FĠKRĠ VE SINAĠ HAKLAR

Transkript

1 FĠKRĠ VE SINAĠ HAKLAR Doç. Dr. Serkan BOYAR Tarım Bilimlerinde Proje Hazırlama ve Yürütme Eğitimi Nisan Eğirdir-Isparta

2 Patent, Marka ve Tasarım Nedir? FĠKRÎ VE SINAĠ MÜLKĠYET HAKLARI Telif Hakları Sınai Haklar Sanat Eserleri Patentler Yapıtlar Markalar Edebiyat Eserleri Endüstriyel Tasarımlar Coğrafi ĠĢaretler Film ve Sinema Eserleri Bilgisayar Programları Entegre Devreler Yeni Bitki Türleri Fikrî Haklar

3 Fikrî Mülkiyet Tanımı Fikrî mülkiyet terimi bir bütün halinde bilgisayar programları ile veri tabanlarını da içerecek şekilde fikir ve sanat eserlerini, patentler ve faydalı modelleri, tasarımları, elektronik devrelerin topografyalarını, dijital iletişimleri, yeni bitki türlerini, markaları, ticaret unvanları ile diğer ad ve işaretleri, coğrafi ad ve işaretleri ve açıklanmamış bilgileri kapsar. Prof. Dr. Ünal TEKİNALP Fikrî Mülkiyet Hukuku

4 Fikrî Mülkiyet ve Ülkelerin GeliĢmesi Fikrî mülkiyetin korunması ile ülkelerin gelişmişlik düzeyleri de artar. Dünyadaki İlk Uygulamalar Patentler 1674 İngiltere 1790 ABD 1791 Fransa 1815 Rusya 1864 İtalya 1877 Almanya 1879 Osmanlı 1885 Japonya Markalar 1857 Fransa 1870 ABD 1871 Osmanlı 1874 Almanya 1875 İngiltere 1884 Japonya Tasarımlar 1711 Fransa 1787 İtalya 1787 İngiltere 1842 ABD 1876 Almanya 1888 Japonya 1995 Türkiye

5 Japonya Nerede Biz Neredeyiz? Japonya da 1885 te yıllık başvuru 425 adet, 1941 de 19,997 adet, 1945 te 4,258 adet, patent başvurusu vardır. Türkiye de ortalama yılda 3,000 adet baģvuru vardır.

6 Fikrî Mülkiyet Hakları Neden Önem Kazandı? Uluslararası ticaretin artması Rekabetin artması Her türlü fikrî ürünün rekabet alanında kullanılması Rekabetin korunması için fikrî ürünün de korunma ihtiyacı

7 Ar-Ge kuruluģunu en çok ilgilendiren alanlar 1. Dereceden Öncelikler Markalar Patentler Tasarımlar 2. Dereceden Öncelikler Coğrafi işaretler Entegre devreler Yeni bitki türleri Telif hakları Yurt içi fikrî mülkiyet yönetimi Yurt dışı fikrî mülkiyet yönetimi

8 Marka Tescil Süreci Marka Ön AraĢtırma TPE YE MÜRACAAT TPE ġekġlsel ĠNCELEME 556 SAYILI KANUNA GÖRE ĠNCELEME Yayın kararı Kısmi Red Red BÜLTENDE YAYIN BELGE KARARI Tescil Sonrası ĠĢlemler BaĢvuru ve Tescil ĠĢlemleri

9 Marka koruma süresi Markalarda koruma süresi 10 yıldır 10 yılda bir yenilenerek sonsuza kadar! Yaşayabilir.

10 Dünya da patent dünyadaki teknik bilginin %80 i patent 100 milyon patent dokümanı 4 milyondan fazla geçerli patent her yıl patent baģvurusu

11 Türkiye de Durum Ne? Patent BaĢvuru Sayısı Yerli Yabancı

12 Patent her yerde geçerli midir? Patentler ULUSALDIR! Her patent sadece alındığı ülkenin sınırları içinde geçerlidir..!

13 BuluĢ ve patent Patent Nedir? Patent, buluşlara verilen bir koruma belgesidir. BuluĢ Nedir? Buluş, insanların aklına kolay kolay gelmeyen kaçık! fikirler değildir. BuluĢ, teknik bir problemin çözümüdür. BuluĢlar magazinsel olarak algılanmamalıdır.

14 BuluĢun teknik tanımı "teknik bir sorunu ortaya koyan ve teknik bir çözüm yolu gösteren bir fikir ürünüdür.

15 PATENT nedir? Buluş sahibinin izni olmadan başkalarının buluşu üretmesini, kullanmasını veya satmasını belirli bir süre boyunca engelleme hakkıdır.

16 PATENT nedir?

17 Patent Verilebilirlik ġartları? YENĠLĠK - başvurudan önce yayınlanmamış veya kamuya açıklanmamış olmak BULUġ BASAMAĞI ĠÇERMESĠ tekniğin bilinen durumunu aşmak (buluşun ait olduğu teknik alanda uzman bir kişinin bilgisi dahilinde olmaması) SANAYĠYE UYGULANABĠLĠR OLMASI Birden çok üretilebilir veya tekrar edilebilir olmak

18 Patent Koruması Neleri Ġçermez? Patent alamayacak yenilikler Keşifler, bilimsel teoriler ve matematik metotları Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan usul ve kurallar Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan ürünler, bilgisayar yazılımları Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri.

19 Yapılan Yenilikler Nasıl Koruma Altına Alınacaktır? Yeni olan, sanayiye uygulanabilen ve tekniğin bilinen durumunu aşan buluşlar (yenilikler) patent çeşitlerinden herhangi biri ile korunmalıdır. Ġncelemeli Patent, 20 yıl koruma İncelemesiz Patent, 7 yıl koruma Faydalı Model, 10 yıl koruma

20 Patent BaĢvurusu ve Süreçleri Patent Dosyası Hazırlanması TPE YE MÜRACAAT TPE ġekġlsel ĠNCELEME ULUSLARARASI ARAġTIRMA BÜLTENDE YAYIN ULUSLARARASI ĠNCELEME BELGE KARARI Tescil Sonrası ĠĢlemler BaĢvuru ve Tescil ĠĢlemleri

21

22 Faydalı Model Nedir? Küçük Patent- Basit buluģlar Maliyeti Düşük Koruma Süresi Hızlı İnceleme Yok

23

24 Faydalı Model Verilebilirlik ġartları? YENİLİK SANAYİYE UYGULANABİLİR OLMASI

25 Faydalı Model Verilemeyecek Konular? Kimyasal Maddeler Usuller

26

27

28

29

30

31

32 Tasarım Görsel duyularla hissedilebilen bir ürünün tümü veya bir parçasındaki yenilik olarak tanımlanabilir.

33 Tasarım Dosyası Hazırlanması Tescil Sonrası İşlemler Tasarım BaĢvurusu ve Süreçleri TPE YE MÜRACAAT TPE ġekġlsel ĠNCELEME BÜLTENDE YAYIN BELGE KARARI Başvuru ve Tescil İşlemleri

34 Tasarımlarda Koruma Süresi ve Yenilemeler Tasarımlarda koruma süresi 5 yıldır 5 yılda bir 4 kez yenilenerek koruma süresi 25 yıla kadar uzatılabilir.

35 Taklit Örnekleri Taklit

36 TÜBĠTAK ın patent konusu ile iliģkisi TÜBĠTAK ın kuruluģu : 1963 Ġlk patent baģvurusu : Tescil Tarihi : US pdf KONUSU : Sodyum Borat Çözeltilerinin Elektrolizi ile Borik asit ve Sodyum Hidroksit Üretimi Süresi dolsun veya dolmasın bugüne kadar TÜBİTAK adı altında yapılan Toplam PATENT VE FAYDALI MODEL başvurusu sayısı :68+5

37 TÜBĠTAK ın patent konusu ile iliģkisi Bir Buluş Sahibinin Patentinin Lisanslanmasından Elde Edebileceği Maddi Değer: Lisans Bedelinin %50 sine kadar

38 TÜBĠTAK -Fikri Hakların Mevcut Durumu: TÜBĠTAK tarafından yürütülen projelerin gerçekleştirilmesi sırasında ortaya çıkan eser, buluģ, endüstriyel tasarım, entegre devre topoğrafyaları ve teknik bilgi gibi her türlü fikri ürün üzerindeki haklar Kuruma aittir. Kurum desteği ile yürütülen projelerin gerçekleştirilmesi sırasında ortaya çıkması muhtemel fikri ürünler üzerindeki haklar sözleģmeyle düzenlenir. Kuruma ait fikri hakların ekonomik olarak değerlendirilmesi sonucunda elde edilecek gelirin en fazla yüzde ellisi yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde fikri ürün sahibine verilir. TÜBİTAK Kanunu madde 21

39 Projeler

40 Projeler

41 KATILIMINIZ ĠÇĠN TEġEKKÜRLER Doç. Dr. Serkan BOYAR Bu sunumda TÜBĠTAK, TPE, EBĠLTEM, ÜSAMP, DENGE PATENT gibi kuruluģlar tarafından hazırlanan kaynaklardan yararlanılmıģtır. Tarım Bilimlerinde Proje Hazırlama ve Yürütme Eğitimi Nisan Eğirdir-Isparta