Sibutramin'in Obezite Tedavisinde Kısa Dönemde Etkinliapplei ve Obezitede Tedavi Y akla ımları

Transkript

1 r Sibutramin'in Obezite Tedavisinde Kısa Dönemde Etkinliapplei ve Obezitede Tedavi Y akla ımları Dr. Oappleuz Tekin Dr. Adem Özkara Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliapplei AB Dalı Özet Obezite, pekçok komplikasyonlara neden olan ve Diabetes Mellitus gibi mikst tipte bozukluk olarak kabul edilen metabolik bir olaydır. Kısa ve uzun dönemde morbidite ve mortaliteyi artırdıappleı için pek çok tedavi yakla ımı denenmi tir. Bizim çalı mamızda medikal tedavi endikasyonu olan 8 bayan hasta tedaviye alınarak 0 mg/giin dozda Sibutramin verildi. ile 5 ay sonra kilo ve BMI deappleerlendirmesi yapıldı. Anahtar Kelimeler: Obezite, Sibutramin, tedavi Summary Obesity is a metabolic event which may results various complications and accepted as a mixt type disorder such as Diabetes Mellitus. So what it increases morbidity and mortality in both short and long periods, various treatment methods have been tried. In our study, 8 women patients have been included to treatment and were given Sibutramin in 0 mg/day dose. Weight and Body-Mass indexes were evaluated after to 5 months. Key Words: Obesity, Sibutramin, treatment Obezite tedavisinde ilk amaç kilo almayı önlemektir. Ki inin daha fazla kilo almasının önlenmesi çoappleu zaman gözardı edilen ancak oldukça önemli bir hedeftir. Bunun DIRIM/KASIM-ARALIK

2 Wlakaleler Tablo- BMI göre tedavi yakla ımları Tedavi BMK2.9 BMI= BMI= BMI= BMI= BMI>0 Diyet Ek problem varsa + Egzersiz Davranı T. laç Ted. Cerrahi Ek problem varsa Ek problem varsa + ötesinde kilo kaybının saapplelanması elbette istenen bir sonuçtur. Ancak hedeflerin gerçekçi olması lazımdır. Çoappleu ki i tedaviden kozmetik sonuçlar bekleyebilir. Kozmetik amaçlar veya a ırı kilo verme beklentisi sonuçta hayal kırıklıappleı ile sonuçlanabilir. Bir çalı mada obez hastaların hedeflerinin %32 lik bir kilo kaybı olduappleu. 25 kg.lık kilo kaybının kabul edilebilir. 7 kg. ve altı ise hayal kırıklıappleı olarak tanımlanmı tır." Obez ki ilerde, diabetes mellitus, hipertansiyon, dislipidemi, kolelityaz, koroner kalp hastalıappleı, nonalkolik steatohepatit gibi hastalıklar daha sık gözlenmi tir.' 2 ' Yapılan ara tırmalar %5-0 arası veya 2 BMTlik kilo kaybının obezitenin neden olduappleu hipertansiyon, diabetes mellitus gibi sonuçları azalttıappleını ortaya koymu tur. Kozmetik amaçlar yerine ki inin kendini rahat hissetmesi, komplikasyonların azaltılması, rahat hareket ve egzersiz yapılabilmesi hedeflenmelidir. Eri ilebilir hedefler gözetmek hayal kırıklıappleını ve ba arısızlıappleı önler. 3 Fazla kilolu ile kasdedilen, Body Mass indeks (BMI-Boy/Kg olarak kilo kare) leri 25'in üzerinde: obez ile kasdedilen BMI'leri 30'un üzerinde olan ki ilerdir. Tedavi seçimi BMI. ek riskler ve ki inin tedaviye isteappleine göre yapılır. Obezite tedavisinin yönetiminde hasta ile uyum içinde olmak önemlidir. Atılacak ilk adım, ki inin kilo kaybına kar ı istekli olup olmadıappleını belirlemektir. Eappleer hasta kilo kaybetmek istemiyor veya yüksek risk altında deappleilse en uygun yakla ım mevcut kilosunu korumasını tavsiye etmektir. Eappleer ki i yüksek risk altında ise kendini bekleyen tehlikeler hakkında bilgi verilir. Obezite tedavisi, diyet, egzersiz ve davranı deapplei ikliapplei ile ba lar, ileri a amalarda medikal tedavi ve cerrahi ile devam eder. Hangi durumda bu a amaların hangisinin kullanılacaappleı Tablo- de belirtilmi tir. Diyet tedavisi için önce ki inin Bazal Metabolizma Hızının hesaplanması ve daha sonra da aktivite durumuna göre günlük kalori ihtiyacının belirlenmesi gerekir. (Tablo2-3) Tablo-2 Cinse göre günlük bazal enerji ihtiyacının hesaplanması* C NS Erkek: 0 3Kg cinsinde vücut Ag+6.25xBoy(cm)- 5xYa +5 Kadın: 0 3Kg cinsinde vücut Aapple+6.25xBoy(cm)- 5xYa -6 Tablo-3 Aktivite durumuna göre aktivite faktörü" Aktivite Düzeyi Normal Yüksek Aktivite Faktörü Erkek:.6 Kadm:.5 Erkek:.7 Kadın:.6 Vücutta Kg fazla aappleırlıappleın devamı için 22 Kcal/kg lık enerji gerekir. Metabolik ihtiyaçlar için ortalama en az 200 kcal/gün besin alınmalıdır. Kilo kaybı için kalori açı- 32 DIRIM/kASIM-AftALIK 2002

3 appleı olu turulmalıdır. Günlük 500 Kcal enerji açıappleı haftada 50 gr kilo kaybı saapplelar. Kalori kısıtlamasında iki yol vardır. Birincisi toplam kalori gözetilmeden alkol, yaapple ve eker alımını azaltmaktır. Bu formül BMI 25 civarında olanlara uygulanır. fiekerli, yaapplelı, çikolata, kek gibi maddelerin kalori içeriapplei fazladır. Yaapplelı maddeler ekerden daha fazla kalori içerir ve doygunluk süresini uzatır. Kilo almada yaapple miktarından çok toplam kalori miktarı önemlidir. kinci yöntemde günlük kalori alımı formül diyetlerle kısıtlanır. Bu metod BMI 30'un üzerinde olan ve diappleer metodların ba arısız olduappleu ki ilere uygulanır. Hedeflenen, haftada 50 gr'lık bir kilo kaybıdır. Metabolik ihtiyaçlar için günlük en az 200 Kcal alınmalıdır. Kilo kaybında gözlenen, çoappleu kez ilk ay kilo kaybı ve daha sonra bir plato dönemidir. Diyet tedavisi tek ba ına deappleil, davranı tedavisi ve egzersiz ile birlikte uygulanmalıdır. Günlük kayıt sistemi, beslenme planı ve düzenli egzersiz planı takipte yararlıdır. Kalori alımının azaltılması ile yorgunluk, halsizlik, mens anomalileri, bulantı, tırnaklarda kırılma, diyare veya konstipasyon görülebilir. Hiperürisemi ve gut krizleri metabolik komplikasyonlar arasındadır. Kolelityaz da %ll-25 arasında ortaya çıkarsa da ursodeoksikolik asit kullanımı ile bu risk azaltılabilir. Davranı tedavisi, diyetle beraber uygulandıappleında iyi sonuçlar alınır. Temel ilkesi, yeme ve fiziksel aktivitenin öapplerenilmi davranı lar olduappleu ve zaman içinde deapplei ebileceapplei bilgisidir. Diyet ve diappleer tedavilere kar ı geli en bariyerleri ortadan kaldırmayı amaçlar. Tedavi çoappleu kez gruplar halinde yapılır. Bu konuda ba arılı olmu ki ilerle olu turulan gruplar oldukça verimlidir. Oto kontrol, bütün davranı tedavilerinin esasıdır. Kayıtlar tutmayı içerir. Ne yendi, ne zaman yendi, miktar, vb. çoappleu kez tek bir günlük kayıt yeterlidir. Yiyeceklerin gözden uzak tutulması önemlidir. Yeme yeri ve zamanının kısıtlanması denenir. Stres ile mücadele, kendini cezalandırmanın önlenmesi ve destekleyici tedavi bu metodun diappleer parçalarıdır. Fazla kilo ile mücadele, devamlılık gerektiren bir durumdur. Ki i devamlı olarak uyarılmalı ve devamlı gayret göstermesi temin edilmelidir. Fiziksel aktivite. enerji kullanımını artırır ve zayıflama programlarının önemli bir komponentidir. Diyet ile kilo kaybı ba layınca vücut enerji harcamayı azaltarak kiloyu korumaya çalı ır. Egzersiz ile bu enerji azaltılması önlenerek kaybedilen kiloların tekrar alınmasının önüne geçilir. Daha fazla yaappleı yaktıappleından dolayı aerobik egzersiz önerilir. Aerobik egzersiz ile aynı zamanda kardiyovasküler risk de en az düzeye iner. Düzenli egzersiz diyete uymayı artırır, ya am kalitesini iyile tirir ve stres ile depresyonu ortadan kaldırır. Tamamen sedanter ya ayanlar için yürüyü iyi bir ba langıçtır. Artrit veya ba ka bir nedenle hareket kısıtlılıappleı olanlar suda, oturarak, yatarak veya fizyoterapistin önerdiapplei bir egzersiz yapabilirler. Genellikle haftada 3-5 defa 305 dk.lık süre yeterlidir. Bu süre gün içinde üçe bölünebilir. Obezite. DM gibi endokrin bir hastalık olarak kabul edimektedir ve gerektiapplei zaman ilaç tedavisi uygulanır. laç tedavisi uygun diyetle beraber uygulanır. lk ay içinde yeterli kilo kaybı saapplelanmı sa (2 kg) etkili olduappleu kabul edilir. Deappleilse tedavi deapplei tirilir. Materyel ve Metod Bu çalı mamızda amacımız ilaç kullanma endikasyonu olan ki ilerde Sibutramin verilerek bu ilacın 0 mg/günlük dozda kısa süreli uygulanmasında tedavi hedeflerimi- DIRIM/KASIM-ARALIK

4 Tablc- 8 Bayan hastada obezite tedavi deappleerlendirmesi Ya Bin Ek Problem llae Tedavi Eııdikasyonu Cerrahi Endikasyonu ( DM Ink Vur Vaı Voli m Vaı Tablc-5 8 Bayan hastada tedavi öncesi ve sonrası kilo ve BMl ölçümleri deappleerlendirmesi Süre Kilo T.Ö. Kilo T.S. Kiloda azalma o.kiloda azalma B M T.Ö. BMl T.S. BMl Azalma lav 3 AT Av 5 Av 2 Av Av 2 Av Av ) los x x 3.2x.3 O.O X x 2.3 x.5 x 2 r Not: T.ÖTedavi öncesi T.STedavi sonrası ze ula maktaki ba arı oranını gözlemlemektir. Çalı maya BMl 35 in üzerinde olan ve diyetle kilo vermede ba arısız olan 8 bayan hasta.alındı. Bu hastaların boy, ba langıç kilo, BMl ve obeziteye e lik eden hastalıkları kaydedildi. Her birine 0 mg/gün dozda sibutramin tedavisine ba landı. Tedavi sırasında özel bir diyet verilmeyip önceden yaptıkları diyete devam etmeleri istendi. ile 5 ay sonra tekrar kiloları ölçülerek yeni BMI'leri hesaplandı. tik ve son kiloları; ilk ve son BMI'leri arasındaki farklılıklar (Wilcoxon-baappleımlı gruplarda nonparametrik test) ile istatistiksel olarak deappleerlendirildi. Bulgular 8 bayan hastada tedavi öncesi ve sonrası kilo ve BMl ölçümleri deappleerlendirldi. Hastalarda %5 ve üzerinde kilo kaybı oranı %50'sinde gerçekle mi ve tüm hastalarda kilo kaybı saapplelanmı tır. Tedavi öncesi ve sonrası kilo ve BMl kayıpları istatistiksel olarak anlamlıdır.(p-o.ool) Tartı ma Obezite tedavisinde kuuamlan ilaçlar 'Uzun süre kullanımı onaylanan' ve 'Kısa süre kullanımı onaylanan' olarak iki ana gruba ayrılır. Tablo-6 Obezite tedavisinde kullanılan ilaçlar ÜZÜN SÜRE KULLANIMI ONAYLANAN LAÇLAR S BUTRAM N ORL STAT KISA SÜRE KULLANIMI ONAYLANAN LAÇLAR FÇ.YTERM N DIET LPROPION Sibutramin, norepinefrin ve serotonin reuptake inhibitörüdür, metabolizma hızı üzerinde etkilidir ve hem kendisi hem de metabolitleri gıda alımını azaltırlar. Termojenik ve enerji sarfını artırıcı etkileri de dikkat çekmi tir' 5 '. Sibutramin ile kısa ve uzun sürelerle yapılan çalı malar etkinliappleini kanıtlamı la DIRIM/KASIM-ARALIK 2002

5 tır ısı. Yan etkileri, aappleız kuruluappleu, insomni, konstipasyon, i tah artması, sersemlik, sistolik kan basıncı yükselmesi ve bulantı olarak rapor edilmi tir. Tedavi ba langıcında ta. 2 ve hf sonra ölçülür. Sonra ilk 6 ay için ayda bir ve devamında 2 ayda bir ölçülür. Koroner kalp hastalappleı. konjestif kalp yetmezliapplei, aritmi ve santral paralizili hastalarda kullanılmamalıdır. 8 Hastamızın hepsinde medikal tedavi ve ayrıca 6'sında cerrahi tedavi endikasyonu bulunmakta idi. Sibutraminin ile tedavide kısa sürede hastaların %50 sinde asgari hedefe (%5 lik kilo kaybı) ula ılmı ve tümünde anlamlı kilo kayıpları elde edilmi tir. Bu nedenle bizim çalı mamızda sibutraminin kısa süreli tedavide saappleladıappleı kilo kayıpları anlamlıdır ve asgari hedeflere ula mada %50 ba arılı bulunmu tur denebilir. Obezite Tedavisinde Son Çalı malar: Metformin Bir diyabet ilacı olan ve insüline periferik duyarlılıappleı artırarak etkili olan metforminin, yan etkisi i tah azaltmaktır. Bu özelliappleinden faydalanılarak diyabetik olan ve olmayan obez hastalarda deapplei ik çalı malar yapılmı tır. Bir çalı mada metformin serum leptin seviyesini kilo ve vücut yaapple oranını deapplei tirmeden dü ürmü tür.' 7 Bir ba ka çalı mada metformin 2x850 mg dozda, 2x0 mg sibutramin ve 3x20 mg orlistat ile kar ıla tırılmı ve 3'ünün de obezite üzerine etkin oldukları bulunmu tur. 8 ' Metformin ile daha fazla çalı maya ihtiyaç vardır. Kaynaklar *Tekin O. Ozkara A: Obez bayan hastalarda Sibutramin 'in etkinliapplei re obezite'de tedaei yakla ımları. 5.Ulusal Aile Hekimliapplei Kongresi. Poster:2 Kongre kitcdn sf:22 - Foster GD. Wadden TA. Vogt RA, Brewer G: What is a reasonable weight loss? Patients expectations and evaluations of obesity treatment outcomes. J Consult Clin Psychol 997 Feb;65( : Tekin O. I ık B: ANKARA Pursaklar Bölgesindeki insanlarda ya gruplarına göre BM ve Obezite insidansı. 5. Ulusal Aile Hekimliapplei Kongresi. Poster:22. Kongre kitabı sf: 3- Goldstein DJ: Beneficial health effects of modest weight loss. IntJObes 992: 6:397 - James M. Lyznicki M.S.. M.P.H., Donald C, Young M.D.. Joseph A. Riggs. M.D.. Obesity: Assessment and Management in Primary Care Am Fam Physician 200: 63: Hansen DL. Toubro S. Stock MJ. Macdonald LA: Thermogenic effects of sibutramine in humans: Astrup A. Am J Clin Nutr 998 Dec:68(6): Ryan DH. Kaiser P. Bray GA: Obes Sibutramine: A novel new agent for obesity treatment. Res 995 Noc:3 Suppl :553S-559S 7- Fruehwald-Schultes B. Oltmanns KM, Toschek B. Sopke S. Kern W. Born J, Fehm HL. Peters A: Short-term treatment with metformin decreases serum leptin concentration without affecting body weight and body fat content in normal-weight healthy men. Metabolism 2002 Apr:5 (: Gokcel A. Gumurdulu Y. Karakose H, Melek Ertorer E. Tanaci N. Bascil Tutunca N. Guvener N: Evaluation of the safety and efficacy of sibutramine. orlistat and metformin in the treatment of obesity. Diabetes Obes Metab 2002 Jan:(:9-55. D R M/KASIM-ARAUK 2D02 35