Öğretim Araç ve Gereçleri, Önemi. Yrd.Doç.Dr. Gülçin Tan Şişman

Transkript

1 Öğretim Araç ve Gereçleri, Önemi Yrd.Doç.Dr. Gülçin Tan Şişman

2 Karmaşığa Basitten Dale nin Yaşantı Konisi Soyuta Somuttan Az sayıda duyu organı Çok sayıda Başkalarının yardımıyla Kendi kendine Sözel sembollerle Görsel sembollerle Gözle Radyo, plak Hareketli resimlerle Başkalarının yardımıyla Televizyonla Sergiler yardımıyla edinilen yaşantılar Geziler yoluyla edinilen yaşantılar Bütün duyu organlarıyla Gösteriler yoluyla edinilen yaşantılar Dramatizasyonla edinilen yaşantılar Model ve numunelerden edinilen yaşantılar Doğrudan doğruya edinilen maksatlı yaşantılar

3 Nasıl öğreniyoruz? SOYUT Sözcükler Diyagramlar Haritalar Resimler Slaytlar Filmler Modeller SOMUT Nesneler Gerçek Yaşantı

4 Öğretim Materyali ve Aracı Seçimini Etkileyen Faktörler Kazanımlar/ Hedefler Öğrenci Özellikleri Yöntem Seçimi Araç-gereç Özellikleri Kısıtlamalar (bütçe, zaman..) Araç-gereç Seçimi Öğretmenin (tutum, beceri..) Öğretim Ortamı (ışıklandırma, öğrenci sayısı vb.)

5 Öğrenim Kazanımları Bilişsel, Duyuşsal ve Devimsel

6 Araç-gereç Özellikleri

7 Öğretmen Özellikleri Araç-gereçlerin etkililiğine inanma, istekli olma Kullanım bilgi ve becerisine sahip olma

8 Öğretim Yöntemi Sunuş Yoluyla Öğretim İşbirliğine Dayalı Öğrenme Doğrudan Öğretim Kavram Öğretimi Problem Tabanlı Öğretim Tartışma

9 Öğrenci Özellikleri Öğrenme tercihleri Bireysel farklılıklar Seviye

10 Öğretim Ortamı Ortamın özellikleri (büyüklüğü, niteliği, ışıklandırma) Sınıf Laboratuar Alan Gezisi vb. Öğrenci sayısı Sınıf düzeni

11 Görsel Yazılı ve Basılı Araç- Gereçler Gerçek Nesneler ve Modeller Yansıtıcısız Sunu ve Gösterim Araç-Gereçleri Yansıtıcılı Sunu ve Gösterim Araç-Gereçleri İşitsel Ses kasetleri, CD, Teyp, MP3 Görsel-İşitsel Bilgisayarlar Çoklu ortamlar Televizyon

12 GÖRSEL ARAÇ GEREÇLER Yazılı ve Basılı Araç-Gereçler, Gerçek Nesneler ve Modeller, Yansıtıcısız Sunu ve Gösterim Araç-Gereçleri, Yansıtıcılı Sunu ve Gösterim Araç-Gereçleri

13 Yazılı ve Basılı Araç-Gereçler Kitaplar Bilgi verme, rehberlik etme ve öğrenilenlerin kontrolünü sağlama gibi işlevlere sahip yazılı materyallerdir. Ders kitapları Ansiklopediler Sözlükler Dergiler Gazeteler Alıştırma kitapları Roman/hikaye kitapları

14 Görsel Yazılı ve Basılı Araç-Gereçler KİTAPLAR Faydaları Temin edilmeleri kolaydırlar. Ekonomiktirler. Bireysel öğrenimin temel kaynaklarıdırlar. Öğretim etkinlikleri sırasında öğrenci ve öğretmene rehberlik ederler. Öğrenenlerin derse ön hazırlık yapmalarına veya eksik kaldıkları yerleri tamamlamalarına imkân sağlarlar. Görsel tasarım unsurları ile öğrenci dikkatini çeker ve derse canlılık getirirler.

15 Yazılı ve Basılı Araç-Gereçler KİTAPLAR Sınırlılıkları Görsel tasarım, içerik, dil ve anlatımın doğru biçimde tasarlanmamış ise öğrenenin derse olan ilgisini azaltabilirler. Öğrenenleri ezberlemeye yöneltebilirler. Sadece ders kitaplarına dayalı gerçekleştirilen öğretim etkinliklerinde, öğrenenlerin araştırma, düşünme,

16 Yazılı ve Basılı Araç-Gereçler RESİMLER, HARİTALAR, POSTERLER VE GRAFİKLER Resimler, görsel öğeler yardımıyla soyut kavramların somutlaştırılmalarında ve anlaşılmalarında yardımcı olurlar. Haritalar, kavram haritaları ve coğrafik haritalar gibi farklı türlerde olabilirler. Kavram haritaları, belli bir konudaki kavramlar ve bunlar arasındaki ilişkileri grafiksel yapılar içinde özetlemeyi sağlayan görsel yapılardır. Grafikler, sayısal verilerin görsel simgeleridirler. Posterler, resim, çizgi, renk ve kelimelerin görsel bileşimidir

17

18

19

20

21 Görsel Araç-Gereçler GERÇEK NESNELER VE MODELLER Gerçek nesneler, doğal ortamlardan alınarak sınıf ortamına getirilmiş ve öğrenenlerin görme, dokunma, koklama gibi çeşitli duyularına hitap ederek öğrenmelerin kalıcı olmasına yardımcı olan cisimlerdir. Modeller, gerçek nesnelerin sınıf ortamına getirilemediği durumlarda, bu nesnelerin farklı maddelerden gerçeğine uygun olarak imal edilmesiyle öğretim etkinliklerinde kullanılan araçlardır. Modeller temsil ettikleri nesnelerden büyük ya da küçük olabilir, ayrıntılı ya da basit olabilirler.

22 GERÇEK NESNELER VE MODELLER

23 Görsel Araç-Gereçler YANSITICISIZ SUNU VE GÖSTERİM ARAÇLARI Tebeşirli Yazı Tahtaları Tebeşirsiz Yazı Tahtaları Kumaş Kaplı Tahtalar

24 Görsel Araç-gereçler Yansıtıcısız Sunu Ve Gösterim Araçları Tebeşirli Yazı Tahtaları Faydaları Sınırlılıkları Öğrenciler işlenen konuya ait yazılanları okuyabilir, not edebilir ve anlamadıkları yerleri sorabilirler. Ekonomik, dayanıklı ve kolay temizlenebilir Koyu renkleri sayesinde ışığı daha az yansıtır ve okunurluluğu artırırlar. Üzerilerine resim pano harita ve grafikler asılabilir. Plansız kullanım dersi takibini zorlaştırır. Zaman kaybı Özellikle kalabalık sınıflarda öğretmen-öğrenci arasındaki etkileşimi azaltır Sınıf yönetimini güçleştirir. Tebeşirler Sağlık problemi. Bilgiler saklanamaz uzun süre korunamaz.

25 Görsel Araç-Gereçler YANSITICISIZ SUNU VE GÖSTERİM ARAÇLARI Tebeşirsiz Tahtalar Açık renklidirler ve üzerilerine yazmak için tebeşirler yerine, keçeli kalemler kullanılırlar.

26 Görsel Araç-Gereçler YANSITICISIZ SUNU VE GÖSTERİM ARAÇLARI Kumaş Kaplı Tahtalar Kumaş kaplı tahtalar yüzeyleri kumaş ile kaplanmış tahtalardır. Öğretim materyalleri raptiyeler veya yapışkanlı bantlar yardımı ile bu yüzeye tutturulurlar.

27 Görsel Araç-Gereçler YANSITICILI SUNU VE GÖSTERİM ARAÇLARI Tepegöz ve Saydamlar Video Projektörleri Elektronik (Etkileşimli) Yazı Tahtaları Opak Projektörler (Episkop) Doküman Kameralar

28 Görsel Araç-Gereçler YANSITICILI SUNU VE GÖSTERİM ARAÇLARI Tepegöz ve Saydamlar Tepegözler, saydamlar üzerindeki yazıları ve çizimleri büyüterek, gösterim yüzeylerine yansıtabilen öğretim araçlarıdırlar.

29 Görsel Araç-gereçler Yansıtıcılı Sunu Ve Gösterim Araçları Faydaları Tepegöz Sınırlılıkları Göz teması Kolay kullanım Erişilebilirlik Kolay hazırlama Detaylı bir içeriği sunma Organizasyon ve tartışma Önceden programlanamaz Hazırlık için süre gerektirir

30 Görsel Araç-Gereçler YANSITICILI SUNU VE GÖSTERİM ARAÇLARI Tepegöz Saydamlar Yansıtılacak olan resim, grafik, tablo ve metinler özel asetat kalemi ile yazılıp-çizilebilir, veya bilgisayarda hazırlanıp çıktısı alınarak kullanılabilir.

31 Yansıtılan Görsel Materyaller Saydamların Hazırlanması Yansılar yatay olarak hazırlanmalıdır.

32 Yansıtılan Görsel Materyaller Saydamların Hazırlanması Yansılarda görsel düşünceler yer almalıdır. YAŞADIĞIMIZ ÇEVRE VE DOĞA

33 Yansıtılan Görsel Materyaller Yansıların Hazırlanması Her yansıda tek bir kavram sunulmalıdır. yarıçap

34 Yansıtılan Görsel Materyaller Yansıların Hazırlanması Mesaj net olarak iletilmeli, yazıya ağırlık verilmemelidir. Türkiye de Bilgisayar Okur-Yazarı Oranları Okur-yazar sayısı Türkiye de bilgisayar okur-yazarı oranları; 1998 de %15, 1999 da %18, 2000 de %22 ve 2001 yılında ise %32 olarak tespit edilmiştir.

35 Kapama Teknikleri

36 Görsel Araç-Gereçler YANSITICILI SUNU VE GÖSTERİM ARAÇLARI Video Projektörleri Bilgisayara bağlandıklarında, bilgisayar ekranındaki her türlü ses, video, görsel ve yazılı materyalleri gösterim yüzeyleri üzerine yansıtabilen görsel öğretim araçlarıdırlar. + Etkileşim + Çoklu ortam - Maliyet - Karanlık bir ortam

37 Görsel Araç-Gereçler YANSITICILI SUNU VE GÖSTERİM ARAÇLARI Opak Projektörler (Episkop) Saydam olmayan her türlü basılı ve yazılı materyalleri kuvvetli ışık yardımı ile gösterim yüzeylerine yansıtabilen araçlardır. +Yeni materyal üretimi gerektirmez +Öğrenci ürünlerinin paylaşımı - Karanlık bir ortam - Hacim olarak büyük

38 Görsel Araç-Gereçler YANSITICILI SUNU VE GÖSTERİM ARAÇLARI Doküman Kameralar Üç boyutlu objeleri veya basılı dokümanları bilgisayar ekranına veya projektöre aktaran araçlardır. +Her türlü materyal için kullanılabilir. -Sınırlı bir görüntü alanı vardır.

39 Görsel Araç-Gereçler YANSITICILI SUNU VE GÖSTERİM ARAÇLARI Akıllı Tahta Bilgisayar ekranının beyaz tahta ile bütünleşmesidir. Tahtada yaptıklarınızı ekran görüntüsü üzerinde de yapabilmenizi sağlar. Görüntü üzerinde notlar alınabilir, bunları kaydedip daha sonra kullanılabilir. Bilgisayar ve tahta arasında çift yönlü aktarım yapılabilir.

40 İŞİTSEL ARAÇ-GEREÇLER Radyo,Kasetçalar, CD, Teyp, MP3

41 İşitsel Araçlar

42 İşitsel Araç-Gereçler sesleri kaydedip, daha önce kaydedilmiş olan sesleri iletebilmektedirler. Ses kasetleri, CD, Teyp, MP3 gibi işitsel araç-gereçlerden Sesli kitaplar, eğitim CD leri, müzikler özellikle dil eğitiminde yaygın olarak kullanılmaktadırlar.

43 Radyo-Kaset/CD/DVD/MP3 Çalar Avantajları Kolay erişim ve kullanım Ekonomik Sözel destek Dil öğretimine destek Tekrar dinlenebilir Kolay taşınabilir Dezavantajları Telif Hakları Dikkat kaybı

44 Radyo-Kaset/CD/DVD/MP3 Çalar Örnek Kullanım Amaçları Öğrencilerin ses kayıtlarını almak aktivitesi yaptırılacaksa Günlük hayattan örnekler verilmek isteniyorsa Doğaya ait sesleri dinleme çalışmaları yaptırılacaksa Sözel örnekleri çeşitlendirilmek isteniyorsa Deneyimleri veya gözlemler kaydedilmek isteniyorsa Bir metin seslendirilmek isteniyorsa

45 GÖRSEL-İŞİTSEL ARAÇ-GEREÇLER Bilgisayarlar ve Bilgisayar Destekli Çoklu Ortam Sistemleri İnternet Teknolojileri ve Uygulamaları

46 Duyma/Dinleme Duyma - Fizyolojik Ses dalgaları Mekanik Titreşimler (Orta Kulak) Mekanik Dinleme Psikolojik Algılama (seslerin farkına varılması) Anlama (tanımlama, sinyallerin çözülmesi) Elektrik iletimi (İç Kulak)

47 Duyma/Dinleme Süreci 4 adımda gerçekleşir: Kodlama Sözel iletişimin organizasyonu Duyma Fiziksel farkındalık Dinleme Seslerin (kelime/düşünce) yorumlanması Çözme Anlama yükleme

48 GÖRSEL-İŞİTSEL ARAÇ-GEREÇLER Bilgisayarlar Bilgisayar Destekli Çoklu Ortam Sistemleri Televizyon

49 GÖRSEL-İŞİTSEL ARAÇ-GEREÇLER Bilgisayarlar Verileri belirli bir program mantığı içerisinde okuyarak, onları kendi anlayabileceği bir dile çeviren, sonuçlarını kullanıcıya sunan, ayrıca verileri saklayabilen ve belleğinde tutabilen elektronik araçlardır (Seferoğlu,2006). Faydaları Bilgisayarlar öğrencilerin bireysel öğrenmelerine imkân sağlar, araştırma ve düşünmelerine yardımcı olurlar. Öğretime canlılık ve nitelik getirirler. Bilgisayar destekli diğer öğretim araçlarının kullanımlarını sağlarlar. Yazılımlar sayesinde eğitim kurumlarının yönetiminden öğrenci kişisel dosyasının oluşturulmasına; ders konularının öğretiminden ölçme ve değerlendirme işlemlerinin yapılabilmesine kadar çok geniş bir alanda kullanım imkânı sağlarlar. Bilgisayarlar yapay ortamlar sayesinde öğrenenlere güvenli gözlem yapma imkânı sunarlar. Öğretmenlerin çeşitli öğretim materyalleri ile dersi gerçekleştirmesini sağlayarak etkili ve verimli ders gerçekleştirilmesine olanak verirler.

50 GÖRSEL-İŞİTSEL ARAÇ-GEREÇLER Bilgisayar Destekli Çoklu Ortam Sistemleri Yazı, grafik, fotoğraf, hareketli gerçek görüntü, canlandırma, ses ya da müzik biçimindeki farklı bilgileri yaratabilmeyi, depolayabilmeyi, iletebilmeyi ve gerektiğinde bu bilgilere yeniden ulaşabilmeyi olanaklı kılan bir teknoloji grubudur.

51 Televizyon Yunanca tele ve Latince visio sözcükleriyle oluşmuştur. Gösterim ve ses özellikleriyle eğitimde kullanılmaktadır. Öğretim amaçlı filmler, ulaşılamayan yer ve ortamları tanıtmak, sosyal/doğa olaylarını göstermek amacıyla kullanılabilir.

52 Kuklalar Eğitsel Alan gezileri