künye group florence nightingale hastaneleri yay n d r.

Transkript

1

2 künye group florence nightingale hastaneleri yay n d r. mtiyaz Sahibi Kardiyoloji Vakf Florence Nightingale Hastanesi A.fi. Yönetim Kurulu Baflkan Prof. Dr. Cemflid Demiro lu Sorumlu Yaz flleri Müdürü Group Florence Nightingale Hastaneleri Genel T bbi Koordinatörü Op. Dr. Mücahit Atmano lu Görsel Yönetmen Gökhan Tüzünataç Group Florence Nightingale Kurumsal letiflim Müdürü Editör Ülkü Ertu rul Bilim Dan flma Kurulu Prof.Dr. Belhhan AKPINAR, Prof.Dr. Ahmet ALANAY, Prof.Dr. Mutlu ARAT, Prof.Dr. Saide AYTEK N, Prof.Dr. Vedat AYTEK N Prof.Dr. Cihat BAKAY, Prof.Dr. Osman BAYINDIR, Prof.Dr. Yusuf BÜKEY, Prof.Dr. Çavlan Ç FTÇ, Prof.Dr. Gökhan DEM R, Prof.Dr. Cemflid DEM RO LU, Prof.Dr. lkkan DÜNDER, Prof.Dr. Ergun GÖNEY, Prof.Dr. Murat GÜLBARAN, Prof.Dr. Süheyla GÜVEN APAYDIN, Prof.Dr. Azmi HAMZAO LU, Prof.Dr. Hakk KAHRAMAN, Prof.Dr. Talat KIRIfi, Doç.Dr. Yakup KRESP, Prof.Dr. Cengiz KUDAY, Prof.Dr. Süha KÜÇÜKAKSU, Prof.Dr. Reyhan KÜÇÜKKAYA, Prof.Dr. Özenç M NAREC, Doç.Dr. Mustafa fi RVANCI, Prof.Dr. Coflkun TEC MER, Doç.Dr. Gürkan TELL O LU, Prof.Dr. Mehmet TINAZ, Prof.Dr. Yaman TOKAT, Uzm.Dr. Bülent ÜNALAN, Doç.Dr. Yunus YAVUZ, Prof.Dr. Nuran YAZICIO LU *S ralama alfabetiktir Tasar m Grafik - Uygulama Statü Newton 21 Bu derginin yay n hakk Group Florence Nightingale Hastanelerine aittir. zin al nmadan yaz ve resimler iktibas edilemez. Bu dergi Bas n Meslek lkeleri ne uymay taahhüt eder.

3 önsöz Sa l k Magazin in bu say daki a rl kl konusu Robotik Cerrahi. T bbi Teknolojinin h zla geliflmesi sonucu cerrahide de buna uygun yeni geliflmeler oldu. Robotik Cerrahi sab r ve zorlu bir e itimi gerektirmektedir. Endoskopik sistemlere hakimiyet bu cerrahinin temel tafl d r. Florence Nightingale Hastaneleri hep yeniliklere aç k ve ilk uygulamalar yapan sa l k kurulufludur y l nda ilk Robotik sistem fiiflli Florence Nightingale hastanemizde kurulmufl olup bugüne kadar 300 ün üstünde kalp hastalar na bu sistemle baflar l operasyonlar yap lm flt r. Robotik Cerrahinin dünyadaki ilk uygulamalar kalp ile ilgili olmas na ra men en yayg n geliflme üroloji alan nda (radikal prostotektomi) olmufltur. Dünyadaki bu geliflmelere uygun olarak Gayrettepe Florence Nightingale Hastanemizde kurdu umuz ikinci bir Robotik Cerrahi merkezimizde üroloji, genel cerrahi ve jinekoloji ameliyatlar baflar ile yap lmaktad r Art k ülkemizde ve Grup Florence Nightingale Hastanelerimizde böbrek tümörü ve böbrek ameliyatlar nda, kalp ameliyatlar nda genel cerrahi ve jinekolojik ameliyatlarda bu sistem yayg n olarak kullan lmaktad r. Hastanede daha k sa yat fl süresi sa layan, az kan kullan lan daha az a r, düflük enfeksiyon oran estetik üstünlük ve erken ifle bafllama avantajlar bulunmas nedeniyle, hastalar nda art k bu yöntemi tercih ettikleri çok aç k bir gerçek. Zaten uygulanan her yeni sistem hastalar m z n sa l ve memnuniyeti için de il mi? Sa l kl ve mutlu günler dile i ile... Op. Dr. Mücahit Atmano lu T bbi Direktör T bbi Genel Koordinatör

4 Robotik kalp cerrahisi 09 Robotik üroloji 12 Böbrek hastal klar n n tedavisinde robot 15 Genel cerrahi ve robotik 18 Robotik cerrahi ile jinekoloöik ameliyatlar 20 Florence Nightingale Grubu obezite ve metabolik cerrahi merkezi 24 S cak hava ile bafletme yollar 27 lk Yard m 31 Yaz ve cildimiz 35 Yaz aylar nda gebeler için öneriler; beslenme, spor, önlemler

5 içindekiler Çocuk hastal klar ve yaz mevsimi 42 Hatal diyetlerin bedelini sa l n zla ödemeyin 47 Bahar allerjileri Mevsimsel Allerjik Rinit - Allerjik Ast m 52 Vajinal mantar enfeksiyonu 55 Ofis ergonomisi: Çal fl rken sa l m z koruyal m 58 Meme sa l 62 Seyehat Seyflel Adalar 66 Anlaflmal Kurum ve kurulufllar

6 Robotik Kalp Cerrahisi Kalp cerrahisinin daha az invazif tekniklerle tan flmas ve bu tekniklerin kabul görmesi di er cerrahi branfllara göre daha geç ve yavafl olmufltur. Bunda kalp cerrahlar n n standart ve klasik teknikleri ile kendilerini rahat hissetmeleri ve kalp cerrahisinin bu standart teknolojiyle fevkalade baflar l olarak gerçeklefltirilebilmesi etkili olmufltur. Ancak 1990 lardan itibaren perkütan tekniklerdeki (stent, balon) geliflmeler ve ortaya ç - kan rekabet cerrahlar bu mükemmel sonuçlar daha az invazif yöntemlerle gerçeklefltirme çabalar na yöneltmifltir. fiekil 1 de ABD de koroner revaskülarizasyonda koroner baypas (CABG) ve perkütan giriflimler (PTCA) (stent) y llara göre rakamsal karfl laflt r lm flt r. Burada stent lehine olan sapma görülmektedir. Prof. Dr. Belhhan Akp nar fiiflli Florence Nightingale Kalp Damar Cerrahisi Konvansiyonel kalp cerrahisi standart gö üs kesisi (median sternotomi) ve kalp-akci er makinesi (KPB) kullan larak gerçeklefltirilmektedir. Minimal invazif teknikler median sternotomi ve/veya KPB elimine ederek kalp cerrahisini daha az invazif hale getirmeye çabalam fllard r. Median sternotomi kalp cerrahisinde genifl bir cerrahi alan hakimiyeti sa layan bir kesidir. Ancak gö üs bütünlü ünün bozulmas, uzun bir iyileflme süreci gerektirmesi gibi dezavantajlar bulunmaktad r. Doç. Dr. Ertan Sa bafl fiiflli Florence Nightingale Kalp Damar Cerrahisi Endoskopik teknikler cerrahinin di er branfllar nda baflar yla kullan lmas na ra men kalp cerrahisinde beklenen uygulama alan n bulamam flt r. Bunda bafll ca sebep iki boyutlu görüntü sistemleri ve kalbin sürekli hareket halinde olan bir organ olmas d r. Bu zorluklar na ra men klini imizde 600 ün üzerinde olguda endoskopik (port akses) mitral kapak, ASD kapat lmas ve mixoma rezeksiyonu gerçeklestirilmifltir. Bu tekniklerle olan al flkanl m z ve tecrübelerimiz daha sonra robotik teknolojiye daha kolay al flmam z sa lam flt r.

7 7 Robotik cerrahi bu noktada çok önemli avantajlar getirmektedir. Görüntünün 3 boyutlu olmas iki boyutlu görüntü ile çal flmaya al fl k olmayan kalp cerrahlar için bir avantajd r. Ayr ca uzun aletlerle k s tl aral ktan ince manipulasyonlar yapmak elde titremeye ve yorgunlu a yol açmaktad r.robotik cerrahide bu dezavantaj da ortadan kalkmaktad r. Robotik cerrahinin dünyadaki ilk uygulamalar kalp ile ilgili olmas na ra men dünya çap nda en yayg n geliflme uroloji alan nda (radikal prostatektomi) olmufltur. ABD de y ll k ortalama 1700 kardiyak robotik operasyon gerçeklefltirilmektedir. Y ll k % 25 lik bir art flla bu say her y l ortalama 400 kadar artmaktad r. Ülkemizde ise ilk robotik sistem 2004 y l nda Florence Nightingale hastanesinde kurulmufl olup flu ana kadar üçyüz ün üzerinde kalp hastas baflar ile opere edilmifltir. Bu say n n ülkemizde yedi adet yeni sistemin devreye girmesi ile daha da artaca kesindir. Dunyada oldu u gibi klini imizde de mitral kapak tamiri ve koroner arter cerrahisi en s k kullan m alan n oluflturmaktad r. Sürekli gelifltirilen teknolojisi ve özellikle son y llarda gelifltirilen dördüncü kol ve otomatik mitral ekartörü operasyonu daha kolay hale getirmifltir. Robotik cerrahinin avantajlar n flöyle s ralayabiliriz. Az kan kullan m, Hastanede daha k sa yat fl süresi, Daha az a r, Düflük enfeksiyon oran, Estetik üstünlük ve erken ifle dönme alan ndad r.

8 larla ortak kullan m maliyetleri azaltacak ve hasta potansiyelini artt racakt r y l nda ABD de robotik kalp amelyatlar n n say s nda %25 lik bir art fl tespit edilmifltir, ülkemizde ve Avrupa Birli i ülkelerinde de benzer bir durum söz konusudur y l na kadar ülkemizde sadece bizim bölümümüzde faaliyet gösteren tek bir sistem mevcutken flu anda toplam 15 ünite Türkiye çap nda görev yapmaktad r. Robotik cerrahi sab r ve zorlu bir e itimi gerektirmektedir. OPCAB cerrahisine ve periferik kanülasyon tekniklerine al flk n olmak ve endoskopik sistemlere hakimiyet bu cerrahinin temel tafllar d r. Bu üç ö eye hakim olduktan sonra robotik cerrahi ö renme e risi daha h zl ilerlemektedir. Ö renme e risinin en önemli faktörlerinden birisi de ne zaman aç k cerrahiye dönülmesi (Conversion) d r. M KC de aç k cerrahiye dönmek asla bir baflar s zl k olarak düflünülmemelidir, çünkü hiçbirfley hastaya zarar vermemek ilkesi kadar önemli olamaz. Robot hangi kalp amelyatlar nda kullan lmaktad r? Mitral kapak tamir ve de iflimi Koroner baypas (tek veya iki damar hastalar ) ASD kapat lmas Aritmi amelyatlar Kalp tümörleri ste klini imizde bu prensipten haraket ederek 2004 y l ndan bu yana üçyüz ün üzerinde hastaya robotik kalp amelyat baflar yla uygulanm flt r. Robot teknolojisi kalp cerrahisinde yeterince kullan lmaktam d r sorusuna flu an için evet cevab n vermek mümkün de ildir. Robotik kalp cerrahisi devam etmekte olan bir geliflme sürecindedir. Gerekli alt yap ve e itim haz rl yapmadan bu teknolojiyi sat n alan merkezler derin bir hayal k r kl yaflam fllard r. Edinilen tecrübeler sistemi multi-disipliner olarak kullanamayan kliniklerin baflar l olamad klar n göstermifltir. Sistemin kalp cerrahisi ile beraber üroloji, genel cerrahi ve jinekoloji gibi branfl-

9 9 Robotik Üroloji Prostat kanserinin 70 yafl üzeri erkeklerin %50 sinde, 90 yafl üzerindekilerin de hemen hemen hepsinde mikroskobik düzeyde bulundu u hesaplanmaktad r. Doç. Dr. Fatih Atu Özel Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Üroloji Uzman Prostat erkek genital sisteminde yer alan, mesanenin ç k m - n çevreleyen ve meninin ak flkanl nda rol oynayan bir salg bezidir. Salg lamay yapan hücrelerden ve bunlara ait destek çevre dokusundan meydana gelmifltir. Prostat kanseri bu salg yapan hücrelerin anormal geliflimi ile ortaya ç kmaktad r. Erken dönemde tan konamad taktirde prostat kanseri lenf ve kan damarlar yoluyla çevre dokulara yay l r. En s k yay l m yeri çevresindeki lenf dü ümleri ve kemiklerdir. Ek olarak akci er, karaci er ve di er organlara da yay labilir. Sebepler ve Risk Faktörleri Prostat kanserinin 70 yafl üzeri erkeklerin %50 sinde, 90 yafl üzerindekilerin de hemen hemen hepsinde mikroskobik düzeyde bulundu u hesaplanmaktad r. Sa l kl bir erke in hayat boyu prostat kanserine yakalanma riski yaklafl k olarak %17 dir. Yani yaklafl k olarak her 6 erkekten biri prostat kanserine yakalanmaktad r. 1980lerde PSA testinin bulunup klinik kullan ma girmesi ile hastal a ba l ölüm oranlar azalm flt r. Ülkemiz için kesin veriler mevcut olmamakla birlikte ABD de y lda 250 bin erkekte prostat kanseri saptanmaktad r ve bu kiflilerin %95 i 45 yafl üzerindedir. Risk Faktörleri Prostat kanserine neyin sebep oldu u tam olarak bilinmemektedir. Di er kanser türlerinde oldu u gibi genetik bir yatk nl kla birlikte olumsuz çevre koflullar n n, bu hastal n meydana gelmesinde rol ald düflünülmektedir. En önemli risk faktörleri yafl, aile hikayesidir. Normal kontroller s ras nda prostat kanseri araflt r lmas 50 yafl sonras tavsiye edilirken, ailede prostat kanseri mevcudiyeti varsa bu araflt rmalar 40 yafl sonras nda bafllat lmaktad r. Tüm prostat kanserlerinin %10 unun babadan o ula kal t m yoluyla geçti i tahmin edilmektedir. Prostat kanseri olan hastalar n erkek çocuklar nda

10 ile yap lmaktad r. Bu da hastan n operasyondan sonra geç sürede iyileflmesine, daha uzun süre hastanede yatmas na, daha fazla yara enfeksiyonu riskine maruz kalmas na ve hastada büyük bir yara izine yol açmaktad r. Son y llarda y llarda yayg nlaflan robotik prostatektomide ise çok küçük kesiler ile operasyon yap labilmekte ve böylece hastalara daha az travmatik bir minimal invaziv tedavi alternatifi sunulmaktad r. Prostat Kanserinin Evreleri veya erkek kardefllerinde prostat kanserine yakalanma riski 2-9 kat daha yüksektir. Robotik Radikal Prostatektomi Prostat kanserinin tedavisinde farkl yöntemler mevcuttur. Radikal prostatektomi ameliyat bu tedavi yöntemlerinin en etkin olan d r. Radikal prostatektomi operasyonu geçiren iyi diferansiye tümörlü hastalar n 10 y ll k hastal a özgü sa kal m oranlar %90 n üzerindedir. Bu nedenle radikal prostatektomi operasyonu tüm tedavi yöntemleri aras nda en çok tercih edilendir. Geleneksel aç k radikal prostatektomi operasyonlar büyük bir cerrahi kesi Robotik Radikal Prostatektominin avantajlar Daha az kan kayb. Robotik radikal prostatektomi operasyonlar nda bat n gazla fliflirilmektedir. Bu gaz bas nc ndan dolay kanamalar oldukça azalmaktad r. Operasyonun bitiminde gaz bat ndan boflalt lmaktad r. Ayr ca 3 boyutlu yüksek çözünürlüklü ve operasyon alan n büyütebilen kameralar yard m ile kanamalar daha net olarak görülebilmekte ve erkenden durdurulabilmektedir. Genellikle hastalara kan nakli yap lmamaktad r. Daha az hastanede kal fl süresi. Robotik cerrahide ameliyat kesilerinin daha küçük olmas ve kan kayb n n çok daha az olmas nedeniyle hastalar aç k operasyonlara oranla daha erken hastaneden taburcu edilebilmektedir.

11 11 Radikal Prostatektomi Operasyonunun Evreleri Daha iyi idrar kontrolü. Robotik prostatektomide aç k radikal prostatektomiye oranla idrar kontrolü daha erken sa lanmaktad r. Görüntünün daha iyi olmas, daha az kanaman n olmas ve daha uzun bir üretral uzunlu un b rak labilmesi idrar kontrolünün erken oluflmas n sa layan etkenlerdir. Sinir-damar demetinin korunarak prostat n ç kart lmas Daha erken cinsel yaflama dönüfl. Uygun hastada prostat civar ndaki sinir-damar demetinin korunmas, robotik prostatektomide daha iyi yap labimekte ve cinsel yaflam bu hastalarda daha erken normale dönmektedir. Mesanenin idrar kanal ile yeniden birlefltirilmesi Daha k sa sonda süresi. Robotik prostatektomi ameliyat nda idrar kesesi ile idrar yolunun birbirine su geçirmez flekilde dikilebilmesi ( anastomoz ) nedeniyle sonda denilen kateter 6-7 gün içerisinde al nabilmektedir. Daha az a r. Yara kesilerinin daha küçük olmas nedeniyle hastalar aç k operasyonlara oranla daha az a r hissetmektedirler. Daha iyi kanser kontrolü. 3 boyutlu yüsek çözünürlüklü görüntü ve 7 derece hareket edebilen enstrümanlar yard m ile cerrah robotik prostatektomide prostat dokusunu daha net o görebilmektedir. Robotik cerrahide prostat n apikal bölgesi çok daha iyi ve net bir fleklide görülmekte ve kesilmektedir. Bunun neticesinde cerrahi s n r pozitiflikleri önemli ölçüde azalmaktad r.

12 Böbrek Hastal klar n n Tedavisinde Robot Günümüzde pek çok ürolojik operasyonun robotla yap labilece i gösterilmifltir. Ürolojik hastal klar n cerrahi tedavisinde robot kullan m h zla artmaktad r. Günümüzde pek çok ürolojik operasyonun robotla yap labilece i gösterilmifltir. En s k olarak radikal prostatektomi, parsiyel nefrektomi ve piyeloplasti operasyonlar etkin ve güvenli bir flekilde robotla yap lmaktad r. Bu s ralanan operasyonlardan ikisi böbre e yönelik giriflimlerdir ve bu yaz n n ana konusunu oluflturmaktad r. A. BÖBREK TÜMÖRÜ TEDAV S NDE ROBOT K PARS YEL NEFREKTOM : Her y l Dünya da kiflide böbrek kanseri saptanmaktad r. Erkeklerde biraz daha s k olarak görülmekte ve ço unlukla yafllar aras nda ortaya ç kmaktad r. Böbrek kanserinin erken tan ve cerrahi tedavisi ile hastal ktan tamamen kurtulup sifa bulmak olas d r. Erken evrelerde saptan rsa hayatta kalma oran orta ve uzun vadede %79 ile %100 aras nda de iflmektedir. Son 30 y lda dünyada böbrek tümörü görülme s kl y ll k %2-4 olacak flekilde sürekli artm flt r. Bu art fl ultrason ve tomografi gibi radyolojik görüntüleme yöntemlerinin daha yayg n olarak kullan lmas na ve pek çok tümörün bafllang ç döneminde saptanmas na ba lanabilir. Güncel bilimsel çal flmalarla, böbrek tümörlerinin %65 inin küçük, sadece böbrek içinde oldu u ve raslant sal olarak saptand, cerrahi olarak ç kar lan böbrek tümörlerinin %38 inin 4 cm den küçük oldu u, %30 unun ise patolojik olarak iyi huylu oldu u ortaya konmufltur. Doç. Dr. Haluk Akp nar Özel Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Üroloji Uzman Böbrek tümörlerinin temel tedavisi cerrahidir, böbre in tümüyle veya bir bölümü ile birlikte tümörün ç kar lmas na dayan r. Doksanl y llara kadar boyutu ne olursa olsun böbrekte kitle saptand nda radikal nefrektomi operasyonu yap lmakta böbre in tamam çevre ya l dokularla beraber ç kar lmaktayd. Sonra küçük tümörlerde böbre in sadece tümörlü olan k sm ç -

13 13 kar lmas n n teknik olarak olas oldu u, böbre in kalan k sm n n fonksiyon görmeye devam edece i gösterildi. Parsiyel nefrektomi olarak adland r lan bu ameliyat geleneksel olarak büyük bir cerrahi kesi ile aç k operasyon fleklinde yap lmaktad r. Daha sonra parsiyel nefrektomi operasyonunun laparoskopik olarak da yap labilece i bildirilmifltir. Fakat cerrah n görüntü ve hareket k s tl l gibi özel teknik s - k nt lar ndan dolay Dünya da s n rl say daki merkezde uygulanm fl, bu yöntem yeterince yayg nlaflmam flt r. Son zamanlarda robotik teknolojinin devreye girmesi ile bu operasyonlar minimal invaziv cerrahinin bütün avantajlar kullan larak, teknik aç dan ise aç k cerrahiye benzer kolayl kla yap lmaya bafllanm flt r. Özellikle ABD de h zla kabul gören Robot yard ml parsiyel nefrektomi (RAPN) tüm cerrahi branfllar içinde son y llarda en fazla yayg nlaflan robotik operasyon olmufltur. ABD de 2005 y l nda parsiyel nefrektomi operasyonlar n n %20 si robotla yap l rken günümüzde bu oran %80 e ç km flt r. Son 5 y lda yap lan çal flmalarla parsiyel nefrektomi yap lan hastalar uzun dönem takip edildiklerinde radikal nefrektomi yap lanlara oranla daha az böbrek yetmezli i geliflti i, daha az kalp problemleri oldu u ve daha uzun yaflad klar rapor edilmifltir. Bu parsiyel nefrektominin önemini, özellikle geliflmifl ülkelerde de Robot yard ml parsiyel nefrektomi ye olan ilgiyi daha da art rm flt r. Günümüzde Amerikan ve Avrupa Üroloji Dernekleri Klavuzlar nda küçük ve orta büyüklükteki böbrek tümörlerinin tedavisinde parsiyel nefrektomi alt n standart olarak yer almaktad r. yap lmaktad r. Operasyonun aflamalar afla daki flekillerde s ra ile gösterilmifltir. Parsiyel nefrektomi operasyonu s ras nda robotun sa lad teknik avantajlar afla da s ralanm flt r. Çift lensli kamera sayesinde elde edilen 3-boyutlu görüntü Gerekti inde görüntüyü kat büyüterek dokular daha detayl görebilme Zum yapabilme Endowrist teknolojisi ile -6 yönde hareket kabiliyetli aletler Alt n standart olarak kabul edilen parsiyel nefrektomi e er robot ile yap l rsa elde edilecek kazan mlar afla da s ralanm flt r: deale yak n klinik sonuçlar ve kanser kontrolü Hastanede k sa süreli kal fl Düflük kan kayb Tümörün ç kar lmas ve kalan böbrek dokusunun tamirini hassas flekilde, çok iyi bir görüntü alt nda yapabilme Baz operasyonlarda kalan sa l kl böbrek dokusunu ideale yak n koruyabilme Düflük ameliyat komplikasyon oran Robot yard ml parsiyel nefrektomi: Robotik parsiyel nefrektomi operasyonu di er bütün robotik operasyonlarda oldu u gibi bat nda 8 ve 10 milimetrik küçük delikler aç larak yap lmaktad r. Aç lan bu deliklerden üç boyutlu görüntüleme sistemi, hassas kollar taraf ndan yönlendirilen ameliyat aletleri operasyon bölgesine yerlefltirilmekte ve operasyon fiekil. 1 Sa robotik parsiyel nefrektomide hastan n ve robotun pozisyonu

14 2A 2B 2C ÜPB darl nda böbrekten üreterin boflaltabilece inden daha fazla idrar üretilir, bu böbrek içinde idrar birikmesine, aflamal olarak havuzcu un, toplay c sistemin genifllemesine yol açar, bu duruma hidronefroz denir. leri aflama ÜPB darl nda hidronefroz derecesi artar, idrar süzen böbrek dokusu incelir ve böbre- in fonksyon kayb geliflir. fiekil 2A-Böbrek yüzeyinin ortaya konulmas ve tümör s n rlar n n iflaretlenmesi fiekil 2B-Böbrek damarlar n n bulunmas, atardamar n geçici olarak kapat lmas fiekil 2C-Sa lanan kans z ortamda tümörün makasla kesilerek ç kar lmas 2D 2E Bu darl klar gidermek için yap lan ameliyata piyeloplasti operasyonu denmektedir (fiekil??). Piyeloplasti operasyonu aç k, laparoskopik veya robotik yap labilir. Robotik operasyonun avantajlar ; aç k piyeloplasti operasyonundakine oranla daha küçük bir kesinin yap lmas, daha az a r duyulmas, daha k sa hastanede kal fl süresi, daha az yara enfeksiyon riski ve daha h zl iyileflme olarak say labilir. Robotun disseksiyon ve dikifl atmada sa lad teknik avantajlar sayesinde operasyon süresinin k sald da yine yap lan çal flmalarda gösterilmifltir. fiekil 2D-Tümör taban dikifli ile aç lan idrar toplay c sisteminin ve damarlar n kapat lmas fiekil 2E-Tümör ç kar ld ktan sonra kalan sa lam böbrek dokusunda oluflan kraterin özel dikifller ve klipsler yard m ile s k flt r larak kapat lmas A B B. ÜRETEROPELV K B LEfiKE DARLIKLARININ ROBOTLA OPERASYONU Böbreklerin cerrahi olarak tedavi edilebilen önemli hastal klar ndan bir tanesi üreteropelvik bileflke (ÜPB) darl klar d r. Çocukluk ça nda üriner sistem darl klar n n en s k sebebi do umsal üreteropelvik bileflke (ÜPB) darl d r. Daralma renal pelvis ad verilen böbrek içi idrar havuzcu unun hunileflerek üreter ad ndaki borucukla birleflti i noktada oluflur. Bu tür daralmalar her 1500 çocukta 1 görülür. Hastal k gebelik s ras nda böbrek ve toplay c sistemi oluflurken geliflir. Günümüzde hastalar n ço unlu u gebelik s ras nda yap lan ultrasonografilerle saptanmaktad r. fiekil 3 - Aç k (A) ve robotik (B) böbrek operasyonlar nda ameliyat kesilerinin karfl laflt r lmas ÜPB darl eriflkinlerde daha nadir görülür, sebep çaprazlayan damar bas s, böbrek tafl, geçirilmifl cerrahi veya üst üriner sistem enfeksiyonu olabilir. fiekil 4 - Piyeloplasti operasyonu

15 15 Genel Cerrahi ve Robotik Son on y lda robotik cerrahinin yayg nlaflarak kullan m daha çok ürolojik cerrahide olmas na ra men genel cerrahi ameliyatlar nda giderek artan oranda kullan lmaya bafllanm flt r. Minimal invaziv cerrahi tekniklerin, günümüz cerrahisinde kullan lmaya bafllanmas modern cerrahideki en önemli geliflmedir ve klasik aç k cerrahi tekniklere göre bir çok üstünlük içermektedirler. Günümüzde cerrahi ve teknolojik geliflmeler, cerrahlara bir çok komplike cerrahi giriflimi minimal invaziv yöntemle gerçeklefltirme olana sunar. Laparoskopik cerrahinin aç k cerrahiye, k salm fl hastane kal m süresi, azalm fl morbidite ve h zl iyileflme süresi gibi birçok avantajlar bildirilmifltir Laparoskopik cerrahi bir çok abdominal ve pelvik operasyonda popülerlik kazanmakta ve standart prosedür haline gelmektedir y l nda ilk kez kullan lmaya bafllanan robotik cerrahi sistemler, 2000 y l nda The da Vinci Surgical System (Intuitive Surgical,Inc.,Sunnyvale, CA, USA) in FDA onay almas yla intraabdominal cerrahide kullan lmaya bafllanm flt r. Robotik cerrahi sistemlerde üç boyutlu ve derinlik hissi veren do al görüfle yak n görüntü elde edilmesi, robotik kollar n uç k sm ndaki el bile i benzeri mekanizmalar n (EndoWrists) alt eksende kusursuz hassasiyette hareket kabiliyeti sa lamas, titreflimin minimuma indirilmifl olmas, robotik cerrahinin bafll ca üstünlü ü olarak kabul edilmektedir. Tüm dünyada gittikce artan say da uygulanan robotik cerrahi prosedürler, cerrahinin laparoskopiden sonraki ça olarak ön görülmektedir. ROBOT K CERRAH N N AVANTAJLARI NELERD R? Laparoskopik cerrahinin klasik avantajlar na ek olarak robotik cerrahinin en önemli avantajlar flunlard r. Op. Dr. M. Hakan Tekelio lu Özel Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Genel Cerrahi Uzman DAHA AZ A RI. Deri ve kaslara daha az travmatik yaklafl mdan dolay ameliyat sonras nda çok daha az a r hissi DAHA AZ ENFEKS YON R SK. Kar n içi organlar n ameliyat odas ndaki havayla minimum temas ndan dolay aç k cerrahiye göre belirgin olarak daha az enfeksiyon riski

16 DAHA GÜVENL CERRAH. Üç boyutlu ve büyütülmüfl görüntü, damar ve sinirlerin daha iyi görüntülenmesini ve korunmas n sa lar. Örne in robotik operasyonlar esnas nda kan kayb çok daha azd r. DAHA AZ YARA Z. 1-1,5 cm lik kesiler aç k cerrahideki cm lik kesiye göre çok daha az iz b rak r. DAHA ÇABUK Y LEfiME. Ameliyat sonras nda daha erken mobilizasyon ve daha erken a zdan beslenme hastan n daha çabuk iyileflmesini sa lar HASTANEDE KALIfi SÜRES NDE KISALMA. Hastalar n büyük bir bölümü 3. veya 4. gün taburcu edilmektedir. fie VE GÜNLÜK YAfiAMA DAHA ÇABUK DÖNÜfi. GENEL CERRAH DE ROBOT KULLANILAN ALANLAR Son on y lda robotik cerrahinin yayg nlaflarak kullan m daha çok ürolojik cerrahide olmas na ra men genel cerrahi ameliyatlar nda giderek artan oranda kullan lmaya bafllanm flt r. Özellikle kar n ameliyatlar nda mide f t, yemek borusu ve rektum gibi derin ulafl lmas zor bölgelerde çal fl rken laparoskopik cerrahiye göre teknik üstünlük sa lamaktad r. Günümüzde genel cerrahide en s k kolorektal cerrahide kullan lmakla beraber robotik sistemlerin kullan ld alanlar özet olarak flunlard r. ROBOT K KOLOREKTAL CERRAH Robotik cerrahi sistemler, kolon kanseri, rektal kanserler, divertikülit ve komplikasyonlar, enflamatuar ba rsak hastal klar baflta olmak üzere pek çok kolorektal hastal n cerrahi tedavisinde son derece baflar l bir flekilde kullan lmaktad r. Kolorektal kanserlerde minimal invaziv giriflimlerin (laparoskopi, robotik cerrahi) aç k cerrahiye göre belirgin üstünlükleri vard r. Aç k cerrahide hastalar n postop a r - ya ba l olarak mobilizasyonu ve a zdan beslenme süreleri (4-6 gün) uzamakta, buna ba l olarak ta hastanede daha uzun süre kalmakta (6-8 gün) ve günlük yaflamlar na daha geç dönmektedirler.

17 17 M DE VE NCE BARSAK CERRAH S. Mide kanserleri nedeni uygunan subtotal ve total gastrektomiler PANKREAS VE D GER SOL D ORGAN CERRAH S Pankreas tümörleri Pankreas n selim ve habis kistleri Aç k Cerrahi Robotik Cerrahi KARAC ER VE SAFRA YOLLARI CERRAH S. Kolesistektomi Karaci er rezeksiyonlar ve safra yollar cerrahisi Robotik kolorektal cerrahide ise cm lik kesilere ba l olarak ameliyat sonras a r lar daha az olmakta, ag zdan beslenme süreleri k salmakta (2-3 gün) ve hastanede kalma süreleri k salmaktad r (4-5 gün). Robotik cerrahi sistemler her türlü kolorektal hastal - n tedavisinde baflar ile kullan lmaktad r. Anatomik özelli inden dolay özellikle rektum kanseri nedeni ile uygulanan operasyonlarda, pelvis gibi dar ve derin bir alan içinde robotik cerrahi sistemlerin üstünlü ü daha çok ortaya ç kmaktad r. Onkolojik cerrahi kurallara uygun lenfatik disseksiyon yap lmas ve bu esnada özellikle cinsel ve üriner fonksiyonlar sa layan damar sinir paketinin görülerek korunmas, robotik cerrahi sistem sayesinde son derece güvenle yap lmaktad r. Bu ameliyat sonras nda hastalar n yaflam kalitesini yükseltmekte ve lokal nüks oran n düflürmektedir. Hastalar ameliyat sonras nda erken mobilize edilmekte ve erken beslenmeye bafllanmaktad r. Böylelikle hastanede yat fl süresi ve günlük hayata dönüfl süresi k salmaktad r. ENDOKR N CERRAH Böbrek üstü bezi (sürrenal) cerrahisi Tiroid cerrahisi BAR ATR K CERRAH Gastrik bypass Sleeve gastrektomi Gelecekte robotik cerrahi sistemlerde ki teknolojik geliflmeler ile birlikte komplex vakalarda robotik cerrahinin klasik laparoskopik cerrahinin yerini alaca, daha basit vakalarda ise robotik tek delikten cerrahi (Robotic Single ncision Laparoscopy) giriflimlerin standart haline gelece i düflünülmektedir. ANT REFLÜ VE M DE FITI I CERRAH S Mide f t ve buna ba l geliflen reflü tedavisi için uygulanan nissen funduplikasyonu. ÖZOFAGUS (YEMEK BORUSU) CERRAH S Özofagus kanserleri Akalazya

18 Robotik Cerrahi ile Jinekolojik Ameliyatlar Robotik cerrahi de iflik branfllar n hepsinde laparoskopiyle yap labilen tüm cerrahi ifllemleri gerçeklefltirebilmektedir. 1. Robotik cerrahi nedir? Robotik cerrahi olarak bilinen cerrahi yöntemi jinekoloji alan nda hastan n karn na büyük bir kesi yap lmadan 1 cm lik küçük kesilerden yerlefltirilen kamera ve cerrahi alet çubuklar yla gerçeklefltirilen ameliyatlard r. Asl nda art k halk n da aflina oldu u ve kapal ameliyat olarak niteledi i laparoskopi iflleminin teknolojik olarak bir üst basama olan robotik cerrahi yönteminde laparoskopide oldu u gibi hastan n kar n bofllu u içine küçük kesilerden giren mekanik kol ve aletler ve de en önemlisi 3 boyutlu bir görüntü sa layan bir kamera yard - m yla laparoskopiye göre çok daha fazla keskin görüfl, müdahale ve ifllem imkan sa lanmaktad r. Robot olarak an lan cihaz n bafl nda oturan cerrah n tüm el hareketlerini birebir olarak içerdeki robot eline aktaran ve büyütme özelli i sayesinde cerraha daha keskin ve yak ndan bir görüntü sa layan bu yöntemde cerrahi daha etkili, kolay ve hastaya daha az s - k nt verecek flekilde yap labilmektedir. Prof. Dr. lkkan Dünder Group Florence Nightingale Hastaneleri Kad n Hastal klar ve Do um Uzman 2. Hangi durumlarda robotu kullan yoruz? Robotik cerrahi de iflik branfllar n hepsinde laparoskopiyle yap labilen tüm cerrahi ifllemleri gerçeklefltirebilmektedir. Dolay s yla halk m z n kapal ameliyat diye bildi i tüm operasyonlar robotik cerrahi ile yap labilmektedir. Bunlar aras nda genel olarak prostat ameliyatlar ndan kalp damar ameliyatlar na, safra kesesi ameliyatlar ndan kad n hastal klar ameliyatlar na kadar genifl bir yelpaze s ralanabilir. Minimal invazif cerrahi olarak isimlendirilen ve ça m z n yeni cerrahi ak m olan uygulamalar bütününde amaç, hastan n sa l için gerekli cerrahiyi çevre dokulara en az zarar vererek ve mümkün oldu unca organlar koruyan bir yaklafl mla yapmakt r. Bu hastan n yarar na oldu u kadar cerrahinin baflar s ve yan etkilerinin azl aç s ndan da önemlidir. 3. Neden Robotik Cerrahi? Hastan n kar n bofllu unu küçük kesilerden giren bir kamera

19 19 ve birkaç cerrahi alet cubu u sayesinde hastan n karn nda büyük bir ameliyat yaras olmamakta, ameliyat sonras iyileflme ve normal yaflama dönme daha h zl ve kolay olmaktad r. Laparoskopinin de avantaj olan bu durumun robotik cerrahideki geliflmifl durumu ise cerrah n ameliyat etti i bölgeyi yak ndan, 3 boyutlu ve en ince ayr nt s na girerek görebilmesi küçük sinir ve damarlar ay rt edebilmesi ve korumas, aç k cerrahide cerrah elinin ve aletlerin giremeyece i ya da çevreye zarar verebilece i durumlarda bile adeta yapay bir el gibi çal flan robot cerrah n elinin d flar daki hareketlerini birebir hassasiyette içeriye aktarmakta ve ameliyat mükemmellefltirmektedir. Robot kolunun içerdeki s - n rs z hareket yetene i, ayn anda birkaç cerrahi alet fonksiyonunu yerine getirmesi, çok daha az kanamaya yol açmas ve iyileflme sürecinin daha k sa olmas robotik cerrahiye yönelinmesinin as l nedenlerindendir. 4. Ayr cal klar üstünlükleri? Yukar da da özetlendi i üzere bu yöntemin ana avantajlar n küçük (santimetre düzeyinde) kesilerden gerçeklefltirilmesi ve böylece hem yara iyileflmesi kolayl, f t k oluflumunun olmamas, estetik kayg lara yan t vermesi, hastan n normal hayat na dönmesinin çok daha k sa ve kolay olmas söylenebilir. Di er bir avantaj ise cerrah n aç k cerrahi ya da laparoskopiye göre çok daha net ve yak n gördü ü ameliyat bölgesine hakimiyeti ve cerrahinin daha etkin yap lmas d r, bu ayn zamanda daha az komplikasyon daha az çevre doku hasar ve daha kesin hasta yarar demektir. yumurtal k kistleri ( over kisti ), myom ameliyatlar ( myomektomi ) ve en önemlisi jinekolojik kanser ameliyatlar say l ve s n rl merkezde gerçeklefltirilmektedir. 6. Riskleri var m? Hastalar m za örnek vermek için kulland m z cümledeki gibi basit bir difl çekiminde ya da enjeksiyonda bile risk her zaman mevcuttur. Ancak buradaki soru risk var m d r? Yerine di er klasik cerrahi yöntemlerine göre riski nas ld r? fleklinde olursa bunun yan t kesinlike bilinen klasik yöntemlere; aç k cerrahi ve laparoskopiye göre riskleri, komplikasyon oranlar daha düflüktür olacakt r. Bugün için robotik cerrahinin dünyada h zla yay l - yor olmas, belirtildi i gibi minimal invazif cerrahi konseptinin hastaya daha az risk getiren ve baflar oran n daha artt ran bir yöntem oldu u anlafl lacakt r. 5. Türkiye de Dünya da kad n do umda robotik kullan m ne aflamadad r? Dünyada kullan lmaya bafllad ktan bir süre sonra bu robotik cerrahi cihazlar ülkemizde de kullan ma girmifltir. Dünyadaki kullan m zaman ile ülkemizde kullan lmas aras ndaki zaman fark göz ard edilebilecek sürelerdedir. fiu anda ülkemizde de dünyadaki örnekleri gibi rahimin al nmas ( histerektomi ),

20 Florence Nightingale Grubu Obezite ve Metabolik Cerrahi Merkezi Obezite çevresel, genetik ve davran flsal faktörlerin birleflmesi sonucu ortaya ç kan bir sa l k sorundur. Obezite çevresel, genetik ve davran flsal faktörlerin birleflmesi sonucu ortaya ç kan bir sa l k sorundur. Teknolojik geliflmelerin hayat stilimizde yaratt de ifliklikler, hareketsizlik, h zl ve yüksek kalorili yiyeceklerin masam z istila etmesi, g - dalardaki rafine ürünlerin artmas ve hormonlar n ve yanl fl diyetlerin etkisiyle obezite görülme s kl artmaktad r. Obezite sorunu, geliflmifl ve geliflmekte olan birçok ülke gibi ülkemizi de etkilemektedir. Yap lan çal flmalar obezite görülme oranlar n n kad nlarda %30-40, erkeklerde ise %20-25 civar nda oldu unu göstermektedir. Obezite ve diyabet konusunda Türkiye de yap lan en kapsaml çal flma olan TURDEP- II nin sonuçlar na göre Türk eriflkin toplumunda diyabet s kl - n n %13.7 ye ulaflt görülmüfltür. Diyabet s kl ndaki bu art fl do rudan obezite ile ilgilidir. nsülin direnci, kar n çevresinde artma ve kolesterol bozukluklar ile seyreden metabolik sendrom da h zla artmaktad r. Obezite Nas l Hesaplan r? Vücut Kitle ndeksi Nedir? Obezitenin belirlenmesinde en çok kullan lan ve en basit yöntem Vücut Kitle ndeksinin (VK ) hesaplanmas d r. A rl k Vücut Kitle ndeksi= (kg/m 2 ) Boy X Boy Örnekler: 1.6 m boyunda bir kifli: Doç. Dr. Yunus Yavuz Group Florence Nightingale Obezite ve Metabolik Cerrahi Merkezi E er 65 kg ise VK = 65/(1.6X1.6) =25 (Normal) E er 70 kg ise VK =70/(1.6X1.6)= 27 (Fazla kilolu) E er 80 kg ise VKi= 80/(1.6x1.6) =31 (Obez) E er 105 kg ise VK =105/(1.6X1.6)= 41(Morbid Obez) E er 155 kg ise VK =155/(1.6x1.6)=60 (Süper Morbid Obez) olarak s n fland r l r.