Sağlık Alanı Bilgi Merkezi Çalışanlarında Kişisel Gelişim ve İletişimin Önemi

Transkript

1 Sağlık Alanı Bilgi Merkezi Çalışanlarında Kişisel Gelişim ve İletişimin Önemi BEZMİALEM ÜNİVERSİTESİ Prof. Dr. BERAT BIRFIN BİR

2 SAĞLIK ALANI(ILO) Sağlık sektörü geniş anlamda ele alındığında, Hastane, eczane, ambulans merkezi gibi sağlık hizmeti sunan kurumlarda ve birimlerde çalışan tüm personeli, Sağlıkla ilişkili birimlerde (rehabilitasyon) çalışan tüm personeli, Yaşlı ve engelli kişilere tıbbi yardım sağlayan sosyal hizmet birimlerinde çalışan personeli, Sağlık sektöründeki idarecileri (sigorta personeli, bilgi sistem teknisyenleri vb), Tıbbi bakımda kullanılan ilaç ve tıbbi malzemeleri üreten fabrikalarda çalışan personeli, Eğitim ve araştırma personeli, Teknik ekipmanlarının bakım ve onarımıyla ilgilipersoneli içermektedir

3 ALAN ÖZELLİKLERİ Sürekli ve yeni bilgilerin üretimi, Güncel bilgiye duyulan ihtiyacın fazla olması Bu alanlarda hem formal hem de informal bilgiye ihtiyaç duyulması, Formal kaynaklar olarak basılı materyallerin yanı sıra, görsel ve işitsel kaynakların da sıkça kullanılması, İnformal bilgi akışı, meslektaşlarla görüşmeler, kongreler, bilimsel toplantılar gibi faaliyetlerin yoğun olması, Sektör çalışanlarının entelektüel düzeylerinin yüksek olması Rekabet ve hizmet odaklı olması

4 Çok yönlü bilgi akışı Formal Informal Ticari Eğitim amaçlı Araştırmadan Uygulamadan Görsel Sayısal Basılı Elektronik Tıbbi bilgi

5 Tıpta bilgi akışı Bilimsel gelişmelerin uygulamaya akışı sadece bilimsel kanallarla sınırlı değil. Araştırma sonuçlarının hekimlere, hastalara aktarımı anlık, Hastaneden doğrudan hastaya bilgi akışı sağlanabiliyor. Teknolojinin etkisiyle yeni oluşumlar söz konusu. Örneğin: Microsoft Health Vault Google Health

6

7 Teknolojinin adaptasyonu, sağlık bilimlerinin her alanında değişik tekniklerin kullanılması ve bunların değişen teknolojiyle birlikte yenilenmesi, bu uygulamaların literatüre yansımasına da neden olmaktadır. Tıp literatürü en hızlı artan literatürdür. Bu alanda bilgi üretimi hem uygulamacılar hem de akademisyenler tarafından yapılmaktadır.

8 Sağlık Sektöründe Bilgi Kullanıcılarının Özellikleri Zamanları kısıtlıdır ve beklentileri genelde acildir. Güncel bilgiye gereksinimleri vardır. Evrensel bilgi kullanırlar. Aradıkları bilgiye en kısa yoldan ve en doğru şekilde ulaşmak isterler. Alanlarındaki gelişmeleri yakından izlerler. Teknik gelişmeleri uygulamaya aktarmada istekli ve beceriklidirler. Mesleki toplantıları izlerler, çalışmalarını bu ortamlarda duyurmaya önem verirler. Meslektaşlar arası iletişim yoğundur. Yabancı dil becerileri gelişmiştir ve yabancı yayın kullanma oranı fazladır.

9 Genel olarak uzmanlardan, pratisyenlerden ve öğrencilerden oluşan üç kullanıcı grubunun bilgiye erişiminde içinde bulunulan şartların önemi büyüktür. Bilgiye erişim için iyi bir kütüphaneye, hasta dosyalarının takibi için iyi bir arşive ihtiyaç vardır. Hasta dosyaları sadece hasta hakkında bilgi sağlamak amacıyla değil, araştırma amacıyla da kullanılmaktadır.

10 Bilgi Çağının Gerektirdiği İnsan Kaynağı Özellikleri Çok yönlü Süreçleri yönetebilen Kişisel gelişime önem veren Özel yaşama zaman ayıran Sağlığına önem veren Sosyal Toplumsal konulara duyarlı ve bu konularda aktivitelerde bulunan

11 Değişime açık, hayat boyu öğrenme ilkesine inanan, Dünya haberlerini analiz eden, Teknolojik gelişmeleri daima takip eden ve kullanan, Finansal açıdan güçlülüğe önem veren, Kariyer çalışmalarında ve projelerinde yurtdışını odaklayan, Global platformda veya dünya portföyünde kişi bazında üst düzeyde kullanılan lisanları öğrenen: İngilizce,Fransızca,Almanca,Rusca,Çince, İspanyolca,İtalyanca,Arapça, İbranice,vb Analitik düşünce yapısına sahip olan

12 Bilgi Merkezi Çalışanları Bilgi/belge yöneticileri Kütüphaneciler Tıbbi dokümantasyon uzmanları, Arşiv personeli Bilgi profesyonelleri

13 BİLGİ MERKEZİ ÇALIŞANLARININ KİŞİSEL ÖZELLİKLERİ(2011 IFLA) Genel özellikler(kişiler arası iletişim, bilgi işlem, ekip çalışması) Profesyonel özellikler(ilgili alan tecrübesi, müşteri/kullanıcı hizmeti, kataloglama, sınıflandırma, meta data gibi kütüphanecilik işlevleri yerine getirebilme) Kişisel özellikler(hevesli olmak, esneklik kendini motive etme)

14 Kişisel Özellikler (Chiang Mai University/2011 ) Yaratıcılık, Analitik, düşünme Teknik, Esneklik Yansıtıcı olma, Farklı ve çok sayıda kullanıcıya hizmet sunabilmek Detektif gibi olmak iz sürebilmeli(süreçlerdeki detayları ve gizli yönleri görebilmek) Farklı ortamlara veya duruma uyum sağlayabilmek Diğerlerinin ihtiyaçlarına cevap verebilme, anlayabilmek Yaptığı işe istekli, hevesli ve ilgili olmak Hedefleri ve istekleri doğrultusunda kendini motive edebilmek

15 Yöneticinin Rol ve Becerileri Yönetsel Roller Kavramsal Roller İletişim/İnsan Odaklılık

16 Yönetsel Roller Yönetim fonksiyonlarını yerine getirebilmek, faaliyetleri en rasyonel biçimde koordine edebilmek için gerekli yeti. Planlama Örgütleme Yürütme Koordine Etme Karar Verme İletişim Temsil Etme Yaratıcılık Kontrol Etme

17 Kavramsal Roller Bir birimi yönetmek için gerekli olan kavramları bilmek, belirli bir alanda çeşitli teknikleri araç ve gereçleri kullanmaktır. Yönetim işlevini gerçekleştirebilmek için günceli takip etmek, bilgi toplamak, bilgiyi paylaşmak ve süreçlerde kullanmak. BİLGİ OKURYAZARLIĞI+ MEDYA OKURYAZARLIĞI+ BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİ DOĞRU KULLANMA

18 ETKİLİ İLETİŞİM SÜRECİNİN DİNAMİKLERİ

19 Kurum ya da birim çalışanlarıyla ve kurum dışı muhataplarla etkili bir iletişim içinde olmak, Anlama, dinleme, konuşma, analitik düşünme, problem çözme, motive etme, geribildirim, beden dilini etkin kullanma, empati gösterme gibi iletişim faaliyetlerini doğru kullanma.

20 İletişimde Amaca Ulaşmak İçin 5N+ 1K KURALI

21 Etkili İletişim ve Anlama Verilmek istenilen mesajları anlamak, algılamak, yorumlamak Yanlış anlamalardan uzak durmak Anlaşmazlık ortamı yaratmamak Empati göstermek(iq+eq+sq) Zamanlama(prof/seyis hikayesi)

22 Niye Anlamıyoruz? Üç engele takıyoruz anlamakta. Birincisi; bir kelimenin tanımının her kişide farklı olması. İkincisi; anladığımızı sanmamız. Üçüncüsü ise; yüzleşme korkumuz bizi anlamaktan alıkoyuyor.

23 Duygusal Zeka Kendini Tanıma Kendi Kendini Ayarlama/Duygularını kontrol edebilme Motivasyon Empati Sosyal Beceriler

24 Duygusal Zeka Açısından Beynimiz;

25 Duygusal Zeka Nasıl Geliştirilir??? Kendinizi tanıyarak, Duygularınızı ve onları kontrol etmeyi öğrenerek, Kendinizi ve kişisel özelliklerinizi başkalarına açık tutarak, İletişim kurma becerinizi geliştirerek, Problem çözücü olarak, Eleştiriye açık olarak, İnsanlar ile ilgilenerek,

26 Farklılıklara saygı duymak ve Farklı olanı deneyip, onlarla yaşamayı öğrenmek gerekir.

27

28 Etkili İletişim ve Dinleme Sağlıklı ve etkin bir iletişimin iyi dinleyiciler ile kendi duygularını samimi ve dürüst ifade eden kişilere ihtiyacı vardır.

29 Etkin Dinleme Dinlerim, Pasif kalmayı kabul ederim, Danışman rolünü benimserim, Karşımdakine yardım etmek isterim, Karşımdakinin duygularını ifade etmesini sağlayarak rahatlatmak isterim, Öncelikle karşımdakinin ihtiyaçlarınla ilgilenirim.

30 Etkin Dinleyicinin Özellikleri Söylenenlere ilgi gösterir. Gerçek sorunun ne olduğunu duyana kadar yargıda bulunmaz. Konuştuğu kişi ile göz teması kurar. Söylenenleri anlayıp anlamadığını kontrol eder. Sırasını bekler, anladığını düşündüğünün hemen üstüne atlamaz.

31 Etkin Dinleyicinin Özellikleri Daha önemlisi, etkin dinleme sonucu karşımızdaki kişinin yaşayacağı rahatlık, onun bizim vereceğimiz öneriye uyum gösterme ihtimalini arttırır. Bu nedenle sonucu artırmak için;

32 Karşımızdaki şikayetlerini veya onu huzursuz eden konuları söylerken onun yüzüne bakarak dinlemek, Uygun aralılarla başını sallamak, ve anlıyorum, evet gibi ilgiyi gösteren kısa geri bildirimlerde bulunmak. Daha uzun boşluklarla karşımızdaki kişinin söylediğinin tekrarlamak.

33 Etkin Dinleme İle Kazanılan Özellikler Kişiler yargılanmadıkları için başlangıçta söylemeyi düşündüklerinin daha fazlasını söyler, Kendileri ile ilgili temelde yatan esas sorunun farkına varabilir, Kendi sorunlarına çözüm bulabilir, Yaşanmış ve bitmiş bir olay ile ilgili olarak çözümsüzlüğü kabullenir,

34 Etkin Dinleme İle Kazanılan Özellikler Anlaşıldım duygusunu yaşar, Karşısındaki kişiye olumlu duygular besler, Amaçları aşan bir şey söylediklerinde, bunu fark edip kendilerini düzeltebilir, Karşısındaki kişiyi dinlemeye ve anlamaya hazır duruma gelir.

35 Yanlış Dinleme Türleri 1.Görünüşte Dinleme 2. Seçerek Dinleme 3. Saplantılı Dinleme 4. Savunucu Dinleme 5. Tuzak Kurucu Dinleme 6. Yüzeysel Dinleme

36 İyi Bir Dinleyici Olmak Unutmamak gerekir ki, İki kulağımız, bir ağzımız vardır. Bu da dinlemenin konuşmadan daha önemli olduğunu ortaya koymaktadır.

37 Etkili İletişim ve Konuşma (Söyleyenden dinleyen arif gerek)

38 Şekil Açısından; Hızlı/Yavaş Konuşma Tonlama Vurgulama Yanlış Telaffuz

39 Doğru mesaj Bilgi/Veri odaklı mesaj Amaca yönelik Doğru Zaman Geribildirim Kısa/Öz Abartısız/Sade Örneklemeler Kısaltmalar/Formüller Teknik kelimelerin az kullanılması Yabancı kökenli kelimelerin az kullanılması İçerik Açısından

40 Etkili İletişim ve Analitik Düşünme Olayları derinlemesine inceleme Neden-Sonuç İlişkisi Problemin Çıkış Noktası/ Yarattığı Problemler

41 Etkili İletişim ve Geribildirim Etki-Tepki Bilgi Akışı/ Paylaşım

42 Beden Dili Beden dili duygu ve düşüncelerimizin yansımasıdır. İnsanların yüz yüze kurdukları ilişkide, kelimeler %10, ses tonu %30, beden dili %60 önem taşır.

43 Beden Dilinin Öğeleri Beden Duruşu Mimikler Başın Kullanımı Oturmak İçin Seçilen Yer Giyim Bakım Ve Makyaj Jestler Göz Teması Ayakların Kullanımı Oturma Biçimi Mesafe Kullanılan Aksesuarlar

44 İletişimde Yapılmaması Gerekenler Genellemeler Önyargı Algılamada seçicilik Kişiselleştirme Zihin Okuyuculuğu Ben Bilirimcilik Objektiflikten uzak olma

45 KİŞİSEL GELİŞİM SWOT Analizi yapmak Hedef belirlemek Zihinsel, fiziksel, duygusal ve ruhsal değişim, dönüşümü gerçekleştirmek Kendini, bilgiyi, finansal kaynakları, zamanını, duygularını yönetmek

46 Örnek: Bir Bilgi Merkezi Çalışanı için SWOT Analizi K İ Ş İ S E L D I Ş S A L GÜÇLÜ YÖNLER İş tecrübesi Eğitim, katma değer yaratacak özellikler Alanında güçlü teknik bilgiye sahip olmak (ör: yazılım,donanım,programlama dilleri,vb) Takım çalışması, liderlik, iletişim gibi özel becerilere sahip olma Kişisel özellikler (Ör:güçlü bir iş etiğine sahip olma, iç disiplin, baskı altında çalışabilme, yaratıcılık, iyimserlik ya da yüksek derecede çalışma enerjisine sahip olma) İyi ilişkiler ve networke sahip olma Profesyonel kurumlarla etkileşim FIRSATLAR Alanında olumlu katkı sağlayacak gelişmeler (ör:gelişme, globalleşme, teknolojik ilerlemeler, vb.) Eğitim aldığı alanla ilgili pozisyonda çalışıyor olmak Sahip olduğu becerileri kullanabiceği bir alanda çalışıyor olmak Bilgisini kullanabileceği başka iş fırsatları yakalamak Alanında ilerleme olanağı Alanında profesyonelleşme olanağı Seçmiş olduğu kariyer yolunun eşsiz olanaklar yaratması Güçlü iletişim ağına sahip olma ZAYIF YÖNLER Tecrübesizlik Düşük not ortalaması ve ilgili olmayan eğitim Amaçsızlık, genel ve iş bilgisi eksikliği Zayıf teknik bilgi Zayıf yetenekler (liderlik, kişisel ilişkiler, takım çalışması,vb) İyi işler yakalama konusunda yeterli olmama Olumsuz kişisel özellikler (ör:etik değerlere sahip olmama,disiplinsizlik,motiasyon eksikliği, kararsızlık, kendine güvensizlik, çok duygusal S W O T olma,vb) TEHDİTLER Çalıştığı alandak küçülmeye gitme, demode olmuş yönetim modellerini kullanma gibi olmsuz gelişmelerin var olması Daha yetenekli, tecrübeli, bilgili ve genç rakip meslekdaşların olması Kendisinden daha iyi iş fırsatları yakalayan kişilerin varlığı Daha isim yapmış ve yeni bir okuldan mezun olmuş rakiplerin olması Daha ileri eğitim olanaklarına sahip çalışanların var olması Alanında sınırlı ilerleme şansının olması Pazarlama gücünü sağlayacak profesyonel terfi olanağının eksikliği

47 Hint Felsefesinden Düşünmeye vakit ayır; Düşünce güç için kaynaktır. Eğlenceye vakit ayır; Eğlence gençliğin sırrıdır. Okumaya vakit ayır; Okuma bilginin pınarıdır. Duaya vakit ayır; Dua, güç anlarda direnmenin desteğidir. Sevmeye vakit ayır; Sevme yaşamı tatlı kılandır. Anlaşmaya vakit ayır; Anlaşma hoşgörünün anahtarıdır. Gülmeye vakit ayır; Gülme ruhun müziğidir. Vermeye vakit ayır; Verme günün aydınlığıdır. İşini yapmaya vakit ayır; İş, huzurun kaynağıdır. Teşekküre vakit ayır; Teşekkür, yaşam pastasının kremasıdır

48