Çözüm Kitapçığı Deneme-1

Transkript

1 KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ REHBER ÖĞRETMEN KASIM 2016 Çözüm Kitapçığı Deneme-1 Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Merkezimizin yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki. mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.

2 2017-ÖABT/REH REHBER ÖĞRETMEN TG DENEME ÇÖZÜM-1 1. İnsandaki gelişimin gözlenebilen yönü, büyüme kavramı ile tanımlanır. Yani vücudun boy, kilo ve kütlesel hacminde gözlenen artışlar ve her organda farklı hızlarda görülen bu değişikler tıpkı Pelin e geçen sene olan kıyafetin bu sene olmaması gibi durumlar büyüme olgusu üzerinden açıklanabilir. 4. Bireyin yeni karşılaştığı bir davranış ya da olguyu kendisinde hâlihazırda varolan şemalarla açıklamaya çalışması Piaget tarafından asimilasyon kavramı ile açıklanır. Asimilasyonda birey yeni karşılaştığı durumu genellemeler yaparak açıklamaya çalışır. Buna göre, 3 yaşındaki Buse nin şema sayısı fazla olmadığından yanlış genellemeler yapması sıkça karşılaşılan bir durumdur. 2. Sosyal psikoloji alanında çalışanların sıklıkla karşılaştıkları ve üzerinde çalışmalar yürüttükleri bu olgu sosyal kaytarma olarak adlandırılır. Sosyal kaytarma genellikle ekip sinerjisini düşüren, dolayısıyla koordinasyonu zayıflatan, toplam motivasyonu da olumsuz etkileyen negatif bir olgudur. Fakat bireylerin kendi katkılarının önemli olduklarına inandıkları grup çalışmalarında sosyal kaytarma davranışının azaldığı gözlenmiştir. 5. Cemal in bu davranışı tepki genellemesi kavramı ile açıklanabilir. Klasik koşullanmada genelleme benzer uyarıcılara aynı tepkinin verilmesi şeklinde gerçekleşirken edimsel koşullanmada, bir uyarıcıya karşı gösterilen benzer tepkiler yoluyla gerçekleşir. Belli bir uyarıcı ile ortaya çıkan davranışlar pekiştirildiğinde organizma bu davranışa benzer davranışlar da üretmektedir. Türkçeden yüksek not aldığı için teşekkür alan Cemal, tekrar teşekkür almak için diğer derslerde de gayret göstermiştir. 3. Limbik sistem; talamusun her iki yanında, serebrumun sağ altında bulunan ve davranış, motivasyon, uzun süreli bellek ve koku alma duyusu gibi çeşitli fonksiyonlar içeren yapıdır. Özellikle hipokampüs sayesinde gerçekleşen öğrenme ve bellek süreçleri limbik sistemin temel ayırıcı özelliklerinden biridir. Hipokampüs dışında amigdala da bu sistemde yer alan diğer önemli yapıdır. 6. Yakınsal gelişim alanın Vygotsky nin eğitim alanına en büyük katkılarından biridir. Çünkü öğrenme süre cinde bireyin konu hakkında bilgi sahibi olanlarla yaptığı çalışmalar kendi başına yaptığı çalışmalardan daha verimli olmaktadır. Yani bireyin başkalarının desteği ile ulaşabileceği gelişim düzeyi ile kendi çabasıyla ulaşabileceği gelişim düzeyi arasındaki fark yakınsal gelişim alanı olarak adlandırılır. 2 Diğer sayfaya geçiniz.

3 TG DENEME ÇÖZÜM ÖABT/REH 7. Adler in kişilik kuramında 4 farklı kişilik tipi tanımlanır. Bunlar; baskın, alıcı, kaçınan ve sosyal yetkin tiplerdir. Soruda bahsedilen Ahmet adlı öğrenci ise bu tipler arasında yer alan alıcı tipe özgü davranışlar sergilemektedir. Alıcı tipler en yaygın olarak görülen ve asalak olarak tanımlanan tipte davranışlar sergileyen bireylerdir. 10. Öncüle dikkat edildiğinde insanlar tanımlanırken yaşam tarzı, kişiler arası ilişkileri ve çevreyle etkileşim hâlinde ilerleyen sosyal varlıklar vurgusu ön plana çıkmaktadır. Tüm bu vurgular bireysel psikolojinin yani Adler in kuramının ayırıcı özellikleridir. 8. Organizmanın istenmedik bir durumla karşılaşmamak için tedbir alması kaçınma davranışı olarak adlandırılır. Erzurum ya da Kars gibi, kışın oldukça soğuk geçtiği illerde binaların mantolanmasının nedeni de bu kavramla açıklanabilir. 11. Fritz ve Loura Perls tarafından oluşturulan Gestalt terapi yaklaşımıyla ilgili olarak A, B, C ve D seçeneklerinde yer alan ifadeler doğru bilgiler içermektedir. Fakat Gestalt terapinin ana ve tek hedefi farkındalıktır. Bunun için danışanın belirli alanlarda farkındalık, en sonunda da farkındalığın farkındalığını danışanına bir yaşam biçimi olarak kazandırmaya çalışır. 9. Freud; topoğrafik modelin yetersizliği üzerine oluşturduğu yapısal modelde kişiliği id, ego ve süper ego bölümlerine ayırarak inceler. Bu bölümlerden biri olan süper ego A, B, D ve E seçeneklerinde yer alan özelliklere sahiptir. Fakat süper ego aynı zamanda zor ve organizmanın baskı altında olduğu durumlarda hatalı davranışları meşrulaştırarak hem kendini hem de başkasını affetme özelliğine de sahiptir. 12. Hasan ın sahip olduğu bilişsel çarpıtma kişiselleştirme olarak adlandırılır. Bu çarpıtma bireylerin kendi dışında gelişen olayları kendileriyle ilişkilendirmeleri sonucunda ortaya çıkar. Hasan da Selin in onu görmemiş olma ya da başka bir şey düşüyor olma ihtimallerini göz ardı etmiştir. 3 Diğer sayfaya geçiniz.

4 2017-ÖABT/REH TG DENEME ÇÖZÜM Psikolojik danışma sürecinde kullanılan terapötik becerilerden biri de kendini açmadır. Kendini açma becerisi danışma sürecini daha ileriye götürme ve danışanın kendini yalnız hissetmemesi için psikolojik danışmanın kendi yaşantısına ilişkin ve konuyla bağlantılı bir bilgiyi danışanıyla paylaşmasını içerir. Diyalogda psikolojik danışmanın kullandığı beceri de tam olarak budur. 16. Öncülde danışan, mutlu olmanın bir başkasıyla ilişki yaşamakla bağlantılı olduğunu ifade eden bir cümle kurmuştur. Psikolojik yardım ilişkisinde 5. düzey empati danışanın duygu ve düşüncelerinin ötesini ona göstermek ve farkındalık kazanmasına destek sunmak için kullanılan bir beceridir. 5. düzey empatiye örnek olarak verilebilecek cümle ise C seçeneğinde yer almaktadır. Danışman, danışanın ifade ettiklerinin ötesine geçen bir değerlendirme yapmıştır. 14. Psikolojik danışma süreçlerinde değişmez bir sıra ile ilerleyen basamaklar bulunmaktadır. Bu basamaklardan biri tamamlanmadan diğer basamağa geçilmesi ise söz konusu değildir. Danışma sürecinde ilk basamak kaynaşma ve ilişki kurma basamağıdır (III). Sonra problem tanımlanır (I). Ardından hedef tanımlama ve oluşturma basamağı gelir(ii). Bu basamaktan sonra da müdahale seçip uygulanır (V) ve son basamak da sonlandırma ve izleme basamağıdır (IV). 17. Okullarda özellikle de liselerde uygulanan madde bağımlılığı ile mücadele çalışmalarında belirli unsurlara dikkat etmek gerekir. B, C, D ve E seçeneklerine ek olarak öğrencilere daima doğru bilgiler vermek de bu çalışmaların temel hedefleri arasında yer alır. Ve/fakat bu maddelere ilişkin detaylı bir bilgilendirme daha çok özendirici bir etki yarattığından olumsuz yanlarına dair bilgilendirmeler yeterli olacaktır. 15. Parçada psikolojik danışman süpervizörüne danışma süreci hakkında bilgi vermektedir. Bilgi verirken de sorun yaşadığı danışanın genel davranış örüntüsü ile onun için sorun yaratan ilk danışanıyla benzer özelliklerine ve o ilk danışanın kendisinde yarattığı olumsuz duygulardan bahsetmektedir. Bu duyguların şimdiki danışanına yansımasından da duyduğu kaygıyı süpervizörüne ileten psikolojik danışmanın yaşadığı durum, karşıt transferans kavramıyla açıklanabilir. 18. DSM-V te süregiden depresyon bozukluğu olarak da adlandırılan distimi, kronik depresyon durumudur. En az 2 yıllık süre zarfında zamanının yarısından çoğunda kendini depresif hissetme ile karakterizedir. Ayrıca umutsuzluk, iştahsızlık ve yaşadığı durumu kişiliğinin bir parçası sayma bu bozukluğun ayırıcı nitelikleri arasında yer alır. 4 Diğer sayfaya geçiniz.

5 TG DENEME ÇÖZÜM ÖABT/REH 19. Öz kıyım ya da intihar olgusuna ilişkin oldukça fazla mit söz konusudur. Bu mitlerin çoğu da intihardan vazgeçme olasılığı olan kişilerin kurtarılamamasına yol açmaktadır. Seçenekler incelendiğinde E seçeneğinde yer alan Neşeli insanların intihar riski düşüktür. düşüncesi de bu mitlerden biridir. Çünkü mizahı kullanan kişilerin içlerinde derin bir acı barındırma ve bunu espri ve şakalarla perdeleme olasılıkları bulunmaktadır. 22. Myers-Briggs tipoloji kuramında dikkatli, sessiz, ciddi ve gelenekleri önemseyen mesleklerde yer alan bireylerin özellikleri içe dönüklük, duyumsallık oranında yükseklik, düşünceye önem verme, eleştirel ve yaralayıcı olmaktır. Bu sıralama ise doğru şekilde A seçeneğinde yer almaktadır. 20. Kaynaştırma eğitimi; özel eğitim gerektiren bireylerin, yetersizliği olmayan akranları ile birlikte eğitim ve öğretimlerini resmi ve özel okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan, destek eğitim hizmetlerinin sağlandığı özel eğitim uygulamalarıdır. Bu uygulamada hizmetler yetersizliğe göre değil, ihtiyaçlara göre planlanır. 23. Yeni göreve başlamış bir psikolojik danışman psikolojik danışma kuramları, mesleki gelişim kuramları, kariyer bilgileri ve kaynakları ve geneli kapsayan yetkinlik alanında kendini geliştirmelidir. Fakat program yazılımı bir psikolojik danışman için gerekli görülen bir alan değildir. 21. Aşırı koruyucu tarzda çocuk yetiştiren anne babaların çocuklarıyla ilişkileri genellikle ödül-ceza ikilisine odaklıdır. Bu odakta yetişmiş olan çocuklar ileride övgü görüp takdir edilebilecekleri meslekleri seçmektelerdir. Seçeneklerde gösteri sanatları bu bireyler için oldukça olası bir meslek tercihidir. 24. Gotfredson un kuramına göre bireylerin hâlihazırda belirledikleri meslekler arasında elemeler yapıp kendilerine en uygun olanı buldukları dönem daraltma dönemi olarak adlandırılmaktadır. 5 Diğer sayfaya geçiniz.

6 2017-ÖABT/REH TG DENEME ÇÖZÜM Bazı testler birden fazla özelliği yordama fonksiyonuna sahiptir. Seçeneklerde yer alan başarı testleri bireyin ilgi alanlarını da saptayabilmektedir. İlgi alanları saptanan öğrenciye mesleki rehberlik uygulamaları daha işlevsel olarak yapılmaktadır. 29. Vaka incelemesi tekniği bireyin yaşadığı sorunda hem birey hem de bireyin çevresi hakkında detaylı bilgi elde etmemizi sağlamaktadır. Vaka incelemesi, yaşanılan olaya çok yönlü yaklaşmakta ve olası ölçütler ekseninde sonuçlar çıkarmaktadır. 26. Zafer Bey in münazara takımı seçimi için yaptığı gözlemde bütün öğrencilere yüksek puanlar vermesi derecelendirme ölçeklerine karışan hata türlerinden bonkörlük hatasına girmektedir. 30. Zihni tanılamak için resim çizmeyi öneren Goodenoggh-Harris test sürecinde çocuktan bir adam çizmesi istenerek çizilen adamın tam olması noktasında belirgin bir vurgu yapılmaktadır. Test bitiminde çizilen adamın tüm detaylarına bakılarak gerekli değerlendirmeler yapılır. Bu testi, yetkinliği ve sertifikası olanlar uygulayabilmektedir. 27. Verilen öncüller incelendiğinde bireyin fiziksel performansı dışında yer alan ilgi, başarı durumu, sosyal adaptasyonu, yetenekleri bireyin gizil güçlerini ortaya çıkarma amacıyla uygulanan ve bireyi tanıma tekniklerine oldukça katkıda bulunan unsurlar olduğu görülmektedir. 31. Kapalı gruplara ilişkin A, B, C ve E seçeneklerinde yer alınan bilgiler doğru bilgilerdir. Fakat kapalı gruplar süreç başladıktan sonlandırılıncaya kadar üyelerin oturumları erken bitirmesine ve gruptan ayrılmasına izin vermez. Bu özellik, açık gruplara özgüdür. 28. Seçeneklerde yer alan umutsuzluk ölçeği Beck yani bilişsel davranışçı terapistler tarafından kullanılan bir ölçektir. Bu ölçek projektif testler kapsamında değerlendirilmez. D seçeneği dışındaki tüm testler ise psikoterapistler tarafından kullanılmaktadır. 32. Grubun planlanması aşamasında ihtiyaç belirlenir, yaş ve cinsiyet gibi değişkenler dikkate alınarak üyeler seçilir, onam formu imzalatılır, grubun türü belirlenir. Fakat üyelerin grubun nasıl işlediğini öğrendiği evre planlama evresi değil, başlangıç evresidir. 6 Diğer sayfaya geçiniz.

7 TG DENEME ÇÖZÜM ÖABT/REH 33. Grubun en uzun evresi olan eylem evresi grupta işin yapıldığı evredir. Bu evreye ilişkin B, C, D ve E seçeneklerinde yer alan olgular bulunur. Gücün liderde toplanması ise daha çok başlangıç evresinde görülen bir durumdur. 37. Öğrenci beyanının doğru olmaması bir rehber öğretmen için kötü bir durum olarak değerlendirilse de aslında herkes için iyi bir sonuç ortaya çıkmıştır. Öğrencinin böyle bir travma yaşamadığı, babanın masum olduğu ve öğrencinin ciddi şekilde psikolojik danışmaya ihtiyaç duyduğu anlaşılmış olup öğrencinin sorunu çözülmüş olacaktır. 34. Grupla psikolojik danışmada liderin sahip olması gereken becerilerinden biri de paylaştırma becerisidir. Bu beceride lider benzer yaşam deneyimine sahip iki farklı üyenin yaptığı konuşmalardaki ortak noktaları onlara gösterir. Böylece üyeler yalnız olmadıklarını hissederler. 38. Öğrenciyi ayakta gördüğü için dışardan gelen sesle bir ilişkisi olduğunu düşünüp öğrenciyi azarlayan ve bu yüzden sınıf başkanı eşliğinde öğrenciyi rehberlik servisine gönderen Kenan Bey gönüllülük ilkesini göz ardı etmiştir. Kenan Bey, olayı yanlış anlamasının yanı sıra öğrencinin rehberlik servisine gitmeyi isteyip istemediğini sormamıştır. 35. Öz saygı bireyin benlik imgesi ile ideal benliği arasındaki farkı değerlendirme biçimidir. Bireyin olmak istediği ile olduğu arasındaki fark, bize bireyin özsaygı düzeyi hakkında bilgi verir. Öz saygı düşük, yüksek ve aşırı yüksek olmak üzere, üç farklı şekilde görülür. Yüksek öz saygıya sahip bireyler kendilerine aşırı güvenmezler. Çünkü bu özellik aşırı yüksek öz saygıya sahip bireyler görülür. 39. Psikolojik danışma ve rehberlik faaliyetleri okul bileşenlerinin iş birliğinde koordineli olarak yürütülmelidir. Her bileşenin kendi uzmanlık alanlarına göre görevleri bulunmaktadır. Bu bağlamda sınıf rehber öğretmenleri uygulamada yetkinliğinin bulunmadığı test ya da test dışı teknikleri kullanmamalıdır. 36. C seçeneği dışında yer alan özellikler bireysel rehberlik uygulamalarına dair hatalı bilgileri içeren seçeneklerdir. Bireysel rehberlik uygulamaları grupla rehberliğe oranla bireylerin daha derinlemesine ele alındığı bir hizmet türüdür. 40. Hedef alınan davranışları gerçekleştirmek için gerekli etkinliklerin seçimi oldukça önemlidir. Çağrı Bey in amacı doğrultusunda yapmak istediği etkinliklere dönük araştırma yapması, rehberlik etkinliklerinin seçimi aşamasında olduğunu gösterir. 7 Diğer sayfaya geçiniz.

8 2017-ÖABT/REH TG DENEME ÇÖZÜM Okullarda sunulan rehberlik hizmetleri, işlevlerine göre çeşitli gruplara ayrılır. Soruda sunulan hizmetlere dikkat edildiğinde temel işlevin önleyici-koruyucu rehberlik olduğu görülmektedir. Rehberlik hizmetinin en temel amaçlarından biri, sorun daha ortaya çıkmadan engellenebilmesidir. Önleyici ve koruyucu rehberlik işlevi, potansiyel problemleri belirler ve problem ortaya çıkmadan, onu önleyecek bir plan yaparak eyleme geçer. 46. DSM-V te sosyal kaygı bozukluğu olarak tanımlanan bozukluğa ilişkin A, C, D ve E seçeneklerinde yer verilen özellikler doğru bilgiler içermektedir. Fakat bu bozukluğun kadınlarda görülme oranı erkeklere oranla oldukça fazladır. 42. Eğitsel rehberlik hizmetlerinin temel amacı, öğrencilerin akademik etkinliklerde başarılarını arttırmalarına yardımcı olmaktır. Bu kapsamda A, B, C ve E seçeneklerinde sunulan hizmetler bu kapsamda yer alırken stres yönetimi kişisel sosyal rehberlik hizmeti kapsamında sunulur. 47. Öncülde verilen hizmet türlerinin yer aldığı bileşen, program kategorisidir. Program kategorisi bünyesinde yer alan müdahale servisleri içinde krize müdahale, sevk, psikolojik danışma hizmetleri yer alır. 43. Herhangi bir psikolojik danışma kuramının insancıl olup olmadığını anlamak için 4 temel ögeyi içinde barındırıp barındırmadığına bakmak gerekir. Bunlar; kişisel sorumluluk, şimdi ve burada bireyin öznel dünyası ve kişisel gelişimdir. Bu temel ögelere yapılan vurgu, insancıl kuramın ayırıcı yönüdür. Anlam arayışı ise bu ögelerden biri değildir. 48. İşlevsel olmayan ve zorundayımcı düşünceler çoğunlukla bireylerin sorun yaşamalarına yol açan düşüncelerdir. Öncülde bu düşünceye sahip danışanın yaşaması muhtemel sorunlardan onu uzaklaştırabilecek işlevsel düşünce ise B seçeneğinde yer almaktadır. B seçeneğinde yer alan düşünce, danışanı sorundan uzaklaştıran ama hedefine yaklaştıran bir düşünce biçimine örnektir. 44. Saydamlık tepkisi, psikolojik danışmanın herhangi bir rolün ardına saklanmadan yaşanan olaylar karşısında bir insan olarak tepkisini ifade etmesiyle ilişkilidir. Seçenekler incelediğinde D seçeneğinde yer alan ifadenin, psikolojik danışmanın öznel görüşünü en iyi yansıtan saydamlık cümlesi olduğu anlaşılmaktadır. 49. Suna nın ilk zamanlarda kimyasal kokusundan rahatsız olması fakat sonradan buna alışması duyusal uyum olarak adlandırılır. Duyusal uyum; duyu organlarının çevredeki uyarıcılara alışkanlık göstererek, onlara tepki vermemesi durumu olarak tanımlanır. 45. Psikolojik danışma grupları oluşturulurken göz önünde bulundurulan kriterlerden bazıları öncülde verilmiştir. Bu kriterlerden biri yaş söz konusu olduğunda homojenlik, kişilik özelliklerinde heterojenlik ve sosyoekonomik düzey söz konusu olduğunda da homojenlik grubu verimli kılan tercihler olur. 50. Danışanların yaşadıkları sorunların onların inanç sistemi ile yakından ilgili olduğunu düşünen ve terapi sürecini buna uygun şekilde yapılandıran kuramcılar; Beck, Ellis ve Adler dir. Yani bilişsel davranışçı, akılcı duygusal davranışçı ve bireysel psikoloji yaklaşımlarıdır. 8