TSK Düflmanl n n Kökeni Neye Dayan yor?

Transkript

1 TSK Düflmanl n n Kökeni Neye Dayan yor? Yazan: SONER YALÇIN Milli fiair Mehmet Akif e soruyorlar; "Tarih tekerrür eder mi?" fiair flöyle yan t veriyor: "Hiç ibret al nsa tekerrür eder mi?" Mhmet Akif bugün hayatta olsayd, son y llarda yaflad - m z olaylar hakk nda ne düflünürdü? Ergenekon soruflturmas, darbe iddialar, slak imza, kozmik oda, balyoz planlar, emasya tart flmalar vs. fiair kuflkusuz derdi ki, ama biz bunlar n benzerini aynen yaflad k. Nas l m? Okuyaca n z bugün yaflad klar n zd r... Kafam z Türkiye topraklar na sokarak olan biteni anlamam z zor. Dünyaya bakaca z; bir yaprak k m ldasa, bunun rüzgar n n Türkiye ye etkisini analiz etmeye çal flaca z. flte o zaman çok kar fl k gibi gelen meselelerin ne kadar basit sebepleri oldu unu kavrayabiliriz. Gelin, Mehmet Akif in yaflad 20 inci yüzy l bafl na gidelim. Tarihin tekerrür edip etmedi ine bir bakal m. 15

2 Biliyoruz ki; büyük emperyal güçler aras ndaki yeni sömürge pazarlar n kapma mücadelesi, Birinci Paylafl m Savafl na/birinci Dünya Savafl na neden oldu. Osmanl bu savafltan yenik ç kt. Galiplerin aras nda en güçlü olan ngilizlerdi. ngilizler, Mezopotamya, Suriye ve Arabistan Osmanl dan kopar p almak istiyordu. Kurmay planlad klar kukla devletler aras nda Ermenistan ve Kürdistan da vard.osmanl idari yap s n, milliyet esas na göre parçalay p, federatif hale getirmeyi planlad lar. Siyasi emellerinin yan nda ngilizlerin, iktisadi amaçlar da vard. Birinci Dünya Savafl bafl nda Osmanl n n tek yanl olarak kald rd kapitülasyonlar yeniden uygulamak istiyorlard. Osmanl maliyesini tümüyle Duyun-u Umumiye nin denetimine vermek amac ndayd lar. ngilizler biliyordu ki, Osmanl siyasi yaflam nda ttihatç larla birlikte ordunun da büyük etkisi vard. Ordunun siyasal düflüncesi belliydi; milli- ngilizler biliyordu ki, Osmanl siyasi yaflam nda ttihatç larla birlikte ordunun da büyük etkisi vard. Ordunun siyasal düflüncesi belliydi; milliciydi. O halde tüm bunlar yapabilmeleri için ordudaki ulusçu/milliyetçi komutanlar n tasfiyesi gerekiyordu. ciydi. O halde tüm bunlar yapabilmeleri için ordudaki ulusçu / milliyetçi komutanlar n tasfiyesi gerekiyordu. Önce bir kurnazl k yapt lar: Bir süre ttihat ve Terakki Hükümeti yle çal flt lar. A r flartlar onlara kabul ettirip, nüfuzlar n k r p, bir daha iktidar olma olana n ortadan kald rmak için! Tam baflar l olamad lar. çinde ttihatç lar n bulundu u zzet Pafla Hükümeti ne a r flartlar kabul ettiremediler; ancak baz tavizler koparabidiler. Bunlardan en önemlisi Mondros Ateflkes Antlaflmas yd. ngilizler, savaflta Hamidiye z rhl s yla ola anüstü baflar lar kazanan Rauf (Orbay) Bey in imzaya gelmesini özellikle istediler. Baflar l komutanlar halk n gözünden düflürmek istiyorlard. Sonra tutuklayacaklar, sürgüne göndereceklerdi. Hepsini ad m ad m yapacaklard Darbe iddias yla bafllayan tutuklamalar ngilizler, ttihatç - lar kolay kullanamayacaklar n anlay nca, sertleflme politikas güttüler. Bunda ttihatç lara kin duyan Sultan Vahdettin in de etkisi vard. Sultan Vahdettin, ngilizlerin tertipledi i gerici 31 Mart olay n n (1909) haz rlay c - lar ndan Dervifl Vahdeti nin kurdu u

3 ttihat- Muhammedi Cemiyeti nin üyesiydi. Bir dönem perde arkas ndaki iliflki art k aç kça ortadayd. Vahdettin, ngilizlerin deste iyle iktidar n güçlendirece ini ve düflman gördü ü ulusalc lardan tamamen kurtulaca n düflünüyordu. Bu nedenle ngilizleri de arkas na alarak ittihatç hükümeti y k p, Tevfik Pafla Hükümeti ni kurdurdu. fiimdi s ra ttihatç lar n cezaevlerine t k lmas ndayd. ngiliz ve Saray ittifak n n elinde önemli bir gerekçe vard : Savafl dönemindeki Ermeni ve Rum tehcirleri. Tehcir karar n n alt nda imzas olan-olmayan tüm ttihatç lar cezaland r lmal yd kiflilik bir tutuklama listesi haz rland. Ama önce Meclis feshedildi. Bas na sansür getirildi. Harp divan kuruldu. Ve ard ndan gözalt lar, tutuklamalar bafllad. Bunlar k sa sürede cad av na dönüfltü. Yeniden kurulan liberaldinci ittifak partisi; Hürriyet ve tilaf, daha çok kifliyi tutuklamad için hükümeti uyuflukla itham eden bildiri yay nlad. Bu partinin yay n organ Peyam, Sabah ve Alemdar gazeteler, daha çok ittihatç n n tutuklanmas için var gücüyle çal flt. Sürekli hedef gösterdiler; ttihat ve Terakki nin hemen kapat lmas n ; partinin ileri gelenlerinin hemen tutuklanmas n istiyorlard. Tehcire izin veren Diyarbak r Valisi Dr. Reflid in cezaevinden kaçmas bu çevreleri daha da sald rganlaflt rd. Yapt klar mitingle bu kaç fl protesto ettiler. Sonunda bu kaç flla ilgili inan lmaz bir iddiay ortaya att lar: ttihatç lar darbe yapacak! BD EYLÜL 2011 Vahdettin, İngilizlerin desteğiyle iktidarını güçlendireceğini ve düşman gördüğü ulusalcılardan tamamen kurtulacağını düşünüyordu. Vahdettin in has Paflas Ömer Yaver Pafla, stanbul - daki ngiliz Yarbay Murphy e giderek, darbe olaca n aman stanbul dan ayr lmamalar n rica etti. Murphy, Osmanl Paflas n gülerek dinledi. Zavall Yaver Pafla bilmiyordu ki, bu iddian n ortaya at lmas n sa layanlar ngilizlerdi. Darbe iddialar üzerine yeni bir tutuklama dalgas bafllad ; 30 kifli daha sorgusuz sualsiz cezaevine kondu. Milli Kongre nin baflkan Dr. Esat (Ifl k) gibi sayg n ulusalc lar gece yar - 17

4 lar pijamalar, terlikleriyle evlerinden al nd lar. ttihat ve Terakki nin tüm mallar na el konuldu. Sonra s ra subaylara geldi. ngilizler savafl tutsaklar na eziyet ettikleri iddias yla 23 subay n hemen tutuklanmas n istedi. Ordunun önde gelen isimleri tutuklan nca, ngilizler bu kez baz kurumlar n darbeyi planlad klar n gündeme getirdi. Bunlar n bafl nda Enver Pafla n n kurdurdu u istihbarat örgütü Müsellah Müdafaa-i Milliye vard. Savafl döneminde ngilizlere zorluklar yaflatan Osmanl istihbarat örgütü küçültülüp etkisizlefltirilerek Harbiye Nezareti ne ba land. Osmanl n n deniz kuvvetlerini güçlendirmek için kurulan Donanma Cemiyetleri Bahriye Nezaretlerine ba land. Jandarma, ordudan kopar larak Dahiliye Naz rl çat s alt na sokuldu. leride tehlikeli olaca düflünülen genç mektepli subaylar n rütbeleri indirildi. Amaç, istifaya zorlamakt. ttihatç lar döneminde emekli edilen alayl subaylar tekrar orduya al nd. Etkin görevlere getirildi. Emekli askerlerin kurdu u Nigehban Cemiyeti, bas na verdikleri demeçlerde mektepli subaylara a r hakaretler ettiler. Hukuk-u Befler gazetesi mektepli subaylar için haydut bafllar bafll n bile atacak kadar ileri gitti. ngilizler, Tetkik-i Hesabat ve Seyyiat Komisyonu kurdurarak, Harbiye Nezareti nin kozmik odalar na girip tüm belgelerini didik didik ettirdi. Amaçlar belliydi; orduyu küçültmek, 18 halk üzerindeki etkinli ini k rmak. Ordu yu sadece iç güvenlik örgütü olarak polis, jandarma ve muhaf z k - talar seviyesine getirmek istiyorlard. Bu arada ngilizler ile Frans zlar aras nda Jandarman n yönetimi kimin kontrolünde olacak tart flmas ç kt. nanmas güç ama Saray n b rak n bunlara karfl ç kmas n, Vahdettin ve Damat Ferid Pafla ikilisi, ordu komutas n ngiliz subaylar na verme talebinde bile bulundular. ngilizler reddetti. Güvenilir baflsavc aran yor Dönemin partisi Hürriyet ve tilaf idi. Ülkenin dört köflesinde flubeler açan bu liberal-dinci ittifak partisi, art k hükümet olmak istiyordu. Ve nihayet, 4 mart 1919 da Damat Ferid Pafla baflkanl nda hükümeti kurdular. Bu hükümete, ngiliz ajan Hüseyin Hilmi nin gazeteci dostlar yla kurdu u Sosyalist F rka da destek verdi! Damat Ferid Pafla hükümetinin ilk yapt icraat, ulusalc lar yarg layan Divan- Harp mensuplar na yüksek maafl ödemek oldu. Bu arada Divan- Harp in üyeleri sürekli de iflti. Damat Ferid Pafla, Takvim-i Vekayi gazetesine güvenilir bir baflsavc bulmakta zorland klar n aç klad. Yeni hükümetle birlikte yandafl medyadaki tutuklay n, kapat n, neden cezaland rm yorsunuz yay nlar nda art fl oldu. Alemdar gibi yandafl gazeteler, sehbalar bile bu adamlara lay k de- ildir; kafalar n n kopar lmas gerekir diye yazd. Liberal gazeteciler; Alemdar da Refi Cevat (Ulunay), Peyam da

5 Ali Kemal daha ziyade fliddet diye makaleler kaleme ald lar. Bu adamlar için ölümden daha hafif ceza akl - m za gelmiyor diye yazd lar. Kamuoyu oluflturulduktan sonra istekleri yerine getirildi. Ermeni tehcirinde kusurlu bulunan Yozgat Mutasarr f vekili Kemal Bey idam edildi. Fakat umulmad k bir olay gerçekleflti; yandafl medyan n cani olarak gösterdi i Kemal Bey in cenazesine onbinler kat ld. Hükümet cenazeye gidenler hakk nda soruflturma açt ; içlerinde toplumun çeflitli katmanlar ndan; doktor, t p ö rencisi, imam, subay, tekke fleyhinin de oldu u baz kifliler tutukland. Üsküdar mevki kumandan cenaze törenini da tmad için görevinden azledildi. Eski defterler aç l yor ngilizler gündemi hep s cak tuttu. Tehcir ve darbe iddialar gündemden düflünce hemen yenisi bulundu; eski defterler aç ld. Örne in, intihar eden veliaht Yusuf zzeddin Efendi yi Enver Pafla n n öldürttü ü iddia edildi! Adliye Naz r S tk Bey hemen soruflturma açt rd. Bu olay s cakl n kaybedince hemen yeni bir gündem yarat ld : Sultan II. Abdulhamid tahtan indirildi inde, içinde 1 milyon liral k mücevher bulunan çanta kay p olmufltu. Çantan n pefline düflüldü. Ayr ca Y ld z Saray n kimlerin ya ma etti i konusunda spekülasyonlar yap lmaya baflland. Partiler, gazeteler bu suni gündemlerle oyalan rken, ngilizler emellerini tek tek gerçeklefltirdi. Kapitülasyonlar yeniden uygulamaya koydu. Osmanl BD EYLÜL 2011 dam edilen Yozgat Mutasarr f Kemal Bey maliyesini tümüyle Duyun-u Umumiye nin denetimine verdi. ttihatç lar n yerli sermaye oluflturmak için kurdurdu u milli flirketlerin baz lar n tasfiye etti; baz lar n n müdürlüklerine liberal isimleri getirdi. Levant Limited gibi flirketler kurdular; Vickers, Metropolitan Carriage, British Trade Corporation gibi flirketleriyle Osmanl pazar na dald lar. fiirketlerde Türkçe kullanma zorunlulu unu kald rd lar. Türk bankalar na ngiliz denetçi gönderdiler. Denetleme ifli bitinceye kadar bankalar kapatt lar. Türk Milli Bankas n ele geçirdiler. Kendileri yeni bankalar kurdular. H ristiyanlara ait emval-i metruke say larak sat lan mallar gibi birçok konu gündeme getirildi. Sultan Vahdettin o aralar Toros Tüneli ne kafay takm flt. Tüneli yap- 19

6 mak için anlaflma yapt Alman ve Avusturyal lar kaçm flt ; ah ngilizler flu tüneli bir yapsa diyordu. Tünel yap l p bitirilince ne olacaksa? Sonra Yunanl lar zmir e ç kt. Bat bas n yine Türkleri suçlad ; Türkler inatç bir direnme gösterdi! Peki zmir iflgali konusunda yandafl medya ne yazd : ngilizleri stiyoruz. Di er yanda Osmanl münevverleri olan biteni seyrediyordu; flaflk nd. Kurtulufl reçeteleri ar yordu. Ço u ba ms zl n Bat eliyle gerçekleflece- ine inan yordu! Kimi ABD nin sömürgeci olmad na inan p, Wilson Prensipleri Cemiyeti ni kurdu. Kimi kurtuluflu ngilizlerin Osmanl yönetimine el koymas nda görüp ngiliz Muhipleri Cemiyeti ni girdi. Halk na güvenen münevver say s parmakla say - lacak kadar azd... Tüm bunlar olurken ngilizler, Frans zlar, talyanlar ve Yunanl lar Osmanl topraklar n iflgal etti. Taktik hep ayn yd : ngiliz bas n, zmir ve çevresinin uydular Yunanistan taraf ndan ilhak edilmesi için yo un bir Barbar Türk kampanyas na bafllad. Bu yay nlara göre Türkler, Rumlar yok etmek için 20 gizli planlar yap yordu! Ve hep ekliyorlard ; zaten bu barbar Türkler Ermenileri de katlettiler! Bu gerekçe Bat bas n n en etkili propaganda silah yd. Sonra Yunanl lar zmir e ç kt. Bat bas n yine Türkleri suçlad ; Türkler inatç bir direnme gösterdi! Peki zmir iflgali konusunda yandafl medya ne yazd : ngilizleri stiyoruz. Bu bafll Alemdar gazetesi baflyazar Refii Cevat att. Osmanl y her türlü beladan kurtaran ngilizlerin, bu iflgalden de zmir i kurtaraca na inan yordu! Tealii slam Cemiyeti ise iflgalin hemen sonras na rastlayan Ramazan ay nda, baz memurlar n oruç yedi- ine, kimi kad nlar n tesettüre uymad na dikkat çekip zab talar n daha uyan k olmas n istedi. Saray ile Hükümet ise Paris Konferans na hangi bakanlar n gidip gitmeyece i tart flmas n yapt. Bu arada bir anket yay nland ve Müslüman halk n yüzde 60 n n ngiliz yönetimini istedikleri ortaya ç kt! Memnun olmayan birileri vard : Mustafa Kemal ve bir avuç arkadafl. Samsun a ç kt lar. Onu k sa bir süre sonra Mehmet Akif gibi yurtseverler takip etti. fiimdi Mehmet Akif hayatta olsayd ve Türkiye nin yaflad son y llardaki olaylar görse ne söylerdi acaba? Hiç ders al nsa tarih tekerrür eder mi? Odatv