt alta monte edilen iki kesici aras ndaki minimum mesafeler þekil deki gibi olmal d r. Topraklanm þ veya yal t lm þ duvar ile kesici aras ndaki minimum mesafeler þekil deki gibi olmal d r. Baðlant klemenslerinin tak lma þekli (F1 ve F1 tip þalterler için) önden veya arkadan baðlant ya göre deðiþmektedir. Gerek duyulduðunda baðlant klemensi yerinden sökülüp ters çevrilerek baðlanabilir. Ölçü cihazlar n n kablo baðlant lar baralardan yap lmal, kesicinin terminallerinden baðlant yap lmamal d r. (Kablo pabucu ile yap lacak baðlant lar için fabrikadan uzatma baralar n isteyiniz.) Çok telli kablolar n kesici klemensine olan baðlant lar nda uç yüksüðü kullan lmal, kablo uçlar na lehimleme yap lmal d r. Bak r baralar ile kesiciye baðlant yap lmas durumunda atlama riskini en aza indirgemek için baralar boyanmal, baralardaki sivri uçlar yuvarlat lmal d r. Kesici gövdesinde bulunan iki bara aras ndaki oluða faz perdelerinin mutlaka yerleþtirilmesi gerekir. Topraklamalar, yönetmeliklere uygun olarak yap lmal d r. 1) Bara ) Kablo ) Kablo Terminal Þekil C Þekil C x (mm) FF11/F1 F1 F1FF F1FF F1F/F1 FF/FEFE F9E F1EFE F111EF11E B D A A : 0 mm B : 0 mm C : 0 mm D : 0 mm A:Topraklanm þ duvar ile kesici aras ndaki min. mesafe B:Yal t lm þ duvarile kesici aras ndaki min. mesafe OFF/0 Konumu: Kesicinin kontaklar n n aç k olduðunu gösterir. Bu durumda kesici kolu en alt pozisyondad r. Montaj: Montaj esnas nda dikkat edilecek hususlar aþað da s ralanm þt r. Kesicinin monte edileceði yer; tozsuz ve rutubetsiz olmal d r. Kesici aþ nd r c gaz ve buhara maruz kalmayacak þekilde monte edilmelidir. Ortam tozlu ve rutubetli ise kesici mutlaka uygun koruma derecesine sahip bir muhafaza içerisinde monte edilmelidir. Kesici iþletmede iken titreþim ve ani darbelere maruz kalmamal d r. ON ON ON ON ON ON ON Her aç da montaj yap labilir. Üst veya alt klemenslerden enerji baðlant s yap labilir.

8 KAÇAK AKIM KORUMALI TÝP KOMPAKT DEVRE KESÝCÝLER (ELCB): Alçak gerilim devrelerinde oluþabilecek toprak kaçak akýmlarýna karþý, kaçak akým algýlama rölesi ve toroidal trafo kombinasyonu ile algýlanýp açtýrma bobini veya düþük gerilim bobini montajlý devre kesicilere kumanda edilerek koruma saðlanabileceði gibi kaçak akým korumalý tip kompakt devre kesiciler ile de koruma saðlanabilir. Federal kaçak akým korumalý þalterler 0A den A e kadar üretilmektedir. Toroidal trafo, algýlama rölesi ve açtýrma bobini bu devre kesicilerin içine yerleþtirilmiþtir. Dýþarýdan hiçbir aksesuar baðlantýsýna gerek olmadan sadece giriþ ve çýkýþ terminalleri baðlanarak montajý yapýlabilir. Kaçak akým korumasýnda seçicilik için kaçak akým eþiði ve kaçak akým açma zaman gecikmesi kullanýcý tarafýndan ayarlanabilir. Trip test butonundan ayrý olarak kaçak akým koruma fonksiyonunun testi için bir test butonu vardýr. Bu sayede kaçak akým koruma fonksiyonu ayrýca test edilebilir. Kaçak akým korumalý tip kompakt devre kesiciler diðer kompakt devre kesicilerimiz gibi üstün termikmanyetik koruma özelliklerine sahiptirler. In (A) Kaçak Akým Eþiði (ma) Termik Ayar Sahas (A) (0 C) E x B x D (mm) K sa Devre Kes. Kap. (ka) (0V da) Icu Ics Manyetik Açma Akýmý (A) F1R Serisi (0.1)xIn (0.1)xIn (0.1)xIn (0.1)xIn (0.1)xIn (0.1)xIn (0.1)xIn 1x1x 1x1x 1x1x 1x1x 1x1x 1x1x 1x1x F1R Serisi (0.1)xIn (0.1)xIn (0.1)xIn (0.1)xIn (0.1)xIn (0.1)xIn (0.1)xIn xx11 xx11 xx11 xx11 xx11 xx11 xx Devre Kesiciler ile Toprak Kaçak Ak mlar na Karþ Koruma Sistemi: Elektrik devrelerinde oluþabilecek toprak kaçak ak mlar n n çok küçük deðerleri dahil (> 0 ma) can güvenliði ve yang n aç s ndan oldukça tehlikelidir. Bu küçük toprak kaçak ak mlar n, normal kesiciler hissedemediðinden toprak kaçaklar na karþ ek bir koruma yap lmaktad r. Elektronik kesicilere toprak kaçak koruma sistemi, d þar dan ek bir düzenek olmaks z n ilave edilebilmektedir. Bu sistem ile (0,11)xIn hassasiyetinde bir koruma yap lmaktad r. Elektronik olmayan kesicilerde ve yukar da belirtilen deðerden daha düþük kaçak ak mlara karþ koruma ihtiyac duyulan elektronik kesicilerde, toprak kaçaklar na karþ koruma; toroidal trafo ve kaçak ak m alg lama röleleri kombinasyonu ile yap lmaktad r. R S T N R S T N R S T N Açma Bobini veya Düþük Gerilim Bobini Toprak Kaçak Ak m Algýlama Rölesi Devre kesici C1 F1 C Q1 Devre kesici U< F D1 D Q1 Þekil 9 Yük Toroidal Trafo Kaçak ak mlara karþ devre kesicilerde koruma sistemi Toprak Kaçak ak m alg lama rölesi (FGR) Þekil Z1 Z L0L Toroidal trafo AC LOAD V F1 : Uzaktan açt rma bobini (AB) Toprak kaçak ak m alg lama sisteminin devre kesicideki uzaktan açt rma bobini ile kullan m Toprak Kaçak ak m alg lama rölesi (FGR) Þekil 11 Z1 Z L0L AC V LOAD F : Düþük gerilim bobini (DGB) Toroidal trafo Toprak kaçak ak m alg lama sisteminin devre kesicideki düþük gerilim bobini ile kullan m

9 Fakat bu sistemde devre kesicinin toprak kaçak ak mlar nda açmas için, kesiciye önceden uzaktan açt rma bobini veya düþük gerilim bobini aksesuarlar ndan birinin tak lm þ olmas gerekmektedir (þekil9). Kaçak ak m alg lama rölesinin hata ak m, koruma çeþidine ve ayr ca diðer alg lama röleleri aras nda seçiciliði saðlayacak þekilde uygun deðerlerde ayarlanmal d r. Standardlara göre hayat korumada bu deðer 0 ma, yang n korumada ise (000) ma olarak belirlenmiþtir. Montaj: Toroidal trafonun içerisinden tüm fazlar ve varsa nötr kablosu geçirilir. Toprak kablosu kesinlikle toroidin içerisinden geçirilmemelidir. Toroidin sekonder kablolar toprak kaçak alg lama rölesinin (Z1Z) terminallerine baðlan r ve rölenin enerji giriþ terminallerine rölenin üzerinde yazan uygun gerilim verilir. Devre kesicinin toprak hatas ndan dolay açmas için mutlaka kesiciye uzaktan açt rma bobini veya düþük gerilim bobinlerinden birisinin tak lm þ olmas gerekmektedir. þayet devre kesiciye uzaktan açt rma bobini tak lm þsa, açt rma bobinine gelen enerji toprak kaçak alg lama bobininin normalde aç k kontað üzerinden yap lmal d r (þekil). Eðer devre kesiciye düþük gerilim bobini tak lm þsa, düþük gerilim bobinine gelen enerji kesicinin üst taraf ndan ve toprak kaçak alg lama rölesinin normalde kapal kontað üzerinden yap lmal d r (þekil11). Montajda dikkat edilecek hususlar: Kablolar mümkün olduðunca toroidal trafonun merkezinden geçirilmelidir. En uygun çapl toroidler kullan lmal d r. Gerekenden daha büyük çapl toroid kullan lmas duyarl l ð düþürür. PE R S T N R S T S T R N S T N R Toprak kablosu toroidin içerisinden geçirilmemelidir. R N S T Kablolar toroidin merkezinde olmal d r. Toroidal Trafo: Bir kaçak ak m alg lama rölesine birden fazla toroidin paralel baðlanmas. Toprak kaçak ak m alg lama rölesi (FGR) R N S T R N S T O R N S T Toprak Kaçak Ak m Alg lama Rölesi: Toroidin çap toplam kablo çap n n iki kat olmal d r. R S T O N Kablolarýn büküm mesafeleri toroide mümkün olduðunca uzak tutulmalýdýr. Eðer kablolar çap büyük bir toroidden geçirilemiyorsa, ayn toprak alg lama rölesine bir çok toroid paralel olarak baðlanarak kullan labilir. Fakat bu durum cihaz n duyarl l ð n düþürmekte ve böylece açma eþiðini yükseltmekt edir. Eðer toroidi, büyük ana baralar n çevresine yerleþtirmek mümkün olmazsa, dengeli yükler için transformatörün nötrtoprak baðlant s na yerleþtirilebilir. Toroidal trafodan gelen iþarete göre sistemde bir kaçak ak m alg land ð nda devre kesici içine yerleþtirilmiþ açt rma bobini veya düþük gerilim bobinine kumanda ederek devre kesicinin açmas n temin eder. Rölenin çal þacað kaçak ak m deðeri ve süresi röle üzerinden ayar edilebilir. Kaçak akým ayarý Sipariþ kodu Açma zaman ayarý Besleme Çýkýþ rölesi Reset FGR0 0,00A ATN ,0sn 1V / V AC (/0 Hz) A, V AC Manuel / Elektriksel (Uzaktan) Akým toleransý (0,1)I n Zaman toleransý ± %1 Zaman karakteristliði Sabit Sýcaklýk Depolama 0 / C Çalýþma / 0 C Nem %0 RH Sývýlaþma olmadan Montaj Pano / mm DIN RAY Toprak kaçak ak m alg lama rölesi ve toroidal trafo küçük toprak kaçaklar n n dahi alg lan p devre kesicinin açt r labilmesi için devre kesicilerle birlikte kullan l r. Toroidal Trafo Çap (mm) Ø Þalter çýkýþý kablo ise Þalter çýkýþý bara ise Sipariþ Kodu 0 mm F1F1F1FF F1F1 ATR mm F1FF F1FFF1FF ATR mm F1FFFEFE F1F ATR00000 Toroidal trafo mm F1FFFEFE F91EF9EF1EFE ATR00000 F111EF11EF11EF1EF11EF1EF11EF1EF11EF1EF1E için kablolar, çapý büyük bir troidden geçilemiyorsa, ayný toprak algýlama rölesine bir çok troid paralel olarak baðlanarak kullanýlabilir. Aþaðýda örnek baðlantý þemasý verilmiþtir. Fakat bu durum cihazýn duyarlýlýðýný düþürmekte ve böylece açma eþiðini yükseltmektedir.

10 Þehir Þebekeleri Koruma Kesicileri: Þehir þebekelerinde büyük güçlü motorlar, demerajla kalkan yükler bulunmaz ve ayr ca hat boylar da oldukça uzundur. Hatlar n sonunda oluþabilecek k sa devre ak mlar nda A.G. devre kesicinin açmas gerekir. Bu nedenden dolay þehir þebekelerinde kullan lan devre kesicilerin manyetik ayarlar n n ( )xin aras nda olmas gerekir. Üç fazl termikmanyetik devre kesiciler / þehir þebekelerinin korunmas için : Nominal ak m In (A) Anma ak m ayar sahas I1 (A) (0,1)In (0,1)In (0,1)In (0,1)In (0,1)In (0,1)In (0,1)In (0,1)In (0,1)In (0,1)In (0,1)In (0,1)In (0,1)In (0,1)In K sa devre açma ak m I (A) 00A In 0A In In 0A In In () In () In () In () In () In F1 ka F1 ka 9AATSS0 F1 9ABTSS0 F 9ABTMS0 F ka ka ka F1R 9ABTSS#D ka F1 ka F1 ka Sipariþ Kodu 9ARTSS0 F1S Sabit In9ARTDS0 ka 0 Sabit In F1S ka 9ABTSS0 9ADTSS0 9APTSS0 Sipariþ Kodu Sipariþ Kodu F1R ka F ka F ka 9ARTSS0 9ADTMS0 9APTMS0 F ka 9ABTHS0 9ADTHS (0,1)In (0,1)In (0,1)In () In F1 F ka 9AFTSS0 ka () In F 9AGTMS0 F () In ka ka 9AFTSH0 9AGTHS0 : Amper aral klar n giriniz. Jeneratör Devreleri Koruma Kesicileri: Jeneratörlerde oluþabilecek k sa devre ak m çok düþük deðerlerde olduðundan, jeneratörlerin korunmas için kullan lacak devre kesicinin manyetik ayarlar n n ( )xin aras nda olmas gerekir. Üç fazl termikmanyetik devre kesiciler / Jeneratörler devrelerinin korunmas için : Nominal ak m In (A) Anma ak m ayar sahas I1 (A) K sa devre açma ak m I (A) Sipariþ Kodu Sipariþ Kodu Sipariþ Kodu 0 1 (0,1)In (0,1)In In In F1 ka 9AATSJ0 0 (0,1)In 00 A F1 9ABTSJ0 F 9ABTMJ0 F ka ka ka 9ABTHJ0 : Amper aral klar n giriniz. Bir jeneratörün k sa devre ak m Srg anma gücü (kva) Ur anma gerilimi (V) Ikg k sa devre ak m (A) Irg anma ak m (A) Xd% geçici reaktans (%) (0 ms süreyle empedans deðerinin % si mertebelerinde görünen reaktans) ise aþað daki formüllerle hesaplan r. I kg = I rg. 0 X d % I rg = S rg. U r Jeneratör devrelerini korumak için devre kesiciler aþað daki kriterlere göre seçilmelidir. Tek jeneratör için Icu Ikg Paralel baðl n tane özdeþ jeneratör için Icu Ikg x (n1) þebekeye paralel baðl jeneratör için Icu Iknet olmal d r. Jeneratör Kesici kva kw A A

11 Motor Devreleri Koruma Kesicileri: Motorlar ilk kalk þ an nda k sa süreli çok yüksek ak m çekerler. Ýþletme devaml l ð n n saðlanmas ve sistemin korunmas için seçilecek olan kesicinin manyetik ayar sahas n n ( 1)xIn aras nda olmas gerekmektedir. Üç fazl termikmanyetik devre kesiciler / Motor devrelerinin korunmas için: Nominal ak m In (A) Anma ak m ayar sahas I1 (A) K sa devre açma ak m I (A) Sipariþ Kodu Sipariþ Kodu Sipariþ Kodu 0 1 (0,1)In (0,1)In In In F1 ka 9AATSM0 1 (0,1)In In F1 F 9ABTMM0 F 9AATSM0 ka ka ka 9ABTHM0 : Amper aral klar n giriniz. Motor Gücü Motor Anma Akýmý Kesici Anma Akýmý Motor Gücü Motor Anma Akýmý Kesici Anma Akýmý (kw) (Hp) (A) (A) (kw) (Hp) (A) (A), , 0 0 1, , 1,, Not : Bu devre kesiciler k sa devre korumas saðlarlar. Aþ r yük korumas kontaktörlere baðlanan termik röleler arac l ð yla saðlanmal d r. Üç fazl elektronik devre kesiciler : Nominal ak m In (A) (0,1)In ()xi1 FE ka F91E ka F1E ka F111E ka 9AIEMS K sa devre açma ak m n n gecikme zaman (istenildiðinde) t : 0000 ms. olarak ayarlanabilir. : Amper aral klar n giriniz. Tek fazl termikmanyetik devre kesiciler: Nominal ak m In (A) Anma ak m ayar sahas I1 (A) Anma ak m ayar sahas I1 (A) K sa devre açma ak m I (A) K sa devre açma ak m I (A) Sipariþ Kodu Sipariþ Kodu FE ka F9E ka FE ka F11E ka Sipariþ Kodu 9AGEHS 9AIEHS 9AGEMS 9AGEMS 9AGEMS 9AGEHS 9AGEHS Sipariþ Kodu In In In In In F01 ka 9ABTSS F0 ka 9ABTHS0 : Amper aral klar n giriniz. A.G. Tesislerinde Oluþan Aþ r Gerilimlerin Nedenleri ve Al nmas Gereken Önlemler : Bilindiði üzere elektrik tesislerinde zaman zaman aþ r gerilimler oluþabilmektedir. Bu aþ r gerilimler, y ld r m düþmesi veya anahtarlama olarak adland r lan; transformatör, kondansatör, bobin vb. gibi cihazlar n devreye girip ç kmalar esnas nda çok k sa bir süre için ani darbe þeklinde oluþmaktad r. Zaman zaman meydana gelen bu tip geçici olaylar fazlar aras nda veya faztoprak aras ndaki bir atlama ile k sa devreye dönüþebilmektedir. Yal tkan muhafaza üzerindeki kir, toz ve rutubet atlaman n oluþma ihtimalini artt rmaktad r. A.G. trafolar devreye al n rken devrenin kapanmas esnas nda çok k sa süreli yüksek m ktan slanma ak mlar oluþur. Bu ak mlar n ilk tepe deðeri, kva'dan kva'ya kadar olan trafolarda nominal ak m n 1 kat na, kva'dan büyük güçlü trafolarda ise 1 kat na ç kabilir. Geçici m knat slanma ak mlar çok k sa bir süre (birkaç milisaniye) içinde sönerler. Transformatörler için anahtarlama cihazlar seçilirken bu m knat slanma ak mlar göz önüne al nmal d r. Ayr ca baz elektronik cihazlar, kalk þ an nda (Boþta çal þan motorlar, boþta çal þan trafolar, endüstriyel kaynak cihazlar, elektronik balansl floresan lambalar ve elektronik cihazlar) temel þebeke frekans n n katlar nda harmonik ak m ve gerilim oluþtururlar. Tesislerin bu gibi harmonik ak m ve gerilimlerden korunmas için alçak gerilim

12 panolar n n giriþine Harmonik Filtre Reaktörleri tak lmal ve böylece harmonik ak m ve gerilimlerin cihazlara zarar vermesine karþ önlem al nmal d r. Yandaki metinde aç klanan ve bunlara ilave olarak daha birçok nedenden oluþabilecek olan yüksek gerilimin tehlikeli boyutlara ulaþmamas için, öncelikle trafonun O.G. ve A.G. taraf na uygun (kalitesi onaylanm þ) parafudr baðlanmal ve sistem topraklamas n n çok iyi yap lm þ olmas gereklidir. Örnek olarak koruma topraklamas için trafo merkezini çevreleyen toprak þebekesinin topraklama direnci RE ile temsil edilsin ve topraklama direnci RE = ohm olsun. Trafo merkezinin orta gerilim taraf nda faztoprak k sa devresi meydana geldiðinde, meydana gelecek k sa devre ak m topraða akacak ve toprakta bir potansiyel oluþturacakt r. Eðer k sa devre ak m.000 amper ise, x 000 = voltluk bir gerilim trafo merkezi topraklama þebekesi içinde dað t lacakt r. Eðer A.G. iþletme topraklamas O.G. koruma topraklamas na yanl þl kla baðlanm þ ise, iþletme topraklamas na baðl alçak gerilim teçhizat da meydana gelen volt potansiyelden etkilenecek ve bu alçak gerilim teçhizat na ciddi zararlar verebilecektir. Bu orta gerilim taraf ndaki faztoprak k sa devre ak m n n oluþturduðu aþ r gerilimin deðeri, trafo merkezinden m. uzakl kta çok küçülür ve tesirsiz hale gelir. Bu bak mdan bir trafo merkezindeki iþletme topraklamas, koruma topraklamas ndan en az m. uzakl kta tesis edilmelidir. Devre kesicilerde sýcaklýk etkisi: TermikManyetik devre kesicilerde sýcaklýðýn etkisiyle termik aþýrý yük koruma karekteristikleri deðiþir. Kalibre edildiði sýcaklýktan daha sýcak bir ortamda çalýþýrsa nominal deðerinden daha erken açma yapar. Daha soðuk bir ortamda çalýþýrsa da daha geç açma yapar. Federal termikmanyetik devre kesiciler standart olarak 0 C' ye göre kalibre edilirler. Ýstendiðinde farklý ortam sýcaklýklarý için de kalibrasyon yapýlabilir. Aþaðýdaki tabloda C ye göre kalibre edilmiþ devre kesicinin farklý ortam sýcaklýklarý için çalýþma akýmlarý verilmiþtir. C ortam sýcaklýðýna göre kalibre edilmiþ 0 A devre kesicinin 0 C deki çalýþma akýmý tablodan. A bulunur. Kalibrasyon Sýcaklýðý ( C) In (A) Ortam Sýcaklýðýna Göre Çalýþma Akýmlarý C C 0 C 0 C C C 0 C 19,,1 0,1,1,,1 0,1,, 9, 1, 1,, 19,,, 00, 0, 1,0 01,, 9,0 1,,,9,,0,,9 9,,9 9, 11, 1, 1, 1, 1,, 9,,,0, 9, 9,0 1,,,,,,,,,1 9,0 111, 19,1 1,9 1,0,,,1,,0, 0,9 90,0 1,1 1,,,0,,,,1,,, 1,,1 1, 1,, 1,9,,0,,,0 1,,, 0,, 0,9 1,1 1,, 1,, 1, 1, 1,,,1, 0, 09,0 11,, 1,0 1,0,,0 0,0,0 0,0,0 0,0,0 0,0 0,0 1,0 1,0,0 0,0,0,0 00,0 00,0 0,0 0,0 00,0 1, 19,, 9, 1, 9,1,9, 1,, 9, 1, 1, 1, 19, 19,9, 9, 91,0, 1,,0 Devre Kesicilerin Doðru Ak m Devrelerinde Kullan lmas : Elektronik olmayan termikmanyetik devre kesiciler, DC ak mlar n anahtarlanmas nda güvenli bir þekilde kullan labilir. þekil1 de görüldüðü gibi V dan daha yüksek gerilimler için veya kutup seri baðlanarak her bir kutup üzerine düþen gerilim küçültülmektedir. (+) () (+) () (+) () Þekil1 DC V M DC 0V M DC 00V M 11

13 Fazl Kondansatör Devrelerinin Korunmas Ýçin Kullan lacak Kesici Seçim Tablosu: (00 V, Ortam S cakl ð 0 C için) Dað t m Transformatörleri AG Ana Dað t m Panolar nda Kullan lacak Kesiciler : (kv gerilime kadar) Güç (kvar) Kondansatör Anma Akýmý (A) Kesici Anma Akýmý In (A) Transformatör Gücü Sn (kva) Nominal Akým In (A) Kesici anma akýmý In (A) Kýsa devre gerilimi Usc (%),,,,,,,,,,,,, fazlý kýsa devre akýmý Isc (rms) (A) Kondansatör devrelerini koruyacak devre kesciler : Kondansatörlerin devreye girme ve ç kma anlar nda görülen geçici ak mlara dayanabilmelidir. Gerilim harmoniklerinden dolay oluþan periyodik ve kal c aþ r ak mlara ve kapasite deðerinin %1 fazlas nda çekebileceði ak mlara dayanabilmelidir. Yüksek mekanik ve elektriksel ömre sahip olmal d r. Kendisinden sonra gelen kontaktörleri de koruyacak þekilde seçilebilmelidir. Kondansatör klemenslerinde meydana gelebilecek k sa devre ak mlar n kesebilmelidir. IEC 011 standard na göre Kondansatörler, anma ak mlar n n 1, kat ndaki ak mlarda devaml çal þabilir ve kapasite deðeri %1 fazla olabilir. Buna göre devreden geçebilecek en büyük ak m 1, x Irc'e eriþebilir. Icmax = 1. x 1.1 x Irc Icmax : Kondansatörden geçebilecek maksimum ak m Irc : Kondansatör anma ak m Bu yüzden Seçilecek devre kesicinin anma ak m 1. x Irc'den büyük olmal d r. Termik ayar 1. x Irc deðerinde olmal d r. Manyetik ayar 1 x Irc'den küçük olmamal d r. Örnek: 0 kva l k bir trafonun ana dað t m panosuna baðlanacak ana devre kesicisinin anma ak m A, k sa devre kesme kapasitesi ise en az ka olmal d r. Ayr ca tali ç k þlardaki kesicilerin de k sa devre kesme kapasiteleri en az ka olacak þekilde seçilmelidir. Bir dað t m transformatörünün yük taraf ndaki en büyük k sa devre ak m : Orta gerilimi taraf kv ç k þ taraf 0, kv olan transformatörün, alçak gerilim uçlar aras ndaki üç fazl k sa devre ak m aþað daki formülden bulunur. Sn : Transformatörün nominal gücü (kva) In : Transformatörün anm ak m (A) Un : Transformatör yüksüzken fazlar aras ndaki ç k þ gerilimi (V) Usc : Transformatörün k sa devre gerilimi (%) Isc : Transformatörün sekonder taraf ndaki fazl maksimum k sa devre ak m (rms) (A) S x 0 Isc(rms)= 1, x Un x Usc Örnek: 0 kva transformatörün (Un: 00 V, Usc: %,) sekonderi k sa devre olduðunda devaml k sa devre ak m ne olur? Isc (rms) = 0 x 0 1, x 00 x, = A 1

14 Hatt n herhangi bir noktadaki k sa devre hesab : Isc= Un. Rt + Xt (ka) Rt: Toplam direnç (mw) Xt: Toplam reaktans (mw) Not: Rms deðer alternatif gerilim ve ak mlar n ölçümünde kullan lan bir ifadedir ve bu deðer, efektif ya da DC (doðru ak m) deðerine eþdeðer AC (alternatif ak m) deðeridir. Örneðin,1V lik bir DC gerilim uygulanm þ bir lamban n verdiði þ k miktar n veren AC gerilime 1V ACrms gerilim denir. AC rms deðer = AC tepe deðer / 1.1 Tesisin herhangi bir noktas ndaki k sa devrenin ayr nt l hesab : Tesis bölgesi Direnç (mw) Reaktans (mw) Tek hat þemas Tesis bölgesi Direnç (mþ) Reaktans (mþ) Þebeke taraf nda R1=Z1 x cosj x cosj =0.1 Z1= U P1 X1=Z1 x sinj x sinj =0.9 (Enterkonnekte sistemin þebeke empedans ) Þebeke taraf nda P1=0 MVA R1= 00 0 x 0.1x R1=0.0 mþ X1= 00 0 X1=0.1 mþ x 0.9 x Transformatör R= Pc x U S x Pc=yükteki bak r kayb (W) S=transformatörün zahiri gücü (kva) X= ÖZ R Z= Usc 0 x U S Z= trafonun empedans Transformatör S=00 kva Usc=% U=00 V Pc=90 W R= 90x0 x 0 00 R=. mþ X= 0 X=11. mþ 00 x (.) 00 Kablolar(1) R= L x k.s k= (Cu) veya (AI) k=öz iletkenlik m þmm X=0.0L (üç fazl kablolar) X=0.1L (tek fazl kablolar) L : kablonun uzunluðu (m) S : kablonun kesiti (mm ) Baðlant kablolar transformatörden devre kesiciye ( x ) mm faz baþ na bak r L= m R= x xx R=0.1 mþ X= 0.0 x X=0.1 mþ Baralar R= L x k.s k= (Cu) veya (AI) k=öz iletkenlik m þmm X=0.1 L L : baran n uzunluðu (m) S : baran n kesiti (mm ) Devre kesici R ihmal edilebilir X ihmal edilebilir M1 Ana pan o 1 Devre kesici R=0 nolu ç k þ baras (Al) x0 mm faz baþ na L= m R= x x0 0 R=0. mþ X=0 X=0.1 x X=0. mþ K sa devre ak mlar n n hesaplanmas (ka) Direnç Reaktans K sa devre ak m (mw) (mw) (ka) M Devre kesici R=0 X=0 M1 Rt1=R1+R+R Rt1=.1 M Rt=Rt1+R+R Rt=.1 M Rt=Rt+R+R Rt=9. Xt1=X1+X+X Xt1=1. Xt=Xt1+X+X Xt=1. Xt=Xt+X+X Xt=1. 00 Ö Ö( ) =1.kA 00 Ö Ö( ) =1.kA 00 Ö Ö( ) =11.kA (1) Eðer faz baþ na birden fazla paralel kablo varsa, tek kablonun direnç ve reaktanslar n kablo say s na bölünüz. Tali pano M Tali pano ile ana alçak gerilim panosu aras nda baðlant ( kablolar ) ( x1 mm ) faz baþ na bak r L= m R= x x1 R=. mw X=0.0 x X=.9 mþ 1

15 Þebeke içerisinde herhangi bir noktadaki k sa devre ak m n n hesab : Aþað daki tablolar, þebeke taraf ndaki k sa devre ak m, kablonun kesiti, cinsi ve uzunluðu biliniyorsa þebeke içinde herhangi bir noktadaki k sa devre ak m n n h zl bir þekilde hesaplanmas n saðlar. Çizelgenin okunmas : Tablodan kablo kesiti ve þebeke taraf ndaki k sa devre ak m iþaretlenir. Kablo kesiti s ras ndan kablonun uzunluðu bulunur. Kablo uzunluðu ile þebeke taraf ndaki k sa devre ak m kesiþtirilerek iþaretlenir. Bu deðer þebeke taraf ndaki kablonun sonunda oluþacak k sa devre ak m n verir. 0 V Kablo (mm ) Cu AI Kablo uzunluðu (m) 1,, 1, V Kablo (mm ) Cu 1,, , Kablo uzunluðu (m) Isc þebeke (ka) Isc yük taraf ndakik sa devre ak m (ka) Isc þebeke (ka) Isc yük taraf ndakik sa devre ak m (ka) Örnek: 0 V panoda, 9 mm kablo (Cu) kesitine eþ düþen sat rda, m kablo uzunluðunun bir alt ndaki deðeri ( m) seçilir. Bu sütunu, þebeke yönündeki ka k sa devre ak m n n bir üst deðerini (Isc: ka) veren sat r kesiþtirerek, meydana gelebilecek k sa devre ak m 11 ka bulunur (þekil1).bu noktada kullan lacak devre kesicinin k sa devre kesme kapasitesi (Icu) 11 ka dan büyük olmal d r. Þekil1 Isc= ka m. 9 mm Cu Isc=? 1

16 Þekil 1 B B 1 Yük Þekil 1 C Zaman (sn) C A Yük þekil 1 F1 A 0 t t F1 A 0 B C A 1 IB B 1 Sadece B aç k C 1 I 0 C IB 1 I B 1 ve B aç k C1 ve C aç k Sade e cc aç k Seçicilik: Þebeke içerisinde herhangi bir yerde hata oluþtuðunda,sadece hatan n üst taraf nda ve en yak n yere yerleþtirilmiþ koruma cihaz taraf ndan hatan n giderilmesini saðlayan, otomatik koruma elemanlar n n koordinasyonuna seçicilik denir. Örneðin; A devre kesicisinin kumanda ettiði yük taraf nda aþ r yük, veya k sa devre gibi herhangi bir nedenden dolay hata oluþtuðunda, eðer önce A aç l p, A1 kapal kal yorsa bu sistem için tam seçicilik vard r (þekil1). Eðer yukar da belirtilen koþul nominal k sa devre ak m na kadar karþ lanam yorsa, k smi seçicilik vard r. Seçicilik birçok endüstriyel, ticari ve benzeri tesiste zorunlu olan iþletme sürekliliðini saðlar. Seçicilik, devre kesicinin açma ak m (I1) ve açma zaman (t) paremetreleri ile saðlanmaktad r. Bunlar; Ak m Seçiciliði: Þekil 1 deki B1 devre kesicinin IB1 anma ak m n n, B devre kesicinin IB anma ak m ndan daha büyük olduðunu varsayal m. IB1 ak m ndan daha küçük hata ak mlar nda B devre kesicisi devreyi açarak, ak m seçiciliði saðlamaktad r. Bu seçicilik, B de ak m s n rlay c (limitörlü) bir devre kesici kullan larak tam seçiciliðe ç kar labilir. Çünkü limitörlü kesiciler k sa devre ak m n s n rlayarak çok k sa sürede ( ms nin alt nda) devreyi açarlar. Yani seçicilik, hem aþ r yüklerde hem de k sa devrelerde saðlanmal d r. Zaman Seçiciliði: Devre kesicinin k sa süreli gecikme zaman ayar sayesinde, sistemdeki diðer kesicilerle açma süreleri karþ laþt r larak seçicilik saðlan r. Þekil 1 da görüldüðü gibi C1 ve C kesicilerin çal þma eðrileri çak þt r larak, C1 kesicinin gecikme zaman ayar C kesicisine göre artt r larak seçicilik saðlanmaktad r. Burada C1 devre kesicisinin, k sa zamanl gecikme s ras nda etkisi alt nda kalacað dayanma ak m ile uyumlu bir elektrodinamik dayan m olmal d r. Gecikme (trafo taraf nda) > gecikme (yük taraf nda) olmal d r. ak m n n 1, kat veya daha büyük deðerlerde olacak þekilde düzenlenmiþtir. I = Devre kesicinin k sa devre açma ak m (A) I (Trafo taraf nda) þ 1, I (Yük taraf nd ) a Seçicilik S n r : Seçicilik s n r, aþ ld ð anda her iki koruma eleman n n da ayn anda açma yapacað ak m deðeridir. Tablolardaki seçicilik s n r ak mlar, þebeke taraf ndaki devre kesicinin k sa devre açma ak m n n üst s n r olarak verilmiþtir. 00A Devre Kesici ile 00A NH Sigortaya Ait Ak m Zaman Eðrisi: Bir devre kesici; EN 09 standard na göre: 1,0xIn de saat açmadan çal þmal, 1,xIn de saat içinde açmal d r. Uygulamada bu zaman, dakika olarak ayarlanmaktad r. Oysa bir NH sigorta; EN 091 standard na göre: 1,xIn de saat açmadan çal þmal. 1,xIn de saat içinde açmal d r. Buna göre bir devre kesici aþ r ak mlarda, NH Sigortalara göre daha erken (önce) açmaya gitmekte ve özellikle aþ r ak mlarda daha iyi bir koruma saðlamaktad r. (þekil 1) NH sigortalar daha çok, k sa devre korumas yapan koruma cihazlar d r. Zaman (sn) Devre Kesici NH Sigort a 0 C x0 A Ak m Ak m seçiciliði (Aþ r yük koruma) Seçicilik Çizelgesi: Seçicilik çizelgesi, yüke en yak n olan devre kesicinin açacað ak m deðerlerini gösterir. Seçiciliði saðlayan kombinasyonlar koyu bölgelerle gösterilmiþtir. Bu bölgeler içinde, trafo ve yük taraf ndaki devre kesicilerin termik ve manyetik açma eðrileri aras nda hiçbir zaman giriþim olmayacak þekilde tasarlanm þt r. Yani seçicilik tablolar, þebeke taraf ndaki kesicinin maksimum ani açma ak m, yük taraf ndaki kesicinin ani açma xIn A Ak m þekil1 00A devre kesici ile 00A NH sigortaya ait ak mzaman eðrisi 1

17 Yük tarafý I1 (A) Þebeke Korumal Devre Kesici F1 F1 F1FF Motor Korumal Devre Kesici F1 F1 F1FF Jeneratör Korumal Devre Kesici F1 F1 F1FF Trafo tarafý In (A) Seçicilik sýnýrý Þebeke Korumal Devre Kesici F1 / F1FF F1FF F1F / F1F FF / FEFE Örnek : Trafo taraf nda nominal ak m 0 A þebeke korumal devre kesici mevcutsa, tam seçiciliði saðlamak için kesicinin hemen alt ndaki tali ç k þlar nda (yük taraf nda); Þebeke korumal Motor korumal Jeneratör korumal : en fazla A : en fazla 0 A : en fazla 0 A devre kesici kullan lmal d r. 1/1

18 Þebeke Korumal Devre Kesici Yük Tarafý I1 (A) Þebeke korumal devre kesici F1FF F1F F1F FF Motor korumal devre kesici F1FF F1F F1F FF Jeneratör korumal devre kesici F1FF F1F F1F FF Trafo tarafý In (A) Seçicilik sýnýrý F1FF F1F / F1F FF / FEFE F91EF9E F1EFE F111EF11E Motor Korumal Devre Kesici Yük Tarafý I1 (A) Trafo Tarafý In (A) F1FF F1F / F1F FF / FEFE F91EF9E F1EFE F111EF11E Seçicilik sýnýrý Þebeke korumal devre kesici F1FF F1F F1F FF FEFE Motor korumal devre kesici F1FF F1F F1F FF FEFE Jeneratör korumal devre kesici F1FF F1F F1F FF FEFE /1

19 Þebeke F A A Þekil1 F1 0A B FM 0A Ics= ka C Ics= ka Load Ics= ka Ard þ k Baðlama: Ard þ k baðlama, devre kesicilerin ak m s n rlama (limitör) yeteneðinden yararlanarak, yük taraf nda daha düþük maliyette olan devre kesicilerin yerleþtirilmesini mümkün k lan kullan m türüdür. þebeke taraf ndaki kompakt devre kesiciler, aþ r yük ve k sa devre ak mlar na karþ koruma görevi yaparlar. Bu elemanlar, baðland klar noktalarda ortaya ç kabilecek k sa devre ak m ndan daha düþük kesme yeteneði olan devre kesicilerin anma kesme yeteneði s n r içinde çal þmalar n mümkün k lar. Ak m, devrenin tümünde limitörlü devre kesici taraf ndan kontrol alt nda tutulduðu için, ard þ k baðlama, devre kesicinin yük taraf nda kalan tüm anahtarlama cihazlar için etkili olmaktad r. Ard þ k Baðlaman n Kullan m : Ard þ k baðlamalarda devre kesici elemanlar, farkl panolara yerleþtirilebilirler. Böylece ard þ k baðlama, cihaz n tesis edildiði noktada ortaya ç kabilecek muhtemel Ics iþletme k sa devre ak m ndan daha düþük kapasitedeki devre kesicinin kullan lmas n mümkün k lmaktad r. Göz ard edilmemesi gereken nokta, þebeke taraf ndan bu k sa devre ak m n kesebilecek kapasitede bir devre kesicinin baðlanm þ olmas d r. Devre Kesiciler Aras nda Koordinasyon : Yerleþtirildiði noktada ç kabilecek bir k sa devre ak m ndan daha düþük kesme yeteneðine sahip bir devre kesicinin kullan lmas na, gerekli kesme yeteneðine sahip baþka bir devre kesicinin þebeke taraf nda yerleþtirilmiþ olmas durumunda izin verilir. Bu durumda þebeke taraf ndaki eleman n geçirdiði enerjinin, yük taraf ndaki eleman n ve bu elemanlar taraf ndan korunan kablolar n hasar görmeden dayanabileceði enerjiden daha fazla olamayacað bir biçimde, her iki eleman n karakteristikleri birbiriyle koordine edilmelidir. Kademeli Ard þ k Baðlama: Seri baðlanm þ A,B ve C devre kesicileri ile ard þ k baðlamada ilgili ölçütler, iki durumda yerine getirilir. Þebeke taraf na konulan A kesicisi, ard þ k baðlama için hem B hem de C kesicileri ile birlikte kullan lmaktad r. Burada; (A+B ve A+C) ile (A+B ve B+C) kombinasyonlar n n istenilen kesme yeteneðine sahip olup olmad klar n n kontrolü gerekir. (þekil 1) Ard þ k Baðlama Tablosu F1 F1 F1 F1 F1 F F1 F F F F F91E F1E F111E F9E F F F FE F11E F1 F1 F1 F1 F1 F F1 F F F F F91E F1E F111E F9E F F F FE F11E NOT: Ardýþýk baðlantý seçeneði, yük tarafýna baðlanan þalterin þebeke tarafýndaki þalterin akým sýnýrlama yeteneðinden faydalanarak kendi kesme kapasitesinden daha yüksek kýsa devre gücü olan noktaya baðlanmasýna olanak saðlar.satýrlara yazýlani deðerler, þalterin o sütunun üstündeki þalterle kulanýldýðýnda tesis edilebileceði en yüksek kýsa devre gücü olan noktayý gösterir. 1

20 Düþük Gerilim Bobini (Düþük Gerilim Sal c s ): Enerji kesildiðinde veya gerilim iþletme geriliminin % alt na düþtüðünde devre kesiciyi açt rmaya yarar. Kesiciyi kapatmak için gerilimin, iþletme geriliminin % ine eþit veya yukar olmas gerekir. Düþük gerilim bobinine enerji gelmediði zaman devre kesici kurma yapmaz. F1 F1 F1 F F F1 F F Amper Aralýklarý 1A A 1A A 1A A 1A00A Sipariþ Kodu ARCA0000 #AACA0000 #ABCA0000 #ADCA0000 F1 F 00A00A #AECA0000 F1 F 00A00A #AFCA0000 F F 00A 00A AGCA00 FE FE 00A 00A AGCA00 F91E F9E 00A1A #AHCA0000 F1 Düþük Gerilim Bobini F1E FE F111E F11E 1AA #AKCA0000 Not : yerine beslenme gerilimini yazýnýz. ( 00) # Plugin için 9, ürüne takýlý için uazýnýz. Düþük gerilim bobinlerin besleme gerilimi AC dir. Düþük gerilim bobini enerjisizken devre kesici kurma yapmaz. fazlý sistemlerde tüm fazlarýn kontrolü için 00V besleme gerilimi tercih edilmelidir. DC, ~ AC, DCAC 00A0A #AICA0000 Uzatmal Döner Tahrik Kolu: Devre kesiciye aç pkapatma iþlemi yapt rmak için kullan l r. Devre kesiciye aþað yukar yönde deðil de dairesel olarak kumanda edilmek istendiðinde kullan l r. F1FF Uzatmal döner tahrik kolu Kurma kolu uzatmasý Sipariþ Kodu F1 F F F1 F F F1 F A A 1A 00A 00A 00A ABG ADG AFG F F / FE FE 00A 00A AGG F91E F9E 00A 1A AHG Not : Plugin deðildir. : FF için 0, FEFE için 1 dir. : F91E için 1, F9E için 0 dýr. Kurma Kolu Uzatmasý F1FFF Amper Aralýklarý Amper Aralýklarý 00A 00A 00A 0A 1A A Sipariþ Kodu F1 Anahtarl kilit mekanizmas Uzaktan açt rma bobini 1 F1 Anahtarl Kilit Mekanizmas : Kilit mekanizmas, servis nedeniyle aç k (trip) durumuna getirilmiþ devre kesiciyi mekanik olarak kilitleyerek, kesicinin ON ve OFF konumlar na al nmas n engeller. F1 F1 F1FF F1FF F1F F1F FF/FEFE F91EF9E F1EFE F111EF11E Not : Plugin deðildir. Amper Aralýklarý 1A A 1A A A A 1A 00A 00A 00A 00A 00A 00A 00A 00A 1A 00A 0A 1A A Sipariþ Kodu ALE AAE ABE ADE AEE AFE AGE AHE Standard Standard Uzaktan Açt rma Bobini (þönt Sal c lar): Devre kesiciyi uzaktan açt rmak için kullan l r. Kesici kapal (ON) konumunda iken, açt rma rölesine gerilim verildiðinde kesici açarak Trip konumuna gelir. Açt rma rölesi AC ve DC gerilimlerde çal þmak üzere, tabloda belirtilen deðiþik gerilimlerde imal edilebilir. Açt rma bobininin çal þmas standartlara göre, nominal gerilimin % ile %1 u deðerleri aras nda garanti edilir.

21 Ýþletme Gerilimleri F1 F1 F1FF F1FF F1F F1F FF FEFE F91EF9E F1E FE F111EF11E 1 V ~ AMBA00001 AABA00001 ABBA00001 ADBA00001 APBA00001 AFBA00001 AGBA00001 AHBA00001 AIBA00001 AKBA00001 V ~ AMBA0000 AABA0000 ABBA0000 ADBA0000 APBA0000 AFBA0000 AGBA0000 AHBA0000 AIBA0000 AKBA V ~ AMBA00000 AABA00000 ABBA00000 ADBA00000 APBA00000 AFBA00000 AGBA00000 AHBA00000 AIBA00000 AKBA00000 V AMBD00000 AABD00000 ABBD00000 ADBD00000 APBD00000 AFBD00000 AGBD00000 AHBD00000 AIBD00000 AKBD00000 V AMBD00000 AABD00000 ABBD00000 ADBD00000 APBD00000 AFBD00000 AGBD00000 AHBD00000 AIBD00000 AKBD V AMBD00001 AABD00001 ABBD00001 ADBD00001 APBD00001 AFBD00001 AGBD00001 AHBD00001 AIBD00001 AKBD00001 V AMBD0000 AABD0000 ABBD0000 ADBD0000 APBD0000 AFBD0000 AGBD0000 AHBD0000 AIBD0000 AKBD0000 F1FF / F1FF Yard mc Kontak Bloðu: Devre kesicinin çal þma pozisyonuna göre elektriksel sinyallizasyonu beslemek için kullan l r. Yard mc kontaklar ana kontaklarla aç l p kapanarak ihbar ve kilitleme fonksiyonlar n yerine getirirler. F1 Yard mc kontak bloklar F9E Aksesuarlar takabilmek için vidalar sökülmelidir. NA : Normalde aç k kontak NK : Normalde kapal kontak Kontak Donan m NO NC F1 1A A 1 1 V~ A ALA000 F1 1A A 1 1 V~ A AAA000 F1FF 1A A 1 1 V~ A ABA000 V~ A ABA00000 F1FF F1F F1F FF FEFE F9E F1EFE F111EF11E Amper Aralýklarý 1A 00A 00A 00A 00A 00A 00A 00A 00A 1A 00A 0A 1A A DC, ~ AC, DCAC V~ A AEA V~ A AFA V~ A AFA V~ A AGA V~ A AGA V~ A AGA Ýþletme Gerilimi V~ 00 V~ 00 V~ 00 V~ 00 V~ 00 V~ 00 V~ Anma Akýmý A A A A A A A Sipariþ Kodu ADA000 V~ A ADA00000 AHA000 AHA00000 AJA000 AJA V~ A AJA AKA000 AKA00000 F1...F11E Terminal koruyucu kapak Terminal Koruyucu Kapak: Devre kesicinin terminal (bara veya kablo) k s mlar n n elle temas n önleyerek, güvenli bir yal t m saðlar. Ayr ca terminal koruyucu kapak, kutuplar aras ndaki kanallara geçerek terminalleri birbirinden izole eder. Bütün devre kesicilerimizde standart olarak bulunur. F1 F1 F1FF F1FF F1F F1F FF/FEFE F91EF9E F1EFE F111EF11E Amper Aralýklarý 1A A 1A A A A 1A 00A 00A 00A 00A 00A 00A 00A 00A 1A 00A 0A 1A A : Uzun terminal kapak için 1, kýsa için 0 dýr. : kutup için 0, kutup için tür. Sipariþ Kodu ARF AAF ABF ADF APF AFF AGF AHF AIF AKF

22 Uzatma Baralar : Uzatma baralar, kesicinin terminallerine yap lacak kablo veya bara baðlant lar n n kolay ve saðl kl yap lmas n saðlar. Baralar elektrolitik bak r malzemeden, üzeri gümüþ kapl olarak imal edilirler. F1 F1 F1FF F1FF F1F F1F FF FEFE Boy L (mm) Geniþlik N (mm) Kalýnlýk P (mm) 1 Delik Çapý Ø M M M M1 M M M M M Sýkýþtýrma Torku (Nm) : Amper deðerini yaz n z. : Bara kal nl ð n yaz n z. (00A için, 00A 0A için, 0A için, 00A için 1 giriniz.) Nominal Akým (A) 1 A A 1 A A 1 A 1 A 00 A 00 A 00 A 00 A 00 A 0 A 0 A 00 A Miktar (Adet) Sipariþ Kodu AMH00001 ABH0001 ABH0001 ADH0 AEH00000 AFH 000 AGH 000 F1 F1/F1FF F1FF F1F F1F/F/FEFE Ø Ø N Ø N N Ø N. Ø L 1 L L 1 L L 1... R, S, T fazý S fazý R,T fazý S fazý R,T fazý S fazý R,T fazý S fazý R,T fazý Uzatma baralar Baðlant Terminalleri: Müþteri isteðine göre tornavida veya alyan baþl olarak sevk edilirler. F1 F1/F1FF F1/F1FF F1FF F1FF Kablo Adeti Kablo Kesiti (mm )...,...1, Kablo Çapý Ø (mm) Sýkma Torku (Nm) Civata Cinsi Tornavida Alyan Tornavida Alyan Miktarý (Adet) Alyan Not: F1FF tip devre kesicilerin baðlant terminalleri sipariþ üzerine alyan veya düz tornavida að zl olarak sevk edilir. Uzatma çubuklarý takýlmadan 9mm kablo bölümüne sahip kablo kilitler doðrudan F1FF / F1FF Devre Kesicilerinin gövdesine monte edilebilir. F1 F1 / F1FF F1FFF1S F1FF F1FF1S Tornavida baþlý / Alyan baþlý Tornavida baþlý / Alyan baþlý Alyan baþlý Yýldýz silindir baþlý Alyan baþlý Baðlant terminali 19

23 Motor Kumanda Mekanizmalar : Devre kesiciye uzaktan açma kapama yapt rmak için kullan l r. Ayr ca üzerindeki mandal sayesinde elle mekanik açma kapama yap labilir. Motor kumanda mekanizmas devre kesicinin üst kapað na monte edilir. Mekanik kilitleme özelliðine sahiptir. F1FF Motor Kumanda Mekanizmasý: Teknik Özellikleri F1FF/F1 Sipariþ Kodu Çalýþma gerilimi Gücü Açma zamaný Kapama zamaný ABDA0000 (1A' dan A' ya kadar) V AC 0 W 1 s 1 s F1/FF/FEFE/F91EF9E/F1EFE Motor Kumanda Mekanizmasý: F1F 00A... 00A AFDA0000 FF 00A... 00A AGDA00 FEFE 00A... 00A AGDA0000 F91EF9E F1EFE Amper Aralýklarý 00A... 1A 00A... 0A Sipariþ Kodu AHDA0000 ANDA0000 Teknik Özellikleri Çalýþma gerilimi Gücü Açma zamaný Kapama zamaný V AC 0 W s. s F1F/FF/FEFE F9E/F1EFE F111EF11E Motor Kumanda Mekanizmasý: Teknik Özellikleri Sipariþ Kodu F111EF11E Çalýþma gerilimi Gücü Açma zamaný Kapama zamaný AKDA0000 (1A' dan A' ya kadar) V AC 0 W 1. s 1. s F111EF11E Mekanik Kilit Þebeke Jeneratör otomasyonu bir diðer ad yla otomatik enversör sistem yapmak hem çok kolay hem de çok önemlidir. Çünkü yap lacak bir hata þebeke ile jeneratörün ayn anda devrede kalmas na, dolay s yla faz çak þmas na yani, bir k sa devreye neden olacakt r. Bu hata olasýlýðýný ortadan kaldýrmak ve iþletme güvenliði saðlamak üzere mekanik kilit kullan l r. Kilitleme elektriksel deðil de mekanik olarak yap ld ð ndan kumanda sisteminde oluþabilecek hatalar sonucu her iki devre kesicinin de ON veya OFF konumda kalmas kesinlikle önlenmiþ olur. Mekanik Kilit Sipariþ Kodlarý: F1 F1F FF FEFE FENFEN F91EF9E F1EFE F111EF11E ABV AFV AGV AGV AGV AHV AIV AKV

24 Þebeke Jeneratör Enversör Rölesi FER9 (Devre Kesici Ýçin): Ýki devre kesicinin enversör amaçl kullan ld ð yerlerde, þebekeve ve jeneratör aras nda otomatik geçiþi saðlamak için kullan l r. Röle üzerinden hat, besleme, þalter durumlar izlenebilir. Hata kontað ile alarm ve açt rma bobini baðlant s yap labilir. Ç k þ kontaklar : V AC, A Besleme gerilimi : 1V AC Giriþ Gerilimi : V AC Ebat : 9x9 mm Sipariþ kodu : 9HKDF Transfer Kontrol Ünitesi FER (Kontaktör Ýçin): Üç fazlý þebeke voltajýný izleyen uzaktan çalýþtýr sinyali gönderen ve yükü þebeke ve jeneratör arasýnda aktaran düþük maliyetli ve mikro iþlemci kontrollü bir cihazdýr. Alternatör Voltajý : 00V AC max Þebeke Voltajý : 00V AC max (faznötr) Þebeke Kontaktör Süresi: 0, sn. Ebat : x mm Sipariþ kodu : 9HKDF Þebeke Fazý Kontrol Jeneratör Fazý Kontrol 1 1V JENERATÖR ÞALTERÝ MOTORU 1 0 K K1 1 K1 1 1 Nb1 Nb ON OFF Ortak Faz Þebeke Jeneratör Enversör Rölesi FER A1 A A A1 Yardýmcý Yardýmcý K K Kontak Kontak Jeneratör fazý A1 A A A1 Þebeke Fazý K1 K1 Alarm Çýkýþý K1 1K Nötr Ortak Faz Nötr 1 K K1 1 K1 1 Nb Nb1 OFF ON 1 0 ÞEBEKE ÞALTERÝ MOTORU F1FF tip kurma motorlu þalterlerin enversör otomasyon baðlant þemas Þebeke Fazý Kontrol Jeneratör Fazý Kontrol 1 Nötr 1V JENERATÖR ÞALTERÝ MOTORU Yardýmcý Kontak Gb ON GbOFF Ortak Faz Þebeke Jeneratör Enversör Rölesi FER9 * * 1 0 Nötr Jeneratör Fazý Þebeke Fazý Alarm Çýkýþý Ortak Faz Nötr Nb ON Nb OFF 1 0 Yardýmcý Kontak ÞEBEKE ÞALTERÝ MOTORU * F1 / F / F / FE / F / FE / F91E / F9E için 11, F1E / FE / F111E / F11E for 1 F1F/FF/FEFE/F91EF9E/F1EFE/F111EF11E tip kurma motorlu þalterlerin enversör otomasyon baðlant þemas Enversör Röle Çalýþma þekli: Þebeke Jeneratör Þebeke þalteri Jeneratör þalteri 1

25 OTOMATÝK TRANSFER SÝSTEMLERÝ OTOMATÝK TRANSFER ÞALTERLERÝ Elektrik kesilmesinin s k olduðu, kesintisiz güce ihtiyaç duyulan ve kesintinin büyük zarar doðuracað ( hastane, al þveriþ merkezleri, bankalar, fabrikalar vb.) iþletmelerde yük transferlerini gerçekleþtirmek amac yla güvenle kullan l r. Kompakt tip devre kesicili ve otomatik sigorta baðlantýlý olarak üretilmektedir. Federal otomatik transfer þalterlerinde yap lan sistemde manuel ve otomatik kontrol seçeneði mevcuttur. Federal otomatik transfer þalterlerinde 0,1sn. kadar gecikme zaman ayar ve transfer zaman ayar yap labilmektedir. Kolay ve güvenilir montaja sahip olan sistemde, hem þebeke hem de jeneratör çal þma durumunda sonuçlar n gözlenebildiði ak ll kontrol ünitesi mevcuttur. Devre Kesicili ATS Teknik Özellikleri Standart TS EN 091 Devre Kesici Anma Ak m (In) 0,A A Kutup Say s, Kumanda Gerilimi V Yardýmcý Kumanda Gerilimi (*) 1V DC Transfer Zaman Gecikmesi 0, 90 sn. (ayarlanabilir) Anma Ýþletme Gerilimi 1V Mekanik Ömür.000 Çal þma S cakl ð +0 o C Koruma S n f IP Kirlenme Derecesi III / Ürün leri ve Amperleri F1/F1N F1/F/F F1/F/F/F1N/FN/FN F1/F F/F/FE/F/FN/FN F91E/F9E/F91EN/F9EN F1E/FE 1A... A 1A... A 1A... 00A 00A... 00A 00A... 00A 00A... 1A 00A... 0A Otomatik Sigortalý ATS Teknik Özellikleri Standart Devre Kesici Anma Ak m (In) Kutup Say s Kumanda Gerilimi Yardýmcý Kumanda Gerilimi (*) Transfer Zaman Gecikmesi Anma Ýþletme Gerilimi Mekanik Ömür Çal þma S cakl ð Koruma S n f Kirlenme Derecesi Ürün leri ve Amperleri FM / ka 0,A... A FM / ka 0,A... A FML / ka 0A... 1A TS EN 091 0,A A, V 1V DC 0, 90 sn. (ayarlanabilir) 1V o C IP III / Kompakt Devre Kesiciler E D C, Minyatür Devre Kesiciler E D C F G K F G K B A H B A H

26 OTOMATÝK TRANSFER SÝSTEMLERÝ Kompakt ve Minyatür Devre Kesici Ölçüleri FATSF1 FATSF1N FATSF FATSF FATSFN ( Pole) FATSF FATSF FATSFN ( Pole) FATSF9 FATSF9N ( Pole) FATSF FM FM FML Ölçüler Amper A B C D E F G H K Aralýklarý , 1, , 1, , 9,,9, , 11, , 1, A... A 1A... A 1A... A 1A... 00A 1A... 00A 00A... 00A 00A... 00A 00A... 00A 00A...1A 00A...1A 00A...0A 1A... A 1A... A 0A... 1A Sipariþ Kodlarý ARATS ARATS0000 ABATS ADATS ADATS00000 AFATS AGATS AGATS00000 AHATS AHATS00000 AIATS ALATS (*) Not: ATS, jeneratör konumunda iken ilk hareket zamanýný kontrol edilmek isteniyorsa 1V DC besleme yapýlmasý gerekir. DC besleme yapýlmamýþsa jenaratör ilk hareketi zaman gecikmesi 0 saniye olur. Bu zaman gecikmesi jenaratör tarafýndan istenmiyorsa harici DC beslemeye gerek yoktur. Alternatif Enversör Sistem Þebeke jeneratör enversör sistemleri motor mekanizmal kompakt tip devre kesiciler ile yap labileceði gibi kompakt tip devre kesici ve kontaktör kombinasyonu ile de yap labilir. Yandaki þemada da görüldüðü gibi aþ r ak m ve k sa devre korumas için kompakt tip devre kesici kullan l r, anahtarlama için de kontaktörler kullan l r. FC9D kontaktöre kadar hem mekanik hem de elektriksel kilitleme yap larak, FC11D den FCD ye kadar kontaktörlerde sadece elektriksel kilitleme ile enversör sistem yap labilir. Yüksek ak m kontaktörleri ile 00A den A e kadar hem mekanik hem de elektriksel kilitleme yap larak enversör sistem yap labilir. G G G M Enversör Röle FER9 M Þebeke Þalteri Enversör Röle FER Jeneratör Þalteri Motorlu þebeke þalteri Mekanik + Elektriksel Kilit Motorlu Jeneratör þalteri Þebeke Kontaktörü Jeneratör Kontaktörü YÜK YÜK Þebeke Þalteri Jeneratör Þalteri Motorlu Þalter + Mekanik Kilitli Enversör Sistem F1 F1F FF FEFE FENFEN F91EF9E F1EFE F111EF11E ABV AFV AGV AGV00000 AGV0000 AHV AIV AKV Þebeke Kontaktörü YÜK Jeneratör Kontaktörü