AMAÇ: Başkent Üniversitesi Zübeyde hanım Uygulama ve Araştırma Merkezi Yoğun Bakım Ünitesinin genel işleyişinin tanımlanmasını sağlamak.

Transkript

1 BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ ZÜBEYDE HANIM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ AMAÇ: Başkent Üniversitesi Zübeyde hanım Uygulama ve Araştırma Merkezi Yoğun Bakım Ünitesinin genel işleyişinin tanımlanmasını sağlamak. KAPSAM: Başkent Üniversitesi Zübeyde Hanım Uygulama ve Araştırma Merkezi Yoğun Bakım Ünitesini kapsar TANIMLAR, TERİMLER,KISALTMALAR Pulsoksimetre: Perifer venlerdeki oksijen doymuşluk düzeylerini ve nabız hızını girişimsel olmayan bir biçimde elde etmemize yarayan alettir. Elektrokardiyografisi(EKG): Cilde yapıştırılan elektrotlar aracılığı ile kalbin elektriksel aktivitesinin özel kâğıtlara yazdırılma işlemine denir. Kalbin elektriksel haritasının resmidir. HBYS:Hasta bilgi yönetim sistemi. GKS:Glaskow Koma Skalası NİBP:İnvaziv Olmayan Kan Basıncı YOĞUN BAKIM: Hayatı tehdit eden bir ya da birden fazla organın geçici olarak yetersizliği nedeni ile vücudun aksamış olan fonksiyonlarının, esas neden olan durumun ortadan kalkıncaya kadar desteklenmesine, bu süreç içerisinde hastanın hayatta kalmasının sağlanmasına yönelik faaliyetleri kapsayan ve özellikle yapay solunum cihazı başta olmak üzere, her türlü cihaz ve teknolojiyi kullanan, bilgi ve yetenekleri buna uygun doktor ve hemşirelerin bulunduğu özel bir ünitedir. SORUMLULAR Başhekim Sorumlu hekim, Hekim, Hastane Müdürü Başhemşire Sorumlu hemşire, Hemşire,ATT, Sekreter, Kurum Ev İdaresi /Personel, Biyomedikal Bakım Onarım Uzm.Dr.Hakan ÇORAP YoğunBakım Sorumlusu Sayfa Sayısı:1/17 1/17

2 Yoğun Bakım Ünitesine Hasta Sevkinin Yapıldığı Yerler: Poliklinikler Acil Servis Servisler (Klinikler) Başka hastaneler (Acil servis aracılığıyla) Ameliyathane Hasta Kabul Yatış Kriterleri: Yakın ve yoğun takip gerektiren hayati risk taşıyan hastalar (intoksikasyon, organ yetmezliği, hemodinamik bozukluklar vs) Solunum desteği ( invaziv noninvaziv) ihtiyacı olan bütün hastalar Yakın monitörizasyon takibi gerektiren hastalar (beyin cerrahisi, genel cerrahi,nöroloji hastaları vs) Solunum sıkıntılı, hemodiyaliz ihtiyacı olan hastalar Metobolik ve beslenme sorunu olan hastalar Bilinci kapalı yoğun takip ve tedavi gerektiren hastalar Yatış Öncesi İşlemler: Hasta, hekim tarafından değerlendirilerek yatışı planlanır. Yoğun bakım ünitesine kabulü planlanan hasta için, hastanın yatışını yapan doktor ile görüşülerek hastanın genel durumuna uygun olarak yatağı hazırlanır.(oksijen, monitörizasyon, infüzyon pompası, kataterizasyon,solunum cihazı v.b) Hasta yoğun bakıma geldiğinde hemşire ve personel tarafından yatağa alınır. Kayıt Süreci : Sekreter tarafından hastanın bilgisayara yatış kaydı yapılır. Hekim tedavi planında hastaya ait eksik bilgi varsa eklenir veya düzeltilir. Bilgisayara hastaya ait tedavi planında bulunan ilaç-malzeme ve hizmetlerin girişi yapılır. Hasta kimlik tanımlayıcı hazırlanıp hastanın bileğine takılır. Uzm. Dr. Hakan Sayfa Sayısı:2/17 ÇORAP Yoğun Bakım Sorumlusu

3 HASTANIN TIBBİ BAKIM İHTİYAÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Hastanın yoğun bakıma kabulünden sonra muayene edilerek gerekli laboratuar ve görüntüleme tetkikleri izlenir. Sonuçları ile beraber tekrar değerlendirilir. Gerekli ise ilgili bölümlerden konsültasyon istenir. Tedavisi planlanır. BAKIMIN PLANLANMASI VE İZLENMESİ Doktor orderi, Hemşire Gözlem Formu na kaydedilir ve tedavi saatleri düzenlenir. Hastanın ihtiyacına göre ağzı, yüzü ve tüm vücut bakımı yapılır. Haftada bir veya ihtiyaca göre saç ve vücut banyoları yaptırılır. Hastaya günde iki defa veya gerektikçe ağız bakımı yapılır. Hastanın 4 saatte bir aspirasyonu yapılır, ihtiyaca göre aspirasyon sıklığı değiştirilir. Kateter, entübasyon tüpü, trakeostomi bakımları yapılır. Hastaya pozisyon verilmesinde sakınca yoksa 2 saatte bir pozisyon verilir. Doktor istemine göre kan ve diğer tetkikler için numune alınır. HASTA TRANSFERİ Solunum yetmezliği ortadan kalkan hastalar, Şuuru açılıp, yer ve zaman kavramı doğal hastalar, Hayati işlevleri durağanlaşan hastalar, Organ fonksiyonları normale dönen hastalar, Kalp-damar sistem bulguları durağanlaşan hastalar başka birimlere transfer edilebilir. Durumlarına göre servis veya yoğun bakım için yatak sorgusu yapılır. Hastanın şuuru açıksa hastaya bilgi verilir. Eğer servise çıkacak ise refakatçi gerekeceğinden hasta yakınlarına durum bildirilir. Uzm. Dr. Hakan Sayfa Sayısı:3/17 ÇORAP Yoğun Bakım Sorumlusu

4 Hasta taburcu edilecekse hasta yakınları çağrılır. Çıkış işlemleri yapıldıktan sonra hasta tekerlekli sandalye, sedye veya yatakla personel eşliğinde çıkarılır. Nakil durumunda Hasta Transfer Formu doldurulur. Doktor tarafından epikrizi yazılır. Hastanın hemşiresi tarafından ilgili servis veya Yoğun Bakım Hemşiresi ne Hasta Transfer Formu ile teslim edilir. TABURCULUK Yoğun Bakım hemşiresi ve doktoru tarafından hastada var olan invazif kateterler çekilir. Hasta giydirilir. Hastanın epikrizi ile hasta talep ederse hastanede yapılan tüm tetkiklerin birer kopyasını hastaya verir. Yoğun Bakım hemşiresi ve doktoru hastaya taburculuk eğitimi verir. Hasta/Hasta Yakını Eğitim Formu doldurur ve hasta dosyasına koyar. Hastanın evde kullanması gereken ilaçlar ne sıklıkta kullanacağı, hangi bölümlerin kontrolüne gideceği hastaya anlatılır. Taburcu orderı olan hastaların taburculuk işlemleri HBYS üzerinden sekreter tarafından yapılır. KLİNİK SÜREÇLER Monitörizasyon YBÜ'ne kabul edilen hastanın temel monitorizasyonu y o ğ u n b a k ı m hemşiresi tarafından yapılır. EKG, ritim, oksijen satürasyonu, tansiyon ölçümü, invasif arteriyal kan basıncı monitorizasyonu hastanın yoğun bakıma ilk girişinden itibaren o r d e r d o ğ r u l t u s u n d a y a p ı l ı r. Hastanın genel durumuna göre santral venöz basınç takibi yapılır. Ventilatördeki Hasta İzlemi Yoğun Bakım Ünitesi nde hasta entübasyon kararı ilgili doktoru tarafından verilir. Entübasyon kriterleri: Hava yollarının korunması Sekresyon temizliğinin yapılması İnvazif mekanik ventilasyon gereksinimin doğması Entübe olan hastanın mekanik ventilatöre bağlanma kriterleri: 1-Solunum işindeki artmanın solunum yetersizliğine neden olma eğilimi 2-Solunum yetersizliğin olması 3-Solunum durması Uzm.Dr Hakan ÇORAP Sayfa Sayısı:4/17

5 Entübe olan ve mekanik ventilatör desteği olan hastalar yoğun bakım doktoru tarafından mekanik ventilatöre bağlanır. Ventilatör parametreleri modu hastanın bilinç durumuna, kan gazı parametrelerine ve klinik tanıya göre ayarlanır Kan gazında istenen parametreler: PH: PC02:35-45 mmhg Baz açıklığı:-2.5 ile 2 arasında olmalıdır Entübe olan hastada iş tanımlaması Doktor, entübe olan ve mekanik ventilasyona bağlanan hastanın solunum seslerini dinler ve her iki akciğerin solunuma eşit katıldığından emin olur. Endotrakeal tüp takılma tarihi hemşire tarafından Hemşire Gözlem Formu na kaydedilir. Tüp dislokasyonları varlığında endotrakeal tüp önceden belirtilen seviyeye getirilir: Doktor orofarinksi aspire eder ve endotrakeal tüpü serbeste alır. Doktor balonu indirir ve tüpü belirtilen seviyeye geri çeker ve ya ileri iter. Takibinde hemşire yeniden endotrekeal tüpü bağlarla sabitler. Yoğun Bakım Doktoru hastanın solunum sesleri değerlendirilir, göğüs hareketlerin ventilatörle olan uyumunu gözler. Hasta-ventilatör uyumsuzluk nedenlerini araştırır ve ihtiyaç halinde hastanın sedasyonuna karar verir. Yoğun Bakım Doktoru mekanik ventilatör monitöründen hastaya verilen ve hastadan çıkan verileri (Tidal volum, dakika vetnilasyonu, solunum sayısı, zirve basıncı, plato basıncı ) kontrol eder. Verilerin birbiriyle olan uyumsuzluk hallerinin nedenini araştırır ve gerektiğinde müdahalede bulunur. Kan gazı sonuçlarına, hasta kliniğine ve ventilatör verilerine göre mekanik ventilator parametrelerini ayarlar. Mesai saatleri içinde ventilatör ayarları ve ventilatörle ilişkili problemlerin çözümü Yoğun Bakım Doktoru tarafından yapılır. Mesai saatleri dışında nöbetçi doktor tarafından ayarlar yapılır ve ihtiyaç halinde sorumlu doktor aranır. Hemşire veya doktor tarafından sekresyonun durumuna göre endotrakeal tüp aspirasyonu yapılır. Her şiftte hastayı teslim alan hemşire yatak başı panelde bulunan merkezi sistem aspiratörünü kontrol eder. Entübe hasta başında bir ambu ve maske hazır bulunur. Her şiftte çalışıp çalışmadığı hemşire tarafından kontrol edilir. Uzm. Dr. Hakan Sayfa Sayısı:5/17 ÇORAP Yoğun Bakım Sorumlusu

6 Entübe hastada enteral beslenme öncelikle tercih edilir. Enteral beslenme intoleransı olan veya GİS problemi olan hastalarda parenteral beslenme verilir. Beslenme türü ve kalori miktarı doktor tarfından belirlenir ve order olarak verilir, hemşire tarafından uygulanır. Mekanik ventilatöre bağlı hastanın güven ve konforunu sağlamak ve enfeksiyon riskini azaltmak için uyulması gereken kurallar. a) Hasta gövdesinin >30 derecede tutulması b) Enteral beslenen hastalarda rezidü takibi yapılması c) Hastanın başında çalışır durumda ambunun hazır bulundurulması d) Ajitasyonu ve mekanik ventilatör uyumsuzluğu olan hastaların sedasyonun sağlanması e) Self ekstübasyonların gelişmemesi için hasta kısıtlanmasının, sedasyonun ve diğer güvenlik önlemlerin alınması f) Aspiratörlerin çalışır halde bulunması g) Hastaya dokunulmadan önce ve sonrasında enfeksiyon önleme talimatları ile el yıkama talimatına uyulması. h) Nemlendirici ve bakteri filtresinin kullanılması. i) Kirli devrelerin değiştirilmesi j) Hastanın steril koşullarda aspire edilmesi k) Alveolar plato basıncının < 30 cmh2o olacak şekilde ventilatör parametrelerin ayarlanması l) Ağrısı olan hastalara analjezik tedavi verilir m) Sedasyon tedavisi uygulanan hastaların günde bir kez sedasyonun kesilmesi ve bilinç durumun kontrol edilmesi n) Bilinci açık, oryante ve koopere olan hastalarla iletişim kurulması, durumları hakkında bilgi verilmesi, ağrısı olup olmadığı sorulması. Bilinci açık olan hastaların yakınları tarafından günde bir kez ziyaret edilmesi o) Hastalara tam bir vücut bakımı verilmesi. p) Günlük hastalar ekstübasyon açısından değerlendirilmesi. SEDASYON VE ANALJEZİ UYGULAMASI YBÜ de yatan hastaların sedasyon ve analjezi ihtiyaçları Yoğun Bakım Hemşireleri ve Hekimleri tarafından izlemleri sırasında günlük değerlendirilir ve Yoğun Bakımda çalışan Doktor tarafından karar verilir. Uzm. Dr. Hakan Sayfa Sayısı:6/17 ÇORAP Yoğun Bakım Sorumlusu

7 YBÜ Doktoru karaciğer ve böbrek hastalığı olan hastalarda sedasyon ve analjezi için doz ayarlanmasına gider ve eliminasyon yoluna göre ilaç türüne karar verir. Tedavi planına göre sedasyon ve analjezi için ilaçlar devamlı infüzyon, belirli zaman dilimlerinde ilaç uygulanması veya lüzum halinde (hastanı ağrısına veya anksiyetesine göre) hastaya ilaç uygulanması şeklinde verilir. Doktor yazılı orderinde ilacın tam adını, uygulama zamanını, dozunu, uygulama şeklini ve gerekli durumlarda veriliş süresini belirtir. Yoğun Bakım Hemşiresi tarafından ilk tedavisine başlanır. Hemşire ve doktor takibine göre ilaç dozlarında değişikliğe gidilir. Sedasyon için, doktor orderına göre istenilen sedasyon, ilaç infüzyon dozu hemşire tarafından artırılır ve ya azaltılır. Sedasyon tedavisi hastanın kliniğine, alttaki kronik hastalıklarına ve epilepsi hikayesine göre azaltılarak veya birden kesilir. Hastanın ağrısına göre ilaç dozları azaltılır ve ya kesilir. İlacı kesme ve ya azaltma doktor orderiyle yapılır. Uygulanan ilaçlar Hemşire Gözlem Formuna ve Narkotik İlaç Teslim Defterine kaydedilir. HASTAYI VENTİLATÖRDEN AYIRMA Dolaşım durumu tabii ise Batında aşırı şişkinlik yoksa Metabolik bozukluk yoksa Solunum hareketlerinde düzensizlik yoksa Öksürük ve yutkunma refleksi yeterli ise Solunum kriterleri; Vital kapasite (ml/kg.)>5 İnspirasyon gücü ( cm H2O ) >20 PH>7.30 Solunum sayısı/dk.<25 (yaşa göre değerlendirilmelidir) Dakika ventilasyonu ( L/dk )<18 Hastanın mekanik ventilasyon desteğinden ayrılması T tüp ile spontan solunum veya CPAP-PSV modu ile gerçekleştirilir. T tüp ile hastanın ventilatörden periyodik ayrılması ve nemli oksijen verilmesini gerektirir. Her defasında ventilatörden ayrılma süresi uzatılır ve akciğer fonksiyonlarının spontan ölçümleri tekrarlanır. Uzm. Dr. Hakan Sayfa Sayısı:7/17 ÇORAP Yoğun Bakım Sorumlusu

8 Trakeal tüp çıkarmaya (ekstübasyon) uygun olan hastada bu işleme en erken sürede başlanmalıdır. Hastanın şuuru açık ise hasta mutlaka bilgilendirilmelidir. Hasta solunum cihazından ayırma proğramına alınır. Hayati işlevler ve kan gazları örneği ile hastanın genel durumu değerlendirilmelidir. Extübasyonda kullanılacak nemli oksijen sistemi hazırlanmalıdır. Entübasyon malzemeleri ve acil arabası hastanın başında hazır edilmelidir. Hastanın hava yolu temizlenir (aspirasyon/öğürme işlemi) Oksijen doygunluğu solunum sesleri ve göğüs hareketleri yakın takip edilmelidir. Trakeal tüp çıkarma (ekstübasyon) tarih ve saati hemşire hasta takip formuna not edilmelidir. SKORLAMA SİSTEMLERİ İLE HASTALARIN TAKİBİ Yoğun Bakım Doktoru tarafından her hastanın ilk 24 saat içindeki en kötü parametreleri dikkate alınarak APACHE II yi hesaplar ve hasta dosyasına kayıt eder. Organ yetmezliği için SOFA skorunu ihtiyaç halinde hesaplayıp dosyaya kaydeder. Hastanın ağrı skoru talimat doğrultusunda değerlendirilir. Hasta gözlemine kayıt edilir. Yoğun Bakım Doktoru ve Hemşiresi hastaların bilinç durumunu GKS ile değerlendirir. Doktor hasta kabul notunda giriş GKS belirtilir. Takipte GKS de görülen değişiklikleri izlem formunda belirtir. DÜŞME RİSKİNİN ÖNLENMESİ Yetişkin hastalarda itaki düşme riski değerlendirme ölçeği kullanılarak düşme değerlendirilir., düşme riski önleme talimatına gore gerekli önlemler alınır. BASI YARASI TAKİBİ Yatak yaralarını önlemeye yönelik olarak öncelikle risklerin tanılanması, basıncın etkilerinin azaltılması, beslenme durumunun belirlenmesi, uzun süren yatak istirahatinden kaçınılması ve deri bütünlüğünün korunması gerekir. Riskli hastalarda ilk önleyici girişim; basınç, sürtünme ve tahriş gücünün etkisini azaltmaktır. Bunun için; Uzm. Dr. Hakan Sayfa Sayısı:8/17 ÇORAP Yoğun Bakım Sorumlusu

9 Devamlı aynı pozisyonda kalma yatak yarası oluşumunu hızlandıracağı için hastanın pozisyonu gündüzgece 2-3 saat ara ile değiştirilir. Her pozisyon değişiminde deri gözlemlenir, masaj yapılır ve kaydedilir, Yatak takımlarının temiz, kuru ve kırışıksız olmasına dikkat edilir, Sabah - akşam bası bölgelerinin kontrolü yapılır, Deriye nemlendirici ve besleyici kremler uygulanır, Sürtünme noktalarına (topuk, dirsek) koruyucu yastık kullanılır, Bası yarası riski olan hastalara visco elastik yatak kullanılır. Enteral paranteral beslenmenin iyi sağlanması. Hastanın bası yarası riski yatan hasta dosyasında bulunan ölçek ile değerlendirilir. İNVAZİV İŞLEMLER Yoğun Bakım da yapılan tüm işlemler sterilizasyon şartları hazırlanarak yapılır. Entübasyon Trakeostomi Idrar sondası Nazogastrik sonda Kateterizasyon (santral diyaliz) Invaziv arter kateterizasyonu Endoskopik girişimler (bronkoskopi, gastroskopi) REHABİLİTASYON SÜRECİ Yoğun bakımda rehabilitasyon hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre değişir ve bu basit bir mobilizasyon programından mekanik ventilasyondan ayırmaya kadar değişebilir. Yoğun Bakım Ünitesi nde rehabilitasyon yaklaşımları fizyolojik ve / veya klinik sonuç ölçümleri ile hasta bireyin en iyi günlük fonksiyonel ve yaşam kalitesi düzeyine ulaştırılmasını hedefler. Yoğun Bakım Ünitesi ndeki hastalar fizik tedavi doktorları ile konsüle edilerek tedavileri düzenlenir. Fizik Tedavi Doktoru nun kabul ettiği hastalara, fizyoterapistler tarafından her sabah fizik tedavi yapılır. Uzm. Dr. Hakan Sayfa Sayısı:9/17 ÇORAP Yoğun Bakım Sorumlusu

10 NUTRİSYON TAKİBİ Diyetisyen(gerektiğinde servis hemşiresi) tarafından beslenme değerlendirmesi yapılır. Hastanın nutrisyon durumu için Nutrisyonel Risk Skoru HBYS üzerinde değerlendirilir. Malnutrisyon yok ise; İleri bir işlem yapılmaz. Malnutrisyon var ise; Nutrisyonel Risk Skoru Değerlendirme formu doldurulur. Hasta Doktoru/Servis Sorumlu Hemşiresi destek ekibini haberdar eder ve nutrisyon destek ekibi tarafından 24 saat içinde değerlendirme yapılır. Nutrisyon destek planı yapılır. TERMİNAL DÖNEM HASTA TAKİBİ Terminal dönem hasta takibi, özellikli hasta bakım talimatına göre yapılır. ENFEKSİYONLARIN ÖNLENMESİ Yoğun Bakım ünitelerinin temizliği, risk düzeyine gore temizlik planına gore yapılır. Intravenöz ilaç uygularken veya intravenöz katater takılırken asepsi kurallarına uyulur. Hastaya müdehale etmeden once eldiven giyilir, iki hasta arası temasta eldiven değiştirilir. Hastaların dren yerleri günlük takip edilir. Miktarı, rengi, kokusu kontrol edilip kaydedilir. Miktar olarak fazla, kokulu ve pürülan drenajı olan drenlerden doktor uygun görürse kültür alınır. Üreme olup olmadığı takip edilir. Enfeksiyon açısından önemli bir bulgu olan ateş takibi sık yapılır C ve üzeri ateşi olan hastaların enfeksiyon kontrol komitesinin önermesi durumunda kan kültürü alınır. İdrar sondası olan hastalardan enfeksiyon kontrol komitesinin uygun görüldüğü aralıklarında idrar kültürü gönderilir. Yoğun Bakım dan her çıkan hastadan sonra yatak çarşafları değiştirilir.yatak, monitor kabloları, NİBP manşonu ve etejerleri dezenfektanla silinir. Nazal oksije kataterleri ve oksijen maskeleri hastaya özeldir. İlaç nebülizatörleri hastaya özeldir. Nebülizasyonda tek dozluk nebüller kullanılır. Sistemdeki tüm nemlendiricilerde steril su kullanılır ve bu sular günlük olarak değiştirilir. Aspirasyon sondaları tek kullanımlıktır. Ambular kullanım sonrasında dezenfeksiyonu sağlanır. Laringoskop bıçak blade kısımları steril edilerek veya yüksek düzey dezenfeksiyon işlemi uygulanır. Yoğun Bakım da ziyaretçiler için geçerli olan Yoğun Bakım ziyaretçi kabul kriterlerine uyulur. Ancak, hastayla temas öncesi el yıkama uygulaması sıkı şekilde denetlenir. Kültüründe üreme tespit edilen hastalar için Enfeksiyon Hastalıkları Doktoru ile görüşülerek uygun tedavi planlanır. İzolasyon gerektiren hastalar için izolasyon talimatına gore gereken önlemler alınır. Uzm. Dr. Hakan ÇORAP Sayfa Sayısı:10/17 tarih

11 Yoğun Bakım yatan hastalar haftada 1 kez veya gerektiğinde enfeksiyon hemşiresi ve doktorları tarafından değerlendirilir. Kateter, idrar sondası ve entübasyon gerekliliği için hastalar tekrar gözden geçirilir. Gerekliliği ortadan kalkan santral kateterler ve sondalar çekilir. Kliniğinde düzleme olan hastanın ekstübasyonu planlanır. Hemşirelik Hizmetleri; Hastanın yanında getirdiği ilaçları Hastanın Yanında Getirdiği İlaçlara Ait Teslim Tutanağı formuna miyad kontrolleri yapılarak adet belirtilerek yazılır, gerekli imzalar alınır. Hastanın hekimi tarafından kontrol edilerek hasta tabelasına order edilir. Hastaya uygulanacak tıbbi tedaviler ve bakımlar ilgili hekim tarafından Hasta Tabelası na order edilir. Ordera uygun şekilde mayi ve infüzyonlar hazırlanır ve takılır. Order ilgili hemşire tarafından Hemşire Gözlem Formu na kayıt edilir. Nabız, derece, tansiyon, solunum takibi doktor istemine göre yapılır ve hemşire gözlem formuna kayıt edilir. İlaçların muhafazası, raf düzenlemesi Eczane Hizmetleri& İlaç Yönetimi Prosedürü ne ve ilaç listelerine uygun olarak yapılır. Hastaya yapılan tüm tedaviler hemşire gözlem formu na kayıt edilir ve imzalanır. Hastanın tedavisinde beklenmedik bir yan etki meydana geldiğinde Advers Etki Bildirim Formu doldurulur ve farmakovijilans sorumlusuna iletilir. Orderında kan transfüzyonu yazılı olan hastanın kan istemi doktor tarafından Kan Bileşeni İstek Formu ile yapılır, uygulaması order doğrultusunda gerçekleştirilir. Kan Bileşeni Transfer ve Transfüzyonu İzlem Formu doldurulur. Kan Transfüzyonunda Reaksiyon Geliştiğinde Tranfüzyon Merkezi Hizmet Prosedürüne göre Kan Bileşeni Transfer ve Transfüzyonu İzlem Formu ile transfüzyon merkezine bildirilir. Hastanın tedavileri ordera göre planlanır, kayıt edilir ve plana uygun olarak yapılır. Yapılan tedavi hemşire gözlem formuna uygulamayı yapan hemşire tarafından yazılır, işaretlenir ve imzalanır. Stajer hemşireler hemşire ile birlikte işlem takibi yapar. Hastanın hemşiresi tarafından tespit edilen hemşirelik tanıları hemşiresi tarafından HBYS üzerinden Hemşire Bakım Planına kaydedilir. Hasta için özel bir durum geliştiğinde ve hekiminin hasta başına gelemediği durumlarda hekimler tarafından uygulanacak tedaviye yönelik sözel ya da telefonla verilen talimatlar için Sözel Order Formu Sözel Order Talimatı na uygun şekilde doldurulur. Hastaya ait hemşire gözlem formu çıkartılır. Uzm. Dr. Hakan ÇORAP Sayfa Sayısı:11/17

12 Hasta, konsültasyon veya radyoloji hizmetlerinin istemi doğrultusunda takibi yapılır. Hastanın vital bulguları hemşire gözlem formuna yazılır. Hastanın beraberinde getirdiği ilaçlar varsa Hastanın Yanında Getirdiği İlaçlara Ait Teslim Tutanağı doldurulur ve hekiminin order ettiği ilaçlar tedaviye eklenir. Organ bağışı ile ilgili bilgilendirme yoğun bakım sorumlu hekimi tarafından yapılır. Yoğun bakımlarda ortam sıcaklığı ve nem oranının korunabilmesi için ısı nem takibi (normal sıcaklık değerleri; C, Rölatif nem % arasında olmalıdır. Klinikte ilaçların güvenliğini sağlamak için, soğuk ortamda saklanması gereken malzeme ve ilaçlar için kullanılan dolapların ısısı servis hemşireleri tarafından her şift kontrol edilir. Buzdolabı ısısı C arasında tutulmaya çalışılır. Isı dereceleri, Buzdolabı Isı Takip Formu na kayıt edilir. Mavi Kod(2222): Acil arabası kontrolleri Acil Arabası İlaç Ve Malzeme Kontrol Formu ile kayıt altına alınır. Birimde mavi kod gerçekleştiğinde Mavi Kod Talimatına uygun hareket edilir ve olaya müdahaleden sonra Olay Bildirim Formu(HBYS) ve CPR-Hasta Takip formu doldurulur ve Kalite Yönetim Birimine teslim edilir. Nöbet Teslim ve Değişikliği: Nöbet teslimi hasta başında sözlü ve yazılı olarak yapılır. Her şifte nöbet teslim defteri doldurulur. Nöbet değişikliği durumunda, Başhemşireliğe yazılı olarak başvurulur. Kontrole tabii ilaçların kontrolü her şift başında yapılır ve kayıt altına alınır. Devir teslimi, kontrol edilerek alan ve veren hemşire tarafından imzalanarak yapılır. Hasta başında toplu olarak teslim edilir. Ayrıca tedavi defterinde de özellikler belirtilir. İlaç Talebi: İlaçların istemleri ve eczaneden kliniklere teslimi gibi konular Eczane Hizmetler& İlaç Yönetimi Prosedürü ne uyun olarak yapılır. Yatan hasta acil durumlar hariç önceden belirlenmiş çekim saatlerine göre radyoloji bölümüne personel ve gerekli durumlarda sağlık çalışanı eşliğinde gönderilir.(hastanın Güvenli Transferi Prosedürüne uygun olarak.) Çıkan sonuçlar hasta ile birlikte veya personel aracılığıyla servise gönderilir. Yeni ilave edilen tetkik ve tedaviler HBYS giriş yapılarak takibi yukarıdaki sıraya göre yapılır. Uzm. Dr. Hakan ÇORAP Sayfa Sayısı:12/17

13 Kısıtlama Gerektiren Hasta Bakımı: Ajite, konfüze ve demanslı hastaların yataktan düşmesini önlemek, hastaları sakinleştirmek, hasta hareketlerini kontrol altında tutarak tüp, dren ve tıbbi araç bağlantılarını çekip çıkarmasını ve kendisine zarar vermesini önlemek, yatağa bağımlı hastalarda uygun postürü koruyarak kas ve eklem kontraktürü gelişmesini önlemek, hastanın takip ve tedavisinin sağlana bilmesi için, hasta hekiminin onayıyla (ordera yazılması gerekiyor) kısıtlama altına alınır. Hasta kısıtlaması Kısıtlama altındaki Hasta Bakımı Prosedürü ne uygun olarak,kısıtlama onamı alınarak uygulanır. Konsültasyon Talebi: Hasta için konsültasyon istemleri HBYS üzerinden yapılır. Konsültasyon ilgili birim hemşiresi, tarafından takip edilir. Konsültasyonlar mümkün olan en kısa süre içerisinde ve mutlaka aynı günde cevaplandırılır. Cevaplanan konsültasyonlar HBYS üzerinden takip edilir. YOĞUN BAKIMINDA HASTA GÜVENLİĞİ Hastanın yoğun bakıma yatış süresince Hasta Güvenliği prosedürü ne uygun şekilde takiptedavisi yapılır. Ameliyat olan her hasta için Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi formu doldurulur. Hastanın düşmesini önlemeye yönelik Düşme Riski takip edilir. Hasta İtaki Düşme Riski Değerlendirme Formu na göre 16 yaşın altında ise Harizmi Düşme Riski Değerlendirme Formu ile düşme riski değerlendirilir. Alınan önlemlere rağmen hasta düştü ise Olay Bildirim Formu(HBYS) doldurulur. Düşme Sonrası değerlendirmesi yapılır, doktoruna bilgi verilir. Hasta güvenliğini tehdit eden bir olay geliştiğinde Olay Bildirim Formu(HBYS üzerinden) doldurulur. YOĞUN BAKIMINDA ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ Çalışanın yoğun bakımda karşılaştığı riskleri Yoğun Bakım Üniteleri Çalışan Riskleri ve Risk Analiz Tablosu na göre değerlendirilir. Kişisel koruyucu ekipmanlar uygun olarak kullanılır. Sağlık kontrolleri İşyeri hekimi tarafından yapılmakta ve kayıt altına alınmaktadır. Yoğun Bakıma yeni başlayan çalışanlara Eğitim Prosedürü ne uygun olarak Genel ve bölüm uyum eğitimi çerçevesinde gerekli eğitimler verilir, yoğun bakım sorumlu hemşiresi tarafından değerlendirilir ve Eğitim modülüne giriş yapılır. Uzm. Dr. Hakan ÇORAP Sayfa Sayısı:13/17

14 Birimde gerçekleşen iş kazaları İşyeri Hekimine bildirilir. Olay Bildirim Formu doldurulur. Çalışanların karşılaştığı veya karşılaşacağı olası şiddet, taciz vb. olaylarda, çalışan güvenliğini sağlamak için Beyaz Kod Uygulama Talimatı na göre olay gerçekleşti ise Beyaz Kod Olay Bildirim Formu doldurulur. Çalışan güvenliğini tehdit eden bir olay geliştiğinde, olayın türüne göre Olay Bildirim HBYS üzerinden yapılır. ELEKTRİK ARIZA YA DA KESİNTİ SÜRECİ Hastane elektrik sistemi jeneratör ile desteklenmektedir. Elektrik kesintilerinde jeneratör devreye girmekte ve elektrik sağlamaktadır. Jeneratör devreye girmediği durumlarda, santral aranarak ilgili teknisyenlere acil olarak ulaşılması sağlanmalıdır. Jeneratör devreye girmezse ve Yoğun Bakımda ventilatöre bağlı hasta varsa, kişisel ambu ile ventile edilir. Gerekirse diğer servislerden yardım amacı ile hemşire takviye edilir. Bu işlem elektrik sağlanıncaya kadar devam ettirilmelidir. ENFEKSİYON KONTROLÜ Enfeksiyon hizmetleri prosedürü doğrultusunda uygulama ve önlemler gerçekleştirilir. İzolasyon gereksinimi olduğunda belirlenen tanımlayıcılar kullanılır. Solunum izolasyonunda sarı yaprak, Damlacık izolasyonunda mavi çiçek, Temas ve sıkı temas izolasyonunda kırmızı yıldız figürü, YOĞUN BAKIMDA İZOLE HASTA TAKİBİ Yatan hastalarda enfeksiyon gelişmesini önlemek yada var olan enfeksiyonun çalışan ve hasta güvenliğini sağlayacak şekilde izole etmek amacıyla, İzolasyon Yöntemleri Talimatı uygun şekilde takip ve tedavisi yapılır. Hastanın sonuçlarına göre izolasyon sınıfı belirlenir. Hastanın odası ayrılır. Kapısına uygun izolasyon kartı yerleştirilir. Hasta tabelasına kırmızı izole hasta etiketi yapıştırılır. Hastanın dosyasına kırmızı etiket yapıştırılarak izole olduğu belirtilir. Hasta izolasyon odasında ise sürekli havalandırılır, oda Hastane Temizlik Talimatı na uygun olarak dezenfeksiyonu yapılır. Hastanın takip ve tedavisi yapılırken eldiven, maske, bone ve önlük kullanılır. İşlem öncesi ve sonrası el hijyeni sağlanır. Hastanın çarşafları çamaşırhaneye giderken ayrı kırmızı poşet ile gönderilir. Tedavisi enfeksiyon doktoru ile görüşülerek belirlenir. Uzm. Dr. Hakan ÇORAP Sayfa Sayısı:14/17

15 Hastanın hekim önerisi doğrultusunda kültür, hemogram ve CRP takibi yapılır. Hasta hekimi, hemşiresi ve Enfeksiyon Kontrol Komitesi tarafından takip edilir. Hasta taburcu olduktan sonra oda, yatak ve kullanılan malzemeler Hastane Temizlik Talimatı na uygun olarak temizlik yapılır. YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİNDE HASTA YAKINLARINI BİLGİLENDİRME YBU de tedavi gören hasta yakınlarının, hastalarının durumu hakkında rutin olarak bilgi almalarını ve tedaviyi takip edebilmelerini sağlamak amacıyla yapılan uygulamalar hasta yakınlarına anlatılır, Hasta yakınları Pazartesi, Salı, Çarşamba, Perşembe,Cuma,Cumartesi saat arası birinci derece yakınlarına 5 dk. süreyle hastalarını görmeleri sağlanır. Hasta hakkında bilgiler yoğun bakım hekimi tarafından verilir. Hasta yakınlarının hastanede sürekli beklemelerine gerek yoktur. Hastanın sağlık durumunda değişik olduğunda ya da farklı bir işlem gerektiği durumlarda telefon ile hasta yakınlarına ulaşılır. Yoğun bakıma yeni yatan hastanın yanında kimse yoksa yakınları telefonla aranarak hastaneye gelmeleri gerektiği söylenir, konu kısaca özetlenir, ayrıntılı bilgi verilmez. Yakınları geldikten sonra ilgili uzman doktorundan veya yoğun bakım hemşirelerinden hastanın durumu hakkında ve ihtiyaçlarıyla ilgili bilgi alabilirler. Yoğun bakımda yatmakta olan hastalar için hasta yakınlarının bilgilendirilmesi YBU uzman hekimi tarafından ziyaret saatlerinde yapılır. Hastaların hukuki yakını olmayan (arkadaş, komşu) kişilere bilgi verilmez. Bilginin hasta yakını tarafından anlaşılır ve özet olması ve 5 dakikadan fazla olmamasına özen gösterilir. Hasta sayısının çok olması nedeni ile buna tüm hasta yakınlarının titizlikle uyması sağlanır. Bilgilendirme saati dışında bilgi almak isteyen hasta yakınlarının, hekimler bilgilendirme için müsait olana kadar beklemesi gerekir. Gece acil yatışlarında, nöbetçi hekim, hasta yakınlarını bilgilendirir. Gündüz mesaisinde vefat eden hasta yakınlarına ölüm haberi, telefon ile hasta yakını çağrılarak hastanede YBU sorumlu hekimi tarafından verilir. Gece nöbette vefat eden hasta yakınlarına telefon ile vefat haberi nöbetçi doktor tarafından verilir. Yoğun bakım ünitelerinde görev yapan yardımcı personel ve sekreterler hasta ve hasta yakınları ile verilen talimatlar dışında iletişim kuramazlar. Uzm. Dr. Hakan ÇORAP Sayfa Sayısı:15/17

16 ATIK YÖNETİMİ Atıkların toplanmasında ve ayrıştırılması Hastane Atık Yönetimi Planı na göre yapılır.ybu nde tıbbi atık, kesici delici atık, evsel atık, tehlikeli atık kutuları bulundurulur. TEKNİK DONANIM Servis ünitesindeki tedavi, teşhis, müdahale, ölçme ve izleme cihazlarının kalibrasyon işlemleri Biyomedikal Ünitesi tarafından yapılıp kayıt altına alınır ve sorumlu hemşire bilgilendirilir. Cihazların bakım ve kalibrasyonlarına yönelik kayıtlar serviste bulunur. Cihazların üzerinde, kalibrasyon etiketleri bulunmalıdır. Kullanılan tıbbi cihazlarda arıza olması durumunda otomasyon sisteminden cihaz arıza istek formu HBYS üzerinden doldurulur. Hasta başı test cihazları laboratuar hasta başı test cihaz yetkilisi ile birlikte yapılır. YANGIN VE DİĞER ACİL DURUMLARDA SERVİSE ÖZGÜ ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER VE UYGULAMALAR Hasta tahliyesine yönelik durumlarda Afet Durum Planı doğrultusunda yapılır. Yangın durumunda erken müdahale için yangın dedektörleri bulunmalıdır. Servis koridorlarında yangın butonları ve yangın söndürücüler bulunmalıdır. İLGİLİ DÖKÜMANLAR Hasta Dosyası Order Hasta Yatış Formu (F.088) İlaç Eşya Teslim Formu (F.766) Cerrahi/İnvaziv işlem doğrulama formu (F.511) Hemşire Gözlem Formuna (F.025) Yoğun Bakım Onam Formu(F.764) Hasta veya hasta yakınlarına hasta rehberi (F.201) Hemşire Exitus Kayıt Formu (F.608) Yatan Hastalar İçin Bilgilendirme ve Rıza Formu (F.403) Hemşirelik Kabulü Tarayıcı Değerlendirme Formu (F.310) Uzm. Dr. Hakan ÇORAP Sayfa Sayısı:16/17 Prof. Dr. Hüseyin GÜLAY

17 Anestezi Hizmetleri İçin Bilgilendirme ve Rıza Formu (F.401) Hasta Kısıtlaması ve Kısıtlama Uygulanan Hasta Bakımı Talimatı (T.27.26) Cerrahi İşlemler Hasta Bilgilendirme ve Rıza Formu (F.402) Sözlü ve Telefonla Hekim Talimatları Formu (F.509) İlaç Hatalarının Önlenmesinde Temel İlkeler Talimatı (T.27.32) Hasta Transfer Formu (F.642) Ölüm Halinde Uygulanacak İşlemler Talimatı(T.27.39) Hasta Dosya Açma Talimatı (T.08.03) Eczaneden İlaç Talep Etme Talimatı (T.27.04) Hasta Dosyalarını Sıralama Talimatı (T.17.01) Hasta Güvenliğnin Sağlanması Prosedürü (D ) Ölüm Halinde Uygulanacak İşlemler Talimatı Cerrahi güvenlik kontrol listesi formu (F.511) (T.27.39) Hasta ve Numune Talimatı (T.04.01) Hasta ve Yakını Eğitimi Talimatı (T.27.38) Ameliyat Öncesi Hazırlık ve Ameliyat Sonrası Takip Formu (F.308) Uzm. Dr. Hakan ÇORAP Sayfa Sayısı:17/17