Kardiyovasküler Sağlığın Korunması ve Fiziksel Aktivite
|
|
- Dilara Fırat
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Kardiyovasküler Sağlığın Korunması ve Fiziksel Aktivite Mine Gülden Polat, PT, PhD, Prof. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
2 Kardiyovasküler hastalık (KVH) lar dünyadaki bütün hastalıklardan daha fazla ölüme neden olan büyük bir halk sağlığı sorunudur. Gelişmiş ülkelerde KVH ların ölüm ve hastalık hızlarındaki azalmaya karşılık, gelişmekte olan ülkelerde demografik dönüşüm ve hayat tarzındaki değişikliklerden dolayı artış göstermektedir. -TAF Prev Med Bull. 2008; 7(4): WHO. The World Health Report 2002.Geneva. WHO/OMS. (Erişim tarihi: ).
3 Yılda 17 milyon ölümün nedeni!!! Bu hastalıkların küresel ölçekte ölüm sebebi olmaya devam edeceği tahmin edilmektedir yılında tahminen 17,5 milyon insan kalp ve damar hastalıkları sebebiyle ölmüştür ve bu küresel ölümlerin %30 unu teşkil etmektedir. Bu ölümlerin 7,6 milyonu kalp krizlerine, 5,7 milyonu ise inmelere bağlıdır. Ölümlerin %80 i düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana gelmiştir. Uygun önlemler alınmazsa 2015 yılına kadar tahminen 20 milyon insan daha her yıl kalp ve damar hastalıklarından özellikle de kalp krizleri ve inmelerden kaybedilecektir. Dünya Sağlık Örgütü, Kalp ve Damar Hastalıkları, Bilgi Notu N 317,Şubat 2007;
4
5 TÜRKİYE?? Kardiyovasküler mortalitenin Türkiye deki oranları konusundaki tahminler, TEKHARF (Türk Erişkinlerinde Kalp Hastalıkları ve Risk Faktörleri) çalışması sonuçlarına dayanmaktadır. TEKHARF çalışmasının 12 yıllık izlem verilerine göre, koroner kalp hastalığı mortalitesi yaş grubunda, erkeklerde binde 8,2, kadınlarda binde 4,3 olduğunu bildirmiştir. Diğer Avrupa ülkeleriyle kıyasladığında koroner mortalitemizi erkeklerde üç Baltık ülkesi dışında en yüksek, kadınlarda ise birinci olarak hesaplamıştır. Genel kardiyovasküler mortalite rakamlarımız; yaş grubunda binde 7,5 civarında olduğu tahmin edilebilir. Yaşa göre standardize edilen kardiyovasküler mortalite rakamları 2000 yılında Polonya da binde 6, Çek Cumhuriyeti nde binde 6, Romanya da binde 7, Bulgaristan ve Ukrayna da binde 10,5 olarak bildirilmektedir.
6 Önemli ekonomik kayıplara neden olan hastalık grubunu oluşturmaktadır. ABD de KVH ların direkt ve indirekt ücreti 2006 yılı için 400 milyar $. Bu ücret pek çok gelişmekte olan ülkenin bütçesine karşılık gelmektedir. Kardiyovasküler hastalıklar, gelişmekte olan ülkelerde daha yüksek oranda üretken genç erişkin yaş grubunu tutmaktadır. Örneğin Güney Afrika da KVH ı olan yaş grubu bireylerin oranı ABD den 4 kez daha yüksektir. Health Affairs. 2007; 26(1): KVH ların oluşturduğu prematüre ölümler nedeniyle de önemli ekonomik ve sosyal kayıplar oluşmaktadır. Brezilya, Hindistan, Çin, Güney Afrika ve Meksika yı kapsıyan 5 ülke çalışmasında KVH lar nedeniyle her yıl en az 21 milyon üretim yılının kaybedildiği hesaplanmıştır. TAF Prev Med Bull. 2008; 7(4):
7 LÜKSEMBURG DEKLARASYONU (29 Haziran 2005) Avrupa Birliği nde erkek ve kadın ölümlerine yol açan en büyük etken, kalp ve damar hastalıklarıdır. Kalp ve damar hastalıklarından ölen kadınların sayısı, tüm kanser türlerinden ölen kadınların toplam sayısından daha çoktur. Üye Devletler in her birinde ve birbirleriyle aralarında KVH lar konusunda büyük farklılıklar ve eşitsizlikler vardır. Bazı AB ülkelerinde kalp ve damar hastalıklarından ölüm oranları azalmaktadır ama kalp ve damar hastalıklarıyla yaşayan kadın ve erkek sayısı sürekli artmaktadır, üstelik bunların çoğu önlenebilir niteliktedir.
8 Kardiyovasküler hastalıktan korunma: hedefler ve öncelik belirleme, örgütlenme ve strateji geliştirme Kardiyovasküler riskin azaltılması hedefleri Tek risk faktörünü düzeltme yerine genel riskin düşürülmesi kavramı Kalp-Damar Hastalıkları günümüzde giderek artan oranda kamu sağlığını etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Kalp-Damar Hastalıklarından korumada akılcı yaklaşım tarzı, tek bir risk faktörüne değil, genel riskin düşürülmesine yönelik, çoğul risk faktörleri gözetilerek multidisipliner olmalıdır.
9 Son yıllarda yayınlanan çeşitli klinik çalışmalar ve kalpdamar hastalıklarının tedavisine ilişkin kılavuzlarda da belirtildiği gibi diyabet, sigara kullanımı, birinci derece akrabalarda Kalp-Damar Hastalığı öyküsü, hipertansiyon, dislipidemi, sedanter yaşam, aşırı kilo ve viseral yağlanma, yaş ve cinsiyet önemli risk faktörleridir. Yeni risk faktörleri olarak kabul edilen Reaktif protein (CRP), Homosistein, Lipoprotein (a) ile FA nin etkileşimi olmayıp sadece Fibrinojen üzerine olumlu katkıları olduğu bilinmektedir.
10 KİMLER RİSK ALTINDA Korunması gereken birinci hedef kitle bilinen koroner arter hastalığı veya diğer vasküler hastalığı olanlar İkinci öncelikli grup, sağlıklı olup yüksek riski taşıyanlar Korunmada üçüncü öncelikli grubu ise erken yaşta koroner arter hastalığı veya diğer vasküler hastalığı olan bireylerin birinci derece yakınları oluşturmaktadır
11 Bu hastalık grubunda çok sayıda hastalık bulunmasına rağmen çoğunun risk faktörleri ve korunma stratejileri ortaktır. Tüm bu risk faktörleri ekonomik, sosyal ve politik çevreden, cinsiyet ile davranışlardan etkilenmektedir. Önerilerin bir yaşam biçimi haline getirilmesi çok kolay değildir. Sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel hareketlilik, sigara kullanımını terk etmek gibi davranışlar doğruluğuna inanılsa da, değiştirilmesi zor alışkanlıklar arasındadır.
12 Neden düzenli yapılmalı? Bedensel aktivitenin kan lipidleri ve insülin duyarlılığı üzerine etkileri akut etkileri olup 72 saat, kan basıncını azaltıcı etkisi ise ancak 12 saat sürmektedir. HDL-C de egzersizle oluşan artma geçicidir. Bu nedenle fizik aktivitenin düzenli olarak haftanın çoğu günlerinde yapılması önerilmektedir. Sistolik ve diyastolik kan basıncını azaltıcı, endotel fonksiyonlarını düzeltici ve trombozu önleyici etkileri ise yeterli yoğunlukta uzun süre düzenli egzersiz yapmayı gerektirmektedir. Yüksek riskli bireylerde ise ağır bedensel egzersiz öncesinde tarama testleri önerilmelidir. Kalp Sağlığının Özendirilmesi Avrupa Uzlaşı Raporu Şubat 2004
13 ERİŞKİNLERDE PRİMER PREVANSİYON Risk Değerlendirme RF leri 20 yaşından itibaren değerlendirilmelidir Aile öyküsü düzenli olarak izlenmelidir Sigara, diyet, alkol alımı ve FA rutin değerlendirilmelidir KB, BMI, bel çevresi ve KH (atrial fibrilasyon?) en az her iki yılda bir yapılan kontrollerde rutin kaydedilmeli Kişinin hiperlipidemi yada diyabet riskine göre açlık serum lipoprotein profili ( ya da total ve HDL kolesterol) ve açlık kan şekeri her 5 yılda bir yada risk faktörlerine göre her iki yılda bir tekrarlanmalıdır ACSM/AHA Updates Physical Activity Recommendations, Including Guidelines for Older Adults CME/CE. Release Date: August 8, 2007.
14 FİZİKSEL AKTİVİTE
15 ABD nde, her yıl gerçekleşen ölümün nedeni düzenli FA eksikliğine bağlanmaktadır. Büyük gruplar üzerinde yıllardır sürdürülen çalışmalar, kardiyak olmayan kronik hastalıklarda (TipII DM, HT, osteoporoz ve kolon Ca) FA nin koruyucu etkisi olduğunu göstermektedir. US Public Health Service, Office of the Surgeon General. Physical Activity and Health: A Report of the Surgeon General. Atlanta, GA: US Department of Health and Human Services, Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion; 1996.
16 Düşük fiziksel uygunluğu olanlarda kardiyovasküler hastalık nedenli ölüm oranlarının daha yüksek olduğu bilinmektedir. -JAMA,. 1995; 273: US Public Health Service, Office of the Surgeon General. Physical Activity and Health: A Report of the Surgeon General. Atlanta, GA: US Department of Health and Human Services, Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion; Fiziksel aktivitede, mesleki yada rekreasyonel aktivitelerde yaşamın ortasında yapılacak değişikliler bile mortaliteyi azaltmaktadır. N Eng J Med. 1993; 328: Bu kanıta rağmen toplumun büyük çoğunluğu sedanter kalmayı sürdürmektedir. CDC/ACSM ve AHA tarafından yapılan minimal önerilere bile katılanların oranı 1/3 den az.
17 Son elli yıldır, prospektif epidemiyolojik çalışmalar fiziksel olarak daha aktif ve fit kişilerin KAH insidansının azaldığı yönünde veriler sunmaktadır. Lee IM, Paffenbarger RS Jr, Hennekens CH. Aging (Milano). 1997;9:2 11. Blair SN, Jackson AS. Med Sci Sports Exerc. 2001;33:
18 FA nin kardiyovasküler hastalıkların önlenmesindeki rolü, ölüm ve yetersizlik oranlarını azaltması nedeniyle özellikle önemlidir. İnaktif kişilerde KVH oranı hemen hemen iki kat daha fazladır. Sigara, HT ve HL gibi ile birlikte en temel KV risk faktörlerindendir. Bu risk faktörlerinden birine eşlik etmesi halinde prevalans artmaktadır. Bu nedenle, obezite, HT gibi riskleri olan kişiler FA den özellikle büyük yarar görürler.
19 Fiziksel aktivitenin tüm yaşlar için yaşam kalitesi artırdığı, yaşlılarda fonksiyonel bağımsızlığı korumaya yardım ettiği tartışılmazdır. -Nelson, M.E.; Fiatarone, M.A.; Morganti, C.M.; et al. Effects of high-intensity strength training on multiple risk factors for osteoporotic fractures: A randomized controlled trial. Journal of the American Medical Association 272(24): , LaCroix, A.Z.; Guralnik, J.M.; Berkman, L.F.; et al. Maintaining mobility in late life. II. Smoking, alcohol consumption, physical activity, and body mass index. American Journal of Epidemiology 137(8): , Buchner, D.M. Preserving mobility in older adults. Western Journal of Medicine 167(4): , 1997.
20 Kas iskelet problemleri olanlarda, kas fonksiyonunu, kardiyovasküler fonksiyonu ve fiziksel performansı artırarak katkı sağlar. Aerobik fitnes, vücut kompozisyonu ve kas kuvvetinin artması kemik mineral yoğunluğunu da artırır. -Stenstrom, C.H. Journal of Rheumatology 21(4): , Snow-Harter, C.; Shaw, J.M.; and Matkin, C.C. Physical activity and risk of osteoporosis.in: Marcus, R.; Feldman, D.; and Kelsey, J., eds. Osteoporosis. San Diego, CA: Academic Press, 1996,
21 Aktivite düzeyi arttıkça KAH riskinin dereceli olarak azaldığı gösterilmiştir. Birçok çalışma da düşük KAH oranı, diğer bilinen atherosklerotik risk faktörlerinden bağımsızdı. Bu sonuçlar, atherosklerotik risk faktörleri, myokardiyal fonksiyon, koroner arter çapı, vasodilatör kapasite, vasküler tonus, ventriküler fibrilasyona yatkınlık üzerine egzersizin yararlı etkilerinin gösterildiği kanıtlar ile uyumlu ve tutarlıdır. US Department of Health, Education, and Welfare. Smoking and Health:Report of the Advisory Committee to the Surgeon General of the Public Health Service. Washington, DC: US Department of Health, Education, and Welfare, Public Health Service; PHS Publication No Available at: Accessed May 9, 2003.
22 Hareketsiz bir yaşam tarzı KKH için başlı başına bir risk faktörüdür. Fizik egzersizin tipi, sıklığı, şiddeti ve süresi önemli ise de, ne şiddette olursa olsun, haftada en az 5 gün düzenli olarak yapılan yarım saati aşkın, yürüme dahil, her türlü dinamik egzersiz, riski azaltmada katkılı olur. Uzun süreli yapılabilmesi için, fizik egzersizin hoşa giden, kolay ve mümkünse sosyal yanı olan ve bireyin ihtiyacına cevap veren bir türde olmasına özen gösterilmelidir. T.C. Sağlık Bakanlığı Koroner Kalp Hastalığından Korunma ve Tedaviye İlişkin Ulusal Kılavuzu
23 Yürüme, koşma, yüzme gibi büyük kas gruplarının kullanılarak düzenli olarak yapılan fiziksel aktivite; egzersiz kapasitesini, endüransı, kas kuvvetini artırarak kardiyovasküler adaptasyonlar yaratır. Fiziksel aktivite alışkanlığı, KAH gelişimini önler, kardiyovasküler hastalığı olanlarda semptomları azaltır. Tip II Diabet, osteoporoz, obezite, depresyon, meme ve kolon kanseri gibi diğer kronik hastalıkların gelişme riskini de azalttığı yönünde güçlü kanıtlar bulunmaktadır. Knowler WC, Barrett-Connor E, Fowler SE, et al. N Engl J Med.2002;346: Vuori IM. Med Sci Sports Exerc. 2001;33(6 suppl):s551 S586. Wing RR, Hill JO. Annu Rev Nutr. 2001;21: Pollock KM. J Clin Psychol. 2001;57: Breslow RA, Ballard-Barbash R, Munoz K,et al. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2001;10:
24 En geniş kapsamlı ve çok özenle kontrol edilmiş The HEalth, RIsk factors, exercise Training, And GEnetics (HERITAGE) study çalışmasında, lipit profili normal sınırlarda olan 675 kişi 5 ay süreyle egzersiz eğitimine alınmış. Çalışmaya katılan 299 erkekte; HDL-C de 1.1 mg/dl (3%) artma Trigliseritlerde 5.9 (2.7%) azalma LDL-C de 0.9 mg/dl (0.8%) azalma olmuş. 376 kadın olguda ise; HDL-C de1.4 mg/dl (3%) artma Trigliseritlerde 0.6 (0.6%) azalma LDL-C de 4.4 mg/dl (4%) azalma olmuş. Leon AS, Rice T, Mandel S, et al. Metabolism. 2000;49:
25 2674 kişiyi içeren 44 kontrollü randomize çalışmada istirahat kan basıncı üzerine egzersizin etkileri değerlendirilmiş, Sistolik basınçta ve diastolik basınçlardaki ortalama azalmalar, SKB DKB Normotansiflerde 2.6 mmhg 1.8 mmhg Hipertansiflerde 7.4 mmhg 5.8 mmhg olarak saptanmış. Bu, ılımlı hipertansiyon tedavisinde egzersizin tek seçenek olabileceği anlamına gelmektedir. Fag-ard RH. Med Sci Sports Exerc. 2001;33(6 suppl): S484 S492.
26 FA, insülin direnci ve glikoz intoleransı, post-prandial hiperglisemi ve muhtemelen hepatik glikoz salımını azaltmaktadır. Tip II diyabetli 337 hastaya egzersiz eğitiminin etkilerinin incelendiği 9 çalışmanın değerlendirildiği bir raporda, hemoglobin (Hgb) A1c de ortalama %0.5 ila %1 oranında azalma olduğu saptanmış. -Thompson PD, Crouse SF, Goodpaster B, et al. Med Sci Sports Exerc. 2001;33(6 suppl):s438 S445.
27 Saglıklı eriskinler için FA önerileri CDC, NIH, ACSM Haftanın çoğu günleri günde 30 dk süreyle tempolu yürüme gibi ılımlı bir aktivite yapılması Sağlık yararları ; KVH, diyabet vs. riskler azalır. Haftada 150 dk. Institutes of Medicine Haftanın çoğu günleri 60 dk ılımlı FA (arada daha yoğun da yapılabilir) Sağlıklı vücut ağırlığı ve ek sağlık yararları oluşur. Haftada 300 dk. ACSM/AHA Haftada iki kez 8-12 tekrarlı, 8-10 kuvvetlendirme egzersizleri
28 American College of Sports Medicine (ACSM) and the American Heart Association (AHA) nın 1995 yılında önerdikleri FA öneri paketi yenilendi. Erişkinlerde, sağlığın korunması ve geliştirilmesi için gerekli olan FA tipi ve miktarına ilişkin öneriler geliştirildi. ACSM/AHA Updates Physical Activity Recommendations, Including Guidelines for Older Adults CME/CE. Release Date: August 8, Haskell WL, Lee IM, Pate RR, et al. Physical activity and public health. Updated recommendation for adults from the American College of Sports Medicine and the American Heart Association. Circulation 2007; 116; DOI: /circulationaha
29 1995 yılında CDC ve ACSM; her erişkin için günlük 30 dk.lık orta yoğunlukta ve tercihen haftanın her günü yapılan fiziksel aktivite önerisi vardı. Bu kurallar; AHA Egzersiz ve Kardiyak Rehabilitasyon Komitesi tarafından da desteklenmişti. Sağlığı, yaşam kalitesini artırdığı belirlenen, tip, yoğunluk ve miktarla ilgili elde edilen kanıtlara rağmen toplumların sedanter kalmayı sürdürdükleri görüldü.
30 18-65 yaş aralığındaki tüm sağlıklı erişkinler için; haftada 5 gün yada daha çok kez, minimum 30 dk süreyle orta yoğunlukta yada haftada 3 kez 20 dk süreyle yoğun aerobik FA önerilmektedir. Haftada iki kez 30 dk süreyle kalp hızını belirgin olarak artıran tempolu yürüme ve diğer iki gün de kalp hızını artıran, solunumu hızlandıran jogging yada başka bir aktivite yapılabilir. ACSM/AHA Updates Physical Activity Recommendations, Including Guidelines for Older Adults CME/CE. Release Date: August 8, Haskell WL, Lee IM, Pate RR, et al. Physical activity and public health. Updated recommendation for adults from the American College of Sports Medicine and the American Heart Association. Circulation 2007; 116; DOI: /circulationaha
31 Orta ve yoğun aktiviteler kombine edilebilir. 30 dk tempolu yürüme haftada 2 gün + haftanın diğer 2 günü 20 dk. jogging yapılabilir. 10 ar dk.lık devreler halinde orta ve yoğun aktivite toplam 30 dk süreyle yapılabilir. ACSM/AHA Updates Physical Activity Recommendations, Including Guidelines for Older Adults CME/CE. Release Date: August 8, Haskell WL, Lee IM, Pate RR, et al. Physical activity and public health. Updated recommendation for adults from the American College of Sports Medicine and the American Heart Association. Circulation 2007; 116; DOI: /circulationaha
32 Yeni yaklaşım, kas kuvvetinin ve enduransının önemi vurgulamakta, Kuvvetlendirme egzersizleri; Ard arda günlerde olmamak koşuluyla haftada 2 kez yada daha sık, 8-10 majör kas grubuna, her biri tekrarlı yapmalıdır. ACSM/AHA Updates Physical Activity Recommendations, Including Guidelines for Older Adults CME/CE. Release Date: August 8, 2007.
33 Yaşlıların aktivite planı; orta yoğunlukta aerobik aktivite, kas kuvvetini artıracak aktiviteler, sedanter davranışı azaltacak, risk yönetimini içeren, önleyici ve tedavi edici öneriler düşme ve kırık riskini önleyen fleksibilite ve denge egzersizlerinden oluşmalıdır.
34 65 yaş ve üzerindeki yaşlılarda sağlığın korunması ve geliştirilmesi için gerekli olan egzersiz tip ve frekansı belirlendi. Diğer yaş grupları için önerilen aerobik fitnesi geliştirecek aktivitelere ek olarak yaşlılara; Esnekliği artırmak için germe egzersizleri Düşme ve buna bağlı kırıkları önlemek için denge egzersizleri önerilmektedir. Fleksibilite ve denge egzersizleri; Haftada 2 gün en az 10 dk germeler ve denge egzersizleri yapılmalıdır. Circulation 2007; 116; DOI: /circulationaha
35 İleri yaşlarda, artrit, osteoporoz veya kronik kardiyovasküler problemleri gibi eşlik eden durumlar nedeniyle egzersiz önerileri koruyucu olduğu kadar tedavi edici olmalıdır.
36 FA dereceli olarak artırılmalıdır. Kişi sağlık durumunu izlemeyi ve sağlık durumlarındaki olası değişimleri değerlendirebilmeli, aksi halde supervize edilmelidir. Fiziksel aktivite ve sağlık arasında doz-cevap ilişkisi gözlenmelidir. FA nin tavsiye edilen minimum miktarın aşılması fitnesi geliştirir, kronik hastalık ve sakatlık gelişme riskini azaltır, sağlıksız kilo artışını önler.
37 40 yaş ve altı 1 RF / RF (-) 2 ve RF Sağlık Problemi (+) Sağlık Problemi (-) Sağlık Problemi (+) Sağlık Problemi (-) * FM * Diagnostik Lab.Testleri * Egzersiz Testi Fizik Muayene *Kapsamlı FM *Egzersiz testi *Diag.Lab.testleri *FM *İst.EKG *Minimal Lab.Testleri Bushbacher RM,1996
38 41 yaş ve üstü RF (-) 1 ve RF Sağlık Problemi (+) Sağlık Problemi (-) Sağlık Problemi (+) Sağlık Problemi (-) * Kapsamlı FM * Diagnostik Lab.Testleri * Egzersiz Testi *Fizik Muayene *İst. EKG *Minimal Lab.Testleri *Kapsamlı FM *Egzersiz testi *Diag.Lab.testleri *Kapsamlı FM *Egzersiz Testi *Minimal Lab.Testleri Bushbacher RM,1996
39
40 FA veya egzersizin miktarı belirlenirken, yapılan aktivitenin dozu ve yoğunluğu arasındaki ilişki önemlidir. Doz, FA sırasında harcanan toplam enerji miktarı iken yoğunluk ise aktivite sırasındaki harcanan enerji oranı (hızı) dır. Pate RR, Pratt M, Blair SN, et al. JAMA. 1995;273:
41 Doz- cevap ilişkisi Egzersizin yada FA nin volumü, toplam enerji harcamasına yansır. Yüksek doz = Yüksek yarar Limitlerin bilinmesi Yapısal ve fizyolojik limitasyonlar Yaralanma riski Her bireyin cevabı aynı olmaz
42 Yoğunluk; mutlak yada bağıl olarak yorumlanabilir. Mutlak yoğunluk, egzersiz sırasında harcanan enerji oranını gösterir, MET ile ifade edilir. Bağıl yoğunluk ise egzersiz sırasındaki kullanılan aerobik gücün (KHmax yada VO2 max) yüzdesidir. Orta-yoğun aktiviteler; VO 2 max.ın %40-60 ı (bağıl yoğunluk) düzeyinde yapılır, bu 4-6 MET lik (mutlak yoğunluk) işe denk gelir. Şiddetli (zorlu) yoğun aktiviteler; VO 2 max.ın % 60 nı (bağıl yoğunluk) aşarak yapılır, 6 MET lik işe denk (mutlak yoğunluk) enerji gerektirir. Fletcher GF, Balady GJ, Amsterdam EA, et al. Circulation. 2001;104:
43 Örneğin; saatte 4.8 km tempolu yürüme 4 MET lik mutlak yoğunluk gerektirir. Bu; 20 yaşındaki sağlıklı biri için hafif, ancak 80 yaşındaki biri için yoğun-zorlu bir aktivitedir. Fletcher GF, Balady GJ, Amsterdam EA, et al. Circulation. 2001;104:
44 Fiziksel Aktivite Planı EGZERSİZİN TİPİ BÜYÜK KAS GRUPLARINI İÇEREN DİNAMİK EGZERSİZLER DİRENÇLİ EGZERSİZLER ESNEKLİK EGZERSİZLERİ
45 EGZERSİZİN SÜRESİ HER SEANSTA 30 DAKİKA VE DAHA FAZLA
46 EGZERSİZİN FREKANSI EN AZ GÜN AŞIRI YÜRÜME GİBİ ILIMLI AKTİVİTELER HERGÜN YAPILABİLİR
47 FREKANS: YOĞUNLUK: SÜRE: TİPİ: 3-5 gün/hafta-tercihen hergün Max.KH nın % i Max.O2 Tüketiminin %50-85 i 5-10 dk ısınma dk egzersiz 5-10 dk soğuma Aerobik Büyük kas gruplarını içeren Ritmik - Devamlı
48 220-yaş Başlangıç KH % Hedef KH % 75-80
49 Yapılan aktivite etkili ve güvenli olmalıdır 40 YAŞINDA BİRİ İÇİN; = 180 % 50 si: 180 x 50/100 =90 atım/dakika %70 i: 180 x 70/100=126 atım/dakika Egzersiz kalp hızı, 90 ile 126 atım/dakika arasında olmalıdır. Başlangıçta egzersiz kalp hızı olarak düşük olanı seçilmesi güvenlidir. Maksimum kapasitenin %60 nı aşan zorlu aktivitenin ek yararları vardır.
50 Orta (ılımlı) aktivite; dk da 1.6 km (1 mil) tempolu yürüme; orta yoğunlukta aktivitedir (maksimum kapasitenin %40-60 ı ).
51 ORTA AKTİVİTE (=3.5-4 mph hızla yürüme) Bisiklet (8 mph) (4-5 MET) Kayak (3mph) (6-7 MET) Dans (aerobik) (4-9 MET) Tempolu yürüme (5 MET) 5 MET X 100 Kg X ½ sa =250Kcal Pashkow FJ,1993.
52 ORTA ŞİDDETTE AKTİVİTE Kardiyak işyükünü azaltır KH KB Miyokardial etkinlik ve kas gücü Oksijen transportu gelişir Kan volümü Akım optimal dağılır Kapillerite Doku enzimleri Hg? Arterial oksijen içeriği? Hormonal değişimler Katekolaminler Büyüme hormonu ve troid hormonu Kan koagülabilitesi Fibrinolisis Platelet yapışkanlığı Shephard RJ,1999.
53 Önerilen dinamik aktiviteler Tempolu yürüme Hafif koşma Bisiklet Yüzme Step aerobik Merdiven çıkma İp atlama McArdleWD,1996
54 Egzersiz programı YÜRÜME 20 dk/gün 2 hafta Gerekirse başlangıçta kısa aralar ver, şiddet önemsiz YÜRÜME 40 dk/gün 2 hafta Dereceli olarak şiddeti artır TEMPOLU YÜRÜME EGZERSİZ+ YÜRÜME 60 dk/gün Yaşam boyu 60 dk/gün Yaşam boyu Yürümenin en az bir bölümü tempolu olsun Toplam süre 60 dk olacak şekilde rekreasyonel bir sporla şiddeti
55 Kardiyovasküler, respiratuar, metabolik, ortopedik yada nörolojik bozukluk şüphesi varsa yada orta yaşlı, yaşlı ve sedanterse zorlu egzersiz programına başlamadan hekim kontrolü ve fiziksel muayene şarttır.
56 Egzersiz klinik durumu olumsuz yönde etkilemeden, yararlı olabilecek en üst seviyede düzenlenmelidir. GÜVENLİ VE ETKİLİ OMALIDIR
57 6 strateji etkili kabul edilmektedir; Büyük, yoğun, kolaylıkla görülebilen, toplum geneline yayılabilen kampanyalar Toplumu, asansör yerine merdiven çıkmaya teşvik eden hazır malzemeler Okullarda fiziksel eğitim programları Yürüme grupları, dost-arkadaş grupları gibi sosyal destek programları Bireysel olarak adaptasyon sağlayan davranış değişimi programları FA yapılacak mekanların artırılması, kolay erişilebilirlik. Örneğin, 12 çalışmada, FA yapılabilecek mekanların artırılması ile haftada en az 3 kez FA yapanların oranının ortalama %26 arttığı belirlenmiş.
58 Egzersizin riskleri Egzersiz sırasında, geciçi olarak artmış bir kardiyak risk -atak ya da ritim bozukluğu gibi- vardır. Ancak, bu çok küçük bir risktir. erişkinler için kardiyak olay yada komplikasyon riski; Kalp hastalığı olmayanlarda 1 / egzersiz saat KH olanlarda 1 / egzersiz saat -ACSM. Guidelines for Exercise Testing and Prescription. 6th ed. Baltimore, Md: Lippincott Williams & Wilkins; Fletcher GF, et al. Circulation. 2001; 104:
59 Önemli olan, düzenli egzersiz yapanlarda bu risk çok çok azdır. Egzersiz sırasında kardiyak olay riski; haftada 5 kez düzenli FA yapanlara göre sedanterler de yaklaşık 50 kat daha fazladır. Düzenli aktivite yapanlarda, egzersiz sırasında bir problem yaşanması çok çok azdır. Dahası, kalp ataklarının yaklaşık %90nı egzersiz sırasında değil, istirahatta meydana gelmektedir. -ACSM. Guidelines for Exercise Testing and Prescription. 6th ed. Baltimore, Md: Lippincott Williams & Wilkins; Fletcher GF, et al. Circulation. 2001; 104:
60 Genel kanı egzersizin güvenli olduğu yönündedir ve işaret ve semptomlar konusunda bilinçli olmak önemlidir; Göğüste rahatsızlık (göğüs üzerinde, çenede, boyunda olup muhtemelen omuza, kola, sırta yayılan ağrı, basınç) Nefes darlığı Baş dönmesi yada hafif baş ağrısı Kalpte anormal ritim gelişmesi (ekstrasistol, palpitasyon ya da güçlü vurular hissetmek) Bu bulgulardan biri yada birkaçı varsa derhal medikal çözüm sağlanmalıdır. Ornato JP, Hand MM. Circulation. 2001;104:
61 Egzersiz önerebilmek?
62 Egzersize Kardiyovasküler Cevap Yaş Cins Postür Dehidratasyon Kondüsyon düzeyinden etkilenir.
63 Ancak kişiye aktivite önerilirken, Egzersiz test bulguları İklim, çevre koşulları, Entellektüel talepleri Besin alımı Emosyonel durumu göz önüne alınmalıdır.
64 EGZERSİZ TİPİ ve YOĞUNLUĞU VARSA HASTALIK ŞİDDETİ AKUT yada KRONİK SAFHADA OLUŞU EŞLİK EDEN BAŞKA BİR HASTALIK VARLIĞI EGZERSİZİN YÜKÜNÜN ARTMASINA YADA DAHA FAZLA ALGILANMASINA NEDEN OLUR
65 BARİYERLER
66 Güven/ Motivasyon Eksikliği Bir grup yada arkadaşla egzersiz yapmak Günlük egzersiz süresi korunduğunda / artırıldığında kutlamak
67 Zaman Yokluğu Önemsenen kişilerle paylaşmak, destek almak Haftalık egzersiz sayı/süresini azaltmak Egzersizle birlikte diğer aktivitelerin sayısının da artacağını düşünmek
68 Ekipman Yokluğu Günlük aktivitelerde de yakılan kalori artar Yürüyerek de (daima uygulanabilir) kalori yakılabileceği unutulmamalı
69 Daha önceki olumsuz tecrübe Yürüme gibi düşük düzeyli bir aktivite seçilmeli, Nedeni bulunmalı/giderilmeli Arkadaşlardan yada ilgililerden pozitif geri bildirim alınmalı
70 Ağır / zor gelme Zamanla aktiviteler daha kolay gelir Büyük kas grubu ile yapılan egzersizler daha kolaydır Esnekliğin artması egzersizlerin daha kolay yapılmasını sağlar
71 Denge Problemi Ezgersiz yaptıkça denge Yüzme gibi ağırlık bindirmeyen aktiviteler seçilmelidir
72 Anksiyete Zamanla ancak yavaş düzelir Egzersiz eğlencelidir Bir arkadaşla egzersiz yapma anksiyeteyi giderir
73 Rahatsızlık/Ağrı/Yaralanma Zamanla kilo azaldıkça rahatsızlık azalır Şiddet ve süre ayarlanarak rahatsızlık yada zorlanmalar giderilebilir
74
Yaşlılarda düzenli fiziksel aktivite
Düzenli fiziksel aktivite ile kazanılmak istenen yaşam kalitesi artışı özellikle yaşlı nüfusta önemli görülmektedir. Bu kısımda yaşlılar için egzersiz programı oluşturulurken nelere dikkat edilmesi gerektiği
DetaylıHipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015
Hipertansiyon HT Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Neslihan Yukarıkır ve Arş. Gör. Dr. Dilber Deryol Nacar
DetaylıHİPERTANSİYON & EGZERSİZ
HİPERTANSİYON & EGZERSİZ HTN %27.8 (ABD DE) 140/90 mmhg PREHİPERTANSİYON SBP:120-139 mmhg DBP:80-89 mmhg Kan basıncı sınıflaması Sistolik kan basıncı(mmhg) Diyastolik kan basıncı (mmhg) İdeal
DetaylıYALOVA BELEDİYESİ SAĞLIKLI YAŞAMI DESTEKLEME PROGRAMI. Dr. Metin SABUNCU YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIK İŞLERİ MÜDÜRÜ
YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIKLI YAŞAMI DESTEKLEME PROGRAMI Dr. Metin SABUNCU YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIK İŞLERİ MÜDÜRÜ Dünyada 13.5 milyon koroner kalp hastası var. Yılda 1.5 milyon insan kalp krizi geçiriyor.
DetaylıAmaç: Egzersiz programına katılmak üzere gelen bireylerin başlangıçta var olan hastalıklarını ve hastalık risk sınıflamasını öğrenmek
Amaç: Egzersiz programına katılmak üzere gelen bireylerin başlangıçta var olan hastalıklarını ve hastalık risk sınıflamasını öğrenmek 2 Egzersiz programına başlamadan önce bireyin aşağıdaki değerlendirmesinin
DetaylıFiziksel Aktivite ve Sağlık. Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı
Fiziksel Aktivite ve Sağlık Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı 1 Fiziksel İnaktivite Nedir? Haftanın en az 5 günü 30 dakika ve üzerinde orta şiddetli veya haftanın en az 3 günü 20 dakika
DetaylıKARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK
KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK Uzun süreli immobilizasyon sonucu: - Nitrojen ve protein dengesi bozulur. - İskelet kasının kitlesi, kasılma kuvveti ve etkinliği azalır. - İskelet kaslarında
DetaylıHiperlipidemiye Güncel Yaklaşım
İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sık Görülen Kardiyolojik Sorunlarda Güncelleme Sempozyum Dizisi No: 40 Haziran 2004; s. 69-74 Hiperlipidemiye Güncel Yaklaşım Prof. Dr. Hakan
DetaylıFİZİKSEL AKTİVİTE RİSKLER & YARARLAR. Prof.Dr.Gülfem ERSÖZ
FİZİKSEL AKTİVİTE RİSKLER & YARARLAR Prof.Dr.Gülfem ERSÖZ Fiziksel Aktivite Kassal kontraksiyon ve enerji harcaması gerektiren her türlü hareket Egzersiz Sağlık durumunu iyileştirmek Fiziksel uygunluğu
DetaylıAEROBİK EGZERSİZ PROGRAMLARININ DÜZENLENMESİ
AEROBİK EGZERSİZ PROGRAMLARININ DÜZENLENMESİ 1 Aerobik Egzersiz Programlarının Düzenlenmesi Aerobik uygunluk düzeyi belirlendikten sonra aerobik uygunluğu geliştirmek ve korumak için egzersiz programları
DetaylıDİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI:
DİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI: Hedef ne olmalı? İntensif tedavi gereklimi? PROF.DR.TEVFİK SABUNCU Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı 2003 JNC-VII Hipertansiyon Sınıflandırması
DetaylıTALASEMİDE OSTEOPOROZ EGZERSİZLERİ
TALASEMİDE OSTEOPOROZ EGZERSİZLERİ DR. FZT. AYSEL YILDIZ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ, İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ FİZİKSEL TIP VE REHABİLİTASYON ANABİLİM DALI Talasemi; Kalıtsal bir hemoglobin hastalığıdır. Hemoglobin
DetaylıÇocukların. Büyüme ve Gelişmesinde. Hareketli Yaşamın Önemi
Çocukların Büyüme ve Gelişmesinde Çocuklara küçük yaşlardan itibaren fiziksel aktivite alışkanlığı kazandırmak ileriki yaşamlarında onların aktif bireyler olmalarını sağlar. Düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı
DetaylıMERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065
MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ HAYAT PROGRAMI (2014 2017) TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ
DetaylıDünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h)
Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h) Sağlık Sisteminde Karışıklığa Yol Açabilecek Gelişmeler Bekleniyor Sağlık harcamalarında kısıtlama (dünya
DetaylıSAĞLIKLI KALP İÇİN AKTİF YAŞAM
SAĞLIKLI KALP İÇİN AKTİF YAŞAM SAĞLIKLI KALP İÇİN AKTİF YAŞAM Günümüzün en önemli sağlık sorunlarından biri de kalp hastalıklarıdır. Bu kavram içinde birçok farklı hastalık bulunsa da, dünyada ve ülkemizde
DetaylıDoç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri
Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Hastalıkların tedavisinde kat edilen yol, bulaşıcı hastalıklarla başarılı mücadele, yaşam koşullarında düzelme gibi
DetaylıYAŞLILIK VE EGZERSİZ. Prof. Dr. Gülfem ERSÖZ ANKARA ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
YAŞLILIK VE EGZERSİZ Prof. Dr. Gülfem ERSÖZ ANKARA ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ YAŞLANMA Doğumla başlayıp ölümle sona erer. Tüm işlevlerde azalmaya neden olur. Kronik ve evrensel bir süreçtir.
DetaylıSAĞLIKLI VE KİŞİYE ÖZEL EGZERSİZ REÇETESİ
SAĞLIKLI VE KİŞİYE ÖZEL EGZERSİZ REÇETESİ Uzm. Dr. Lütfi AKGÜN Afyonkarahisar Halk Sağlığı Müdürlüğü İnsanlara; mevcut sağlık durumları başta olmak üzere sosyoekonomik durumları ve istekleri göz önünde
DetaylıDiyabetik Hasta Takibi. Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli
Diyabetik Hasta Takibi Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli Amaç Bu oturum sonunda katılımıcı hekimler birinci basamakta Diyabet hastalığının yönetimi konusunda bilgi sahibi olacaklardır.
DetaylıÇOCUKLARDA FİZİKSEL AKTİVİTE VE FİZİKSEL UYGUNLUK PROF. DR. ERDAL ZORBA
ÇOCUKLARDA FİZİKSEL AKTİVİTE VE FİZİKSEL UYGUNLUK PROF. DR. ERDAL ZORBA Vücut Kompozisyonu Çocukluk ve gençlik dönemi boyunca beden kompozisyonu sürekli değişkenlik göstermektedir. Bu değişimler; kemik
DetaylıPROF. DR. ERDAL ZORBA
PROF. DR. ERDAL ZORBA Vücut Kompozisyonu Çocukluk ve gençlik dönemi boyunca beden kompozisyonu sürekli değişkenlik göstermektedir. Bu değişimler, kemik mineral yoğunluğundaki artış, beden suyundaki değişimler,
DetaylıKilo Kontrolünde Fiziksel Ak1vitenin Önemi. Prof. Dr. Reyhan Çeliker Acıbadem Maslak Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü
Kilo Kontrolünde Fiziksel Ak1vitenin Önemi Prof. Dr. Reyhan Çeliker Acıbadem Maslak Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü Hareketsiz yaşamın en önemli sebebi Teknoloji ve motorlu taşıt kullanımının
DetaylıKoroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili;
KORONER RİSK TESTİ Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili; Koroner kalp hastalıklarına yol açan kolesterol ve lipit testleridir. Koroner risk testleri
DetaylıKardiyovasküler hastalıklardan korunmak için 5 önemli neden :
2008 İskemik Kalp Hastalıklarında Primer ve Sekonder Korunma Doç. Dr. Mehdi Zoghi Kardiyovasküler hastalıklardan korunmak için 5 önemli neden : 1. Kardiyovasküler hastalıklar (KVH) erken ölümlerin başlıca
DetaylıEGZERSİZ REÇETESİNİN GENEL PRENSİPLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ
EGZERSİZ REÇETESİNİN GENEL PRENSİPLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ EGZERSİZ REÇETESİ? Egzersiz reçetesi bireylere sistematik ve bireyselleştirilmiş fiziksel aktivite önerileri yapılmasıdır. EGZERSİZ REÇETESİNİN GENEL
DetaylıKoroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili;
KORONER RİSK TESTİ Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili; Koroner kalp hastalıklarına yol açan kolesterol ve lipit testleridir. Koroner risk testleri
DetaylıDİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı
DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı Cinsiyet İlişkili Farklılıklar ERKEK BEYNİ KADIN BEYNİ Cinsiyet İlişkili
DetaylıJNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı
JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı Prof. Dr. Bülent ALTUN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Dünyada Hipertansiyon
DetaylıYAŞLILARDA FİZİKSEL AKTİVİTE VE FİZİKSEL UYGUNLUK PROF. DR. ERDAL ZORBA
YAŞLILARDA FİZİKSEL AKTİVİTE VE FİZİKSEL UYGUNLUK PROF. DR. ERDAL ZORBA Yaşlılara yönelik egzersiz programları hazırlarken Genetik özelliklerine, Hastalık durumuna, Daha önceden sporla ilişkisine, Ne kadar
DetaylıFİZİKSEL AKTİVİTE VE AKTİF YAŞAM
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu FİZİKSEL AKTİVİTE VE AKTİF YAŞAM Doç. Dr. Fahri AKÇAKOYUN AKTİF YAŞAM VE EGZERSİZİN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ Hareketsizliliğe Bağlı Oluşan Hastalıklar
DetaylıEndokrin ve Metabolik Hastalıklarda Fiziksel Aktivite ve Egzersiz
Endokrin ve Metabolik Hastalıklarda Fiziksel Aktivite ve Egzersiz Prof Dr Zehra Aycan Doç Dr Baran Yosmaoğlu Yrd Doç Dr Cihan Fidan Hasan Göktan Arzu Bektaş Kapsam: Tip 1 diyabet Obezite ve Tip 2 diyabet
DetaylıBeyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein;
MYELİN BASİC PROTEİN Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein; Beyin Omurilik Sıvısı içinde Myelin Basic Protein miktarının araştırılmasıdır.
DetaylıVÜCUT KOMPOSİZYONU VE EGZERSİZ PROGRAMLAMA
1 VÜCUT KOMPOSİZYONU VE EGZERSİZ PROGRAMLAMA 2 VÜCUT KOMPOSİZYONU Vücuttaki tüm doku, hücre, molekül ve atom bileşenlerinin miktarını ifade eder Tıp, beslenme, egzersiz bilimleri, büyüme ve gelişme, yaşlanma,
DetaylıVÜCUT KOMPOSİZYONU 1
1 VÜCUT KOMPOSİZYONU VÜCUT KOMPOSİZYONU Vücuttaki tüm doku, hücre, molekül ve atom bileşenlerinin miktarını ifade eder Tıp, beslenme, egzersiz bilimleri, büyüme ve gelişme, yaşlanma, fiziksel iş kapasitesi,
DetaylıFİZİKSEL ETKİNLİĞİN OLUŞTURDUĞU KISA VE UZUN SONUCU VÜCUTTA ORTAYA ÇIKAN YANITLARI İNCELER.
EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ Prof. Dr. Fadıl ÖZYENER FİZYOLOJİ BİLİM DALI NIN BİR ALT DİSİPLİNİDİR. FİZİKSEL ETKİNLİĞİN OLUŞTURDUĞU KISA VE UZUN (ANTRENMAN) DÖNEMDEKİ STRES SONUCU VÜCUTTA ORTAYA ÇIKAN YANITLARI
DetaylıKalp Hastalıklarından Korunma
Kalp Hastalıklarından Korunma AsılRezzan Dr alt başlık Deniz stilini Acardüzenlemek için tıklatın Kalp- Damar hastalıkları (KDH) birçok Avrupa ülkesinde ve Türkiye de orta ve ileri yaş grubunda en önemli
DetaylıADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ. Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu
ADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu Sağlık Hizmetlerinin Özellikleri Ergenin yaşına, gelişim düzeyine uygun Bireysel, kültürel ve sosyoekonomik farklılıklara
DetaylıBugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi
Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite
DetaylıHipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı
Hipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Sağlıklı kişi Hipertansiyon: ne yapmalı? Risk faktörlerinden ölüme kardiyovasküler
DetaylıPrediyabetik ve Tip 2 Diyabetik Kadınlarda Kardiyovasküler Risk: Gerçekten Erkeklerden Daha Yüksek Mi?
Prediyabetik ve Tip 2 Diyabetik Kadınlarda Kardiyovasküler Risk: Gerçekten Erkeklerden Daha Yüksek Mi? Prof Dr Füsun Saygılı EgeÜTF Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıBD DM Mortalite ve morbiditenin
DetaylıKAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI. Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi
KAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Plan Kan basıncı kontrolünün önemi ve kardiyovasküler sonuçlar üzerine etkisi Kan basıncı
DetaylıDiyabetlilerin sadece %37 sinde hedef glikoz değerine ulaşılabiliyor
37 yılda (1980-2017) Her 11 kişiden 1 i diyabet İki diyabetliden biri tanı almamış Diyabetlilerin sadece %37 sinde hedef glikoz değerine ulaşılabiliyor Komplikasyonlar önlemiyor Diyabetli kişilerin üçte
DetaylıSon yıllarda tüm dünyada mücadelesi yoğun bir şekilde devam eden, uzun süreli enerji dengesizliği sonucunda oluşan ve birçok hastalığın ortaya
Giriş Eğer mucizevi bir ilaç size zayıflamada, kaslarınızı kuvvetlendirmede, hastalıklardan korunmada, genel sağlık düzeyinizi iyileştirmede yardım edecek olsa bu ilacı almak ister miydiniz? Cevap vermeden
DetaylıMetabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr Miraç Vural Keskinler
Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı Dr Miraç Vural Keskinler Önce sentez DM ve MS Akılcı İlaç Kullanımı Oral antidiyabetik ajanlar İnsülin Glp-1 analogları Antihipertansif ilaçlar Hipolipidemik
DetaylıHipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı
Chronic REnal Disease In Turkey CREDIT Hipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı Alt Analiz Sonuçları Prof. Dr. Bülent ALTUN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi CREDIT: Kilometre Taşları
DetaylıPulmoner Emboli Profilaksisi. Tanım. Giriş. Giriş 12.06.2010. Dr. Mustafa YILDIZ Fırat Üniversitesi Acil Tıp AD. Pulmoneremboli(PE):
Pulmoner Emboli Profilaksisi Dr. Mustafa YILDIZ Fırat Üniversitesi Acil Tıp AD m Pulmoneremboli(PE): Bir pulmonerartere kan pıhtısının yerleşmesi Distaldeki akciğer parankimine kan sağlanaması Giriş Tipik
DetaylıRENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ
RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden
DetaylıHipertansiyon Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar-2014. Dr. Mehmet KANBAY Nefroloji B.D. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi
Hipertansiyon Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar-2014 Dr. Mehmet KANBAY Nefroloji B.D. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Kontrolsüz Hipertansiyonun Bedeli SVO geçiren hastaların.. J Rendon et al.,
DetaylıEskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı
Kan Basıncında Yeni Kavramlar Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı Prof. Dr. Enver Atalar Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Nabız Basıncı Nabız Basıncı: Sistolik
DetaylıHİPERTANSİYON. Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı
Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı HİPERTANSİYON Prof. Dr. Mustafa ARICI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı ve Halk Sağlığı Enstitüsü Öğretim Üyesi
DetaylıSağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Diyabetik Ayağa Nasıl Bakıyor? Sağlık Bakanlığı Görüşü. Prof. Dr. Nurhan İNCE Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Diyabetik Ayağa Nasıl Bakıyor? Sağlık Bakanlığı Görüşü Prof. Dr. Nurhan İNCE Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Anahtar Gerçekler 2014 yılı, 18 yaş üzeri yetişkinlerde
DetaylıİŞYERİNDE SAĞLIĞI GELİŞTİRME ve PROGRAM PLANLAMA. Prof.Dr.Ayşe Beşer Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi ayse.beser@deu.edu.
İŞYERİNDE SAĞLIĞI GELİŞTİRME ve PROGRAM PLANLAMA Prof.Dr.Ayşe Beşer Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi ayse.beser@deu.edu.tr 1 HEDEFLER.Sağlığı, koruma ve geliştirme kavramlarını bilme İşyerlerinde
DetaylıYASLANMA ve YASAM KALİTESİ
YASLANMA ve YASAM KALİTESİ Tufan Çankaya İzmir, 2003 Giriş: Doğal süreç; Doğum, büyüme-gelişme, üreme, ölüm Ölüm, yaşamın hangi döneminde meydana geliyor? Genç ölüm - Geç ölüm Dünya topluluklarına bakıldığında:
DetaylıDiyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma
Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma Johanna M. Geleijnse,* Cees Vermeer,** Diederick E. Grobbee, Leon J. Schurgers,** Marjo H. J. Knapen,**
DetaylıFİZİKSEL ETKİNLİĞİN SAĞLIK ÜZERİNE YARARLARI Doç. Dr. Ferda GÜRSEL
FİZİKSEL ETKİNLİĞİN SAĞLIK ÜZERİNE YARARLARI Doç. Dr. Ferda GÜRSEL 1 MESAJLAR! Fiziksel etkinlik (FE) ve iyi bir fiziksel uygunluk, hastalık riskini azaltır uygun sağlık ve iyi olma haline katkıda bulunur.!
DetaylıÖzel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması
Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması 20 24 Mayıs 2009 tarihleri arasında Antalya da düzenlenen 45. Ulusal Diyabet Kongresinde
DetaylıBir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE
Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Psikiyatrik hastalığı olan bireylerde MetabolikSendrom (MetS) sıklığı genel popülasyona
DetaylıPCOS nun Uzun Dönem Sağlık Etkileri
PCOS nun Uzun Dönem Sağlık Etkileri Prof. Dr. Cavidan Gülerman Zekai Tahir Burak Kadın Hastalıkları EAH - Ankara PCOS un Uzun Dönem Sağlık Etkileri PCOS, reprodüktif çağın ötesinde; " İnsülin rezistansı
DetaylıYÜKSEK KOLESTEROL. Hiperkolesterolemi; Yüksek kolesterol sebepleri nelerdir?
YÜKSEK KOLESTEROL Hiperkolesterolemi; Kolesterol ve kolesterole bağlı kalp damar hastalıklar en büyük ölüm sebebidir. Hiperkolesterolemi kan yağlarından biri olan kolesterolün yüksek olmasıdır. Kan yağları
DetaylıObezite Nedir? Harun AKTAŞ - Trabzon
Obezite Nedir? Obezite günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli sağlık sorunları arasında yer almaktadır. Obezite genel olarak bedenin yağ kütlesinin yağsız kütleye oranının aşırı artması
DetaylıKronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur.
Kronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Basit ve ucuz bazı testlerle erken saptandığında önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir olmasına karģın,
DetaylıMETABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS
METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS Aerobik Antrenmanlar Sonucu Kasta Oluşan Adaptasyonlar Miyoglobin Miktarında oluşan Değişiklikler Hayvan deneylerinden elde edilen sonuçlar dayanıklılık antrenmanları
DetaylıBasın bülteni sanofi-aventis
Basın bülteni sanofi-aventis 7 Kasım 2007 ULUSLARARASI DİYABET TEDAVİ PRATİKLERİ KAYIT ÇALIŞMASI NIN (IDMPS) TÜRKİYE SONUÇLARI HEDEF TEDAVİ KALİTESİNİ ARTIRMAK ÇALIŞMANIN AMACI ve YÖNTEMİ Uluslararası
DetaylıSPOR VE SAĞLIKLI YAŞAM AMAÇLI YÜRÜME TEKNİKLERİ. Doç. Dr. Haluk H. Öztekin 2013
SPOR VE SAĞLIKLI YAŞAM AMAÇLI YÜRÜME TEKNİKLERİ Doç. Dr. Haluk H. Öztekin 2013 Yaşam boyu sporun kanıta dayalı temel yararları Enerji tüketimi ve kilo kontrolü Solunum sistemi Dolaşım sistemi Kemikler,
DetaylıULUSAL KALP SAĞLIĞI POLİTİKASI ANA İLKELERİ
ULUSAL KALP SAĞLIĞI POLİTİKASI ANA İLKELERİ 1. Dünyada kalp-damar hastalıkları ile ilgili epidemiyolojik gerçekler 1.1. Kalp ve Damar Hastalığı Kavramı 1.2. Dünyada Kalp ve Damar Hastalıklarının Epidemiyolojisi
DetaylıDünya da ve Türkiye de Erken Evre Meme Kanseri İnsidansı ve Farklılıkları
Dünya da ve Türkiye de Erken Evre Meme Kanseri İnsidansı ve Farklılıkları Dr. Niyazi Karaman AMHD ERKEN EVRE MEME KANSERİ KURSU (Prof. Dr. İ. Lale Atahan anısına) 25 Mart 2017 Giriş Gelişmiş ülkelerde;
DetaylıProf. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU
Yazar Ad 61 Prof. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU Ülkemizde kalp damar hastalıkları erişkinlerde en önemli ölüm ve hastalık nedeni olup kanser veya trafik kazalarına bağlı ölümlerden daha sık görülmektedir. Halkımızda
DetaylıDİABETİK DİSLİPİDEMİ TEDAVİSİNDE DİET VE EGZERSİZİN ROLU. Dr Banu Aktaş Yılmaz
DİABETİK DİSLİPİDEMİ TEDAVİSİNDE DİET VE EGZERSİZİN ROLU Dr Banu Aktaş Yılmaz T2DM KVH FHS: Diyabetik hastalarda klinik ateroskleroz riski 2-3 kat artmıştr. Haffner ve ark: MI öyküsü olmayan T2DM lu hastalarda,
Detaylıİskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ
İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar Prof.Dr.Mitat KOZ 1 İskelet Kasının Egzersize Yanıtı Kas kan akımındaki değişim Kas kuvveti ve dayanıklılığındaki
DetaylıSTATİN FOBİSİ Prof. Dr. Mehmet Uzunlulu
STATİN FOBİSİ Prof. Dr. Mehmet Uzunlulu İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD KV olay riski (%) Statin çalışmaları: Primer koruma 10 8 6 4 2 0 1 Statin Placebo WOSCOPS WOSCOPS
DetaylıNasıl, ne kadar fizik egzersiz. Dr. Harun Akar Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji
Nasıl, ne kadar fizik egzersiz Dr. Harun Akar Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji (SKB 120 139 ve / veya DKB 80 89 mmhg) National Heart Foundation WHO, International Society of Hypertension
DetaylıİLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ
İLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ Dr. Sema ÖZBAŞ Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanı Sağlık Bakanlığı Teşkilat Şeması Türkiye Halk
DetaylıALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI. Doç. Dr. Suphi VEHİD
ALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI Alzheimer hastalığı (AH) ilk kez, yaklaşık 100 yıl önce tanımlanmıştır. İlerleyici zihinsel işlev bozukluğu ve davranış değişikliği yakınmaları ile hastaneye yatırılıp beş yıl
DetaylıİNSÜLİN KULLANAN DİYABETLİDE EGZERSİZ YÖNETİMİ
İNSÜLİN KULLANAN DİYABETLİDE EGZERSİZ YÖNETİMİ BELGİN BEKTAŞ Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Diyabet Eğitim Merkezi Diyabet Hemşireliği Derneği Yönetim Kurulu Üyesi EGZERSİZ NEDİR? İskelet kaslarını
DetaylıSAĞLIKLI OBEZLERDE FİZYOTERAPİ VE REFLEKSOLOJİ UYGULAMALARININ ZAYIFLAMAYA ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
SAĞLIKLI OBEZLERDE FİZYOTERAPİ VE REFLEKSOLOJİ UYGULAMALARININ ZAYIFLAMAYA ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ HAZIRLAYAN:FZT.MELTEM ERASLAN DANIŞMAN:PROF.DR.İSMET MELEK Obezite (şişmanlık),vücutta aşırı ölçüde
DetaylıEGZERSİZ VE OSTEOPOROZİS. Dr. Gülfem Ersöz ANKARA ÜNİVERSİTESİ
EGZERSİZ VE OSTEOPOROZİS Dr. Gülfem Ersöz ANKARA ÜNİVERSİTESİ KORUNMA REHABİLİTASYON İskelete Direnç Kazandırmak; Yaşamın ilk 30 yılında kemik oluşumunu en üst düzeye çıkarmak 40 yaş sonrası ortaya çıkan
DetaylıDİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler
DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler Diyabet nedir? Diyabet hastalığı, şekerin vücudumuzda kullanımını düzenleyen insülin olarak adlandırdığımız hormonun salınımındaki eksiklik veya kullanımındaki yetersizlikten
DetaylıKalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi. Doç. Dr. Bülent Özdemir Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı
Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi Doç. Dr. Bülent Özdemir Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi KALP KRİZİ Kalp krizi (miyokard
DetaylıDİYABET ŞEKER HASTALIĞI
DİYABET ŞEKER HASTALIĞI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Ekin Koç ve Arş. Gör. Dr. Selim Güler tarafından
Detaylı14 Kasım Dünya Diyabet Günü. Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız
14 Kasım Dünya Diyabet Günü Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız 14 Kasım Dünya Diyabet Gününe ilişkin Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalımızın bilgilendirme metni:
DetaylıTip 2 Diyabetlilerde Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltma: Eğitimin Etkinliği
Tip 2 Diyabetlilerde Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltma: Eğitimin Etkinliği Ayfer Bayındır Şeyda Özcan İlhan Satman Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Koç Üniversitesi Hemşirelik
DetaylıKARŞIYAKA HİPERTANSİYON PREVALANS VE FARKINDALIK (KARHİP) ÇALIŞMASI
KARŞIYAKA HİPERTANSİYON PREVALANS VE FARKINDALIK (KARHİP) ÇALIŞMASI Hipertansiyon (HT) çağımızın en önemli sağlık sorunu olup mortalite ve morbidite nedenlerinin başında gelmektedir. Türkiye de de tüm
DetaylıÇalışma Ortamında Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi
Çalışma Ortamında Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi Prof. Dr. Nazmi Bilir Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü 10 Ekim 2014 nbilir@hacettepe.edu.tr Sunum Planı Sağlık Hizmetlerinin Gelişmesi
DetaylıYETERLİ VE DENGELİ BESLENMENİN ÖNEMİ
YETERLİ VE DENGELİ BESLENMENİN ÖNEMİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMENİN ÖNEMİ Sağlıklı yaşam biçiminin geliştirilmesinde en temel esaslardan biri yeterli ve dengeli, diğer bir deyişle optimal beslenmeyi desteklemektir.
Detaylı18 Y A Ş Ü S T Ü B İ R E Y
Avanos ve Gülşehir İlçelerinde Görülen Kronik Hastalıkların Prevalans, İnsidans ve Risk Faktörlerinin Değerlendirildiği İzlem Çalışması 18 Y A Ş Ü S T Ü B İ R E Y V E R İ T O P L A M A F O R M U Hane ve
DetaylıÇalışma Yaşamında Sağlığın Geliştirilmesi
Çalışma Yaşamında Sağlığın Geliştirilmesi 1 Amaç: Katılımcıların; işyerinde sağlığın geliştirilmesi programlarını hazırlamalarına ve uygulamadaki gerekli temel bilgileri kazandırmalarına yardımcı olmaktır.
DetaylıDr. Öğr. Üyesi Yetkin Utku KAMUK
Günlük yaşam içerisinde kas ve eklemlerimizi kullanarak enerji tüketimi ile gerçekleşen, kalp ve solunum hızını arttıran ve farklı şiddetlerde yorgunlukta sonuçlanan aktivitelerdir. Günlük ev işlerinden,
DetaylıAksiyal SpA da Güncellenmiş ASAS anti-tnf Tedavi Önerileri ve Hedefe Yönelik Tedavi Stratejileri
Aksiyal SpA da Güncellenmiş ASAS anti-tnf Tedavi Önerileri ve Hedefe Yönelik Tedavi Stratejileri Prof.Dr. M.Pamir ATAGÜNDÜZ Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Romatoloji Bilim Dalı 11 Nisan 2014 Ana Başlıklar
DetaylıHAS İş Sağlığı ve Güvenliği II 01- UYGULAMA İLKELERİ
HAS223-26 İş Sağlığı ve Güvenliği II 01- UYGULAMA İLKELERİ İSG Kanunu Haziran 2012 MADDE 4- (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; İŞ SAĞLIĞI
DetaylıObez Çocuklarda Kan Basıncı Değişkenliği ve Subklinik Organ Hasarı Arasındaki İlişki
Obez Çocuklarda Kan Basıncı Değişkenliği ve Subklinik Organ Hasarı Arasındaki İlişki Ayşe Ağbaş 1, Emine Sönmez 1, Nur Canpolat 1, Özlem Balcı Ekmekçi 2, Lale Sever 1, Salim Çalışkan 1 1. İstanbul Üniversitesi,
DetaylıMENOPOZ VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ
MENOPOZ VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ Dr. Mürvet YILMAZ BAKIRKÖY DR. SADİ KONUK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ KADINLARDA HT Yaşlanma ile birlikte kan basıncında artış görülür. Erişkin kadınların %25 Postmenopozal
DetaylıKARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK
KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK FAZLARI Kardiyak rehabilitasyon hastalar ve tıbbi ihtiyaçları için özel olarak dizayn edilmiş bir programdır. Egzersiz, yaşam tarzı değişiklikleri, eğitim
DetaylıDİYABETES MELLİTUS. Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERC
DİYABETES MELLİTUS Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERC İ NORMAL FİZYOLOJİ İnsan vücudu enerji olarak GLUKOZ kullanır Alınan her besin vücudumuzda glukoza parçalanır ve kana verilir Kandaki glukozun enerji kaynağı olarak
DetaylıGünde kaç saat, haftada kaç gün egzersiz yapılmalı?
Başarılı bir kilo verme ve daha da önemlisi bu kiloyu korumada en önemli anahtar egzersizdir. Kilo verdikten sonra egzersiz yapmayı bırakanlar yeniden kilo alırken, egzersize devam edenlerde bu ihtimal
DetaylıMaskeli Hipertansiyonda Anormal Tiyol Disülfid Dengesi
Maskeli Hipertansiyonda Anormal Tiyol Disülfid Dengesi İhsan Ateş 1, Mustafa Altay 1, Nihal Özkayar 2, F. Meriç Yılmaz 3, Canan Topçuoğlu 3, Murat Alışık 4, Özcan Erel 4, Fatih Dede 2 1 Ankara Numune Eğitim
DetaylıHastalarda insulin direncini ölçmek klinik pratiğimizde tanı koymak ve tedaviyi yönlendirmek açısından yararlı ve önemlidir.
Hastalarda insulin direncini ölçmek klinik pratiğimizde tanı koymak ve tedaviyi yönlendirmek açısından yararlı ve önemlidir. Dr. Sibel Güldiken Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma
DetaylıSoru 1. Türkiye de 1 günde tüketilen ekmek miktarı kaç adettir? A) 41 milyon B) 61 milyon C) 81 milyon D) 101 milyon E) 121 milyon
Birincilik Ödülü İkincilik Ödülü Üçüncülük Ödülü Soru 1 Türkiye de 1 günde tüketilen ekmek miktarı kaç adettir? A) 41 milyon B) 61 milyon C) 81 milyon D) 101 milyon E) 121 milyon EKMEK DANİMARKA FİNLANDİYA
DetaylıPREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI. Prof. Dr. Engin GÜNEY
PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI Prof. Dr. Engin GÜNEY Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı DİABETES MELLİTUS 415 milyon erişkinde diyabet var.
DetaylıDr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon
Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon HİPERTANSİYON Dr. Hatice ODABAŞ Yüksek Kan Basıncının Nasıl Bir Tehlikesi Vardır?
Detaylı