ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ I VE II. ÖĞRETİM DERS İÇERİKLERİ

Transkript

1 I. ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ I VE II. ÖĞRETİM DERS İÇERİKLERİ TDE101 Türk Dili / Ses Bilgisi Dilin tanımı, mahiyeti, kültürle ilişkisi, dünyadaki diller ve Türkçenin yeri. Türkiye Türkçesinin "Ses Bilgisi": ses, alfabe, harf kavramalarının tanımı, sesler; ünlü ve ünsüzler, ünlü ve ünsüzlerin özellikleri; ses bilgisi ve ses bilimi arasındaki fark, sesin fiziki yapısı, ses yolu ve ses yolunun anatomik yapısı, ses aykırılıkları, bu aykırılıkların saptanması ve giderilebilirliliği. Ses bilimi, ses birimi (fonem, phonem) adı verilen ve anlam ayırt edici özelliği bulunan dil içindeki seslerin işlevleri, görevsel ses bilgisi. Ses uyumları, ünlü uyumu, ünsüz uyumu; ses (ünlü ve ünsüz) değişmeleri (darlaşma, yuvarlaklaşma, benzeşme, ayrışma, türeme, düşme, ötümlüleşme, ötümsüzleşme; kaynaşma, ünlü çatışması), kaynaştırma ünsüzleri. Hece, hece yapısı ve vurgu. Ses bilgisi ile ilgili literatür taraması. TDE103 Osmanlı Türkçesi I Osmanlı Türkçesinde kullanılan Arap harflerinin tanıtılması, kalıplaşmış eklerin yazılışının öğretilmesi, Türkçe kelimelerin imla özellikleri, basit kelime ve cümleleri okuma ve yazma çalışmalarının yapılması. TDE105 Yeni Türk Edebiyatı I (Cumhuriyet Dönemi) Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatını hazırlayan sosyal ve kültürel şartlar, Cumhuriyet döneminde poetikası olan şairler, bu dönemde edebiyat toplulukları ve özellikleri, dönemin temsilcisi sayılan şairlerden seçilen örnek metinlerin çözümlemeleri. TDE107 Türk Dili Tarihi I Yapılarına ve kaynaklarına göre diller, dünya dil aileleri, Ural ve Altay dilleri, Altay dilleri teorisi, Altayistik. Türk dilinin Dünya dilleri arasındaki yeri ve önemi, Türkçenin tarihi dönemleri. Sümerce-Türkçe ilişkisi, ilk Türkçe çağı, eski kültürler ve Türkler, Asya ve Avrupa Hunları, Eski Türkçe çağı; Köktürkçe ve Uygurca, Orta Türkçe dönemi; Karahanlıca ve Harezm Türkçeleri. Türk dili tarihi ile ilgili literatür taraması. TDE109 Eski Türk Edebiyatı I Eski Türk Edebiyatı nda adlandırma sorunu, Eski Türk Edebiyatının kaynakları, tür ve şekil bilgisi, aruz kalıplarının öğretilmesi, aruz uygulamaları, metin şerhi yöntemlerinin öğretilmesi. YDİ111 Yabancı Dil I Greetings, numbers, possessiue, adjectives, adverbs, pronouns, tenses, What s the time? ATİ113 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I Osmanlı ıslahatçılarından Türk bağımsızlık savaşının sonuna kadar olan dönemde siyasi ve sosyal tarihin I. TDE102 Türk Dili / Şekil Bilgisi Türkçenin yapısal özellikleri; şekil (morfem), şekil bilgisi, kök, gövde, taban, ek kavramlarının tanımları. Kökenlerine göre sözcük türleri; yerli sözcük, yabancı sözcük: kökenbilgisi(etimoloji). Türkçede sözcük türetme yolları. Yapılarına göre sözcük türleri; yalın sözcük, türemiş sözcük, bileşik sözcük. Türlerine göre sözcükler; ad, sıfat, eylem(fiil), belirteç(zarf), adıl(zamir), bağlaç, ilgeç(edat), ünlem. Türkçenin ekleri; yapım ekleri, çekim ekleri, fiilimsi ekleri, çatı ekleri, ekfiil ekleri. Sözcük vurgusu. Sözcüklerin kök/gövde ve eklerini çözümleme uygulamaları. Şekil bilgisi ile ilgili literatür taraması. TDE104 Osmanlı Türkçesi II Sülasi semai masdarlar, Arapça kelimeleri tanıma, köklerini bulma, vezinlerden yararlanarak Arapça kelime türetme, Arapça ve Farsça tamlamalar, okuma ve yazma çalışmaları. TDE106 Yeni Türk Edebiyatı II (Cumhuriyet Dönemi) Cumhuriyet dönemi Türk roman ve öyküsünün özellikleri, roman ve öykü anlayışında meydana gelen değişmeler, çağdaş batı roman ve öyküsünün etkileri; roman, öykü ve tiyatroda dönemin temsilcisi sayılan sanatçıların eserlerinden çözümlemelerin yapılması. TDE108 Türk Dili Tarihi II Türk dilinin tarihi devrelerine geniş bir bakış; Köktürk yazılı metinleri; Köktürk Bengütaşları, Uygur Bitigleri, Yenisey Yazıtları. Köktürk yazılı metinlerinin bulunuşu, okunuşu ve üzerlerinde yapılan çalışmalar. Mani dininin Uygurca üzerindeki etkisi. Uygurlardan kalan eserler: Manici çevreye ait metinler, Burkancı çevreye ait metinler, Hrıstiyan çevreye ait metinler, Müslüman çevreye ait metinler. Uygur metinlerinin bulunması ve üzerlerinde yapılan çalışmalar. Karahanlılar ve Türk dili, Karahanlılardan kalan eserler, eserlerin keşif ve neşri. Harezm-Kıpçak Türkçesinin tarihi seyri ve bu dönemin ses, şekil özellikleri, biçim özellikleri. Çağatay Türkçesi ve dönemleri; klasik öncesi devir, klasik devir, klasik sonrası devir. Çağataycanın ses ve biçim özellikleri. Örnek metinler üzerinde gramer incelemeleri. Türk dilinin tarihi ile ilgili literatür taraması. TDE110 Eski Türk Edebiyatı II Divan edebiyatının oluşum süreci, Ahmet Yesevi, Divan-ı Hikmet, Yunus Emre Divanı ndan seçme metinlerin YDİ112 Yabancı Dil II Tenses, models, conditionals, actives-passives, reported speech. ATİ114 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi II Modern Türkiye Cumhuriyeti nin temellerini oluşturan Atatürk ilke ve inkılaplarının

2 II. TDE 201 Türk Dili / Kelime Türleri Kelime kavramı, kelimeler ve yapıları, basit ve türemiş kelimeler. Türkçenin kelime yapısı. Kelime türleri; adlar, adların sınıflandırılması; sıfatlar, sıfatların çeşitleri; belirteçler ve türleri, belirteç yapımı; ilgeçler türleri ve görevleri. Bağlaçlar, zamirler, ünlemler. Fiiller, haber kipleri, tasarlama kipleri. Fiilimsiler; ad eylemler, ortaçlar, ulaçlar. Yargısız anlatımlar, ad tamlaması, iyelik öbeği, sıfat tamlaması. Belirteç öbeği, ünlem öbeği, ilgeç öbeği, ikileme öbeği, sayı öbeği, bağlaç öbeği. Tabiat taklidi seslerden oluşan sözcükler. Kelime türleri ile ilgili literatür taraması. TDE203 Osmanlı Türkçesi III Aksam-ı seba ya göre Arapça fiillerin sınıflandırılması, tanınması, Osmanlı Türkçesinde kullanılan Arapça temel dilbilgisi kuralları, lam-ı ta rif ve yazılışı, yaygın harf-i cerler, Arapça edat ve bağlaçlar, okuma ve yazma çalışmaları. TDE205 Yeni Türk Edebiyatı III (Millî Edebiyat) Millî edebiyat anlayışının doğmasını hazırlayan sosyal ve kültürel sebepler, fikir hareketleri ve edebiyata yansıması, şiir anlayışında şekil ve içerik bakımından meydana gelen değişiklikler, edebi tartışmalar, topluluğun ve dönemin temsilcisi kabul edilen şairlerin eserlerinden seçme metinlerin çözümlenmesi. TDE207 Türk Halk Edebiyatı I Halk biliminin tarihçesi, içeriği, derleme yöntemleri, halk biliminde kuramlar ve yaklaşımlar; Türk halk tiyatrosu ve seyirlik oyunları. TDE209 Eski Türkçe I (Köktürkçe) Eski Türkçenin teşekkülü, gelişimi, dönemleri ve Tarihî Türk Lehçeleri arasındaki yeri. Köktürk dönemi hakkında tarihî bilgiler. Köktürkçe nin oluşum süreci. Köktürklerin ses tablosu, ses yapısı; kelime kadrosu; söz diziminde metinlere has ek kültürü, Köktürkçe ye has kelime ve ekler. İlk olarak Köktürk metinlerinde rastlanan Türük/Türk kelimesi. Bu kelimenin oluşmasının dinamik değerleri. Köktürkçeyi temsil eden eserler, bu eserlerin okunması, ses, ekleşme ve kelime bilgisi bakımından Köktürkçe ile ilgili literatür taraması. TDE 211 Eski Türk Edebiyatı III XIV. yüzyıl Eski Türk Edebiyatı nın genel özellikleri, Nesimi nin hayatı ve şiirlerinden seçilen örneklerin Alan İçi Seçmeli Dersler I TDE213 Kompozisyon I Genel kompozisyon kuralları, yazılı anlatımın ilkeleri, imlayı etkileyen ses olayları, imla kuralları, noktalama işaretleri, dil ve kültür ilişkisi, Türkçenin anlam ve anlatım zenginlikleri. TDE 215 Şiir İnceleme Yöntemleri Şiir inceleme yöntemlerinin tanıtılması, farklı yöntemlerle farklı şiirlerin TDE217 Çağatay Türkçesi Çağatay dönemi hakkında genel tarihî bilgiler. Çağatay Türkçesinin Türk dili içerisindeki yeri ve önemi, Çağatay Türkçesi eserleri ve bu eserler üzerine yapılan çalışmalar. Dönemin eserlerinden Şecere-i Terâkime, Muhakemetü'l- Lûgateyn ve Hatırat gibi eserlerden seçilmiş metinler üzerinde okuma, transkripsiyon, anlamlandırma, fonolojik ve morfolojik inceleme çalışmaları. Metinlerden hareketle Çağatay Türkçesinin fonolojik ve morfolojik özellikleri. Çağatay Türkçesi ile ilgili literatür taraması. TDE219 Türk Halk Kültürü I Kültür ve halk kültürü kavramları, İslamiyet ten önceki Türk halk inançları ve gelenekleri, halk kültürünün güncellenerek sanat eserlerinde bir malzeme olarak yeniden kullanılması. TDE221 Farsça Farsçanın temel dilbilgisi kurallarının öğretilmesi, Farsça kelimeleri tanıma yöntemleri, Farsça kelime türleri, fiil çekimleri, Farsça sayılar, cümle kurma, cümlenin öğelerini tespit etme, basit metinlerin çevirileri. TDE223 Klasik Türk Edebiyatında Tür ve tarzın tanımlanması, edebi tür sorunu ve bu konudaki görüşler, Türk Tür ve Tarzlar I edebiyatında türlerin sınıflandırılması, klasik Türk edebiyatında türlerin sınıflandırılmasına dair görüşler ve çalışmalar, manzum ve mensur türlerin tanıtılması. Alan Dışı Seçmeli Dersler I (1 ders alınacak)

3 II. TDE202 Türk Dili / Cümle Bilgisi Sözdizimi kavramı, Türkiye Türkçesi söz diziminin genel özellikleri-ilkeleri; cümle kavramı, cümlenin öğeleri, türleri. Türkiye Türkçesinde söz dizimi alâkaları. Kelime, kelime grupları ve cümlenin temel belirtileri, belirtme öbekleri. İsim tamlamaları ve fiil grupları. Cümle sınıflandırılmasının ölçüleri. Basit cümle, bileşik cümle. Cümlenin temel ve yardımcı ögeleri, cümle dışı unsur. Örnek metinler üzerinde cümle çözümlemeleri. Cümle bilgisi ile ilgili literatür taraması. TDE204 Osmanlı Türkçesi IV Osmanlı Türkçesinde kullanılan Farsça temel dilbilgisi kuralları, Farsça edat ve bağlaçlar, Farsça ön ve son ekler, değişik yüzyıllara ait metinlerden okuma çalışmaları, yazma çalışmaları. TDE206 Yeni Türk Edebiyatı IV (Millî Edebiyat) Millî edebiyat döneminde roman ve öykü anlayışında meydana gelen değişiklikler; dönem roman, öykü ve tiyatrosunun genel ve ortak özellikleri, fikir hareketlerinin dönemin nesir türlerine yansıması, dönemin temsilcisi kabul edilen sanatçıların roman ve öykülerinden örnek metinlerin TDE208 Türk Halk Edebiyatı II Türk halk şiirinin doğuşu, gelişmesi ve yayılması, Türk edebiyatındaki yeri, âşık tarzı Türk şiiri ve önemli temsilcileri, seçme metinlerin TDE210 Eski Türkçe II (Uygur Türkçesi) Uygurlar, Uygur tarihi ve medeniyeti. Bu dönemde kullanılan alfabeler. Uygurcanın dil ve imla özellikleri, söz dizimi. n ve y lehçesi. Uygurlardan günümüze kalan eserler; Maniheist ve Budist eserler, Çatikler, Sudurlar. Uygur belgelerinin bulunuşu, Maniheizm ve Budizm in Uygurcaya etkisi. Uygurlarda kitap türleri, Kalyanamkara Papamkara, Sekiz Yükmek, Mathian İncili, Dantipali Beg, Aç Pars hikâyeleri, Maitrisimit. Uygur şairler ve bu şairlerden örnek şiirler. Devrin eserlerinden seçilmiş metinlerden hareketle ses, şekil ve cümle özelliklerinin Uygur Türkçesiyle ilgili literatür taraması. TDE212 Eski Türk Edebiyatı IV XV. yüzyıl Türk edebiyatının genel özellikleri, Ahmedî, Ahmet Paşa ve Necâtî nin hayatları, yetişme ortamları, eserlerinden seçilen metinlerin Alan İçi Seçmeli Dersler II TDE214 Kompozisyon II Yazılı anlatım türleri, sözlü kompozisyon, kompozisyonda düşünceyi geliştirme yolları; portre, makale, fıkra, deneme. TDE216 Roman İnceleme Yöntemleri Roman inceleme yöntemlerinin tanıtılması, farklı yöntemlerle farklı yazarların romanlarından seçilecek eserlerin TDE218 Kıpçak Türkçesi Kıpçak kelimesi ve Kıpçak Türkleri. Bu şivenin Türk dili tarihi ve Türk şiveleri içindeki yeri. Altınordu ve Memlûk Kıpçakçasıyla yazılmış eserler ve bunlar üzerinde yapılan çalışmaların tanıtılması. Kıpçak Türkçesinin grameri; ses bilgisi, şekil bilgisi ve söz dizimi. Başta Codex Cumanicus, Gülistan tercümesi (Seyf -i Sarayî), İrşâdü'l-Memalik ve's-selâtîn, Baytaratü'l-Vâzıh ve Münyetü'l Guzat olmak üzere Kıpçak Türkçesi metinlerinin çevriyazımı ve bugünkü Türkiye Türkçesine aktarılması. Bu metinlerdeki kelimelerin ses ve ekleşme bakımından incelenmesi, söz dizimi özelliklerinin belirtilmesi. Kıpçak Türkçesi ile ilgili literatür taraması. TDE220 Türk Halk Kültürü II Anadolu ve Rumeli de halk kültürü, inançlar ve gelenekler; halk kültürünün Türk halk edebiyatındaki yeri. TDE222 Arapça Arapçanın temel dilbilgisi kurallarının öğretilmesi, Arapça kelimeleri tanıma yöntemleri, Arapça kelime türleri, fiil çekimleri, Arapça sayılar, cümle kurma, cümlenin öğelerini tespit etme, basit metinlerin çevirileri. TDE224 Klasik Türk Edebiyatında Tür ve Tarzlar Alan Dışı Seçmeli Dersler II (1 ders alınacak) Manzum ve mensur türlerin tanıtılması, bunlarla ilgili bilgiler, türü yansıtan seçme metinlerin çözümleme yöntemleri, benzer ve farklı türlerin karşılaştırılması, bahariyye, şitaiye, ramazaniyye, gazavatname, seyahatname türlerinden metin çözümlemeleri yapılması. III. TDE301 Yeni Türk Edebiyatı V (Servet-i Fünûn / Fecr-i Âti Dönemleri) Servet-i Fünûn ve Fecr-i Âti dönemlerindeki şiir anlayışlarında meydana gelen değişmeler, Servet-i Fünûn ve Fecr-i Âti şiirinin genel ve ortak özellikleri, batı şiirinin dönemin şiirine etkileri, dönemin temsilcisi kabul edilen şairlerin eserlerinden seçilen metinlerin TDE303 Türk Halk Edebiyatı III Türk ve dünya mitleri, masallar ve efsaneler, mitoloji, mitolojinin modern sanatlardaki yansımaları, türlerin örneklerle açıklanması, örnek metin çözümlemeleri. TDE305 Harezm Türkçesi Harezm Türkçesi döneminin tarihi gelişimi, Harezm Türkçesinin Türk dili içerisindeki yeri ve önemi, dönemin eserleri ve yazarları. Harezm Türkçesinin grameri, ses bilgisi, sesler, imla özellikleri, ses olayları; şekil bilgisi, ek kök bilgisi, kelime türleri ve söz varlığı. Örnek metinlerin okutulması, gramer Harezm Türkçesi ile ilgili literatür taramasının yapılması. TDE307 Eski Türk Edebiyatı V XVI. yüzyıl Türk edebiyatının genel özellikleri, bu yüzyılda Azeri edebiyatı, Fuzulî ve Bağdatlı Rûhî nin hayatı, yetiştikleri ortam, eserlerinden seçme metinlerin TDE309 Eski Anadolu Türkçesi I Eski Anadolu Türkçesinin tanımı ve dönemleri; Selçuklu dönemi Türkçesi,

4 Beylikler dönemi Türkçesi, Osmanlı Türkçesine geçiş dönemi. Eski Anadolu Türkçesinde görülen belli başlı ses olayları ve ses değişmeleri, döneme ait karakteristik ek örnekleri, dönemin sözcük dağarcığına has belli başlı örnekler. Verilen bilgilere tanıklık eden metinlerin, yazılı örneklerin, imlâ-ses ilişkisine dayanan belli başlı problemlerin çözümünü içine alacak şekilde okunup Eski Anadolu Türkçesi ile ilgili literatür taraması. Alan İçi Seçmeli Dersler III TDE311 Edebiyat Teorileri I Çağdaş edebiyat teorileri, yansıtma kuramı, Marxist edebiyatın ilkeleri, örnek metin incelemeleri. TDE313 Ulusal Folklor Teorileri I Dünyada ve Türkiye de folklorun bir bilim olarak ortaya çıkışı ve gelişimi, Ziya Gökalp ve ilk folklor çalışmaları, folklor ve halk edebiyatının milli birliğin oluşmasındaki rolü. TDE315 Anadolu ve Rumeli Ağızları I Ağız, şive, lehçe kavramları. Ağız araştırmalarının gerekliliği, ağızlar ve yazı dili münasebeti. Ağızların oluşumundaki unsurlar, etnik yapı ve etnik yapının oluşumla ilgisi, mecburî iskân, savaş, göç, coğrafî konum, iklim, sosyal ve kültürel yapı ile ağızlar arasındaki ilişki. Bu unsurların ağız oluşumuna katkıları. Anadolu ağızlarının oluşumu ve bu ağızlarındaki ünlü ve ünsüzlerin tanımlanması. Anadolu ağızlarının sınıflandırılması. Ağız araştırmaları ve derlemelerde takip edilecek metot. Çevriyazı işaretleri ve ağız metinlerinden örnek morfoloji ve fonetik uygulamalar. Anadolu ve Rumeli ağızlarıyla ilgili literatür taraması. TDE317 Edebiyat Dergiciliği Türk basın hayatının Türk edebiyatına etkisi ve katkıları, ilk gazetelerin edebiyat dergiciliği fonksiyonu, Tanzimat tan Cumhuriyet e Türk edebiyat dergiciliğinin serüveni, önemli edebiyat, mizah ve hiciv dergilerini tanıtılması. TDE319 Mesnevi I Mesnevinin tanımı, mesnevi nazım şeklinin doğuşu ve gelişmesi, özellikleri, ilk dönem mesnevileri hakkında bilgiler, klasik dönem mesnevilerinin özellikleri, ilk dönem ve klasik dönem mesnevilerinin karşılaştırılması. Alan Dışı Seçmeli Dersler III (1 ders alınacak) III. TDE302 Yeni Türk Edebiyatı VI (Servet -i Fünûn / Fecr-i Âti Dönemleri) Servet-i Fünûn ve Fecr-i Âti dönemlerinde roman, öykü ve tiyatronun özellikleri, batı roman ve öyküsünün Türk roman ve öyküsüne etkileri, sosyal hayatın dönemin romanına yansıması, dönemin temsilcisi kabul edilen yazarların eserlerinden seçme metinlerin çözümlemelerinin yapılması. TDE304 Türk Halk Edebiyatı IV Orta Asya ve Anadolu da teşekkül eden destanlar, Türk destanlarında ortak motifler, destan ve hikaye geleneğinin temsilcisi Dede Korkut Kitabı, örnek metinlerin TDE306 Karahanlı Türkçesi Karahanlı Türkçesi dönemi tarihi, Karahanlı Türkçesinin Türk dili içerisindeki yeri ve önemi. Dönemin eserleri ve yazarları. Karahanlı Türkçesinin ses bilgisi özellikleri; sesler, ses olayları, şekil bilgisi özellikleri; kelime türleri, ek, kök bilgisi. Karahanlı Türkçesinin söz varlığı. Kaşgarlı Mahmud un ve eseri Divanu Lügati t-türk ün Türk dili ve dilcilik tarihi bakımından önemi. Türk ve dünya düşünce tarihi bakımından Yusuf Has Hacib in ve eseri Kutadgu Bilig in önemi. Karahanlı Türkçesi ile ilgili literatür taramasının yapılması. TDE308 Eski Türk Edebiyatı VI XVI. yüzyılda Anadolu, İstanbul ve Balkanlar da sosyal ve kültürel hayatın özellikleri; Bâkî, yetiştiği çevre, etkileri, eserlerinden seçme metinlerin TDE310 Eski Anadolu Türkçesi II Eski Anadolu Türkçesinin Türk Dili Tarihi içindeki yeri ve önemi, Eski Anadolu Türkçesinin devreleri, Eski Anadolu Türkçesi döneminde Türk dilinin gösterdiği gelişim, Eski Anadolu Türkçesi döneminde karışık dil sorunu ve karışık dilli eserler ile ilgili teorik bilgiler. Eski Anadolu Türkçesinin dil özellikleri; imla, ses bilgisi, ses olayları, şekil bilgisi; ek, kök, kelime türleri, isim, sıfat, zarf, zamir, edat, fiil. Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait eserlerin tanıtılması ve bu eserlerden seçilmiş metinler üzerinde okuma, fonetik ve morfolojik inceleme çalışmalarının yapılması. Eski Anadolu Türkçesi ile ilgili literatür taraması. Alan İçi Seçmeli Dersler IV TDE312 Edebiyat Teorileri II Anlatımcılık, yapısalcılık, yapı bozuculuk, yeni eleştiri teorileri, Rus biçimciliği, göstergebilim, edebi metne dilbilimsel yaklaşım, seçme metinlerin TDE314 Ulusal Folklor Teorileri II Modern dünya ve folklor, folklorun çağdaş dünyadaki yeri ve folklora yeni yaklaşımlar, ulusal teoriler. TDE316 Anadolu ve Rumeli Ağızları II Transliterasyon kavramı ve yöntemleri. Deşifre yapma ve uygulama. Derleme kavramı, derlemede dikkat edilecek noktalar. Doğu Karadeniz'den Rize, Orta Karadeniz'den Ordu, Doğu Anadolu'dan Erzurum ve Kars, Güneydoğu Anadolu'dan Diyarbakır ve Şanlıurfa, İç Anadolu'dan Nevşehir, Batı Anadolu'dan Zonguldak, Bartın, Aydın, Denizli, Uşak ağızlarının özelliklerinin özet hâlinde verilmesi. Her birine ait yayımlanmış metinlerin ağız özellikleri bakımından Rumeli ağızları çerçevesinde Edirne, Doğu Trakya, Batı Rumeli ve Kuzeydoğu Bulgaristan Türk ağızları özelliklerinin özet hâlinde verilmesi. Her birine ait yayımlanmış metinlerin ağız özellikleri bakımından Anadolu ve Rumeli Ağızları ile ilgili literatür taramasının yapılması. TDE318 Türk Edebiyatında Mizah ve Hiciv Mizah ve hiciv türünden eserlerin batı ve doğu toplumlarındaki gelişim süreci, divan edebiyatında mizah ve hiciv, halk edebiyatında mizah ve

5 hiciv, yeni Türk edebiyatında mizah ve hiciv anlayışı, Türk edebiyatında ün kazanmış mizah ve hiciv ustalarının eserlerinden seçme metinlerin TDE320 Mesnevi II İlk dönem mesnevilerinden seçme metinlerin çözümlemeleri, Şeyyat Hamza, Aşık Paşa, Hoca Mesut, Ahmedî, Gülşehrî nin mesnevilerinin tanıtılması, farklı özellikler gösteren mesnevilerin şekil ve içerik yönünden karşılaştırılması, Fuzûlî nin Leylâ vü Mecnûn mesnevisi ile Şeyh Galip in Hüsn ü Aşk mesnevilerinden seçme bölümlerin Alan Dışı Seçmeli Dersler III (1 ders alınacak) IV. TDE401 Yeni Türk Edebiyatı VII Tanzimat Dönemi ni hazırlayan sosyal ve kültürel şartlar, sanat ve edebiyat (Tanzimat Dönemi) anlayışlarında yaşanan değişimler, dönemin fikir hayatı, Türk şiirinde bu dönemde görülen değişimler, devrin dil anlayışı, kültürel ve edebi faaliyetler, dönemin temsilcisi kabul edilen şairlerin eserlerinden seçme metinlerin TDE403 Türk Halk Edebiyatı V Türk halk hikayelerinin oluşumu ve gelişimi, halk hikayelerinden seçme metinlerin incelenmesi yoluyla bu türün tanıtılması. TDE405 Eski Türk Edebiyatı VII XVII. yüzyıl Türk edebiyatının genel özellikleri, dönemin sosyal ve kültürel yapısı, Nâilî nin hayatı, sanatı, etkileri ve eserlerinden seçme metinlerin TDE407 Dilbilimi I Dilbilimin kısa tarihi, eş zamanlı ve art zamanlı dilbilim, Saussure ve yapısalcılık, Avrupa ve Amerikan yapısalcılığı, Trubetzkoy ve Prag dilbilim çevresi, Hjelmslev ve Kopenhag dilbilim okulu, diğer dilbilimsel çevreler. Temel dilbilim kuramları, dilbilimin temel inceleme alanları, sesbilim, biçimbilim, anlambilim, edimbilim, metindilbilim, dilbilimin diğer bilim dallarıyla etkileşimi sonucu doğan dilbilimsel alanlar, toplumdilbilim, ruhdilbilim, biçimseldilbilim, sinirdilbilim, Türkiye de yapılan dilbilim çalışmaları. Dilbilimi ile ilgili literatür taraması. TDE409 Bilimsel Araştırma Yöntemleri I (Bitirme Tezi) 100 Bilimsel araştırma yöntemlerinin teorik olarak anlatılması, çalışma raporu yazma, metin kurgulama, referans gösterme yöntemleri, bilimsel çalışmanın ön hazırlıklarının aşamaları, bitirme tezi konusun belirlenmesi. Alan İçi Seçmeli Dersler V TDE411 Türk Tiyatro Tarihi Geleneksel Türk halk tiyatrosu, Türk tiyatro geleneği, Tanzimat la başlayan tiyatro faaliyetleri ve Tanzimat dönemi Türk tiyatrosu, geleneksel tiyatronun modern Türk tiyatrosuna etkileri, II. Meşrutiyet yıllarında Türk tiyatrosu, Cumhuriyet dönemi Türk tiyatrosu, tiyatro ile ilgili düşünceler, seçme tiyatro metinlerinin TDE413 Eski Türk Edebiyatında Nazım Nazım ve nazım şekillerinin tanıtılması, metin şerhi yöntemlerinin tanıtılması, örnek metinler üzerinde metin şerhi çalışmalarının yapılması, bu çalışmalarda nazım şekillerinin özelliklerinin gösterilmesi. TDE415 Halk Edebiyatı Metin Kerem ile Aslı, Tahir ile Zühre, Yusuf ile Züleyha hikayelerinden örnek metinlerin İncelemeleri I TDE417 Batı Edebiyatı ve Akımları Batıda edebi akımların ortaya çıkışı, edebi akımların doğmasında etkili olan sosyal ve kültürel şartlar, akımların tanıtılması, edebi akımların önemli temsilcilerinin tanıtılması, seçme eserlerden metinlerin çözümlenmesi. TDE419 Çağdaş Türk Lehçeleri I Tarihi Türk lehçelerine genel bir bakış. Çağdaş Türk Lehçeleri ile ilgili terimler ve tanımlar. Türk Lehçelerinin sınıflandırılması. Günümüz Türk lehçelerinin ayrıntılı bir şekilde tanıtılması. Özbek, Türkmen, Kıpçak, Kırgız vb. Çağdaş Türk Lehçelerinden birinin seçilerek okutulması. Seçilen lehçeyi konuşan Türk boyunun tarihi, lehçenin konuşulduğu Cumhuriyet, varsa diğer bölgelerin tanıtılması; edebî şahsiyetler ve eserler hakkında kısa bilgiler. Lehçenin belli başlı ses ve şekil bilgisi özellikleri. Seçilmiş metinler (şiir, hikâye, roman, makale, masal, fıkra vb.) üzerinde okuma, transkripsiyon, aktarma, ses bilgisi ve şekil bilgisi bakımından inceleme çalışmaları. Çağdaş Türk Lehçeleri ile ilgili literatür taramasının yapılması. TDE421 İleri Osmanlı Türkçesi I Osmanlı Türkçesinin temel kurallarının tekrarlanması, Arapça ve Farsça unsurların detaylı bir şekilde verilmesi, yazma eserlerle ilgili teknik bilgilerin verilmesi, seçme manzum eserlerin okunması, bu metinlerin dil özelliklerinin araştırılması, metin IV. TDE402 Yeni Türk Edebiyatı VIII (Tanzimat Dönemi) Roman ve öykü türünün Türk edebiyatındaki gelişim tarihi, Tanzimat sanatçılarının roman anlayışı, Tanzimat dönemi romanlarının temel özellikleri, sosyal hayatın Tanzimat romanına yansıması, batı romanının tesirleri, Tanzimat tiyatrosu hakkında genel bilgiler ve tiyatro eserlerinin tanıtılıp çözümlenmesi, dönemin temsilcisi kabul edilen sanatçıların roman ve öykülerinden seçme metinlerin TDE404 Türk Halk Edebiyatı VI Tasavvufun doğuşu, ilk Türk mutasavvıfları, tekke edebiyatı ve özellikleri, tekke edebiyatının XI. ve XX. yüzyıllar arasındaki önemli temsilcileri, seçme metinlerin TDE406 Eski Türk Edebiyatı VIII XVIII. yüzyıl Türk edebiyatının genel özellikleri, devrin sosyal ve kültürel hayatı, mahallileşme, sebk-i hindî; Nedim ve Şeyh Galip in hayatı, sanatı, etkileri, eserlerinden seçme metinlerin TDE408 Dilbilimi II Dilbilim kavramı ve dilbilimin temel kavramları. Dilbilim çalışmalarına yön

6 veren önemli kişiliklerin (Martinet, Bloomfield, Harris, Hjelmslev, Chomsky vb.) çalışmalarıyla birlikte ele alınması. Betimsel boyutun yanı sıra dilin kullanımına yönelik edimbilimsel çözümlemelerin de yapılması. Dilbilim kavramının yorumu ve tarihçesi. Göstergebilim gibi çeşitli alanların dil incelemeleriyle ilgili yaklaşımlarının tanıtılması. Dilbiliminin filoloji ve diğer bilimlerle ilgisi. Felsefe ve dilbilim ilişkisi. Dilin işleyişi, dil ve zihin. Dilin türleri, dilin unsurları. Dil ve bildirişim. Gösterge kavramı. İletişim unsurları. Dilbilim görüşleri (teoriler), karşılaştırmalı (tarihsel) dilbilim, yapısal dilbilim, üretimsel dilbilim, bağlamsal dilbilim. Dilbilimi ile ilgili literatür taraması. TDE410 Bilimsel Araştırma Yöntemleri II (Bitirme Tezi) 100 Bölüm öğretim üyelerinden birinin danışmanlığında, belirlenen bir konu üzerinde bilimsel araştırma yapma, hazırlanan çalışmanın bitirme tezi olarak sunulması. Alan İçi Seçmeli Dersler VI TDE412 Türk Fikir Hareketleri Tanzimat Fermanı ndan sonra Osmanlı toplumunda görülen fikir hareketleri, bu fikir hareketlerini doğuran sosyal ve kültürel şartlar, fikir hareketlerinin önemli temsilcileri ve etkileri, fikir hareketlerinin Türk edebiyatına yansıması. TDE414 Eski Türk Edebiyatında Nesir Klasik Türk edebiyatında nesrin doğuşu; sade, orta, süslü nesrin özellikleri, seci nin öğretilmesi, örnek metinler üzerinde nesir çeşitlerinin özelliklerinin gösterilmesi, Sinan Paşa nın Tazarrû-nâmesi nden, Evliya Çelebi nin Seyehatnâmesi nden metin parçalarının ve başka seçme metinlerin incelenmesi TDE416 Halk Edebiyatı Metin Yunus Emre Divanı nın İncelemeleri II TDE418 Doğu Edebiyatları Arap ve Fars edebiyatlarının tarihi gelişimi, Arap ve Fars edebiyatlarının önemli temsilcileri ve bu sanatçıların klasikleşmiş eserlerinin tanıtılması, Arap ve Fars edebiyatlarının Türk edebiyatına etkileri, Hint edebiyatı ve Hint edebiyatından seçme metinlerin TDE420 Çağdaş Türk Lehçeleri II Çağdaş Türk Lehçeleri nin belirleyici ses ve şekil özellikleri; sesler, ses olayları, imla, kelime türleri, ek-kök bilgisi, cümle bilgisi vb. Çağdaş Türk Lehçeleri nden örnek metinlerin Çağdaş Türk Lehçeleri ile ilgili literatür taramasının yapılması. TDE 422 İleri Osmanlı Türkçesi II Osmanlı Türkçesi ile kaleme alınmış manzum, matbu ve yazma eserlerden seçme metinlerin okunması, dil özelliklerinin tespit edilmesi, bu metinleri anlamaya yönelik çalışmalar, metin