Temmuz 2014 BU SAYIDA KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNU NDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI

Transkript

1 Temmuz 014 PETDER Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile imzaladığı protokol çerçevesinde başlattığı Bir Varil Bir Ağaç projesi kapsamında, toplanan her bir varil atık motor yağı için bir fidan dikmektedir. PETDER 15 Temmuz 013 tarihinde Trafik Güvenliği Platformu na üye olmuştur. PETDER üyeleriyle birlikte Akaryakıt Komitesi çalışmalarını planlamakta ve uygulamaktadır. BU SAYIDA Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu nda Değişiklik Yapıldı E-Kayıt Saklama Yükümlülüğü 1 Ocak 015 e Ertelendi AB Eşleştirme Projesi nin Açılış Toplantısı Düzenlendi EPDK ile Sektör Tavan Fiyat Uygulaması Hakkında Görüştü PETDER Tarafından İletilen Görüşler Karadeniz Bölgesi nde Denetimler Yapıldı PETDER Bölge SEÇ-G ve Operasyon Değerlendirme Toplantısı İzmir de Yapıldı Araştırma: Tüketici Pazar Araştırması Aylık Satış Verileri Diğer Sektörel Veriler Atık Motor Yağı Toplama Projesi Verileri KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNU NDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI 8 Haziran 014 tarih ve 9044 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu nun 3. maddesinin ulusal marker ile ilgili 11. fıkrasında sektörümüzü yakından ilgilendiren aşağıdaki değişiklik yapıldı. Eski (11) Akredite laboratuvar analiz sonucuna göre Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından belirlenen seviyede ulusal marker içermeyen, yasal yollarla Türkiye de serbest dolaşıma girdiği belgelendirilemeyen veya menşei belli olmayanakaryakıtı; üreten, satışa arz eden, satan, bulunduran, bu özelliğini bilerek ticarî amaçla satın alan, taşıyan veya saklayan kişi,iki yıldan beş yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Yeni (11) Ulusal marker uygulamasına tabi olup da, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun belirlediği seviyenin altında ulusal marker içeren veya hiç içermeyen akaryakıtı; a) Ticari amaçla üreten, bulunduran veya nakleden, b) Satışa arz eden veya satan, c) Bu özelliğini bilerek ve ticari amaçla satın alan, kişi iki yıldan beş yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Ancak, marker içermeyen veya seviyesi geçersiz olan akaryakıtın kaçak olarak yurda sokulduğunun anlaşılması hâlinde, onuncu fıkra hükmüne istinaden cezaya hükmolunur. İki yıldan beş yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası uygulaması devam edecek ancak yapılan değişiklikle, yakıtın ülkeye kaçak olarak sokulduğunun anlaşılması halinde cezalar yarısından iki katına kadar artırılacak ve üç yıldan az olmayacak. Aylık Petrol Bülteni Petrol Sanayi Derneği (PETDER) tarafından elektronik ortamda yayınlanmaktadır. PETDER in faaliyetleri ve takibindeki konular hakkında haber ve bilgi akışı sağlamak amacıyla yayınlanan bültenin içeriği dernek çalışanları tarafından hazırlanmakta ve derlenmekte, PETDER kurumsal iletişim komitesi yorumlarıyla son halini almaktadır. Bültenle ilgili görüş ve önerileriniz için: kurumsal.iletisim@petder.org.tr

2 GÜNDEM E-KAYIT SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 1 OCAK 015 E ERTELENDİ 8866 sayılı 9/1/013 tarihli Resmi Gazete de yayınlanan 431 sıra no lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile vergi denetim faaliyetlerinin gelişen teknolojilere uygun bir şekilde yürütülebilmesi amacı ile belirlenen konulara ilişkin kayıtların elektronik ortamda oluşturulması, muhafazası ve ibraz edilmesine (Kayıt Saklama Gereksinimleri) dair usul ve esaslar belirlenmişti. PETDER AB EŞLEŞTİRME PROJESİ NİN AÇILIŞ TOPLANTISINA KATILDI PETDER Türkiye nin Avrupa Birliği ne katılımı öncesinde mali işbirliği çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Polonya Cumhuriyeti Altyapı ve Kalkınma Bakanlığı ve Litvanya Cumhuriyeti Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı tarafından ortaklaşa yürütülecek olan, Tehlikeli Mal Taşımacılığı Konusunda Destek isimli AB Eşleştirme Projesi nin açılış toplantısına katıldı. Toplantıda Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Talat Aydın, Genel Müdür V. Mehdi Gönülalçak ve Proje Lideri Genel Müdür Yardımcısı V. İzzet Işık, Polonya ve Litvanya Cumhuriyetlerinden yetkililer çeşitli sunumlar gerçekleştirdi. Yapılan sunumlarda projenin genel hedefinin tehlikeli malların karayolu ile taşımacılığı pazarında denetimlerin güçlendirilmesi, bu şekilde pazarın rekabetçiliğinin ve yol trafik güvenliğinde belirgin iyileşme sağlanması ve çevre dostu, daha güvenli ve sürdürülebilir bir taşımacılık sisteminin teşvik edilmesi olduğu belirtildi. E-fatura ve e-defter projelerinin devam ettiği ve gündemimizde önemli yer tuttuğu bir dönemde gelen Kayıt Saklama Gereksinimleri Tebliği uyumu için de üyelerimiz nezdinde çeşitli proje grupları oluşturulmuş ve çalışmalara başlanmıştı. 18 ay sürecek 1 milyon Euro bütçeli projede çalışmalar Türkiye deki mevzuatın değerlendirilmesi ve incelenmesi, kapasitenin artırılması ve denetim, kontrol ve uygulama modelinin oluşturulmasına odaklanacak. Diğer taraftan yeni bir veritabanı oluşturulması, yazılım geliştirme ve alt yapı çalışmalarının süre gerektireceği gerekçesiyle PETDER tarafından uygulamanın başlangıç tarihinin revize edilmesi talebi dile getirilmişti. Sürecin son aşamasında, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından alınan karar ile uygulamanın başlangıç tarihi 1 Temmuz 014 yerine 1 Ocak 015 olarak revize edildi. EPDK İLE SEKTÖR TAVAN FİYAT UYGULAMASI HAKKINDA GÖRÜŞTÜ PETDER, ADER ve AKADER 4 Haziran da EPDK ile bir araya geldi. EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz ın katılımıyla gerçekleşen toplantıda, aylık kanuni süre boyunca uygulanıp 1 Mayıs 014 te sona eren tavan fiyat uygulaması ve uygulamadan sonraki dönem tartışıldı, karşılıklı olarak görüşler paylaşıldı.

3 GÜNDEM KARADENİZ BÖLGESİ NDE DENETİMLER YAPILDI 4-5 Haziran tarihlerinde PETDER ve Se Petrol Karadeniz Bölgesi araçlarından bazılarını Samsun ve Trabzon da denetledi. Denetimler kapsamında gizli takıp, evrak kontrolü, personel ve araç durumu kontrolü gerçekleştirildi. PETDER BÖLGE SEÇ-G VE OPERASYON DEĞERLENDİRME TOPLANTISI İZMİR DE YAPILDI PETDER, Atık Motor Yağları nın Toplanması Projesi ndeki işbirliği ortakları Omsan ve Se Petrol ile 3 Mayıs 014 tarihinde İzmir de SEÇ-G ve Operasyon Değerlendirme Toplantısı nda bir araya geldi. Toplantıda, PETDER Planlama Yöneticisi Hasan Hıraoğlu atık motor yağlarının toplanması kapsamında düzenlenen evraklar ve karşılaşılan evrak hataları hakkında bilgi verdi. Hataların tekrarlanmaması için yapılması gerekenler konusunda görüşler paylaşıldı. PETDER Planlama Yöneticisi Volkan Siğinç ise Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ile ilgili güncel bilgileri paylaştı. Siğinç değişen kanun maddeleri yönetmelik ve tebliğler ile ilgili bilgilendirme yaptı. Ayrıca PETDER atık yağ operasyonu toplama miktarları ve çalışmaları hakkında grafikleri paylaştı. Omsan Operasyon Yöneticisi Sırrı Küçükaltun taşınan atık motor yağı miktarı, kat edilen kilometre, çalışan personel ve araç sayısı gibi operasyona ilişkin performans verilerini paylaştı. Se Petrol Genel Müdür Yardımcısı Tunç Sağul ise SEÇ-G (Sağlık, Emniyet, Çevre ve Güvenlik), güvenli sürüş ve operasyonun genel kuralları hakkında bilgi verdi. Bu kapsamda toplantı katılımcılarına, Ürünün dökülmesi durumunda yapılması gerekenler ve ürün dökülme kitinin kullanılması, Yangınla mücadele, Yorgunluk ve uykusuzluk eğitimleri verildi. Düzenlenen toplantıda PETDER Projeler ve Dış İlişkiler Koordinatörü Aydın Özbey operasyonun genel işleyişi ve kuralları hakkında bilgi aktarırken projenin çevre ve insan için önemini vurguladı. Toplantının son bölümünde operasyonda görevli saha çalışanları karşılaştıkları sorunlar ile öneri ve taleplerini dile getirdi. İzmir bölge sürücülerinin yangın eğitimine yönelik çalışmada teorik bilgiler videolarla pekiştirilirken, pratik eğitimde güvenli eğitim tavası içinde tutuşturulan motorin ve benzin, tüm sürücü ve personel tarafından en az ikişer kez söndürüldü. Hatalı uygulamalarda işlem tekrar ettirildi. 3

4 ARAŞTIRMA TÜKETİCİ PAZAR ARAŞTIRMASI YAYIMLANDI Avrupa Komisyonu adına Sağlık ve Tüketiciler için Yürütme Ajansı (Executive Agency for Health and Consumers EAHC) ile yapılan bir anlaşma kapsamında Tüketici Programı ( ) dahilinde hazırlanan Tüketici Gözünden Araç Yakıtları İçin Pazar İşleyişi Hakkında Tüketici Pazar Araştırması başlıklı rapor, Avrupa daki tüketicilerin pazara yönelik alışkanlıklarını ve algılarını detaylı bir şekilde incelemekte. Araştırmalar 9 ülkede (Avrupa Birliği üyeler, Norveç ve İzlanda) kişinin katılımıyla gerçekleştirilmiş. Tüketici anketine katılanların %67 si yakıt türleri hakkında net bilgi bulamadığını ifade etmiştir. Farklı yakıt türlerinin kullandıkları araçla uyumlu olup olmadığı hakkında bilgiye ulaşanlar %41 iken, %49 u bu bilgiye ulaşamadığını belirtmiştir. Pazar hakkında bilginin genellikle düşük olduğu görülmüştür. Tüketiciler özellikle biyoyakıt içeren yeni yakıt türleri hakkında yeterli bilgiye sahip değildir. Tüketicilerin %61 i benzini, %36 sı motorini, %3 ü diğer yakıt türlerini tercih etmektedir. Benzin kullananların çoğunluğu (%76 sı) ana ürünü tercih ederken, motorin kullananların da yakın bir oranı ana ürün kullanmaktadır. Ankete katılanların %50 si biyoyakıtların petrole olan bağımlılığı azalttığını, %47 si ise daha az hava kirletici emisyon ürettikleri için fosil yakılardan daha iyi olduklarını düşünmektedir. Ankete katılanların %67 si yakıt alırken öncelikli tercih nedenlerinin fiyat olduğunu belirtmiştir. %7 si deneyimlerine göre iyi olduğuna inandıkları yakıtı aldığını, %6 sı ise çevreye en az zarar veren yakıtı tercih ettiğini ifade etmiştir. 9 ülkedeki benzin ve motorin fiyatlarının derlenmesinden elde edilen sonuçlara göre, başkentlere kıyasla kırsal alanlarda fiyatların yaklaşık %0, daha ucuz olduğu, yine başkentlere kıyasla otobanlarda ise %1,3 - %1,7 daha pahalı olduğu görülmüştür. Birçok ülkede fiyatların karşılaştırıldığı web siteleri düzenleyici kuruluşlar için fiyat şeffaflığı sağlamak üzere kullanılan önemli bir araç haline gelmiştir. Bu ülkelerde düzenlemelerle yakıt perakendecilerinin fiyatlarını kamu tarafından yönetilen bir veritabanına bildirmeleri sağlanmakta, bu bilgiler fiyatların karşılaştırıldığı sitelerde de değerlendirilmektedir. Benzer fiyat şeffaflığı sistemleri Yunanistan, İspanya, Fransa, Kıbrıs, Avusturya ve Portekiz de kullanılırken, Almanya da böyle bir sisteme geçmeye niyetli olduğunu ifade etmiştir. Son beş yılda tüketicilerden gelen şikayetler öncelikle fiyatlar hakkında olmuştur (%51). Bunu yakıt kalitesi (%31) ve haksız ticaret uygulamaları (%11) izlemiştir. Tüketicilerin yaşadıkları sorunların başında araca yakıt yüklemek üzere kuyrukta beklemek gelmiştir (%4). Araç yakıtları hakkında temel bilgi kaynakları Pompa (yakıt etiketleri veya diğer ibareler) 50% Aile / arkadaşlar / iş arkadaşları 9% Yakıt fiyatı karşılaştırma siteleri Araç dolum kapağının üstündeki veya yanındaki bilgiler Benzin istasyonunda çalışan personel Araç satıcısı veya tamircisi Televizyon / radyo % % 1% 19% 17% Gazete / dergi 14% Yakıt perakendecilerinin veya araç üreticilerinin web siteleri Ulusal otomobil birliklerinin web siteleri 11% 11% Kamu kuruluşlarının web siteleri Yakıtlar hakkında bilgilerle ilgilenmeyenler Bloglar ve online tartışmalar 6% 6% 7% Cep telefonu uygulamaları Diğer kaynaklar 3% 4% Anketler, çoklu seçeneklerden birden fazla tercih işaretleyerek yanıtlanmıştır. 0% 10% 0% 30% 40% 50% 60% 4

5 ARAŞTIRMA Pompada bilgi sağlanması Ankete katılanların çoğunluğu pompadaki yakıt etiketlerinin hem araç yakıtları hem de araç-yakıt uyumluluğu hakkındaki birincil bilgi kaynağı olduğunu belirmiştir. Tüketicilerin %69 u benzin istasyonlarında yakıt fiyatlarının net ve anlaşılır şekilde sunulduğunu, %38 i ikamet ettikleri ülkede yakıt türlerinin net ve anlaşılır olduğunu belirtmiştir. Araştırma kapsamında 6 ülkede (Fransa, Finlandiya, Almanya, İtalya, Romanya ve Çek Cumhuriyeti) pompalardaki yakıt etiketleri incelenmiştir. 95 oktan ana ürün için genellikle yeşil renk kullanılmaktadır (%66). Mevcut diğer renkler sarı (%15) ve mavidir (%6). Bu altı ülkenin başkentlerinde en az bir istasyonda ana ürün için yeşil dışında bir renk kullanıldığı görülmüştür. Renk tutarlığının en yüksek olduğu şehirler Roma (%96 yeşil) ve Prag (%84 yeşil) olmuştur. Bununla birlikte Paris (%56) ve Bükreş te (%58) istasyonların üçte ikisinden azı 95 oktan benzin için aynı rengi kullanmaktadır. Berlin de bu oran daha da düşüktür (%9). Motorin için kullanılan pompa tabancılarının benzinli araçlar için fazla geniş olmasına ve böylece yanlış ürün yüklenmemesine yardımcı olmasına karşın, motorinli araçlara benzin yüklenebilmektedir. Yakıt alma zamanı ve satıcı seçimi Ankete katılanların sadece %13 ü tercih ettikleri bir marka olduğunu belirtmiştir. Satıcı seçiminde en kritik faktörün fiyat olduğu görülmektedir (%68). Bunu istasyonun konumu (%43) ve sadakat kartı veya üyelik sistemleri (%) izlemektedir. Tüketiciler araçlarını genellikle depo neredeyse boşaldığında doldurmaktadır (%46). %19 u iyi bir fiyat gördüklerinde veya fiyatlar düştüğünde, % si ise haftanın belli günlerinde araçlarına yakıt yüklemektedir. Gelirlerinin daha büyük bir kısmını yakıta ayıran tüketicilerin ancak maliyeti karşılayabildiğinde yakıt yüklediği görülmüştür (%13, yakıt için gelirlerinin %1 veya daha fazlasını harcayanlar). Fiyat karşılaştırma yöntemleri Benzin istasyonu seçiminde etkili olan faktörler Benzin istasyonlarına giderek 79% En düşük fiyatı sunması 68% Aile / arkadaşlar / iş arkadaşları 31% Uygun konumda yer alması (eve yakın, vb) 43% Fiyat karşılaştırma siteleri Yoldaki fiyat duyuruları Fiyatlar hakkında bilgi veren gazete ve dergiler 4% 18% 8% Sadakat kartı / üyelik sunması Yakıt bitmek üzereyken yakında olması Tercih ettiğim yakıt türünü satması Kuyruk bulunmaması % 0% 13% 11% Fiyatlar hakkında TV / radyo yayınları 8% Tercih ettiğim süpermarkette bulunması 10% Dağıtıcların web siteleri 8% En iyi hizmeti sunması 9% Cep telefonu uygulamaları Diğer yöntemler 7% 3% Aile / arkadaş önerisi Başka hizmetler sunması (araç yıkama, market, vb) Bölgemdeki tek nokta olması 7% 5% 4% Bloglar / online tartışmalar 3% Diğer nedenler 3% Benzin istasyonlarına telefon ederek 1% Şirketim / işverenim tarafımdan belirtilmiş olması 1% 0% 0% 40% 60% 80% 100% 0% 0% 40% 60% 80% Anketler, çoklu seçeneklerden birden fazla tercih işaretleyerek yanıtlanmıştır. 5

6 AYLIK SATIŞ VERİLERİ PETDER ÜYESİ OLAN VE OLMAYAN ŞİRKETLERE AİT AKARYAKIT SATIŞLARI VERİSİ (DENETLENMEMİŞ*) DÖNEM: CİNSİ Toplam Benzin (m 3 ) Toplam Motorin (m 3 ) Kalorifer Yakıtı (ton) Toplam Fuel Oil (ton) Gazyağı (m 3 ) Otogaz LPG (ton) AYLIK A GÖRE KARŞILAŞTIRMA KÜMÜLE A GÖRE KARŞILAŞTIRMA Toplam Benzin (m 3 ) 3.46 Toplam Motorin (m 3 ) Toplam Benzin (m 3 ) Toplam Motorin (m 3 ) %,0 %-0,4 %,1 %4, Toplam Fuel Oil (ton) %-15,40 Gazyağı (m 3 ) 1.75 %-3, Toplam Fuel Oil (ton) %-5,81 Gazyağı (m 3 ) %-3, Kalorifer Yakıtı (ton) Otogaz LPG (ton) Kalorifer Yakıtı (ton) Otogaz LPG (ton) %-0,63 %,50 %-11,33 %, * Bu raporda yer alan veriler PwC tarafından derlenmiştir. Katılımcı olmayan şirketlerin ürün satışlarına ait veriler, derleme çalışması kapsamında temin edilemediği için, PwC ye PETDER tarafından sağlanan bilgiler doğrultusunda miktarlara dahil edilmiştir. 6

7 DİĞER SEKTÖREL VERİLER MADENİ YAĞ TÜKETİMİ (ton) %18, %15, Çeyrek Çeyrek Veriler PwC tarafından 8 şirketin (AKPET- LUKOIL, ATAK OIL, BP, MOIL, OPET, POAŞ, SHELL, TOTAL) gönüllü katılımı ile yayınlanan raporlardan alınmıştır. Türkiye genelini ifade etmemektedir. ULUSLARARASI PETROL VE ÜRÜN FİYATLARI (AKDENİZ PİYASALARI) - Haziran 014 Brent($/bbl) Benzin CIF ($/ton) Motorin CIF ($/ton) LPG CIF ($/ton) , , , , , ,5 %,7 109,41 11, %5,1 1016,7 1068, % 4, 896,9 934, %7,7 751,64 809,83 TÜRKİYE POMPA FİYATLARI İSTANBUL (AVRUPA) - Haziran 014 Benzin (95) (TL/lt) Motorin (TL/lt) LPG (TL/lt) 5,1 4,48,73 5,10 4,46 5,08 5,06 5,04 5,0 5,00 4,98 4,96 %1,6 5,0 5,1 4,44 4,4 4,40 4,38 4,36 4,34 4,3 4,30 %,3 4,36 4,46,73 %0,73,73 Kaynaklar: Argus Media Ltd, London, UK; 7

8 ATIK MOTOR YAĞI TOPLAMA PROJESİ VERİLERİ Toplama Miktarları Karşılaştırma Toplama Miktarları Karşılaştırma (HAZİRAN 014) (NİSAN) Miktar (ton) Collected Miktar PETDER (ton) Amount Atık (ton) Sistemi nde # PETDER of Waste izlenen Oil Atık Producer Sisteminde atık üretici izlenen sayısı atık üretici sayısı Toplanan Atık Motor Yağının Kaynağına Göre Dağılımı (Kaynak; ton; %) (HAZİRAN 014) 8