Termik Manyetik Devre Kesiciler F0 / F0 (... ) FM (... ) F / F (... ) F (... ) FS () FN (... ) FR (ELCB) (0... ) F (... ) F / F / F (... ) FS (... ) F

Transkript

1

2 Termik Manyetik Devre Kesiciler F0 / F0 (... ) FM (... ) F / F (... ) F (... ) FS () FN (... ) FR (ELCB) (0... ) F (... ) F / F / F (... ) FS (... ) F / F ( ) F / F ( ) FN / FN ( ) Elektronik Devre Kesiciler F / F / F (... 00) FN / FN / FN (... 00) F / F ( ) FS ( ) FE / FE ( ) FEN / FEN ( ) F9E / F9E (00... ) F9EN / F9EN (00... ) ÝÇÝNDEKÝLER Teknik Tablo Özellikler Devre Kesici Çeþitleri Devre Kesici Parçalarý Kaçak kým Korumalý Tip Kompakt Devre Kesiciler Toprak Kaçak kým lgýlama Rölesi Toroidal Trafo Sipariþ Kodlarý Þehir Þebekeleri Koruma Kesicileri Jeneratör Devreleri Koruma Kesicileri Motor Devreleri Koruma Kesicileri Üç fazlý elektronik devre kesiciler Tek fazlý termik-manyetik devre kesiciler Ortam sýcaklýðýnýn anma çalýþma akýmýna etkisi Devre Kesicilerin Doðru kým Devrelerinde Kullanýlmasý Kondansatör Devrelerinda Kullanýlacak Kesiciler Daðýtým Transformatörleri G na Daðýtým Panolarýnda Kullanýlacak Kesiciler Kýsa Devrenin yrýntýlý Hesabý Seçicilik rdýþýk Baðlama ksesuarlar Düþük Gerilim Bobini Uzatmalý Döner Tahrik Kolu nahtarlý Kilit Mekanizmasý Uzaktan çtýrma Bobini Yardýmcý Kontak Bloðu Terminal Koruyucu Kapak Uzatma Baralarý Motor Kumanda Mekanizmalarý Þebeke - Jeneratör Enversör Rölesi Motorlu Þalter + Mekanik Kilitli Enversör Sistem Otomatik Transfer Þalterleri Karakteristik Eðriler Güç Kayýplarý Tablosu Kompakt Tip Devre Kesici Seçim Tablosu Teknik Resimler FE / FE ( ) TS EN / IEC 09- FE / FE (0... 0) Montaj pozisyonu : Serbest Rak m : 00 m (max) Bað l Nem : %90 ( o C) Çevre s cakl ð : - o C ile +0 o C aras Kirlilik derecesi : III Koruma s nf : IP0 (kurma kolu bölgesinde) : Kataloglarýmýzda; "Devre Kesicilerin standartlarda belirtilen sýcaklýklarda taþýyacaðý akýmlar verilmiþtir. Kapalý (havalandýrmasýz) panolarda ürünlerin taþýyacaðý akým düþecektir." (Bknz. Sayfa / Tablo)

3 Termik Manyetik Tip Devre Kesiciler Tip F0 F0 FM F F F FS FR (ELCB) nma akýmý - In,,,,0,,,,,0,,,,,0,,,,,0, 0,,0,0, 0,,0,0,, 0,,0, 0,,0, 0,,0,0,, Kutup sayýsý nma iþletme gerilimi - Ue (a.c.) 0-0 Hz nma yalýtým gerilimi - Ui (a.c.) 0-0 Hz nma darbe dayaným gerilimi - Uimp Test gerilimi ( dk) (a.c.) 0-0 Hz nma akýmý ayar sahasý - I ni açma akýmý ayar sahasý - l V V kv V,0, Sabit xin 0, Sabit xin 0, Sabit xin,, (0,-)In xin Sabit xin (0,-)In xin En büyük beyan kýsa devre kesme kapasitesi - Icu (a.c.) 0-0 Hz / V (k rms) (a.c.) 0-0 Hz 0/ V (k rms) (a.c.) 0-0 Hz 0 V (k rms) (a.c.) 0-0 Hz 00 V (k rms) (a.c.) 0-0 Hz 90 V (k rms) (d.c.) V (k rms) Beyan iþletme kýsa devre kesme kapasitesi - Ics V~ (k rms) %0 ( V~) % % % %0 %0 % Kapama kapasitesi - Icm V~ k tepe Kesme süresi (Kýsa devrede) Kategori (EN 09- / IEC 09-) Termik sabit - manyetik sabit Termik ayarlý - manyetik sabit Termik ayarlý - manyetik ayarlý Termik sabit - manyetik ayarlý Mikroiþlemci üniteli (Elektronik) Kaçak akým eðrisi (FR için) Zaman gecikmesi (FR için) ms m ms < < < < < < Limitör özelliði Mekanik özelliði Operasyon >.000 >.000 >.000 >.000 >.000 >.000 Elektriksel ömür Operasyon ðýrlýk kg 0, 0,0 0,9 /,, Minimum baðlantý kesitleri mm.,.,,,,,,.,.,,,,.,.,,,,.,.,,,,,,,,,,0,0,9,9,,,,0,,,,0,,,0,0 0 0,0 Þebeke / yük terminal geniþliði mm, / 9,, /,, /,, /,, /,, /, Minimum - maksimum sýkma torku Nm Düþük gerilim bobini Uzaktan açtýrma bobini Yardýmcý kontak bloðu Motor kumanda mekanizmasý Uzatmalý döner tahrik kolu nahtarlý kilit mekanizmasý Uzatma barasý Terminal koruyucu kapak Enversör (mekanik) kilit Faz perdesi Uzatma kolu Ölçüler 0 0, 90 /, 9, /, / a (mm) b (mm) c (mm) standart, sipariþ üzerine yap lan. Deðeri için ürünlere ait teknik karakteristik tablolar na bak n z. Icu: O-t-CO testi (O : Kesme manevras, CO : Kapama manevras, t : Bekleme süresi) Devre kesicinin iki kutbu seri baðlanm þ durum için ,, Ics : O - t - CO - t - CO testi (O : kesme manevras, CO : kapama manevras, t : bekleme süresi) Baðlant kesitleri TS EN 09- standard na uygun olarak verilmiþtir. Devre kesicilerde aksesuarlar, ön kapak aç larak kullan c taraf ndan kolayca tak labilir.,,,,0 için ani açma ak m 00 d r.

4 F,,,, 0,0,,0, 0,, (0,-)In 9 xin or(-)xin F F F,,,,0, 0,,0,0,,,0,, (0,-)In xin or (-)xin FR (ELCB),,,,0, 0,,0,0,,,0,, (0,-)In xin or (-)xin FS,0, Sabit xin F F F,,0,,,00,00, (0,-)In (-)In F 00,00 F (0,-)In (-)xin FS 00, Sabit xin F F 00,00,00, 0, (0,-)In (-)xin F F 00,00,0,00, (0,-)In (-)In 0 %0 < %0 %0 %0 < %0 < %0 < % %0 % %0 % %0 % %0 %0 % < < < < < >.000 >.000 >.000 >.000 >.000 >.000 >.000 >.000 > ,,,,,,.,.,,,,,.,.,,,,,,.,.,,,,,, 0,9,9, 0,0,9,9,,,,(0x),,(0x),,,,,,0,0,,0,0,9,9,,,0,0,9,9,, (0x),0x (0x),0x,9 /,9, /,, /,, /, / / 0, / 0,, /,, /, , 9, 9, 9, 00'de termik ayar sahas standart olarak dir. için ayar sahas (0,-) In, için (-) In, 0-00 için (-In, 00 için (-)In F0 - F0 devre kesicilirde kapama kapasitesi deðeri V içindir. / 0 / Not: F ve F tipi devre kesiciler isteðe göre sabit termik-manyetik veya ayarlanabilir termik-manyetik (-)In olarak üretilmektedir. /

5 Elektronik Tip Devre Kesiciler Federal elektronik devre kesicilerde k sa devre ak mlar na karþ ek bir koruma olarak, elektronik açt rma ünitesinden hariç her bir faza ayr ca k sa devre ak m n n manyetik alan ile çal þan mekanik açt rma düzeneði konulmuþtur. Böylece k sa devre gibi aþ r ak mlarda mekanik açt rma ünitesi açt rarak, elektronik kart n ar zalanma durumunda açt rmama riski ortadan kald r lm þt r. Bu ise Federal devre kesicilerin büyük bir avantaj d r. Tip FE FE F9E F9E FE FE FE FE nma akýmý - In 00,00,00,0,00 00, 00,,0 0,00,0 Kutup sayýsý,, nma iþletme gerilimi - Ue (a.c.) 0-0 Hz V nma yalýtým gerilimi - Ui (a.c.) 0-0 Hz V nma darbe dayaným gerilimi - Uimp kv Test gerilimi ( dk) (a.c.) 0-0 Hz V nma akýmý ayar sahasý - I (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In ni açma akýmý ayar sahasý - l (-)I (-)I (-)I (-)I En büyük beyan kýsa devre kesme kapasitesi - Icu (a.c.) 0-0 Hz / V (k rms) (a.c.) 0-0 Hz 0/ V (k rms) (a.c.) 0-0 Hz 0 V (k rms) (a.c.) 0-0 Hz 00 V (k rms) 0 0 (a.c.) 0-0 Hz 90 V (k rms) (d.c.) V (k rms) Beyan iþletme kýsa devre kesme kapasitesi - Ics V~ (k rms) %0 % %0 %0 %0 %0 %0 %0 Kapama kapasitesi - Icm V~ k tepe Kesme süresi (Kýsa devrede) ms < < < < Kategori (EN 09- / IEC 09-) Termik sabit - manyetik sabit Termik ayarlý - manyetik sabit Termik ayarlý - manyetik ayarlý Termik sabit - manyetik ayarlý Mikroiþlemci üniteli (Elektronik) Limitör özelliði Mekanik özelliði Operasyon >.000 >.000 >.000 >.000 Elektriksel ömür Operasyon ðýrlýk kg, Minimum baðlantý kesitleri mm,,(0x), 0x, (0x) (0x),(0x) 0x, (0x), (0x),0x (0x) MCCB input / output terminal weight mm, /,, /,, /,, /, Minimum - maksimum sýkma torku Nm Düþük gerilim bobini Uzaktan açtýrma bobini Yardýmcý kontak bloðu Motor kumanda mekanizmasý Uzatmalý döner tahrik kolu nahtarlý kilit mekanizmasý Uzatma barasý Terminal koruyucu kapak Enversör (mekanik) kilit Faz perdesi Uzatma kolu Ölçüler / a (mm) b (mm) c (mm) standart, sipariþ üzerine yap lan. Deðeri için ürünlere ait teknik karakteristik tablolar na bak n z. Icu: O-t-CO testi (O : Kesme manevras, CO : Kapama manevras, t : Bekleme süresi) Devre kesicinin iki kutbu seri baðlanm þ durum için. Ics : O - t - CO - t - CO testi (O : kesme manevras, CO : kapama manevras, t : bekleme süresi) Baðlant kesitleri TS EN 09- standard na uygun olarak verilmiþtir. / /, F9E,F9E,FE,FE,FE ve FE tip devre kesiciler standart olarak uzun baral üretilmektedir. Federal elektronik devre kesicilerde k sa devre ak mlar na karþ ek bir koruma olarak, elektronik açt rma ünitesinden hariç her bir faza ayr ca k sa devre ak m n n manyetik alan ile çal þan mekanik açt rma düzeneði konulmuþtur. Böylece k sa devre gibi aþ r ak mlarda mekanik açt rma ünitesi açt rarak, elektronik kart n ar zalanma durumunda açt rmama riski ortadan kald r lm þt r. Bu ise Federal devre kesicilerin büyük bir avantaj d r. Devre kesicilerde aksesuarlar, ön kapak aç larak kullan c taraf ndan kolayca tak labilir.

6 Tanýmlama etiketi ON-OFF açma kapama Trip buttonu Resim- rk hücresi Kurma kolu Elektronik kontrol ünitesi Kesicinin koruma fonksiyonlarýný yerine getirebilmesi için cihaz içinde bazý üniteler bulunmaktadýr..g. devre kesicilerinin açtýrma üniteleri TS EN 09- standardýnda salýcý olarak tarif edilmektedir. Salýcýlar: - þýrý akým salýcýlarý (þýrý akým açtýrma ünitesi) - Düþük gerilim salýcýlarý (Düþük gerilim açtýrma ünitesi) - Þönt salýcýlarý (Uzaktan açtýrma ünitesi) Tüm devre kesiciler aþýrý akým salýcýlarý ile donatýlmýþtýr. ncak düþük gerilim ve uzaktan açtýrma bobini, standart bir aksesuar olmayýp, ihtiyaca göre devre kesiciye ilave edilmektedir. Düþük Gerilim Salýcýlarý: Elektrik devrelerinde gerilimin belli bir deðerin altýna düþmesi veya üç fazlý devrelerde fazlardan birinin kesilmesi cihazlarýn arýzalanmasýna neden olabilir. Örneðin, üç fazlý motorun fazlarýndan birinin kesilmesiyle diðer fazlar aþýrý yüklenecek ve motor arýzalanacaktýr. Ýstenildiðinde kesiciye düþük gerilim bobini takýlarak bu gibi arýzalarýn oluþmasý önlenebilmektedir. Düþük gerilim bobini genellikle iki fazdan beslendiði için diðer fazýn kontrolü bir kontaktör kullanýlarak yapýlýr (Þekil-). Þönt Salýcýlarý: Devre kesiciyi uzaktan açtýrmak için kullanýlýr. Bir þönt salýcýsýna, bir gerilim uygulandýðýnda besleme geriliminin %0'i ile %'u arasýnda açtýrma yaptýrabilmelidir. Þekil-/a Þekil-/b K Þekil- K Korunacak cihaz Kesici I= Üzerinden geçen akým t= kýmýn geçme süresi U Q R S T F YÜK K : Kontaktör (Coil C 0 V) F: Düþük gerilim bobini (DGB) Q:.G. Devre kesici Devre kesici, normal iþletme þartlarýnda devreyi kapamaya, kesmeye, ayýrmaya ve bu devrenin akýmýný taþýmaya, kýsa devre ve aþýrý akým gibi normal dýþý þartlarda ise; devreyi otomatik olarak kesmeye yarayan mekanik bir açma - kapama cihazýdýr. Devre Kesicinin Çalýþma Prensibi: Devre kesicinin devreyi açma - kapama iþleminden baþka en önemli fonksiyonu; normal dýþý þartlarda devreyi korumalarýdýr. þýrý kým Salýcýlarý: nma akým deðerini aþan bütün deðerler aþýrý akým olarak adlandýrýlýr. þýrý kým Oluþumu: Elektrik devrelerinde aþýrý akýmlar devreden çekilen gücün artmasý veya bir kýsa devre sonucunda oluþur. Her iki aþýrý akým da elektrik devreleri için oldukça tehlikelidir. þýrý akýmlar, elektrik devresinde termik ve dinamik zorlanmalara sebep olurlar. - Çekilen gücün artmasý ile meydana gelen aþýrý akýmlar genellikle çok yüksek olmamakla beraber anma akýmýnýn (- ) katýna kadar çýkabilmektedir. - Kýsa devre sonucu oluþan akýmlar ise, elektrik devresinin özelliðine göre deðiþmektedir. Mesela 0 kv'lýk trafoda,k, 0 kv'lýk bir trafoda ise 0 k'e kadar çýkabilmektedir. Trafo, jeneratör, motor, kablo vb. gibi elektrikli cihazlarýn aþýrý akým nedeniyle oluþan ýsý ile tahrip olmadan dayanabileceði bir l.t termik zorlanma deðeri vardýr. Formülden de görüldüðü gibi hem akýmýn deðeri hem de akýmýn geçme süresi son derece önemlidir. l.t deðerini belli bir deðerin altýnda tutabilmek için akým yükseldikçe akýmýn akma süresinin kýsalmasý gerekir..g. devre kesicileri, korunacak cihazýn l.t deðerinin altýnda devreyi açarak güvenli bir koruma saðlarlar (Þekil-). þýrý kým Salýcýlarý ikiye ayrýlýr:. þýrý yük þartlarýnda açan salýcýlar,. Kýsa devre þartlarýnda açan salýcýlar. þýrý Yük Þartlarýnda çan Salýcýlar: Devreden çekilen akýmýn kesicinin anma akým deðerini aþtýðý durumlarda çalýþan salýcýlardýr. Ters zaman gecikmeli olarak çalýþýrlar. kýmýn deðeri arttýkça açma süresi küçülür. Kýsa Devre Þartlarýnda çan Salýcýlar: Kýsa devre akýmýnýn salýcýnýn ayar deðerini aþtýðý durumda devreyi çok kýsa bir sürede ani olarak açtýran salýcýlardýr. DEVRE KESÝCÝ ÇEÞÝTLERÝ:.G. devre kesiciler aþýrý akým salýcý cinsine göre iki deðiþik türde üretilir. Bunlar, termik-manyetik ve elektronik devre kesicilerdir. Termik - Manyetik Devre Kesiciler: Termik koruma iþlevi, (,-) x In: (þýrý yük þartlarýnda koruma için) Termik korumayý saðlayan bimetal, sýcaklýk karþýsýnda uzama kat sayýlarý farklý iki metalin birleþmesiyle oluþur. Bimetal ýsýndýðýnda uzamasý daha az olan metale doðru bükülür. Böylece kesici mekanizmasýnýn açýlmasýna yardýmcý olan bir týrnaðý kurtararak kesiciyi devre dýþý býrakýr. Bimetalin bükülme hýzý, kesicinin içinden geçen akýmýn büyüklüðü ile doðru orantýlýdýr. Zira akýmýn artmasý sýcaklýðýn artmasý demektir. Bu þekilde anma akýmýnýn üstündeki yük akýmlarýnda, kesicinin aþýrý akým koruma iþlevi bimetal sayesinde gerçekleþtirilir. Manyetik koruma iþlevi, > x In: (Kýsa devre þartlarýnda koruma için) Kesicinin bir baþka görevi de baðlý bulunduðu devreyi kýsa devrelere karþý korumasýdýr. Kýsa devre; fazlarýn birbiri ile temasý veya faz-toprak temasý sonucunda meydana gelebilir. Kýsa devre durumunda kablolardan çok yüksek bir akým geçeceðinden, sistemin enerjisinin termik korumaya göre çok daha kýsa sürede kesilmesi gerekmektedir. Kesici, baðlý bulunduðu yükü korumak için anýnda açma yapmalýdýr. Bu görevi gören kýsým, kýsa devre akýmýnýn meydana getirdiði manyetik alanýn oluþturduðu mýknatýslanma ile çalýþan mekanik bir açtýrma düzeneðidir /

7 Metal Plakalar Þekil - I I max I sýnýr Þekil - Seperatör S n rlanm þ k sa devre ak m ms. poz- poz- poz- Limitörsüz devre kesici Limitörlü devre kesici I max : Beklenen k sa devre ak m n tepe deðeri. I sýnýr : S n rlanm þ k sa devre ak m n n tepe deðeri. Beklenen k sa devre ak m ms. t (sn) Limitörlü ve limitörsüz devre kesicilerin aras ndaki tek fark sabit kontaklar n konstrüksüyonundad r. Limitörlü devre kesicilerin sabit kontaklar ak m yönünü ters çevirip ters manyetik kuvvet oluþturarak hareketli kontað itecek yap dad r. / Hareketli kontak kým Sabit Kontak Manyetik alan kým Manyetik kuvvet Elektronik þ r k m Sal c l Devre Kesiciler: Elektronik devre kesicileri, termikmanyetik kesicilerden ay ran özellik, aþ r ak m sal c lar n n elektronik devre ile kontrol edilmesidir. Elektronik kontrol mikroiþlemci vas tas yla yap lmaktad r. Elektronik devrenin dizayn esnas nda, iþletmede karþ laþ labilecek en kötü ihtimaller göz önünde tutulmuþtur. Yüksek k sa devre ak mlar nda, elektronik devre çal þt r lmadan direkt açma saðlanm þt r. Böylece elektronik devrede olabilecek ar za ihtimali ortadan kald r lm þt r. Federal elektronik devre kesiciler, istek üzerine RS- protokolü ile bilgisayara baðlanabilir. Böylece; -k m kaydedici cihazlar n yerine bilgisayar n haf zas kullan labilir. -Çekilen ak m n, çeþitli zaman aral klar ndaki (gece-gündüz) maksimum, minimum, ortalama, vb. deðerleri al nabilir. -Ýstatistiki bilgilere an nda ulaþ labilir. -þ r ak m oluþumunda kesicinin açma süresi ayarlanabilir. -Bilgisayardan kesicinin anma ak m ve ani açma ak m hassas olarak deðiþtirilebilir. -Harici açma kumandas verilebilir. Elektronik devre kesicilerin anma ve ani açma ak m ayar sahalar çok geniþtir. Bu özellik kesiciye geniþ kullan m imkan saðlar. yr ca elektronik devre kesiciler ortam s cakl klar ndan etkilenmezler. Limitörlü devre kesicinin çalýþma prensibi: Kesici kol ile aç l p kapat l rken hareketli kontak ON pozisyonunda, poz- de OFF pozisyonunda ise poz- de durmaktad r (þekil - ). Limitör özelliði olmayan bir kesici, devrede herhangi bir k sa devre meydana geldiðinde oluþan k sa devre ak m, sal c lar sayesinde kesici mekanizmas n harekete geçirerek kesiciyi açt r r ve kesici kolu da trip pozisyonuna gelir. çma süresi- ms aras nda deðiþir. Federal limitörlü kesicilerde ise bu anlat lanlara ilave olarak; k sa devrenin oluþturduðu z t manyetik alan, hareketli kontað poz- den poz- ye getirir ve kontak bu pozisyonda kal r. Yani kontak kendiliðinden tekrar ON pozisyonuna gelmez. Hareketli kontað n aç lmaya baþlamas k sa devrenin daha birinci milisaniyesinde baþlar. Kontað n poz- ye gelmesi ilk iki milisaniyede, ark n komple kesilmesi ise en fazla - milisaniyede biter. K sa devrenin baþlamas yla ayn anda harekete geçen manyetik sal c lar ise; kesici mekanizmas n OFF pozisyonuna, mekanizma ise; poz- ye gelmiþ hareketli kontað poz- e getirir ve kesici kolu trip pozisyonunda kal r. Hareketli kontað poz- den poz- ye getiren ak m, beklenen k sa devre ak m ndan çok düþük bir ak md r. S n rland r lm þ ak m, beklenen ak m n sekiz hatta onda biri mertebesindedir. (þekil- ) Beklenen k sa devre ak m, limitörlü devre kesici olmasayd devreden çok k sa bir sürede olsa akacakt r. Federal limitörlü devre kesicinin avantajlar : -Kesici tipine göre ak m %90 oran na kadar s n rlayarak trafolar, kablolar ve devredeki diðer cihazlar korurlar. -Meydana gelen patlama ve arklar çok düþük seviyede kald ð için hayati emniyet ve pano içindeki diðer cihazlar n zarar görmemesi garanti alt na al n r. DEVRE KESÝCÝLERÝN PRÇLRI Gövde ve Kapak: Gövde ve kapak malzemesi olarak, EN 0-- standard na göre cam elyafl polyester reçinesi kullan lm þt r. Literatürde BMC (Bulk Moulding Compound) olarak adland r lan bu malzeme, günümüzde elektriksel ve mekaniki deðerlerinin yüksek olmas nedeniyle tercih edilmekte, C lik s cakl ða sürekli olarak dayanabilmektedir. BMC malzeme IEC 9-- e göre 90 C s cakl ktaki k zg n tel deðdirildiðinde alev almamaktad r. Bimetal: Bimetal, s karþ s nda uzama katsay lar farkl iki plaka halindeki metalin birleþtirilmesiyle oluþan bir malzemedir. Kesici içinden geçen ak m bimetali s t r. Bu s n n etkisiyle bimetal diðerine göre daha az uzayan plaka üzerine doðru eðilir. Kesici içinden geçen ak m artt ð nda oluþan s da artt ð için bimetal daha fazla s n r ve daha çok eðilir. Böylece açt rma mekanizmas na kumanda ederek kesicinin açmas n saðlar. Kontaklar: Kesicilerde, kesilen ve taþ nan ak m deðerleri ile konstrüksiyon göz önüne al narak kontak alaþ m belirlenir. Kesicilerde genellikle gümüþ, grafit, nikel, wolfram alaþ ml kontaklar kullan l r. Daha yumuþak yap da olan gümüþ - grafit alaþ mlardan yap lm þ kontaklar sabit (alt) kontaklarda, daha sert olan gümüþ - wolframl kontaklar ise hareketli (üst) kontaklarda kullan l r. Hareketli kontaklara bombeli bir yap verilmiþtir. Bu sayede her açma - kapamada bombeli ve sert alaþ ml kontaklar, yumuþak sabit kontaklar üzerinde yer yapar. Böylece en düþük geçiþ direnci saðlan r. Kontak temas dirençlerinin düþük olmas için hareketli kontað n sabit kontaða çok iyi temas etmesi gerekir. ncak gereðinden fazla kontak bask kuvveti, kontaklar n daha k sa sürede tahrip olmas na sebep olur. Kontak alaþ mlar, saðl kl bir açma kapama için büyük önem arz eder. rk Söndürme Hücresi (Seperatör): Seperatörler, enerji alt nda çal þan kesicinin aç lmas esnas nda oluþan ark

8 ON KOMPKT TÝP DEVRE KESÝCÝLER Manyetik alan Þekil- Fig- akým yönü Manyetik kuvvet söndürmek için kullan l r. Hareketli kontak, sabit kontaktan ayr l rken kontaklar aras nda bir süre daha ak m akmaya devam eder ve buna ark ad verilir. Bu oluþan ark n çok k sa bir sürede söndürülmesi gerekir. rk n söndürülmesi: rk n etraf nda oluþan manyetik alandan dolay ark seperatörlere doðru itilir. Böylece ark n boyu uzayarak incelir ve seperatör plakalar aras nda bölünerek kopar (þekil-). Seperatörlerin yan duvarlar nda kullan lan malzemenin özelliðinden dolay ark n oluþturduðu yüksek s cakl k neticesinde bir gaz ç kar. Bu ç kan gaz n da ark n söndürülmesinde önemli bir etkisi vard r. Devre Kesicinin Kullan m þekli: Kesicinin konumunu gösteren durum mevcuttur. Bu durumlar þekil- da gösterilmiþtir. ON/I Konumu: Kesicinin kontaklar n n kapal olduðunu gösterir. Bu durumda kesici kolu en üst pozisyondad r. TRÝP Konumu: Kesicinin herhangi bir ar zadan (aþ r yük veya k sa devre gibi) dolay açt ð n gösterir. Bu durumda kesici kolu ON ile OFF konumlar aras nda orta pozisyondad r. Trip pozisyonundaki kesiciyi ON pozisyonuna almak için; kesici kolunu, OFF yaz s istikametinde aþað ya doðru bast r n z. Kesici klik sesi ile beraber kurulacakt r. Daha sonra kesiciyi kapatmak için kolu ON istikametine doðru kald r n z. - lt alta monte edilen iki kesici aras ndaki minimum mesafeler þekil- deki gibi olmal d r. - Topraklanm þ veya yal t lm þ duvar ile kesici aras ndaki minimum mesafeler þekil- deki gibi olmal d r. - Baðlant klemenslerinin tak lma þekli (F ve F tip þalterler için) önden veya arkadan baðlant ya göre deðiþmektedir. Gerek duyulduðunda baðlant klemensi yerinden sökülüp ters çevrilerek baðlanabilir. - Ölçü cihazlar n n kablo baðlant lar baralardan yap lmal, kesicinin terminallerinden baðlant yap lmamal d r. (Kablo pabucu ile yap lacak baðlant lar için fabrikadan uzatma baralar n isteyiniz.) - Çok telli kablolar n kesici klemensine olan baðlant lar nda uç yüksüðü kullan lmal, kablo uçlar na lehimleme yap lmal d r. - Bak r baralar ile kesiciye baðlant yap lmas durumunda atlama riskini en aza indirgemek için baralar boyanmal, baralardaki sivri uçlar yuvarlat lmal d r. - Kesici gövdesinde bulunan iki bara aras ndaki oluða faz perdelerinin mutlaka yerleþtirilmesi gerekir. - Topraklamalar, yönetmeliklere uygun olarak yap lmal d r. ) Bara ) Kablo ) Kablo Terminal Þekil- C Þekil- C Tip x (mm) F-F/F F F-F-F F-F-F F-F/F F-F/FE-FE F9E FE-FE FE-FE B D : 0 mm B : 0 mm C : 0 mm D : 0 mm :Topraklanm þ duvar ile kesici aras ndaki min. mesafe B:Yal t lm þ duvarile kesici aras ndaki min. mesafe OFF/0 Konumu: Kesicinin kontaklar n n aç k olduðunu gösterir. Bu durumda kesici kolu en alt pozisyondad r. Montaj: Montaj esnas nda dikkat edilecek hususlar aþað da s ralanm þt r. - Kesicinin monte edileceði yer; tozsuz ve rutubetsiz olmal d r. - Kesici aþ nd r c gaz ve buhara maruz kalmayacak þekilde monte edilmelidir. - Ortam tozlu ve rutubetli ise kesici mutlaka uygun koruma derecesine sahip bir muhafaza içerisinde monte edilmelidir. - Kesici iþletmede iken titreþim ve ani darbelere maruz kalmamal d r. ON ON ON ON ON ON ON Her aç da montaj yap labilir. Üst veya alt klemenslerden enerji baðlant s yap labilir. /

9 Kaçak kým Korumalý Tip Kompakt Devre Kesiciler (ELCB): lçak gerilim devrelerinde oluþabilecek toprak kaçak akýmlarýna karþý, kaçak akým algýlama rölesi ve toroidal trafo kombinasyonu ile algýlanýp açtýrma bobini veya düþük gerilim bobini montajlý devre kesicilere kumanda edilerek koruma saðlanabileceði gibi kaçak akým korumalý tip kompakt devre kesiciler ile de koruma saðlanabilir. Toroidal trafo, algýla rölesi ve açtýrma bobini bu devre kesicilerin içine yerleþtirilmiþtir. Dýþarýdan hiçbir aksesuar baðlantýsýna gerek olmadan sadece giriþ ve çýkýþ terminalleri baðlanarak montajý yapýlabilir. Kaçak akým korumasýnda seçicilik için kaçak akým eþiði ve kaçak akým açma zaman gecikmesi kullanýcý tarafýndan ayarlanabilir. Trip test butonundan ayrý olarak kaçak akým koruma fonksiyonunun testi için bir test butonu vardýr. Bu sayede kaçak akým koruma fonksiyonu ayrýca test edilebilir. Kaçak akým korumalý tip kompakt devre kesiciler diðer kompakt devre kesicilerimiz gibi üstün termik-manyetik koruma özelliklerine sahiptirler. Devre Kesiciler ile Toprak Kaçak k mlar na Karþ Koruma Sistemi: R S Þekil - 9 Toprak Kaçak ak m alg lama rölesi (FGR) Þekil- T Yük N çma Bobini veya Düþük Gerilim Bobini Toprak Kaçak k m lgýlama Rölesi Toroidal Trafo Kaçak ak mlara karþ devre kesicilerde koruma sistemi Devre kesici C Z Z L0L F C R S T N Q Toroidal trafo C LOD V F : Uzaktan açt rma bobini (B) Toprak kaçak ak m alg lama sisteminin devre kesicideki uzaktan açt rma bobini ile kullan m Devre Kesiciler ile Toprak Kaçak k mlar na Karþ Koruma Sistemi: Elektrik devrelerinde oluþabilecek toprak kaçak ak mlar n n çok küçük deðerleri dahil (> 0 m) can güvenliði ve yang n aç s ndan oldukça tehlikelidir. Bu küçük toprak kaçak ak mlar n, normal kesiciler hissedemediðinden toprak kaçaklar na karþ ek bir koruma yap lmaktad r. Elektronik kesicilere toprak kaçak koruma sistemi, d þar dan ek bir düzenek olmaks z n ilave edilebilmektedir. Bu sistem ile (0,-)xIn hassasiyetinde bir koruma yap lmaktad r. Elektronik olmayan kesicilerde ve yukar da belirtilen deðerden daha düþük kaçak ak mlara karþ koruma ihtiyac duyulan elektronik kesicilerde, toprak kaçaklar na karþ koruma; toroidal trafo ve kaçak ak m alg lama röleleri kombinasyonu ile Toprak Kaçak ak m alg lama rölesi (FGR) Þekil- Devre kesici D U< Z Z L0L D C V F R S T N LOD Q F : Düþük gerilim bobini (DGB) Toroidal trafo Toprak kaçak ak m alg lama sisteminin devre kesicideki düþük gerilim bobini ile kullan m yap lmaktad r. Fakat bu sistemde devre kesicinin toprak kaçak ak mlar nda açmas için, kesiciye önceden uzaktan açt rma bobini veya düþük gerilim bobini aksesuarlar ndan birinin tak lm þ olmas gerekmektedir (þekil-9). Kaçak ak m alg lama rölesinin hata ak m, koruma çeþidine ve ayr ca diðer alg lama röleleri aras nda seçiciliði saðlayacak þekilde uygun deðerlerde ayarlanmal d r. Standardlara göre hayat korumada bu deðer 0 m, yang n korumada ise (00-00) m olarak belirlenmiþtir. Montaj: Toroidal trafonun içerisinden tüm fazlar ve varsa nötr kablosu geçirilir. Toprak kablosu kesinlikle toroidin içerisinden geçirilmemelidir. Toroidin sekonder kablolar toprak kaçak alg lama rölesinin (Z-Z) terminallerine baðlan r ve rölenin enerji giriþ terminallerine rölenin üzerinde yazan uygun gerilim verilir. Devre kesicinin toprak hatas ndan dolay açmas için mutlaka kesiciye uzaktan açt rma bobini veya düþük gerilim bobinlerinden birisinin tak lm þ olmas gerekmektedir. þayet devre kesiciye uzaktan açt rma bobini tak lm þsa, açt rma bobinine gelen enerji toprak kaçak alg lama bobininin normalde aç k kontað üzerinden yap lmal d r (þekil-). Eðer devre kesiciye düþük gerilim bobini tak lm þsa, düþük gerilim bobinine gelen enerji kesicinin üst taraf ndan ve toprak kaçak alg lama rölesinin normalde kapal kontað üzerinden yap lmal d r (þekil-). Montajda dikkat edilecek hususlar: - Kablolar mümkün olduðunca toroidal trafonun merkezinden geçirilmelidir. - En uygun çapl toroidler kullan lmal d r. Gerekenden daha büyük çapl toroid kullan lmas duyarl l ð düþürür. /

10 Deðiþik Baðlant lar: - Eðer kablolar çap büyük bir toroidden geçirilemiyorsa, ayn toprak alg lama rölesine bir çok toroid paralel olarak baðlanarak kullan labilir. Fakat bu durum cihaz n duyarl l ð n düþürmekte ve böylece açma eþiðini yükseltmektedir. - Eðer toroidi, büyük ana baralar n çevresine yerleþtirmek mümkün olmazsa, dengeli yükler için transformatörün nötrtoprak baðlant s na yerleþtirilebilir. PE R S T N Toprak kablosu toroidin içerisinden geçirilmemelidir. R S T S T R N Bir kaçak ak m alg lama rölesine birden fazla toroidin paralel baðlanmas. R S T S T N R N R N S T R N S T R N S T O R N S T O Kablolar toroidin merkezinde olmal d r. Toroidin çap toplam kablo çap n n iki kat olmal d r. Kablolarýn büküm mesafeleri toroide mümkün olduðunca uzak tutulmalýdýr. Toprak Kaçak k m lg lama Rölesi: Toprak kaçak ak m alg lama rölesi (FGR) Toroidal Trafo: Toroidal trafodan gelen iþarete göre sistemde bir kaçak ak m alg land ð nda devre kesici içine yerleþtirilmiþ açt rma bobini veya düþük gerilim bobinine kumanda ederek devre kesicinin açmas n temin eder. Rölenin çal þacað kaçak ak m deðeri ve süresi röle üzerinden ayar edilebilir. Tip FGR0 Kaçak akým ayarý 0,0-0 Sipariþ kodu T-N çma zaman ayarý 0,0-sn Besleme V / -V C (0/0 Hz) Çýkýþ rölesi, V C Reset Manuel / Elektriksel (Uzaktan) Current tolerance (0,-)-I n Time tolerance ± % Time Characteristics Sabit Temperature Storage - / 0 C Working - / 0 C Humidity Humidity / RH witout liquid Installation Pano / mm DIN - RY Toprak kaçak ak m alg lama rölesi ve toroidal trafo küçük toprak kaçaklar n n dahi alg lan p devre kesicinin açt r labilmesi için devre kesicilerle birlikte kullan l r. Toroidal trafo Toroidal Trafo Çap (mm) Ø 0 mm mm mm mm Sipariþ Kodu T-R T-R T-R T-R /

11 Þehir Þebekeleri Koruma Kesicileri: Þehir þebekelerinde büyük güçlü motorlar, demerajla kalkan yükler bulunmaz ve ayr ca hat boylar da oldukça uzundur. Hatlar n sonunda oluþabilecek k sa devre ak mlar nda.g. devre kesicinin açmas gerekir. Bu nedenden dolay þehir þebekelerinde kullan lan devre kesicilerin manyetik ayarlar n n ( - )xin aras nda olmas gerekir. Üç fazl termik-manyetik devre kesiciler / þehir þebekelerinin korunmas için : Nominal ak m In () nma ak m ayar sahas I () Sabit (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In K sa devre açma ak m I () 00 In 00 In 0 In In 0 In In (-) In (-) In (-) In (-) In (-) In F k F k F k 9M-TDS-0 9-TSS-0 F k F 9B-TSS-0 F 9B-TMS-0 F k 0k 0k F k F k Sipariþ Kodu 9R-TSS-0 FS Sabit In 9R-TDS-0 k 0 - Sabit In Tip FS k 9B-TSS-0 9D-TSS-0 9P-TSS-0 Tip Sipariþ Kodu Tip Sipariþ Kodu FR k F 0k F k 9M-TSS-0 9R-TSS-0 9D-TMS-0 9P-TMS-0 F 0k 9B-THS-0 9D-THS (0,-)In (-) In F F k 9F-TSS-0 0k 00-0 (0,-)In (-) In F 9G-TMS-0 F 00 (0,-)In (-) In 0k 0k : mper aral klar n giriniz. 9F-TSH-0 9G-THS-0 Jeneratör Devreleri Koruma Kesicileri: Jeneratörlerde oluþabilecek k sa devre ak m çok düþük deðerlerde olduðundan, jeneratörlerin korunmas için kullan lacak devre kesicinin manyetik ayarlar n n ( - )xin aras nda olmas gerekir. Üç fazl termik-manyetik devre kesiciler / Jeneratörler devrelerinin korunmas için : Nomina lak m In () nma ak m ayar sahas I () K sa devre açma ak m I () Tip Sipariþ Kodu Tip Sipariþ Kodu Tip Sipariþ Kodu Bir jeneratörün k sa devre ak m Srg anma gücü (kv) Ur anma gerilimi (V) Ikg k sa devre ak m () Irg anma ak m () Xd% geçici reaktans (%) (-0 ms süreyle empedans deðerinin %- si mertebelerinde görünen reaktans) ise aþað daki formüllerle hesaplan r. I kg = I rg. 0 X d % (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In (0,-)In : mper aral klar n giriniz. I rg = In In In In In S rg F k F k. U r 9-TSJ-0 9B-TSJ-0 F 0k Jeneratör devrelerini korumak için devre kesiciler aþað daki kriterlere göre seçilmelidir. Tek jeneratör için Icu Ikg Paralel baðl n tane özdeþ jeneratör için Icu Ikg x (n-) þebekeye paralel baðl jeneratör için Icu Iknet olmal d r. /9 9B-TMJ-0 Jeneratör Kesici kv kw F 0k B-THJ

12 Motor Devreleri Koruma Kesicileri: Motorlar ilk kalk þ an nda k sa süreli çok yüksek ak m çekerler. Ýþletme devaml l ð n n saðlanmas ve sistemin korunmas için seçilecek olan kesicinin manyetik ayar sahas n n ( - )xin aras nda olmas gerekmektedir. Üç fazl termik-manyetik devre kesiciler / Motor devrelerinin korunmas için: Nomina lak m In () nma ak m ayar sahas I () K sa devre açma ak m I () Type Order code Tip Sipariþ Kodu Type Sipariþ Kodu - - (0,-)In (0,-)In (0,-)In 0 In In F k 9-TSM (0,-)In : mper aral klar n giriniz. 0 In F 9-TSM-0 F 9B-TMM-0 F k 0k 0k 9B-THM-0 Motor Gücü Motor nma kýmý Kesici nma kýmý Motor Gücü Motor nma kýmý Kesici nma kýmý (kw) (Hp) () () (kw) (Hp) () (), 9, 0 0, ,,, Not : Bu devre kesiciler k sa devre korumas saðlarlar. þ r yük korumas kontaktörlere baðlanan termik röleler arac l ð yla saðlanmal d r. Üç fazl elektronik devre kesiciler : Nomina lak m In () (0,-)In (-)xi FE 0k F9E 0k FE 0k FE 0k 9I-EMS- K sa devre açma ak m n n gecikme zaman (istenildiðinde) t : ms. olarak ayarlanabilir. : mper aral klar n giriniz. Tek fazl termik-manyetik devre kesiciler: Nomina lak m In () nma ak m ayar sahas I () nma ak m ayar sahas I () K sa devre açma ak m I () K sa devre açma ak m I () Tip Tip Sipariþ Kodu Sipariþ Kodu Tip FE 0k F9E k FE 0k FE 0k Tip 9 0 Sipariþ Kodu 9G-EHS- 9I-EHS- 9G-EMS- 9G-EMS- 9G-EMS- 9G-EHS- 9G-EHS- Sipariþ Kodu In In In In In F0 k 9B-TSS-0 F0 k 9B-THS In FM k 9B-THS-0 : mper aral klar n giriniz..g. Tesislerinde Oluþan þ r Gerilimlerin Nedenleri ve l nmas Gereken Önlemler : Bilindiði üzere elektrik tesislerinde zaman zaman aþ r gerilimler oluþabilmektedir. Bu aþ r gerilimler, y ld r m düþmesi veya anahtarlama olarak adland r lan; transformatör, kondansatör, bobin vb. gibi cihazlar n devreye girip ç kmalar esnas nda çok k sa bir süre için ani darbe þeklinde oluþmaktad r. Zaman zaman meydana gelen bu tip geçici olaylar fazlar aras nda veya faz-toprak aras ndaki bir atlama ile k sa devreye dönüþebilmektedir. Yal tkan muhafaza üzerindeki kir, toz ve rutubet atlaman n oluþma ihtimalini artt rmaktad r..g. trafolar devreye al n rken devrenin kapanmas esnas nda çok k sa süreli yüksek m ktan slanma ak mlar oluþur. Bu ak mlar n ilk tepe deðeri, 0kV'dan 0 kv'ya kadar olan trafolarda nominal ak m n - kat na, 0kV'dan büyük güçlü trafolarda ise - kat na ç kabilir. Geçici m knat slanma ak mlar çok k sa bir süre (birkaç milisaniye) içinde sönerler. Transformatörler için anahtarlama cihazlar seçilirken bu m knat slanma ak mlar göz önüne al nmal d r. yr ca baz elektronik cihazlar, kalk þ an nda (Boþta çal þan motorlar, boþta çal þan trafolar, endüstriyel kaynak cihazlar, elektronik balansl floresan lambalar ve elektronik cihazlar) temel þebeke frekans n n katlar nda harmonik ak m ve gerilim oluþtururlar. Tesislerin bu gibi harmonik ak m ve gerilimlerden korunmas için alçak gerilim /

13 panolar n n giriþine Harmonik Filtre Reaktörleri tak lmal ve böylece harmonik ak m ve gerilimlerin cihazlara zarar vermesine karþ önlem al nmal d r. Yandaki metinde aç klanan ve bunlara ilave olarak daha birçok nedenden oluþabilecek olan yüksek gerilimin tehlikeli boyutlara ulaþmamas için, öncelikle trafonun O.G. ve.g. taraf na uygun (kalitesi onaylanm þ) parafudr baðlanmal ve sistem topraklamas n n çok iyi yap lm þ olmas gereklidir. Örnek olarak koruma topraklamas için trafo merkezini çevreleyen toprak þebekesinin topraklama direnci RE ile temsil edilsin ve topraklama direnci RE = ohm olsun. Trafo merkezinin orta gerilim taraf nda faz-toprak k sa devresi meydana geldiðinde, meydana gelecek k sa devre ak m topraða akacak ve toprakta bir potansiyel oluþturacakt r. Eðer k sa devre ak m.000 amper ise, x 000 = voltluk bir gerilim trafo merkezi topraklama þebekesi içinde dað t lacakt r. Eðer.G. iþletme topraklamas O.G. koruma topraklamas na yanl þl kla baðlanm þ ise, iþletme topraklamas na baðl alçak gerilim teçhizat da meydana gelen volt potansiyelden etkilenecek ve bu alçak gerilim teçhizat na ciddi zararlar verebilecektir. Bu orta gerilim taraf ndaki faz-toprak k sa devre ak m n n oluþturduðu aþ r gerilimin deðeri, trafo merkezinden m. uzakl kta çok küçülür ve tesirsiz hale gelir. Bu bak mdan bir trafo merkezindeki iþletme topraklamas, koruma topraklamas ndan en az m. uzakl kta tesis edilmelidir. Ortam s cakl ð n n devre kesicinin anma çal þma ak m na etkisi: Cihazlarýn yük akýmý kapasiteleri kapalý alan için verilen çalýþma sýcaklýðý aþýldýðý zaman artýþ gösterir. Standart devre kesiciler 0 C için ayarlanmýþtýr. Çizelgedeki deðerler bu ortam sýcaklýðý için en yüksek çalýþma akýmýn gösterir. Kesicinin ortam sýcaklýðýnda artma, kesicinin izin verilen çalýþma akýmýný azaltacaktýr. Bundan dolayý, kesicinin çalýþma ortam sýcaklýðý düþünülerek akým oraný ortam sýcaklýðýna göre ayarlanmalý ya da devre kesici tablodaki uygun çalýþma akýmý deðerine göre seçilmelidir. Eðer kesici belirlenen ortam sýcaklýðýndan daha yüksek bir sýcaklýkta çalýþýrsa nominal deðerden daha önce devreyi açar. Eðer daha soðuk bir ortamda çalýþýrsa nominal deðerlerden daha sonra devreyi açar. In() Termik-Manyetik Devre Kesiciler C 0 C 0 C 0 C 0 C,,,,,,,,,0,,, ,,,0,,,0,,,0,0,,0,0,0,0,0,0,,0,0,0,0,0 0,0 0,0,0 0,0 0,0,0,0 0,0,0,0 00,0 00,0 00,0 0,0 00,0, 9,0, 0,,0, 9,9,0 9,0,,0 90,0,,,0 0,0,0 9, 0,0,,, 9,,,,, 9,0,,,0,,,0,0,0,,0 Örnek: 0 C ye kalibre edilmiþ 0 anma ak ml F tip devre kesicinin, ortam s cakl 0 C olan ortamda en büyük iþletme ak m : 9. olur. Devre Kesicilerin Doðru k m Devrelerinde Kullan lmas : Elektronik olmayan termik-manyetik devre kesiciler, DC ak mlar n anahtarlanmas nda güvenli bir þekilde kullan labilir. þekil- de görüldüðü gibi V dan daha yüksek gerilimler için veya kutup seri baðlanarak her bir kutup üzerine düþen gerilim küçültülmektedir. (+) (--) (+) (--) (+) (--) Þekil- DC V M DC 0V M DC 00V M /

14 Fazl Kondansatör Devrelerinin Korunmas Ýçin Kullan lacak Kesici Seçim Tablosu: (00 V, Ortam S cakl ð 0 C için) Dað t m Transformatörleri G na Dað t m Panolar nda Kullan lacak Kesiciler : (kv gerilime kadar) Güç (kvr) Kondansatör nma kýmý () Kesici nma kýmý In () Transformatör Gücü Sn (kv) Nominal kým In () Kesici anma akýmý In () Kýsa devre gerilimi Usc (%),,,,,,,,,,,,, fazlý kýsa devre akýmý Isc (rms) () Kondansatör devrelerini koruyacak devre kesciler : Kondansatörlerin devreye girme ve ç kma anlar nda görülen geçici ak mlara dayanabilmelidir. Gerilim harmoniklerinden dolay oluþan periyodik ve kal c aþ r ak mlara ve kapasite deðerinin % fazlas nda çekebileceði ak mlara dayanabilmelidir. Yüksek mekanik ve elektriksel ömre sahip olmal d r. Kendisinden sonra gelen kontaktörleri de koruyacak þekilde seçilebilmelidir. Kondansatör klemenslerinde meydana gelebilecek k sa devre ak mlar n kesebilmelidir. IEC 0- standard na göre Kondansatörler, anma ak mlar n n, kat ndaki ak mlarda devaml çal þabilir ve kapasite deðeri % fazla olabilir. Buna göre devreden geçebilecek en büyük ak m, x Irc'e eriþebilir. Icmax =. x. x Irc Icmax : Kondansatörden geçebilecek maksimum ak m Irc : Kondansatör anma ak m Bu yüzden Seçilecek devre kesicinin anma ak m. x Irc'den büyük olmal d r. Termik ayar. x Irc deðerinde olmal d r. Manyetik ayar x Irc'den küçük olmamal d r. Örnek: 0 kv l k bir trafonun ana dað t m panosuna baðlanacak ana devre kesicisinin anma ak m 0, k sa devre kesme kapasitesi ise en az 0 k olmal d r. yr ca tali ç k þlardaki kesicilerin de k sa devre kesme kapasiteleri en az 0 k olacak þekilde seçilmelidir. Bir dað t m transformatörünün yük taraf ndaki en büyük k sa devre ak m : Orta gerilimi taraf kv ç k þ taraf 0, kv olan transformatörün, alçak gerilim uçlar aras ndaki üç fazl k sa devre ak m aþað daki formülden bulunur. Sn : Transformatörün nominal gücü (kv) In : Transformatörün anm ak m () Un : Transformatör yüksüzken fazlar aras ndaki ç k þ gerilimi (V) Usc : Transformatörün k sa devre gerilimi (%) Isc : Transformatörün sekonder taraf ndaki fazl maksimum k sa devre ak m (rms) () S x 0 Isc(rms)=, x Un x Usc Örnek: 0 kv transformatörün (Un: 00 V, Usc: %,) sekonderi k sa devre olduðunda devaml k sa devre ak m ne olur? Isc (rms) = 0 x 0, x 00 x, = /

15 Hatt n herhangi bir noktadaki k sa devre hesab : Isc= Un. Rt + Xt (k) Rt: Toplam direnç (mw) Xt: Toplam reaktans (mw) Not: Rms deðer alternatif gerilim ve ak mlar n ölçümünde kullan lan bir ifadedir ve bu deðer, efektif ya da DC (doðru ak m) deðerine eþdeðer C (alternatif ak m) deðeridir. Örneðin,V lik bir DC gerilim uygulanm þ bir lamban n verdiði þ k miktar n veren C gerilime V Crms gerilim denir. C rms deðer = C tepe deðer /. Tesisin herhangi bir noktas ndaki k sa devrenin ayr nt l hesab : Tesis bölgesi Direnç (mw) Reaktans (mw) Tek hat þemas Tesis bölgesi Direnç (mþ) Reaktans (mþ) Þebeke taraf nda R=Z x cosj x - cosj =0. Z= U P X=Z x sinj x - sinj =0.9 (Enterkonnekte sistemin þebeke empedans ) Þebeke taraf nda P=00 MV R= x 0.x- R=0.0 mþ X= X=0. mþ x 0.9 x- Transformatör R= Pc x U S x - Pc=yükteki bak r kayb (W) S=transformatörün zahiri gücü (kv) X= ÖZ -R Z= Usc 0 x U S Z= trafonun empedans Transformatör S=00 kv Usc=% U=00 V Pc=900 W R= 900x0 x R=. mþ X= 0 X=. mþ 00 x - (.) 00 Kablolar() R= L x k.s k= (Cu) veya (I) k=öz iletkenlik m þmm X=0.0L (üç fazl kablolar) X=0.L (tek fazl kablolar) L : kablonun uzunluðu (m) S : kablonun kesiti (mm ) Baðlant kablolar transformatörden devre kesiciye ( x ) mm faz baþ na bak r L= m R= x xx R=0. mþ X= 0.0 x X=0. mþ Baralar R= L x k.s k= (Cu) veya (I) k=öz iletkenlik m þmm X=0. L L : baran n uzunluðu (m) S : baran n kesiti (mm ) Devre kesici R ihmal edilebilir X ihmal edilebilir M na pan o Devre kesici R=0 nolu ç k þ baras (l) x0 mm faz baþ na L= m R= x x0 0 R=0. mþ X=0 X=0. x X=0. mþ K sa devre ak mlar n n hesaplanmas (k) Direnç Reaktans K sa devre ak m (mw) (mw) (k) M Devre kesici R=0 X=0 M Rt=R+R+R Rt=. M Rt=Rt+R+R Rt=. M Rt=Rt+R+R Rt=9. Xt=X+X+X Xt=. Xt=Xt+X+X Xt=. Xt=Xt+X+X Xt=. 00 ÖÖ(. +. ) =.k 00 ÖÖ(. +. ) =.k 00 ÖÖ(9. +. ) =.k () Eðer faz baþ na birden fazla paralel kablo varsa, tek kablonun direnç ve reaktanslar n kablo say s na bölünüz. Tali pano M Tali pano ile ana alçak gerilim panosu aras nda baðlant ( kablolar ) ( x mm ) faz baþ na bak r L= 0 m R= 0x x R=. mw X=0.0 x 0 X=.9 mþ /

16 Þebeke içerisinde herhangi bir noktadaki k sa devre ak m n n hesab : það daki tablolar, þebeke taraf ndaki k sa devre ak m, kablonun kesiti, cinsi ve uzunluðu biliniyorsa þebeke içinde herhangi bir noktadaki k sa devre ak m n n h zl bir þekilde hesaplanmas n saðlar. Çizelgenin okunmas : Tablodan kablo kesiti ve þebeke taraf ndaki k sa devre ak m iþaretlenir. Kablo kesiti s ras ndan kablonun uzunluðu bulunur. Kablo uzunluðu ile þebeke taraf ndaki k sa devre ak m kesiþtirilerek iþaretlenir. Bu deðer þebeke taraf ndaki kablonun sonunda oluþacak k sa devre ak m n verir. 0 V Kablo (mm ) Cu I Kablo uzunluðu (m),,, V Kablo (mm ) Cu,, , Kablo uzunluðu (m) Isc þebeke (k) Isc yük taraf ndakik sa devre ak m (k) Isc þebeke (k) Isc yük taraf ndakik sa devre ak m (k) Örnek: 0 V panoda, 9 mm kablo (Cu) kesitine eþ düþen sat rda, 0 m kablo uzunluðunun bir alt ndaki deðeri ( m) seçilir. Bu sütunu, þebeke yönündeki k k sa devre ak m n n bir üst deðerini (Isc: k) veren sat r kesiþtirerek, meydana gelebilecek k sa devre ak m k bulunur (þekil-).bu noktada kullan lacak devre kesicinin k sa devre kesme kapasitesi (Icu) k dan büyük olmal d r. Þekil- Isc= k 0 m. 9 mm Cu Isc=? /

17 Þekil - B B Yük Þekil - C Zaman (sn) C Yük þekil - F 0 t t F 0 B C IB B Sadece B aç k C I 0 C IB I B ve B aç k C ve C aç k Sade e cc aç k Seçicilik: Þebeke içerisinde herhangi bir yerde hata oluþtuðunda,sadece hatan n üst taraf nda ve en yak n yere yerleþtirilmiþ koruma cihaz taraf ndan hatan n giderilmesini saðlayan, otomatik koruma elemanlar n n koordinasyonuna seçicilik denir. Örneðin; devre kesicisinin kumanda ettiði yük taraf nda aþ r yük, veya k sa devre gibi herhangi bir nedenden dolay hata oluþtuðunda, eðer önce aç l p, kapal kal yorsa bu sistem için tam seçicilik vard r (þekil-). Eðer yukar da belirtilen koþul nominal k sa devre ak m na kadar karþ lanam yorsa, k smi seçicilik vard r. Seçicilik birçok endüstriyel, ticari ve benzeri tesiste zorunlu olan iþletme sürekliliðini saðlar. Seçicilik, devre kesicinin açma ak m (I) ve açma zaman (t) paremetreleri ile saðlanmaktad r. Bunlar; k m Seçiciliði: Þekil deki B devre kesicinin IB anma ak m n n, B devre kesicinin IB anma ak m ndan daha büyük olduðunu varsayal m. IB ak m ndan daha küçük hata ak mlar nda B devre kesicisi devreyi açarak, ak m seçiciliði saðlamaktad r. Bu seçicilik, B de ak m s n rlay c (limitörlü) bir devre kesici kullan larak tam seçiciliðe ç kar labilir. Çünkü limitörlü kesiciler k sa devre ak m n s n rlayarak çok k sa sürede ( ms nin alt nda) devreyi açarlar. Yani seçicilik, hem aþ r yüklerde hem de k sa devrelerde saðlanmal d r. Zaman Seçiciliði: Devre kesicinin k sa süreli gecikme zaman ayar sayesinde, sistemdeki diðer kesicilerle açma süreleri karþ laþt r larak seçicilik saðlan r. Þekil- da görüldüðü gibi C ve C kesicilerin çal þma eðrileri çak þt r larak, C kesicinin gecikme zaman ayar C kesicisine göre artt r larak seçicilik saðlanmaktad r. Burada C devre kesicisinin, k sa zamanl gecikme s ras nda etkisi alt nda kalacað dayanma ak m ile uyumlu bir elektrodinamik dayan m olmal d r. Gecikme (trafo taraf nda) > gecikme (yük taraf nda) olmal d r. ak m n n, kat veya daha büyük deðerlerde olacak þekilde düzenlenmiþtir. I = Devre kesicinin k sa devre açma ak m () I (Trafo taraf nda) þ, I (Yük taraf nd ) a Seçicilik S n r : Seçicilik s n r, aþ ld ð anda her iki koruma eleman n n da ayn anda açma yapacað ak m deðeridir. Tablolardaki seçicilik s n r ak mlar, þebeke taraf ndaki devre kesicinin k sa devre açma ak m n n üst s n r olarak verilmiþtir. 00 Devre Kesici ile 00 NH Sigortaya it k m Zaman Eðrisi: Bir devre kesici; EN 09- standard na göre:,0xin de saat açmadan çal þmal,,xin de saat içinde açmal d r. Uygulamada bu zaman, - dakika olarak ayarlanmaktad r. Oysa bir NH sigorta; EN 09- standard na göre:,xin de saat açmadan çal þmal.,xin de saat içinde açmal d r. Buna göre bir devre kesici aþ r ak mlarda, NH Sigortalara göre daha erken (önce) açmaya gitmekte ve özellikle aþ r ak mlarda daha iyi bir koruma saðlamaktad r. (þekil - ) NH sigortalar daha çok, k sa devre korumas yapan koruma cihazlar d r. Zaman (sn) Devre Kesici NH Sigort a 0 C / x0 k m k m seçiciliði (þ r yük koruma) Seçicilik Çizelgesi: Seçicilik çizelgesi, yüke en yak n olan devre kesicinin açacað ak m deðerlerini gösterir. Seçiciliði saðlayan kombinasyonlar koyu bölgelerle gösterilmiþtir. Bu bölgeler içinde, trafo ve yük taraf ndaki devre kesicilerin termik ve manyetik açma eðrileri aras nda hiçbir zaman giriþim olmayacak þekilde tasarlanm þt r. Yani seçicilik tablolar, þebeke taraf ndaki kesicinin maksimum ani açma ak m, yük taraf ndaki kesicinin ani açma xIn k m þekil- 00 devre kesici ile 00 NH sigortaya ait ak m-zaman eðrisi

18 Yük tarafý I () Þebeke Korumal Devre Kesici F-F F F F-F-F Motor Korumal Devre Kesici F-F F F F-F-F Jeneratör Korumal Devre Kesici F-F F F F-F-F Trafo tarafý In () Seçicilik sýnýrý Þebeke Korumal Devre Kesici F / F-F-F F-F-F F-F / F-F F-F / FE-FE Örnek : Trafo taraf nda nominal ak m 0 þebeke korumal devre kesici mevcutsa, tam seçiciliði saðlamak için kesicinin hemen alt ndaki tali ç k þlar nda (yük taraf nda); Þebeke korumal Motor korumal Jeneratör korumal : en fazla : en fazla 0 : en fazla 0 devre kesici kullan lmal d r. /

19 Þebeke Korumal Devre Kesici Yük Tarafý I () Þebeke korumal devre kesici F-F-F F-F F-F F-F Motor korumal devre kesici F-F-F F-F F-F F-F Jeneratör korumal devre kesici F-F-F F-F F-F F-F Trafo tarafý In () Seçicilik sýnýrý F-F-F F-F / F-F F-F / FE-FE F9E-F9E FE-FE FE-FE Motor Korumal Devre Kesici Yük Tarafý I () Trafo Tarafý In () F-F-F F-F / F-F F-F / FE-FE F9E-F9E FE-FE FE-FE Seçicilik sýnýrý Þebeke korumal devre kesici F-F-F F-F F-F F-F FE-FE Motor korumal devre kesici F-F-F F-F F-F F-F FE-FE Jeneratör korumal devre kesici F-F-F F-F F-F F-F FE-FE /

20 Þebeke F Þekil- F 0 B FM 0 Ics=0 k C Ics= k Load Ics= k rd þ k Baðlama: rd þ k baðlama, devre kesicilerin ak m s n rlama (limitör) yeteneðinden yararlanarak, yük taraf nda daha düþük maliyette olan devre kesicilerin yerleþtirilmesini mümkün k lan kullan m türüdür. þebeke taraf ndaki kompakt devre kesiciler, aþ r yük ve k sa devre ak mlar na karþ koruma görevi yaparlar. Bu elemanlar, baðland klar noktalarda ortaya ç kabilecek k sa devre ak m ndan daha düþük kesme yeteneði olan devre kesicilerin anma kesme yeteneði s n r içinde çal þmalar n mümkün k lar. k m, devrenin tümünde limitörlü devre kesici taraf ndan kontrol alt nda tutulduðu için, ard þ k baðlama, devre kesicinin yük taraf nda kalan tüm anahtarlama cihazlar için etkili olmaktad r. rd þ k Baðlaman n Kullan m : rd þ k baðlamalarda devre kesici elemanlar, farkl panolara yerleþtirilebilirler. Böylece ard þ k baðlama, cihaz n tesis edildiði noktada ortaya ç kabilecek muhtemel Ics iþletme k sa devre ak m ndan daha düþük kapasitedeki devre kesicinin kullan lmas n mümkün k lmaktad r. Göz ard edilmemesi gereken nokta, þebeke taraf ndan bu k sa devre ak m n kesebilecek kapasitede bir devre kesicinin baðlanm þ olmas d r. Devre Kesiciler ras nda Koordinasyon : Yerleþtirildiði noktada ç kabilecek bir k sa devre ak m ndan daha düþük kesme yeteneðine sahip bir devre kesicinin kullan lmas na, gerekli kesme yeteneðine sahip baþka bir devre kesicinin þebeke taraf nda yerleþtirilmiþ olmas durumunda izin verilir. Bu durumda þebeke taraf ndaki eleman n geçirdiði enerjinin, yük taraf ndaki eleman n ve bu elemanlar taraf ndan korunan kablolar n hasar görmeden dayanabileceði enerjiden daha fazla olamayacað bir biçimde, her iki eleman n karakteristikleri birbiriyle koordine edilmelidir. Kademeli rd þ k Baðlama: Seri baðlanm þ,b ve C devre kesicileri ile ard þ k baðlamada ilgili ölçütler, iki durumda yerine getirilir. Þebeke taraf na konulan kesicisi, ard þ k baðlama için hem B hem de C kesicileri ile birlikte kullan lmaktad r. Burada; (+B ve +C) ile (+B ve B+C) kombinasyonlar n n istenilen kesme yeteneðine sahip olup olmad klar n n kontrolü gerekir. (þekil - ) rd þ k Baðlama Tablosu Þebeke Tarafý F F F F F F F F F F F F F F9 F F F9 F F F F F k 0 0 F F F F F F F F F F F F F F F Yük Taraf /

21 Düþük Gerilim Bobini (Düþük Gerilim Sal c s ): Enerji kesildiðinde veya gerilim iþletme geriliminin %0 alt na düþtüðünde devre kesiciyi açt rmaya yarar. Kesiciyi kapatmak için gerilimin, iþletme geriliminin % ine eþit veya yukar olmas gerekir. Düþük gerilim bobinine enerji gelmediði zaman devre kesici kurma yapmaz. Tip Ýþletme Gerilimi Çalýþma Gerilimi Trip Gerilimi Sipariþ Kodu F V~ > V~ < V 9-C V~ > V~ < V 9-C F - F - F V~ > V~ < V 9B-C V~ > V~ < V 9B-C F - F - F V~ > V~ < V 9D-C V~ > V~ < V 9D-C F - F V~ > V~ < V 9E-C V~ > V~ < V 9E-C F - F V~ > V~ < V 9F-C V~ > V~ < V 9F-C F9E - F9E V~ > V~ < V 9H-C V~ > V~ < V 9H-C FE - FE V~ > V~ < V 9I-C V~ > V~ < V 9I-C FE - FE V~ > V~ < V 9K-C V~ > V~ < V 9K-C Not : Düþük gerilim bobini enerjisizken devre kesici kurma yapmaz. F Düþük Gerilim Bobini DC, ~ C, DC- C Uzatmal Döner Tahrik Kolu: Devre kesiciye aç p-kapatma iþlemi yapt rmak için kullan l r. Devre kesiciye aþað - yukar yönde deðil de dairesel olarak kumanda edilmek istendiðinde kullan l r. F-F-F Uzatmal döner tahrik kolu Tip F - F - F F - F - F F - F F - F / FE - FE F9E - F9E Not : Plug-in deðildir. Sipariþ Kodu B-G D-G F-G G-G H-G Kurma Kolu Uzatmasý Kurma kolu uzatmasý F nahtarl kilit mekanizmas F nahtarl Kilit Mekanizmas : Kilit mekanizmas, servis nedeniyle aç k (trip) durumuna getirilmiþ devre kesiciyi mekanik olarak kilitleyerek, kesicinin ON ve OFF konumlar na al nmas n engeller. Tip F-F-F F F-F-F F-F-F F-F Not : Plug-in deðildir. Sipariþ Kodu L-E E B-E D-E E-E Tip F-F F-F/FE-FE F9E-F9E FE-FE FE-FE Sipariþ Kodu F-E G-E H-E Standard Standard Uzaktan çt rma Bobini (þönt Sal c lar): Devre kesiciyi uzaktan açt rmak için kullan l r. Kesici kapal (ON) konumunda iken, açt rma rölesine gerilim verildiðinde kesici açarak Trip konumuna gelir. çt rma rölesi C ve DC gerilimlerde çal þmak üzere, tabloda belirtilen deðiþik gerilimlerde imal edilebilir. çt rma bobininin çal þmas standartlara göre, nominal gerilimin %0 ile % u deðerleri aras nda garanti edilir. Uzaktan açt rma bobini /9

22 Ýþletmege rilimleri F F F-F-F F-F-F F-F F-F F-F FE-FE F9E-F9E FE FE FE-FE V ~ M-B B000-0 B-B000-0 D-B000-0 P-B000-0 F-B000-0 G-B000-0 H-B000-0 I-B000-0 K-B000-0 V ~ M-B B000-0 B-B000-0 D-B000-0 P-B000-0 F-B000-0 G-B000-0 H-B000-0 I-B000-0 K-B V ~ M-B B B-B D-B P-B F-B G-B H-B I-B K-B V M-BD BD B-BD D-BD P-BD F-BD G-BD H-BD I-BD K-BD V M-BD BD B-BD D-BD P-BD F-BD G-BD H-BD I-BD K-BD V M-BD BD000-0 B-BD000-0 D-BD000-0 P-BD000-0 F-BD000-0 G-BD000-0 H-BD000-0 I-BD000-0 K-BD000-0 V M-BD BD000-0 B-BD000-0 D-BD000-0 P-BD000-0 F-BD000-0 G-BD000-0 H-BD000-0 I-BD000-0 K-BD000-0 F-F-F / F-F-F Yard mc Kontak Bloðu: Devre kesicinin çal þma pozisyonuna göre elektriksel sinyallizasyonu beslemek için kullan l r. Yard mc kontaklar ana kontaklarla aç l p kapanarak ihbar ve kilitleme fonksiyonlar n yerine getirirler. F Yard mc kontak bloklar F9E ksesuarlar takabilmek için vidalar sökülmelidir. N : Normalde aç k kontak NK : Normalde kapal kontak Tip Kontak Donan m NO NC F-F-F V~ L F V~ F-F-F V~ B V~ B F-F-F F-F F-F F-F/FE-FE F9E FE-FE FE-FE DC, ~ C, DC-C 00 V~ E V~ F V~ F V~ G V~ G V~ G Ýþletme Gerilimi V~ 00 V~ 00 V~ 00 V~ 00 V~ 00 V~ 00 V~ nma kýmý Sipariþ Kodu D V~ D H H J J V~ J K K Terminal Koruyucu Kapak: Devre kesicinin terminal (bara veya kablo) k s mlar n n elle temas n önleyerek, güvenli bir yal t m saðlar. yr ca terminal koruyucu kapak, kutuplar aras ndaki kanallara geçerek terminalleri birbirinden izole eder. Bütün devre kesicilerimizde standart olarak bulunur. F...FE Terminal koruyucu kapak Tip F-F F F F-F-F F-F-F F-F Sipariþ Kodu M-F R-F F B-F D-F P-F Tip F-F F-F/FE-FE F9E-F9E FE-FE FE-FE Sipariþ Kodu F-F G-F H-F I-F K-F /

23 Uzatma Baralar : Uzatma baralar, kesicinin terminallerine yap lacak kablo veya bara baðlant lar n n kolay ve saðl kl yap lmas n saðlar. Baralar elektrolitik bak r malzemeden, üzeri gümüþ kapl olarak imal edilirler. Tip F-F F F F-F-F F-F-F F-F F-F F-F FE-FE Boy L (mm) Geniþlik N (mm) Kalýnlýk P (mm) Delik Çapý Ø M M M M M M M M M Sýkýþtýrma Torku (Nm) Nominal kým () : mper deðerini yaz n z. : Bara kal nl ð n yaz n z. (00 için, için, 0 için, 00 için giriniz.) M Miktar (det) Sipariþ Kodu M-H000-0 M-H000-0 B-H000-0 B-H000-0 D-H00-0 E-H F-H 00-0 G-H 00-0 F-F/F Ø F/F-F-F Ø N F-F-F Ø N F-F N Ø F-F/F/FE-FE N. Ø L L L L L... R, S, T fazý S fazý R,T fazý S fazý R,T fazý S fazý R,T fazý S fazý R,T fazý Uzatma baralar Baðlant Terminalleri: Müþteri isteðine göre tornavida veya alyan baþl olarak sevk edilirler. Tip F-F/F F/F-F-F F/F-F-F F-F-F F-F-F Kablo deti Kablo Kesiti (mm )...0,..., Kablo Çapý Ø (mm) Sýkma Torku (Nm) Civata Cinsi Tornavida lyan Tornavida lyan Miktarý (det)... lyan Not: F-F-F tip devre kesicilerin baðlant terminalleri sipariþ üzerine alyan veya düz tornavida að zl olarak sevk edilir. Without fxing extention bars cable locks have 9 mm cable section can be directly mounted to body of F-F-F / F- F - F Type Circuit Breakers F0/ F-F/F F / F-F-F F-F-F-FS F-F-F F-F-FS Tornavida baþlý / lyan baþlý Tornavida baþlý / lyan baþlý lyan baþlý Yýldýz silindir baþlý lyan baþlý Baðlant terminali /

24 Motor Kumanda Mekanizmalar : Devre kesiciye uzaktan açma - kapama yapt rmak için kullan l r. yr ca üzerindeki mandal sayesinde elle mekanik açma - kapama yap labilir. Motor kumanda mekanizmas devre kesicinin üst kapað na monte edilir. Mekanik kilitleme özelliðine sahiptir. F-F-F/F Motor kumanda mekanizmas F-F-F Motor Kumanda Mekanizmasý: Teknik Özellikleri Sipariþ Kodu B-D000-0 Çalýþma gerilimi V C * Gücü 0 W çma zamaný s Kapama zamaný s F/F-F/FE-FE/F9E-F9E/FE-FE Motor Kumanda Mekanizmasý: Teknik Özellikleri F-F/F-F/FE-FE/F9E/FE-FE Motor kumanda mekanizmas Sipariþ Kodu F F-F / FE-FE F9E-F9E FE-FE Çalýþma gerilimi Gücü çma zamaný Kapama zamaný F-D000-0 G-D000-0 H-D000-0 N-D000-0 V C * 0 W s. s FE-FE Motor Kumanda Mekanizmasý: Teknik Özellikleri Sipariþ Kodu FE-FE Motor kumanda mekanizmas FE-FE Çalýþma gerilimi Gücü çma zamaný Kapama zamaný K-D000-0 V C * 00 W. s. s /

25 Ç k þ kontaklar : V C, Besleme gerilimi : V C Giriþ Gerilimi : V C Ebat : 9x9 mm Sipariþ kodu : 9HK-DF Þebeke Fazý Kontrol Jeneratör Fazý Kontrol Elektrik kesilmesinin s k olduðu, büyük zarar doðuracað iþletmelerde jeneratör büyük önem arz etmektedir. Her ne kadar jeneratör kullan lm þ olsa da jeneratörün yetkili personel taraf ndan elle (manuel) devreye al nmas dakikalar sürebilir. Elle devreye al nan jeneratör enerji geldikten sonra tekrar devreden ç kar l r daha sonra sistemi þebekeden beslemek için, þebeke þalteri devreye al n r. Bu hem zaman kayb na hem de iþ kayb na neden olur. Bu sorunu ortadan kald rmak þebeke-jeneratör otomasyonuyla mümkün olacakt r. Þebeke - Jeneratör Enversör Rölesi: Ýki devre kesicinin enversör amaçl kullan ld ð yerlerde, þebekeve ve jeneratör aras nda otomatik geçiþi saðlamak için kullan l r. Röle üzerinden hat, besleme, þalter durumlar izlenebilir. Hata kontað ile alarm ve açt rma bobini baðlant s yap labilir. V þebeke- Jeneratör otomasyonu bir diðer ad yla otomatik enversör sistem yapmak hem çok kolay hem de çok önemlidir. Çünkü yap lacak bir hata þebeke ile jeneratörün ayn anda devrede kalmas na, dolay s yla faz çak þmas na yani, bir k sa devreye neden olacakt r. Bu hata olasýlýðýný ortadan kaldýrmak ve iþletme güvenliði saðlamak üzere mekanik kilit kullan l r. Kilitleme elektriksel deðil de mekanik olarak yap ld ð ndan kumanda sisteminde oluþabilecek hatalar sonucu her iki devre kesicinin de ON veya OFF konumda kalmas kesinlikle önlenmiþ olur. Mekanik Kilit Sipariþ Kodlarý: F F-F F-F-FE-FE F9E-F9E FE-FE FE-FE B-V F-V G-V H-V I-V K-V JENERTÖR ÞLTERÝ MOTORU 0 K K K Nb Nb ON OFF Þebeke - Jeneratör Enversör Rölesi Yardýmcý 9 Yardýmcý K K Kontak Kontak Jeneratör fazý Þebeke Fazý K K larm Çýkýþý K K Ortak Faz Nötr Ortak Faz Nötr K K K Nb Nb OFF ON 0 ÞEBEKE ÞLTERÝ MOTORU F-F-F tip kurma motorlu þalterlerin enversör otomasyon baðlant þemas Þebeke Fazý Kontrol Jeneratör Fazý Kontrol Nötr V Þebeke - Jeneratör Enversör Rölesi JENERTÖR ÞLTERÝ MOTORU Yardýmcý Kontak * * 0 Gb ON GbOFF Ortak Faz Nötr 9 Jeneratör Fazý Þebeke Fazý larm Çýkýþý Ortak Faz Nötr Nb ON Nb OFF 0 Yardýmcý Kontak ÞEBEKE ÞLTERÝ MOTORU * F / F / F / FE / F / FE / F9E / F9E için, FE / FE / FE / FE for F-F/F-F/FE-FE/F9E-F9E/FE-FE/FE-FE tip kurma motorlu þalterlerin enversör otomasyon baðlant þemas Enversör Röle Çalýþma þekli: Þebeke Jeneratör Þebeke þalteri Jeneratör þalteri /

26 Motorlu Þalter + Mekanik Kilitli Enversör Sistem F F-F F-F-FE-FE F9E-F9E FE-FE FE-FE B-V F-V G-V H-V I-V K-V Enversör Röle FER9 G Motorlu þebeke þalteri M Mekanik + Elektriksel Kilit M Motorlu Jeneratör þalteri YÜK lternatif Enversör Sistem Þebeke - jeneratör enversör sistemleri motor mekanizmal kompakt tip devre kesiciler ile yap labileceði gibi kompakt tip devre kesici ve kontaktör kombinasyonu ile de yap labilir. Yandaki þemada da görüldüðü gibi aþ r ak m ve k sa devre korumas için kompakt tip devre kesici kullan l r, anahtarlama için de kontaktörler kullan l r. G FC9D kontaktöre kadar hem mekanik hem de elektriksel kilitleme yap larak, FCD den FC0D ye kadar kontaktörlerde sadece elektriksel kilitleme ile enversör sistem yap labilir. Yüksek ak m kontaktörleri ile 00 den 0 e kadar hem mekanik hem de elektriksel kilitleme yap larak enversör sistem yap labilir. G Þebeke Þalteri Jeneratör Þalteri Þebeke Þalteri Enversör Röle FER9 Jeneratör Þalteri Þebeke Kontaktörü Jeneratör Kontaktörü Þebeke Kontaktörü Jeneratör Kontaktörü YÜK YÜK /

27 OTOMTÝK TRNSFER ÞLTERLERÝ Elektrik kesilmesinin s k olduðu, kesintisiz güce ihtiyaç duyulan ve kesintinin büyük zarar doðuracað ( hastane, al þveriþ merkezleri, bankalar, fabrikalar vb.) iþletmelerde yük transferlerini gerçekleþtirmek amac yla güvenle kullan l r. - 'den 0'e kadar üretilebilir, - Federal otomatik transfer þalterlerinde yap lan sistemde manuel ve otomatik kontrol seçeneði mevcuttur. - Federal otomatik transfer þalterlerinde 0,-sn. kadar gecikme zaman ayar ve transfer zaman ayar yap labilmektedir. - Kolay ve güvenilir montaja sahip olan sistemde, hem þebeke hem de jeneratör çal þma durumunda sonuçlar n gözlenebildiði ak ll kontrol ünitesi mevcuttur. Teknik Özellikleri Standart Devre Kesici nma k m (In) Kutup Say s Çal þma Gerilimi Transfer Zaman Gecikmesi nma Ýþletme Gerilimi Mekanik Ömür Çal þma S cakl ð Koruma S n f Kirlenme Derecesi TS EN , - 0V 0, - 90 sn. (ayarlanabilir) 0, - 90 sn. (ayarlanabilir) V o C IP III / Teknik Resimler ve Sipariþ Kodlar E D C, F G K B H Tip Ölçüler B C D E F G H K Sipariþ Kodlarý FTS-F 0 0 B-TS FTS-F 0 9 D-TS FTS-FN ( Pole) 9 D-TS FTS-F F-TS FTS-F G-TS FTS-FN ( Pole) G-TS FTS-F H-TS FTS-F9N ( Pole) H-TS FTS-F I-TS /