TG 8 ÖABT REHBERLİK KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ REHBER ÖĞRETMEN

Transkript

1 KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ REHBER ÖĞRETMEN TG 8 ÖABT REHBERLİK Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.

2 AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.

3 2016 ÖABT / RHBR REHBER ÖĞRETMEN TG 8 1. Hareket koordinasyonumuzu sağlayan, psikomotor becerileri yerine getirmemizde etkili olan, nefes alma davranışını yöneten beyin bölümü medulladır. Bu nedenle hareket koordinasyonunu sağlamada güçlük medulladaki işlev bozukluğundan kaynaklanır. 4. Organizmanın belirli bir davranış sonucunda pekiştirece ulaştığında, benzer davranışları gösterip aynı pekiştireci almaya çalışması tepki genellemesidir. Soruda da kişi portakal suyu içmiş, işe yaradığını düşündüğü için benzer davranışlarda bulunmuştur. 7. Ece 2. sınıf öğrencisidir. Sürekli olarak arkadaşlarını kurallara uymadığı gerekçesiyle öğretmene şikâyet etmektedir. Dışa bağımlı dönemde çocuklar kurallara uymayan kişilerin otorite tarafından cezalandırılması gerektiğini düşünürler. Uygun olmayan davranışlar ceza almamak için gerçekleştirilmemelidir. 2. Bireylerin patolojik durumunu kapsamayan, bunun dışında diğer tüm sorunlarla baş etme aşamalarında bireye yardımcı olmayı amaçlayan psikoloji alanı danışmanlık psikolojisidir. Zihinsel, duygusal ve davranışsal bozukluğu olan bireylerin, yaşadıkları sorun bağlamında psikolojik açıdan değerlendirme yapan alan ise klinik psikolojidir. 5. Küçük çocuklar Piaget nin bilişsel kuramına göre odaklanma yaşamaktadırlar. Yani durumları tek yönlü değerlendirmektedirler. Ancak öngörü kapasitesinin gelişmesi için çok yönlü düşünebilme yetisinin oluşması gerekmektedir. Bu yüzden çocuklar davranışın sonucunu öngöremezler. Bu durum da öngörü kapasitesiyle ilgilidir. 8. Çoklu faktör kuramı Thorndike tarafından ortaya konmuştur. Zekânın tek bir faktörle açıklanamayacağını, birden fazla zihinsel faktör olacağını belirtmiştir. Thorndike kelime anlamı, sayısal akıl yürütme, kavram ilişkileri, görsel algılama gibi gruplanmış faktörlerin öneminden söz eder. Bunları da sosyal zekâ, mekanik zekâ, soyut zekâ kapsamında birleştirir. Zekânın gayeli hareket edebilme konusunda genel bir kapasite olduğu konusundaki yaklaşım Wechler tarafından ortaya konmuştur. 3. Ortak amaçlar doğrultusunda çalışıp bireysel başarıların değerlendirilmediği durumlarda bireysel çabada azalma görülmesi sosyal kaytarmadır. Bu kapsamda bireylerin değerlendirmelerinin tek tek yapılacağının söylenmesi bu durumu engelleyici bir önlem olabilmektedir. 6. Var olan bir öncüle bakarak sonucu tahmin edebilme durumu çıkarsanmış gerçekliktir. Soruda Talat, tavanda kabarmalar görmüş ve çatının su sızdırdığı sonucuna varmıştır. Tavanın kabarması öncül, su sızdırma ihtimali ise sonuca varmadır. Bu durumda somuttan soyuta düşünmenin de gerçekleştiği söylenebilir. Çıkarsanmış gerçeklik somut işlemler dönemi kazanımdır. 9. Jung, kolektif bilinç dışının içeriğini oluşturan ögelere arketip adını vermiştir. Kişiliğin nihai hedefi olan bütünleşmeyi temsil eden düzenleyici ilke ben arketipidir. Jung bu arketipleri ben arketipi, persona ve gölge arketipi, anima ve animus arketipi olarak ortaya koymuştur. 3

4 10. Açıklama incelendiğinde bunun bilişsel veya bilişsel - davranışçı yaklaşımı benimsemiş bir uzmana ait olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla bu uzmanın bilişsel - davranışçı teknikler kullanmasını bekleriz. Seçenekleri incelediğimizde A seçeneğindeki duygunla kal, gestalt yaklaşıma; B seçeneğindeki rüya analizi psikanalitik yaklaşıma; D seçeneğindeki istisna durumlar çözüme odaklı yaklaşıma ve E seçeneğindeki sorunu dışsallaştırma öyküsel yaklaşıma ait bir tekniktir. C seçeneğindeki sistematik duyarsızlaştırma ise bilişsel davranışçı bir yaklaşımdır. 13. A seçeneğindeki sokratik sorgulama, danışanın kullandığı mantık dışı bilişlerin gerçeğe ne kadar uygun olduğunu test etmeye yönelik olarak kullanılan bir tekniktir. 16. Problemin değerlendirilmesi aşamasında psikolojik danışmanın, danışanın probleminin tüm bileşenleri hakkında detaylı biçimde bilgi toplaması gerekir. bu örnekte danışanın yaşadığı akademik problemlerin, onun ailesiyle ilişkilerini nasıl etkilediği hakkında bilgi toplanmamıştır. 11. Olabildiğince çok ve elimden gelenin en iyisi ifadeleri belirsiz ve ölçülemez ifadelerdir. Bu nedenle somutlaştırılmaları ve sayısal olarak ifade edilmeleri gerekmektedir. 14. Bu teknik danışanın kaygı yaratan uyarıcıya maruz kalmasını sağlayarak (örneğin, temizlik obsesyonu için bir kapı koluna dokunmak) ortaya çıkan kaygıyı (mikrop kapma) azaltmak için bir ritüele başvurmasını (ellerini uzun uzun yıkamak) engellemeye yönelik bir tekniktir. A seçeneğindeki tepki engellemeli maruz bırakma tekniği doğru cevaptır. 17. Bireyde zekâ geriliği, bellek bozukluğu, işitme özrü ve konuşma organlarında bozukluk olmadığı hâlde konuşma işlevinin yerine getirilememesi ve bu durumun beyin hasarı sonucu oluşması söz yitimidir. Beyindeki ilgili alanların tahribi sonucu, konuşma veya konuşulanı anlama yeteneğinin kaybıdır. Yaygın sözler hatırlanmaz veya anlamlandırmada zorluk yaşanır. 12. Psikolojik danışman danışanın söylediği (Çocuğumun sorumluluklarını yerine getirmesini istiyorum.) ile yaptığı (çocuğunun yapması gerekenleri onun adına yapma) arasındaki tutarsızlığa dikkat çekmiş ve sonrasında bununla ilgili olarak danışanın değerlendirmelerini sormuştur. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğindeki yüzleştirme ve konuşmaya açık davet becerilerinin kullanılmasıdır. 15. A, B, C ve D seçeneklerindeki korkular danışanların yaşayabileceği normal korkulardır. Ancak E seçeneğindeki gibi bir korku kaynağı yoktur. 18. Otizmin tanılanmasında üç alan belirlenmiştir. Sosyal etkileşim sorunları, iletişim sorunları, sınırlı yinelenen ilgi ve davranışlar bu alanları oluşturmaktadır. Sınırlı yinelenen ilgi ve davranışlar alanı, yoğun ve sıra dışı ilgilere sahip olmaktır. İlgi takıntıları, sıra dışı konulara ilgi duymak, belli düzen ve rutinlerde ısrarcı olmak, yinelenen davranışlar ortaya koymak bu alanı oluşturmaktadır. 4

5 19. IQ seviyesi arasında olan kişilerde hafif düzeyde zekâ geriliği görülmektedir. Akademik olarak sınıf düzeyindedirler. Bu kapsamda genel bir zorlanma görülse de başkalarıyla oyun oynayabilirler ve oyunları anlamlandırabilirler. Bu durum daha çok ağır düzeyde olan bireyler için geçerlidir. 22. C seçeneğindeki sosyometri tekniği dışındaki teknikler bireyle etkileşim kurularak uygulanan tekniklerdir. Sosyometri tekniği başkalarının kanılarına dayalı tekniklerdendir ve kişinin gruptaki statüsü hakkındaki bilgi sınıftaki diğer arkadaşları aracılığıyla toplanır. 25. I, zaman cetveli; II, arzu listesi ve III, rehberlik hizmetleri memnuniyet anketini işaret etmektedir. 20. Aniden ortaya çıkan, yarı istemli, tekrarlayıcı ve amaca yönelik olmayan, yapılmadığı zaman rahatsızlık veren hareketler tik bozukluklarının içinde yer almaktadır. Bunlar motor tikler olabildiği gibi boğaz temizleme, öksürük, ani ses çıkarma vb. vokal tikler de olabilmektedir. Genellikle çocuklarda DEHB ile birlikte görülmektedir. 23. Kaygı bozukluğu için bir kişilik testi olan kaygı ölçekleri kullanılabilir. Öğretmen alımında kullanılan KPSS bir standart başarı testidir. CAT, Louisa Duss gibi çocuk testleri projektif testlerdir. İlgi envanterleri de mesleki rehberlik kapsamında kullanılmaktadır. Ancak BESYO için öğrenci alımında genel yetenekten ziyade spor dalına özel yetenek testinin uygulanması daha doğrudur. 26. Bütün seçeneklerdeki testler kişilik testleri kapsamındadır ancak C seçeneğindeki Tematik algı testi diğerlerinden farklı olarak projektif kişilik testlerindendir. 21. Kıskançlık, sevilen birinin başkasıyla paylaşılmasına katlanmamaktır. Bu durum yaşamın her döneminde görülebilmektedir. Ancak bu durum kardeş kıskançlığında daha yoğun olarak yaşanmaktadır. Bu süreçte anne babanın yaklaşımı çok önemlidir. Anne ve baba çocuğun bilişsel gelişim sürecini de göz önünde bulundurmalıdır. Sakın endişelenme, seni de bebek kadar seveceğiz. ifadesi çocuğun somutlaştırabileceği bir durum olmadığı gibi, her ne kadar iyi niyetli olduğu düşünülse de yarışma ortamı yaratacaktır. 24. Bu tür hatalar genelleme hatası olarak nitelendirilmektedir. Yani değerlendiricinin, değerlendirilen kişinin bir özelliğinin etkisinde kalarak diğer özelliklerini de buna göre derecelendirmesidir. 27. A, B, C ve E seçeneklerindeki davranışlar, grup üyelerinden beklenen ve sürece olumlu katkı sunan etkili davranışlardır. Ancak grupta güven oluşmasını beklemek, grup sürecini başlatan ve ilerleten risk almayı engelleyen bir davranıştır. 5

6 28. Bu tür bir öğrenme, modelden öğrenme yöntemi ile oluşan bir öğrenmedir. Bu örnekte Zeynep, lideri ve diğer üyeleri model alarak kendi duygu ve düşüncelerini daha somut ifade etmesini öğrenmiştir. 31. Geçiş aşaması grubun fırtınalı evresidir. Çatışmalar baş gösterebilir. Bu durumda A, B, C ve D seçeneklerindeki görevler liderin yapması gereken görevlerdir. E seçeneğindeki gibi bir tepki, terapötik değildir. Çünkü şimdi ve burada ilkesine aykırıdır. Ayrıca duygusal malzemeyi ele almamak, kendini açma davranışını engeller ve grubun ilerlemesi durdurulmuş olur. 34. Meslek seçiminden daha çok bireylerin kariyerlerini sürdürürken yaşadıkları sorunlara odaklanan, bireyin özellikleriyle iş ortamlarının özelliklerinin iyi eşleştirilmesi gerektiğini savunduğu için özellik faktör uyumlu kuramlar arasında kabul edilen kariyer kuramı iş uyumu kuramıdır. Diğer seçeneklerdeki kuramlar daha çok meslek seçme süreçlerine odaklanırken iş uyumu kuramı iş ortamına uyum ve sürdürme süreçlerine odaklanır. 29. Liderin bu tür tepki veya becerileri kullandığı evre grubun eylem evresidir. Çünkü bu evrede, üyelerin farkındalığının artması ve problem çözme davranışlarının görüldüğü evredir. Bunun için üyelerin geri bildirim almaya, uyumsuz davranışları hakkında farkındalık geliştirmeye ihtiyaçları vardır. 32. A, C, D ve E seçeneklerindeki açıklamalar doğrudur. Ancak işsizlik sorunu kariyer danışmanlığı ile azaltılamaz. Bu durum ülkedeki politik ve ekonomik düzenlemelerle ilgilidir. 35. Bireylerin kariyer olgunluğu için kritik dönem on dört, yirmi dört yaşlar arasıdır. ifadesi Super in benlik kuramını destekleyen bir ifadedir. Meslek seçiminde, çocukluk yıllarındaki aile tutumları bilinç dışı güdüleyiciler hâline gelebilir. ifadesi bize mutlaka Roe i hatırlatmıştır ve Roe temelde bir psikanalitik kuramcıdır. Bütün psikanalitik kuramcılar için çocukluk yaşantıları büyük önem taşır. 30. Bu örnekte Samet isimli üye, Ahmet isimli üyeye nasıl düşünmesi ve davranması gerektiğini söylemektedir. Diğer bir ifadeyle öğüt vermektedir. 33. Yetkinlik beklentileri kavramı ve yetkinlik beklentisi düşük olan öğrencilerin ilgi ve motivasyonlarının geliştirilmesi için hedef ve mantıklı bilişler belirlemeleri gerektiği yönündeki açıklama sosyal bilişsel teoriye aittir. 36. Sözü edilen yöntem bağımlı gruplar için T testidir. 6

7 37. Betimsel araştırma var olan durumun belirlenmesine yönelik yapılır. Nedir?, Nelerdir? sorularına yanıt arar. Öğretmenin kullanması en uygun yöntem betimsel yöntemdir. 40. Danışma sürecinde danışanın içinde bulunduğu durum itibarıyla duygulanım durumlarında değişimler görülebilmektedir. Bu kapsamda psikolojik danışman danışanı herhangi bir baskı altında tutmadan danışma süreci ile ilgili kararı kendisinin vermesini beklemelidir. 43. A, B, C ve E seçeneklerindeki ifadeler, diyalogla ilgili doğru açıklamalar içermektedir. Ancak D seçeneğindeki açıklama doğru değildir. Çünkü sorumsuz ve etkisiz bir yüzleştirme ile karşılaşan danışanın tepkisi, duygusunu keşfetmek değil direnç göstermek olurdu. 38. İntihar, doğal afet, cinsel istismar gibi durumlar, kriz durumları olarak kabul edilir ve programın müdahale hizmetleri unsurunun içinde yer alır. 41. Soyut düşünme yeteneği kazanıldıktan sonra birey değerlerini belirginleştirir ancak değerler zaman içinde, yaşa, çevresel faktörlere ve yaşantılara bağlı olarak değişiklikler gösterebilir. Örneğin bireyler daha genç yaşlarda kazancı en önemli değer görürken ilerleyen yaşlarda rahatlığı, güvenceyi daha önemli değerler olarak görebilirler. Ayrıca ilgi gelecekteki doyumu tahmin etmemizi sağlarken, yetenek başarıyı tahmin etmede en önemli belirleyicidir ancak sevilen etkinliklerin yapıldığı ortamlarda çalışmak mutlaka başarıya da etki eder. 44. Anlam arayışını insan varlığının temeli olarak kabul eden, en kötü şartlar altında bile yaşamın bir anlamı olduğunu savunan psikolojik danışma kuramı logo terapi dir. 39. Danışmanlar sadece mesleki alanda değil tüm toplumsal ilişkilerinde dürüst davranmalıdır. Danışanın bu kapsamda yaşamış olduğu sürecin danışmaya zarar vereceğini düşünerek danışma sürecine başlamaması dürüstlük kapsamında ele alınmaktadır. Danışanın da böylesi durumlarda yardım alması son derece normaldir. Danışman Nazım Bey, ortaya koyduğu tutumla danışanı başka bir danışmana yöneltmiştir. 42. Psikolojik danışman bu tepkisi ile danışanı yargılamış ve suçlamıştır. Bundan ötürü, sergilenen sessizlik davranışı antiterapötik bir sessizliktir. Yani direnç içermektedir. 45. Gruba girmenin güç olması grubun çekiciliğini artırır. Bunun yanı sıra üyelerin benzer özelliklere sahip olması, yaş ve sosyoekonomik düzey açısından homojenlik ve etkileşimin kolay oluşabileceği küçük gruplar çekiciliği artırır. 7

8 46. Grubun en uzun evresi olan, biz duygusu geliştiği, liderden çok üyelerin daha aktif olduğu evre eylem evresidir. 48. Öğrencilere uygulanan ilgi, yetenek testi gibi test sonuçları 3. düzey gizlilik gerektirir ve bu sonuçlar öğrencinin onayı alınmadan başkalarıyla paylaşılmamalıdır. 50. Okullardaki kaynaştırma öğrencilerinin bireysel olarak ek bir eğitim alabilmeleri için oluşturulmuş ortam destek eğitim odası olarak adlandırılır. Öğrenciler belli saatlerde öğretmenler tarafından bu odalara alınır ve burada destek eğitimi alır. 47. Soruda verilen, bireylerde gözlenen özelliklerin sayısal verilere dönüştürülmesini ve bu özelliklerin sıklığını ve şiddetini görmemizi sağlayan teknik, derecelendirme ölçekleridir. Bu teknikte gözlemcinin gözlediği özelliğinin 3 ile 7 derece arasında derecelendirmesi söz konusudur. 49. Görüşme tekniğini bireylerle tek tek iletişime girmeyi gerektirdiği, tam olarak ne kadar süreceği belli olmadığı için zaman ve iş gücü açısından ekonomik değildir. 8