OAG-142 AKIŞ ÖLÇÜM METOTLARI DENEY MODÜLÜ KULLANMA KILAVUZU VE DENEY FÖYÜ

Transkript

1 OG-4 KIŞ ÖLÇÜM METOTLRI DENEY MODÜLÜ KULLNM KILVUZU VE DENEY FÖYÜ 00

2 İLK ÇLIŞTIRM VE BKIM. Elektrikli cihazlar kllanılırken mtlaka genel iş güvenliği krallarına ylmalıdır.. Cihazı mtlaka topraklı prize takınız. 3. Deney yapılacak ısı transfer modülü set üzerine yerleştirilmelidir. 4. Cihazı Bilgisayar ile kllanacaksanız PC ile USB bağlantısını yapınız. 5. Bilgisayardan SCD ekranını açınız. 6. Cihaz sıcak s tankında yeterli miktarda s olp olmadığını kontrol ediniz. 7. Sıcak s kazanında s yoksa kapağını açarak doldrabilirsiniz. 8. Deney cihazında kllanılacak soğk s için Hidroloji ana ünitesinin deposnda blnan sdan yararlanabilirsiniz. Böylece soğk syn boşa gitmesi önlenmiş olr. 9. Hidroloji ana ünitesinde blnan kolay bağlantı cn ölçüm terminalinin giriş kısmına takınız. 0. Ölçüm terminali çıkış ağzına da setle birlikte verilen kolay bağlantı hortmn takarak cn hidroloji ana ünitesinin tankına boşalacak şekilde bağlayınız.. Ölçüm terminali ile eşanjör arasındaki hortm bağlantılarını zıt akış veya paralel akışa göre bağlayınız.. Cihaz bağlantılarında herhangi bir gevşeklik olp olmadığını kontrol ediniz. 3. na şalteri açarak cihaza enerji veriniz. 4. Deneye başlamadan önce ilk olarak sıcak s tankındaki syn yeterli sıcaklığa laşabilmesi için rezistansı önceden açınız. 5. Sıcak s pompasını çalıştırarak ısı değiştiriciye sıcak syn geldiğini gözleyiniz. 6. na üniteden pompayı çalıştırarak soğk syn ölçüm terminaline gelmesini sağlayınız. 7. Tüm ölçülen değerler (soğk ve sıcak s debileri ile tüm sıcaklıklar) bilgisayar ekranlarından oknabilmektedir. 8. Test işlemi bittikten sonra bilgisayarın USB bağlantı kablosn çıkartın daha sonra pompa anahtarını ve rezistans anahtarını kapatınız son olarak ana şalteri kapatabilirsiniz. 9. Cihaz için herhangi bir periyodik bakım gerekmemektedir. ncak Sıcak s pompasının ssz çalıştırılması pompanın zarar görmesine sebep olacağından kesinlikle ssz çalıştırılmamalıdır. ÖNEMLİ NOT: Cihazın ana şalterini kapattığınızda; eğer cihazla bilgisayar zn süre bağlı kalacaksa kart USB bağlantısı ile enerji beslemesi yapacağı için bilgisayarınızın USB portna zarar verebilir. B drm engellemek için cihazın ana şalteri kapatılmadan önce cihazla bilgisayar arasındaki bağlantı kablosn çekmelisiniz.

3 GİRİŞ Endüstriyel prosesin kontrol edilebilmesi için prosese giren ve çıkan madde miktarlarının bilinmesi gerekir. Maddelerin akışkan olması halinde bir borda veya kanaldaki akış hızının ölçülmesi önemlidir. B amaçlarla kllanılan çeşitli ölçme cihazları blnr; bnlardan bazıları, (a) Doğrdan ağırlık veya hacim ölçmeye dayanan cihazlar (b) Değişken-yükseklik ölçen cihazlar (c) lan metreler (d) kım metreler (e) Pozitif-yerdeğiştirme cihazları (f) Magnetik metreler kım metrelerle ölçmede, ölçme elementi akışkana daldırılır; veya içinden akışkan geçirilir, akışkanın hızına göre element döner ve metreden akışkanın hızı oknr. Çeşitli ölçme pompalarını da içeren pozitif-yer değiştirmeli metreler, döner ve pistonl pompalarla aynı ilkelere göre çalışır. Magnetik flowmetreler, dışardan yaratılan düzenli bir magnetik alan boynca iletken bir akışkanın hareketiyle bir elektrik potansiyelinin yaratılmasına dayanan Faday Kannna göre, yaratılan voltaj, akışkanın hızıyla doğr orantılıdır. Ticari magnetik flowmetreler, hidrokarbonlar (elektriksel iletkenlikleri düşüktür) dışındaki tüm sıvıların hızını ölçerler. kış ölçmede en fazla kllanılan cihazlar değişken-yükseklik ölçen ve alan ölçen cihazlardır. Değişken-yükseklik ölçen cihazlar içinde ventrimetre, orifismetre ve pitot tüpleri; alan metreler içinde de rotametreler sayılabilir. Ventrimetre Bir ventrimetrenin kesit görünümü Şekil-. de gösterilmiştir. kım, c konik olarak kesilmiş silindirik yapıdaki flanşlı kısmından girer, B boğazından geçer ve konik kesimli zn C bölümünden çıkar. Giren akım (üst akım) silindirik ve konik kısmın bağlantı noktasında üzerinde küçük delikler (E) blnan dairesel bir halkadan (D) geçerken basıncı düzenlenir; D ve E lerden olşan b kısma "piezometre (basınç ölçer)" denir. Giriş akımının basıncı F tapasından ölçülür. İkinci bir piezometre G boşlğ ve H delikleri ile boğazda blnr; delikler çok hassas yapılmıştır ve işlenmiştir. Boğazdaki basınç I tapasıyla kontrol edilir. F ve I tapaları arasına ygn bir basınç ölçer (bir monometre gibi) bağlanarak giriş ve çıkış akımları arasındaki basınç farkı ölçülür

4 Ventrimetrede giriş konisinde hız artar, basınç düşer. Giriş konisindeki basınç düşüşü, sistem boynca olan akış hızının ölçülmesine olanak verir. Sonra hız azalır ve C konisinin çıkışına doğr akım orijinal basıncına döner. Düşen basıncın tümüyle geri kazanılması için C deki konikliğin açısı küçük ttlarak sınır tabakası ayrılması önlenir ve sürtünme en aza indirilir. Ventrimetreler gazların ölçülmesinde kllanılan ölçü aletleri olmasına karşın, özellikle s gibi bazı sıvılar için de ygndr. Sıkıştırılamayan akışkanlar için ventrimetre temel denklemi, Bernolli eşitliğinden çıkarılır.ventrimetredeki akış sürtünmesizse basıncı, metreden çıkan akımın basıncına eşittir ve ventrimetrede herhangi bir basınç kaybı olmaz. Üst-akım konisindeki basınç kaybı (pa pb), alt akım konisinde tümüyle geri kazanılır. Şüphesiz sürtünmeden tam olarak krtlmak olanaksızdır; dolayısıyla basınçta sabit bir azalma ve bna eşdeğer miktarda bir güç kaybı vardır. Boğazdan sonraki koninin dar açılı olması, b sabit basınç azalmasını en aza indirir. B değer (pa pb) nin %0 kadar olp, %90 ı geri kazanılır. kış ölçme deneylerinin amacı: kışkanlar mekaniğinin en önemli denklemlerinden olan, Bernolli(enerjinin kornm) ve Süreklilik (kütlenin kornm kann) denklemlerinin yglamalarını laboratar ortamında gerçekleştirmenin yanında, yglamada debi ölçümünde kllanılan Ventürimetre, orifis metre ve rotametre tipi debietrelerin kllanımını ve önemini tanıtmaktır. Böylece statik basınç, dinamik basınç, toplam basınç, enerji dönüşümü ve enerji kayıpları gibi kavramların pratik olarak yapılacak ölçümlerle anlaşılması mümkün olacaktır. Deney Sistemi: S akımının gerçekleştirildiği akım ortamı ventürimetre veya ventüri tüpü olarak adlandırılan, daralan-genişleyen dairesel kesitli konik bir bordr. Ventürimetre pratikte debimetre (debi ölçer) olarak kllanıldığı gibi, jet pompalarında (enjektörlü pompalarda) ve herhangi bir akışkanın, ventüri tüpünden geçirilerek bir başka akışkanın emilmesinde (karbüratörlü motorlarda hava akımıyla benzinin emilmesi ve tarımda ilaç pompalarında, kombilerde hava emme diyaframlarında vb.) kllanılır.

5 DENEY CİHZININ ŞEMSI Şekil-. Deney setinin şematik görünüşü. CİHZIN BÖLÜMLERİ. Deney cihazı s girişi. Kontrol vanası 3. Orifis metre 4. Ventrimetre 5. Rotametre 6. Toplam basınç ölçüm sondası 7. Toplam basınç manometresi 8. Hava alma mslğ 9. S çıkışı (depoya dönüş) 0. Hava alma mslğ. Sütnl manometre. Hava pompası Şekil. de deney sisteminin önden görünüşü görülmektedir. Deney sisteminde s kaynağı olarak OG-00 modeli hidroloji ana ünitesi kllanılmaktadır. na ünite ile deney seti arasındaki bor bağlantısı çabk bağlantı kaplinleri ile yapılmaktadır. Hidroloji ana ünitesinde blnan s tankından s sisteme s pompalanır. S debisini ventürimetre girişindeki ve na ünite üzerinde blnan inverter kontrolü ile hassas bir şekilde yapmak mümkündür. Ventürimetrenin altı farklı kesitindeki statik basınç, ilgili kesitlere bağlı şeffaf statik tüpler yardımıyla cm s.s. cinsinden ölçülebilmektedir. Ventürimetre içinde eksenel doğrltda

6 hareket ettirilebilen bir sonda yardımıyla ilgili kesitlerdeki toplam (statik+dinamik) basınçları ölçmek, Ventürimetrenin ilgili kesitindeki statik basınç ile fark alınarak, ilgili kesitteki dinamik basınçları hesaplamak ve akış debisini belirlemek mümkündür. yrıca debimetre için debi faktörünü (katsayısını) hesaplamak da mümkündür. Deneyin Yapılışı: Hidrolik s tankına bağlanan ve ölçüm yapılacak olan akış ölçerler (ventürimetre, orifismetre ve rotametre) s ile beslenir. S giriş ve boşaltma vanalarını açınız. Toplam basınç ölçerinin boşaltma vanasını kapatınız. Pompayı çalıştırınız ve hidrolik tezgâhın giriş vanasını yavaş bir şekilde açınız.(invertörlü model kllanıyorsanız vanaları sonna kadar açınız debi ayar anahtarından hassas bir şekilde debiyi ayarlayabilirsiniz) Bor tipi basınçölçerler üzerindeki 0 nol havalandırma vanasını açınız ve bütün basınç ölçerlerin yavaş yavaş s dolması ile birlikte tekrar kapatınız. 8 nol vanayı kllanarak sistemdeki havayı tahliye ediniz. S debisini basınç ölçerlerdeki s yüksekliğini izlenebilir seviyelerde ttmak için yavaş yavaş arttırarak ayarlayınız. Bütün noktalardaki statik basınç ve mili hareket ettirerek toplam basınç değerlerini okynz ve not ediniz. Hacimsel s debisini ölçmek için hidrolik tezgahın boşaltma vanasını kapatınız ve 0 lt (0,6 m 3 /h) syn dolma süresini kronometre ile ölçerek ve dolan s hacmini (L) dolma süresine (s) oranlayarak hacimsel debiyi (L/s) ölçünüz. En az dört farklı debi için zaman, hacim ve statik basınçları ölçümlerini yapılarak Tablo. deki ilgili yerleri doldrnz. h h h3 h4 h5 h6 Debi Q [mmss] [mmss] [mmss] [mmss] [mmss] [mmss] [lt/s] hstat Völç. Vhes. hstat Völç. Vhes. hstat Völç. Vhes. Tablo..

7 Tablo. de, Völç.ilgili kesitte deneysel olarak ölçülen eksenel akış hızını ve Vhes.ise aynı kesitteki hesaplanan ortalama akış hızını göstermektedir. Teori: Birim akışkan ağırlığı için bir akım çizgisi boynca iki nokta arasında sıkıştırılamayan bir akış için kayıpsız (sürtünmesiz) halde Bernolli denklemi, Şekil.. Ventürimetredeki akım çizgileri. P ρ g + V g + z = P ρ g + V g + z = sabit () Brada p, V ve ρ sırasıyla akışkanın statik basıncını, hızını ve yoğnlğn, g ise yerçekimi ivmesini göstermektedir. Statik basınçlar yerine; h = P ρ g ve h = P ρ g olacak şekilde akışkan sütn şeklinde basınçları yazarak ve sürtünme kayıplarını da dikkate alarak () denklemi; h + V + z g = h + V + z g + ξ-() şeklinde yazılabilir. Brada ξ-; kesitleri arasındaki sürtünme kayıplarını göstermektedir. Süreklilik denklemi daimi s akımı için; m = m = sabit (3)

8 ρ V = ρ V ve V = V veyaq = Q = sabit (4) şeklinde ifade edilebilir. Hesaplanan teorik kesit ortalama akım hızları V hes = Q ifadesi yardımıyla hesaplanabilir. Ventürinin ölçüm yapılan altı kesitine ait ventüri çapları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Ventürimetrenin Debi Faktörü nün (katsayısının) Belirlenmesi: Orifis (diyafram) ve lüleye göre daha küçük basınç düşümüne (kaybına) neden oldğndan Ventürimetreler yglamada özellikle büyük debilerin ölçümünde sıkça kllanılırlar. Şekil.3. Ventürimetre Şekil.3 de görülen Ventürimetrenin en geniş ve en dar (boğaz) kesitleri arasındaki basınç düşümü P= P - P (bar) ile hacimsel debi Q (L/s) arasında, Q = K P (5) bağıntısı yazılabilir.p, akış yönünde. ölçüm noktasında ve P ise 3. ölçüm (boğaz kesiti) noktasında oknan statik basınçlardır. Brada K Ventüri metre nin debi faktörü olp, genellikle imalatçı tarafından verilir (B deney setinde kllanılan ventrinin ortalama Cd si=0,75 tir). Bilinmiyorsa, (5) denkleminden yararlanılarak deneysel ölçümlerle hesaplanabilir. K nın birimi (L s bar) şeklindedir. Brada L : litre dir. i Di (mm) (m *0-4 ) 8,40 6,33,50 3,97 3 8,00 0,50 4 7,0,3

9 5 4,0 4,60 6 8,40 6,33 Tablo Ventüri Tüpü Boynca Basınç Ölçüm Noktaları için Çaplar ve lanlar Not: Bor içinde h yüksekliğine sahip bir akışkanın sahip oldğ hidrostatik basınç, p = ρgh ifadesiyle blnr. Brada; p : kışkan hidrostatik basıncını (Pa), ρ : kışkanın yoğnlğn (özkütlesini) (kg/m 3 ) (ρs = 000 kg/m 3 ), g : Yerçekimi ivmesini (= 9.8 m/s ) h :Syn bor içindeki yüksekliğini (m) göstermektedir. DENEY NO: DENEYİN DI: Ventrimetrede akış katsayısının hesaplanması DENEYİN MCI: Ventrimetre tipi akış ölçerlerde akış katsayısının (CD), hesaplanması deneysel olarak nasıl yapıldığını kavramak. kışkan debisinin ölçümünde yaygın bir yöntem ventri tüpü veya orifis pleyt gibi akışkan kısıtlayarak akış hattı girişindeki ve boğazdaki basınç farkı ölçülür. B basınç farkı akış debisini hesaplamakta kllanılır. Ventüri girişindeki ve boğazındaki basınç farklarını Şekil 4 deki gibi basınç göstergeleri veya diferansiyel manometre yardımıyla okmak gerekir.

10 Şekil 4 Ventrimetre Orifismetre, ventrimetre ile aynı prensiple çalışır ve ventri tüpü yerine sıvı akışını kısıtlamak için delikli bir levha kllanır. Bnn avantajı deliğin çapının çabk ve kolayca değiştirebilmesidir, fakat dezavantajı ventri tüpüne göre basınç kayıplarının fazla olmasıdır. Her iki cihazın teorisi benzerdir ve Bernolli eşitliği ve süreklilik denkleminin yglanmasını gerektirir. Yataydaki akış drmnn ideal oldğn farz ederek; P g g P g g (Bernolli eşitliği, h h ) g P P g h p (Basınç farkı yüksekliği) gh p Süreklilikten;

11 . ; ; ; gh Q yazabiliriz şn oldğldğ dan Q Debi gh gh gh konrsa Yerine p p p p B ideal debidir. Gerçek debiyi blmak için b değere debi katsayısı eklemek gerekir, böylelikle debi ş şekilde hesaplanabilir;.. gh C Q p d () Yine pitot tüpünde oldğ gibi hp akışkan akışındaki metre cinsinden basınç yüksekliğidir. B şekilde;.g P P h p ve diferansiyel manometre kllanılıyorsa; P-P =.g.hp formülü kllanılabilir. () eşitliği hem ventrimetrelere ve hem de orifismetrelere yglanır. Ventrimetrede debi katsayısı akış debisine bağlı olarak artar ve 0,8 ilâ 0,98 değişir. Orifismetrede ise onn en yüksek artış noktası düşük debide 0,94 olr ve akış debisi arttıkça 0,6 ya kadar düşer. B yüksek hızlarda orifismetredeki basınç kayıplarının daha yüksek oldğn gösterir(özellikle yüksek hızlarda). () eşitliğini pratik bir drma yglayabilmek için bndan dolayı bir iterasyon (yaklaşım) prosedürü ile Cd hesaplanmalı ve () de debiyi blmak için kllanılmalıdır. Sonra yeni Cd değeri

12 için kalibrasyon eğrisi kllanılmalıdır. B prosedür istenen hassasiyet derecesi çok fazla değiştirilmeden tekrarlanır. DENEYİN YPILIŞI. na şalteri açıp pompayı çalıştırın.. V nın başarılı sonçlarına laşıncaya kadar. Kontrol vanası ile akış debisini önce 0,0 m 3 /h değerine ayarlayıp fark basınç değerini tabloya kaydedin. 3. Sonra sırasıyla 0,5 0,5 m 3 /h değerlerine ayarlayıp fark basınç değerlerini tabloya kaydedin. 4. şağıdaki formülden herhangi birini kllanarak CD değerini hesaplayın. Q = C d 0 gh p ( D 0 D ).. C D Q gh p... formülü kllanalım; =0, yerine 0, 988 0, , g yerine x9,8=9,6 konrsa () formülü aşağıdaki şekilde sadeleşir: C D Q 0, ,6xh 0,988 p Ölçüm no Debi [m 3 /h] Debi [m 3 /s] P [mmss] P [mmss] hp [mmss] 0,0 5,55x ,03 0,0,77x ,670 CD

13 3 0,5 6,94x , ,50 3,88x , Toplam,9 Ortalama CD/4 0,75 C D 5,55*0 6 9,6x0,04 0, ,988 Cd=0,03 C D,77*0 5 9,6x0,03 0, ,988 Cd=0,670 C D 6,94*0 5 9,6x0, 0, ,988 Cd = 0,93 C D 3.88*0 5 9,6x0,84 0, ,988 Cd=, (Değerin in üzerinde çıkması ancak sürtünmesiz ortamda olabilir veya yüksek hızlarda b bölgede vakm etkisinden dolayı olşr. Biz brada çıkan sonc kllandık ancak daha sağlıklı sonçlar için ventri boğazında vakm olşmayacak debilerde b ölçümün yapılması daha sağlıklı olr.)

14 DENEY NO: DENEYİN DI: Delikli levhanın (orifis pleyt) debi katsayısının belirlenmesi DENEYİN MCI: Delikli levha (orifis pleyt) tipi akış ölçerlerde akış katsayısının (CD), hesaplanması deneysel olarak nasıl yapıldığını kavramak. kışkan debisinin ölçümünde yaygın bir yöntem delikli levha (orifis pleyt) gibi akışkan kısıtlayarak akış hattı girişindeki ve boğazdaki basınç farkı ölçülür. B basınç farkı akış debisini hesaplamakta kllanılır. Delikli levha (orifis pleyt) girişindeki ve boğazındaki basınç farklarını Şekil 4 deki gibi basınç göstergeleri veya diferansiyel manometre yardımıyla okmak gerekir. Şekil 5 Delikli levha (orifis plate) Orifismetre, ventrimetre ile aynı prensiple çalışır ve ventri tüpü yerine sıvı akışını kısıtlamak için delikli bir levha kllanır. Her iki cihazın teorisi benzerdir; Q = C d 0 gh p ( D 0 D ) ()

15 Q = C d 0 ( P P ρ ) ( D 0 D )4 olarak yazılabilir. Brada; P-P=ρ.g.Δh Q : Debi m 3 /h Cd: Orifis katsayısı(boytsz) 0:Orifis kesit alanı m P-P:Orifis giriş basıncı Pa=N/m ρ :özgül ağırlık kg/m 3 D0 :Orifis çapı mm D : Bor çapı mm () eşitliği hem ventrimetrelere ve hem de orifismetrelere yglanır. Ventrimetrede debi katsayısı akış debisine bağlı olarak artar ve 0,8 ilâ 0,98 değişir. Orifismetrede ise onn en yüksek artış noktası düşük debide 0,94 olr ve akış debisi arttıkça 0,5 e kadar düşer. B yüksek hızlarda orifismetredeki basınç kayıplarının daha yüksek oldğn gösterir(özellikle yüksek hızlarda). () eşitliğini pratik bir drma yglayabilmek için bndan dolayı bir iterasyon (yaklaşım) prosedürü ile Cd hesaplanmalı, () de debiyi blmak için kllanılmalıdır. Sonra yeni Cd değeri için kalibrasyon eğrisi kllanılmalıdır. B prosedür V. nın başarılı sonçlarına laşıncaya kadar istenen hassasiyet derecesi çok fazla değiştirilmeden tekrarlanır. Örnek- Deney düzeneğinde akışı 0,6 m 3 /h ayarlayınız.(0 lt/dk) orifis bor çapı 8 mm, orifis delik çapı mm ve far basınç transmitterinden oknan değer 0,06 bar oldğna göre orifis akış katsayısını(cd) hesaplayınız.

16 Çözüm: Eğer sütnl manometre kllanılsaydı fark basınç olarak oknan değer de aşağı ykarı 60 mm olacaktı. Sütünl manometre kllanılırsa aşağıdaki formül kllanılmalıdır. ρ = 0 3 = 000 kg/m 3 P-P=ρ.g.Δh 000*9,8*0,63 P-P=599 N/m ncak bizim deneye setimizde basınç transmitteri kllanıldığından ve 0,06 bar değer okndğndan b değerin karşılığı 600 Pascal olp oda 600 N/m dir. Bradan; Q = C d 0 ( P P ρ ) ( D 0 D )4 Q = C d 0 ( P P ρ ) ( D 0 D )4 C d = 0, π 4 (0,0) C d = 0, ,0003,788 0,967 ( 8 )4 C d = 0, ,00009 Cd = 0,794 Örnek-: Delik çapı mm olan orifismetre 8 mm çapındaki bir bor hattına tesis edilmiştir. S aktığında orifismetreye bağlanan bir diferansiyel manometrede 0,067 bar yükseklik farkı oknmaktadır. Orifis Debi katsayısı K= 0,6 alınması halinde akış debisini hesaplayınız. Çözüm: P-P=0,067= 6700 N/m

17 Q = C d 0 ( P P ρ ) ( D 0 D )4 Q = 0,6 0,0003 ( ) ( 8 )4 Q = 0, ,66 0,983 Q = 0,0009 0,983 DENEYİN YPILIŞI Q =, m 3 /sn Q = 7,86 lt/dk. na şalteri açıp pompayı çalıştırın.. Kontrol vanası ile akış debisini önce 0,5 m 3 /h değerine ayarlayıp fark basınç değerini tabloya kaydedin. 3. Sonra sırasıyla 0,5, ve,5 ve m3/h değerlerine ayarlayıp fark basınç değerlerini tabloya kaydedin. 4. şağıdaki formülde değerleri yerine yazarak C D değerini hesaplayın. Ölçüm no Q = C d 0 ( P P ρ ) Debi [m 3 /h] ( D 0 D )4 Debi [m 3 /s] P [mss] P [mss] hp [mss] 0,5 6,94x0-5 0,7 0,09 0,008 0,47 0,5 3,88x0-5 0,55 0,39 0,06 0,67 3 7,77x0-5 0,65 0,98 0,067 0,65 4,5 4,666x0-5 0,465 0,30 0,63 0,63 CD Toplam,4 Ortalama CD/4 0,605 Q = C d 0 ( P P ρ ) ( D 0 D )4 6, = C d,3 0 4 ( ) 0,983 C d = 0, ,0003,64 = 0,47

18 C d = 0, ,983 = C 0,0003,788 d = 0, ,00000 = 0,67 C d = 0, ,983 0,0003 3,66 C d = 0, ,983 0,0003 5,70 C d = 0,0007 0,00043 C d = 0, , = 0,65 = 0,63 DENEY NO: 3 DENEYİN DI: Rotametre ile akış ölçümü DENEYİN MCI: Rotametrelerin nasıl okndğn ve tesisata nasıl bağlandığını kavramak. Mhtemelen çok yaygın akış debisi ölçer cihaz rotametre dir ki o ykarı doğr konik olarak genişleyen şamandıralı bir cam tip olp Şekil-6 de gösterilmiştir. Şamandıranın yüksekliği akış debisine bağlıdır ve böylelikle şamandıranın konm doğrdan oknabilir. Rotametreler hem gazlar hem de sıvılar için kllanılmasına rağmen sadece verilen bir akışkan drm için hassas olarak kalibre edildiğinden farklı akışkanlar ve basıncı-sıcaklığı verilen sınırların dışına çıkan akışkanlar için kllanılamazlar. DENEYİN YPILIŞI Şekil-6 Rotametre. Cihazın s tankında s olp olmadığını kontrol edin.. Cihazın ana şalterini açıp pompayı çalıştırın. 3. Cihaz üzerindeki küresel vanayı tam açık konma getirerek akışı en yüksek değere ayarlayın.

19 4. Pompa devir anahtarı yardımıyla akış debisini sırasıyla 0,5-0,5- ve,5 m 3 /h debilere ayarlayın. 5. Ölçülen hacimsel debi değerlerini aşağıdaki formül yardımıyla kg/s kütlesel debi değerlerine çevirin. m Q 3600 [kg/s] Ölçüm no Hacimsel debi (Q) m 3 /h Kütlesel debi (m) kg/s 0,5 0,5 3 4,5

20 NOTLR