Umut Oran Basın Açıklaması AKP nin Sağlıkta Dönüşüm ü, kara deliğe dönüştü: BÜTÇEDE SOSYAL GÜVENLİK ALARMI!...

Transkript

1 Umut Oran Basın Açıklaması.9.22 AKP nin Sağlıkta Dönüşüm ü, kara deliğe dönüştü: BÜTÇEDE SOSYAL GÜVENLİK ALARMI!... Sağlık sistemini piyasalaştırarak yandaş sermayeye para pompalayan AKP nin son yıllarda bu alanda izlediği politikalar, bütçede sosyal güvenlik kara deliğini hızla büyüttü. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kar amacı güdemez, ama aktüeryal dengesi bozulmamalı. AKP, bir yandan sağlık hizmetlerinde nimetkülfet dengesini kurmadan doktora ve ilaca ulaşımı kolaylaştırarak oy avcılığı yaparken, aynı zamanda kamu kaynaklarını kendi palazlandırdığı yandaş sermayenin özel hastane ve ilaç şirketlerine akıttı. Bu yüzden AKP öncesi ve döneminde, emeklilik yaşı yükseltme başta bir dizi reforma rağmen sosyal güvenlik, kamu kaynaklarını yutan bir kara deliğe dönüştü. AKP ise sosyal güvenlikteki sorunu hala emeklilik yaşına bağlama eğiliminde. Oysa emeklilik yaşını e de çıkarsa, bu yapıda sosyal güvenlik açık vermeye ve kaynak yutmaya devam eder Sosyal güvenlik sisteminin son on yılda adeta katlanarak büyüyen açığının, bu yılın tamamında milyar lirayı bulması bekleniyor. SGK ya açık finansmanı ve diğer nedenlerle bütçeden yapılan toplam transferlerin de bu yılın tümünde milyar liraya ulaşacağı tahmin ediliyor. AKP nin iktidarda olduğu 9.5 yıllık dönemde bütçeden sosyal güvenlik sistemine aktarılan toplam para 5 milyar liraya yaklaştı. Sosyal güvenlik transferlerinin AKP öncesi yüzde 2 lerde bulunan GSYH ye oranı, gelinen aşamada yüzde 5 in üzerine çıktı. SGK nın açığındaki hızlı büyümede, sağlık giderlerindeki artış etkili oldu. İlaç giderlerinin 22 de 4. milyar lira olan yıllık tutarı, 2 de 4 milyarı aştı; yıllık tedavi gideri ise 2.8 milyardan 2.8 milyara çıktı. AKP döneminde sosyal güvenlik kapsamında toplam kamu sağlık harcaması 258 milyar liraya ulaştı. Bu dönemde bütçeden sosyal güvenliğe aktarılan 44 milyar liralık kaynağın yüzde 5 i ile sağlık harcamaları karşılandı. TÜİK, halen istihdamdaki nüfusu 26 milyona yakın gösterirken, SGK ya kayıtlı toplam aktif sigortalı sayısı 8.5 milyon dolayında bulunuyor. SGK milyondan fazla kişiye ise emekli aylığı ödüyor. Buna göre yaklaşık 2 çalışana bir emekli düşüyor. İşçilik maliyetleri düşürülerek, kayıt dışı istihdamın sosyal güvenlik çatısı altına çekilebilmesi durumunda, aktüeryal denge için ideal sayılan çalışana bir emekli oranına yaklaşılacağı görülüyor. AKP, izlediği politikalar sonucu SGK bütçeden sürekli kaynak çeken bir kuruma dönüşünce, bu kez de giderleri azaltma telaşına düştü ve muadil ilaç, ya ucuzunu al ya farkını öde vb. uygulamalarla harcamaların bir bölümünü vatandaşa yıkmanın yollarını arıyor, emekli ve sigortalılara yeni yeni faturalar çıkarmanın planlarını yapıyor. Sosyal güvenlik kapsamında bir yandan halkın sağlık için ödediği fatura giderek büyürken, diğer yandan hakları daraltılıyor. SSK yı kim kötü yönetti? Kılıçdaroğlu nun SSK Genel Müdürlüğü yaptığı yaklaşık 8 yılı kapsayan döneminde SSK nın verdiği toplam açık

2 sadece 2.2 milyar lira Oysa, SSK, Kılıçdaroğlu nun görevden ayrılmasından sonraki 8 yılda, yani 22 döneminde ise tam 4 milyar TL açık verdi. Bu durumda kim başarılı kim beceriksiz ve sitemi batırma noktasına getirmiş halkın vicdanına bırakıyorum. Aldatan ve Kandıran Partinin bu konuda da halkı yanılttığı ortadadır. Bugün bir tarafta savaş riski diğer tarafta terör belası var, vatandaşın can ve mal güvenliğini sağlayamayan AKP sosyal güvenliği de batırmış durumda. Aldatan ve Kandıran Parti nedeniyle ulusal güvenliğimiz gibi sosyal güvenliğimiz de ipotek altına alınmış durumda. Sosyal güvenlik sisteminin açığı hızla büyüyor!.. Son on yılda sosyal güvenlik açıkları hızlı bir büyüme gösterdi. 2 yılında 5 milyar liranın altında bulunan açık, 22 de 8 milyara yaklaştı; izleyen dönemde de hızla büyüyerek 29 da 28. milyar liraya kadar çıktı. Sosyal Güvenlik Kurumu nun (SGK) 2 da da yüksek düzeyini koruyan açığı, 2 de yeniden yapılandırma uygulamasından elde edilen arızi nitelikteki gelirlerin katkısıyla bir ölçüde küçülerek 6.2 milyara geriledi, ancak sistemin bütçeye yükü hafiflemedi. SGK nın açığı bu yıl da oldukça hızlı bir büyüme kaydetti. OcakHaziran döneminde SGK nın prim, yeniden yapılandırma geliri, devlet katkısı ve diğer kalemlerden toplam geliri yüzde artışla 66. milyar lira olurken, emekli aylıkları, sağlık ödemeleri ve diğer kalemlerdeki toplam giderleri yüzde 6 artışla 9 milyar lirayı aştı. Bunun sonucunda Kurum un açığı ilk yarıda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 55.4 büyüyerek milyar liraya yaklaştı. Sosyal güvenlik sisteminin bu yıl ilk yarıda 2.9 milyar liraya ulaşan açığının, bu hızla yılın tamamında milyar liraya yaklaşması bekleniyor. SGK gelir gider dengesi (Milyon TL) Gelirler Giderler Denge Gelir/ gider(%) ,8.98, 2.4,2 8, 2.6,6.8, 4.4,2 4, , ,5.964,, ,5 4.6,.49,5 6, ,2 5.62, , ,9 68, ,9.86,5 8.6,6 4, , , ,5 9.59, , 2, , ,, ,2 2.99, 26.24, 8, ,8 4.4,6 6.24,8 88,5

3 2_6 ay ,5 68.6, 8.29,6 8,8 22_6 ay , 2.94, 8,6 Altı aylık transfer 4.4 milyar TL Sosyal güvenlik sisteminin açıkları için bu yılın ilk 6 ayında bütçeden SGK ye aktarılan para da milyar TL yi aştı. Geçen yılın aynı döneminde bu tutar 8. milyar lira olmuştu. Sistemin açıkları dolayısıyla bütçeden yapılan transfer geçen yıla göre yüzde 49.5 artış gösterdi. Devlet katkısı, ek ödeme, faturalı ödemeler, teşvikler kapsamında üstlenilen SGK primi işveren payı gibi diğer kalemlerle birlikte ilk altı ayda bütçeden sosyal güvenlik sistemine yapılan toplam aktarma ise yüzde 2 artışla 4.4 milyar liraya ulaştı. SGK Gelir Gider Dengesi (OcakHaziran; Milyon TL) 2 22 Değ.(%) GELİRLER , PRİM GELİRLERİ ,2 2 YENİDEN YAPILANDIRMA , DEVLET KATKISI , 4 EK ÖDEME ,5 5 FATURALI ÖDEMELER , 6 DİĞER GELİRLER ,2 GİDERLER , EMEKLİ AYLIKLARI ,8 2 SİGORTA ÖDEMELERİ , EK ÖDEME ,5 4SAĞLIK HARCAMALARI ,9 5 FATURALI ÖDEMELER YÖNETİM ,2 YATIRIM 6 6 6, 8 DİĞER GİDERLER , AÇIK 8. BÜTÇE TRANSFERİ , AÇIK FİNANSMANI ,6 2 DEVLET KATKISI , EK ÖDEME ,5 4 FATURALI ÖDEMELER , 5TEŞVİKLER ,5 6 ÖDEME GÜCÜ OLM. GSS PRİMİ , Sosyal güvenlik AKP döneminde 5 milyar lirayı yuttu Sosyal güvenlik sisteminin açıklarının finansmanı için merkezi yönetim bütçesinden yapılan aktarmalar ve bunun GSYH ye oranı AKP döneminde çok hızlı bir büyüme kaydetti. Bu oranın, AKP öncesinde ve AKP döneminde yapılan emeklilik yaşını yükselten sosyal güvenlik reformlarına rağmen katlanarak büyüdüğü dikkati çekiyor.

4 Sosyal güvenlik sistemine bütçeden yapılan toplam transferlerin 2 yılında sadece.2 milyar lira olan tutarı, 2 da 55.2 milyar liraya katlandı. 2 de 52.8 milyar lira olan söz konusu transfer, bu yılın daha ilk yarısında 4.4 milyar liraya ulaştı. Yılın tümündeki transferin milyar liraya ulaşması bekleniyor. 2 başından bu yılın Haziran sonuna kadar olan 9.5 yıllık dönemde bütçeden sosyal güvenlik sistemine aktarılan toplam para 5 milyar liraya yaklaştı. Sosyal güvenlik sistemine bütçeden yapılan aktarmaların GSYH ye oranı 2 yılında sadece yüzde.9 düzeyinde bulunuyordu. 29 da milli gelirin yüzde 5.5 ine ulaşan, 2 da da yüzde 5 i düzeyinde gerçekleşen söz konusu transferler, arızi nitelikteki yeniden yapılandırma gelirleriyle sistemin açığının geçici olarak küçültüldüğü 2 yılında da yüzde 4. le yüksek düzeyde gerçekleşti. Bu yılın ilk yarısında yapılan transferler de bu dönemdeki GSYH nin yüzde 5. i düzeyinde bir büyüklük oluşturdu. Sosyal güvenlik transferleri Transfer (Milyon TL) GSYH ye oranı (%) 2.226,5, , 2, , 2, ,6, , ,, ,, 2.6,, , , 5, , 5, ,2 4, 226 ay 4.4 5, Sağlık giderlerindeki hızlı büyüme Gerçekleştirilen bir dizi reform a rağmen, sosyal güvenlik sisteminde kanamanın devam etmesi ve kamburun büyümesinde, AKP nin özellikle sağlık alanında izlediği politikaların büyük payı bulunuyor. AKP döneminde sosyal güvenlik sisteminde kamunun toplam sağlık ödemeleri 258 milyar liraya ulaştı. Buna göre anılan dönemde bütçe gelirlerinden sosyal güvenliğe aktarılan 44 milyar liralık kaynağın yüzde 5 i ile sağlık harcamaları karşılandı. Bu dönemde yapılan sağlık ödemelerinin de. milyarını ilaç, 9.6 milyarını tedavi giderleri, 8. milyarını da diğer giderler oluşturdu. İlaç giderlerinin 22 de 4. milyar lira olan yıllık tutarı, 2 de 4 milyarı aştı. Bu dönemde yıllık tedavi gideri de 2.8 milyardan 2.8 milyara ulaştı. SGK NIN SAĞLIK ÖDEMELERİ (Milyon TL) İLAÇ TEDAVİ DİĞER TOPLAM

5 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran OcakHaz Ocak 2 Haziran Delik büyüyünce AKP yurttaşın cebine el atıyor AKP nin, Sağlıkta Dönüşüm diye başlattığı uygulama kapsamında İsteyen istediği doktora, isteyen istediği özel hastaneye gidebiliyor, sistem ilk başta iyi işliyordu. Bu uygulama seçimlerde AKP ye önemli oranda oy kazandırdı. Ancak finansal boyutu, nimetkülfet dengesi oluşturulmadan başlatılan bu uygulama sürdürülemezdi ve gelinen aşamada tıkandı. Kamu kaynaklarını yandaş özel hastanelere hortumlatan bu uygulama yüzünden sosyal güvenliğin bütçeye yükü giderek ağırlaştı. SGK bütçeden sürekli kaynak çeken bir kurum konumuna düşürüldü. Bunun üzerine giderleri azaltma telaşına düşen hükümet, bu kez de yasa değişiklikleriyle harcamaların bir bölümünü vatandaşa yıkmanın yollarını arıyor. Muadil ilaç uygulaması ile vatandaşa, ya ucuzunu al ya farkını öde dayatması yapan hükümet, emekli ve sigortalılara yeni yeni faturalar çıkarmanın planlarını yapıyor. Hükümet, SGK nın potansiyel prim geliri kaybını oluşturan devasa boyutlardaki kayıt dışı istihdamı kayıt içine alma yönünde etkili bir politika uygulamıyor. Bu arada hükümet, emeklilik için yaş bekleyen ve 4452 arasındaki yaşlarda emekli olacakların hepsinin emeklilik yaşını 5 e çıkarma yönünde çalışma yapıyor. AKP, yol açtığı kara deliğin kaynağını görmezden gelerek, sosyal güvenlikteki sorunu hala emeklilik yaşına bağlama eğiliminde. Oysa emeklilik yaşını e de çıkarsa, bu yapıda sosyal güvenlik açık vermeye ve kaynak yutmaya devam eder Sonuçta; sosyal güvenlik kapsamında bir yandan halkın sağlık için ödediği fatura giderek büyürken, diğer yandan hakları daraltılıyor. Kayıt dışı istihdam yüksek boyutlarda

6 TÜİK verilerine göre Türkiye de istihdamdaki nüfus Haziran sonu itibariyle 25 milyon 5 bin kişi SGK ya kayıtlı toplam aktif sigortalı sayısı ise aynı tarih itibariyle 8 milyon 55 bin kişi dolayında bulunuyor. SGK, Haziran sonu itibariyle milyon 22 bin 6 kişiye ise emekli aylığı ödüyor. Buna göre milyonlarca kişi kayıt dışı çalışırken, kayıt içinde bulunan, yani adına sigorta primi yatırılan yaklaşık her 2 çalışana bir emekli düşüyor. Yüksek boyutlardaki kayıt dışı istihdamda, Türkiye deki işçilik maliyetlerinin aşırı yüksekliğinin de payı bulunuyor. Hükümetin kayıt dışı istihdamla ilgili özel bir çalışması bulunmuyor. Oysa, işçilik maliyetleri düşürülerek, kayıt dışı istihdamın sosyal güvenlik çatısı altına çekilebilmesi durumunda, aktüeryal denge için ideal sayılan çalışana bir emekli oranına yaklaşılacağı görülüyor. Bu arada SGK nın aktif sigortalılar, emekliler ve bağımlılarla birlikte sağlık hizmeti verdiği toplam nüfus ise 64 milyon 4 bine ulaşıyor. Sosyal güvenlik kapsamındaki kişi sayısı Aktif sigortalı Aylık alanlar Bağımlılar Sos.Güv. kapsamı Aktif/ pasif , , , , , , , , ,8 22 Ocak ,86 22 Şubat ,85 22 Mart ,89 22 Nisan ,9 22 Mayıs ,9 22 Haziran ,95 SGK Gelirlerinin Giderleri Karşılama Durumu (Milyon TL) EMEKLİ AYLIĞI PRİM GELİRİ ÖDEMESİ KARŞILAMA ORANI (%) TOPLAM TOPLAM GELİRLERİNİN Emekli aylık. karş. Oranı(%) PRİM SSK BK ES SSK BK ES SSK BK ES GELİR İ EMEKLİ AYLIĞI 4.22,.65,.54, 2.6, 8, 69, 6 846, 82, ,, 5.985,.224, 2.5, 5.8,.299,.689, 4, ,2 68, , 6,8 8.94, 2.5,.845, 8.95, 9.99, 2 5.4, 99,9 2, 6, ,8 6, PRİM Aylıklar+ sağlık öde. karş.oranı( %)

7 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Hazir an 2.45, 6.96, , ,8 4.4,2 8.54, , ,5 2.9, 4.6,.64, 4 8.2, , , 5.59, ,.5, 5.2, 4 2, , 6, 6.54, 9, 4.86, 585, , 96,8 5.5, 9 586, 5.52, 6.49, 6., 6.84, 8.46,.288,9.465, 5.869, , 4.59, 2.6,., 2.44,.228, , 2.944, 24.98, ,9 8.8, , 4.9, , 5.5, 9 5.4, 5 5.4, 2 5.6,.25, 4.69, 5.526,., 9 8., ,.,5., 5.929,.5,.52,.5, 4.5, 9.55,.5,.2, 5 9,2 8,2, 9.426, 2, 5 85,8 68,.6, 9,5 65,9 66,6.94 2, 5,, 9 59, 4.99,,6 5,9 59, 6.529, 4,, 62, , 44, 62, 2.65,, 4 4,5 8, ,,2 5,8 86,8 2., 8 5, ,.6, 8 9,6 4,5 85,.86, 22, 9, 52, , 94,8 8,6 5,2.68, 2, 2, , ,, 8,6 52, , 59, , , 59, , 66, ,2 6, ,2 64, ,6 56, , 6, ,8 69,9.4, , ,2 6.92, ,5 82, 5,8 8.96, ,2 5,2 6.49, 2 8.9, 5,2 54,2 9.69, , 5,8.85, 8.96, 82,6 55, Halkı aldatan iftiracı AKP! Rakamlar ortada!... AKP, Genel Başkanımız Kemal Kılıçdaroğlu hakkında SSK Genel Müdürlüğü dönemine atfen, utanmadan SSK yı batıran kişi deme cüretinde ve iftirasında bulundu. Tüm siyaseti algı yönetimi ve halkı kandırma üzerine kurulu olan AKP, zaman zaman bu iftirayı tekrarlıyor. Oysa rakamlar ortada Kılıçdaroğlu nun SSK Genel Müdürlüğü yaptığı yaklaşık 8 yılı kapsayan döneminde SSK nın verdiği toplam açık sadece 2.2 milyar lira Oysa, SSK, Kılıçdaroğlu nun görevden ayrılmasından sonraki 8 yılda, yani 22 döneminde ise tam 4 milyar TL açık verdi. Kılıçdaroğlu dönemi SSK açıkları (Milyon TL) Kılıçdaroğlu dönemi (8 yıl) Sonraki 8 yıl Milyon TL Yıl Milyon TL Yıl 992 2,6 2 4, 99 8, 2.8, , 995 8, , , 99 6, 25.4, , ,5 999., ,

8 TOPLAM 2.49,8 TOPLAM 42.98,8 SSK'nın başına geldi, kurumu batırdı yalanına sarılan AKP liler ya hesap bilmiyor, ya erdem yoksunu Kılıçdaroğlu, kurtarıcı olarak batık SSK nın başına getirildi ANAP iktidarı, işçilerden kesilen trilyonları, faiz ödemesi bile yapmadan yıllarca kullandığı, SSK yı emekli aylıklarını dahi ödeyemez hale getirdiği için SSK batmıştı. 992 yılında dönemin hükümeti, kurtarıcı olarak Kılıçdaroğlu nu SSK'nın başına getirdi. Kılıçdaroğlu, batıran değil kurtaran kişi oldu. Batmış SSK nın başına getirilen Kemal Kılıçdaroğlu, başarılı çalışmaları dolayısıyla o yıl yılın bürokratı seçildi. Kara yı AK gösterme, halkı kandırmakta usta olan AKP, bu konuda da aynı yönteme başvuruyor. Ama gerçekler ortada