Gardnerella vaginalis Suşlarının Hemaglutinasyon Aktiviteleri İle Clue Cell Varlığının İlişkisi

Transkript

1 Veteriner Hekimleri Mikrobiyoloji Dergisi Elektronik Versiyonu Yıl 2002 Cilt 02 Sayı 2 Sayfa (orijinal dergide sayfa 17-20) Gardnerella vaginalis Suşlarının Hemaglutinasyon Aktiviteleri İle Clue Cell Varlığının İlişkisi Şükrü KIRKAN*,Osman KAYA** * A.D.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, AYDIN * A.D.Ü. Veteriner Fakültesi, Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, AYDIN ÖZET Vajinal akıntısı olan 50 kadından alınan örneklerden, 18 (% 36.0) Gardnerella vaginalis izole edildi. Homojen vajinal akıntı ve clue cell varlığı klinik tanı belirtisi olarak değerlendirildi. G. vaginalis suşlarının hemaglutinasyon aktiviteleri (insan, koyun, kanatlı eritrositleri) belirlendi. Mannoz varlığında herhangi bir inhibisyona rastlanılmadı. G. vaginalis suşlarının 14 (% 77.7)'ü insan eritrositleri ile kuvvetli hemaglutinasyon verirken, koyun ve kanatlı eritrositleri ile zayıf reaksiyon gösterdi. G. vaginalis izole edilen 18 hastanın 17 (% 94.4)'si "Clue Cell" yönünden pozitif bulundu. Sağlıklı kadınlardan G. vaginalis izole edilemedi. Anahtar Sözcükler: Gardnerella vaginalis, Hemaglutinasyon aktivitesi, Non-spesifik Vajinitis. SUMMARY Hemagglutination Activity of Gardnerella Vaginalis Strains in Relation to The Occurunce of Clue Cells Gardnerella vaginalis has been isolated 36.0 percent from 50 women having vaginal discharge. The clinical diagnosis were determined homogeneus vaginal discharge and presence of clue cell. The hemagglutination activity were observed against three types of erythrocytes (human, sheep and chicks). No inhibition was seen in presence of mannose. Fourteen of G. vaginalis strains (77.7 %) showed strong hemagglutination with human erythrocyte whereas with sheep and chicken erythrocytes there was only a week hemagglutination. 17 of 18 G. vaginalis isolat were found to be "Clue Cell" positive. G. vaginalis could not be isolated from healthy women. Key Words: Gardnerella vaginalis, Hemagglutination activity, Non-spesific Vaginitis. 18

2 GİRİŞ Hayatlarının belirli dönemlerinde kadınlar vajinal akıntı ve kaşıntı ile kadın doğum polikliniklerine başvurmaktadırlar (8). Bu vajinal akıntıların çoğu enfeksiyon kaynaklı olmaktadır. Erişkinlerde hakim olan Lactobasillerin yanında viridans Streptokoklar, Staphylococcus epidermidis, Non-patojen Neisserialar, Mycoplasma türleri, Bacteriodesler, Gardnerella vaginalis ve Candida cinsinden olan mayalar, kadınların % 50'sinin vajina florasında bulunmaktadır. Doğum yapmış kadınlarda, vajinit olgularında Candida türleri ve Trichomonas vaginalis ile non-spesifik vajinitlerden sorumlu tutulan G. vaginalis, Mobilincus etkenleri ve Str. agalactiae gibi etkenler saptanabilmektedir. Non-spesifik vajinitlerde normal florada da bulunan G. vaginalis ve Mobilincus türlerinin hangi koşullar altında vajinit oluşturdukları kesin olarak açıklanamamaktadır (2). Bakteriyel Vajinozis (BV)'ler klinik olarak orta derecede bir akıntı, "Fishy Odor" denilen fena bir bozulmuş balık kokusu, vajina ph'sının yükselmesi ve mikroskopik olarak "Cleu Cell"in tespit edilmesi ile tanımlanmaktadır (1). Ancak bu testlerin teşhis için yeterli olamayacağı düşünülerek, mutlaka bunların yanında mikrobiyolojik kültür muayenelerinin de yapılmasının gerekli olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada, vajinal akıntılardan izole edilen G. vaginalis suşlarının hemaglutinasyon aktiviteleri ile "Cleu Cell"in varlığının ilişkileri araştırılmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM Bu çalışmada, ADÜ Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı polikliniğine vajinal akıntı ve kaşınma gibi şikayetlerle başvuran 50 kadından alınan vajinal örnekler mikrobiyolojik yönden incelendi. Jinekolojik muayenelerde akıntının varlığı, koku ve yoğunluğu belirlendi. Örnekler steril eküvyonlar yardımı ile alınıp, Gram ve Giemsa boyamaları ile "Cleu Cell" varlığı yönünden incelendi. Alınan materyal Blood Agar (% 5-7 Koyun kanı ilaveli), Mac Conkey Agar, Sabouraurad Dextrose Agar ve Columbia Agar (% 10 defibrine insan kanı ve supplement SR- 119 OXOİD ilaveli)'a ekildi. G. vaginalis selektif agar'a ekim yapılan petriler % 10 CO 2 li ortamda 37 C de 48 saat, diğer petriler aerobik ortamda 37 C de saat inkube edildi. Gardnerella selektif besiyerinde (koyun- tavşan kanı ilaveli) 48 saat sonraki üremede gama hemoliz, insan kanlı agarda beta hemoliz veren koloniler belirlenip, Gram boyamada Gram variable olan basillere katalaz, oksidaz, hareket, üreaz, indol testleri ile glukoz, laktoz, maltoz fermentasyon testleri uygulandı. Kontrol grubu olarak seçilen önceden antibiyotik kullanılmamış sağlıklı 10 kadına ait vajinal örnekler de mikrobiyolojik yönden muayene edildi (11). Hemaglutinasyon testi uygulamasında; izole edilen invitro adezif özellik gösteren 17 G. vaginalis suşu ile 0 grubu insan kanı, koyun ve kanatlı eritrosit süspansiyonları kullanıldı. Bakteri süspansiyonu (5x / ml) fosfat buffer içinde hazırlandı. Bakteriler PBS ile ½ oranında mikropleytlerde dilüe edildi (25 ml), 0.1 ml. D- mannoz ilave edildi. Eşit hacimde eritrosit süspansiyonu ilave edildi. 1 gece +4 C de inkube edildi ve en iyi hemaglutinasyon veren titreler belirlendi. Vajinal akıntıya ait "Clue Cell"ler ile G. vaginalis suşlarına ait hemaglutinler arasındaki ilişki incelendi (10). 19

3 BULGULAR Non- spesifik Vajinitis (NSV) şüpheli olup, akıntı ve kaşıntı şikayetleri ile gelen 50 hastadan Non- spesifik Vajinitisi tanımlamaya yarayan akıntı varlığı, clue cell (vajinal epitel hücrelere kolonize olan G. vaginalis suşları) yönlü yapılan muayene sonrası, hastaların 18 (% 36.0)'inden G. vaginalis izole edildi. Kontrol grubunu oluşturan 10 örnekten G. vaginalis izole edilemedi. Bu çalışmada, izole edilen G. vaginalis suşları ile 0 kan grubuna ait insan eritrositleri arasında güçlü hemaglutinasyon aktivitesi gözlenirken, koyun ve kanatlı eritrositleri ile zayıf hemaglutinasyon gözlendi. Mannoz varlığında herhangi bir inhibisyona rastlanılmadı. Non-spesifik vajinitis şüpheli 50 hastanın, 18 (% 36)'inde G. vaginalis izole edildi, bu izolatların 17 (% 94.4)'sinde "Clue Cell" pozitiflik saptandı ve "Clue Cell" varlığı ile insan eritrositleri (0 grubu kan) arasında yapılan G. vaginalis suşlarının hemaglutinasyon aktiviteleri arasında bir korelasyon tespit edildi. Tablo 1. Farklı Eritrositlere Karşı G. vaginalis Suşlarının Hemaglutinasyon Aktiviteleri (n : 17) The hemaglutination activity in G. vaginalis strains against from different erythrocyte (n : 17) Reaktiflerin İnsan* Koyun* Kanatlı* Titresi n % n % n % 1/16 8 (% 57.0) 3 (% 22.0) 2 (% 14.0) 1/8 3 (% 22.0) 6 (% 43.0) 3 (% 22.0) ¼ 1 (% 7.0) 2 (% 14.0) 6 (% 43.0) ½ 2 (% 14.0) 1 (% 7.0) 1 (% 7.0) 1/ (% 14.0) 2 (% 14.0) * İnsan (0 grubu kan), koyun ve kanatlı eritrositleri. TARTIŞMA Birçok araştırıcı tarafından (7, 8, 13, 16) Gardnerella vaginalis 'in hemaglutinasyon aktivitesi ile "Clue Cell" varlığının ilişkisinin olduğu bildirilmiştir. Ceruti ve ark. (3), vajinitislerin temel sebebinin Bakteriyel Vajinozis (BV) olduğunu bildirmişler ve vakaların çoğunda pis koku ve akıntı tespit ederlerken, G. Vaginalis 'in Bakteriyel Vajinozis (BV) ile yakından ilişkisi olduğunu bildirmişlerdir. Bu çalışmada izole edilen G. vaginalis suşları, insan eritrositleri ile çok güçlü aglutinasyon verirken, koyun ve kanatlı eritrositleri daha zayıf aglutinasyon vermiştir. Mannoz varlığında ise herhangi bir inhibisyon görülmemiştir. Vajinal akıntısı olan 50 hastanın, 18 (% 36.0)'inde G. vaginalis izole edilirken aynı hastaların 17 (% 94.4)'sinde "Clue Cell" varlığı tespit edilmiş ve G. vaginalis suşlarının hemaglutinasyon (insan eritrositleri ile) aktiviteleri (1/16) arasında korelasyon gözlenmiştir. Fakat düşük titrelerde bu korelasyon tespit edilememiştir. 20

4 Scott ve ark. (15), vajinal akıntıdaki "Clue Cell" ile G. vaginalis 'in hemaglutinasyon aktiviteleri ile sonuçta herhangi bir korelasyon belirleyememişlerdir. Ancak aynı araştırıcılar, vajinal akıntısı olan hastaların "Clue Cell" varlığı ile izole ettikleri G. vaginalis suşlarının in vitro adezif etkilerinin arasında mutlak bir korelasyon olabileceğini savunmuşlar ve clue cell varlığının mutlak G. vaginalis suşlarının adezyonları ile ilgili olabileceğini bildirmişlerdir. Karnad ve ark. (10), Non-spesifik vajinitisli 105 hastanın 55 (% 52.4)'inden G. vaginalis izole etmişler, etkenin 0 grubu insan eritrositleri ile güçlü hemaglutinasyon verdiğini, koyun ve kanatlı eritrositleri ile daha zayıf bir reaksiyon oluşturduğunu tespit etmişlerdir. İnsan eritrositleri ile aldığı güçlü pozitifliğin (1/16 titre) vajinal akıntısı olan hastaların % 73.0'de tespit ettikleri "Clue Cell" pozitifliğe bağlı olabileceğini bildirmişlerdir. Gardner ve Dukes (6), Nonspesifik vajinitis (NSV) olguları ile G. vaginalis suşu arasında yakın bir bağlantının olduğunu ilk kez yayınlamışlardır. Haznedaroğlu ve ark. (7), vajinal akıntısı olan 101 kadından alınan örneklerin 24 (% 23.7)'ünden G. vaginalis izole etmişler, homojen akıntı, vajina ph'sının yükselmesi, "Fishy Odor" testi pozitifliği ve "Clue Cell" varlığı gibi klinik tanı kriterlerinin bakteriyel vajinite ait olduğunu bildirmişlerdir ve bu kriterlerden en az üçünün pozitif olmasının 41 (% 40.6) hastalığa işaret ettiğini savunmuşlardır. Non-spesifik vajinitlerin teşhisinde bakteriyolojik muayenelerin uzun zaman alması nedeniyle, daha kısa sürede sonuç veren basit ve daha güvenli yöntemler tercih edilmektedir. Bazı araştırıcılar (4, 5, 9, 12, 13, 14) ise non-spesifik vajinit tanısı için klinik tanı kriterleri ve gram boyama yöntemini tavsiye etmektedirler. Krohn ve ark. (12), örneklerde Gram boyama yöntemi ile Bakteriyel Vajinozis olarak değerlendirilen kadınların % 84.0'ü, non-bakteriyel vajinozisli kadınların % 24.0'ü klinik tanı kriterlerinden üçü pozitif bulunarak vajinit olarak değerlendirilmiştir. Haznedaroğlu ve ark. (7), klinik kriterlere göre vajinitli 41 kişinin 31 (% 75.6)'i, vajinitli olmayan 60 kişinin 9 (% 15.0)'ununda vajinit olduğunu Gram boyama yöntemiyle saptamışlardır. Araştırıcılar Gram boyama yöntemiyle klinik tanı kriterlerinin sonuçlarını uyumlu bulmuşlardır. Marques- Davila ve Martine- Barreda (13) çalışmalarında, G. vaginalis izole ettikleri hastaların % 81.6'sında "Clue Cell" tespit etmişlerdir. Haznedaroğlu ve ark. (7), G. vaginalis izole ettikleri 24 (% 14.9) hastanın 17 (% 70.8)'sinde "Clue Cell" saptamışlardır. Ison ve ark. (8), G. vaginalis yönünden kültür pozitif 45 vakanın 31 (% 70.0)'inde "Clue Cell" pozitiflik belirlemişlerdir. Spiegel ve ark. (16), "Clue Cell" varlığının hastalığın teşhisinde kriter olabileceğini ancak bakteriyolojik muayenelerin daha duyarlı ve seçici olduğunu bildirmişlerdir. Bu çalışmada da non-spesifik vajinitis şüpheli 50 hastadan alınan vajinal örneklerden 18 (% 36.0) G. vaginalis izole edilirken, aynı hastaların 17 (% 94.4)'sinde "Clue Cell" varlığının pozitifliği tespit edildi, suşların 14 (% 77.7)'ü insan eritrositleri ile kuvvetli hemaglutinasyon verdi. Clue Cell" ile G. vaginalis suşlarının hemaglutinasyon aktiviteleri arasında korelasyon saptandı. Hemaglutinasyon aktivitesinin (1/16 titre) güçlü pozitif vermesinin, "Clue Cell" pozitifliğinin yüksek oranda çıkmasına bağlı olduğu düşünüldü. Teşhis laboratuvarlarında genellikle uygulanması kolay ve ucuz olan klinik tanı yöntemleri tercih edilmektedir. "Clue Cell" varlığı Bakteriyel Vajinozis teşhisinde önemli bir kriter olmakta ancak tek başına güvenilir sonuç vermemektedir. Bu nedenle Bakteriyel Vajinozis olgularında klinik tanı kriterlerinin yanında mutlaka kültür 21

5 muayenelerinin de yapılmasının klinisyenler yönünden tedavide daha başarılı sonuçlar vereceği düşünülmektedir. KAYNAKLAR 1. Amsel, R., Totten, P.A., Spiegel, C.A., Chen, K.C., Eschenbach, D., Holmes, K.K. (1983) Non-spesific vaginitis: Diagnostic criteria and microbial and epidemiological associations. Am. J. Med. 74: Bilgehan, H. (1995) Klinik Mikrobiyolojik Tanı, Vajinitislar. Barış Yayın. Fakülteler Kitabevi, 2. Baskı, Ceruti, M., Piantelli, G., Amone, F., De Paolis, P., Canestrelli, M., Padovani, A., Condemi, V., Tavogliari, D. (1994) Bacterial Vaginosis, prevention of recurrence. Minerva Gynecol., 46 (12), Chowdhury, M.N.H. (1986) Gardnerella vaginalis associated vaginitis, a review. Trop. Geogr. Med., 38, Eschenbach, D.A., Hillier, S., Crithclow, C., Steyens, C., Deraven, T., Holmes, K.K. (1988) Comparison of methods for diagnozing bacterial vaginosis among pregnant women. Am. J. Obstet. Gynecol., 158, Gardner, H.L., Dukes, C.D. (1955) Haemophilus vaginalis vaginitis. A newly defined spesific infection previously classified "non-spesific" vaginitis. Am. J. Obstet. Gynecol. 69: Haznedaroğlu, T., Hakbilen, S., Baysallar, M., Kısa, Ö. (1995) Vajinit etkeni olabilecek mikroorganizmaların sıklığı ve tanı yöntemlerinin karşılaştırılması. İnfeksiyon Dergisi, 9 (1-2), Ison, C.A., et al. (1982) Comparasion of culture and microscopy in the diagnosis Gardnerella vaginalis infection. J. Clin. Pathol. 35: Joesoef, M.R., Hillier, S.L., Josadiwondo, S., Linnan, M. (1991) Reproducibility of a scoring system for Gram stain diagnosisof bacterial vaginosis. J. Clin. Microbial., 29, Karnad, J., Deedhar, L. (1983) In vitro adhesiveness of Gardnerella vaginalis strains in relation to the occurence of clue cells in vaginal discharge. Indian J. Med. Res. 100, Koneman, EW., Allen, SD., Janda, WM., Schreckenberger, PC., Winn, WC.Jr. (1997) Color Atlas and Textbook of Diagnostic Microbiology. Fifth Edition. Lippincott, Philadelphia, New York. 12. Krohn, M.A., Hillier, S., Eschenbach, D.A. (1989) Comparison of methods for diagnozing bacterial vaginosis among pregnant women.. J. Clin. Microbial., 27, Marquez- Davila, G., Martinez- Barreda, C.E. (1989) Comparison of methods for diagnosis bacterial vaginosis among pregnant women. J. Clin. Microbial., 27, Mazulli, T., Simor, A.E., Low, D.E. (1990) Reproducibility of interpretation of Gramstained vaginal smears for the diagnosis of bacterial vaginosis. J. Clin. Microbial., 28, Scoot, T.O., Shayh, C.J., Kenne, C.T. (1983) In vitro adhesiveness and biotype of Gardnerella vaginalis strain in relation to the clue cells in vaginal discharge. J. Clin. Microbial., 14, Spiegel, C.A., Amsel, R., Holmes, K.K. (1983) Diagnosis of bacterial vaginosis by direct Gram stain of vaginal fluid.. J. Clin. Microbial., 18,