Ergenlik Dönemi Gelişim Bozuklukları

Transkript

1 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla Çocuk ve egenlede byme ve gelimenin takip edilmesi, salkl gelime olup olmadnn tespit edilmesine t p dilinde maln tisyon deniyo. Çocuunuzun geliimi akanlana oanla ok dkse bunu eken tehisle tedavi etmek mm k n. Mesela yedi i halde kilo almamak; aa t lmas geeken bi konudu. Çocuk yedii halde ideal kilosunun ok altnda ise tioit homonlana ve gaitada tenya ve paazit bak lmas geeki. Hatta daha ay nt l test yap lmas geekebili. 1 / 15

2 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim Gelime bozukluu yaayan ocuun ilk nce bu sounu neden yaadn aatmak geeki. E yemek seme, tek tip g da ile beslenme gibi bozuklula vasa bunla n gideilmesine ihtiya vad. e Nomalde ocukla 8. aydan sona hemen hemen he eyi yiyebili hale gelile. Bu aydan sona ocua yava yava fakl yemek gupla tatt lmal d. 1 ya ve sonas nda ise ocu un ya na g e almas geeken eneji, potein, ya, kabonhidat ve vitaminlede fakl l k g 2 / 15

3 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim stei. Ee ocuk sadece bika besine veya tek besine younlayosa; nein sadece st iiyosa, oc ukta demi eksikli i ba ta olmak zee bi ok vitamin ve mineal eksikli i otaya kacakt. Çocuklan eitli gdalala besinleinin zenginletiilmesi iin, yeni tatla denemeye ynlendiil melidi. Fakl besin gupla na; yava yava sevece i ekilde haz lamak suetiyle al t mak geekebili. 3 / 15

4 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim Ee ocuk dengeli beslendii halde gelimiyosa bunun salk asndan bi nedeni va m; vcutta hehangi bi enzim eksikli ine dayan yo mu diye aa t lmas geekecekti. Byme ve gelime deyimi fiziksel ve zihinsel deiim seleini kapsa. Beden lleinin atmas, h celein yap la ve i levlei a s ndan geli ti ini g stei. Bu aada zihinsel yeteneklei; duygusal co kusal ve sosyal davan la 4 / 15

5 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim n n olgunla p olgunla mad n g zlemlemeliyiz. Bu dnemde ocuumuzun geliiminde u iaetlei izlemeliyiz. Ee bu sounladan biini g yosak t bbi yad ma ba vumal y z. Boy ksal: Boy ksal, ihmal edilmemesi geeken, konik hastalklan habecisi olabilen ve genellikle tedavisi m mkn olabilen bi duumdu. Eken egenli e gien ve egenlik dnemi k sa s en ocuklada boy k 5 / 15

6 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim sal daha s k g zleniyo. Tioit homonu, byme homonu ve cinsiyet homonla boyun uzamasn etkiliyo. Çocuk, akanla ndan k sa ise, y lda 5 cm'den az uzuyosa dikkatli olmak geekiyo. Anemi (Kanszlk): Egenlik anda, zellikle kz ocuklanda glen bi hastalk olan anemi, halsizlik, yogunluk, solukluk, ba dnme si, ba a s, abuk youlma ve nefes dal gibi yak nmala ve i tahs zl k gibi belitilele kendini gsteiyo. Solukluk en ok gz kapakla 6 / 15

7 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim n n i ine, a z mukozas na, avu i leine ve t nak yatakla na bak ld nda anla l yo. Demi eksiklii bulunan ocukla buz, topak ve odun km gibi deiik maddele yiyebili. İ tahs zl n sonucu olaak ocu un b y mesi gei kalabili. Demi eksikli i olan ocukla n boyla 7 / 15

8 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim na ge kilola d k olu. A kllanma: Kadnlada ene, byk blgesi, gbek st gibi allmam alanlada ekek tipi kllanma veya kol ve bacaklada daha fazla ve daha kal n k lla n bulunmas eklinde otaya kan bi duumdu. Bu duum baz kad nlada bu b lgelede g len ince, a k enk vells denilen; -ayva ty- bebek tyleinden fakl d. 8 / 15

9 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim Kz ocuklanda bu duum homon bozuklukla nedeniyle oluabili. Özellikle adet dzensizli i ile beabe glyosa vakit geimeden tetkik yap l p, tedavi edilmesi geeki. Ee etnik ve jeogafik yatknlk nedeni ile glyosa nomaldi; tedavi geekmez. Koyu enk sal ailesel-genetik yapya sahip kzlada tyle daha enkli ve beligin olabili. Tk kad nla n n kol ve bacakla nda, hatta g bekleinde k llanma g lebilmektedi. Di klei; ene bozuklukla Di klei genlede nemli salk sounlandand. Ülkemizde yaplan aatmalaa ge di kleinin glme s kl %55 70 aas ndad. 9 / 15

10 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim A eke tketimi, sulada flo azl, yetesiz beslenme, di bakm ve temizliinin yeteince yap lmamas sonucu g l. Di f alama, ksilitol v.b. yapay tatland c i een ikletlein he yemek sonas en az dakika i nenmesi di kleini nlemektedi. Astm "Konik" bi hastalk olan astm, ocukluk ann en sk glen salk sounlandan biidi. Ü lkemizde he ocuktan biinde ast ma benze bulgula vad 10 / 15

11 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim. Baz ocuklada ast m glme iski di eleine g e daha da fazlad. Biinci deeceden akabala nda ast m veya alejik nezle olan ocuklada, bebeklikte besin alejisi veya egzamas olan ocuklada ileide ast m geli me iski fazlad. Guat: Egenlik andaki ocuklada bazen guat oluu ve buna adlesan veya egenlik guat deni. Egenlik d neminde atan homon ihtiyac n ka lamak i in tioit bezi biaz by ve guat olu 11 / 15

12 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim u. Daha sona bu guat o u ocukta veya gen te kaybolu. Guatn neden olduu iyot yetmezlii, belitilei halsizlik ve yogunlukla bilikte seyeden sounlad. Yatlana oanla daha haeketsiz ve neesiz ocukla n uh ve beden sa l n n izlenmesi geeklidi. İnsline Baml Diyabet: Çocukluk a diyabetinin en sk astlanld yala okula balama yala olan 6 7 yala ve egenlikteki en h zl boy at m n n oldu u ya la 12 / 15

13 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim d. Ç ok su i me, ok idaa kma, zay flama gibi belitile ile hastal k otaya kmaktad. Çocukta eke hastal otaya kmas beklenmedii iin ihmale uayabilmektedi. Çocukluk a nda g len diyabet lkeden lkeye de i mektedi. Tahminen lkemizde 100 bin ocuktan 15 inin he y l diyabete yakaland san 13 / 15

14 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim lmaktad. Hastaln sk takip edilmesi, pehiz ve ilalaa zenle dikkat edilmesi ok nemlidi. Diyabetli bi hastada kalp kizi, gz sounla, enfeksiyon hastal kla na abuk yakalanma, b beklein hasa g mesi, sinilein hasa g mesi gibi sa l k poblemlei ile ka la ma ihtimali ata. Ancak beslenme ve ila kullan m na nem veilmesiyle diyabetle bilikte ya amak m mknd. 14 / 15

15 Egenlik Dnemi Geliim Bozuklukla - Gen Geliim Kiisel Geliim H. Kba Egin bgdegisi@gmail.com 15 / 15