HAMILTON DEPRESYON DERECELEND RME ÖLÇE MEVS MSEL DUYGUDURUM BOZUKLU U VERS YONU Ç N YAPILANDIRILMIfi GÖRÜfiME KILAVUZU (SIGH-SAD)

Transkript

1 Özgün ad : The Structured Interview Guide for Hamilton Depression Scale - Seasonal Affective Disorder (SIGH-SAD) Williams JBW, Link MJ, Rosenthal NE, Amira L Terman M. Structured interview guide for the Hamilton Depression Scale-Seasonal Affective Disorder version (SIGH-SAD). New York: New York State Psychiatric Institute Genel bilgi: Standart depresyon belirtilerinin yan s ra atipik depresyon belirtilerini ve gün içi de iflkenli i de ölçer. Görüflmecinin de erlendirdi i ölçektir. Toplam 29 soru içerir; bunlar n 17'si klasik HAM-D, 4'ü ek depresyon belirtilerini ve 8'i atipik depresyon belirtilerini oluflturur. Maddeler 0-4 ile 0-2 puan aras nda Likert tipi olarak puanlan r. Ölçe in toplam puan tüm maddelerin toplam ndan oluflur. Ölçe in Türkçe versiyonunun çal flmas nda kesme puan hesaplanmam flt r. Bu nedenle elde edilen puan karfl laflt rmal çal flmalarda kullan lmal d r. Ölçek 17 maddeli klasik HDDÖ içerdi inden bu ölçe in toplam puan n n yorumlanmas al fl lageldi i gibi yap labilir. Türkçe formunun makalesi: Aydemir Ö, Deveci A (2003) Hamilton Depresyon De erlendirme Ölçe i Yap land r lm fl Görüflme K lavuzu Mevsimsel Duygudurum Bozuklu u Versiyonunun Güvenilirlik ve Geçerlili i. Bahar Sempozyumlar VII, Antalya, s:

2 SIGH - SAD Ç N GÖRÜfiME YÖNERGES Her maddenin ilk sorusu tam yaz ld gibi okunmal d r. Ço unlukla bu soru maddeyi güvenle puanlayabilmeniz için belirtinin fliddeti ve s kl hakk nda yeterli bilgi sa layacakt r. Ard ndan gelen sorular ise belirtilerin daha fazla araflt r lmas ya da daha aç kl a kavuflturulmas gerekti i zaman kullan lmak üzere verilmifltir. Belirtilen sorular maddeyi güvenle doldurmak için yeterli bilgiye sahip oldu unuz kan s na var ncaya kadar sorulmal d r. Gerekli bilgi elde etmek için kendi ek sorular n z da sorabilirsiniz. Belirli bir sorunun yan t n o zamana kadar ö rendiyseniz, dene e bilgiyi onaylatmak (örn. "... oldu unu belirtmifltiniz."), puanlamak ve görüflmeyi sürdürmek yeterlidir. Her madde için nihai puan de erlendirmeyi ve belirtinin fliddeti ve s kl aras ndaki dengeyi yans tmal d r. De erlendirme dönemi. Görüflme sorular puanlaman n hastan n son bir hafta içindeki du rumuna dayanarak yap ld n belirtse bile, bu arac bir de iflim ölçe i gibi kullanan baz araflt rmac lar, puanlamalar n son iki ya da üç güne dayanarak yapmak isteyebilirler. Böyle ise, sorular öncesinde "Son birkaç gün içinde..." diye belirtilebilir. "Al fl lm fl" ya da "ola an" durumla k yaslama. Görüflme sorular n n birço u hastan n al fl lm fl ya da ola an ifllevselli ine vurgu yapar. Hastan n Distimi ya da Mevsimsel Duygudurum Bozuklu u oldu u biçiminde baz durumlarda, kendilerini en az ndan birkaç hafta iyi (yani depresyonda de il) hissettikleri son döneme vurgu yap lmal d r. fl ve etkinlikler maddesi (H2) - Bu madde anhedoniyi ya da ola an etkinliklere ve u rafllara yönelik ilgi yitimi ya da zevk alamamay ölçer. Hastay hiç ilgi yitimi ya da zevk alamama yok ile depresyon nedeniyle hastan n neredeyse her fleyi yapmay b rakt tam bir isteksizlik ya da anhedoni aras nda bir düzlemde puanlay n. Zay flama maddesi (H5) - Bu madde hastan n bafllang ç a rl na göre zay flad her durumda art olarak puanlanmal d r, yani flu anki depresyon ata bafllamadan önce, ölçülen a rl k daha ola an düzeye dönmeye bafllamam flt r. Bir kez hasta yeniden kilo almaya bafllad nda, a rl k halen normalin alt nda olsa bile, madde art olarak puanlanmal d r, çünkü hasta halihaz rda kilo kaybetmiyordur. Ayr ca, depresyonla iliflkili fliflmanlaman n ard ndan ola an bafllang ç a rl na do ru zay flama oldu unda da madde art olarak puanlanmamal d r. fiiflmanlama maddesi (A2) - Bu madde, hasta bafllang ç a rl na göre kilo ald zaman art olarak puanlanmal d r. Bir kez hasta zay flamaya bafllad nda, hasta halen bafllang ç a rl n n üzerinde olsa bile, madde art olarak puanlanmamal d r, çünkü hasta halihaz rda kilo alm yordur. Ayr ca, depresyonla iliflkili zay flaman n ard ndan ola an bafllang ç a rl na do ru fliflmanlama oldu unda da madde art olarak puanlanmamal d r. ntihar maddesi (Hll) - Hayat yaflamaya de mez ya da keflke ölmüfl olsayd m biçiminde belirsiz düflünceler varsa, "1" olarak puanlay n. Gerçek ölüm istekleri ya da ölme düflünceleri en az "2" puan gerektirir. Paranoid belirtiler maddesi (H20) - Kuflkucu olma ("1" olarak puanlanan) ile al nma düflüncelerine sahip olma ("2" olarak puanlanan) aras ndaki fark n belirlenmesi bazen güçtür. Al nma düflünceleri ile sanr lar aras ndaki ayr m inanca yönelik ba l l a dayan r: Hasta tamamen inanm flsa, bu durumda sanr vard r. NOTLAR: (1) SIGH-SAD klinik tabloyu destekleyen yard mc bilgi sa lar ama puana katk da bulunmaz. Örne in madde A5 (Karbonhidrat Aflerme ya da Yeme)'te, karbonhidrat n yaln zca aflerildi i mi, yoksa gerçekten afl r miktarda yenildi i mi gözlenebilir ve gün içindeki zaman kaydedilir. ( sviçre'de Mevsimsel Duygudurum Bozuklu u olan genifl bir örneklemde, akflamüstü ya da gece afl r miktarda tatl yiyenlerin, fl k tedavisinde güçlü biçimde yararland klar gösterilmifltir.) Madde A6'da, uyanmada güçlük afl r uykudan ay rt edilir. (Seattle grubunun elde etti i son veriler, bu yeni maddenin seçici olarak global iyileflme ile ba nt l oldu unu göstermektedir.) (2) Hamilton ve Atipik ölçeklerin toplam puanlar na ve toplam SIGH-SAD puan na ek olarak, 8 maddeli Atipik ölçek puan n n 29 maddeli SIGH-SAD toplam puan na bölünüp 100 ile çarp larak yüzde ile ifadesini sa layan Atipik Denge puan n n hesaplanmas için arac n sonunda boflluk b rak lm flt r. (New York ta Mevsimsel Duygudurum Bozuklu u olan genifl bir hasta grubunda, bafllang çta Atipik Denge puan %30'un alt nda olanlar (depresif iken), fl k tedavisine göreli olarak zay f yan t vermifllerdir.)

3 GÖZDEN GEÇ RME: Geçen (hangi gün ise onu belirterek) beri, son bir hafta ile ilgili baz sorular sormak istiyorum. O zamandan bu yana kendinizi nas l hissediyordunuz? H1 (Kendinizi iyi hissetti iniz zamana göre) geçti imiz hafta içinde ruh haliniz nas ld? (Kendinizi mutsuz ya da çökkün hissediyor muydunuz? Üzgün? Ümitsiz? Çaresiz? De ersiz? Geçti imiz haftada, hangi s kl kta (hastan n ifadesiyle eflde er) hissettiniz? Her gün? Gün boyu? Hiç a l yor muydunuz? E er 1-4 üzerinde puan alm flsa, sorun: Ne zamand r böyle hissediyorsunuz? DEPRES F RUH HAL (keder, ümitsizlik, çaresizlik, de ersizlik) 0 Yok 1. Yaln zca sorular cevaplarken anlafl l yor. 2. Hasta bu durumlar kendili inden söylüyor. 3. Hastada bunlar n bulundu u, yüz ifadesinden, postüründen, sesinden ve a lamas ndan anlafl l yor. 4. YALNIZCA ÜSTÜ ÖRTÜLÜ OLARAK: sözel ya da sözel olmayan iletiflimde kendili inden izleniyor. H2 E er ayaktan hasta ise: Bu hafta (evde ya da ev d fl nda) çal flabildiniz mi? E er hay r ise: Neden çal flamad n z? E er çahflmaktaysa: ( yi hissetti iniz zamandaki gibi) her zaman yapabildi iniz miktarda ifl yapabiliyor muydunuz? ( fl d fl nda) geçti imiz hafta içinde zaman n z nas l geçiriyordunuz? (Belirtti i fleyleri) yapmaktan zevk al yor muydunuz, yoksa yapmak için kendinizi zorluyor muydunuz? Eskiden yap p flu anda yapmay b rakt n z fleyler var m? E ER EVET SE: Neden? Olmas n bekledi iniz herhangi bir fley var m? ÇALIfiMA VE AKT V TELER 0. Herhangi bir sorunu yok. 1. Aktiviteleriyle, ifliyle ya da bofl zamanlardaki meflguliyetleriyle ilgili olarak yetersizlik duygular ya da düflünceleri 2. Aktivitelerine, ifline ya da bofl zamanlardaki meflguliyetlerine karfl olan ilgisini kaybetmifl: bu durum ya hastan n bizzat kendisi taraf ndan bildiriliyor ya da kay ts z, karars z ya da mütereddit olmas ndan anlafl l yor (ifline ya da aktivitelerine kendini vermesi gerekti ini düflünüyor). 3. Aktivitelerine harcad süre ya da üretkenlik azalm fl. Hastanede yatarken klinik ifllerinin d fl nda her gün 3 saatten daha az zaman harc yor. 4. Hastal ndan dolay çal flmay tamamen b rakm fl. Yatan hastalarda servisteki ifllerin d fl nda hiçbir aktivite göstermiyor ya da servis ifllerini bile yard ms z yapam yor. A1 Geçti imiz hafta içinde, kendinizi iyi hissetti iniz zamandaki gibi sosyal miydiniz? E ER HAYIR SE: Size en çok uyan belirtiniz. (Yönergeyi okuyun ve ona göre puanlay n) KEND N TOPLUMDAN SOYUTLAMA 0. Her zamanki gibi baflka insanlarla iliflki içindedir 1. Baflka insanlarla iliflki içinde olma konusuyla çok istekli de ildir ama kurmay sürdürür 2. Sosyal (iste e ba l ) ortamlarda baflka insanlarla daha az iliflki içindedir 3. fl ya da aile ortamlar nda (gerekli oldu u zaman) baflka insanlarla daha az iliflki içindedir 4. fl ya da aile ortamlar nda baflkalar ndan belirgin olarak kendini soyutlar

4 H3 Normal durumunuza göre, geçti imiz hafta cinsel iste iniz nas ld? (Yaln zca cinsel iliflkide bulunup bulunmad n z de il, ayn zamanda cinselli e olan ilginizi de soruyorum -ne ölçüde akl n za geliyordu.) Cinselli e olan ilginizde herhangi bir de ifliklik oldu mu? (çökkün olmad n z döneme göre)? Cinsellik akl n za s kça tak lan bir konu mudur? E er hay r ise: yi hissetti iniz zamana göre, bu sizin için farkl bir durum mu? (Biraz daha m az yoksa çok daha m az?) GEN TAL SEMPTOMLAR (libido kayb, adet bozukluklar vb.) 0. Yok/Anlafl lamad 1. Hafif 2. fiiddetli H4 Geçti imiz hafta içinde ifltah n z nas ld? (Normal ifltah n zla k yaslad n z zaman?) Yemek için kendinizi zorluyor muydunuz? Çevrenizdeki insanlar yemeniz için sizi zorluyorlar m yd? (Ö ün atl yor muydunuz?) Mide ya da barsak rahats zl n z oluyor muydu? (Bunlar için herhangi bir fley almak zorunda kald n z m? SOMAT K SEMPTOMLAR GASTRO NTEST NAL: 0. Yok. 1. fltahs z, ancak srar olmaks z n yiyor. 2. Baflka biri zorlamasa yemek yemiyor. Gastrointestinal semptomlar için ilaç istiyor ya da ilaca ihtiyaç duyuyor. H5 A2 Çökkün ya da moralsiz hissetti inizden beri, hiç kilo verdiniz mi? E ER EVET SE: Son bir hafta içinde hiç kilo verdiniz mi? (Çökkün hissetti iniz için miydi?) Ne kadar verdiniz? Emin de ilseniz: Giysilerinizin art k bol geldi ini düflünüyor musunuz? Son bir hafta içinde kilo ald n z m? E ER EVET SE: Çökkün ya da mutsuz hissetmeniz yüzünden miydi? Ne kadar ald n z? ZAYIFLAMA (A ya da B'yi doldurunuz) A. Tedavi öncesinde (anamnez bulgular ) 0. Kilo kayb yok. 1. Varolan hastal na ba l olas zay flama. 2. Kesin (hastaya göre) kilo kayb 3. De erlendirilemedi B. Psikiyatrist taraf ndan haftada bir yap lan hastan n tart ld kontrollerde 0. Haftada 0.5 kg dan daha az zay flama. 1. Haftada 0.5 kg'dan daha fazla zay flama 2. Haftada 1 kg'dan daha fazla zay flama 3. De erlendirilemedi K LO ALIMI 0. Kilo al m yok 1. Varolan depresyona ba l olas kilo al m 2. (hastaya göre) depresyona ba l kesin kilo al m

5 A3 Geçti imiz hafta içinde, kendinizi iyi ya da normal hissetti iniz zamana göre ifltah n z artt m? E ER EVET SE: Kendinizi iyi ya da normal hissetti iniz zamana göre, biraz fazla, oldukça fazla ya da çok daha fazla m yemek yemek istiyordunuz? fitah ARTIfiI 0. fltahta art fl yok 1. Her zamankinden biraz daha fazla yemek istiyor 2. her zamankinden oldukça daha fazla yemek istiyor 3. her zamankinden çok daha fazla yemek istiyor A4 Geçti imiz hafta içinde, kendinizi iyi ya da normal hissetti iniz zamana göre daha m çok yemek yiyordunuz? E ER EVET SE: Kendinizi iyi ya da normal hissetti iniz zamana göre, biraz fazla, oldukça fazla ya da çok daha fazla m? YEMEDE ARTIfi A. Her zamankinden fazla yemiyor 1. Her zamankinden biraz fazla yiyor 2. Her zamankinden oldukça fazla yiyor 3. Her zamankinden çok daha fazla yiyor A5 ÖNCES SORULACAK SORULAR Geçti imiz hafta içinde, daha çok hamur ifli ya da tatl g dalar can n z çekiyor muydu ya da yiyor muydunuz? E ER EVET SE: 1- Temel olarak hamur ifli mi yoksa tatl m? Özellikle hangi g dalar can n z çekiyordu? Liste: 2- Hamur ifli ya da tatl g dalar daha çok yiyor muydunuz, yoksa yaln zca can n z m çekiyordu? 3- Bu (can çekmesi ya da yeme) ço u kez günün belli bir zaman nda m ortaya ç k yordu? (saat...) De erlendirmeci: E er karbonhidrat aflermesi ya da yemesi yoksa, (afla daki) A5 maddesine "0" puan verin ve soruyu atlay n. Birini ya da ikisini iflaretleyin: temelde hamur ifli Birini ya da ikisini iflaretleyin: aflerme temelde tatl yeme Al fl lm fl aflerme ya da yeme zaman : 0. de iflik zamanlarda ortaya ç k yor 1. ço u kez sabah 2. ço u kez ö leden sonra ya da akflam 3. üstü örtülü olarak hemen her zaman De erlendirmeci: E er hem aflerme hem de yeme var ise, yeme zaman n puanlay n. Bu puan ölçek toplam puan içinde saymay n. A5 yi ya da normal hissetti iniz zamana göre daha fazla hamur ifli ya da tatl g da (yiyor muydunuz/can n z çekiyor muydu), bu çok daha m fazlayd yoksa sizin için karfl konulamaz m yd? KARBONH DRAT YEME YA DA AfiERME (yenilen ya da arzu edilen toplam g da mik tar yla iliflkili olarak) 0. g da seçiminde ya da tüketiminde de ifliklik yok 1. eskiye göre daha fazla karbonhidrat (hamur ifli ya da tatl ) aflerme ya da yeme 2. eskiye göre çok daha fazla karbonhidrat aflerme ya da yeme 3. tatl ya da hamur ifli g dalar karfl koyulmaz biçimde aflerme ya da yeme

6 H6 H7 H8 Geçti imiz haftadaki uykunuz ile ilgili baz sorular sormak istiyorum. lk yatt n zda uykuya dalmada güçlük çekiyor muydunuz? (Yata a hemen yatt ktan sonra uykuya dalmak ne kadar sürüyordu?) Bu hafta kaç gece uykuya dalmada güçlük çektiniz? Geçti imiz hafta boyunca, gece yar s uykudan uyan yor muydunuz? EVET SE: Yataktan kalk yor muydunuz? Kalk nca ne yap yordunuz? (Yaln zca tuvalete mi gidiyordunuz?) Yeniden yatt n zda hemen uykuya dalabiliyor muydunuz? Baz geceler uykunuzun rahats z ya da huzursuz oldu unu hissettiniz mi? Geçti imiz hafta sabahlar en geç saat kaçta uyan yordunuz? (Uyanma saati:...) E er erken ise: Çalar saat ile mi, yoksa kendili inizden mi uyan yordunuz? Normalde saat kaçta uyan rs n z (yani kendinizi iyi hissetti iniz zaman)? UYKUYA DALAMAMA 0. Uykuya dalmada zorluk çekmiyor. 1. Bazen gece yatt nda uyuyamad ndan yak n yor-yar m saatten fazla süreli. 2. Her gece uykuya dalma güçlü ünden yak n yor. GECE SIK UYANMA 0. Herhangi bir sorunu yok. 1. Gece boyunca huzursuz ve rahats z oldu undan yak n yor. 2. Gece yar s uyan yor - yataktan kalkma (tuvalet gereksinimi hariç). SABAH ERKEN UYANMA 0. Herhangi bir sorunu yok. 1. Sabah erkenden uyan yor ama sonra tekrar uykuya dal yor. 2. Sabah erkenden uyan p tekrar uyuyam yor ve yataktan kalk yor. A6 Geçti imiz hafta her zamankinden da ha m fazla uyuyordunuz? Saat kaçta uykuya dal yordunuz? (Uykuya dalma saati:...) Gündüz flekerlemesi yap yor muydunuz? (Günde kaç kez:...) Hafta sonu uyku süreniz de ifliklik gösteriyor muydu? Yani geçti imiz hafta boyunca günde toplam... saat uyudunuz? (onaylat n.) Kendinizi iyi hissederken normalde kaç saat uyursunuz? De erlendirmeci: H8 ve A6 maddelerinin yan tlar n da göz önünde bulundurun. Geçti imiz hafta, sabahlar uyanmakta ne kadar güçlük çekiyordunuz? Çalar saatle mi uyanmak zorunda kal yordunuz? Tamamen kendinize gelmek ne kadar zaman n z al yordu? (Uyand n zda kendinizi zinde mi, yoksa uykulu mu hissediyordunuz? Yataktan kalkmakta ne kadar güçlük çekiyordunuz? Çalar saati bofl verip yeniden uyuyor muydunuz? Peki ya hafta sonlar nas ld? AfiIRI UYKU (Hipomanik uyku miktar yla de il, ötimik zamandaki uyku miktar ile karfl laflt r n. E er bunu sa layamazsan z, uykuyu 8 saat de erlendirin): 0. uyku miktar nda art fl yok 1. uyku miktar nda en az 1 saatlik art fl 2. 2 saat üzeri art fl 3. 3 saat üzeri art fl 4. 4 saat üzeri art fl Temel al nan uyku süresi (birini iflaretleyin) Ötimik (...) 8 saat UYANMADA GÜÇLÜK (hafta sonlar dahil) 0. güçlük yok 1. istenen zamanda uyanmak için çalar saate gerek duyar. 30 dakika içinde tamamen uyan r 2. çalar saatten en az 30 dakika sonra hâlâ kendini uykulu hisseder 3. yataktan kalkmak büyük çaba gerektirir, çalar saatten en az 3 saat soma hâlâ uykulu hisseder 4- çalar saatten sonra ço unlukla uykuya dalar, en az 5 saat sonra hâlâ uykulu hisseder. Çalar saat zaman :...(24 saatlik kadranda) De erlendirmeci: Bu puan ölçek toplam puan içinde saymay n.

7 H9 Geçti imiz hafta, gücünüz-kuvvetiniz nas ld? E ER ENERJ EKS KL VARSA: Kendinizi yorgun hissediyor muydunuz? (Zaman n ne kadar nda? Ne denli kötü bir durumdu?) Bu hafta herhangi bir a r ya da s z n z var m yd? (Ya bel a r s, bafl a ns ya da kas a r lar?) Kol ve bacaklar n zda, belinizde ya da bafl n zda a rl k hissediyor muydunuz? SOMAT K SEMPTOMLAR GENEL: 0. Yok. 1. Ekstremitelerde, s rt nda ya da bafl nda a rl k hissi. S rt a r lar, bafl a r s, kaslarda s zlama. Enerji kayb, kolayca yorulma. 2. Herhangi bir kesin flikâyet A7 ÖNCEK MADDEDE E ER YORGUN OLDU UNU FADE ED YORSA: Zaman n ne kadar nda kendinizi yorgun hissediyordunuz? (Her gün mü? Her gün günün ne kadar nda?) Çok yorgun mu, yoksa yaln zca biraz m? KOLAY YORULMA (ya da enerji eksikli i ya da a rl k hissi, külçe gibi olma): 0. Her zamankinden daha yorgun hissetmez 1. Her zamankinden daha yorgun hisseder ama ifllevselli ini belirgin olarak bozmaz; madde 2'den daha seyrek 2. her zamankinden daha yorgun hisseder; günde en az bir saat; haftada en az üç gün 3. ço u gün günün ço u zaman yorgun hisseder 4. hemen her zaman yorgun hisseder H10 Geçti imiz hafta baz fleyleri yanl fl yapt n z ya da baflka insanlar hayal k r kl na u ratt n z hissederek kendinizi elefltiriyor muydunuz? H11 E ER EVET SE: Düflünceleriniz neydi? Yapt n z ya da yapamad n z herhangi bir fley konusunda suçluluk hissediyor musunuz? Ya çok uzun zaman önce olmufl fleyler konusunda? (BU DEPRESYONU) bir biçimde kendi bafl n za kendinizin getirdi inizi düflünüyor musunuz? Hastalanman z n size cezaland rma oldu unu hissediyor musunuz? Geçti imiz hafta hayat n yaflamaya de er olmad na dair düflünceleriniz oldu mu? E ER EVET SE: Peki ya keflke ölmüfl olsayd m biçiminde düflünceler? Kendinize zarar verme ya da öldürme düflünceleri oldu mu? E ER EVET SE: Neler düflündünüz? Gerçekten kendinize zarar verecek bir fley yapt n z m? SUÇLULUK DUYGULARI 0. Yok 1. Kendi kendini k n yor, insanlar üzdü ünü san yor. 2. Geçmiflteki hatalar ndan ya da günahlar ndan dolay suçluluk düflünceleri ya da düflünce u rafllar. 3. fiimdiki hastal bir cezaland rmad r. Suçluluk sanr lar. 4. Kendisini ihbar ya da itham eden sesler iflitiyor ve/veya kendisini tehdit eden görsel varsan lar görüyor. NT HAR 0. Yok. 1. Hayat yaflamaya de er bulmuyor. 2. Keflke ölmüfl olsayd m diye düflünüyor veya benzer düflünceler besliyor. 3. ntihar düflünüyor ya da bu düflüncesini belli eden jestler yap yor. 4. ntihar girifliminde bulunmufl. H12 Geçti imiz hafta kendinizi özellikle gergin ya da sinirli hissediyor muydunuz? E ER EVET SE: Peki bu, çökkün ya da üzgün olmad n z zamankinden daha m fazla? Al fl k olmad k biçimde kavgac ya da sab rs z m yd n z? Normalde kayg lanmayaca n z önemsiz küçük fleyler için çok fazla kayg land n z oldu mu? E ER EVET SE: Örne in ne gibi? RUHSAL ANKS YETE 0. Herhangi bir sorun yok. 1. Sübjektif gerilim ve irritabilite. 2. Küçük fleylere üzülüyor. 3. Yüzünden veya konuflmas ndan endifleli oldu u anlafl l yor. 4. Korkular n daha sorulmadan anlat yor.

8 H13 Geçti imiz hafta, okuyaca m bedensel belirtilerden herhangi biri var m yd? Ben size listeyi okuyaca m, e er varsa, lütfen belirtin. (Hastan n yan tlar n kaydederek listeyi yavafl yavafl okuyun, varolan belirtileri iflaretleyin.) Bunlar yaln zca kendinizi çökkün ya da mutsuz hissetmekteyken mi ortaya ç k yordu? E ER EVET SE: Geçti imiz hafta bunlar sizi ne ölçüde rahats z etti? (Ne ölçüde rahats zl k yaratt? Bunlar zaman n ne kadar nda ya da ne s kl kta vard?) Herhangi bir bedensel hastal n z var m ya da bu belirtilere yol açabilecek herhangi bir ilaç al yor musunuz? (E ER EVET SE: Bedensel hastal ya da ilac kaydedin, ama her durumda belirtileri puanlay n:... ) SOMAT K ANKS YETE Anksiyeteye efllik eden fizyolojik sorunlar: Gastrointestinal: A z kurumas, yellenme, haz ms zl k, kramp, ge irme Kardiyovasküler: Çarp nt, bafl a r s Solunumla ilgili: Soluk solu a kalma, iç çekme S k idrara ç kma Terleme 0. Yok 1. Hafif 2. Il ml 3. fiiddetli 4. Çok fliddetli H14 Geçti imiz hafta, düflünceleriniz ne ölçüde beden sa l n za ya da bedeninizin nas l çal flt na odaklan yordu (normal düflüncelerinizle k yaslay nca)? (Hasta olmaktan ya da hastalanmaktan çok mu evhamlan yordunuz? Gerçekten bununla meflgul oluyor muydunuz?) Geçti imiz hafta, bedensel olarak kendinizi nas l hissetti iniz konusunda çok yak n r m yd n z? Gerçekten kendinizin yapabilece i fleyler konusunda baflkalar ndan yard m ister misiniz? E ER EVET SE: Örne in ne gibi? Ne s kl kta oldu? H POKONDR YAZ S 0. Yok 1. Kuruntulu (sa l konusunda) 2. Akl n sa l k konular na takm fl durumda 3. S k s k flikayet ediyor, yard m istiyor 4. Hipokondriyak sanr lar H15 Görüflme s ras ndaki gözleminize dayanarak puanlay n. ÇGÖRÜ 0. Hasta ve depresyonda oldu unun bilincinde ya da depresyonda de il. 1. Hastal n biliyor ama bunu kötü yiyeceklere, afl r çal flmaya, virüslere, istirahate ihtiyac oldu una ba l yor. 2. Hasta oldu unu hiç kabul etmiyor. H16 Görüflme s ras ndaki gözleminize dayanarak puanlay n. E ER TELEFON GÖRÜfiMES SE: Konuflman z n ya da bedensel hareketlerinizin a rlaflt n hissediyor musunuz? Hiç sizde bu durumu fark edip belirten oldu mu? RETARDASYON (düflünce ve konuflmalarda yavafllama, konsantrasyon yetene inde bozulma, motor aktivitede azalma) 0. Düflünceleri ve konuflmas normal. 1. Görüflme s ras nda hafif retardasyon hissediliyor. 2. Görüflme s ras nda aç kça retardasyon hissediliyor. 3. Görüflmeyi yapabilmek çok zor. 4. Tam stuporda.

9 H17 Görüflme s ras ndaki gözleminize dayanarak puanlay n. E ER TELEFON GÖRÜfiMES SE: Konufltu umuz gibi, k p r k p r hareket halinde ya da oturdu unuz yerde oturamaz durumda m s n z? Örne in ellerinizle oynamak, saç n z çekifltirmek ya da aya n z vurmak gibi fleyler yap yor musunuz? Huzursuz oldu unuzu baflkalar da fark ediyor mu? AJ TASYON 0. Yok 1. K p r k p r olma 2. Elleriyle oynama, saç n çekifltirme vb 3. Hareket etme. sakin biçimde oturamama. 4. Elini ovuflturma, t rnak yeme, saç n yolma, dudaklar n s rma. 17 Maddeli Hamilton Depresyon Ölçe i Toplam Puan (iflaretli maddeler d fl nda): Geçti imiz hafta boyunca, uyand ktan sonraki ilk saatlerde, akflam yeniden yatmazdan önceki zamana göre kendinizi daha iyi mi, daha kötü mü, yoksa ayn m hissediyordunuz? GÜN Ç DE fikenl K T P A: A. Belirtilerin uyand ktan sonra m yoksa yatmadan önce mi daha kötü oldu unu kaydedin. E er gün içi de iflkenlik yoksa, yok diye iflaretleyin: 0. de iflkenlik yok ya da flu anda depresyonda de il. uyand ktan sonra daha kötü 2. yatmadan önce daha kötü H18 E ER DE fikenl K VAR SE: (SABAH YA DA AKfiAM)kendinizi ne kadar daha kötü hissediyorsunuz? E ER EM N DE LSEN Z: Biraz daha kötü ya da çok daha kötü? De erlendirmeci: Bu puan ölçek toplam puan içinde saymay n. B. Var ise: de iflkenli in fliddetini kaydedin: 0. yok 1. hafif 2. fliddetli A8 Bu hafta ö leden sonra ya da akflam saatlerinde düzenli biçimde, ruh halinizde ya da enerjinizde bir düflüfl oluyor muydu? (Bu "düflüfl" ile, bir zaman sonra enerjinizin yerine gelmesini ve gücünüzü yeniden toplaman z kastediyorum.) E ER EVET SE: Ço unlukla ruh halinizde mi, yoksa enerjinizde mi oluyordu? Her gün oluyor muydu? Genellikle saat kaçta düflüfl bafll yordu? (SAAT ). Ne zaman bitiyordu? Yatmadan en az bir saat önce bitiyor muydu? Ne ölçüde bir düflüfl yafl yordunuz - bunun için genellikle hafif, orta ya da fliddetli mi diye belirtebilirsiniz? GÜN Ç DE fi KL K T P B 0-hay r 1-evet, hafif düzeyde 2-evet, orta düzeyde 3-evet. fliddetli düzeyde Birini ya da ikisini iflaretleyin Ruh hali düflüflü Enerji düflüflü Kaydedin: Yatmadan önce, en az bir saatlik ruh hali ya da enerjide düzelmenin izlendi i düflüfller var ise puanlay n. H19 Geçti imiz hafta, birdenbire sanki her fleyin gerçek d fl oldu u ya da bir rüyada oldu unuz ya da di er insanlar n garip bir biçimde sizden koptu u gibi bir hisse kap ld n z oldu mu? Boflluk hissi oldu mu? E ER EVET SE: Biraz anlat r m s n z? Ne denli rahats zl k verdi? Bu hafta bu durum ne s kl kta ortaya ç kt? DEPERSONAL ZASYON VE DEREAL ZASYON (gerçek d fl duygular ve nihilistik düflünceler gibi) 0. yok 1. hafif 2. orta 3. fliddetli 4. ifllevini bozucu

10 H20 Geçti imiz hafta, birinin sizinle u raflt n ya da size zarar vermek istedi ini düflündü ünüz oldu mu? Ya sizin hakk n zda arkan zdan konuflan? E ER EVET SE: Biraz anlat r m s n z? PARANO D BEL RT LER 0. yok 1. kuflkulu 2. al nma düflünceleri 3. al nma ve kötülük görme sanr lar H21 Geçti imiz hafta, kap n n kilidini defalarca kontrol etmek ya da elinizi y kamak gibi tekrar tekrar yapmak zorunda kald n z fleyler oldu mu? E ER EVET SE: Bir örnek verebilir misiniz? Sizin için herhangi bir anlam olmayan ama akl n zdan atamad n z düflünceler oldu mu? E ER EVET SE: Bir örnek verebilir misiniz? OBSES F VE KOMPULS F BEL RT LER 0. yok 1. hafif 2. fliddetli 21 MADDEL HAM LTON DEPRESYON ÖLÇE TOPLAM PUANI (iflaretli olmayan maddeler): 8 MADDEL TOPLAM ATlPl PUANI (yaln zca iflaretli maddeler): MADDEL SIGH-SAD TOPLAM PUANI:... AT P DENGE PUANI (8 maddeli toplam atipi puan n n SIGH-SAD toplam puan na bölünüp 100 ile çarp lmas ):... Not: E er hasta depresif de il ise ve toplam puan birincil olarak hipomani ile uyumlu belirtilerden (örn. madde H4, H5, H6, H7, H8, H12, H17) elde edilmiflse, hipomani için ölçek uygulay n ve her iki toplam puan da bildirin.