KR Z YÖNET M NDE ALTIN ADIMLAR ALTIN ADIMLAR

Transkript

1 BÜLTEN TÜRK MÜCEVHERC LER B RL N N ÜCRETS Z YAYINIDIR Kas m-aral k 2009 Say 06 Prof. Dr. Erol Kat rc o lu: Krizde Ortado u ya yat r m yap n Sektör mensuplar Gold stanbul Fuar n de erlendirdi Devlet Bakan Zafer Ça layan: ÖTV indirimi için gerekli ad mlar at lmal Türkiye nin ilk evlilik konseptli AVM si 14 fiubat ta Kuyumcukent te aç l yor RICHARD LUECKE den KR Z YÖNET M NDE ALTIN ADIMLAR

2

3 baflkan dan KR Z KÜRESEL DE OLSA, Y YÖNETEN KAZANIR! 2008 y l n n Eylül ay ndan bu yana tüm dünya gibi ülkemiz ve sektörümüz de krizle yat p krizle kalk yor. Söz konusu olan küresel bir kriz oldu u için tek tek firmalar n olaya do rudan müdahale etmeleri beklenemezse de, Elle gelen, dü ün bayram deyip bir kenara çekilmedik ve çekilmemeliyiz tabii. Her fleyi hükümetten ve ekonomiyi yönetenlerden bekleyenlerin sonu maalesef hüsran olabilir, çünkü kriz küresel de olsa her bir firma kendisine yans yan boyutunu iyi yönetmekle yükümlü. Sektörümüzün en önemli pazarlar aras nda yer alan ABD, Avrupa Birli i ülkeleri, özellikle de Do u Avrupa ülkeleri krizi en yo un yaflayan ekonomiler. Söz konusu ülkelerde büyük bir talep azalmas ve pazar daralmas yaflan yor. Sektörümüz ihracat n n lüks tüketim maddesi kapsam nda oldu u göz önüne al nd nda, global pazar daralmas n n bizi do rudan etkiledi ini söyleyebiliriz. Krizden ç k lmakta oldu una iliflkin sinyallerin al nmaya baflland flu günlerde at lacak ad mlar n çok do ru seçilmesi gerekiyor. Öncelikle; baflta Birleflik Arap Emirlikleri ve Körfez ülkeleri gibi küresel krizden görece daha az etkilenen pazarlar olabildi ince korumaya çal flmakla birlikte, yeni pazarlara ulafl p onlar gelifltirmek için de çaba harcamak gerekiyor. Bu ba lamda Asya pazar n n krize ra men iyi çaba harcan rsa verim al nabilecek bir pazar oldu unu düflünüyorum. Ancak halen geliflmekte olan daha da öncelikli bir pazar var ki, hepimizin yeni strateji ve taktikler gelifltirerek bu yeni parlamaya bafllayan pazara yönelmemiz gerekiyor. ran, Irak, Suriye, Lübnan gibi Ortado u ülkelerini kastediyorum. çerideki sayfalar m zda okuyaca n z, de erli hocalar m zdan Prof. Dr. Erol Kat rc o lu nun da dedi i gibi Ortado u ülkeleri, küresel ekonomik sistem içinde a rl kl bir yere sahip olmad klar için krizden pek çok ülkeden daha az etkilendiler. Türkiye bugün bu ülkelerle aras ndaki sorunlar bir bir çözerek, yak n dostluk ve ticari iliflkiler gelifltirmeyi bir devlet projesi olarak ele al yor. Söz konusu ülkeler Türkiye ve dünya ile sorunlar azald kça, yeni ve güçlü pazarlar olma potansiyeli tafl yor. Sektörümüz ve tek tek firmalar m z, krizden ç kma sürecinde bu yeni pazarlar göz önüne alarak bir an önce kollar s vamal. Krizden baflar yla ç kabilmenin bir di er yolu, maliyetleri düflürmek; gerek iç gerekse d fl pazarda var olandan daha genifl tüketici kitlesini hedef alacak, rekabet gücü yüksek, düflük maliyetli yeni ürün gruplar tasarlamaktan geçiyor. Kriz ortam nda maliyetleri düflürmek için at lacak en etkili ad mlardan biri de teknolojiye yat r m yapmak. flçi ç karmak ya da ücret azaltmak yerine modern teknoloji kullanarak maliyetleri düflürebilirseniz, krizi kâra dönüfltürebilirsiniz. Global de olsa krizler bir gün mutlaka biter. Önemli olan krizin size yans yan boyutunu firma baz nda iyi yönetebilmek, zaman nda en do ru kararlar alabilmek ve bir sonraki krize haz rl ks z yakalanmamak için yaflananlardan gerekli dersleri ç kararak, deneyim biriktirmektir. Sektörümüzün tüm firma ve çal flanlar na krizsiz günler diliyorum mam Alt nbafl MAM ALTINBAfi JTR-Türk Mücevhercileri Birli i Baflkan 3

4 çindekiler Mücevher Tan t m A.fi. ad na mtiyaz Sahibi MEHMET ZEREN BAfiKAN DAN / MAM ALTINBAfi 3...Kriz küresel de olsa, iyi yöneten kazan r. 6 YAYIN KURULU Efrin Ba, lyas Genço lu, Mehmet Zeren, Ifl l Kuru, Figen Kumru Akflit JTR YÖNET M KÜRESEL KR Z N SEKTÖRE ETK LER N ANLATTI: aya kadar alt n n külçe fiyat 900 dolar n alt na düfler. GENEL YAYIN YÖNETMEN Figen Kumru Akflit SORUMLU MÜDÜR Efrim Ba DE ERL MADEN VE MÜCEVHERAT SEKTÖREL KIRILIM ÇALIfiTAYI YAPILDI te Türkiye nin 500 milyar dolarl k ihracat hedefine katk da bulunulacak 4 GÖRSEL YÖNETMEN Metin Özkan HABER MERKEZ Yi it Ünsay YÖNET M YER VE ADRES stanbul De erli Maden ve Mücevherat hracatç lar Birli i D fl Ticaret Kompleksi A Blok Kat:2 Çobançeflme Mevkii, Sanayi Cad. Yenibosna-Bahçelievler stanbul / TÜRK YE SEKTÖR MENSUPLARI FUARLARA NASIL BAKIYOR? 10...Kerim Güzelifl, Kemal Merim, Ali Kar fl k, Efrim Ba, Selami Özel anlatt. DOSYA: KR Z YÖNET M NDE ALTIN ADIMLAR fl daresi Uzman Richard Luecke den alt n de erinde öneriler, krizle bafla ç kman n yollar SÖYLEfi : PROF. DR. EROL KATIRCIO LU: Krizde Ortado u ya yat r m yap labilir. 26 Telefon: (0212) Faks: (0212) Web: BASILDI I YER Elma Bilgisayar ve Bas m Halkal Caddesi No: 164 B/ Blok Sefaköy-Küçükçekmece / stanbul Telefon: (0212) YAYIN TÜRÜ Yerel, süreli SÖYLEfi : DOÇ. DR. MEHMET fi fiman Kriz kolay bitmeyecek, tasarruf yapmak laz m. YÜKSEK ÖTV DEVAM ED YOR 25...JTR Yönetim Kurulu Üyesi Münir Üçkardefl ve Devlet Bakan Zafer Ça layan, ÖTV için gerekli ad mlar n at lmas n istiyor. 34 JTR BÜLTEN JTR- Türk Mücevhercileri Birli i nin ücretsiz yay n d r. çerideki yaz ve foto raflar ancak kaynak gösterilerek kullan labilir. TÜRK YE N N LK EVL L K KONSEPTL AVM S KUYUMCUKENT TE 26...K Afi Yönetim Kurulu Baflkan Kemal Merim. 14 fiubat ta aç lacak AVM yi anlatt.

5 38 HRACATÇI REHBER hracatta alternatif ve finansman teknikleri, Yurtd fl fuar destekleri...30 TÜRK T CARET HEYET GÜNEY AFR KA DAYDI DMM B ad na geziye kat lan Münir Üçkardefl, Güney Afrika y potansiyeli yüksek bir pazar olarak tan ml yor...32 ÜLKE RAPORU: GÜNEY AFR KA CUMHUR YET Dünyan n en zengin alt n ve elmas yataklar na sahip olan Güney Afrika Cumhuriyeti, Afrika n n en güçlü ekonomisi...34 GEZ : GÜNEY AFR KA ki okyanusun ortas nda; bambaflka bir co rafya, bambaflka bir kültür SÖYLEfi : DÜNYA ALTIN KONSEY N N YEN BAfiKANI C HAN GÖKSEL: Alt n n varl k s n f ndaki rolünü güçlendirece iz E T M: TAYLANDLI UZMANLAR RENKL TAfiLARI ANLATTI Kuyumculuk sektörü mensuplar ; renkli tafllar n ifllenmesi, tan mlanmas ve pazar konusunda bilgilendi SÖYLEfi : TAYLAND DE ERL TAfi VE MÜCEVHER ENST TÜSÜ D REKTÖRÜ W LAWAN AT CHAT: Biz dünyan n de erli tafl merkeziyiz HRACAT RAPORLARI 2009 un ilk 10 ay nda ihracat rakamlar ne oldu?...46

6 Sektör JTR Baflkan mam Alt nbafl: Kay tl çal flma konusunda devletten ricas olan tek sektör biziz 6 JTR Yönetim Kurulu Baflkan mam Alt nbafl, ekonomi bas n yla bir araya geldi i toplant da küresel krizin sektöre etkisini de erlendirdi. Sektörünün önemli sorunlar ndan biri olan ÖTV konusunda da bas na bilgi veren Alt nbafl; Kay tl çal flma konusunda devletten ricas, beklentisi olan tek sektör biziz dedi. JTR Yönetim Kurulu Baflkan mam Alt nbafl ve Arap Emirlikleri yle % 40, Rus- 62, Almanya yla % 31.80, Birleflik Baflkan Vekili lyas Genço lu, 20 Ekim de Atad n ifade eden Alt nbafl, bu ya yla ise % 68 oranlar nda azalköy Sheraton Oteli nde ciddi düflüfller üzerine sektörün ekonomi bas n yla bir alternatif pazar aray fl na bafllad n ve krizden nispeten daha araya geldi. CNN Türk, Reuters, Milliyet, Hürriyet, az etkilenen Ortado u ve Kuzey Kanal A muhabirlerinin Avrupa ülkelerine yöneldi ini kat ld toplant da, küresel krizin Türkiye de ve zarlar aras nda ran, Suriye, Irak, belirtti. Alt nbafl, alternatif pa- dünyada mücevher sektörüne olan etkileri ile ti ini de sözlerine ekledi. Cezayir, Libya ve Fas n bafl çek- sektörün bafll ca sorunlar ndan olan ÖTV de son Son dönemde yükselen alt n fi- Alt n fiyatlar düflecek JTR Yönetim Kurulu Baflkan mam Alt nbafl, durum konufluldu. Baflkan Vekili lyas Genço lu yatlar hakk nda görüfllerini de JTR Yönetim Kurulu Baflkan mam Alt nbafl toplant da önce, küresel ekonomik krit n fiyatlar ndaki bu yükseliflin üretime yans mas olumsuz ifade eden mam Alt nbafl, Alzin etkisi alt ndaki Türk mücevher ihracatç lar n n nas l bir oldu. Alt n üreticisi olarak iflledi imiz ürünün hammaddesi çok pahal. Alt n üreticileri, eskiden 1 milyon dolarla yol haritas çizdiklerini anlatt y l n n yaz aylar ndan bu yana mücevher ihracat n n ABD yle % 44, talya yla % yapt klar ifli flimdi 3 milyon dolarl k yat r mla yapabiliyor.

7 Bu da elbette sektörü olumsuz etkiliyor dedi. Krizden önce alt n fiyatlar n n sat n almaya daha uygun düzeyde oldu unun alt n da çizen Alt nbafl, sözlerini flöyle sürdürdü: Fiyatlardaki art fltan sonra, alt n sat fllar nda talep düflmesi yafl yoruz ama bu sadece Türkiye de de il dünyada da böyle. Bu durum mücevher sektöründe üretim ve sat fl yapan herkesi etkiliyor. Ama ben alt n fiyatlar - n n sürekli bu kadar yüksek seviyelerde kalaca n düflünmüyorum; mutlaka düflecektir. Art fl n devam etmesi, geliflmifl ülkelerdeki be enilerin de iflmeye bafllamas gibi nedenlerle dünyada alt n tak yerine çelik ve gümüfl gibi aksesuarlar kullan lmaya baflland. Alt n fiyatlar flu anda olmas gerekenin üzerinde seyrediyor. Ancak uzun vadede bu nedenlerle alt n çok da kâr getiren bir yat r m arac olmayacak. 3 ile 6 ay içinde alt n n 900 dolar n alt na düflece ini düflünüyorum. Bu y l n ilk 3 ay nda alt n ithalat yapmad klar n belirten Alt nbafl, 2009 u ton civar nda alt n ithalat yla tamamlamay öngördüklerini de sözlerine ekledi. ÖTV sektöre zarar veriyor JTR Baflkan Alt nbafl, toplant da ÖTV uygulamas ile ilgili görüfllerini de bas n mensuplar yla paylaflt ; ÖTV sorunu çözülmeden, Türkiye'de kuyumculuk sektörünün kurumsallaflmas mümkün olamaz. ÖTV sorunu, flu anda sektörün en önemli sorunu dedi. Tasar mc s, ekibi olan, reklam ve tan t m yapan kurumsallaflm fl firmalar n küçük firmalar karfl s nda zorda kald n de belirten Alt nbafl, Biz rekabet edilebilir koflullarda çal flmak istiyoruz. Ayn zamanda bu uygulama kay t d fl - l a neden oluyor. Biz kay tl çal flmak istiyoruz. Kay tl çal flma konusunda devletten ricas, beklentisi olan tek sektör biziz diye konufltu. % 20 lik ÖTV nin tüketiciye ulaflana dek % 40 lara varan oranlara ç kt n ve dünyan n hiçbir ülkesinde böyle bir uygulama bulunmad n da ifade eden Alt nbafl, ÖTV ile ilgili aç klamalar n flöyle sürdürdü: Bu vergi 2004 y l nda 7-8 ay süreyle kald r lm flt. Ancak kamuoyu bu verginin kald r lmas konusunda ikna olamam flt. Bas n mücevherden vergi nas l al nmaz diye tepki göstermiflti. Oysa biz KDV nin veya gelir vergisinin kald r lmas n istemiyoruz. Sadece ÖTV nin kald r lmas n istiyoruz. Verginin fazla olmas, verginin al nd anlam na gelmiyor. P rlanta gibi yurda girifl ve ç k fl baflka yollardan rahat bir flekilde yap labilecek bir ürünün ÖTV'sini bu kadar yüksek tutarsan z, bu durum sektöre olumsuz yans r. Oysa vergi oran düfltü ünde, toplanan vergi artacak ve sektör kay t içine girmeye bafllayacakt r. fiu anda % 20 oran var ama % 20 oran nda da devlet vergi alam yor. Verilere göre, geçen sene al nan vergi 4 milyon dolar geçmez. Yüksek ÖTV'nin yaratt vergi kayb, milyon dolar civar nda. 7

8 Sektör De erli Maden ve Mücevherat Sektörel K r l m Çal fltay yap ld 2023 te Türkiye nin 500 milyar dolarl k ihracat hedefine katk da bulunulacak De erli Maden ve Mücevherat Sektörel K r l m Çal fltay nda mücevher sektörünü Cumhuriyet in 100 üncü y l na tafl yacak ilk ad mlar at ld, mücevher sektörünün 2023 te 500 milyar dolar ihracat hacmi hedefine nas l katk da bulunabilece i tart fl ld y l nda yaklafl k 336 milyar dolar civar nda olan dünya de erli maden ihracat n n, 2023 y l nda 850 milyar dolar civar nda gerçekleflece i tahmini yap ld. 8 Bülten JTR Türkiye hracatç lar Meclisi (T M), stanbul Maden ve Metaller hracatç Birlikleri Genel Sekreterli i ( MM B) iflbirli i ve Execution Partners moderatörlü ünde organizasyonu yap lan De- erli Maden ve Mücevherat Sektörel K r l m Çal fltay 11 Kas m günü Yenibosna D fl Ticaret Kompleksi Konferans Salonu nda gerçeklefltirildi. Cumhuriyet in 100 üncü y l olan 2023 te, 500 milyar dolarl k ihracat hedefi paralelinde; mücevher sektörünün bu hedefe nas l katk da bulunabilece inin, sektörün bu do rultuda yükselifle geçmesi için makro ve mikro ölçekte hangi ad mlar n at lmas gerekti inin tart fl ld çal fltaya; kuyumculuk sektörünün önde gelen firma sahipleri, ilgili kurumlar n baflkanlar ve yönetim kurulu üyeleri kat ld. Baflar nas l sürdürülecek? Hedefler somutlaflana ve süreç olgunlaflana dek sürecek olan bir dizi çal fltay n ilki olan Sektörel K r l m Çal fltay nda ilk olarak mücevher sektörünün içinde bulundu u durum tan mland y l ndan bu yana ihracat n sürekli artt na dikkat çekilen çal fltayda; bu baflar n n ihracat etkileyen bürokratik engeller envanteri de ifliklikleri, Turquality giriflimi, fuar teflvikleri, ihracat stratejik plan portal gibi uygulamalar sayesinde elde edildi i vurguland. Beklentiler dahilinde sürdürülebilir büyümenin sa lanmas ve ihracatç lar m z n küresel piyasada rekabetçiliklerinin art - r lmas için uyumlanma ve koordinasyona ihtiyaç oldu unun alt çizildi. Çal fltayda ayn zamanda Türkiye 2023 hracat Stratejisi nin uygulamaya aktar lmas ve performans yönetimi, stratejik yönlenme, performans programlar n n oluflturulmas yaklafl mlar üzerinde genel bir de erlendirme yap ld. Türkiye nin ihracat vizyonunun befler y ll k üç dönemde de erlendirildi i çal fltayda, dönemine dair hedefler rekabetçi gücün, istihdam n ve bölgesel geliflimin inovasyonla gelifltirilip pazar pay n n art r lmas n ve as l de iflimi sa layacak alanlara yat r m yapmak için gerekli kayna- n yarat lmas n sa lamak olarak dile getirildi te dünya de erli maden pazar 850 milyar dolar de erinde olacak Çal fltayda mücevher sektörü ile ilgili olarak dünya ticare-

9 tinin yak ndan incelenmesi, sektörel öngörü ve varsay mlar n ortaya konmas, 2023 itibar yla sektörün ulaflaca büyüklü ün tahmin edilmesi ve sektörün kritik baflar faktörlerinin belirlenmesi üzerinde durularak mücevher sektörünün strateji haritas n n flekillendirilmesi amac yla mümkün oldu unca çok unsur netlefltirilmeye çal fl ld. Dünya ekonomisi büyüme ve sektörel da l m öngörülerinin de ele al nd çal fltayda, 2008 y l nda yaklafl k 336 milyar dolar civar nda olan dünya de erli maden ihracat n n 2023 y l nda 850 milyar dolar civar nda gerçekleflece i tahmini yap ld. En önemli engel ÖTV De erli maden ve mücevherat sektörüyle ilgili ortaya konan 2023 y l na dönük öngörüler ise flöyle oldu: De erli maden ve mücevherat sanayinde temel metaller platin, paladyum ve rodyum ile temel mücevherat alt n ve gümüfltür. Temel metaller büyük ölçüde sanayide tüketilmektedir. Mücevherat ise büyük ölçüde hane halklar n n tak harcamalar ile tüketilmektedir. De erli maden ve mücevherat fiyatlar genel arz ve taleplerinin d fl nda, küresel ekonomik koflullardan etkilenmekte ve buna ba l olarak dalgalanmaktad r. Alt n ve gümüfl ile geliflmeleri büyük ölçüde hane halklar n n mücevherat talebi flekillendirecektir. Geliflmifl ülkelerde alt n ve gümüfl mücevherata talep dura anlafl rken, kuvvetli talep art fl orta s - n f n h zla geniflledi i geliflen ülkelerden ve enerji zengini ülkelerden kaynaklanacakt r. Çal fltayda kat l mc lar Türk mücevher sektörünün geliflmesinin ve dünya çap ndaki rekabet gücünü art rmas n n önündeki en büyük engel olarak de erli tafl ve ham alt ndan al nan %20 oran ndaki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ni gösterdiler. Cevhere yolculuk bafllad Jival Kuyumculuk Geliflim Akademisi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Tekstil ve Moda Tasar m Bölümü ile gerçeklefltirdi i Cevhere Yolculuk adl e itim ve sosyal sorumluluk projesiyle Türkiye de bir ilke imza att. Jival Kuyumculuk Geliflim Akademisi nin, kuyumculuk sektörüne nitelikli tasar mc lar yetifltirilmesinde katk sa lamay amaçlayan Cevhere Yolculuk e itim projesi tamamland. stanbul Valisi Muammer Güler, Befliktafl Belediye Baflkan smail Ünal, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Rahmi Aksungur, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Fakültesi Dekan Prof. Zeki Alpan, Jival Yönetim Kurulu üyeleri, tekstil sektörünün önde gelen isimleri Süleyman Orakç o lu, Gamze Saraço lu ve Özlem Süer in de kat ld kokteylde, tak tasar m dersi alan ve eserleri sergilenen ö rencilere kat l m belgeleri verildi. Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Tekstil ve Moda Tasar m Bölümü 3 ve 4'üncü s n f ö rencilerine yönelik tak tasar m e itim program, 2009'un fiubat ay nda bafllad. Bölüm ö rencileri; dünyada ve Türkiye de kuyumculuk, tak tasar m n n geliflimi, kuyumculuk sanat n daha yak ndan tan ma, üretim tekniklerine vak f olma, kuyumculukta tasar ma yeni bak fl aç lar getirme gibi teorik bilgilerin yan s ra; üretim tesislerindeki pratik dersler ve üniversite d fl ndaki di er mekânlarda e itim ald. Projede bölüm ö rencileri Sevgi Aky ld r m iki yüzük, Aybüke Pak iki kolye, Damla Yücebafl bir brofl ve bir bilezik, Aysun fiahin bir küpe, bir brofl ve bir kolye ucu, Zeynep Güntafl bir kolye ve bir yüzük, Duygu Gönül iki brofl, Seden Befliro lu iki yüzük, Hilal Beder üç yüzük, bir kelepçe bilezik, Ifl l Bilgen bir kolye, bir yüzük, Meltem Balkan iki küpe, üç yüzük, Duygu Gürses dört kolye tasar m ile sergiye kat ld. Uygulama çal flmalar nda baflar sa layan ö rencilere sektörde tasar mc olarak ifl bulma f rsat da sunan Jival, gençlere yeni ifl alanlar yarat lmas n da hedefliyor. Bülten JTR 9

10 Araflt rma Sektör mensuplar fuarlara nas l bak yor? Türk mücevher sektörünün en önemli gündem konular ndan biri fuarlar. 25 y ll k stanbul Jewelry Show Fuar na Yeni Oluflum Grubu taraf ndan Gold stanbul Fuar da eklendi. Tüyap Fuarc l k n organizasyonunu üstlendi i ve fiubat tarihlerinde düzenlenecek Gold stanbul Fuar, sektöre yeni bir fuarc l k anlay fl yla beraber uluslararas baflar vaat ediyor. Peki tüm bu geliflmelere sektör nas l bak yor? mücevher sektörünün nabz n tuttu. 10 Bülten JTR Y k c de il yap c rekabet olmal KER M GÜZEL fi - Arifl stanbul Jewelry Show sizin aç n zdan nas l geçti? bul daki flu fuara kat lmal y m? sorusuna cevap yapmal y z. nsanlar Neden Türkiye deki, stan- Bu fuar, tarih olarak a ustos sonu ve eylül bafl nda yap lan bir önceki fuardan daha iyiydi. yiz. stanbul dünyan n baflkenti bence. Sektör verebilmeli. Biz dünyan n merkezi gibi bir yerde- Krizin etkileri yo un olarak görünmesine ve fuar iki salona düflmüfl olmas na ra men tarihin lifltirirsek; fuar yapanlar da bu noktalara el atarsa, olarak kendimizi üründe, hizmette, kalitede ge- de etkisiyle, bizim için iyi bir fuar oldu. Yeni baflar kaç n lmaz olur. Yurtd fl ndan insanlar çamüflteriler edindik, ifl hacmi olarak memnun rm fl olman z yetmez. Tan t m, reklam, yarat c - ayr ld k. San r m haz rl n iyi yapanlar ad na l k gerekiyor. Dünyan n en önemli isimleri, Madonna gibi isimler getirilmeli belki. nsanlar bu sesi duyup gel- iyi bir fuar oldu. Tarihin yan s ra, alternatif fuar n do mufl olmas ndan dolay yap lm fl olan haz rl klar ve agresif pazarlama diklerinde de içi dolu bir fuar görmeliler. Böylece bir dahaki biraz sonuç verdi. Ben flikayetlerin baz lar n n abart l oldu unu düflünüyorum. Objektif bakmaya çal fl yorum. Herkese de yenisini yapmak gerekir. sene tekrar gelmek isteyecekler. Herkesin yapt n de il en bu flekilde bakmas n öneriyorum. Bugün bütün dünya fuarlar, hatta en güçlüleri dahi kan kaybediyor. Fuarlar n ço almas, menni ediyorum, çok önemli bir fleyin alt n da çizmek istiyo- Dünyan n en iyi fuar olmak iddias çok güzel bir fley. Ben te- ifl hacminin düflmesi, küresel kriz, arz n çok fazla olmas ve talebin ayn oranda olmamas gibi nedenler söz konusu. r fl k. nsanlar para kazanam yor, herkes bir ç k fl ar yor. Biz Arifl rum. Sektörde birçok firman n bu oluflumdan kafalar biraz ka- Gold stanbul Fuar için ne düflünüyorsunuz? olarak Yeni Oluflum Grubu öncülü ünde organize edilecek E er ayn fleyler tekrar edilirse olumsuz netice kesindir. Yani Goldistanbul Fuar na kat laca z. Y k c rekabetten öteye yap - verimsizlik ve negatif tepkiler. Bence kimsenin yapmad n c rekabet olmal.

11 Gold stanbul u desteklemek sektörün asli görevidir KEMAL MER M - Kuyumcukent Yönetim Kurulu Baflkan, Model Gold stanbul Jewelry Show sizin aç n zdan nas l geçti? stanbul Jewelry Show Fuar na umulan n üzerinde bir ilgi vard. Bu kadar n beklemiyorduk aç kças. Üst üste koydu umuz zaman fuar genelde güzel geçti diye düflünüyorum. Fazla da bir beklentimiz yoktu zaten. Çünkü biliyorsunuz bu lokal bir fuar. Ben ufak tefek fleylere tak lm yorum. Hal lar, tuvaletler gibi meseleler benim için küçük detaylar. Tabii bu detaylara da dikkat edilirse güzel olur ama burada esas olan, sektörün dünyadaki pastadan ald pay n ço almas. Gold stanbul Fuar hakk nda görüflleriniz neler? Sektör aray fl içinde oldu u için bu ad m at ld. Ben de Kuyumcukent Yönetim Kurulu Baflkan olarak bu konuyla ilgili görüflmelere bizzat kat ld m. Bir heyecan olufltu ve bir yeni oluflum ç kt ortaya. Bunu desteklemek, yaflatmak, daha iyi yerlere götürmek bu sektörün asli görevlerinden biri. Biz sektör olarak kenetlendik. Burada Tüyap Fuarc l k n da görüflmeler esnas nda çok büyük vaatleri, çal flmalar oldu u söylendi. Tan t m için 500 bin dolar nakit ay r ld ve tamamen bu paran n harcamas - n n, koordinasyonunun bizim irademizde olaca söylendi. Tüyap Fuarc l k gerçekten bu ifli profesyonelce düzenleyen bir flirket. E er ilkinde baflar l bir fuar dönemi yaflan rsa, sektör bundan ileriye dönük çok fayda sa lar diye düflünüyorum. Biz hiçbir kurum ya da kifliye en ufak bir flekilde tav r almak, cephe almak niyetinde de iliz. Burada amaç sadece ve sadece Türk kuyumculuk sektörünün geliflmesi. Türk motifleriyle, Türk el sanatlar yla ifl yapan küçük iflletmelerimiz fuarlara kat lam yorlar, çünkü bu onlar için bir maliyet demek. E er kurulacak vak f bu arkadafllar m za da kucak açarsa, el sanatlar n yaflatm fl oluruz. Bu nokta da bence çok önemli. Sektör birlik ve beraberlik içinde hareket ederse, 5 y lda gerçekten bu fuar dünyan n say l fuarlar aras na girebilir. Gold stanbul a kat laca z AL KARIfiIK - Simoro Kuyumculuk stanbul Jewelry Show beklentilerinizi makt r. fiunu da ekleyeyim, Gold stanbul a da karfl lad m? kat laca z. Bu iflte var z. Yeni Oluflum Grubu Bu seneki fuardan memnunuz. Bizim flikayetlerimiz vard ama bu sene bu sorunlar ni fuar düzenlenirken; bu iflleri yönetecek, bu çok bilinçli hareket etmeli. Vak f kurulurken, ye- afl lm fl gözüküyordu. Ço unlukla eski Do u ifllerde çal flacak kiflilerin çok ince eleyip s k blo u ülkelerinden toptanc lar, imalatç lar dokumalar ve deneyimli kifliler olmalar gerekiyor. Çünkü baflar s z olunursa her fley sektör için geldi. Daha da güzel olmas da gerekiyordu ama yine de iyiydi. Bence bu düzelmede çok daha kötü olacak. Önemli olan sektörümüze kald rabilece inden fazla yük yüklenmeme- yeni bir fuar rekabetinin ortaya ç kmas n n da pay vard r. Zaten rekabetin olmad yerde baflar yoktur. si. Herkes biliyor ki, masraflar artacak. Bunlar n hesaplar n n Gold stanbul Fuar hakk nda görüflleriniz ve beklentileriniz neler? yapabiliriz. Ama ondan sonra ne olur bilemem. Yap lmas n yap lmas gerekiyor. Maliyetler çok yüksek. Bir sene bu ifli Senede dört fuar bence çok zor olacak. Bunu sektörümüz demiyorum ancak gün hiç ifl yapamayan esnaf var. kald ramaz. Bana göre yap lacak en ak ll fley, iki fuarla kal- Çok dikkatli olunmal. Bülten JTR 11

12 Araflt rma Gold stanbul u sonuna kadar destekliyoruz EFR M BA - Ba Kuyumculuk 12 Yeni Oluflum Grubu nun giriflimi ve Tüyap Fuarc l k iflbirli iyle fiubat 2010 da düzenlenecek Gold stanbul Fuar na dair görüfl ve beklentilerinizi ö renebilir miyiz? Yeni Oluflum Grubu nun bu cesur tavr n flahs m ve firmam ad na sonuna kadar destekliyorum. Rotaforte nin yapacaklar na ba l kalmadan sektörü ileriye tafl yacak ciddi fuarlara ihtiyaç oldu u bu günlerde, herkese büyük ifller düflmektedir. Sektörün kendi eme iyle oluflturaca Gold stanbul Fuar için Tüyap n tecrübesi, DMM B ve KO nun yard mlar birleflti inde ortaya muazzam bir fuar n ç kaca- ndan hiçbir flüphem yok. Öncelikle firmalar stanbul fuar ndan ne beklediklerini ve karfl l nda ne ald klar n bir teraziye koysunlar. Fuara kat l m n tek amac müflteriyle buluflmakt r. Fuar ve pazarlama maliyetlerinin bu kadar yüksek oldu u günümüzde art k bofla harcanacak zaman ve paran n oldu unu düflünmüyorum. Tek beklentimiz; gerçek al c lar n dünya arenas nda yeri ve konumu belli olan Türk kuyumcular yla buluflmas d r. Bizim kiflilerle veya kurumlarla bir al p veremedi imiz olamaz. Rotaforte bu ifli yapam yorsa, sektör olarak yapanlar bulup görevi onlara vermemiz en do ru olan d r. Yeni Oluflum Grubu nun kurdu u dernek ve önümüzdeki süreçte kurmay planlad vakf n hedefleri, çal flma prensipleri neler olmal d r? Vak f projesinin fuar sahiplenmek ad na olumlu oldu unu düflünüyorum. Sonuçta bu fuar n sahibi Türk kuyumcular d r ve bunlar n oluflturaca vak f da fuar n organizasyon aya n yönetecektir. Vakf n ayr ca e itim, sa l k ve Türk kuyumculu- una fayda sa layacak di er projeleri de gelifltirmesi gerekmektedir. Vakf n öncelikli hedefi Tüyap la koordineli bir flekilde çal fl p, Gold stanbul u olanca h z yla dünyadaki önemli kuyumculuk fuarlar aras na sokmak olmal d r. Kurulacak olan vakf n bireylerin ya da firmalar n tekelinde olmas söz konusu de ildir. nsanlar fikirlerini burada rahatça söyleyebilmeli ve sorunlara k sa sürede çözümler üretilmelidir. Gold stanbul hakk nda kimsenin tereddütü olmas n istemiyoruz. Bu fuar sektöre hizmet edecektir, öncü firmalara ya da flah slara de il. Do ru ve sistematik pazarlama stratejisiyle az zamanda çok yol alaca m zdan kimsenin flüphesi olmas n. Yeter ki, birlik ve beraberlik içinde hareket edelim. Fuar organize etmek yo- un mesai isteyen bir ifltir. Bu ifli tek bafl na Tüyap n üzerine atmam z belki de sonunda ayn sorunlarla yüzleflmemize sebep olabilir. Kurulacak olan vakf n yöneticileri kesinlikle geçmifl s k nt lar yaflam fl, ihracatç n n fuardan beklentisini bilen ve bu do rultuda Tüyap yönlendirebilecek kifliler aras ndan seçilmelidir. Vakf n kurulmas, Tüyap n genel anlamda kontrol edilmesi ve yönlendirilmesi aç s ndan önemlidir. Hiç kimseye bel ba lamadan, "Acaba organizatör firma fuardan önce nas l çal flt?", "Yeterli pazarlama yap ld m?" diye düflünmeden, dertlerimizi bilip o yönde çal flacak bir vakfa kimsenin hay r diyece ini düflünmüyorum. Gold stanbul Fuar na dair dünya ölçe inde hedefler sizce neler olmal? Dünyan n her bir köflesinde her hafta bir mücevher fuar kuruldu u göz önüne al n rsa, gerçek anlamda baflar l bir fuar yapman n ne kadar zor ve mesai isteyen bir ifl oldu unu anlam fl oluruz. Fuar n büyüklü ü gelen al c yla do ru orant l d r. Bu ba lamda Hong Kong, Vicenza ve Las Vegas dünyan n en önemli fuarlar d r. Özellikle son Ekim fuar na gelen ziyaretçi say s yla bu fuarlar n ziyaretçi say lar n karfl laflt rd - m zda ortaya k yas kabul etmez rakamlar ç k yor. Gold stanbul fuar ndan beklenen, bu fuarlar n pazarlama stratejilerini uygulay p, olabildi ince yabanc al c y fuara çekmesi ve böylelikle stanbul a yak fl r uluslararas bir mücevher fuar n ülkemize kazand rmas d r. Gold stanbul Fuar ile ilgili Türk mücevher sektörüne mesajar n z nelerdir?

13 Yüksek ve volatil alt n fiyatlar ve Amerikan Dolar n n gün geçtikçe kan kayb na u ramas sebebiyle, tarihinin en zor günlerini geçiren sektörümüzün en az sars nt yla bu zor günleri aflmas ancak ve ancak firmalar m z n bir bütün içinde hareket etmesiyle gerçekleflebilir. Sektörümüzdeki her firman n kiflisel anlaflmazl klar bir kenara b rak p kendini bu grubunun bir parças saymas gerekmektedir. Y llard r denenen, art k bu sektörün yükünü tafl yamayan Rotaforte fuar n n miad dolmufltur. Sektörün kendi eme iyle oluflturdu u Gold stanbul fuar bizim fuar m z. Bireysel hareket etmek kimseye yarar sa lamaz. Türk kuyumculuk sektörü dünya arenas nda bir yerlere gelemeden, firmalar m z n bireysel çabalarla ancak günü kurtard gerçe ini göz ard edemeyiz. Gold stanbul un getirdi i rekabet sektöre yarayacak DR. SELAM ÖZEL - Favori 9-12 Ekim tarihleri aras nda düzenlenen 2009 Mart fuar sonras nda DMM B in düzenledi i sektör de erlendirme toplant s nda birçok stanbul Jewelry Show Fuar 'na kat lmad n z. Fuar ile ilgili sektörde bir süredir sorun yo un flekilde dile getirildi. Kuyumculuk dile getirilen sorunlar hakk nda görüflleriniz nelerdir? rekabet ortam n n gelifltirilmesinin faydal ola- fuarlar n n tekel durumundan ç kar lmas n n ve stanbul da yap lan fuarlarda firma sahiplerinin ve gelen ziyaretçilerin yaflad sorunlar kendi fuarlar na sahip ç kmas ve bir vak f kuraca konusunda fikir birli ine var ld. Sektörün y ldan y la azalaca yerde artmaya devam rak bir taraftan fuar yönetirken di er taraftan etti. Fuarlar bizi uluslararas platformlarda bir sosyal etkinliklerde bulunulmas konufluldu. ad m daha öne götürecek yerde her geçen Tüm bu geliflmeler üzerine, Yeni Oluflum Grubu olarak Türkiye Kuyumculuk Vakf n n kurulmas çal flmala- y l daha zay f geçmeye bafllad. Favori olarak biz yurtd fl nda düzenlenen fuarlara da kat l yoruz. Bu fuarlar gözlemledi imizde, Türkiye deki fuarc l k sistemine yeni bir heyecan gel- aç s ndan olumlu geliflmelere vesile olacak bir tohumun r na bafllad lar. Yani bu giriflim, uzun vadede sektörümüz mesi ve olumlu geliflmeler sa lanmas gerekti ini aç kça görüyoruz. Bu yüzden Yeni Oluflum Grubu nun giriflimi bizi ümitdal olmas n temenni ediyorum. Ayr ca sektörümüzün ku- at lmas d r. Sektörümüz ve ihracat m z ad na hay rl ve faylendiriyorrulacak vak f yoluyla baflta e itim olmak üzere birçok sosyal Yeni Oluflum Grubu'nun öncülü ünde fiubat tarihlerinde düzenlenecek Goldistanbul Fuar hakk nda lemesi çok olumlu bir düflünce. Düflünenleri ve uygulamaya sorumluluk projesini el birli iyle harekete geçirmeyi hedef- fikirlerinizi alabilir miyiz? koyanlar tebrik ediyorum. Bu fuar ile yarat lacak rekabet ortam n n sektörümüze her aç - arac l yla sektöre vermek istedi iniz bir dan fayda getirece ine inan yorum. Her iki fuarda da hizmet mesaj var m? kalitesi artaca için kat l mc lar daha memnun olacak. Ayr ca Son giriflimlerde sektörün yap sal eksiklerin tamamlanmas, sorunlar n çözümlenmesinde ve ortak menfaatlerde beraber ha- uluslararas platformlarda kuyumculuk fuarlar ülkemizi temsil etti imiz önemli etkinliklerdir. Gold stanbul Fuar n n bu kaliteli ortam yarataca n düflünüyorum. lerde eme i geçen herkesi kutluyorum. Beraber hareket edilreket etmeyi baflarmas flahsen beni çok mutlu etti. Bu giriflim- Yeni Oluflum Grubu'nun daha uzun vadeli bir di er amac ise kuyumculuk sektörüne bir vak f kazand rmak. Bu rum. Bizlere düflen de, her zaman onlar n yanlar nda yerimizi di inde birçok sorunun k sa sürede çözülece ine güveniyo- projeyi nas l de erlendiriyorsunuz? almak ve çal flmalar n desteklemektir. 13

14 Dosya: Kriz Yönetimi 14 KR Z fl idaresi uzman RICHARD LUECKE den YÖNET M NDE ALTIN ADIMLAR Dünyan n her yerinde flirketlerin en önemli güncel çal flmalar ndan biri kriz yönetimi. Kriz yönetimi art k sadece kriz anlar nda baflvurulan bir dizi teknik yap lanma olmaktan ç k yor; flirketlerin, hatta ülke yönetimlerinin iç mekanizma sistemlerine eklenen önemli bir departman haline geliyor. Çünkü baflar l kriz yönetimi flirketleri sadece batmaktan kurtarmakla kalm yor, krizden avantaj elde etmelerini dahi sa layabiliyor. fl idaresi uzman Richard Luecke nin Harvard Business Essentials serisinde yay nlanan, Türkiye de de fl Bankas Yay nlar ndan okuyucuyla buluflan Kriz Yönetimi kitab ise kaynaklar ne olursa olsun krizler s ras nda flirketlerin ve flirket yöneticilerinin neler yap p yapmamalar gerekti ini ad m ad m anlat yor.

15 ad m1 DO AB LECEK SIKINTILARIN L STES N ÇIKARIN Neler kötü gidebilir? Kriz yönetiminin, kriz ortaya ç kmadan çok önce sakin bir ortamda bafllamas, ideal oland r. Kurumsal riskler iyice denetimden geçirilerek içlerinden sorun ç karma olas l büyük olanlar tespit edilmelidir. Do abilecek krizlerin kökenleri Her krizi önceden tahmin etmek imkans zd r. Ama baz kriz türlerini tan mak, iflletmenizin karfl laflabilece i kriz tiplerini tespit etmenize ve e er mümkünse, bunlardan sak nman za yard mc olur. Risklerin ço u, yap lan iflin do as gere i ortaya ç kar. Peki sizin flirketinizin en savunmas z oldu u alanlar neler? Bununla ilgilenen birileri var m? Risklerin kaynakland do al senaryolar ; kazalar ve do al afetler, sa l k ve çevre felaketleri, teknik altyap - n n çökmesi, bafl bofl çal flanlar ve ekonominin veya piyasa güçlerinin durumu olarak s ralamak mümkün. Do abilecek krizlerin tespiti Do abilecek krizler için nereye bak laca n bilmek, kriz denetiminin ilk ad m d r. Sonraki ifl, bu kriz kaynaklar n sistematik bir incelemeye tabi tutup gelecekte sorun ç - karma olas l olan noktalar tespit etmektir. Baz lar di- erlerinden daha büyük maddi riskler ortaya koyabilir. Baz lar n n ise meydana gelme olas l daha yüksektir. Bu aflamada, riskler aras ndaki büyüklük ve olas l k farkl l klar yla ilgilenmeyin. Sadece sorun yaratma olas l olan fleylerin listesini yap n. Do abilecek krizleri irdelerken, olabildi ince çok kifliyle temas kurun. Her insan n risk alg s farkl d r. Daha fazla bilgi ve veriye ulaflabilmeniz için, insanlar n özgürce konuflmas gerekir. Sizin iflletmeniz, çal flanlardan gelen uyar lara ne kadar aç k? Uyar da bulunanlar ödüllendiriliyor mu, yoksa göz ard ediliyor ya da cezaland r l yor mu? Sistematik yaklafl m sergileyin Mükemmel bir risk denetimi yapman n en iyi yolu, bu ifle iflletme birimlerini, bölümleri ve çal flma gruplar n da katmakt r. Tepe yönetimi, bilgi ve tecrübesi ile yol gösterebilir ama kurumun daha alt kademelerinde bulunanlar, ileride sorun ç karabilecek gündelik problemlerin çok daha yak n ndad r. Çal flanlar zaten planlama yapmak, bütçe belirlemek, rakip firmalar n durumu hakk nda bilgi paylaflmak ve yap labilecekleri tart flmak için düzenli olarak toplanmaktad r. Risk tespiti de yap lacak ifller listesinde mutlaka olmal d r. Krizleri tespit edebilmenin yöntemlerinden biri de, sabotajc kimli ine bürünüp kendinize Bu flirkete zarar verecek ne yapabilirim? diye sormakt r. 15

16 Dosya: Kriz Yönetimi 16 SAKINILAB L RDEN SAKININ ad m2 Krizden sak nmak için sistematik bir program haz rlay n E er bir kriz denetimi yapt ysan z, krizden sak nmak için sistematik bir programa da haz rs n z demektir. Oluflabilecek riskler listenizdeki her bafll k için ilgili yöneticilere flu soruyu sorun: Gelecekte sorun ç karma olas l olan bu durumdan sak nmak veya bu durumu etkisiz k lmak için ne yapmal y z? Yaklaflan krizin iflaretlerine dikkat edin Her kriz, yang n veya flebeke kesintisi gibi birden bire bafllamaz. Birço u bir küçük problem olarak bafllar, Bir nebze önlem... Krizden sak nma, suistimali ve flirket kaynaklar n n çarçur edilmesini önlemek için yap lan iç mali denetimler kadar ola an veya yeni bir ürün tasar m kadar girift olabilir. göz ard edildikçe büyürler. E er yönetim onlar tespit etmekte ve çözmekte baflar s z olursa, k sa zamanda kriz boyutuna ulafl rlar. flletmenizde ne tür erken uyar iflaretlerine dikkat etmelisiniz? flte size yard mc olacak örnekler: Çok k sa sürede çok büyük baflar, gelirinden fazla harcayan çal flan, kural ve ayr nt lara özen göstermemek, ifllerini düzgün yapmayan yönetim kurulu üyeleri. Uyar iflaretlerine karfl uyan k olun, onlarla çabuk ve kararl bir flekilde yüzleflin. AC L DURUM PLANLAMASI YAPIN Yar n n sorunlar na bugünden haz rlan n Acil durum planlamas, kriz meydana gelmeden önce kriz an nda yap labileceklere karar vermek ve yap lacaklar s ras na göre düzenlemektir. Gerilim dolu kriz anlar nda en basit görevi yerine getirmek bile zorlaflabilir. Acil durum planlar krizleri önlemek için tasarlanmazlar. Aksine, meydana gelen bir olaya do ru tepkiyi gösterebilmek için gelifltirilirler. fiu ad mlar takip ederek siz de etkin acil durum planlar gelifltirebilirsiniz: 1. Ad m: Planlama ekibi kurun ad m3 Lider ekibini olufltururken her bir üyenin olas krizin de- iflik bir yönü ile bafla ç kmak için gerekli özel yetene e veya tecrübeye sahip olmas na dikkat edin. 2. Ad m: Sorunun boyutunu belirleyin Ekibin yapaca ilk ifl, sorunun boyutunu tespit etmektir. Bu da ters gidebilecek her fleyi ve kriz esnas nda ilgilenilmesi gereken bütün konular düflünmek demektir. Önemli noktalar n belirlenebilmesi için beyin f rt nas oturumlar düzenleyin, bulgular olabildi ince çok kifliyle paylafl n. Di er çal flanlar göz ard etti iniz konularda da birkaç fley söyleyebilir. 3. Ad m: Bir plan oluflturun Ters gidebilecek her fley belirlenip üzerlerine gidilebilecek hedefler haline getirildi inde, bir sonraki ad m bunun acil durum plan n yapmakt r. Zaman n z ve kaynaklar n z elverdi ince çok sorun hakk nda acil durum plan haz rlayabilirsiniz. 4. Ad m: Plan test edin Bir acil durum plan n n ka t üzerinde mükemmel gözükmesi gerçek hayatta kusursuz iflleyece i anlam na gelmez. Her zaman plan n z tatbikat koflullar nda test edin. 5. Ad m: Plan devaml güncelleyin Planlar, yap l p rafa kald r lacak fleyler de ildir. Bu nedenle plan güncel tutmak flartt r ve bir plan güncellemek onu bafltan yapmaktan çok daha kolayd r. Acil durum planlamas öngörülmemifl krizlerle bafl edemez. Böyle durumlar için en iyi çözüm; kriz yönetimini esnek, kararl ve icraat yetkisi olan yöneticilerden oluflturmakt r.

17 KR Z TEfiH S ED N Atefl olmayan yerden duman ç kmaz Bir kriz yönetimi ekibine sahip olmak her zaman tedbirli olmak demektir. Ekibin harekete geçmesi için gereken tek fley, bir tehlike iflareti almakt r. Krizi iflaret eden fleyler nelerdir? Ne zaman harekete geçmek gerekti ini nas l anlayacaks n z? Farkl uyar iflaretleri ad m4 Teknik kopufl: Teknik kopufl yerleflik bir teknolojiden çok farkl ve üstün bir fleyin icat edilmesi ile oluflur. Kamuoyunun yenili e direnci: Kamuoyu yeni, de ifltirilmifl ürünlere karfl yo un bir direnç gösterebilir. Bina, güvenlik ve sa l k denetimlerinde yap lan uyar lar: Ufak tefek dikkatsizliklerin devaml l k göstermesi genellikle çok kötü fleylerin olaca n n habercisidir. Bitmeyen dedikodular: çinde gerçek pay olan dedikodular pek unutulmaz. flte bu unutulmayan dedikodular bir fleylerin ters gitti inin habercisidir. Bitmeyen müflteri flikayetleri: Hiç müflterilerinizden ürünleriniz veya sat fl elemanlar n z n kuflkulu hareketleri hakk nda flikayet al yor musunuz? Al yorsan z, iflte bunlar yaklaflmakta olan krizin uyar iflaretleridir. Gevflek yönetim uygulamalar : Herhangi bir flirket ifle alma, sat fl uygulamalar, denetim ve di er konularda yöneticilerinin kurallar esnetmesine izin veriyorsa kriz kap da demektir. Çal flanlar n yakar fllar : Tarih çal flanlar n n uyar lar n dikkate almayan ve büyük krizler yaflayan flirketlerin öyküleriyle doludur. Çözümler Sorunu küçük görme, yönetici kibri ve noktalar birlefltirememek gibi davran fllar insan do as nda vard r. Soru fludur: Bunlar hakk nda ne yap labilir ve krizi öngörebilmeyi sa layabilmek için ne yap labilir? flte size üç öneri: Alt kademe çal flanlara yetki verin: Yaklaflmakta olan krizi ço u zaman en iyi alt kademe çal flanlar alg lar. Uyar lar dikkate alacak birisi mutlaka olsun: Gözetmen ve yard mc lar n z bu konuya gösterecekleri dikkatin, üzerlerindeki sorumluluklardan biri oldu unu aç kça belirtin. Çekirdek bir kriz ekibi oluflturun: Bu ekip acil durum planlar haz rlamakta donan ml, oluflan krizleri gö üslemekte hünerli az say da insandan oluflacakt r. Çal flanlar olas kriz hakk ndaki uyar lar n bu ekibe direkt olarak yapabilmelidir. TECRÜBELERDEN DERS ALIN ad m5 Er ya da geç yetkili biri ç k p krizin bitti ini ve art k kriz yaklafl m na gerek kalmad n ilan etmelidir. fiirketin lideri böyle bir aç klamay flirket çap nda bir toplant ile, internet sitesinden veya di er bir uygun araçla ilan edebilir. Orta ve küçük ölçekli iflletmelerde ifl sahibi bütün birimleri ziyaret edebilir. Bu tür törenler çal flanlar n ifllerine dört elle sar lmas için onlar motive eder. Dersinizi derste ö renin Para sahibi birinin yolu tecrübe sahibi biriyle çak flt nda genellikle tecrübeli olan paraya, di eri de tecrübeye sahip olur. Krizler de bu duruma benzer. Tecrübenin fiyat yüksektir. En iyi yönetilmifl krizler bile servetlere mal olabilir. nsanlara kriz esnas ndaki yard mlar ve sa duyulu davran fllar için teflekkür edin. Kriz ile alakal bütün belgeleri bir dosyada toplay n. Belgeler insanlara ders ç karma f rsat sa lar. Krizin sonunda gayriresmi bir toplant yaparak krizde nelerin do ru nelerin yanl fl yap ld n, nelerin daha iyi yap labilece ini belirleyin. Ç kar lan dersleri bir liste haline getirin, dersi derste ö renin. 17

18 Dosya: Kriz Yönetimi 18 ad m6 1. Kural: Çabuk ve kararl davran n Bütün yöneticiler, bir konuda en do ru karar alabilmeleri için konu hakk nda ayr nt l bilgiye ve analize ihtiyaçlar oldu unu bilir fakat kriz esnas nda genellikle her ikisi de yoktur. Kriz bittikten sonra karar n z elefltirenler ç kacakt r. K s tl bilgi sizin çabuk karar vermenizi engellememelidir, hele hele elinizde bir acil durum plan varsa. 2. Kural: Önceli iniz insan olsun Krizi dizginlemekte ilk kayg n z insanlar olsun. nsanlara güvenli bir çal flma ortam sa lamak için ne gerekiyorsa yap n. 3. Kural: Olay yerinde haz r bulunun D ZG NLEY N Durumun daha da kötüye gitmesini engelleyin fiirketiniz bir krize maruz kald nda kendinizi acil sa l k görevlisinin yerine koyun. Sorunu tespit edin ve sorunun daha da büyümesini engellemek ve durumu kontrol alt na almak için ne yap lmas gerekiyorsa onu yap n. Bu kural özellikle tepe yöneticileri için geçerlidir ve olabilecek en k sa sürede olay yerine gelmeleri gerekti ini söylemektedir. Tepe yöneticilerin haz r bulunmas, olaya verilen önemin en güzel kan t d r. 4. Kural: letiflim halinde olun Her acil durum plan ve her kriz yönetim ekibi haz rda bir iletiflim plan na sahip olmal d r. Böyle bir plan, sorulabilecek her sorunun yan t n içermez ama do ru iletiflim mekanizmalar oluflturmak, dedikodu ve söylentilerin önüne geçmenin en önemli yoludur. Do ru karar vermenin çok zor oldu u durumlarda ise b rak n tecrübeniz, de erleriniz ve içgüdüleriniz size yol göstersin. MEDYAYI USTACA KULLANIN Sizin hikayeniz anlat ls n ad m7 Medyayla iliflkinize özen gösterin letiflim, kriz yönetiminin her aflamas nda, acil durum planlamas nda, dizginleme ve çözüm aflamalar nda kullan lmas gereken çok önemli bir araçt r. Kamuoyuyla, medya arac l ile nas l iletiflim kurdu unuza çok dikkat edin. Verdi iniz mesajlar do ru ve samimi olmal d r. Ayr ca sizin bak fl aç n z gerçeklerle desteklenmifl bir flekilde sunabilmelidir. Mesaj vermeye erken bafllay p ve bunu s k s k yaparsan z, kamuoyunun yaflad klar n z do ru alg lamas n büyük olas l kla baflarabilirsiniz. Gerçe i söyleyin Muhabirler ne yalanc ne de canavard r. Tek ilgilendikleri fley, onlar birinci sayfaya tafl yacak bir haberdir. Bu nedenle bas n bildirisi yay nlamay geciktirirseniz, sorulara yorum yok veya konuyu araflt r yoruz fleklinde yan tlar verirseniz, muhabirleri kendi bafllar na haber yapmaya zorlam fl olursunuz. Ertesi gün de gazetede okuduklar n z ya da televizyonda gördükleriniz hoflunuza gitmedi inde art k çok geçtir. Medyayla yüzleflmeden önce Medya ile yüz yüze gelmeden önce iki fleyi mutlaka yap n; muhabirlerin sorabilece i sorular tahmin etmeye çal fl n ve sorulmas n hiç istemeyece iniz befl soruyu tespit edip bunlara yan t verebilmek için haz rl k yap n.

19 ad m8 Çabuk hareket edin Zaman, kriz esnas nda asla sizin yan n zda de ildir. Uzun süren bir kriz kamuoyunun flirketinize karfl olan alg s n kötü yönde etkileyebilir. fiirketin kriz esnas nda yüksek verimle faaliyetini sürdürmesinin imkans z olmas da bir o KR Z ÇÖZÜN yileflme yolunda Krizi dizginledikten sonra kriz yönetiminin yapmas gereken fley, kriz çözülene ve normale dönülene kadar sorunun üzerine gitmektir. fiirketinizin krize yaklafl m n n aç klanmas ; müflterileriniz, tedarikçileriniz, hissedarlar n z ve çal flanlar n z için en büyük bilgi kayna d r. letiflim dedikoduyu önleyen en önemli araçt r. Lider olun kadar kötüdür. Tedarikçiler ve müflteriler endiflelenmeye Kriz zamanlar nda insanlar güçlü liderlere gereksinim bafllar. fli b rakanlar n say s artmaya, yeni ifle almalar zorlaflmaya bafllar. Çal flanlar ifli gücü b rak p flirketin gelece- emin bir lider her fleyden daha önemlidir. Lider, insan- duyar. Sorunlar çözmeye kendini adam fl ve kendinden i hakk nda dedikodu ve spekülasyon yapar. Bu kötü gidifli durdurman n tek ilac krizi bir an evvel çözmektir. sa layacak güce sahip kiflidir. Sadece olumlu bir fley lar n bir araya gelmesini ve ekip olarak çal flmalar n Devaml bilgi toplay n yapt klar n hissetmeleri bile, gerilim ve korkunun azalmas na ve krizin çözülmesine yard mc olur. Krizler her an de iflime u rayan, geliflen olaylara göre flekillenen canl olgulard r. Krizin her gününde yeni veri ve bilgiler ortaya ç kabilir. Yetersiz bilgi ve de iflen durum ile Eninde sonunda her kriz sona erer. Krizin bitti ini flu Krizin bitti ini ilan edin bafla ç kabilmenin tek yolu, çözmeye çal flt n z kriz hakk nda devaml bilgi toplamak ve bunlar gözden geçirmek- ifllerine geri dönmüfl normal rutinde çal fl yorlar ise, belirtileri gözlemleyerek anlayabilirsiniz: Çal flanlar tir. Bugün neler ö rendik? sorusunu kriz yönetimi toplant lar n z n demirbafl yap n. güvene sahip ise, telefonunuz çald nda arayan müflteri ve tedarikçiler flirketinizle çal flmak için gerekli Amans zca iletiflim kurun gazeteci de il ise ve sat fllar ve gelirler belli bir düzeye letiflim, kriz yönetiminin en önemli araçlar ndan biridir. oturmufl ise. 19 RICHARD LUECKE K MD R? Harvard Business Essentials serisinde yer alan pek Dönemini Yönetmek, Müzakere, Bir Ekip Yaratmak, Karar Almak, fl Dünyas nda Yenilik ve Yara- çok kitab n yazar olan ve Massachusetts Salem de yaflayan Luecke, ifl yaflam yla ilgili konularda genifl t c l k, Giriflimcinin El Kitab, Güç, Etki ve kna, fl bir yelpazaeyi kapsayan otuzu aflk n kitap ve onlarca makale kaleme alm flt r. Kriz Yönetimi kitab d - letiflim isimli kitaplar Türkçe ye kazand r lm flt r. Lu- Dünyas nda Koçlar ve Mentorlar ile fl Dünyas nda fl nda yine fl Bankas Yay nlar taraf ndan En yi Eleman fle Alma, Proje Yönetimi, De iflim ve Geçifl sans ecke, St. Thomas Üniversitesi fl daresi Yüksek Li- mezunudur.

20 Dosya: Küresel Kriz Söylefli: Prof. Dr. Erol Kat rc o lu Krizde Ortado u ya yat r m yap labilir stanbul Bilgi Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Ö retim Üyesi Prof. Dr. Erol Kat rc o lu na küresel ekonomik krizin anatomisini, 2010 a dair öngörülerini sorduk. Prof. Dr. Kat rc o lu nun mücevher sektörüne tavsiyeleri flöyle: Teknolojiye yat r m yap n, körfez ülkelerine yönelik pazar oluflturma çabas na girin ve daha kolay krediyi hükümetten talep edin. 20 Küresel anlamda yaflad m z ekonomik krizin güncel gerçeklerini Türkiye ve dünya ölçe inde de erlendirir misiniz? Son gelen sinyallere bakt m zda ABD ekonomisinin resesyondan ç kt na dair veri ve bulgular var. Bundan birkaç ay önce hala kuflkular olan birçok insan art k galiba krizin dibini gördük ve flimdi ç k fl aflamas nday z diye düflünüyor. Ben de ABD ekonomisinin resesyondan ç kt görüflündeyim. Türkiye ekonomisi esas itibar yla 2001 krizinden ç karken özellikle finans sektörüne dair ciddi regülasyonlar oluflturdu. Bankac l k yasas n çok sa lamlaflt rd. Risk almay çok koflullu hale getirdi. Dolay s yla da 2001 krizinden sonraki dönemde ekonomide at lmas gereken ad mlar at labildi ve AB nin bize önerdi i gibi piyasa aktörlerinin önlerinin aç lmas na yönelik çal flmalar yap ld den 2007 lere geldi imizde ortalama % 7,5 civar nda büyüme sa lad bu ekonomi. Bu Türkiye Cumhuriyeti nin 80 y ll k performans olan ortalama % büyümenin çok üzerinde bir büyüme. Ekonomi yönetimi de baflar l oldu diyebiliyorum. Dikkatli gözler 2004 ten sonra ekonominin ivmesinde bir azalma oldu unu gördüler de bu düflme bariz bir hale geldi. Ekonomi istihdam sorununu çözemeyen, üretim hamlesini zay f bir biçimde yapan bir ekonomi görüntüsüne girdi in Eylül ay ndan itibaren dünyadaki bu kriz bize de yans d. Nas l yans d? Büyük ölçüde ihracat kalemlerimizi daraltarak yans d çünkü, özellikle AB ye krizin etkileri geldi inde AB bizim en büyük ihracat pazar m zd ve oradaki daralma bizi de etkiledi. Do al olarak insanlar taleplerini k smaya bafllad lar. Talep daral nca arz da ona uygun daralmak zorunda kald. Sonuçta iflsizlik % 14 lere ulaflt. Türkiye dünyayla karfl laflt r ld nda krizi nas l geçiriyor? Burada bence ilginç olan fley flu: 2009 un ilk çeyrek rakam büyümenin Türkiye de % 13,8 darald n gösteriyordu. Di- er ülkelerle k yaslad m zda da bu olabilecek en fliddetli daralma. Türkiye den daha fazla daralan ülke yok. Krizin merkezi olan ABD bile bu kadar daralmam flt. Te et geçecek denilen ekonomide daralma nas l bu kadar ciddi bo-