Suat Ça layan: Mehmet Haberal Neden Hedefte? Sh:13

Transkript

1 BAfiKENT ÜN VERS TES KÜLTÜR YAYINI 1 EYLÜL SAYI: 2011 / 09 F YATI: 4 TL 2000 Prof. Dr. Suat Ça layan: Mehmet Haberal Neden Hedefte? Sh:13 Cengiz Özak nc : Sadrazam Keçecizade Mehmed Fuad Pafla'n n Siyasi Vasiyetnamesi Sh:23 Rahmi Turan: Bir Güneydo u Gazisi Anlat yor Sh:21 Prof. Dr. Timur Karaçay: Evrensel Hukuk Var m? Sh:9 Prof. Dr. Köksal Bayraktar: Özlemi Duyulan Bir Cumhuriyet Genci Sh:57 Gürbüz Evren: Kim Biliyor Terörle Mücadeledeki Yasa De iflikliklerini? Sh:43

2 Hat: VOLKAN ATAY Bu Da Geçer Ya Hu (Bu yaz, derginizi ters çevirdi inizde de ayn biçimde okunabilmektedir.)

3 ATATÜRK VE CUMHUR YET DÜfiMANLARINA BELGEL YANITLAR Atatürk ve Cumhuriyet karfl tl n n prim yapt günümüzde Atatürk e ve Cumhuriyet e yönelik sald r lara, yalan ve yanl fllara belgelere dayanarak yan t veren, aldat lan ve yanl fl yönlendirilen kamuoyuna gerçekleri gösteren bir yap t. BÜTÜN K TAPÇILARDA

4 BAfiKENT ÜN VERS TES KÜLTÜR YAYINI Bütün Dünya 1 EYLÜL Baflkent Üniversitesi Ad na Sahibi: Prof. Dr. Mehmet Haberal Yay n Genel Yönetmeni Mete Akyol Görsel Yönetmen ve Yay n Genel Yönetmeni Yard mc s : Turgut Keskin Sorumlu Yaz flleri Müdürü: Gülçin Orkut Teknik Yap m Yönetmeni: Faruk Güney flletme Genel Yönetmeni: Sina fien Yay n Dan flman : Yaflar Öztürk Türk Dili Dan flman : Haydar Göfer Sanat Dan flman : Süheyla Dinç Redaksiyon: Fatma Ataman Düzeltme Sorumlusu: Nükhet Aliciko lu Baflkent Üniversitesi nin bir kültür hizmeti olan Bütün Dünya 2000, Baflkent Üniversitesi kurulufllar ndan 1. Cadde, No: 77, Bahçelievler, Ankara adresindeki Aküm Reklamc l k, Dan flmanl k ve Yay nc l k Ajans Sanayi ve Ticaret A. fi. nin 3. Cadde, No: 2, Yenimahalle, Ankara adresindeki tesislerinde bas lm flt r. Seçiciler Kurulu: Prof. Dr. Nevzat Bilgin (An sal Baflkan) Prof. Dr. Ahmet Mumcu Prof. Dr. Solmaz Do anca Prof. Dr. Sevil Öksüz Prof. Dr. Ender Varinlio lu, Prof. Dr. Okay Eroskay Prof. Dr. Fuat Çelebio lu, Prof. Dr. Sedefhan O uz, Prof. Dr. Levent Peflkircio lu, Gürbüz Atabek, Necmi Tanyolaç, Mete Tizer, Kaya Karan, Alaettin Giray, Ayhan Erten, lhan Banguo lu, Ahmet Aydede, Manuel Bilos,Cengiz Dolunay Sürekli Yazarlar: Yücel Aksoy, Nuray Bartoschek, Cahit Batum, Haluk Cans n, Ali Murat Erkorkmaz, Konur Ertop, Gürbüz Evren, Metin Gören, lyas Halil, Pelin Hazar, Çetin mir, Muzaffer zgü, Mehmet Muhsino lu, Filiz Lelo lu Oskay, Cengiz Önal, Cengiz Özak nc, Saniye Özden, Bekir Özgen, Yaflar Öztürk, Erdo an Sakman, Songül Saydam, R fat Serdaro lu, zlen fien, zmir Tolga, Suat Türker, Engin Ünsal, Mehmet Ünver, Dr. Mehmet Uhri, Orhan Velidedeo lu, Mustafa Y ld z Yönetim Merkezi: 10. Sokak No: 45, Bahçelievler, Ankara Tel: (0312) (pbx) Faks: (0312) letiflim Adresi: Sedef Cad Ada, 1. Parsel, A Blok, Kat: 3, Da: 16, Ataflehir, stanbul Tel: (0216) (pbx) Faks: (0216) Da t m: Yaysat Renk Ay r m : Mat Yap m Bas m Tarihi: 26 / 08 / butundunya@butundunya.com.tr 2

5 DO U NUN ZENG N MUTFAKLARINDAN EGZOT K LEZZETLER Lübnan, Suriye, Ürdün, Suudi Arabistan, ran, Irak, srail, M s r, Tunus, Fas, Cezayir, Libya

6 BAfiKENT ÜN VERS TES KÜLTÜR YAYINI Bütün Dünya 2000 YIL:14 SAYI: 160 Ç NDEK LER 6 Ufak Bir Müdahale Mete Akyol 9 Evrensel Hukuk Var m? Prof. Dr. Timur Karaçay 13 Haberal Neden Hedefte? Prof. Dr. Suat Ça layan 15 TSK Düflmanl n n Kökeni Neye Dayan yor? Soner Yalç n 21 Bir Güney Do u Gazisi Anlat yor Rahmi Turan 23 Sadrazam Keçecizade Mehmet Fuat Pafla n n Siyasi Vasiyetnamesi Cengiz Özak nc 37 Atatürk Ramazan Aylar nda Kur an Okurdu Sinan Meydan 43 Terörle Mücadelede Yap lan De ifliklikleri Kim Biliyor Gürbüz Evren 49 Hakimiyeti Milliye Yaz lar 51 Lozan Bar fl Konferans (2) Cengiz Önal 57 Bir Ömür Prof. Dr. Köksal Bayraktar 63 M. Emin Eriflgil Konur Ertop 68 Ana Dil Y lmaz Da deviren 69 Muharrem A abey Metin Gören 72 Ya ve fieker Prof. Dr. Kenan Demirkol 77 Teflekkürler Amerika 79 Turistler Art k stanbul u T kl yor Samim Serkan Can m 86 Hoflgörü Orhan Velidedeo lu 93 Dört Efl 96 Bit Masal Bekir Özgen 9 43 Evrensel Hukuk Var m? Prof. Dr. Timur Karaçay Terörle Mücadelede Yap lan De ifliklikleri Kim Biliyor Gürbüz Evren 4

7 AYLIK BÖLÜMLER 102 catç l a Devam Ali Murat Erkorkmaz 107 Tatil Nedeni le Kapal De iliz Nuray Bartoschek 110 Denizi Özleyen ki Kent Priene ve Milet Çetin mir 120 Ayfle Suri nin Divanlar Mehmet Ünver 125 Ben Afl Olmam Muzaffer zgü 131 Maryla Jonas n Afla Yukar Yaflam Yücel Aksoy 138 Kendi Kaleminden Jack London 144 Duygusal Zekan n Zaferi 148 Sevgiyi En Çok Zaman Anl yor 36 F rçalayarak 62 lk Dersimiz Türkçe 85 T p Dünyas ndan K sa K sa 95 Bilginizi Denetleyin 119 Sudoku 136 Ufak Tefek Bilgiler 150 Yar n n Büyükleri 152 Çözümler Sayfas 153 Kareler ve Rakamlar 154 Bulmaca 156 Satranç 158 Ay n Kitaplar 160 Bir foto raf, Bin Sözcü e Bedeldir Turistler Art k Denizi Özleyen stanbul u ki Kent T kl yor Priene ve Milet Samim Serkan Can m Çetin mir 5

8 "Ufak Bir Müdahale..." G irip ç kan her faninin, Allah buraya düflman m bile düflürmesin dedi i Metris Cezaevi nde, yüzüne demir bir kap n n kapat ld dokuz metrekarelik hücresinde isyan etti ilk kez, Prof. Dr. Mehmet Haberal n kalbini besleyen damarlardan biri. Kalbi bir anda, dakikada 200 kez vurmaya bafllad. Ölümün ayak sesleriydi bu yüksek h zdaki çarp nt. En yak ndaki bir hastaneden sonra kald r ld stanbul Üniversitesi, Kardiyoloji Enstitüsü nün kroner yo un bak m bölümünde gözlerini açt nda, nerede oldu unu kolay kolay anlayamad. Onun okudu u, çal flt, kurdu- u üniversitelerdeki, hastanelerdeki yo un bak m bölümlerinin kap s ndan içeri bir toz zerresinin bile girmemesi için önlem al n rken, burada bafl n d flar ç karmamas için kap s n n önünde, silahl jandarmalar nöbet tutuyorlard. Bir akflam ço unun ellerinde silahlar, birkaç n n ellerinde televizyon kameralar olan özel e itilmifl polisler, bu jandarmalar saf d fl ettiler, bir eroin imalathanesine bask n yap yorlarm fl gibi bir görev aflk ve flevkiyle yo un bak ma dald lar, Haberal dizüstü bilgisayar n n bafl nda suçüstü 6 yakalad lar. Yaflamlar nda Haberal n yüzünü bir kez bile görmemifl kifliler, onu televizyon ekranlar nda bilgisayar kullan rken görünce, hemen tan lar n ve hükümlerini bildirdiler. Bilgisayar kullanabildi ine göre hasta de ildir; hasta olmad na göre hastanede kalamaz dediler. Belliydi ki Haberal n hastal, kendinden çok baflkalar n hasta ediyordu. Birkaç gazetecinin bu tan s, kimi politikac lar etkilemekle kalmad, adaletin de, t bb n da gözlerini açt. Haberal in kalbinde önemli bir rahats zl k vard r raporu veren Kardiyoloji Enstitüsü nün Baflkan ve yard mc s tutukland, Adli T p Kurumu nun özel görevli uzmanlar, apar topar Halkal Mehmet Akif Ersoy Hastanesi ne kald r lan Haberal s k bir efor testinden geçirdiler, test sonuçlar n demokratik bir yöntemle de erlendirerek oy çoklu uyla kabul ettiler. Onlar n imzalad Haberal n cezaevine gitmesinde bir sak nca yoktur raporu, oylanma biçimiyle demokrasi tarihine geçerken, içerdi i flu ifadelerle de t p tarihine geçti, mizah antolojilerine de bulunmaz Hint ku-

9 mafl de erinde malzeme oluflturdu: (Haberal) Merdiven ve yokufl ç - kabilir, düz yolda saatte 6.4 km h zda yürüyüfl yapabilir, k sa mesafe koflabilir, ev ifli yapabilir, eflya vs. tafl yabilir, golf, tenis oynayabilir, dans dahil birçok spor aktiviteleri yapabilir... Raporun böylesinden hakl olarak güç alan yetkililer, bir gece ans z n, Silivri ye, cezaevine götürdüler Haberal. Silivri Cezaevi, Haberal için bir çeflit ö renim kurumu oldu. Hücresinde paspas yapmay, bulafl k y kamay ö rendi, zaman zaman yükselen tansiyonunu da, 200 lere f rlayan kalp çarp nt lar n da kimselere duyurmad, hücresinde kendi kendine tedavi yöntemleri gelifltirdi. B irgün, Haberal ziyaret eden bir milletvekili kameralar karfl - s nda sesini yükseltince, ekran bafl nda kifliler, kulaklar n açt lar. Allah göstermesin ama, bir vefat olay karfl s nda sorumlular hesap vermeye kendilerini flimdiden haz rlas nlar Bu uyar, bir hafta sonra feryada dönüfltü, arkas ndan da, bir hafta öncekine oranla çok daha sert bir uyar geldi: CHP Mersin Milletvekili sa Gök - ün, Haberal n sa l k durumu yaln zca çok kötü de il, ayr ca çok da tehlikelidir... ç l n, Bu bir cinayettir BD EYLÜL 2011 Silivri Cezaevi, Haberal için bir çeflit ö renim kurumu oldu. Hücresinde paspas yapmay, bulafl k y kamay ö rendi, zaman zaman yükselen tansiyonunu da, 200 lere f rlayan kalp çarp nt lar n da kimselere duyurmad, hücresinde kendi kendine tedavi yöntemleri gelifltirdi. feryad izledi, ondan sonra da, uyar lar n en serti geldi: Bir vefat durumunda sorumlular, cinayetten yarg lanmaya haz r olsunlar... Dikkat, dikkat Aranan anahtar sözcük bulunmufltu: Cinayet! Cinayet sözcü ü, sorumlulara, sorumluluklar n an msatt. Halkal Mehmet Akif Ersoy Hastanesi yetkilileri, Biz ettik, siz etmeyin dercesine bir tutumla, Silivri Cezaevi yetkililerinden, Haberal hastanelerine geri göndermelerini istediler. Sonra da zaman geçirmeden eski hasta lar n stanbul Üniversitesi, Çapa T p Fakültesi ne göndererek hem sorumluluklar n yerine getirdiler, hem de bu iflin sorumlulu undan kendilerini kurtarm fl oldular. 22 A ustos günü Çapa T p Fakültesi nin kap s na olabildi ince yaklaflabilen bir cankurtaran n arka kap s aç ld nda, Prof. Dr. Mehmet Haberal n yatt sedyeyi indirmesi için bir, hatta birkaç sa l k çal flan bekledik. Görünürlerde gelen bir kifli de 7

10 BD EYLÜL 2011 yoktu, gelecek bir kifli de yoktu. Biz birkaç yak n hamle yapt k, fakat jandarmalar bizden daha güçlü ç kt lar, sedyeyi onlar indirdiler cankurtarandan. Bir ellerinde korkunç silahlar olan jandarmalar, boflta kalan elleriyle bir hastan n sedyesini tafl yorlard. Çapa n n uzmanlar, arkas nda müdahale nin yap laca kap dan yaln zca Haberal ald lar, jandarmalar kap önünde nöbetlerine bafllad lar. Biz de onlar n karfl s nda duruyorduk. Onlar bize bak yorlard, biz onlara bak yorduk. *** B irbuçuk saat sonra kap aç ld, önce uzmanlar ç kt lar, bilgi verdiler: Elektro fizyolojik tetkik ile kalbin aritmisinin etiyolojisi tesbit edildi. Radyofrekans ile ablete edildi, kardiyovesküler ablasyon yap ld... Yani Türkçesi? Stres ve üzüntünün tetikledi i kalbin ölümcül çarp nt s na neden olan bölge devreden ç kar ld... Damardan girilerek kalbinde yap lan bu ifllemden sonra Prof. Dr. Mehmet Haberal, üst katta bir odaya ald lar ama... Odada en fazla üç saat kalabilece ini söylediler. Savc l n sevk ifllemi yaz s nda öyle deniliyormufl. Müdahale yap ld ktan sonra tutuklunun geri gönderilmesi ifadesi varm fl savc l n yaz s nda. *** Damardan girilerek kalbe yap lan ve ad kimi sa l k görevlilerinin dilinde kataterden girilerek yap lan çok ufak bir müdahale olan ifllemden 8 sonra Prof. Haberal, sedyeyle ç kar ld bir üst kattaki odas nda en fazla üç saat dinlenebildi, sonra elleri silahl jandarmalar eflli inde yeniden Halkal Mehmet Akif Ersoy Hastanesi ne, oradan da yeniden, Silivri Cezaevi ne gönderildi. Yang ndan mal kaç r rcas na bir h zda yap lan bu ifllemlerin k sa sürede tamamlanmas sayesinde Haberal, aylard r Silivri deki hücresinde yapmakta oldu u bulafl k y kama ve paspas ihtisas çal flmalar... na, üç dört gün önce b rakt yerden devam edebilme olana na kavufltu. *** Prof. Dr. Mehmet Haberal n flimdi hücresinde ne durumda oldu unu ve ne yapmakta oldu unu yaln zca tahmin edebiliyoruz da Ötekilerin ne halde olduklar n soracak olursan z, onlar çok iyi biliyoruz. Kataterden girilerek yap lan çok ufak bir müdahaleydi Bas n da herfleyi amma abart yor diye aç klama yapan stanbul l Sa l k Müdürü nün de, Halkal Mehmet Akif Ersoy Hastanesi nin ve Silivri Cezaevi sorumlular n n da, hatta düz ovada saatte 6.4 km h zla yürüyebilir, golf oynayabilir, dans edebilir raporuna oy veren Adli T p Kurumu uzmanlar da, hiç merak etmeyin, çok iyiler, çok çok rahatlar... Onlar art k rahat nefes alabiliyorlar, geceleri rahat rahat uyuyabiliyorlar, sabahlar trafl olurken aynaya güleç yüzle bakabiliyorlar art k Çünkü tümü birden bir anda, hiç de ilse yasal aç dan kurtulabildiler bu iflin sorumlulu undan, kataterden girilerek yap lan çok ufak bir müdahale sayesinde meteakyol@butundunya.com.tr

11 BD EYLÜL 2011 Evrensel Hukuk Var m? Yazan: Prof. Dr. TİMUR KARAÇAY Hammurabi Yasalar No: 5 M.Ö "E er bir yarg ç bir davaya bakar ve bir karara var rsa verdi i hükmü yaz l olarak takdim eder; daha sonra verdi i kararda bir hata ortaya ç karsa ve bu kendi hatas ndan kaynaklan rsa o zaman davada onun taraf ndan kararlaflt r lan para cezas n n oniki kat n öder ve halka ilan edilerek yarg çl k makam ndan el çektirilir ve bir daha asla yarg çl k icra etmek için oraya oturamaz." 9

12 BD EYLÜL 2011 E Adalet sistemi kamu vicdan n rahatlatmal d r. O nedenle, gelmifl geçmifl bütün yasalar güçsüzü güçlüye karfl koruyor görüntüsü verirler. Bu ilke yok oldu unda toplumsal çalkant lar bafllar. Yaln zca çalkant l dönemlerde birleflebilen güçsüzlerin gücü, güçlüleri alt edecek kadar ço al r. Her çalkant bir kral taht ndan eder. vrensel hukuk, insano lunun ancak 4000 y ldan daha uzun bir sürede ortaya koyabildi i bir düflüncedir. O düflüncenin ortaya konmas çok zor olmufl, u runda a r bedeller ödenmifltir. Acaba, ortaya konan evrensel hukuk düflüncesinin bütün dünyada yaflama geçirilmesi bir o kadar zor mu olacak? Gene a r bedeller mi ödenecek? Dünyan n her yerinde yürürlü ü olan evrensel yasalar yoktur. Ad na evrensel dense bile, hukuk henüz evrensel olamam flt r. Daha ötesi, evrensel hukukun efrad n cami, a yar n mani bir tan m n n ortaya konmam fl oldu unu görüyoruz y l öncesinden ortaya konulan yasalar n birincil amac 10 kral n egemenli ini güvence alt na almakt. Bafllang çta Mezopotamya, M s r, Çin, nka uygarl klar nda krallar yasa koyarken ne istemiflse Roma, Avusturya, ngiliz, Fransa, Rus ve Osmanl krallar ya da imparatorlar da ayn fleyi istemifllerdir: Egemenliklerini korumak Elbette tarih krallara bir fleyi çok iyi ö retmifltir. Adalet sistemi kamu vicdan n rahatlatmal d r. O nedenle, gelmifl geçmifl bütün yasalar güçsüzü güçlüye karfl koruyor görüntüsü verirler. Bu ilke yok oldu unda toplumsal çalkant lar bafllar. Yaln zca çalkant l dönemlerde birleflebilen güçsüzlerin gücü, güçlüleri alt edecek kadar ço al r. Her çalkant bir kral taht ndan eder. Son yüz y l d fllarsak, 4000 y ll k yaz l tarih boyunca, ço unlukla tanr ad na kral n koydu u hukuk orduyu, e itimi, inanç kurumlar n ve adalet sistemini daima kral n emrine vermifltir. Yasay koyan, yürüten ve adaleti da tan odur. Gerilere gidersek, tarihin en eski yasalar n n Mezopotamya da yaz ld biliniyor. yi bilinenler aras nda Ur kral Ur-Nammu'nun yasa kitab (M. Ö. 2050), Eflnunna yasa kitab (M.Ö. 1930), ve Lipit- fltar' n yasa kitab (M.Ö. 1870) yer al r. Tarihin eski ve

13 en iyi korunmufl yaz l yasas M.Ö y llar nda Babil kral Hammurabi taraf ndan yaz l p, Babil'in koruyucu tanr s Marduk ad na yap lan Esagila Tap na 'na dikilen iki metre boyunda silindir biçiminde bir tafl üzerine Akatça dilinde çivi yaz s ile kaz lan 282 maddelik yasad r. Egemen s n f n ekonomik ç karlar n afl r gözeten bu yasa bile fakirleri, yetimleri ve dullar koruyor görüntüsünü vermektedir. Hammurabi, kendisine bu yasay yazd ran n günefl tanr s fiamafl oldu unu söylemifl, yasan n sözleri tanr sözü say lm flt r. Hammurabi, egemenli i süresince kendisini tanr laflt rm fl ve "krallar n tanr s " oldu unu ilan etmeyi unutmam flt r. BD EYLÜL 2011 Bu paha biçilemez an t, arkeolog Jean Vincent Scheil taraf ndan 1901 y l nda Susa, Elam'da (bugünkü Huzistan, ran) bulunmufl ve Fransa'ya kaç r lm flt r. fiimdi Louvre Müzesi'nde sergilenmektedir. Osmanl imparatorlu u s n rlar ndan kaç r lan çok de erli tarih hazineleri aras nda belki en önemlisidir.[i] 1215 y l nda Papa Innocent III taraf ndan ngiltere Kral John'a kabul ettirilen Magna Carta Libertatum ("Büyük Özgürlükler Sözleflmesi"), insan haklar kavram n n ilk belgesi say l r. Ancak bu belge, yurttafllara özgürlükler vermekten çok, toplumun üst s n flar ile kral aras nda bir denge kurmay amaçlar; kral n s n rs z yetkilerini kilise lehine s n rlar. Bir bak - ma, kilise-kral çat flmas nda, kilisenin kral alt ediflidir. Böyle olmakla birlikte, Magna Carta n n 39. Maddesi flöyle der: Özgür hiç kimse kendi benzerleri taraf ndan ülke kanunlar na göre yasal bir flekilde muhakeme Magna Carta n n 39. Maddesi flöyle der: Özgür hiç kimse kendi benzerleri taraf ndan ülke kanunlar na göre yasal bir flekilde muhakeme edilip hüküm giymeden tutuklanmayacak, hapsedilmeyecek, mal ve mülkünden yoksun b rak lmayacak, kanun d fl ilan edilmeyecek, sürgün edilmeyecek veya hangi flekilde olursa olsun zarara u rat lmayacakt r edilip hüküm giymeden tutuklanmayacak, hapsedilmeyecek, mal ve mülkünden yoksun b rak lmayacak, kanun d fl ilan edilmeyecek, sürgün edilmeyecek veya hangi flekilde olursa olsun zarara u rat lmayacakt r Bu ilkenin, günümüz hukuk sisteminin temellerini att na ve insan haklar n n ilk belgesi oldu una inan l r. Evrensel hukuk yönünde at lm fl önemli ad mlardan birisi 4 Temmuz 11

14 BD EYLÜL tarihinde Amerikan Kongresi taraf ndan kabul edilen Ba ms zl k Bildirgesi nde yer alan flu sözlerdir: "Bütün insanlar n eflit yarat ld klar na; yarat c lar taraf ndan onlara hayat, özgürlük ve mutlulu u arama hakk gibi geri al namaz baz haklar verildi ine inan yoruz". 14 Temmuz 1789 Frans z ihtilali dünyada tanr ad na yasa koyan krall klar n çöküfllerinin ve eflitlik, hürriyet, adalet, demokrasi kavramlar n n yayg nlaflmaya bafllamas n n ateflleyicisidir. Dünyada en yayg n geçerli i olan insan haklar ilkeleri, Birleflmifl Milletler Genel Kurulu nun 10 Aral k 1948 tarihinde kabul etti i nsan Haklar Evrensel Beyannamesi nde yer alan haklar d r. Bu beyannameyi ülkemiz, 6 Nisan 1949 tarihinde Bakanlar Kurulu nun 9119 say l karar ile kabul etmifltir. nsan Haklar Evrensel Beyannamesi nin her maddesi çok önemlidir, ama onun 8.Maddesi, yurttafllar n hak arayabilmelerinin yolunu açar: Herkesin anayasa ya da yasayla tan nm fl temel haklar n çi neyen eylemlere karfl yetkili ulusal mahkemeler eliyle etkin bir yarg yoluna baflvurma hakk vard r. Hukukun üstünlü ünün var oldu u devletlerde güçlerin ayr l ilkesi, evrensel say labilecek tek hukuk ilkesidir. Yasay koyan, yasay yürüten 12 Yasayı koyan, yasayı yürüten ve o yasalara dayalı adaleti dağıtan güçlerin birbirlerinden bağımsız oluşları, insanoğlunun 4000 yılda elde edebildiği üstün bir değerdir. Güçlerin ayrılığı ilkesi, hukuk sistemleri arasında, insan haklarını güvenceye alabilen biricik sistemdir. ve o yasalara dayal adaleti da tan güçlerin birbirlerinden ba ms z olufllar, insano lunun 4000 y lda elde edebildi i üstün bir de erdir. Güçlerin ayr l ilkesi, hukuk sistemleri aras nda, insan haklar n güvenceye alabilen biricik sistemdir. Bu gün insan haklar üç ayakl bir masan n üstündedir. O masan n ayaklar yasama, yürütme ve yarg d r. Bu üç ayaktan birisi k r l rsa, masa devrilecek ve eflitlik, adalet, özgürlük, demokrasi deyimleriyle ifade edilen insan haklar yerlere serilecektir. ADALET SÖZLER Hükümdar haks z olarak bir köylüden yumurta al rsa, adamlar köylünün bütün tavuklar n al r. -Sadi Memleketler k l çla al n r, ama adaletle korunur. -Timurlenk

15 BD EYLÜL 2011 Mehmet Haberal Neden Hedefte? Yazan: Prof. Dr. SUAT ÇA LAYAN Prof. Dr. Mehmet Haberal ın adını duymayan yoktur herhalde... Bundan iki yıl kadar önce; dünya çapında transplantasyon cerrahı oluşu ile, ülkemize büyük bir üniversite (Başkent) kazandırmasıyla ve laik cumhuriyete yönelik tehditlere karşı çıkan dik duruşuyla dillerdeydi. Oysa şimdi durum değişti... Hak ve hukuk anlay fl n n alt üst edildi i Ergenekon paranoyas yla birlikte Haberal n yaflam da de iflti, an lma flekli de... Silivri deki nice yurtsever gibi o da demir parmakl klar arkas nda fizik sa l n yitiriyor. Adaletsizli e dayanamayan bilimsel ruhu kendine 13

16 BD EYLÜL 2011 yap lanlara isyan ediyor ve vücudunda ne kadar alarm hormonu varsa hepsi damarlar na dökülüyor... Tansiyonu yükseliyor, kalp ritmi bozuluyor... nsanlar yaflatmak için gecesini gündüzüne katan bu insana, yine insanlar taraf ndan iflkence uygulan yor *** Birileri Mehmet Haberal, kafalar ndaki projeler önünde engel olarak Ald lar, götürüp Silivri ye t kt lar Suç ve kan t m dediniz? Ondan kolay ne var ki! Gizli tan klar, imzas z mektuplar, abart l senaryolar Hem sonra bunlar tutmasa bile, suçsuzlu u kan tlanana kadar içerde yatard ya görmüfl olmal... Çünkü Mehmet Haberal gözünü budaktan sak nan insan de ildi. Hem sonra üniversitesinde e itim gören on binlerce ça dafl genç üzerinde inan lmaz bir etkisi vard. Üstelik bir de televizyonu vard ki, o ne derse hemen halka duyuruyordu. Ehh! Böyle biri her zaman kendilerine zarar verebilirdi elbette... Ald lar, götürüp Silivri ye t kt lar. Suç ve kan t m dediniz? Ondan kolay ne var ki! Gizli tan klar, imzas z mektuplar, abart l senaryolar. Hem sonra bunlar tutmasa bile, suçsuzlu u kan tlanana kadar içerde 14 yatard ya... Zaten o kadar tutuklu kal nca da dersini alm fl(!) olurdu... Yap lan bu muamele onu sa l ndan edecekmifl... Onun transplantasyon yapan alt n ellerini körletecekmifl, kime ne! *** Suç ve kan ttan söz edince rahmetli Ecevit in tedavisiyle suçlanmas geliyor insan n akl na... Deli saçmas denebilecek iddialar var bunlar içinde... Güya Haberal, rahmetli Ecevit i az kals n öldürüyormufl da, onu kaç - rarak kurtarm fllar... Sanki o, Hipokrat Yemini etmifl bir doktor de ilmifl gibi... Sanki o, dünyan n en ünlü organ nakli yapan cerrahlar ndan biri de de ilmifl Ve sanki o, Ecevit in Benim cumhurbaflkanl için aday m Haberal d r dedi i insandan baflkas ym fl gibi... Ne yaz k ki, rahmetli Ecevit e yak n olmufl baz abuk kifliler böyle bir iddiaya destek verdiler. Onu tutuklamaya karar verenler de atlad lar bu iddian n üzerine... Oysa o; bilimsel kiflili i, doktorlu u ve Ecevit in dostu olma onuruyla bu söylenenlere güldü de geçti... *** Biz ne söylersek söyleyelim, Prof. Dr. Mehmet Haberal için suç yaratanlar, ne ac d r ki, onu gün be gün tüketiyorlar Hak, hukuk, vicdan m dediniz? Daha yüksek sesle söyleyin, kimse duymuyor ODATV

17 BD EYLÜL 2011 TSK Düflmanl n n Kökeni Neye Dayan yor? Yazan: SONER YALÇIN Milli fiair Mehmet Akif e soruyorlar; "Tarih tekerrür eder mi?" fiair flöyle yan t veriyor: "Hiç ibret al nsa tekerrür eder mi?" Mhmet Akif bugün hayatta olsayd, son y llarda yaflad - m z olaylar hakk nda ne düflünürdü? Ergenekon soruflturmas, darbe iddialar, slak imza, kozmik oda, balyoz planlar, emasya tart flmalar vs. fiair kuflkusuz derdi ki, ama biz bunlar n benzerini aynen yaflad k. Nas l m? Okuyaca n z bugün yaflad klar n zd r... Kafam z Türkiye topraklar na sokarak olan biteni anlamam z zor. Dünyaya bakaca z; bir yaprak k m ldasa, bunun rüzgar n n Türkiye ye etkisini analiz etmeye çal flaca z. flte o zaman çok kar fl k gibi gelen meselelerin ne kadar basit sebepleri oldu unu kavrayabiliriz. Gelin, Mehmet Akif in yaflad 20 inci yüzy l bafl na gidelim. Tarihin tekerrür edip etmedi ine bir bakal m. 15

18 BD EYLÜL 2011 Biliyoruz ki; büyük emperyal güçler aras ndaki yeni sömürge pazarlar n kapma mücadelesi, Birinci Paylafl m Savafl na/birinci Dünya Savafl na neden oldu. Osmanl bu savafltan yenik ç kt. Galiplerin aras nda en güçlü olan ngilizlerdi. ngilizler, Mezopotamya, Suriye ve Arabistan Osmanl dan kopar p almak istiyordu. Kurmay planlad klar kukla devletler aras nda Ermenistan ve Kürdistan da vard.osmanl idari yap s n, milliyet esas na göre parçalay p, federatif hale getirmeyi planlad lar. Siyasi emellerinin yan nda ngilizlerin, iktisadi amaçlar da vard. Birinci Dünya Savafl bafl nda Osmanl n n tek yanl olarak kald rd kapitülasyonlar yeniden uygulamak istiyorlard. Osmanl maliyesini tümüyle Duyun-u Umumiye nin denetimine vermek amac ndayd lar. ngilizler biliyordu ki, Osmanl siyasi yaflam nda ttihatç larla birlikte ordunun da büyük etkisi vard. Ordunun siyasal düflüncesi belliydi; milli- ngilizler biliyordu ki, Osmanl siyasi yaflam nda ttihatç larla birlikte ordunun da büyük etkisi vard. Ordunun siyasal düflüncesi belliydi; milliciydi. O halde tüm bunlar yapabilmeleri için ordudaki ulusçu/milliyetçi komutanlar n tasfiyesi gerekiyordu. ciydi. O halde tüm bunlar yapabilmeleri için ordudaki ulusçu / milliyetçi komutanlar n tasfiyesi gerekiyordu. Önce bir kurnazl k yapt lar: Bir süre ttihat ve Terakki Hükümeti yle çal flt lar. A r flartlar onlara kabul ettirip, nüfuzlar n k r p, bir daha iktidar olma olana n ortadan kald rmak için! Tam baflar l olamad lar. çinde ttihatç lar n bulundu u zzet Pafla Hükümeti ne a r flartlar kabul ettiremediler; ancak baz tavizler koparabidiler. Bunlardan en önemlisi Mondros Ateflkes Antlaflmas yd. ngilizler, savaflta Hamidiye z rhl s yla ola anüstü baflar lar kazanan Rauf (Orbay) Bey in imzaya gelmesini özellikle istediler. Baflar l komutanlar halk n gözünden düflürmek istiyorlard. Sonra tutuklayacaklar, sürgüne göndereceklerdi. Hepsini ad m ad m yapacaklard Darbe iddias yla bafllayan tutuklamalar ngilizler, ttihatç - lar kolay kullanamayacaklar n anlay nca, sertleflme politikas güttüler. Bunda ttihatç lara kin duyan Sultan Vahdettin in de etkisi vard. Sultan Vahdettin, ngilizlerin tertipledi i gerici 31 Mart olay n n (1909) haz rlay c - lar ndan Dervifl Vahdeti nin kurdu u

19 ttihat- Muhammedi Cemiyeti nin üyesiydi. Bir dönem perde arkas ndaki iliflki art k aç kça ortadayd. Vahdettin, ngilizlerin deste iyle iktidar n güçlendirece ini ve düflman gördü ü ulusalc lardan tamamen kurtulaca n düflünüyordu. Bu nedenle ngilizleri de arkas na alarak ittihatç hükümeti y k p, Tevfik Pafla Hükümeti ni kurdurdu. fiimdi s ra ttihatç lar n cezaevlerine t k lmas ndayd. ngiliz ve Saray ittifak n n elinde önemli bir gerekçe vard : Savafl dönemindeki Ermeni ve Rum tehcirleri. Tehcir karar n n alt nda imzas olan-olmayan tüm ttihatç lar cezaland r lmal yd kiflilik bir tutuklama listesi haz rland. Ama önce Meclis feshedildi. Bas na sansür getirildi. Harp divan kuruldu. Ve ard ndan gözalt lar, tutuklamalar bafllad. Bunlar k sa sürede cad av na dönüfltü. Yeniden kurulan liberaldinci ittifak partisi; Hürriyet ve tilaf, daha çok kifliyi tutuklamad için hükümeti uyuflukla itham eden bildiri yay nlad. Bu partinin yay n organ Peyam, Sabah ve Alemdar gazeteler, daha çok ittihatç n n tutuklanmas için var gücüyle çal flt. Sürekli hedef gösterdiler; ttihat ve Terakki nin hemen kapat lmas n ; partinin ileri gelenlerinin hemen tutuklanmas n istiyorlard. Tehcire izin veren Diyarbak r Valisi Dr. Reflid in cezaevinden kaçmas bu çevreleri daha da sald rganlaflt rd. Yapt klar mitingle bu kaç fl protesto ettiler. Sonunda bu kaç flla ilgili inan lmaz bir iddiay ortaya att lar: ttihatç lar darbe yapacak! BD EYLÜL 2011 Vahdettin, İngilizlerin desteğiyle iktidarını güçlendireceğini ve düşman gördüğü ulusalcılardan tamamen kurtulacağını düşünüyordu. Vahdettin in has Paflas Ömer Yaver Pafla, stanbul - daki ngiliz Yarbay Murphy e giderek, darbe olaca n aman stanbul dan ayr lmamalar n rica etti. Murphy, Osmanl Paflas n gülerek dinledi. Zavall Yaver Pafla bilmiyordu ki, bu iddian n ortaya at lmas n sa layanlar ngilizlerdi. Darbe iddialar üzerine yeni bir tutuklama dalgas bafllad ; 30 kifli daha sorgusuz sualsiz cezaevine kondu. Milli Kongre nin baflkan Dr. Esat (Ifl k) gibi sayg n ulusalc lar gece yar - 17

20 BD EYLÜL 2011 lar pijamalar, terlikleriyle evlerinden al nd lar. ttihat ve Terakki nin tüm mallar na el konuldu. Sonra s ra subaylara geldi. ngilizler savafl tutsaklar na eziyet ettikleri iddias yla 23 subay n hemen tutuklanmas n istedi. Ordunun önde gelen isimleri tutuklan nca, ngilizler bu kez baz kurumlar n darbeyi planlad klar n gündeme getirdi. Bunlar n bafl nda Enver Pafla n n kurdurdu u istihbarat örgütü Müsellah Müdafaa-i Milliye vard. Savafl döneminde ngilizlere zorluklar yaflatan Osmanl istihbarat örgütü küçültülüp etkisizlefltirilerek Harbiye Nezareti ne ba land. Osmanl n n deniz kuvvetlerini güçlendirmek için kurulan Donanma Cemiyetleri Bahriye Nezaretlerine ba land. Jandarma, ordudan kopar larak Dahiliye Naz rl çat s alt na sokuldu. leride tehlikeli olaca düflünülen genç mektepli subaylar n rütbeleri indirildi. Amaç, istifaya zorlamakt. ttihatç lar döneminde emekli edilen alayl subaylar tekrar orduya al nd. Etkin görevlere getirildi. Emekli askerlerin kurdu u Nigehban Cemiyeti, bas na verdikleri demeçlerde mektepli subaylara a r hakaretler ettiler. Hukuk-u Befler gazetesi mektepli subaylar için haydut bafllar bafll n bile atacak kadar ileri gitti. ngilizler, Tetkik-i Hesabat ve Seyyiat Komisyonu kurdurarak, Harbiye Nezareti nin kozmik odalar na girip tüm belgelerini didik didik ettirdi. Amaçlar belliydi; orduyu küçültmek, 18 halk üzerindeki etkinli ini k rmak. Ordu yu sadece iç güvenlik örgütü olarak polis, jandarma ve muhaf z k - talar seviyesine getirmek istiyorlard. Bu arada ngilizler ile Frans zlar aras nda Jandarman n yönetimi kimin kontrolünde olacak tart flmas ç kt. nanmas güç ama Saray n b rak n bunlara karfl ç kmas n, Vahdettin ve Damat Ferid Pafla ikilisi, ordu komutas n ngiliz subaylar na verme talebinde bile bulundular. ngilizler reddetti. Güvenilir baflsavc aran yor Dönemin partisi Hürriyet ve tilaf idi. Ülkenin dört köflesinde flubeler açan bu liberal-dinci ittifak partisi, art k hükümet olmak istiyordu. Ve nihayet, 4 mart 1919 da Damat Ferid Pafla baflkanl nda hükümeti kurdular. Bu hükümete, ngiliz ajan Hüseyin Hilmi nin gazeteci dostlar yla kurdu u Sosyalist F rka da destek verdi! Damat Ferid Pafla hükümetinin ilk yapt icraat, ulusalc lar yarg layan Divan- Harp mensuplar na yüksek maafl ödemek oldu. Bu arada Divan- Harp in üyeleri sürekli de iflti. Damat Ferid Pafla, Takvim-i Vekayi gazetesine güvenilir bir baflsavc bulmakta zorland klar n aç klad. Yeni hükümetle birlikte yandafl medyadaki tutuklay n, kapat n, neden cezaland rm yorsunuz yay nlar nda art fl oldu. Alemdar gibi yandafl gazeteler, sehbalar bile bu adamlara lay k de- ildir; kafalar n n kopar lmas gerekir diye yazd. Liberal gazeteciler; Alemdar da Refi Cevat (Ulunay), Peyam da

21 Ali Kemal daha ziyade fliddet diye makaleler kaleme ald lar. Bu adamlar için ölümden daha hafif ceza akl - m za gelmiyor diye yazd lar. Kamuoyu oluflturulduktan sonra istekleri yerine getirildi. Ermeni tehcirinde kusurlu bulunan Yozgat Mutasarr f vekili Kemal Bey idam edildi. Fakat umulmad k bir olay gerçekleflti; yandafl medyan n cani olarak gösterdi i Kemal Bey in cenazesine onbinler kat ld. Hükümet cenazeye gidenler hakk nda soruflturma açt ; içlerinde toplumun çeflitli katmanlar ndan; doktor, t p ö rencisi, imam, subay, tekke fleyhinin de oldu u baz kifliler tutukland. Üsküdar mevki kumandan cenaze törenini da tmad için görevinden azledildi. Eski defterler aç l yor ngilizler gündemi hep s cak tuttu. Tehcir ve darbe iddialar gündemden düflünce hemen yenisi bulundu; eski defterler aç ld. Örne in, intihar eden veliaht Yusuf zzeddin Efendi yi Enver Pafla n n öldürttü ü iddia edildi! Adliye Naz r S tk Bey hemen soruflturma açt rd. Bu olay s cakl n kaybedince hemen yeni bir gündem yarat ld : Sultan II. Abdulhamid tahtan indirildi inde, içinde 1 milyon liral k mücevher bulunan çanta kay p olmufltu. Çantan n pefline düflüldü. Ayr ca Y ld z Saray n kimlerin ya ma etti i konusunda spekülasyonlar yap lmaya baflland. Partiler, gazeteler bu suni gündemlerle oyalan rken, ngilizler emellerini tek tek gerçeklefltirdi. Kapitülasyonlar yeniden uygulamaya koydu. Osmanl BD EYLÜL 2011 dam edilen Yozgat Mutasarr f Kemal Bey maliyesini tümüyle Duyun-u Umumiye nin denetimine verdi. ttihatç lar n yerli sermaye oluflturmak için kurdurdu u milli flirketlerin baz lar n tasfiye etti; baz lar n n müdürlüklerine liberal isimleri getirdi. Levant Limited gibi flirketler kurdular; Vickers, Metropolitan Carriage, British Trade Corporation gibi flirketleriyle Osmanl pazar na dald lar. fiirketlerde Türkçe kullanma zorunlulu unu kald rd lar. Türk bankalar na ngiliz denetçi gönderdiler. Denetleme ifli bitinceye kadar bankalar kapatt lar. Türk Milli Bankas n ele geçirdiler. Kendileri yeni bankalar kurdular. H ristiyanlara ait emval-i metruke say larak sat lan mallar gibi birçok konu gündeme getirildi. Sultan Vahdettin o aralar Toros Tüneli ne kafay takm flt. Tüneli yap- 19

22 BD EYLÜL 2011 mak için anlaflma yapt Alman ve Avusturyal lar kaçm flt ; ah ngilizler flu tüneli bir yapsa diyordu. Tünel yap l p bitirilince ne olacaksa? Sonra Yunanl lar zmir e ç kt. Bat bas n yine Türkleri suçlad ; Türkler inatç bir direnme gösterdi! Peki zmir iflgali konusunda yandafl medya ne yazd : ngilizleri stiyoruz. Di er yanda Osmanl münevverleri olan biteni seyrediyordu; flaflk nd. Kurtulufl reçeteleri ar yordu. Ço u ba ms zl n Bat eliyle gerçekleflece- ine inan yordu! Kimi ABD nin sömürgeci olmad na inan p, Wilson Prensipleri Cemiyeti ni kurdu. Kimi kurtuluflu ngilizlerin Osmanl yönetimine el koymas nda görüp ngiliz Muhipleri Cemiyeti ni girdi. Halk na güvenen münevver say s parmakla say - lacak kadar azd... Tüm bunlar olurken ngilizler, Frans zlar, talyanlar ve Yunanl lar Osmanl topraklar n iflgal etti. Taktik hep ayn yd : ngiliz bas n, zmir ve çevresinin uydular Yunanistan taraf ndan ilhak edilmesi için yo un bir Barbar Türk kampanyas na bafllad. Bu yay nlara göre Türkler, Rumlar yok etmek için 20 gizli planlar yap yordu! Ve hep ekliyorlard ; zaten bu barbar Türkler Ermenileri de katlettiler! Bu gerekçe Bat bas n n en etkili propaganda silah yd. Sonra Yunanl lar zmir e ç kt. Bat bas n yine Türkleri suçlad ; Türkler inatç bir direnme gösterdi! Peki zmir iflgali konusunda yandafl medya ne yazd : ngilizleri stiyoruz. Bu bafll Alemdar gazetesi baflyazar Refii Cevat att. Osmanl y her türlü beladan kurtaran ngilizlerin, bu iflgalden de zmir i kurtaraca na inan yordu! Tealii slam Cemiyeti ise iflgalin hemen sonras na rastlayan Ramazan ay nda, baz memurlar n oruç yedi- ine, kimi kad nlar n tesettüre uymad na dikkat çekip zab talar n daha uyan k olmas n istedi. Saray ile Hükümet ise Paris Konferans na hangi bakanlar n gidip gitmeyece i tart flmas n yapt. Bu arada bir anket yay nland ve Müslüman halk n yüzde 60 n n ngiliz yönetimini istedikleri ortaya ç kt! Memnun olmayan birileri vard : Mustafa Kemal ve bir avuç arkadafl. Samsun a ç kt lar. Onu k sa bir süre sonra Mehmet Akif gibi yurtseverler takip etti. fiimdi Mehmet Akif hayatta olsayd ve Türkiye nin yaflad son y llardaki olaylar görse ne söylerdi acaba? Hiç ders al nsa tarih tekerrür eder mi? Odatv

23 BD EYLÜL 2011 Rahmi Turan n Tarihli Hürriyet Gazetesi nde Yay mlanan Yaz s Bir "Güneydo u gazisi" anlat yor Güneydo u da hemen her gün flehit veriyoruz. Önceki gün fi rnak ta askeri araca yap lan kahpe sald r ile bir yüzbafl ve iki er flehit edildi. Çat flmalarda yaralan p sakat kalanlar n say s çok fazla! Bugün, o kanl çat flmalar n dehfletini yaflayan bir gazimizin yollad uzun mektubu (yorum yapmadan özetleyerek) okurlar mla paylaflmak istiyorum: *** Hava o kadar s cakt r ki, beyninizdeki s v n n buharlafl p uçtu unu düflünürsünüz. Olufltu u anda kuruyup giden ter damlac klar ndan geriye kalan tuzlar yüzünüzün ve hatta elbisenizin her yan n kaplam flt r. Avucunuzun içindeki ter, elinizdeki tüfe inizin metal k sm n kayganlaflt r r, silah avucunuzun içinde v c k v c k oynar. Önünüzde yürüyen adam n, aya n n kuru toprakla her temas ediflinde ç kan toz, a z n z n kupkuru olmas na ve zor nefes alman za sebep olur. S rt çantan z n ask kay fllar n n omuzlar n zda yaratt a r lar, ancak saatler sonra çantay s rt n zdan ç kard n zda fark edersiniz. Yürüdü ünüz yerdeki her a ustos böce inin sesini, dallardaki kufllar, yüzünüzün etraf nda ürkütücü devriye uçufllar yapan ar lar n kanat seslerini, a z n za ve yüzünüze ya da küçük yaralar n üzerine konmaya çal flan sineklerin v z lt lar n duyars n z. Sonra... Sonra birden tüm sesler kesilir, b ça n dal kesti i gibi... Kufllar n sesleri, ar lar n ve sineklerin v z lt lar, hepsi bir anda biter. Gözlerinizi açt n zda önünüzdeki arkadafl n z de il, gökyüzünü 21

24 BD EYLÜL 2011 görürsünüz, yere düflmüfl oldu unuzu anlaman z birkaç saniye sürer. Tek hissetti iniz kesif bir barut ve yan k et kokusudur. Arkadafllar n z n ba rarak kofltu unu görür ama kula n zdaki ç nlama ve u ultudan, seslerini duyamazs n z. Sesleri yavafl yavafl duymaya bafllad n zda aya a kalkmaya çal fl rs n z ama baflaramazs n z... Aya n z yoktur çünkü... *** Ac olan daha sonra gördüklerinizdir... Televizyonlarda Aç l mlar dinler, iflbirlikçilere, Ali Kemâllere tan k olursunuz, Türk bayraklar n n yak ld n görürsünüz. Yine birkaç saniye sonra arkadafllar n z n sesleri aras nda May n kelimesini ay rt eder ve kalkmaya çal flt n zda aya n zdaki yo un ac y fark edersiniz. Aya n z yoktur ama yine de a r d n hissedersiniz. Ne oldu unu anlamak için bakt n zda ise parçalanm fl pantolonunuzun ve kopmufl aya n z n fark na var rs n z. flte her fley, o anda bafllar! Avaz n z ç kt kadar ba r rs n z. Sonra nefesiniz biter. Sonra yeniden nefes al rs n z ve yeniden ba rmaya bafllars n z. Sonra yine nefesiniz biter ve yeniden, yeniden ve yine Yan n za ilk gelen arkadafl n z size, Fazla bir fley yok, sadece küçük bir yara! der. Ama sizarkadafl n z konuflurken de, helikopterle hastaneye götürülürken de art k aya n z n olmad n biliyorsunuzdur. Hep bir soru ç nlar kafan z n içinde Neden ben, neden ben? Sonra uzun, st rapl hastane günleri... Takma bacaklar... Art k yar m insans n z ama... Vatan sa olsun yeter! *** Ac olan daha sonra gördüklerinizdir... Televizyonlarda Aç l mlar dinler, iflbirlikçilere, Ali Kemâllere tan k olursunuz, Türk bayraklar n n yak ld n görürsünüz. Bafl na çuvallar geçirilip afla lanarak elleri arkadan ba lanan Türk askerlerini görünce yüre iniz burkulur. Bu da yetmez, Türk askerlerinin kendi mahkemeleriniz taraf ndan çete diye suçland n, yarg land n görürsünüz. Bu da yetmez, binlerce kifliyi katleden eli kanl teröristlerin Ben bir fley yapmad m demeleri esas kabul edilir, sal verilirler. Siz yeniden vurulur, yeniden ölürsünüz her defas nda... Sizi sakat b rakan ya da öldüren may nlar yerlefltiren ellerin, ülkeye ihanet eden hainlerin serbest b rak ld n görmek sizi derinden yaralar! Ac lar n z içinize ak t r yine de Vatan sa olsun yeter! dersiniz ama... Vuruldu unuz vakit gövdenizden topra a akan kanlar bu defa yüre inizin derinliklerine akar!

25 Sadrazam Keçecizade Mehmed Fuad Pafla n n OTOPS Cengiz Özak nc Vasiyetnamesi Keçecizade Mehmet Fuad Paşa, Osmanlı toprağı olan Girit in Yunanistan a verilmesini isteyen Fransa ya verdiği yanıtlarla anılır daha çok. Fransız diplomat sorar: Osmanlı devletinin ne denli zayıfladığını görmüyor musunuz? Girit i hangi güçle elinizde tutacaksınız; neyinize güveniyorsunuz? Fuad Paşa yanıtlar: Devletimiz zayıflamış değildir. Güçlüdür. Öyle ki, üç yüz yıldır siz dışarıdan biz içeriden yıkmaya çalıştığımız halde bir türlü yıkamadık! Siyasi Siz D flar dan, Biz çeriden... Keçecizade Mehmet Fuad Paşa 23

26 BD EYLÜL 2011 Frans z diplomat sorar: Girit i kaça satars n z? Fuad Pafla yan tlar: Ald m z fiyata! (Yani 25 y l savaflarak) Yabanc larla yapt görüflmelerde, Osmanl n n güçlü oldu unu, kesinlikle y k lmayaca n söyleyen Fuad Pafla, 6 y l daha yaflasayd, siz d fl r dan biz içeriden 300 y ld r y kamad k dedi i Osmanl n n 1875 y l ndaki iflas ilan na tan k olacakt. Biraz daha yaflasayd, Girit i savaflmadan terketti imize tan k olacakt. Fuat Pafla,1869 da bütün bunlar göremeden öldü ve J. Lewis Farley, 1875 y l nda Fuad Pafla n n vasiyetnamesini ngilizceye çevirerek yay mlad. ngilizce çeviriden günümüz Türkçesine yap lan çeviriler de yay mland.(1) Vasiyetname nin 1896 da Cenevre de Mizan Matbaas nda Osmanl yaz s yla Vasiyetname-i Siyasiye ad yla bas lm fl Osmanl ca nüshas özel arflivimdedir. Osmanl cas uzmanlar d fl nda anlafl - lamayaca için, günümüz Türkçesine kimi yerde özgün metinden çevrimler katarak aktar yorum. Fuad Pafla, ölüm döfle inden Sultan Abdülaziz e özetle flöyle sesleniyor: *** Padiflah m, Birkaç gün ve belki birkaç saatden ziyade ömrüm yokdur. Bu kalan müddeti de büyük ve mukaddes bir vazifenin ifas na hasr etmek, uzun y llar n ve çok ac deneyimlerin semeresi olan son düflünce ve görüfllerimi dile getirerek ayaklar n z önüne sermek isterim. Elimdeki yaz gözgezdirmeniz için size sunuldu unda, ben bu âlemi terk etmifl olaca mdan, arz edece im konular tam bir güven ile de- erlendirebilirsiniz. Mezar derinliklerinden yükselen ses, yaln zca sadakatten söz açar. Cenab- Hakk sizi onurlu oldu u kadar da tehlikeli olan bir görevle yüküm- Keçecizade Mehmed Fuad Pafla n n Vasiyetname-i Siyasiye sinin Bat daki ilk yay n J. Lewis Farley in 1875 y l nda ngiltere de yay nlanan Decline Of Turkey (Türkiye nin flas ) adl kitab d r (solda). Kitab n ilk sayfas nda Fuad Pafla n n bir portresi bas l d r (ortada). Kitab n 27. sayfas nda Vasiyetname nin ngilizce çevirisi yer almaktad r (sa da) 24

27 Yurtsever geçinen kimi bilgisizler, sizi Osmanl n n geçmiflteki gücünün eski yöntemlerle de diriltilebilece ine inand rmak isterler. Bu, ba fllanmaz bir yanl flt r. BD EYLÜL 2011 lendirmifltir. Bu görevi hakk yla yerine getirmek için, ac ama önemli; Osmanl Devleti nin tehlikede oldu u gerçe- ini mutlaka ayr nt l biçimde düflünmelisiniz. Komflular m z n h zl geliflmeleri ve atalar m z n ak l erdirilemeyecek yanl fllar, bugün flu son derece vahim durumda bulunmam za yol açmakla, böyle korkunç bir tehlikeden korunmak için, Zat- fiahanenizin geçmiflle ilgiyi keserek, bizi yeni geliflme ufuklar na yöneltmeniz zorunludur. Yurtsever geçinen kimi bilgisizler, sizi Osmanl n n geçmiflteki gücünün eski yöntemlerle de diriltilebilece ine inand rmak isterler. Bu, ba fllanmaz bir yanl flt r. Gerçi komflular m z, atalar m z n zaman ndaki durumda bulunsalard, eski yol ve yöntemlerimiz, Zat- fiahanenizin bütün Avrupa ya sözünü dinletebilmesine yeterdi. Ne yaz k ki komflular m z bundan iki yüzy l önceki durumlar ndan pek çok ileri gidip, geliflmifller ve hepsi de bizi geride b rakm fllard r. Gerçi biz de ilerledik; flu anda hükümetimiz atalar m z nkinden daha fazla kayna a sahip ve geliflmeye aç kt r; ancak, eskiye oranla bu göreli üstünlük, yüzy l - m z n gereksinimleri karfl s nda hiç hükmünde kal r. Bugünkü günde Avrupa da söz sahibi olarak yaflayabilmemiz için gereken fley, sizden öncekilerin düzeyini tutturmak ya da onlardan ileri gitmek de il, geliflme yolunda flimdiki komflular m - za yetiflmek ve onlarla bu yolda onurla yar flmakt r. Düflüncemi gere ince aç klayabilmek için flöyle söyleyeyim: Oyalanmalar n gecikmelerin neden oldu u çöküflten kurtulabilmemiz; ngiltere kadar paraya, Fransa kadar bilgi ayd nl na ve Rusya kadar askere sahip olmam za ba l d r. Bizim için art k önemli olan Avrupa n n öteki ülkeleri ölçüsünde ileriye gitmektir. Görkemli ülkeniz, herhangi bir Avrupa devletinden daha ileriye gitmemizi sa layacak bütün gerekli unsurlara sahiptir. Ama böyle ilerlemek için bütün siyasi ve idari kurumlar m z de ifltirmek mutlaka gereklidir. Geçmifl y llarda yararlar görülmüfl birçok yasa ve düzenlemeler, bugünkü durumumuzda toplum için zararl olmaktad r. Yarad l fltan kendini aflmak e iliminde olan insan, kendi eserini kusursuzlaflt rmak üzere sürekli çabalamak ihtiyac ndad r. Ne mutlu ki insan do as n n flu belirtti im özelli i, Müslümanl k dininin özüyle tam bir uyum içerisindedir. Çünkü dinimiz dünyan n ilerlemesini ve insanl n kusursuzlaflmas n amaçlayan bütün ilkeleri içermektedir. Toplumumuzun geliflme yolunda ilerlemesini slamiyet ad na engellemeye kalk flanlar, Müslümanl ktan hiç pay almam fl, anlay fls z, bilinçsiz 25

28 BD EYLÜL 2011 cahillerdir. Bütün öteki dinler insan kafas n n geliflmesini engelleyici bir y n kat inançlarla ve de ifltirilmez kurallar ile ba l d r. Gizemli perdeler ve Kilisenin Yan lmazl kavram gibi buka lardan ar nm fl olmakla, yaln z slâml k, bize akl m z iyi kullan p dünyan n geliflimi yolunda ilerlememizi buyurmakta ve de il Arabistan da ve Müslüman ülkelerde, dahas yabanc yerlerde, Çin de, dünyan n en rak köflelerinde bile bilim ve beceri fl n aramaya bizi yöneltmektedir. slam n buyurdu u ilim, baflkalar n n ö retti i bilim den baflkad r san lmas n. Bilim kesinlikte tektir; ak l ve kavray fl dünyas n her yerde ayn günefl fl t r ve s t r. Ve madem bizim inançlar m zca slaml k, evrensel gerçekçilik ve bilginin bir ifadesidir; öyleyse ister putperestler ister Müslümanlar aras nda, ister Medine - de, ister Paris te, nerede bulunmufl olursa olsun, yararl bir bulufl, yeni bir bilgi kayna, her zaman slâm a aittir. Dolay s yla, Avrupa n n buluflu olan yeni yasa ve geliflme araçlar n bizim de benimsememize bir engel görülemez. Dinimizi gerçek özünü kavrayacak derecede iyi bilirim. Bilincim 26 de dile getirdi im düflünceleri tartacak ölçüde aç kt r. Evrenin Mutlak Hâkimi nin kutsal huzuruna ç kmak üzere ölümlü dünyay terk etmekte oldu um bir zamanda, padiflah ma, ülkeme ve dinime karfl nankörlük etmeye kalk flmayaca m apaç kt r. Bu bak mdan, sözlerime güveniniz: Avrupa dan örnek ald m z kurumlar n hiçbirinde dinimizin özüne ayk r görülebilecek herhangi bir yan katiyen yoktur. Sizi yeminle temin ederim ki, herhangi bir devletin art k Avrupa da varl n sürdürebilmesi için gerekli ve zorunlu olan bu önemli kurumlar slâml n güvenli i için bir an önce mutlaka benimsemeliyiz. fiunu da yeminle eklerim ki, Devlet inizin yönetimini bu do rultuda de ifltirerek düzenlemekle dinimizin Keçecizade Mehmed Fuad Pafla n n Vasiyetname-i Siyasiye si, Bat daki ikinci kez yine J. Lewis Farley in 1876 da ngiltere de Turks And Christians: A Solution Of The Eastern Question adl kitab n yay nlanm flt r (solda). Vasiyetname kitab n 235. sayfas nda yer almaktad r (sa da).

29 Avrupa dan örnek ald m z kurumlar n hiçbirinde dinimizin özüne ayk r görülebilecek herhangi bir yan katiyen yoktur. Sizi yeminle temin ederim ki, herhangi bir devletin art k Avrupa da varl n sürdürebilmesi için gerekli ve zorunlu olan bu önemli kurumlar slâml n güvenli i için bir an önce mutlaka benimsemeliyiz. kutsall na ayk r bir fley yapm fl olmayaca m z bir yana, bütün Müslümanlara flimdiye kadar en flanl atalar - m z n düfllerinde bile ak llar ndan geçmemifl, en yasal ve adaletli, en övgüye yarafl r ve onurlu bir hizmette bulunmufl olacaks n z. Böyle yeniden dirilmek gibi büyük bir ifl, bir çok sorunu içerir. Bunlar üstünde ayr nt l olarak durmaya ne gücüm ne de yaflamak için kalan zaman m yeter. Ama kendisiyle dost ve kardefl olarak yaflad m büyük bir adam, flu anda sizin yan n zdad r. Cenab- Hakk onu size ba fllas n! O, Osmanl Devleti nin güvenlik ve kalk nmas n sa layacak yollar herkesten iyi bilir. Ben, Zat- Hümayununuz a, önce onun say s z deneyimlerinden kaynaklanan olgun bilgi ve dirayetine baflvurup emin olmadan hiçbir öneri ve ö ütte bulunmam fl md r. Sizden rica ediyorum, Efendim, ondan güveninizi esirgemeyiniz. Güveniniz mutlak olsun, çünkü büyük naz rlar n devlet ifllerindeki üstün baflar lar, büyük BD EYLÜL 2011 hükümdarlar n kesin güveniyle gerçekleflir. Zat- fiahaneniz e vermeye kalk flt m ö üt o sad k bendeleriniz Devlet in ihtiyac olan hizmetleri yerine getirirken, eflsiz yeteneklerinin cahil meslektafllarca sekteye u rat lmas na f rsat vermemenizdir. Onun emek ve çabalar na en çok zarar dokunacak fley, kendisini anlamaktan aciz birtak m adamlarla beraber çal flmak zorunlulu unda kalmas olacakt r. fi imdi de d fl iliflkilerimiz hakk nda bir iki söz söylemek isterim: Esas bu konuda devletimizin ifli büsbütün güçtür. Düflmanlar m z kendi bafl m za uzaklaflt rmaya iktidar m z yetmedi inden, d flar dan dost ve müttefik arama a mecburuz. Düflmanlar - m z n haks z ve kas tl birçok ç karlar n n a r bask s alt nda tarifi imkans z bir zor yere s k flt k. Haklar m z n en önemsizini bile korumak için atalar - m z n ülkeler fethine sarf ettiklerinden fazla güç, beceri ve cesaret göstermemiz gerekiyor. ngiltere; yabanc müttefiklerimiz içinde en önemlisidir. D fl politika ve dostlu u, siyasî kurumlar ölçüsünde sa lamd r. ngiltere nin bize çok büyük hizmet ve yard mlar dokundu u 27

30 BD EYLÜL 2011 gibi, bundan böyle yapaca yard mlardan da vazgeçemeyiz. Her ne olursa olsun, dünyan n en sab rl ve metin milleti olan ngilizler, bizim en önde gelen ve en son vazgeçece imiz müttefiklerimiz olacaklard r. Bendenizce, Bab- Âli yi ngiltere nin dostlu undan mahrum görmektense birkaç vilayetimizi elden ç km fl görmek daha iyidir. Fransa; son derece iyi idare etmeye zorunlu oldu umuz bir müttefiktir. Bu zorunluluk, Fransa n n etkin deste- ini sa lamaktan çok, varl m z n devam n tehlikeye koyabilecek iktidara sahip bulunmas ndand r. Bu flövalye ruhlu millette duygusall k ince hesaptan fazla oldu undan, düflmanlar nda bile olsa, geliflme iste i tafl yan ve büyük fikirlere karfl sevgi ve sayg duyarlar. Bu gönlü yüce insanlar n dostlu unu korumak için onlar n fikirlerinden geri kalmayarak, hem hayal güçlerine hem de ruhlar na hitab eden geliflme giriflimlerinde bulunulmal. Fransa, hakk m zdaki olumlu görüfl ve umutlar n bofla ç kt n gördü ü gün, bizi zararl ç kartacak ve sonumuza sebep olacak birtak m düzenlemelere bizzat kalk flacakt r. Avusturya; Avrupa daki özel ç karlar yüzünden düfltü ü güç durum karfl s nda Do u siyasetinde ölçülü davranmak zorunda kalm flt r. K r m Savafl s ras nda iflledi i büyük hatan n ve Almanya dan sürülüp ç kar lmas - n n sonucunda, kendisine yöneltilecek tedbirlerin bundan böyle Kuzey den gelece ini görmektedir. Ayn tehlike 28 hiç kuflkusuz bizi de tehdit etti inden, Viyana ca ak ll ve uzak görüfllü bir politika izlendi i sürece Avusturya, Bâb- Âli nin do al bir müttefiki olarak kalacakt r. Bir yüzy ldan aflk n Do u da asayifli ihlâl edip duran bu büyük bir tehlikenin tam olarak ortadan kald r lmas, Bâb- Âli ile Avusturya n n ittifak ve bu ittifak n da bütün Bat l müttefiklerimizce desteklenmesine ba l d r. Prusya; flimdiye kadar Do u sorunlar na karfl kay ts z durmuflsa da, Alman Birli i ni gerçeklefltirme siyaseti gere- ince bizi feda edivermesi hiç de olanak d fl de ildir. Ama bu birli i bir kez sa lad ktan sonra, Almanya n n kendisinin de en az öteki büyük Avrupa devletleri ölçüsünde Do u Sorunu yla ilgili ç karlar oldu unu anlamakta gecikmeyece i muhakkakt r. Yine de Cenab- Hak muhafaza buyursun, Almanya, Avusturya topraklar n Avrupa vilayetlerimize düflmanlar m z n el koymas na göz yummak karfl l nda zapt etmifl olmas n. Rusya; devletimizin srarl düflman - d r. Rusya n n Do u ya do ru yay lmas Moskova n n kaderinin kaç n lmaz bir yasas. Bendeniz de bir Rus naz r olsam, stanbul u zapt için dünyay altüst ederdim. Dolay s yla, Rusya n n sald rgan hareketleri karfl s nda ne flaflk nl a düflmeli ne de flikâyetçi olmal y z. Bugün aleyhimize ilerliyorsa, bu -aradaki biçimsel ayr l a ra men- bir zamanlar bizim Bizans a karfl hareketimize benzer. Bu bak mdan, Moskova istilâs na karfl salt mevcut