Beethoven ın Opus 14/1 Piyano Sonatının Üçüncü Muvmanına İlişkin Motifsel Yapı Analizi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Beethoven ın Opus 14/1 Piyano Sonatının Üçüncü Muvmanına İlişkin Motifsel Yapı Analizi"

Müge Büyük
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) Beethoven ın Ous 14/1 Piyano Sonatının Üçnc Muvmanına İlişkin Motifsel Yaı nalizi nalysis of motific stuctue elated to the thid movement of Beethoven s iano sonata, ous 14/1 O.Tev BERİ Hacettee Ünivesitesi, Devlet onsevatuvaı, Mzikoloji Blm, nkaa-türiye Mehmet YÜSEL G.Ü., Gazi Eğitim Fakltesi, Gzel Sanatla Eğitimi Blm, nkaa-türiye ÖZET Bu çalışmada, Ludwig van Beethoven ın Ous 14/1 Mi Maj iyano sonatının çnc muvmanı zeinde motif bazında çok boyutlu bi analiz geçekleştiilmektedi. nahta elimele: naliz, fom, motif, motifsel yaı BSTRCT In this study, a multi-dimensional analysis on the basis of motives has been made on the thid movement of the iano sonata in E Majo, Ous 14/1 by Ludwig van Beethoven. ey Wods: nalysis, fom, motive, motific stuctue 1. GİRİŞ Mzikte motif kavamı, bi esein tematik kimliğe sahi en kçk yaı biimi olaak tanımlanabili (White, 1994, Walton, 1974, Stein, 1979). Bi motif, şaşıtıcı kısalığına ve kendi başına anlamlı bi btn olmamasına ağmen (White, 1994) ilişkin olduğu esein ek çok noktasında aynen ya da faklılaştıılmış biçimleiyle defalaca yineleneek btnlğ sağlayıcı hayati bi unsu haline dnş. Şu halde, hehangi bi esede fom inşaasına ynelik bi değelendime yaabilmek için genel bi biçimsel çzmleme yetesiz kalacak, motiflein yinelenme ve ese btnne yayılma kaakteistiğinin ele alındığı bi motifsel yaı analizi de geekli olacaktı.

2 164 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) İşte bu noktadan haeketle, zgn bi motifsel yaı analiz yntemi geliştiilmiş ve lanlanan bi dizi analitik çalışmanın ilk n olaak, Ludwig van Beethoven ın Ous 14/1 iyano sonatının biinci ve ikinci muvmanlaı zeinde uygulanmıştı. Bu çalışma ise, szkonusu dizinin devamı niteliğinde olu, aynı esein Rondo llego başlıklı son muvmanını (Beethoven, 1980) kasamaktadı. Muvman zeinde geçekleştiilecek analiz, aşağıdaki dt ana ve beş alt boyuttan oluşmaktadı: - Fom nalizi - Muvmanın fom geleini segileme amacıyla fom analiz şemasının oluştuulması - Fom geleinin muvman zeine dağılımının gafik ile gsteimi - Motif nalizi - Motiflein satanması - He bi motifin, muvmanda segilendiği ilk andan itibaen çeşitli değişikliklee uğayı uğamadığının belilenmesi - Motiflein oijinal ve (vasa) faklılaştıılmış biçimleinin nota ile gsteimi - He bi motif için muvman zeine dağılım gafiğinin oluştuulması - Ölç adedi itibaiyle, he bi motif için muvmanın fom gelei zeine dağılım çizelgesinin oluştuulması 2. NLİZ 2.1. Fom nalizi Muvman zeinde geçekleştiilen fom analizi, Rondo fomunun (Tovey, 1988: 70-72) valığını otaya koymaktadı a B 2a 3 C 4 1b B 2b Uzaklaşma Şekil 1. Muvmana ilişkin fom analiz şeması

3 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) Tablo 1. Fom analiz şemasını oluştuan gelein muvman zeine dağılımı , B, B C 1a, 1b 2a, 2b 3, 4 Uzaklaşma 2.2. Motif nalizi Muvman zeinde motif bazında geçekleştiilen analiz, beş ana motifin valığını otaya koymaktadı Motif 1 (m1) Şekil 2. Motif 1 in oijinal biçimi

4 166 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) Şekil 3. Motif 1 in faklılaştıılmış biçimlei Tablo 2. Motif 1 in muvman zeine dağılımı Tablo 3. Motif 1 in, muvmanın fom gelei zeine dağılımı Fom gelei 1a B 2a 3 C 4 1b B 2b U z a k laş ma Fom geleinin lç sayısı m1 in, fom geleinde kullanıldığı lç sayısı ,5 29 7, ,5 3, , ,5 3,5 m1 in fom geleinde kullanılma oanı(%)

5 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) Tablo 3 te segilenen bulgula ışığında, Motif 1 in muvman genelinde kullanılma oanı % 46 dı (60,5/131) Motif 2 (m2) Şekil 4. Motif 2 nin oijinal biçimi Şekil 5. Motif 2 nin faklılaştıılmış biçimlei Tablo 4. Motif 2 nin muvman zeine dağılımı

6 168 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) Tablo 5. Motif 2 nin, muvmanın fom gelei zeine dağılımı Fom gelei 1a B 2a 3 C 4 1b B 2b U z a k laş ma Fom geleinin lç sayısı m2 nin, fom geleinde kullanıldığı lç sayısı m2 nin fom geleinde kullanılma oanı(%) ,5 29 7, Tablo 5 te segilenen bulgula ışığında, Motif 2 nin muvman genelinde kullanılma oanı % 14 t (18/131) Motif 3 (m3) Şekil 6. Motif 3 n oijinal biçimi

7 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) Şekil 7. Motif 3 n faklılaştıılmış biçimlei Tablo 6. Motif 3 n muvman zeine dağılımı

8 170 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) Tablo 7. Motif 3 n, muvmanın fom gelei zeine dağılımı Fom gelei Fom geleinin lç sayısı m3 n, fom geleinde kullanıldığı lç sayısı m3 n fom geleinde kullanılma oanı(%) 1a B 2a 3 C ,5 29 7, ,5 1, , b B 2b U z a k laş ma 4, 25 7 Tablo 7 de segilenen bulgula ışığında, Motif 3 n muvman genelinde kullanılma oanı % 29 du (37,75/131) Motif 4 (m4) Şekil 8. Motif 4 n oijinal biçimi

9 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) Şekil 9. Motif 4 n faklılaştıılmış biçimlei Tablo 8. Motif 4 n muvman zeine dağılımı Tablo 9. Motif 4 n, muvmanın fom gelei zeine dağılımı Fom gelei Fom geleinin lç sayısı m4 n, fom geleinde kullanıldığı lç sayısı m4 n fom geleinde kullanılma oanı(%) 1a B 2a 3 C ,5 29 7, , 25 4, ,5 4, ,5 1b 4, 75 B 2b U z a k laş ma Tablo 9 da segilenen bulgula ışığında, Motif 4 n muvman genelinde kullanılma oanı % 20 di (26,5/131).

10 172 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) Motif 5 (m5) Şekil 10. Motif 5 in oijinal biçimi Şekil 11. Motif 5 in faklılaştıılmış biçimlei Tablo 10. Motif 5 in muvman zeine dağılımı

11 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) Tablo 11. Motif 5 in, muvmanın fom gelei zeine dağılımı Fom gelei Fom geleinin lç sayısı m5 in, fom geleinde kullanıldığı lç sayısı 1a B 2a 3 C ,5 29 7, b B 2b U z a k laş ma m5 in fom geleinde kullanılma oanı(%) Tablo 11 de segilenen bulgula ışığında, Motif 5 in muvman genelinde kullanılma oanı %11 di (15/131). 3. SONUÇ VE TRTIŞM Ludwig van Beethoven ın Ous 14/1 iyano sonatının çnc muvmanına ilişkin olaak geçekleştiilen analiz, bestecinin motifsel yaı anlayışına ışık tutacağına inandığımız şu nemli bulgulaı otaya çıkamaktadı: Satanan beş motif aasında, muvmanda kullanılma yzdeleine ge ilk sıayı Motif 1 almakta (%46), bu motifi, sıasıyla Motif 3 (%29), Motif 4 (%20), Motif 2 (%14), ve Motif 5 (%11) izlemektedi. İlk dt motif, şaşıtıcı bi biçimde, muvmanın henz ilk beş lçsnde bibii adına segilenmektedi. Muvmandaki motifsel btnlğn en çok, - kullanım yzdelei sıalamasında ikinci duumda olmasına ağmen muvmanın hemen he fom gesinde kaşımıza çıkan Motif 3 ile sağlandığı glmektedi.

12 174 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) Tablo 12. Motiflee, muvmanın fom geleinde astlanma duumu 1a B 2a 3 C m1 * * * * * * * * m2 * * * * * m3 * * * * * * * * * * * m4 * * * * * * * * m5 * * * Satanan motifle, itmik yaılaı gznne alındığında iki zıt gu meydana getimektedi. Dugun motif gubunda ikilik ve dtlk değeleden meydana gelen ve kanımızca muvmanın tematik altyaısını oluştuan m5, m2 ve m3 ye almaktadı. Öte yandan, m1 ve m4 ise, bnyeleindeki çleme sekizlik ve onaltılık değele ile muvmanın itmik akıcılığını sağlayan dinamik motifledi. 4 1b B 2b U zak laş ma Şekil 12. Dugun motif gubu Şekil 13. Dinamik motif gubu

13 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) Dugun motif gubu zeinde yaılacak bi itmik yaı incelemesi ile, m5 in m2 nin ilkel hali olduğu; m2 nin ise tes itm zelliği ile genişleyeek m3 e dnştğ kolaylıkla glebili. Şu halde muvmanın motifsel btnlğnn sağlanmasında en byk ay sahibi olan m3, aynı zamanda dugun motif gubunun çekidek motifi olaak kabul etmek yeinde olacaktı. Dugun Motif Gubu m2 m3 m5 m1 m4 Dinamik Motif Gubu Şekil 14. Motiflein gelişimi ve gulanması

14 176 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) E: MOTİFLERİN NOT ÜZERİNDE GÖSTERİMİ

15 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002)

16 178 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002)

17 G.Ü. Gazi Eğitim Fakltesi Degisi Cilt 22, Sayı 2 (2002) YNLR Beethoven, L. V., 1980, laviesonaten-band I, G. Henle Velag, Mnchen. Stein, L., 1979, Stuctue and Style The Study and nalysis of Musical Foms, Summy-Bichad Inc, Miami. Tovey, D. F., 1988, Comanion to Beethoven s Pianofote Sonatas, The ssociated Boad of The Royal Schools of Music, London. Walton, C. W., 1974, Basic Foms in Music, lfed Publishing Co., Inc, New Yok. White, J. D., 1994, Comehensive Musical nalysis, The Scaecow Pess, Inc., Floida.

Benzer belgeler

Beethoven ın Opus 14/1 Piyano Sonatının İlk Muvmanına İlişkin Motifsel Yapı Analizi

G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 22, Sayı 1 (2002) 149-163 Beethoven ın Opus 14/1 Piyano Sonatının İlk Muvmanına İlişkin Motifsel Yapı Analizi Analysis of Motific Structure Related to the First