İZMİR İLİ, BERGAMA İLÇESİ ALİAĞA RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ İLAVE NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU

Transkript

1 İZMİR İLİ, BERGAMA İLÇESİ ALİAĞA RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ İLAVE NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU OCAK 2016

2 İZMİR İLİ, BERGAMA İLÇESİ ALİAĞA RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ 1/5000 ÖLÇEKLİ İLAVE NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU 1. GİRİŞ Yurdumuzun ve dünyanın enerji sorununa ve çözümüne baktığımızda, tükenebilir kaynakların kullanım sıklığı ve sistemi dikkati çekmektedir. Özellikle sürdürülebilirlik kavramının gerek ulusal, gerekse uluslar arası platformda tartışıldığı günümüzde, alternatif enerji kaynaklarının önemi ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda yasal düzenlemeler ve kamusal teşvikler yatırımların ve yatırımcıların önemini artırmıştır. Tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi Türkiye de de, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına verilen önem artmaktadır. Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü APK Dairesi Başkanlığı nın Kasım 2011 tarihli Türkiye Elektrik Enerjisi 10 Yıllık Üretim Kapasite Projeksiyonu na göre; ülkemizin enerji ihtiyacında yıllık % arası artış beklenmektedir yılında 227 Milyar kwh olan Türkiye nin enerji talebi, 2020 yılında, Yüksek Talep Modeline göre Milyar kwh e, Düşük Talep serisine göre Milyar kwh e ulaşacaktır. Enerji ihtiyacının hızla artması, yeni kaynak arayışı gerektirmektedir ve yenilenebilir enerji sistemleri de bu anlamda önem kazanmaktadır. YEK Kanunu ile birlikte, yenilenebilir enerji üretim tesislerine ilişkin destek ve teşvikler sağlanmış olup; özellikle rüzgar santrali lisanslama süreçlerini hızlandırmıştır. 2. YENİLENEBİLİR ENERJİ NEDİR? Yenilenebilir Enerji; Yeryüzünde ve doğada herhangi bir üretim prosesine ihtiyaç duyulmadan temin edilebilen, Fosil kaynaklı olmayan (kömür, petrol ve karbon türevi vb.) Elektrik enerjisi üretirken CO2 emisyonu gerçekleştirmeyen, Çevreye zararı ve etkisi konvansiyonel enerji kaynaklarına göre çok daha az olan, 2

3 Sürekli yenilenen ve kullanıma hazır halde doğada var olan, Hidrolik, güneş, rüzgar, jeotermal vb. gibi enerji kaynaklarını ifade eder. Yenilenebilir Enerji Kaynakları 3. RÜZGAR SANTRALLERİNİN ÇEVRESEL AVANTAJLARI Yakıt masrafları ve hammadde ihtiyaçları yoktur. Tükenmeyen, yenilenebilir, temiz enerji kaynağıdır ve fosil yakıt tüketimini azaltır. Fosil yakıtların kullanımından doğan CO2 emisyonunu en aza indirir. Rüzgar santrallerinin gürültü etkisi, mutedil konuşmanın yarattığı etkiden daha azdır. Yerli kaynak kullanıldığı için dışa bağımlılığı azaltır. Kısa sürede devreye alınabilen enerji kaynağının tesisi için yer ihtiyacı düşüktür. Santral sahası içinde tarım ve hayvancılık yapılabilir. Enerjide kaynak çeşitlendirmesine katkı sağlar. 3

4 Üretim tesisinin inşaat ve işletme aşamalarında doğrudan ve dolaylı istihdam yaratır. 4. DÜNYADA VE TÜRKİYE DE RÜZGAR ENERJİSİ Tüm dünyada gelişen sanayi ve teknolojiye bağlı olarak ülkelerin elektrik enerjisine olan ihtiyaçları da artmakta; enerji üretiminde kullanılan mevcut fosil kaynakların sınırlı olması, tükenebilir olmaları nedeniyle, bir yandan elektrik enerjisi tasarruf çalışmaları sürdürülürken diğer taraftan da yenilenebilir kaynaklar kullanılarak elektrik enerjisi üretilmesi üzerinde çalışmalar hız kazanmaktadır. Bu kapsamda yürütülen çalışmalardan bir tanesi de, son yıllarda Dünyada ve özellikle Avrupa da büyük bir gelişim gösteren rüzgar enerji santrallerinin yaygın olarak kullanılmaya başlamasıdır. Dünya rüzgar enerjisi kurulu gücü 2011 yılında MW civarındadır. Dünya rüzgar enerjisi toplam kurulu gücünün kıtalara göre dağılımına baktığımızda; %44 ünün Avrupa kıtasında, %30 unun Asya kıtasında ve %24 ünün Amerika kıtasında yer aldığı görülmektedir. Avrupa kıtasında en büyük kurulu güce sahip ülke ise; Almanya dır. Dünya liderliğini Asya kıtasında yer alan Çin elde etmiştir. Türkiye ye baktığımızda, 2000 yılı itibarıyla rüzgar enerjisi kurulu gücü 18.9 MW iken, 2011 yılında MW a yükseldiği görülmektedir. Türkiye nin elektrik enerjisi toplam kurulu gücü 2011 yılı Temmuz ayı verilerine göre MW tır. Toplam kurulu gücün %35.4 ünü ise doğalgaz oluşturmaktadır. Doğalgaz ve petrolden üretilen ithal enerji için ülkemizin 2011 yılı ilk altı aylık döneminde ödediği fatura milyar dolardır. Türkiye cari açığındaki en büyük payı oluşturan enerjideki dışa bağımlılığı azaltmanın tek yolu; yerli ve yenilenebilir kaynakların artması ile sağlanabilecektir. Türkiye nin enerji politikaları içerisinde de büyük önem verilen rüzgar enerjisi kurulu gücünün, 2023 yılında MW olması hedeflenmektedir. Bu durumda Türkiye enerji talebinin yaklaşık %20-25 i rüzgar enerjisinden karşılanırken; 26 milyon ton CO2 emisyonu azatlımı da yapılmış olacaktır. 4

5 5. PLANLAMA ALANI ALİAĞA RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ KAPASİTE ARTIŞI Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından 17/07/2008 tarih ve EÜ/1678-3/1217 no ile Enerji Üretim Lisansı verilmiş olan BERGAMA RES ENERJİ ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ ne ait ALİAĞA RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ İzmir İli, Aliağa ve Bergama ilçeleri sınırları içinde yer almaktadır. Proje sahasında şu an işletmede olan 36 adet türbin bulunmaktadır. İşletmede olan santralin toplam kurulu gücü 90 MW tır. Kapasite artışı ile her biri 3 MW ünite gücüne sahip 10 adet türbin ilave edilerek, tesisin toplam kurulu gücü 120 MW a çıkarılacaktır. Kapasite artışı ile belirlenen yeni türbin koordinatları, mevcut türbinlere ve santral sahası koordinatlarına göre belirlenmiş olup; ilave türbinlere ulaşımın da mevcut santral yollarına bağlanılarak yapılması planlanmıştır. Aliağa Rüzgar Enerji Santrali nin Türkiye deki Yeri ve Kurulacağı Saha 5

6 Proje sahasına ulaşım İzmir-Bergama yolu ile Yenişakran Beldesi nden yapılmaktadır. Proje sahası, Aliağa İlçe merkezine (kuş uçumu) yaklaşık 21 km, Yenişakran Beldesi ne yaklaşık 11 km, Bergama İlçesi ne yaklaşık 22 km mesafede yer almaktadır. Uydu görüntüsü 6. PLANLAMA 6.1. Projenin Genel Durumu Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu nun 17/07/2008 tarih ve sayılı Kurul Kararıyla verilmiş olan EÜ/1678-3/1217 lisans numaralı Aliağa Res Enerji Üretim Lisansı, 10 adet türbin kapasite artışı ile birlikte toplam 120 MW gücündedir. Santral hâlihazırda 36 adet türbini ile işletmede olup 10 adet türbin için EPDK tarafından kapasite artışı verilmiştir. Mevcut 36 adet türbine ilişkin imar planları onaylanmış ve gerekli diğer tüm izinleri alınmıştır. 6

7 ALİAĞA RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ KAPASİTE ARTIŞI Söz konusu santrale türbin noktalarına ilişkin yapılan micrositing çalışması sonucu türbinler santral sahası içerisinde yerleştirilmiştir ve mevcut yollardan bağlantı alarak ulaşımı sağlanmaktadır. İlave 10 adet türbinin bulunduğu sahanın tamamı orman arazisinde yer almaktadır. Arazide inşai faaliyetlere başlanabilmesi için orman kesin izninin alınması, bunun için de imar planlarının onaylanması gerekmektedir. 1/25000 Ölçekli Harita Kapasite artışı yapılacak alana ilişkin olarak ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR kararı İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nce verilmiş olup; tarih ve sayılı İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nden koordinat uygunluğu ve tarihli ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR kararının geçerli olduğuna dair yazı alınmıştır. 7

8 17/07/2008 tarih ve EÜ/1678-3/1217 lisans numaralı Aliağa Res Enerji Üretim Lisansı nda kapasite artışı yapılacak türbin koordinatları aşağıdaki gibidir: KAPASİTE ARTIŞI TÜRBİN KOORDİNATLARI UTM 6 ED 50 TÜRBİN NO X Y T T T T T T T T T T İzmir - Manisa Planlama Bölgesi 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı 23/06/2014 tarih ve 9948 sayılı Bakanlık Olur'u ile onaylanan İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı askı sürecindeki itirazların değerlendirilmesi sonrasında tarih ve sayılı Bakanlık Makamı Olur u ile onaylanmıştır. Aliağa Rüzgar Enerji Santrali söz konusu planda tarım alanı, orman alanı ve ağaçlandırılacak alan kullanımlarında kalmaktadır. Söz konusu Çevre Düzeni Planının, maddesinde; Bu plan kapsamındaki alanlarda, ihtiyaç olması halinde güvenlik, sağlık, eğitim, bölge parkı/büyük kentsel yeşil alanlar v.b. gibi sosyal donatı alanları; kent veya bölge/havza bütününe yönelik her türlü atık bertaraf tesisleri ve bunlarla entegre geri kazanım tesisleri, arıtma tesisleri, belediye hizmet alanı, mezbaha, karayolu, demiryolu, havaalanı, baraj, enerji iletimi, yenilenebilir enerji üretim ve doğalgaz depolama gibi teknik altyapı alanları, organize sanayi bölgeleri, endüstri bölgeleri ve serbest bölgeler, yapılabilir. Bu kullanımlara ilişkin imar planları, çed yönetmeliği kapsamında kalanlar için çevresel etki değerlendirmesi olumlu veya çevresel etki değerlendirmesi gerekli değildir kararının bulunması; çed yönetmeliği kapsamı dışında olanlar için ise, ilgili kurum ve kuruluşların uygun görüşü olması kaydı ile bu planda değişikliğe gerek olmaksızın, kurum ve kuruluşların görüşlerine uyularak ilgili 8

9 ALİAĞA RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ KAPASİTE ARTIŞI idaresince hazırlanır ve onaylanır. Onaylanan planlar sayısal ortamda veri tabanına işlenmek üzere bakanlığa gönderilir. Söz konusu tesisler/tesis alanları amacı dışında kullanılamaz. Hükmü yer almaktadır. İzmir Manisa Planlama Bölgesi 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı 6.3. Sit Kısıtlılık Durumu Proje sahası içerisinde bir adet dönemini yansıtan antik yol bulunmaktadır. İzmir 2 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu na tarihli dilekçemizle başvuru yapılmış olup, T39 nolu türbinin söz konusu antik yola isabet etmesi sebebiyle uygun olmadığı belirtilmiş ve koordinat değişikliği talep edilmiştir. T39 nolu türbinde koordinat değişikliği yapılıp tarihli dilekçemiz ile başvuru yapılmış ve tarih ve 264 sayılı yazı ile uygun görüş alınmıştır. T46 nolu türbinde yapılan koordinat değişikliği ile ilgili tarihli dilekçemizle başvuru yapılmış ve tarih ve 1046 sayılı yazı ile uygun görüş alınmıştır tarihli dilekçemiz ile T37, T38, T39 nolu türbin ve yolları hakkında başvuru sonucunda; 3 adet türbin noktası alanı ve güzergahı yüzeyinde yapılan 9

10 incelemede sayılı yasalarla değişik 2863 sayılı yasa kapsamında bugüne kadar tespit ve tescili yapılmış herhangi bir sit veya Kültür Varlığı Koruma Alanı içerisinde kalmadığından planın uygulanmasında 2863 sayılı yasa açısından sakınca bulunmadığı bildirilmiştir. Planlama alanına isabet eden tabiat varlığı, doğal sit alanı veya koruma alanı bulunmamaktadır Ornitolojik Açıdan Bölgeden Geçişler ve Yakındaki Sulak Alanlar Türkiye Avrupa, Asya ve Afrika kıtaları arasında köprü konumunda olması nedeniyle, hayvan türleri ve özellikle kuşlar için çok önemli yaşamsal bir ekosistem bütünlüğü oluşturmaktadır. Sahip olduğu sulak alan, orman, mera ve bozkır özelliğindeki ekosistem zenginliği kuş türleri için önemli yaşam alanlarıdır. Avrupa nın farklı ülkelerinde üreyen kuş türleri bir yandan Anadolu nun ılıman güney bölgelerinde kışlarken, diğer yandan önemli sayıdaki kuş türü göçleri sırasında başta İstanbul Boğazı olmak üzere Marmara Bölgesi nde, doğuda ise Kafkasya dan Artvin, Borçka ve Çoruh vadisini izleyerek güney bölgelerine ve özellikle binlerce kuş Hatay, Belen üzerinden Afrika ya yol alır. Ayrıca, başta bıldırcın olmak üzere kuzeyden Karadeniz i aşıp Anadolu ya geçen kuş türleri Anadolu nun kuzey bölgelerinden başlayarak cephe göçü yapar. Bu ve diğer tüm göçmen türler için göç esnasında kullanacakları enerjinin kaynağı olan ve belirli süre dinlendikleri konaklama alanları büyük önem taşımaktadır. Göçmen kuşlar, ilkbahar ve sonbahar göç dönemlerinde zamanlarının büyük kısmını bu konaklama alanlarında geçirirler. Anadolu nun iklimsel ve topoğrafik yapısı da canlı çeşitliliğinin artışında en önemli etkenlerdendir. Türkiye güney- kuzey ve kuzey-güney göç hattının üzerindedir. Kuşlar Anadolu dan Afrika ya veya Afrika dan Anadolu ya iki yol üzerinden geçiş yapmaktadır. Bu geçişler genel olarak Hatay üzerinden gerçekleşir. Anadolu ya Hatay üzerinden giriş yapan kuşlar daha sonra Avrupa ve Rusya ya boğazlar ve Doğu Karadeniz ana göç yollarını kullanarak geçiş yapmaktadırlar. Sonbahar göç döneminde ise bu güzergahın tersi durum söz konusudur. Aliağa RES sahası ve yakın çevresinde 2013 ilkbahar döneminde yapılan arazideki gözlemleri ile geçmiş dönemlerde (ilkbahar, sonbahar göç dönemleri ile yaz aylarında) farklı nedenlerle yürütülen gözlem ve araştırmalarda elde edilen bilimsel verilerden de yararlanılarak çalışmalar yapılmıştır. Saha gözlemlerini destekleyici olarak proje alanı içerisinde yaşayan yöre sakinleri ile yüz yüze görüşmeler yapılmış, kapsamlı literatür 10

11 taramaları da gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, hali hazırda faaliyette olan 3 adet türbinin çevresinde tarama yapılmış ve ölü ya da yaralı yarasa ve kuş bireyine rastlanmamıştır. Gözlem, inceleme, tarama ve değerlendirme çalışmaları sonuçlarına göre, araştırma alanı ve yakın çevresinde 9 takımdan 26 familyaya ait 68 kuş türü saptanmıştır. Bu türlerden 29 u yerli, 11 i yaz ziyaretçisi, 13 ü kış ziyaretçisi ve 15 i de transit göçerdir. Türkiye nin önemli göç yolları. Boğazlar ve Kafkaslardan gelen Yırtıcı Kuş ve Leylek gibi türler Hatay ve Kıbrıs üzerinden göçlerine devam ederler (Literatürlerden derlenerek oluşturulmuştur.) 6.5. Ulaşım Bağlantıları Planlama çalışmasına veri oluşturan türbin yerleşimlerinin belirlenmesinden sonra, santral içi yolların planlaması yapılmıştır. Söz konusu yollar terke konu olmadığı ve aynı zamanda yüksek tonajlı ve 50 m.lik kanatları taşıyacak boyuttaki tırların geçişi için planlandığından, yol dönüş kurplarının buna göre hesaplanarak oluşturulması gerekmektedir. Bu nedenle Rüzgar Santralleri için planlanan yollar, imar planları ile belirlenen taşıt yollarından farklı değerlendirilmektedir. İnşaat aşamasında türbinlerin ve pervanelerin proje alanına getirilmesi için özel uzun tırlar kullanılacaktır. Türbin ve pervaneler yurt dışından deniz yolu ile getirilecek ve İzmir Limanından tırlar ile proje alanına nakledilecektir. Günde 1 tır proje alanına giriş çıkış yapacaktır. 11

12 Türbini ve pervaneyi taşıyacak aracın uzunluğu 65 metre olacaktır. Bu nedenle taşıma sırasında tırın önünden ve arkasından taşıtlar giderek gerekli güvenliği sağlayacaktır. Türbinlerin ve pervanelerin taşınması sırasında geçici bir trafik yükü yaşanacaktır Mülkiyet Durumu Proje sahasının tamamı orman mülkiyetindedir. Proje sahasına ait Orman Genel Müdürlüğü nden tarih ve 108 sayılı Olur ile 10 adet türbin için orman ön izni alınmıştır. Değişen yol güzergahı nedeniyle 3 adet türbin yolu için tarih ve 258 sayılı Olur ile ilave orman ön izni alınmıştır Planlama Çalışması Türbin alanları belirlenirken, kanat çapının taradığı alan kadar dairesel alan tariflendikten sonra, bu alanın içinde kalacağı kare veya onikigen formda alanlar oluşturulmuştur. Yapılan micrositing çalışmasına göre projede 10 adet 3 MW türbin kullanılacaktır. Toplam kurulu güç 120 MW tır. Kullanılacak olan türbinler Nordex N117 türbin tipidir. 117 metre kanat çapına sahip türbinler için, 10 ar metre koruma bandı bırakılarak, imar planlarında 137x137 m2 lik alanlar tariflenmiştir. Rüzgâr türbinlerinin bakım, onarım ve kurulması aşamasında kullanılacak vinçler için, planda belirlenen alanda kalıcı zemin düzenlemesi yapılacaktır. Bu zemin düzenlemesi, başka amaçlar için kullanılamaz. Alandaki enerjinin aktarımını ve türbinlerin çalışmasını sağlayacak olan santral iç iletim hatları, her bir türbin alanından geçecek şekilde mevcut planda yeri belirtilmiş olan Şalt Merkezi ve Şalt Kontrol Binası Alanına ulaşacaklardır. İç iletim hatları yerin altında olacak şekilde planlanmıştır. Uygun eğim ve dönüş kriterlerine göre planlanan santral içi yollar, metre olarak belirlenmiştir Karbon Emisyonu Rüzgar enerjisinin hammaddesi tamamen atmosferdeki hava hareketleri olduğundan hava veya çevre kirlenmesi şeklinde bir kirletici etkisi bulunmamaktadır. Rüzgardan enerji eldesi için kullanılan 1 MW kapasiteli bir türbin, aynı enerji kömür ile çalışan bir santralden karşılanmak istendiğinde yakılacak olan ve ağacın üretilebileceği oksijeni tasarruf etmek demektir. 12

13 6.9. Kapasite Artışı Planlama Alanı Kapasite artışına ilişkin imar planı çalışması gerçekleştirilen alan yaklaşık olarak 21,5 hektardır. 13

14 6.10. Projeye İlişkin Verilen Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Taahhütnamesi 14

15 Saygılarımla, Fatıma ELLEZ Şehir Plancısı Saygılarımla, Ebru Arıcı Şehir Plancısı 15