ORSAM BÖLGESEL GELİŞMELER DEĞERLENDİRMESİ
|
|
- Tolga Akgün
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ORSAM BÖLGESEL GELİŞMELER DEĞERLENDİRMESİ ORSAM BÖLGESEL GELİŞMELER DEĞERLENDİRMESİ: ÜLKELER ARASI SU TRANSFERİ PROJELERİ Taner KİMENÇE Taner KİMENÇE 1978 yılında Ağrı nın Hamur ilçesinde doğdu yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü nden mezun olmuştur yılında, aynı Üniversitenin Endüstri Mühendisliği Bölümünde Yüksek Lisans çalışmasını tamamlamıştır. Çeşitli firmalarda çalıştıktan sonra 2004 yılında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü nde Çevre Mühendisi olarak göreve başlamıştır yılında Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü nün kurulması ile birlikte Su Hukuku ve Politikası Daire Başkanlığı nda Sınır Oluşturan ve Sınıraşan Sular Şube Müdür Vekili olarak çalışmaya başlamıştır yılından bu yana aynı Genel Müdürlükte Havza Yönetimi Dairesi Başkanı olarak çalışmaktadır. Yaşayan bütün canlılar için en önemli doğal kaynaklardan biri su kaynaklarıdır. Hayatın ve canlılığın sürdürülebilirliği suyun varlığına bağlıdır. Su kaynakları insan ve ekosistem sağlığı ve kullanımı yanında, ekonomik kalkınma, enerji üretimi, ulusal güvenlik için birincil derecede öneme sahiptir ve vazgeçilmezdir. Dünya üzerindeki su varlığı kesin olarak bilinmemektedir. Ancak yeryüzündeki tatlı su miktarıyla ilgili bilgi vermek gerekirse UNEP in verilerine göre dünyadaki toplam su miktarı yaklaşık 1,4 milyar km 3 olup, bu suyun 1,365 milyar km 3 ü (%97,5) tuzlu su, 0,035 milyar km 3 ü (%2,5) ise tatlı su kaynaklarından oluşmaktadır. Tatlı su kaynaklarının ise % 97 si yeraltı sularından oluşmakta iken toplam kullanılabilir ve içilebilir özellikte tatlı sular % 1 den daha az seviyededir. Bu rakamlar insanlar için hayati öneme sahip tatlı su kaynaklarının ne kadar az ve kıymetli olduğunu açıkça göstermektedir.
2 ÜLKELER ARASI SU TRANSFERİ PROJELERİ Şekil 1. Tatlı Su Kaynaklarının Durumu 2 Su kaynakları içme, kullanma, sulama, sanayi sektörleri tarafından kullanılmaktadır. Dünyada kullanılabilir suyun %70 i tarımsal sulamada, %22 si sanayide ve kalan %8 i ise içme ve kullanma amaçlı tüketilmektedir. 1 Dünya nüfusunun her yıl milyon kişi artması ve buna bağlı olarak tarımsal üretim artışının gıda güvenliği açısından gerektiği göz önüne alındığında, suyun en fazla tarım sektöründe kullanılmasının sebebi açıktır. 2 Dünya nüfusunun hızlı artışı, sanayileşme, gıda gereksiniminin artmasıyla yoğunlaşan tarımsal faaliyetler su kaynaklarına olan talebi daha da arttırmaktadır. Mevcut durumda su sıkıntısı yaşayan birçok bölgede ayrıca iklim değişikliği ve küresel ısınma nedeniyle gelecek yılda ciddi su krizlerinin yaşanması ihtimali ve suyun gelecekteki çatışmaların kaynaklarından biri olacağı endişesi, birçok platformda su konusunun yer almasını sağlamaktadır. Bu gelişmeye paralel olarak son yıllarda su konusu, dünya kamuoyunda ve Birleşmiş Milletler (BM) dahil olmak üzere uluslararası ve bölgesel teşkilatların gündeminde üst sıralarına yerleşmiş durumdadır yılları BM tarafından Yaşam İçin Su On Yılı ilan edilmiştir. 20. yüzyılın başında dünyadaki devlet sayısı 50 civarı iken, aynı yüzyılın ortalarında 100 ün üzerine çıkmış, 21. yüzyıl başında ise yaklaşık 200 olmuştur. Devlet sayısında meydana gelen bu artış, nehir havzalarının birden fazla devlet tarafından pay-
3 ORSAM BÖLGESEL GELİŞMELER DEĞERLENDİRMESİ: laşılmasına yol açmış, dolayısı ile sınıraşan nehir havzaları ve yeraltısularının ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Günümüzde, sınıraşan nitelikte 263 nehir ve göl ile yaklaşık 300 akifer bulunmaktadır. 3 Hem devlet sayısındaki artış hem de su kaynakları üzerindeki baskılar, sınıraşan su kavramına yönelik çalışmaların artmasına yol açmış, ortaya çıkan ve çıkabilecek sorunlara ilişkin uluslararası ve bölgesel ölçekli hukuki düzenlemeler artmış ve uygulamalar yaygınlaşmıştır. Su kaynaklarına olan talebi karşılayabilmek için ülkeler arasında su transfer projeleri de zaman içerisinde gündemdeki yerini almaya başlamıştır. Teknolojik gelişmeler ve inşaat sektöründeki imkanlar arttıkça geçmişte imkansız olarak görülen veya yapılabilirliği olmayan projelerin gerçekleştirilmeleri mümkün olmaktadır. Bu projeler, ülkeler arasındaki işbirliği konularına hayatın idamesi açısından vazgeçilmez olan su konusunu da dahil etmekte olup, hidropolitik alanında yeni ufuklar yaratmaktadır. Bu çalışmada, sınıraşan nitelikli su temin projelerinin ilk örneklerinden olan Malezya - Singapur ve Angola - Namibya projeleri ele alınacaktır. Bununla birlikte, Ülkemizden, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (K.K.T.C) ne dünyada ilk kez uygulanan askıda boru ile su taşınması projesi hakkında da bilgi verilecektir. 1.MALEZYA- SİNGAPUR SU TEMİNİ PROJESİ Malay Krallığı, tarih boyunca Portekiz, Hollanda, İngiliz ve Japonya işgallerini yaşadıktan sonra Malay Federasyonu özgürlüğünü 1957 yılında ilan etmiştir. Malay Federasyonunun istiklalini kazanmasından sonra, Saravak, Sabah ve Singapur un da birliğe katılmasıyla 16 Eylül 1963 yılında Malezya kurulmuştur. Fakat Singapur 9 Ağustos 1965 tarihinde Malezya dan ayrılarak bağımsızlığını ilan etmiştir (Şekil 2). Malezya, güneydoğu Asya da Singapur ve Tayland la komşu olan bir yarımada ile Endonezya yla komşu olan bir adadan oluşmaktadır. 13 devletli federal bir ülke olan Malezya nın toplam alanı km 2, su potansiyeli 580 milyar m 3 ve kişi başına düşen yenilenebilir su miktarı m 3 /kişi/yıl dır. Malezya nın yıllık toplam su tüketimi 13,21 milyar m 3 olup, sektörel olarak %34 ü tarım, %30 u içme kullanma suyu ve %36 sı sanayi için su kullanılmaktadır. Su kaynakları açısından zengin bir ülke olan Malezya da yıl boyunca yeterli su bulunmaktadır. 4 Şehir devlet özelliğine sahip olan Singapur, doğal kaynaklar açısından komşularına muhtaç olan bir ülkedir. Singapur un toplam alanı 716 km 2, nüfusu , toplam yıllık yağışı 603 m 3 ve kişi başına düşen yenilenebilir su miktarı 172m 3 /kişi/ yıl dır. 5 Ağırlıklı olarak sanayi ve Günümüzde, sınıraşan nitelikte 263 nehir ve göl ile yaklaşık 300 akifer bulunmaktadır. 3
4 ÜLKELER ARASI SU TRANSFERİ PROJELERİ m 3 ham su temin etmesine ilişkin ikinci anlaşma imzalanmıştır. Bahse konu anlaşma 50 yıl geçerli olup ham suyun birim fiyatı imparatorluk galonu (yaklaşık litre) için 3 Malezya senti olarak belirlenmiştir. Bu anlaşma 31 Ağustos 2011 tarihinde sona ermiş olup, su temin sistemi ile ilgili tesisler Şekil 2. Malezya ve Singapur Haritası 4 içme-kullanma amaçlı su tüketimi yer almakta olup, tarım alanı olmadığı için tarımsal su tüketimi yok denecek kadar azdır. İngilizlerin kontrolü altındaki Boğazlar Hükümeti zamanında Johor eyaleti Sultanı II. İbrahim ile Singapur Şehri Belediye Yetkilileri arasında 5 Aralık 1927 tarihinde ilk su anlaşması imzalanmış olup, bahse konu anlaşma Singapur ve Malezya nın bağımsızlıklarını kazanmalarını müteakip 1961 yılında taraflar arasında yapılan ikinci anlaşma ile feshedilmiştir. Malay Federasyonu ile Singapur arasında 1 Eylül 1961 tarihinde, Tebrau Nehri, Skudai Nehri, Pontian Rezervuarı ve Gunung Pulai Rezervuarından Singapur un günlük toplam Johor Eyaletine devredilmiştir. Malay Federasyonu ile Singapur arasında 29 Eylül 1962 tarihinde Sungei Linggui ve Johor Nehrinden Singapur un günlük toplam 1, m 3 ham su temin etmesine ilişkin üçüncü anlaşma imzalanmıştır. Söz konusu anlaşma 100 yıl geçerli olup ham suyun birim fiyatı yine 1.000
5 ORSAM BÖLGESEL GELİŞMELER DEĞERLENDİRMESİ: imparatorluk galonu (yaklaşık litre) için 3 Malezya senti olarak belirlenmiştir. Söz konusu anlaşmalara göre, Singapur Malezya dan aldığı ham suyu arıttıktan sonra m 3 / gün lük kısmını Malezya nın Johor eyaletine satarken, resmi olmayan anlaşma ile bu miktar m 3 /gün e kadar çıkmıştır. Arıtılmış suyun birim satış fiyatı ise imparatorluk galonu (yaklaşık litre) için 50 Malezya senti olarak belirlenmiştir. 6 (Şekil 3) Malay Federasyonu ile Singapur arasında 1990 yılında Sungei Linggui nehrinde baraj yapılması ve Johor Nehrinden mevcut durumda çekilen 1, m 3 lük ham sudan daha fazla su çekimine izin veren dördüncü bir anlaşma imzalanmıştır. Bahse konu anlaşma 2061 yılına kadar geçerli olacaktır. 7 Singapur ile Malezya arasında akdedilen anlaşmalardaki en önemli unsur, suyun toplanması, iletilmesi ve arıtılması ile ilgili baraj, boru hatları, pompa tesisleri vb. tesislerin yapımı, işletimi ve bakımı konularının tamamen Singapur un sorumluluğu altında olmasıdır ve 1962 anlaşmalarında da taraflar, 25 yılda bir fiyatın gözden geçirilmesi ve anlaşmazlık durumunda konuyu tahkime sunma hakkına sahiptir. Halihazırda Malezya ham suyun birim fiyatını arttırmak istemekte ancak Singapur teklif edilen su fiyatını yüksek bularak bahse konu fiyata itiraz etmektedir. Bu sebeple, iki ülke arasındaki su transferi konusunda bir anlaşmazlık yaşanmaktadır. Bu gelişmelere paralel olarak Johor eyaleti de Singapur dan içmesuyu temininden 1995 yılında vazgeçmiş, ancak kendi imkanları ile içmesuyu sağlamak için yürüttüğü çalışmalar neticesinde su fiyatları %40 oranında artmıştır. 8 Bununla birlikte, ada devlet olan Singapur un 633 km 2 olan yüzölçümünü 1990 larda 51.5 km 2, 2030 yılına kadar ise kademeli olarak 100 km 2 daha büyütmek istemesi üzerine Singapur ile Malezya arasında Malezya ya ait limanların kullanımının kısıtlanması, deniz ekolojisi, Malezyalı balıkçıların gelir kaybı vb. hususlarda anlaşmazlık ortaya çıkmıştır larda başlayan bu kriz 2005 yılında iki ülkenin anlaşması ile son bulmuş, uzman bir grubun konu ile ilgili olarak çalışması ve bu uzman grubun hazırlayacağı rapordaki önerilerin taraflarca gerçekleştirilmesine karar verilmiştir. Müteakiben anılan rapordaki öneriler uygulanmıştır. 9 Singapur un arazi genişletmesi konusunda elde edilen mutabakat, su temini konusu başta olmak üzere iki ülke arasındaki Pulau Batu Putih (Pedra Branca) adası hükümranlık hakkı, gümrük ve tren yolu arazileri, hava sahası gibi diğer çözümlenmemiş konuların da diplomatik yol- Singapur ile Malezya arasında akdedilen anlaşmalardaki en önemli unsur, suyun toplanması, iletilmesi ve arıtılması ile ilgili baraj, boru hatları, pompa tesisleri vb. tesislerin yapımı, işletimi ve bakımı konularının tamamen Singapur un sorumluluğu altında olmasıdır. 5
6 ÜLKELER ARASI SU TRANSFERİ PROJELERİ Şekil 3. Malezya Singapur su temin hatları ve karayolu ulaşımı 6 larla çözümü konusunda olumlu ve önemli bir işarettir. Su temini konusunun en önemli unsuru her iki ülkenin de mevcut sistemde birbirine olan bağımlılığıdır yılında Singapur su ihtiyacının %40 lık bölümünü Malezya dan temin etmekte olup, birinci anlaşmanın 2011 yılında yürürlükten kalkmasıyla Singapur, yağmur suyu hasadı, arıtılmış suların yeniden kullanımı (NEWater Projesi), tuzsuzlaştırma tesisleri ve su ithalatı ile ihtiyaçlarını farklı kaynaklardan sağlamak üzere çalışmaya başlamıştır. Ancak geleneksel yöntemlerle kıyaslandığında bu sistemlerin pahalı birim hacim başına maliyetleri, yüksek enerji talebi ve arazi ihtiyacı gibi dezavantajları bulunmaktadır. Ayrıca arıtılmış atıksuların yeniden içme suyu olarak kullanılması konusunda halkın genel bir isteksizliği bulunmaktadır. Halihazırda Singapur, iki adet tuzsuzlaştırma tesisi (SingSpring m 3 /gün, Tuaspring m 3 / gün) ile ihtiyacının %25 ini, NEWater Projesi kapsamında arıtılmış suların geri kazanımı tesisleri ile ihtiyacının %40 ını karşılamaktadır. 10 Singapur ekonomik olarak yeni su tesislerinin inşa edilmesi ve işletilmesi hususunda yeterli güce sahip olmakla birlikte, yüksek işletme maliyetlerine sahip söz konusu tesisler nedeniyle su fiyatları diğer Asya ülkeleri ile kıyaslandığında daha yüksektir. 11 Bununla birlikte, mevcut olan su temin projesinin devamının sağlanmasının hem Malezya
7 ORSAM BÖLGESEL GELİŞMELER DEĞERLENDİRMESİ: ve Singapur için hem de doğal kaynakların ve çevrenin korunması açısından en uygun çözüm olacağı düşünülmektedir. 2. KUNENE SINIRAŞAN SU TEMİNİ PROJESİ (ANGOLA NAMİBYA) Angola Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneybatı bölümünde yer alan bir ülkedir. Ülke güneyde Namibya, kuzeydoğuda Demokratik Kongo Cumhuriyeti, doğuda Zambiya ile komşu olup ülkenin batısında ise Atlas Okyanusu yer almaktadır. 15.yy sonlarına doğru Avrupalılar ve özellikle de Portekizli denizciler ile başlayan temasın sonucunda Portekiz 1483 yılında, günümüzde Luanda nın bulunduğu sahil kesiminde ve iç bölgelerde ticaret merkezleri oluşturmuş olup, Angola bağımsızlığını ancak 1974 yılında kazanmıştır. Namibya, Afrika kıtasının güney bölümünde yer almaktadır. Ülkenin batı sınırını tamamen Atlas Okyanusu oluşturmaktadır. Namibya kuzeyde Angola ve Zambiya, doğuda Botsvana, güneyde ise Güney Afrika Cumhuriyeti ile komşu konumundadır. Namibya da ilk yerleşim 17.yy da başlamış olup, bölgeye Portekiz, İngiltere ve Almanya dan göçmenler gelmiştir. Namibya, Almanya ve İngiltere nin sömürge dönemlerinden sonra bağımsızlığını 1990 yılında kazanmıştır. Güney Afrika 1994 te Walvis Koyu nu Namibya ya geri vermiştir. Kunene nehir havzasının alan olarak %87 si ( km 2 ) Angola da, %13 ü ( km 2 ) Namibya da bulunmaktadır. Kunene Nehrinin uzunluğu km, havza alanı km 2, ortalama yıllık deşarjı 5,5 milyar m 3, havzada yaşayan toplam nüfus 3 milyon kişi, toplam hayvan sayısı 3 5 milyondur. Temel su kullanımları ise içmesuyu, tarım, hayvancılık, sanayi ve hidroelektrik enerji üretimidir. 12 Namibya, sınıraşan nehirlerindeki komşuları olan Angola ve Güney Afrika gibi ülkelerden gelecek suya ihtiyaç duyan bir ülkedir. Angola nın güneyindeki kişi ile Namibya nın Oshakati ve Oshikango yerleşim birimlerinde bulunan ve ülke nüfusunun %40 ını oluşturan kişiye içme suyu temini ile doğal hayat ve tarımsal su ihtiyacı Angola nın güneyinde ve Namibya ya 5 km mesafede bulunan Calueque Barajı ile sağlanmaktadır. Calueque Barajı ile Oshakati şehri arasında su temini 1960 yılında yapılan 153 km lik mevcut toprak kanal ile sağlanmaktadır. Ancak, kanaldaki kayıplar, kaçak çekimler ve ayrıca taşkınlar nedeniyle meydana gelen bozulmalar kanalın işletilmesi ile ilgili en önemli sorunlardır. 13 Namibya ile Angola arasındaki anlaşmaya istinaden Namibya, sınıraşan nehirlerindeki komşuları olan Angola ve Güney Afrika gibi ülkelerden gelecek suya ihtiyaç duyan bir ülkedir. 7
8 ÜLKELER ARASI SU TRANSFERİ PROJELERİ Şekil 4. Kunene Havzası Haritası ve Proje Alanı Calueque Barajından 6 m 3 /sn lik bir debi bahse konu kanal vasıtasıyla çekilmekte olup, Calueque - Oshakati su dağıtım projesine su sağlanmaktadır. Halihazırda çekilen miktar 6 m 3 /sn den daha az olmasına rağmen önümüzdeki dönemde Namibya bu değeri 12 m 3 /sn ye çıkarma niyetini beyan etmiştir. 14 Calueque Barajından pompa ile çekilen sular Angola-Namibya arasında beton kaplı açık kanal boyunca transfer edilmekte, sı- Angola Oshikango Ruocana Olushanana Onbatantu Okalongo Eenhana Onambutu N Ogango Oshakati Okahoa Ondangwa Okatope Namibya Omaoole Varolan Boru Hattı Teklif Edilen Boru Hattı Kanallar Arıtım İşleri Şehirler/Köyler Kırsal Dağıtım Şeması Etosha Pan Omutsegwonime km 8 Şekil 5. Angola - Namibya arasındaki mevcut su transfer sistemi
9 ORSAM BÖLGESEL GELİŞMELER DEĞERLENDİRMESİ: nırı geçtikten sonra bir kısmı batı yönünde Etunda sulama alanına ve Ruacana kasabasına çevrilmekte, diğer kısmı ise doğuya doğru Calueque - Oshakati su dağıtım projesi kapsamında Olushandja Barajına çevrilmektedir. Olushandja Barajı stratejik öneme sahip olup 42 milyon m 3 depolama hacminin tamamı bu kanal vasıtasıyla işletilmektedir (Şekil 5). 15 Bahse konu kanalın etkin ve verimli işletilmesi amacıyla iki ülkenin yasalarında düzenlemeler bulunmaktadır. Ayrıca Kunene Havzası Daimi Ortak Teknik Komisyonu 1966 yılında kurulmuş olup, 1991 yılında revize edilmiştir. Ülkelerin bağımsızlıklarını kazanmaları ve iç politika ile ilgili sorunlarını çözmelerini müteakip kanal ile ilgili çalışmalar hız kazanmıştır. Bu Komisyon bünyesinde Calueque Görev Gücü oluşturulmuş olup, su transferi konusunda çalışmalar yürütülmektedir. Kunene sınıraşan su temin projesi, Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (Southern Africa Development Community - SADC) tarafından yürütülen pilot bir projedir. Projenin amacı, hedef gruba güvenilir, makul fiyatlı ve sürdürülebilir su teminini sağlamak ve SADC bölgesinde sınıraşan su altyapısının geliştirilmesi hususunda iki ülkenin ortak planlama ve uygulama yapmasını sağlamaktır. Anılan proje kapsamında, Angola ve Namibya nın sınır bölgelerindeki yerleşim yerlerinde su temini ve hıfzıssıhha altyapısının geliştirilmesi ve rehabilite edilmesi amaçlanmaktadır. Bahse konu projede Alman Yatırım Bankası (KfW) proje yöneticisi, Alman Uluslararası İşbirliği Kurumu (GIZ) ise proje koordinatörü olarak yer almaktadır. 16 Söz konusu projeye, Angola nın 14 milyon Euro, Namibya nın ise 1,1 milyon Euro katkı sağlaması öngörülmüştür. 17 Kunene Sınıraşan Su Temin projesinin işletilmesi Namibya tarafında Namibya Su Şirketi - Namibian Water Corporation Ltd tarafından yapılacaktır. Namibya Su Şirketi 9 Aralık 1997 tarihinde tüm hissesi devlete ait olarak kurulmuş olup, sanayi kuruluşlarına, belediyelere, Tarım, Su ve Orman Bakanlığının Köylere Su Temini Müdürlüklerine ve kırsal alandaki topluluklara su temininden sorumludur. Tam maliyet geri kazanımı ilkesi ile en kaliteli suyu mümkün olan en düşük fiyata sağlamaya çalışmaktadır. 18 Angola tarafında ise, Kunene şehrindeki içmesuyu ve atıksu şebekelerinin işletme ve bakım hizmetlerini yürüten Kunene Su ve Kanalizasyon Şirketi (Water and Sanitation Company of Kunene) yetkili olacaktır. 19 Kunene sınıraşan su temin projesi iki aşamadan oluşmakta olup; birinci merhale Angola da bulunan dört yerleşim yerinin Kunene Havzası Daimi Ortak Teknik Komisyonu 1966 yılında kurulmuş olup, 1991 yılında revize edilmiştir. 9
10 ÜLKELER ARASI SU TRANSFERİ PROJELERİ Şekil 6. Kunene Sınıraşan Su Temini Projesi 1. Merhale kısa dönem ihtiyaçları karşılayacak ara çözüm olarak değerlendirilmekte, ikinci merhale olan Xangongo Su Temin ve Hıfzısıhha Planı ile köklü çözüm sağlanacaktır. 20 Kunene sınıraşan su temin projesinin birinci merhalesi kapsamındaki işler; - Clueque barajından Ango- Şekil 7. Kunene Sınıraşan Su Temini Projesi 2. Merhale 10
11 ORSAM BÖLGESEL GELİŞMELER DEĞERLENDİRMESİ: la nın Santa Clara, Namacunde, Omupanda ve Ondjiva il merkezlerine mimum 74 m³/saat su temini sağlzzayan pompa istasyonunun elektrik ve mekanik ekipmanının yenilenmesi, su ölçüm cihazı montajının yapılması, Angola nın Calueque şehrine su temin etmek üzere içmesuyu arıtma tesisi ve şebekenin yapılması, -Angola daki Calueque - Maheneneb arasındaki kanalın rehabilite edilmesi ve sulama için çekilecek suların ücretlendirilmesi, - Oshakati - Santa Clara arasındaki su iletim kanalının kaplamasının yapılması, Omakango, Omafo ve Oshakati deki 3 adet pompa istasyonunun rehabilite edilmesi, Indangungu da yeni bir pompa istasyonunun kurulması ve 50 km uzunluğunda yeni bir iletim hattının yapılması, - Santa Clara - Ondjiva arasında Angola tarafından 2005 yılında yapılan 40 km lik boru hattının optimize edilmesi, Santa Clara daki pompa istasyonuna elektrik hattının çekilmesi ve hattın iki yönde de çalışmasının sağlanması, - Santa Clara, Namacunde ve Omupuanda şehirleri için temel hıfzıssıhha hizmetlerinin yapılması, Ondjiva şehri için yeni kanalizasyon şebekesi ve atıksu arıtma tesisinin dizaynı ve inşaasının yapılmasıdır. Kunene sınıraşan su temin projesinin ikinci merhalesinin finansmanı ve uygulaması Angola tarafından gerçekleştirilecek olup, bu kapsamda yer alan işler; 21 - Calueque barajının 75 km membasında yer alan Angola nın Xangongo bölgesinden su temin etmek, Xangongo bölgesinde m 3 /gün kapasiteli içmesuyu arıtma tesisinin yapımı, Xangongo ile Ondjiva, Namacunde, Santa Clara ve Chiede yerleşimleri arasında içmesuyu şebeke yapımı, hattın geçtiği tüm yerleşim yerlerinde ve köylerde yeterli içmesuyu dağıtım şebekesi ile kanalizasyon sistemlerinin ve işletilebilir atıksu arıtma tesislerinin yapımı, - Xangongo da yer alan tesislerin elektrik ihtiyacı için Ruacana hidroelektrik güç ünitesinden Kunene nehri boyunca yeni hat çekilmesidir. Kunene sınıraşan su temin projesinin ikinci merhalesi tamamlanınca, Calueque Oshakati Ondjiva Xangongo yerleşim yerleri arasındaki içmesuyu temini için önemli bir unsur olacak ve Namibya ile Angola da isale hattına yakın olan şehir ve köylerin uzun dönem içmesuyu ihtiyaçlarının karşılanması güvence altına alınacaktır. 3. KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ (K.K.T.C) NE SU TEMİNİ PROJESİ Anadolu yarımadasının 65 km güneyinde bulunan ve Akdeniz in en büyük üçüncü adası olan Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan KKTC, 1983 yılında bağımsızlığını ilan etmiştir km 2 yüzey alanında sahip olan KKTC de Kunene nehir havzasının alan olarak %87 si ( km 2 ) Angola da, %13 ü ( km 2 ) Namibya da bulunmaktadır. 11
12 ÜLKELER ARASI SU TRANSFERİ PROJELERİ 2011 yılı nüfus sayımına göre yaklaşık kişi yaşamaktadır. Bilindiği üzere adalar hidrolojik olarak genelde kısıtlı su kaynaklarına sahiptir. Benzer şekilde KKTC, etkisinde bulunduğu Akdeniz ikliminden dolayı fazla yağış alamamakta olup, genellikle sıcak ve kurak hava şartlarına sahiptir. Son 96 yılda Lefkoşa daki yağışlar %25,9 oranında düşmüş olup, aynı zamanda ortalama sıcaklıklarda da artış meydana gelmiştir. Bu nedenle, evsel, sanayi ve tarımsal amaçlı su temini %92 oranında yeraltısularından, %5 oranında yüzeysel su kaynaklarından, %3 ise tuzsuzlaştırma yöntemi ile karşılanmaktadır. 22 Ülkede içme ve kullanma suyunun tamamına yakını yeraltısuyu kaynaklarından karşılanmaktadır. Uzun yıllar boyunca süren yeraltısuyunun aşırı çekimi neticesinde yeraltısuyu kaynakları süratle tuzlanmaktadır. Bugün itibari ile yeraltısuyunun kıyı şeridinde tuzlanmaya maruz kalmayan çok sınırlı bölgeleri kalmış ve tuzlanma sınırı da kıyıdan kilometrelerce içeri girmiştir. Bu durum Kıbrıs ın öncelikli olarak içmesuyuna yönelik tatlı su ihtiyacını yıldan yıla artırmıştır. Su temininin büyük oranda yeraltısularından karşılanması nedeniyle kıyı akiferlerinde tuzlu su girişimleri mevcuttur. 23 KKTC de içme - kullanma suyu ihtiyacının yanı sıra toprak kaynaklarının geliştirilmesine yönelik sulama suyu ihtiyacı da oldukça yüksektir. Adada yazların uzun ve sıcak, kışların da kısa ve ılıman geçmesi, ayrıca topraklarının da çok verimli olması yılda iki veya üç mahsul alınmasına imkan sağlamaktadır. Fakat ülkede ziraate elverişli arazilerin toplamı ha olmasına rağmen susuzluk nedeni ile bunun ha ında (%63) ziraat yapılamamaktadır. Ziraat yapılan ha lık arazinin sadece ha ında sulu ziraat uygu- 12 Şekil 8. Türkiye- KKTC Su Temin Projesi
13 ORSAM BÖLGESEL GELİŞMELER DEĞERLENDİRMESİ: lanmakta olup, geri kalan ha ında nadasa dayalı (%88) kuru ziraat yapılmaktadır. 24 Tarımsal su ihtiyacının karşılanması ve yeraltısuyu akiferlerin beslenimini sağlamak üzere 41 adet depolama tesisi yapılmıştır. Ayrıca Güzelyurt derivasyon kanalı projesine başlanmış, bununla birlikte sulama sistemlerinin modern sulama sistemlerine dönüştürülmesi neredeyse tamamlanmıştır. Halihazırda narenciye üretiminin %98 i damla sulama ile yapılmaktadır. 25 Su kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması için alınan tüm önlemlere rağmen, su kaynaklarının kısıtlı olması ve iklim değişikliğinin etkisi ile giderek azalması nedeniyle bir çözüme ihtiyaç duyulmaktadır ların sonunda Türkiye den balonlarla su taşınarak soruna çözüm bulunmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda, ilk iki yılda yılda 10 milyon m 3 suyun KKTC ye taşınması için bir Norveç firması ile 1998 yılında anlaşma yapılmıştır. Ancak, taahhüt edilen suyun taşınamaması, taşınabilen suyun ihtiyacı karşılayamaması, işletme problemleri nedeniyle taşıma işleminin sürekliliğinin sağlanamaması ve yüksek maliyet nedeniyle bu projeden vazgeçilmiştir. 26 KKTC deki su sorununa kalıcı ve uzun vadeli bir çözüm olarak bir boru hattı ile Türkiye den KKTC ye içme, kullanma ve sulama suyu transferinin yapılması gündeme gelmiştir. 27 Mayıs 1998 tarihli Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile Anamur (Dragon) Çayı ndan boru ile KKTC ye su götürülmesine karar verilmiştir. Bu kararı takiben projenin fizibilite çalışmalarına başlanmış ve hazırlanan Kıbrıs Su Projesi Fizibilite Raporu 1999 yılında onaylanmıştır. 27 Fizibilite çalışmaları tamamlanan projenin çok kapsamlı ve uzun süreli arazi çalışmaları tamamlandıktan sonra, uygulama projelerinin yapım aşamasına 2005 yılında başlanmıştır. Deniz geçiş kısmının teknik yapılabilirliğini gösteren mühendislik çalışmalarının 2007 yılında uygun bulunması ve onaylanmasını müteakiben, projenin kara yapıları mühendislik çalışmalarına başlanmıştır. Hem deniz geçişi hem de kara yapılarının uygulama projeleri 2011 yılı sonu itibari ile onaylanmış ve tüm inşaat ihaleleri 2012 yılı içerisinde gerçekleştirilerek projenin inşaat safhasına geçilmiştir. 28 KKTC nin 2010 yılında içme-kullanma suyu ihtiyacı 36,12 milyon m 3 iken 2035 yılında içme-kullanma suyu ihtiyacının 54 milyon m 3 e çıkması öngörülmektedir. KKTC Su Temin Projesi ile yılda 75 milyon m 3 su transfer edilecek olup, bu miktarın 37,76 milyon m 3 ü (% 50,3) içme-kullanma suyuna ve 37,24 milyon m 3 ü (% 49,7) sulama suyuna tahsis edilecektir. 29 Dünyada ilk kez uygulanacak deniz boru hattı ile adaya su sağ- KKTC, etkisinde bulunduğu Akdeniz ikliminden dolayı fazla yağış alamamakta olup, genellikle sıcak ve kurak hava şartlarına sahiptir. 13
14 ÜLKELER ARASI SU TRANSFERİ PROJELERİ layacak KKTC Su Temini Projesi kapsamında 2 adet baraj, toplam 107 km boru hattı ve 2 adet terfi merkezi bulunmaktadır. Bahse konu projeyi eşsiz kılan, isale hattının uygulanmasında dünyada ilk kez uygulanan askıda boru sistemi kullanılmasıdır. Yaklaşık 80 km boyunca deniz seviyesinin 250 m altında 1,6 m çapında HDPE boru 500 er m aralıklarla yapılacak ankrajlarla deniz tabanına sabitlenmektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde, su transfer projeleri arasında en sıradışı olan ve asrın projesi olarak nitelendirilebilecek bir projedir. 30 Söz konusu proje kapsamında 3 ayrı bölgede eşzamanlı olarak çalışmalar yürütülmektedir; Projenin gerçekleşmesi ile, halen yeraltı ve yüzeysel su kaynaklarının kısıtlı olması sebebiyle su sıkıntısı çekilen KKTC ye içme, kullanma ve sulama suyu temin edilerek 50 yıllık bir pers- Şekil 9. KKTC Su Temin Projesi Bileşenleri 14 Proje bileşenleri Türkiye tarafı Akdeniz geçişi KKTC yakası Tesisler Alaköprü Barajı Alaköprü Barajı ile Anamuryum Dengeleme Deposu arasında m uzunluğunda isale hattı Anamuryum Dengeleme Deposu Deniz girişi Vana Odaları m uzunluğunda yüksek yoğunluklu polietilen boru döşenmesi Kıbrıs sahilinde Güzelyalı Pompa İstasyonu Güzelyalı Pompa İstasyonu ile Geçitköy Barajı arasında m uzunluğunda terfi hattı, Temelden 65 m yükseklikte kaya dolgu Geçitköy Barajı, Geçitköy Barajı nın mansap eteğinde Geçitköy Pompa İstasyonu
15 ORSAM BÖLGESEL GELİŞMELER DEĞERLENDİRMESİ: pektifte içme-kullanma suyu ihtiyacı karşılanacak ve adanın en büyük ovalarından biri olan ancak kuraklıktan dolayı verimli kullanılamayan Meserya Ovası nda ha lık bir alanda yapılacak sulu tarım ile yüksek gelir artışları sağlanacaktır. 31 Projenin tüm bileşenleri ile ilgili inşaat ihaleleri paketler halinde yapılmış olup, projenin 2014 yılı içerisinde tamamlanarak hizmete açılması öngörülmektedir. 32 Bir devletin refah seviyesinin yükseltilmesi, su ve gıda güvenliğinin sağlanması ile doğru orantılıdır. Bahse konu su transferi, kısıtlı doğal kaynaklara sahip olan KKTC nin kalkınmasına da önemli ölçüde katkı sağlayacaktır. 4. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ Bu çalışmada ele alınan Malezya - Singapur projesi işletme aşamasında olan, Angola - Namibya ile Türkiye - KKTC projeleri ise henüz işletmeye alınmamış projelerdir. Malezya ve Singapur arasındaki su temin projesinde yaşanan anlaşmazlık temel olarak su fiyatlandırmasına dayanmaktadır. Bu hususun 25 yılda bir değerlendirileceği 1961 ve 1962 anlaşmaları ile hükme bağlanmış olup, su temini projesi kapsamında iki ülkenin birbirine bağımlı olması nedeniyle iki tarafında isteklerini karşılayabilecek ortak bir çözüm için yeni bir mekanizmanın geliştirilebileceği düşünülmektedir. Su güvenliği konusunda ülkelerin hassasiyetleri arttıkça su kaynaklarının geliştirilmesi amacıyla geleneksel olmayan yöntemler de önem kazanmaktadır. Su kısıtının yaşandığı denize komşu olan ülkelerde tuzsuzlaştırma (desalinizasyon) yöntemi ile ilave su potansiyeli elde edilebilir. Ancak, oluşan membran konsantreleri, yedek parça ihtiyacı, yüksek enerji talebi, işlenmiş suyun içilebilir su haline yeniden getirilmesi, nitelikli insan kaynağı ve daha gelişmiş teknolojiye ihtiyaç duyulması gibi hususlar tuzsuzlaştırma tesislerinin işletme aşamasındaki zorluklarını oluşturmaktadır. Tuzsuzlaştırma tesisleri ile diğer geleneksel olmayan yöntemlerin en önemli avantajı ise ülkelere su alanında bağımsızlık kazandırmasıdır. Bu bağlamda, ülkelerin ihtiyaçlarının karşılanmasında geleneksel ve geleneksel olmayan yöntemler arasında avantaj-dezavantaj değerlendirmesi yapılmalıdır. Diğer yandan, Angola ile Namibya arasındaki proje ise henüz işletmeye alınmamış olup, işletmesi aşamasında yaşanabilecek gelişmeler önümüzdeki dönemde ortaya çıkacaktır. Ancak her iki ülkede de uzun süreli savaş dönemleri nedeniyle günümüze kadar gerçekleştirilen altyapı tesisleri fiziksel olarak zarar görmüş, elektro-mekanik teçhizatın güvenliği sağlanamamış ve yetişmiş teknik personele olan ihtiyaç giderilememiştir. Su sıkıntısı yaşanan bölgelere yönelik hem karadan hem de KKTC Su Temin Projesi ne benzer şekilde denizden su transferi sağlanması amacıyla yeni projeler gündeme gelebilir. 15
16 ÜLKELER ARASI SU TRANSFERİ PROJELERİ 16 KKTC Su Temin Projesi ise, sınıraşan su temin projeleri alanında dünyada bir ilk olup, işletmeye alındığında bu projeler için yeni bir eşik olacaktır. Bununla birlikte, bahse konu projede, Angola ile Namibya arasında Kunene Havzası Daimi Ortak Teknik Komisyonu nun revize edilerek görevlendirilmesi, anılan Komisyon bünyesinde Calueque Görev Gücü nün oluşturulması, tesislerin işletilmesi için her iki ülkede de yetkili otoritelerin belirlenmesi ve yetişmiş teknik personelin teminine yönelik çabalar işletme sürecinin sağlıklı yürütülme ihtimalini arttırmaktadır. KKTC Su Temin Projesi ise, sınıraşan su temin projeleri alanında dünyada bir ilk olup, işletmeye alındığında bu projeler için yeni bir eşik olacaktır. Daha önce karada yapılan bu tür projelerin denizde de yapılabilirliğinin kanıtı olacaktır. Bu bağlamda, su sıkıntısı yaşanan bölgelere yönelik hem karadan hem de KKTC Su Temin Projesi ne benzer şekilde denizden su transferi sağlanması amacıyla yeni projeler gündeme gelebilir. Günümüzde çok uluslu anlaşmalar ile hayata geçirilen ve birçok ülkeye hizmet eden petrol boru hatları ülkeler arasındaki ticari bağların gelişmesi ve daha da güçlenmesini sağlamaktadır. Sınıraşan su temin projeleri, ülkeler arasındaki mevcut işbirliği alanlarını genişletebilir ve daha üst seviyelere çıkarabilir. Bununla birlikte, küresel iklim değişikliği nedeniyle muhtemel senaryolar arasında görülen kitlesel göçler önlenebilir ve toplumların ait oldukları ülkelerde yerleşik kalmaları ve yaşamlarını idame ettirmeleri sağlanabilir. Nüfus artışı, sanayileşme, gıda talebi, refah seviyesindeki değişikliklerden dolayı özellikle su kısıtı olan bölgelerde sınıraşan su temin projelerinin, daha da önem kazanacağı düşünülmektedir. Ancak, her havzanın sahip olduğu özelliklere göre değerlendirilmesi gerektiği gibi her sınıraşan su temin projesi de kendi özel şartları ile değerlendirilmelidir. Sınıraşan su temin projeleri genel olarak regülatör, baraj, iletim hattı, pompa istasyonları, arıtma tesisleri, dağıtım şebekeleri, depo gibi su yapılarını içeren çok bileşenli projelerdir. Bahse konu bileşenlerin planlama, projelendirme, inşaat ve işletme aşamalarında koordineli çalışılmalı, bu doğrultuda anlaşmalarda ilk yatırım, işletme bakım, birim su fiyatları, amortisman, olağanüstü şartlar (kuraklık durumu, iklim değişikliği, vb.), tarafların sorumlulukları, işletme şartları gibi hususların tamamı hiçbir muğlaklık kalmayacak şekilde net olarak yer almalıdır.
17 ORSAM BÖLGESEL GELİŞMELER DEĞERLENDİRMESİ: DİPNOTLAR 1 Yakış, Y., (2009), Türkiye nin Su konularının Uluslararası Boyutu, Sınıraşan Sular ve Türkiye, Ed. Karpuzcu, v.d., DSİ İMİ Dai. Bşk, s Çepel, N., (2003), Ekolojik Sorunlar ve Çözümleri, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, Ankara, ISBN: Transboundary Waters Sharing Benefits, Sharing Responsibilities (2008), UNWATER Thematic Paper. 4 main/index.stm ( ) 5 Diane Segal, 2004, Singapore s Water Trade with Malaysia and Alternatives, Harward University. 6 a.g.e 7 a.g.e 8 a.g.e 9 Rusdi Omar, 2007, Malaysia- Singapore Relations: Issues and Strategies 10 ( ) 11 Diane Segal, 2004, Singapore s Water Trade with Malaysia and Alternatives, Harward University ( ) 13 ( ) ; Kuiri F Tjipangandjara, Claueqe Görev Gücü Eş Başkanı, International Conference on Fresh Water Governance for Sustainable Development, 4-7 Kasım 2012, Güney Afrika ( ) 15 ( ) 16 ( ) 17 Who s is who of Namibia Engineering, 2010/11, s ) 19 Kuiri F Tjipangandjara, Claueqe Görev Gücü Eş Başkanı, International Conference on Fresh Water Governance for Sustainable Development, 4-7 Kasım 2012, Güney Afrika 20 Kuiri F Tjipangandjara, Claueqe Görev Gücü Eş Başkanı, International Conference on Fresh Water Governance for Sustainable Development, 4-7 Kasım 2012, Güney Afrika; Sarah Kig- gundu, 2012, com/index.php?option=com_content&view=article&id=948:a-review-of-the-trans-boundary-water-and-sanitation-project-phase-1-namibia-and-angola&catid=92:enviro-africa&itemid=297 ( ). 21 Kuiri F Tjipangandjara, Claueqe Görev Gücü Eş Başkanı, International Conference on Fresh Water Governance for Sustainable Development, 4-7 Kasım 2012, Güney Afrika 22 Prof. Dr. Hüseyin Gökçekuş, K.K.T.C. Su Kanunu ve Politikalar, Uluslararası Entegre Havza Yönetimi Çalıştayı, Şubat 2014, İstanbul 23 ( ) 24 K.K.T.C. Su Temin Projesi, 2013, DSİ Destek Hizmetleri Dai. Bşk. 25 Prof. Dr. Hüseyin Gökçekuş, K.K.T.C. Su Kanunu ve Politikalar, Uluslararası Entegre Havza Yönetimi Çalıştayı, Şubat 2014, İstanbul 26 ( ) 17
18 ÜLKELER ARASI SU TRANSFERİ PROJELERİ 27 a.g.e 28 K.K.T.C. Su Temin Projesi, 2013, DSİ Destek Hizmetleri Dai. Bşk. 29 Yakup Başoğlu, DSİ Genel Müdür Yardımcısı, K.K.T.C. Su Temin Projesi, Uluslararası Entegre Havza Yönetimi Çalıştayı, Şubat 2014, İstanbul 30 K.K.T.C. Su Temin Projesi, 2013, DSİ Destek Hizmetleri Dai. Bşk ( ) 32 Yakup Başoğlu, DSİ Genel Müdür Yardımcısı, K.K.T.C. Su Temin Projesi, Uluslararası Entegre Havza Yönetimi Çalıştayı, Şubat 2014, İstanbul ORSAM, Ortadoğu konusunda faaliyet gösteren tarafsız bir düşünce kuruluşudur. ORSAM Ortadoğu ile ilgili bilgi kaynaklarını çeşitlendirmeyi ve bölge uzmanlarının düşüncelerini Türk akademik ve siyasi çevrelerine doğrudan yansıtabilmeyi hedeflemektedir. Bu amaçlar doğrultusunda ORSAM, Ortadoğu ülkelerindeki devlet adamlarının, bürokratların, akademisyenlerin, stratejistlerin, gazetecilerin, işadamlarının ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin Türkiye de konuk edilmesini kolaylaştırarak, yerel perspektiflerin güçlü yayın yelpazesiyle gerek Türkiye gerek dünya kamuoyuyla paylaşılmasını sağlamaktadır. ORSAM yayın yelpazesi içinde kitap, rapor, bülten, politika notu, konferans tutanağı ve ORSAM dergileri Ortadoğu Analiz ve Ortadoğu Etütleri bulunmaktadır. Bu metnin içeriğinin telif hakları ORSAM a ait olup, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca kaynak gösterilerek kısmen yapılacak makul alıntılar ve yararlanma dışında, hiçbir şekilde önceden izin alınmaksızın kullanılamaz, yeniden yayımlanamaz. Bu raporda yer alan değerlendirmeler yazarına aittir. ORSAM ın kurumsal görüşünü yansıtmamaktadır. 18 Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) Süleyman Nazif Sokak No: 12-B Çankaya / Ankara Tel: 0 (312) Fax: 0 (312)
Dr. Tuğba Evrim MADEN Hidropolitik Uzmanı
Dr. Tuğba Evrim MADEN Hidropolitik Uzmanı temaden@gmail.com Twitter: @temaden Suyun Yerkürede Dağılımı UNESCO, Water Shared Responsibility, s.121, 2006 Su dünya genelinde yüzde 70 oranında tarım, yüzde
DetaylıYÜKSEK ÖĞRETIM ALANINI GELIŞTIRMEK IÇIN IRAK VE TÜRKIYE ARASINDA DAHA ÇOK IŞBIRLIĞI YAPILMASINI UMUYORUZ.
ORSAM BÖLGESEL GELİŞMELER SÖYLEŞİLERİ No.41, No.23, OCAK MART 2017 2015 ORSAM BÖLGESEL GELİŞMELER SÖYLEŞİLERİ NO.41, OCAK 2017 YÜKSEK ÖĞRETIM ALANINI GELIŞTIRMEK IÇIN IRAK VE TÜRKIYE ARASINDA DAHA ÇOK
DetaylıTablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3
Dünyadaki toplam su miktarı 1,4 milyar km3 tür. Bu suyun % 97'si denizlerde ve okyanuslardaki tuzlu sulardan oluşmaktadır. Geriye kalan yalnızca % 2'si tatlı su kaynağı olup çeşitli amaçlar için kullanılabilir
DetaylıDünyadaki toplam su potansiyeli. Dünyadaki toplam su miktarı : 1,4 milyar km 3 3/31
İçerik Dünyadaki su potansiyeline bakış Türkiye deki su potansiyeline bakış Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Görevleri Mevzuat Çalışmaları Yapılan Faaliyetler Su Tasarrufu Eylem Planı Su Ayakizi Çalışmaları
DetaylıSu, evrende varolan canlı varlıkların yaşamlarını devam ettirebilmeleri için gerekli olan en temel öğedir. İnsan kullanımı, ekosistem kullanımı,
GELECEĞİN SORUNLARI SU Su, evrende varolan canlı varlıkların yaşamlarını devam ettirebilmeleri için gerekli olan en temel öğedir. İnsan kullanımı, ekosistem kullanımı, ekonomik kalkınma, enerji üretimi,
DetaylıGAP BÖLGESİNDE YER ALAN İLLERİN YATIRIM FAALİYETLERİ BÖLGESEL TOPLANTISI
T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI GAP BÖLGESİNDE YER ALAN İLLERİN YATIRIM FAALİYETLERİ BÖLGESEL TOPLANTISI Prof. Dr. Veysel EROĞLU Çevre ve Orman Bakanı 18 Ağustos 2009 - Şanlıurfa GÜNEYDOĞU ANADOLU PROJESİ
DetaylıCEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Türkiye deki Atıksu Altyapısı ve Atıksu Mevzuatı
CEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Türkiye deki Atıksu Altyapısı ve Atıksu Mevzuatı Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Türkiye deki Mevcut Atık Su Altyapısı Su kullanımı ve atık
DetaylıOrtadoğu'da su ve petrol (*) İki stratejik ürünün birbiriyle ilişkisi... Dursun YILDIZ. İnş Müh Su Politikaları Uzmanı
İki stratejik ürünün birbiriyle ilişkisi... Ortadoğu'da su ve petrol (*) Dursun YILDIZ İnş Müh Su Politikaları Uzmanı Petrol zengini Ortadoğu'nun su gereksinmesini gidermek amacıyla üretilen projelerden
Detaylı3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı,
Türkiye nin İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı nın Geliştirilmesi Projesi nin Açılış Toplantısında Ulrika Richardson-Golinski a.i. Tarafından Yapılan Açılış Konuşması 3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği
DetaylıTürkiye nin Su Potansiyelinin Belirlenmesi Çalışmaları
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Türkiye nin Su Potansiyelinin Belirlenmesi Çalışmaları Türkiye Su Bütçesinin Belirlenmesi Çalıştayı 16 20 Mart 2015 / İstanbul A.Deniz
DetaylıORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ. No.12, ARALIK 2016
TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ No.12, ARALIK 2016 TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ NO.12, ARALIK 2016 ORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI 30 Kasım 2016 Çarşamba günü Ortadoğu Stratejik
DetaylıLOCAL COUNCILS AND SECURITY SECTOR REFORM IN SYRIA BAŞLIKLI TOPLANTININ SONUÇ RAPORU
TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ No.16, MART 2017 LOCAL COUNCILS AND SECURITY SECTOR REFORM IN SYRIA BAŞLIKLI TOPLANTININ SONUÇ RAPORU Merkezi İstanbul da bulunan Suriyeli politika araştırmaları merkezi Omran
DetaylıSu Kaynakları Yönetimi ve Planlama Dursun YILDIZ DSİ Eski Yöneticisi İnş Müh. Su Politikaları Uzmanı. Kaynaklarımız ve Planlama 31 Mayıs 2013
Su Kaynakları Yönetimi ve Planlama Dursun YILDIZ DSİ Eski Yöneticisi İnş Müh. Su Politikaları Uzmanı Kaynaklarımız ve Planlama 31 Mayıs 2013 21. Yüzyılda Planlama- Kaynaklarımız Su KaynaklarıYönetimi ve
DetaylıÇYDD: su, değeri artan stratejik bir nitelik kazanacaktır.
ÇYDD: su, değeri artan stratejik bir nitelik kazanacaktır. 2017 Dünya Su Günü Bildirisi 2016 yılı, ilk kayıtların tutulduğu 1880 yılından bu yana en sıcak yıl olarak kayda geçti. 2 yüzyıl, dünya ortalama
DetaylıADALAR DA İÇMESUYU VE KIBRIS ADA SINA TÜRKİYE DEN SU İLETİMİ
6. Ulusal Kıyı Mühendisliği Sempozyumu 17 ADALAR DA İÇMESUYU VE KIBRIS ADA SINA TÜRKİYE DEN SU İLETİMİ Ömer ÖZDEMİR Nesrin BOSTANCI İnşaat Mühendisi-Daire Başkan Yardımcısı İnşaat Mühendisi-Şube Müdürü
DetaylıAVRUPA BİRLİĞİ SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE BU ALANDA TÜRKİYE DE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
AVRUPA BİRLİĞİ SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE BU ALANDA TÜRKİYE DE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR Ayla EFEOGLU Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü AB İle İlişkiler Şube Müdürü İÇERİK AB Su Çerçeve Direktifi hakkında genel
DetaylıSULAMA VE ÇEVRE. Küresel Su Bütçesi. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com. Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ
Sulama? Çevre? SULAMA VE ÇEVRE Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ SULAMA: Bitkinin gereksinimi olan ancak doğal yağışlarla karşılanamayan suyun toprağa yapay yollarla verilmesidir ÇEVRE: En kısa tanımıyla
DetaylıAntalya Kepez 1 Mart 9 Adet Tesisin Açılış ve Temel Atma Merasimi (1 adedi baraj, 3 adedi içme suyu tesisi, 5 adedi taşkın koruma tesisi)
Sayın Valim, Sayın Milletvekillerim, Sayın Müsteşarım, Değerli Genel Müdürlerim, Sayın Belediye Başkanlarım, Antalya Kepez 1 Mart 9 Adet Tesisin Açılış ve Temel Atma Merasimi (1 adedi baraj, 3 adedi içme
DetaylıAnkara 16 Tesisin Temel Atma ve Açılış Merasimi 28 Ağustos 2013, Çarşamba 18:00
Ankara 16 Tesisin Temel Atma ve Açılış Merasimi 28 Ağustos 2013, Çarşamba 18:00 Sayın Başbakan Yardımcım, Sayın Bakanım, Sayın Valim, Sayın Milletvekillerim, Sayın Büyükşehir Belediye Başkanım, Genel Müdürlerim,
DetaylıYıllar 2015 2016 2017 2018 2019 PROJE ADIMI - FAALİYET. Sorumlu Kurumlar. ÇOB, İÇOM, DSİ, TİM, Valilikler, Belediyeler ÇOB, İÇOM, Valilikler
1. HAVZA KORUMA PLANI KURUM VE KURULUŞLARIN KOORDİNASYONUNUN 2. SAĞLANMASI 3. ATIK SU ve ALTYAPI YÖNETİMİ 3.1. Göl Yeşil Kuşaklama Alanındaki Yerleşimler Koruma Planı'nda önerilen koşullarda önlemlerin
Detaylı13013 تيوكلا - ةافص لا 2921 :ب.ص (965) (965) :نوفلت (965) :ص كاف
ص.ب: 2921 ال صفاة - الكويت 13013 تلفون: (965) 2999000-2999802 (965) فاك س: (965) 2999891 www.kuwait-fund.org Türkiye ve Kuveyt Devleti Kalkınmada Ortak Kuveyt Fonu nun Türkiye Cumhuriyeti ne Katkıları
DetaylıBolu 6 Adet Tesisin Açılış ve Temel Atma Merasimi 20 Temmuz 2014, Pazar 19:00
Bolu 6 Adet Tesisin Açılış ve Temel Atma Merasimi 20 Temmuz 2014, Pazar 19:00 Sayın Bakanım, Sayın Valim, Sayın Milletvekillerim, Sayın Belediye Başkanım, Genel Müdürlerim, değerli konuklar, hanımefendiler,
DetaylıDr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı
Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı Konunun önemi Belediyelerin enerji kaynakları; Hidrolik Bio kütle Bu kaynaklardan belediyeler nasıl yararlanabilir, Yenilenebilir enerji
DetaylıII. Organize Sanayi Bölgesi
2 II. Organize Sanayi Bölgesi 2.1 İmar Planı 25.08.2008 tarihinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarımız 15.09.2008 tarihinde Ankara Valiliği
DetaylıHorzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU
Horzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU Yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde uygun jeolojik şartlarda doğal olarak oluşan,
DetaylıCEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon
CEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Türkiye Çevre Durum Raporu 2011 www.csb.gov.tr/turkce/dosya/ced/tcdr_20 11.pdf A3 Su ve Su Kaynakları 3.4 Kentsel
DetaylıBÜYÜK MELEN HAVZASI ENTEGRE KORUMA VE SU YÖNETİMİ. Prof. Dr. İzzet Öztürk İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü
BÜYÜK MELEN HAVZASI ENTEGRE KORUMA VE SU YÖNETİMİ Prof. Dr. İzzet Öztürk İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü GÜNDEM Büyük Melen Havzası nın Konumu ve Önemi Büyük Melen Havzası ndan İstanbul a Su Temini Projesi
DetaylıSÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi İÇDAŞ A.Ş. Sürdürülebilirlik Yönetim Birimi Amaç ve İçerik Bu eğitim sunumu ile paydaşlarımıza Sürdürülebilirliği tanıtmak ve şirketimizin Sürdürülebilirlik alanında
DetaylıSu Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi
Su Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Su, tüm canlılar için bir ihtiyaçtır. Su Kaynaklarının
DetaylıSu ayak izi ve turizm sektöründe uygulaması. Prof.Dr.Bülent Topkaya Akdeniz Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü
Su ayak izi ve turizm sektöründe uygulaması Prof.Dr.Bülent Topkaya Akdeniz Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Kapsam Ayak izi kavramı Türkiye de su yönetimi Sanal su Su ayak izi ve turizm Karbon ayak
DetaylıYUSUFELİ BARAJI ve HES
YUSUFELİ BARAJI ve HES Projenin Tanımı Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi; Doğu Karadeniz Bölgesi nde, Çoruh Nehri üzerinde yer almaktadır. Çoruh Türkiye sınırları içinde 390 km lik bir
DetaylıSayın Bakanım, Sayın Valim, Sayın Milletvekillerim, Sayın Müsteşarım, Değerli Genel Müdürlerim, Sayın Belediye Başkanlarım,
Manisa (Alaşehir) 13 Mart 26 Adet Tesisin Temel Atma ve Açılış Merasimi ( 21 temel, 5 açılış) (1 adedi baraj, 2 adedi büyük sulama, 1 adedi gölet, 14 adedi gölet ve sulama, 1 adedi gölet sulaması, 7 adedi
DetaylıSayın Bakanlarım, Sayın Valim, Sayın Milletvekillerim, Sayın Müsteşarım, Değerli Genel Müdürlerim, Sayın Belediye Başkanlarım,
İzmir 14 Mart Bayındır 9 Adet Tesisin Temel Atma ve Açılış Merasimi ( 6 temel, 3 açılış) (1 adedi sulama, 1 adedi içmesuyu tesisi, 2 adedi gölet, 3 adedi gölet ve sulama, 1 adedi rehabilitasyon, 1 adedi
DetaylıTürkiye Irak İlişkilerinde Güvenlik ve Radikalleşme
TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ No.17, MAYIS 2017 Türkiye Irak İlişkilerinde Güvenlik ve Radikalleşme Çalıştayı 12 Mayıs 2017 tarihinde ORSAM ve Irak Ulusal Güvenlik Müsteşarlığı na bağlı Nahrain Araştırmalar
DetaylıDünyada ve Türkiye'de alternatif su yönetimi arayışları ve öneriler. Dr. Akgün İlhan
Dünyada ve Türkiye'de alternatif su yönetimi arayışları ve öneriler Dr. Akgün İlhan www.suhakki.org Küresel su krizi Dünya nüfusunun dörtte biri temiz suya erişemiyor. 8 saniyede 1 çocuk kirli su içtiği
DetaylıBİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ 12. TARAFLAR KONFERANSI (COP12)
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ 12. TARAFLAR KONFERANSI (COP12) Çölleşme; kurak, yarı-kurak ve yarı nemli alanlarda, iklim değişiklikleri ve insan faaliyetleri de dahil olmak üzere
DetaylıDENİZLİ BELEDİYESİ ALTYAPI PROJESİ
DENİZLİ BELEDİYESİ ALTYAPI PROJESİ 2007 1 Yrd. Doç. Dr. Mahmud GÜNGÖR Denizli Belediye Başkan Yardımcısı 2 Denizli Belediyesi, Belediye Hizmetleri Projesi kapsamında Dünya Bankasından 22.08.2006 2006 tarihinde
Detaylı(3 il, 52 ilçe, 24 belde ve 263 köy olmak üzere toplam
İZMİR MANİSA UŞAK DİĞER TOPLAM NÜFUS 4 061 074 1 359 463 346 508-5 767 045 YÜZÖLÇÜMÜ (km 2 ) 12 012 13 096 5 341 133 30 582 Ülkemizin Nüfus olarak % 7,5 unu, Yüzölçümünün % 4 ünü kapsamaktadır (3 il, 52
DetaylıKENTLERDE SU YÖNETİMİ İLE UYUM POLİTİKALARI. Dr. Tuğba Ağaçayak
KENTLERDE SU YÖNETİMİ İLE UYUM POLİTİKALARI Dr. Tuğba Ağaçayak İÇERİK Türkiye Ortalama Sıcaklık, Yağış Değerleri İklim Değişikliği ve Su Sorunları Kentler ve İklim Değişikliği Türkiye de Su Kaynakları
DetaylıMuğla 15 Mart 18 Adet Tesisin Temel Atma ve Açılış Merasimi (9 adedi sulama, 1 adedi içmesuyu, 8 adedi taşkın koruma tesisi)
Muğla 15 Mart 18 Adet Tesisin Temel Atma ve Açılış Merasimi (9 adedi sulama, 1 adedi içmesuyu, 8 adedi taşkın koruma tesisi) Sayın Bakanım, Sayın Valim, Sayın Milletvekillerim, Sayın Müsteşarım, Değerli
DetaylıSAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YENİ HİZMET ALANI
SAMSUN SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YENİ HİZMET ALANI 5216 sayılı yasadan önceki Belediye Hizmet Alanı (7.000 ha) 5747 sayılı yasadan sonra Büyükşehir Belediyesi Mücavir Alan Çizgisi (79.000 ha) 6360 sayılı
DetaylıKENTSEL SU YÖNETĠMĠNDE ÇAĞDAġ GÖRÜġLER VE YAKLAġIMLAR
KENTSEL SU YÖNETĠMĠNDE ÇAĞDAġ GÖRÜġLER VE YAKLAġIMLAR Dr. Canan KARAKAġ ULUSOY Jeoloji Yüksek Mühendisi 26-30 Ekim 2015 12.11.2015 Antalya Kentsel Su Yönetiminin Evreleri Kentsel Su Temini ve Güvenliği
DetaylıEntegre Su Havzaları Yönetimi
2018 Entegre Su Havzaları Yönetimi RAPOR NO: 13 Yazan 1 Hydropolitics Academy 19.5.2018 H. Yaşar Kutoğlu Meteoroloji Y. Müh. Mühendislik Hidrolojisi M.Sc., DIC SPD Hidropolitik Akademi Merkezi Bu yayının
DetaylıSU ŞEBEKE VE ARITMA TESİSLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI GÖREV YETKİ VE SORUMLULUK YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Teşkilat
SU ŞEBEKE VE ARITMA TESİSLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI GÖREV YETKİ VE SORUMLULUK YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Teşkilat Amaç MADDE 1 - (1) Bu Yönergenin amacı; Su Şebeke ve Arıtma
DetaylıUluslararası Diplomatlar Birliği Universal Partners
SONUÇ BİLDİRGESİ KKTC de TARIMSAL SU KULLANIMI NASIL OLMALI Çalıştayı 03 Mayıs 2018 tarihinde KKTC-Lefkoşa da gerçekleştirilmiştir.çalıştayın acılış konuşmaları, KKTC Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut
Detaylı2013/101 (Y) BTYK nın 25. Toplantısı. Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] KARAR
2013/101 (Y) Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] BTYK nın 2009/102 no.lu kararı kapsamında hazırlanan ve 25. toplantısında onaylanan Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin koordinasyonunun
DetaylıGİRESUN BELEDİYESİ SU VE KANALIZASYON İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ 2011-2012-2013 YILLARI PERFORMANS RAPORLARI PERFORMANS HEDEFİ TABLOSU
GİRESUN BELEDİYESİ SU VE KANALIZASYON İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ 2011-2012-2013 YILLARI PERFORMANS RAPORLARI PERFORMANS HEDEFİ TABLOSU Stratejik Hedef 9.2.1 Batlama Derin Deniz Deşarj 1 Proje Hazırlanması ( Adet
Detaylıİçerik. Türkiye de Su Yönetimi. İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Çalışmaları
İçerik Türkiye de Su Yönetimi İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Çalışmaları 2 Türkiye nin Su Potansiyeli Yıllık Yağış : 501 milyar m 3 Yıllık Kullanılabilir Yerüstü Suyu : 98 milyar m 3 Yıllık
DetaylıT.C. GÖLYAKA BELEDİYE BAŞKANLIĞI MECLİS KARARI 2014 YILI TEMMUZ AYI OLAĞAN BELEDİYE MECLİSİ TOPLANTI KARARLARI
T.C. GÖLYAKA BELEDİYE BAŞKANLIĞI MECLİS KARARI 2014 YILI TEMMUZ AYI OLAĞAN BELEDİYE MECLİSİ TOPLANTI KARARLARI MECLİS KARARI Belediyemiz Meclisi bugün saat 14:00 da Belediye Meclis Toplantı Salonunda 2014
DetaylıMERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü MERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ Dr. Bülent SELEK, Daire Başkanı - DSİ Etüt, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı, ANKARA Yunus
DetaylıKÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MANİSA TURGUTLU URGANLI TERMAL TURİZM MERKEZİ 1/25000 ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI PLAN NOTU İLAVESİ AÇIKLAMA RAPORU 2017-ANKARA 1 ALAN TANIMI
DetaylıTERÖRLE MÜCADELEDE TÜRKIYE-AB İŞBIRLIĞI
TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ No.6, TEMMUZ 2016 TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ NO.6, TEMMUZ 2016 TERÖRLE MÜCADELEDE TÜRKIYE-AB İŞBIRLIĞI 9 Temmuz 2016 tarihinde Brüksel de Terörle Mücadelede Türkiye-AB İşbirliği:
DetaylıGÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013
GÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013 SUNUM AKIŞI Bölge Planı Hazırlık Süreci Paydaş Analizi Atölye Çalışmalarının Gerçekleştirilmesi Mevcut Durum Analizi Yerleşim Yapısı ve Yerleşmeler Arası İlişki Analizi
DetaylıBİNGÖL ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
BİNGÖL ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ BİNGÖL ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ İşin Niteliği Toplam Alan Parsel Sayısı Parsellerin Arsa Bedeli Parsel Yüzölçümleri Tahsisi Yapılan Parsel Sayısı Tahsisi Yapılan;Faaliyete
DetaylıSu Hayatı, Biz Suyu Şekillendiriyoruz... 1993 den beri...
Su Hayatı, Biz Suyu Şekillendiriyoruz... 1993 den beri... HAKKIMIZDA AKAR-SU Mühendislik Müşavirlik Ltd. Şti. 1993 yılında kurulmuş olan çeşitli alanlardaki geniş kapsamlı projelerle ilgili mühendislik,
DetaylıMUSUL OPERASYONU VE SONRASI: RISKLER, BEKLENTILER, ÖNGÖRÜLER TOPLANTISI TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ. No.9, EKİM 2016
TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ No.9, EKİM 2016 TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ NO.9, EKİM 2016 MUSUL OPERASYONU VE SONRASI: RISKLER, BEKLENTILER, ÖNGÖRÜLER TOPLANTISI 14 Ekim 2016 Cuma günü, ORSAM Musul Operasyonu
Detaylıİzmir 13 Mayıs Saat 14:30 Çeşme Karareis Barajı Temel Atma Merasimi
İzmir 13 Mayıs Saat 14:30 Çeşme Karareis Barajı Temel Atma Merasimi Sayın Bakanım, Sayın Valim, Sayın Milletvekillerim, Sayın Belediye Başkanlarım, Saygıdeğer İzmir liler, değerli konuklar, hanımefendiler,
DetaylıAFYONKARAHİSAR SULAMA PROJESİNDE DEZENFEKTE EDİLMİŞ ATIKSULARIN KULLANIMI
AFYONKARAHİSAR SULAMA PROJESİNDE DEZENFEKTE EDİLMİŞ ATIKSULARIN KULLANIMI Adem COŞKUN 1, Fatih KİŞİ 2, İlker KURT 3, Ömer AÇIKGÖZ 4 1 DSİ 18. Bölge Müdürü ISPARTA, ademcoskun@dsi.gov.tr 2 DSİ 18. Bölge
DetaylıENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı
ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı İZMİR BÖLGESİ ENERJİ FORUMU 1 Kasım 2014/ İzmir Mimarlık Merkezi FOSİL
DetaylıTARIM ve GIDA GÜVENLİĞİ ve GÜVENCESİ - 1. Prof. Dr. Hami Alpas ODTÜ- Gıda Mühendisliği Bölümü-Ankara
TARIM ve GIDA GÜVENLİĞİ ve GÜVENCESİ - 1 Prof. Dr. Hami Alpas ODTÜ- Gıda Mühendisliği Bölümü-Ankara Türkiye Tarımına Gıda Güvenliği Penceresinden Genel Bakış Prof. Dr. Hami Alpas Tarımda Gelişmeler 2015
DetaylıHidroelektrik Enerji. Enerji Kaynakları
Hidroelektrik Enerji Enerji Kaynakları Türkiye de kişi başına yıllık elektrik tüketimi 3.060 kwh düzeylerinde olup, bu miktar kalkınmış ve kalkınmakta olan ülkeler ortalamasının çok altındadır. Ülkemizin
Detaylıysy HARİTA PROJE MÜHENDİSLİK ve DANIŞMANLIK HİZMETLERİ
ysy HARİTA PROJE MÜHENDİSLİK ve DANIŞMANLIK HİZMETLERİ TANITIM DOSYASI Sayfa 0 of 31 Firmamız haritacılık, inşaat altyapı, çevre yönetimi ve coğrafi bilgi sistemleri (CBS) alanlarında mühendislik, projelendirme,
DetaylıLibya'nın Büyük İnsan Yapımı Nehir Projesi
Libya'nın Büyük İnsan Yapımı Nehir Projesi 12 08 2013 1 1984'te başlayan projenin ilk bölümü 1991'de tamamlandı. İlk üç bölümü tamamlanan projenin son iki aşaması sürüyor. topraksuenerji-büyük İnsan-Yapımı
DetaylıSU DAĞITIM ŞEBEKELERİNİN MODELLENMESİ
TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI ANKARA ŞUBESİ SU DAĞITIM ŞEBEKELERİNİN MODELLENMESİ Gençer Gençoğlu 1 Giriş Su Dağıtım Şebekeleri, Su Temin Sistemleri nin bileşenlerinden biridir. Amacı ise istenilen miktarda
DetaylıİÇME SUYU TEMİN VE DAĞITIM SİSTEMLERİNDE SU KAYIPLARI
İÇME SUYU TEMİN VE DAĞITIM SİSTEMLERİNDE SU KAYIPLARI 1 2 Toplam Su Kayıpları Fiziki Kayıplar İdari Kayıplar 3 İklim ve Yer Hareketleri Su Şebekesinin Zamanla Bozulması/ Yaşlanması Suyun Kimyasal İçeriği
DetaylıAvrupa Birliği Taşkın Direktifi ve Ülkemizde Taşkın Direktifi Hususunda Yapılan Çalışmalar
ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Taşkın ve Kuraklık Yönetim Planlaması Dairesi Başkanlığı Avrupa Birliği Taşkın Direktifi ve Ülkemizde Taşkın Direktifi Hususunda Yapılan Çalışmalar
DetaylıBELEDİYELERCE BİLGİ SAĞLANACAK İDEP EYLEMLERİ
Arazi Kullanımı ve Ormancılık 3. ORMAN, MERA, TARIM VE YERLEŞİM GİBİ ARAZİ KULLANIMLARI VE DEĞİŞİMLERİNİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİ OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEMESİNİ SINIRLANDIRMAK 5. 2012 yılında yerleşim alanlarında
DetaylıEylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ
KIBRIS RUM KESİMİ ÜLKE RAPORU Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ I.GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Kıbrıs Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Cumhuriyet Coğrafi Konumu : Akdeniz deki beş büyük adadan
DetaylıTÜRKİYE DE SINIRAŞAN YERALTISUYU REZERVLERİ VE KULLANIMI
TÜRKİYE DE SINIRAŞAN YERALTISUYU REZERVLERİ VE KULLANIMI Hasan KIRMIZITAŞ Jeoloji Mühendisi DSİ Genel Müdürlüğü Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı Yeraltısuları Etüt ve Değerlendirme
DetaylıM ü h e n d i s l i k
M ü h e n d i s l i k BİZ KİMİZ? Fetih Proje ismi ile 1984 yılında İnşaat Mühendisi Yaşar BOYRAZ tarafından kurulan firmamız 1987 yılından bugüne kadar da Fetih Müh. Müş. İnş. ve Tic. Ltd. Şti. ünvanıyla
DetaylıSU YÖNETİMİ VE KAYIP-KAÇAKLARIN DÜŞÜRÜLMESİ
SU YÖNETİMİ VE KAYIP-KAÇAKLARIN DÜŞÜRÜLMESİ SUAT BALCI Genel Müdür Kasım 2017 Eskişehir Dünya Su Risk Atlası (Kaynak: www.wri.org) Küresel iklim değişikliği, dünyanın her tarafında büyük bir tehdit oluşturmaktadır.
Detaylı2013 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DÜNYADA ELEKTRİK ENERJİSİ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ Bilindiği üzere, elektrik enerjisi tüketimi gelişmişliğin göstergesidir. Bir ülkedeki kişi başına düşen
Detaylı3. TÜRKİYE ULAŞTIRMA SİSTEMİNE GENEL BAKIŞ
3. TÜRKİYE ULAŞTIRMA SİSTEMİNE GENEL BAKIŞ Cumhuriyetin 1950 yılına kadar olan döneminde, doğru bir ulusal politika ile demiryolu ve denizyoluna ağırlık verilmiştir. leştirilen atılım sonunda, ülkenin
DetaylıDERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma
DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma Demografi (nüfus bilimi), sınırları belli olan bir coğrafyanın nüfus yapısını, özelliklerini ve değişimlerini incelemektedir. Doğum, ölümün yanı sıra göç gibi dinamikleri
DetaylıSaygıdeğer Mesai arkadaşlarım, hanımefendiler, beyefendiler, basınımızın değerli temsilcileri.
Aydın Merkez 15 Adet Tesisin Açılış ve Temel Atma Merasimi ( 1 sulama, 1 içmesuyu, 13 t.k. tesisi) Sayın Bakanım, Sayın Valim, Sayın Milletvekillerim, Sayın Müsteşarım, Değerli Genel Müdürlerim, Sayın
Detaylı10-11 Şubat 2014 DSİ ETLİK EĞİTİM TESİSLERİ ANKARA
10-11 Şubat 2014 DSİ ETLİK EĞİTİM TESİSLERİ ANKARA ÇALIŞMA GRUBU Adı Soyadı Görevi Çalıştığı Kurum Dr. Ozan DENİZ Başkan Çanakkale Onsekiz Mart Üni. Jeoloji Mühendisliği Bölümü Birol ÖZER Başkan Yardımcısı
DetaylıEDİRNE UZUNKÖPRÜ DOĞAL ORTAMI TEMİZ HAVASI İLE SÜPER BİR YAŞAM BURADA UZUNKÖPRÜ DE. MÜSTAKİL TAPULU İMARLI ARSA SATIŞI İSTER YATIRIM YAPIN KAZANIN
EDİRNE UZUNKÖPRÜ MÜSTAKİL TAPULU İMARLI ARSA SATIŞI Yunanistan sınırına 6 kilometre uzaklıkta yer alan Edirne nin Uzunköprü ilçesi, Osmanlı İmparatorluğu nun Trakya daki ilk yerleşimlerinden biri. Ergene
DetaylıBirleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu (UNESCAP)
Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu (UNESCAP) Kurtuluş Aykan* Küresel mali krizin ortaya çıkardığı en önemli gerçek, ekonomik sorunların bundan böyle artık tek tek ülkelerin
DetaylıTarımın Anayasası Çıktı
Tarımın Anayasası Çıktı Günnur BİNİCİ ALTINTAŞ Tarım sektörünün anayasası olan 5488 sayılı Tarım Kanunu iki yıllık yoğun bir çalışmanın ardından 18.04.2006 tarihinde kabul edildi. Resmi Gazete de 25.04.2006
DetaylıPERFORMANS GÖSTERGELERİ
İÇME ve KULLANMA SUYU ŞEBEKELERİNDE YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ ve PERFORMANS GÖSTERGELERİ Dr. S. Saim EFELERLİ Akarsu havzaları su potansiyelinin sağlıklı olarak belirlenmesi, su kaynaklarının çeşitli amaçlar
DetaylıAsra bedel yatırım, Kandıra Barajı
Kocaeli nde 3 bin 505 kilometrekarelik alanda yaklaşık 1 milyon 600 bin nüfusa ve 596 bin aboneye hizmet veren Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İSU Genel Müdürlüğü nün tamamen öz kaynaklarıyla yapacağı Kandıra
DetaylıII. Organize Sanayi Bölgesi (Alcı Türkobası )
2 II. Organize Sanayi Bölgesi (Alcı Türkobası ) 2.1 İmar Durumu Bölgemizde imar faaliyetleri tamamlanmış olup fabrika inşaatlarının yapım süreci devam etmektedir. Bu faaliyetler 2007 yılında kurulan İmar
DetaylıATIKSU YÖNETİMİ ve SU TEMİNİ PROJEKSİYONLARI Aralık 2015. Dr. Dursun Atilla ALTAY Genel Müdür
ATIKSU YÖNETİMİ ve SU TEMİNİ PROJEKSİYONLARI Aralık 2015 Dr. Dursun Atilla ALTAY Genel Müdür Marmara Havzası ve Atıksu Yönetimi 1950'li yıllar Caddebostan Plajı 1980'li yıllar Ülkemizin en kalabalık şehri
DetaylıTÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI İLE KAZAKİSTAN CUMHURİYETİ ÇEVRE KORUMA BAKANLIĞI ARASINDA ÇEVRE ALANINDA İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI İLE KAZAKİSTAN CUMHURİYETİ ÇEVRE KORUMA BAKANLIĞI ARASINDA ÇEVRE ALANINDA İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI Bundan böyle "Taraflar" olarak anılacak olan Türkiye Cumhuriyeti
DetaylıSUNGURLU. Sungurlu OSB
SUNGURLU OSB 2 SUNGURLU Sungurlu, Karadeniz Bölgesini Ankara ya ve Güney-Batı illerine bağlayan Ankara-Samsun-Trabzon anayolu üzerinde konumlanmıştır. Doğu Anadolu illerinin ana bağlantı yolu olan Ankara-Sivas-Erzurum
DetaylıSudan Cumhuriyeti Büyükelçiliği Ankara
Sudan Cumhuriyeti Büyükelçiliği Ankara Sudan daki Yatırım Ortamı ve İş Olanakları 1- Temel Bilgiler: Hazırlayan: Abdelgader ABDALLA* Sunan: Dr. Mutrif SIDDIG** Çeviren: Ufuk TEPEBAŞ Konum: Afrika bölgesinin
DetaylıKARAGEDİK -BİLGİ. Karagedik Nerededir?: Ülke: Türkiye İl: Ankara İlçe: Gölbaşı
Karagedik Nerededir?: Ülke: Türkiye İl: Ankara İlçe: Gölbaşı KARAGEDİK -BİLGİ Karagedik kentsel gelişim proje alanları Ankara daki Haymana yolu ile Konya yolu arasında, Gölbaşı Özel Çevre koruma bölgesi,
DetaylıENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU
ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU II. Su Yapıları Konferansı, Diyarbakır, 16 18.9.211 Hazırlayanlar; Burcu Ersoy (FICHTNER, Türkiye) Ronald Haselsteiner (ENERJISA,
DetaylıDoç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları
Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA 2018 Yenilenebilir Enerji Kaynakları SUNU İÇERİĞİ 1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI 2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK
DetaylıSU KAÇAKLARININ COĞRAFĐ BĐLGĐ SĐSTEMĐ TABANLI TESPĐTĐ: ANTALYA SU VE ATIKSU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ UYGULAMALARI
TMMOB COĞRAFĐ BĐLGĐ SĐSTEMLERĐ KONGRESĐ 2009 02-06 Kasım 2009, Đzmir SU KAÇAKLARININ COĞRAFĐ BĐLGĐ SĐSTEMĐ TABANLI TESPĐTĐ: ANTALYA SU VE ATIKSU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ UYGULAMALARI T. Özden, E. Demirbaş, Đ. Demirel
DetaylıTÜRKİYE DE SU KAYNAKLARI GELİŞTİRME POLİTİKALARINA YÖNELİK TESPİTLER VE ÖNERİLER
TÜRKİYE DE SU KAYNAKLARI GELİŞTİRME POLİTİKALARINA YÖNELİK TESPİTLER VE ÖNERİLER Faruk Volkan İnşaat ve SulamaYüksek Mühendisi DSİ Genel Müdürlüğü Etüd ve Plan Dairesi Başkanlığı Ankara Bahadır Boz İnşaat
DetaylıİSKİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İKİNCİ SEVİYE SÜREÇLERİNE GÖRE DENETİM EVRENİ
İÇME SUYUNUN YÖNETİLMESİ 01 İçme Suyunun Yönetilmesi (Ham Su Temin Edilmesi) 01.01 Su Kaynaklarının Projelendirilmesi PLAN PROJE DAİRESİ BAŞKANLIĞI Su Proje Şube Müdürlüğü 01.01 Su Kaynaklarının Projelendirilmesi
Detaylı1. Ankara da yaşanan su sorununun temelinde neler bulunmaktadır?
1. Ankara da yaşanan su sorununun temelinde neler bulunmaktadır? Ankara da yaşanan su sorununun başlıca nedeni Büyükşehir Belediyesi nin zamanında yapması gereken yatırımları yapmamasıdır. Sorunun başlıca
Detaylı«MAVİ DENİZ TEMİZ KIYILAR»
MUĞLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI «MAVİ DENİZ TEMİZ KIYILAR» ÇEVRE KORUMA VE KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI MUĞLA İLİ Muğla Muğla, 895.000 kişilik nüfusu ve 12.975 km 2
DetaylıSayın Bakanım, Sayın Valim, Sayın Milletvekillerim, Sayın Müsteşarım, Değerli Genel Müdürlerim, Sayın Belediye Başkanlarım,
Sayın Bakanım, Sayın Valim, Sayın Milletvekillerim, Sayın Müsteşarım, Değerli Genel Müdürlerim, Sayın Belediye Başkanlarım, Adıyaman 7 Mart 14 Adet Tesisin Temel Atma ve Açılış Merasimi ( 4 adet temel
DetaylıBiyosistem Mühendisliğine Giriş
Biyosistem Mühendisliğine Giriş TARIM Nedir? Yeryüzünde insan yaşamının sürdürülmesi ve iyileştirilmesi için gerekli olan gıda, lif, biyoyakıt, ilaç vb. diğer ürünlerin sağlanması için hayvanlar, bitkiler,
DetaylıResmî Gazete Sayı : 29361
20 Mayıs 2015 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 29361 TEBLİĞ Orman ve Su İşleri Bakanlığından: HAVZA YÖNETİM HEYETLERİNİN TEŞEKKÜLÜ, GÖREVLERİ, ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam,
DetaylıDünya Su Günü 2008 Etkinlik Programı
0/5 Dünya Su Günü 2008 Etkinlik Programı 1. GÜN Dünya Su Günü Panelleri 21 Mart 2008 DÜNYA SU GÜNÜ PANELLERİ 09.00 09.20 AÇILIŞ 09.30 11.30 Kocatepe Salonu İnönü Salonu PANEL 1: Küresel Değişimler ve Risk
DetaylıSU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ. Bir damla suyun atmosfer ve litosfer arasındaki hareketi HİDROLOJİK DÖNGÜ
SU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ Atmosfer de bulunan su buharı başlangıç kabul edilirse buharın yoğunlaşarak yağışa dönüşmesi ve yer yüzüne ulaşıp çeşitli aşamalardan geçtik ten sonra tekrar atmosfere buhar
DetaylıİLLER BANKASI GENEL TANITIMI
İLLER BANKASI GENEL TANITIMI 11 Haziran 1933 tarihinde 15 milyon TL sermaye ile Belediyeler Bankası adı ile kurulmuştur. 13 Haziran 1945 tarihinde faaliyet alanı genişletilerek İller Bankası na dönüşmüştür.
Detaylı