TÜRKĠYE BÜYÜK M ĠLLET M ECLĠSĠ

Transkript

1 TÜRKĠYE BÜYÜK M ĠLLET M ECLĠSĠ YASAMA DÖNEM Ġ YASAMA YILI 24 2 (10/136) NO.LU ÜSTÜN YETENEKLĠ ÇOCUKLARIN KEġFĠ, EĞĠTĠM LERĠYLE ĠLGĠLĠ SORUNLARIN TESPĠTĠ VE ÜLKEM ĠZĠN GELĠġĠM ĠNE KATKI SAĞLAYACAK ETKĠN ĠSTĠHDAM LARININ SAĞLANMASI AM ACIYLA KURULAN M ECLĠS ARAġTIRM ASI KOM ĠSYONU TUTANAK DERGĠSĠ 05 Haziran 2012 Salı I

2 (10/136) NO.LU ÜSTÜN YETENEKLĠ ÇOCUKLARIN KEġFĠ, EĞĠTĠM LERĠYLE ĠLGĠLĠ SORUNLARIN TESPĠTĠ VE ÜLKEM ĠZĠN GELĠġĠM ĠNE KATKI SAĞLAYACAK ETKĠN ĠSTĠHDAM LARININ SAĞLANMASI AM ACIYLA KURULAN M ECLĠS ARAġTIRM ASI KOM ĠSYONU GÖRÜġM E TUTANAKLARI 05 Haziran 2012 Salı K O N U Sayfa Üstün yetenekli ve engelli çocuklar hakkında 1:28 Ġ Ç Ġ N D E K Ġ L E R Sayfa BĠRĠNCĠ OTURUM 1:28 Prof. Dr. ġemsettin TÜRKÖZ (TÜBĠTAK Bilim Ġnsanı Destekleme Dai.BĢk.) 1:4, 4:5, 6, 8:10, 11:13, 13:14, 14, 15:20, 21:23, 24:28 Mehmet Emrehan HALICI (Ankara) 1:2, 6:8, 10 Yüksel ÖZDEN (Muğla) 2 Mustafa ATAġ (Ġstanbul) 4:5 Tülay SELAMOĞLU (Ankara) 6, 21 Recep GÜRKAN (Edirne) 11:13, 15:16 Hüsamettin ZENDERLĠOĞLU (Bitlis) 13, 21:23 Necati BĠLGĠÇ (MEB Temsilcisi) 14, 16, 21, 24 Çiğdem Münevver ÖKTEN (Mersin) 18, 24, 26 Komisyon Görevlisi 23:24 Gönül BEKĠN ġahkulubey (Mardin) 25:28 Açılma Saati: Kapanma Saati: II

3 05 Haziran 2012 Salı BĠRĠNCĠ OTURUM Açılma Saati: BAġKAN: Halide ĠNCEKARA (Ġstanbul) BAġKAN VEKĠLĠ: Yüksel ÖZDEN (M uğla) Sözcü: Çiğdem M ünevver ÖKTEN (M ersin) KÂTĠP: Temel COġKUN (Yalova) BAġKAN Değerli milletvekili arkadaģlarım, sevgili basın mensupları; hepinize hoģ geldiniz diyorum ve 5/6/2012 tarihli toplantımızı açıyorum. Bugünkü konuğumuz TÜBĠTAK tan Bilim Ġnsanı Destekleme Daire BaĢkanı Profesör Doktor ġemsettin Türköz Beyefendi yılından beri TÜBĠTAK ta çalıģıyor, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümünden. Bir yıl uzman olarak çalıģtılar. Geri kalan görevinizi de yönetici olarak mı geçirdiniz? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Evet, bir yıl uzman olarak, dört yıl da yönetici olarak görev yapıyorum. BAġKAN Sizin herhangi bir ARGE çalıģmanız var mı Hocam? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Benim var. Ben doktoramı yurt dıģında yaptım. BAġKAN Ne üzerine yaptınız? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Benim çalıģma alanım H Enerji Nükleer Fizikisi olarak geçer. Doktorayı Amerika da MIT de, Massachusetts Institute of Technology de yaptım. Benim çalıģma alanım genellikle Hadron fiziğiyle ilgili, temel parçacıklarla ilgili, temel etkileģmeler, temel parçacıklar hususunda birçok ARGE çalıģmalarım var, yayınlarım var. BAġKAN Çok teģekkür ediyoruz. HoĢ geldiniz, safa geldiniz. Geçen hafta kahvaltıdan sonra kamuoyunda çok pozitif bir karģılık bulduğun paylaģmak isterim ama bilseydim keģke daha çok fıkra öğrenirdim. Fıkra sözlerden daha etkili duruma gelmiģ. Bundan sonra görev veriyorum, herkes her geldiğinde bir fıkra anlatacak üstün zekâlı çocuklarla ilgili. Çünkü karģıdan kavramak da baģka türlü gerçekten anlatmak zordu ama mesela ondan geriye saymak hikâyesi herkese çok çok cazip gelmiģ. Bütün katılan arkadaģlara çok teģekkür ediyorum. YÜKSEL ÖZDEN (Muğla) ArkadaĢlar basında yer olan o kısmı bizim için derleyip dağıtabilirler mi? BAġKAN Tabii, tabii. Tabii, o gün Sayın BaĢkanımız, Hocamız eleģtiride bulundu bana. Sadece olanları anlattınız, ufkumuzla ilgili bir Ģey söylemediniz. dedi. Haklı bir eleģtiriydi ama ufuk çizemedik ki ufku paylaģayım. Yani henüz tespit aģamasında çünkü tarafları da tam dinlemeden bir ufuk sahibi olmak mümkün değil. Hâlâ bize dünya neler yapıyoru anlatan, biliyorsunuz, bir hoca bulamadık, anlatanlarla da bir yere varamadık. Bugün TÜBĠTAK, bence arkadaģımız bu ufuk turu açısından önemli katkıda bulunacağını düģünüyorum. Ġsmi benim dikkatimi çekti bölümün. Bilim Ġnsanı YetiĢtirme. Emrehan Bey, daha önce hiç iģiniz oldu mu bu bölümle? MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) Oldu. Bunun eski adı galiba Bilim Adamı YetiĢtirme Grubu idi değil mi? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Bilim Adamı YetiĢtirme Grubuydu yılında, yanılmıyorsam, denildi ki biz bilim adamı yetiģtirmiyoruz, sadece yetiģmeleri için destek veriyoruz ve aynı zamanda sadece erkeklere değil, bayanlara da destek verdiğimiz için daha genel bir isim olarak bilim insanı tabiri kullanalım. Bilim Ġnsanı Destekleme Daire BaĢkanlığına çevrildi, gruptan baģkanlığına çevrildi. MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) Uzun yıllar Bilim Adamı YetiĢtirme Grubuydu. Galip Karagöz Bey onun uzun müddet baģındaydı. Ben de ta öğrencilik yıllarımda burs aldığım ve müracaat ettiğimiz bir yerdi. Ankara da veya Türkiye de özellikle mühendislik alanında birçok arkadaģımız TÜBĠTAK bursiyeri olarak devletimizin bu imkânından yararlandılar. 1

4 BAġKAN Ben konuyu tahrik etmek için söylüyorum. Ki konu karģılıkla konuģularak bir anlattıktan sonra devam etsin. Bir insanı destekleme aslında bizim Komisyon baģlığına da kelimeler farklı olsa da çok yakın bir ifade değil mi? Bizim arzumuz da üstün zekâlı ve üstün yetenekli insanların yetiģtirilmesiyle ilgili değil mi? Burada belki bir spor, sanat ayrılabilir. Aslında hedeflediğimi hedefleyen bir daire değil mi burası? MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) Eskiden belki durum farklı oluyordu ama yetiģtirme deyince eğitim o iģin öğretim kısmı oluyor. Hâlbuki YÜKSEL ÖZDEN (Muğla) Üniversiteden sonra alıyor. Yani ilkokuldan itibaren hangi düzeyde proje? Peki, öyle baģlayalım. BAġKAN YaĢ sınırı yok. dedi, biraz önce sordum. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ YaĢ kategorisi olmadığını söyledim. Bilim Ġnsanı Destekleme Daire BaĢkanlığı olarak biz desteklerimizi BAġKAN Ben bitireyim, hemen aradan çekileceğim. Yani sanki siz bu ismin karģılığını bu daire baģkanlığı tam tekabül ettirebilseymiģ, mesela biz komisyonu belki de kurmak durumunda kalmazmıģız. Ben algıladığım baģlıktan. Ne yaptığınızı bilmediğim için herhangi bir Ģey söyleyemem. Ben size sözü vereyim. Bir on beģ dakikada siz neler yaptığınızı anlatın. Ondan sonra sözü arkadaģlarımıza bırakalım. Biz sizin üzerinizden aynı zamanda sistem analizi yapalım istiyorum ben bu Ģeyde, yani kurumun ne yaptığını anlamaktan ziyade sizin kurumun üzerinden bir sistem analizi yaparak gidelim istiyorum. Buyurun söz sizin. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Üstün yetenekli veya üstün zekâlı öğrenciler hep gündeme geliyor. TÜBĠTAK olarak bizler, yani Bilim Ġnsanı Destekleme Daire BaĢkanlığı olarak üstün baģarılı öğrencileri destekliyoruz. Üstün baģarılı dediğimiz zaman hepsi giriyor bunun içerisine, üstün yeteneklisi de giriyor, üstün zekâlısı da giriyor ve diğer baģarılı öğrenciler de giriyor, yani IQ sınıflandırması yapmıyoruz hiçbir Ģekilde. Bu önemli bir husus. Desteklerimiz baģarıya verilen ödül niteliğinde olduğu için daima karģılıksızdır, hiçbir karģılık talep edilmiyor. Ġlk ve ortaöğretim düzeyinde biz üstün baģarılı öğrencileri bilime yönlendirmek için, bilimi teģvik etmek için yarıģma programları düzenliyoruz ve bilim olimpiyatları düzenliyoruz. Yani bilim olimpiyatları vasıtasıyla bilime meraklı olan öğrencilere hem onlara hocalarımıza eğitim verdiriyoruz hem Türkiye de ödül veriyoruz hem de uluslararası yarıģmalara götürüyoruz. Aynı zamanda proje yapmaya meraklı olan, araģtırmaya meraklı olan öğrencilerimize proje yarıģmaları düzenliyoruz. Ortaöğretim öğrencileri arası proje yarıģmamız var, 1969 yılından beri devam eden. Sanırım siz de girmiģtiniz değil mi efendim ona? MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) Evet. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Hatırlıyorum isminizi de yıllar önce çünkü bir ara taramıģtık kimler var diye. Bu Ģekilde lise düzeyindeki ve bir miktar da ortaokul düzeyindeki öğrencilerimizi, bilime meraklı olan öğrencilerimizi yönlendirmeye çalıģıyoruz ve onlara imkânlar sunmaya çalıģıyoruz. Daha sonra biz baģarılı olan öğrencileri burs veriyoruz, lisans düzeyinde burslarla destekliyoruz bunları. Daha sonra eğer bunlar devam etmek istedikleri zaman yüksek lisan ve doktoraya, bir akademik hayat düģünüyorlarsa ve araģtırmacı olmak istiyorlarsa burslara devam ettiriyoruz. Hatta ben bir ara söylüyordum. TÜBĠTAK burslarından, baģarılı bir öğrenci lisanstan almaya baģladığı zaman neredeyse on beģ yıl süreyle burs alabiliyor. Hatta bir düğün paketi eksik diyorduk ona espri olarak. Çünkü TÜBĠTAK, öğrenmek isteyen, bilim adamı olmak isteyen veya bilim insanı olmak isteyen herkesin yanında sonuna kadar. Doktora eğitiminin sonuna değil, ondan sonrası da yanında, projelerle destekliyoruz bu sefer. BAġKAN Bize onların hepsini açacaksınız Hocam. O dediklerinizi siz içinde olduğunuz için biliyorsunuz ama ne demek istediğinizi biz hiç anlamıyoruz. Bizim seviyemize inin Hocam. Bizim seviyemize inin, bizim anlatacağımız gibi anlatın. Mesela bu pakette ne var, ne yapıyorsunuz, düğün paketi dediğiniz Ģeyin içinde ne var? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Burslar dairesi olduğumuz için biz, ağırlıklı olarak burs var, yani eğitim burslarımız var, araģtırma burslarımız var. BAġKAN Ama bunları hep doktora seviyesinde konuģuyoruz değil mi? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Lisans seviyesinde de var. 2

5 BAġKAN Lisans seviyesinde konuģuyoruz. Hocamın dediği gibi, yani doktora ve lisans seviyesinde konuģuyoruz. Buna çok yetenek destek demek benim Ģahsen çok Evet, farklılıkları yapmak ama komisyonunun ruhuna uyan baģka bir Ģeyden bahsediyoruz. Üstün gördüğümüz farklı gördüğümüz bir Ģeyi keģfetmek, yetiģtirmek, arkasından gitmek gibi falan. Biraz daha liseye doğru inelim Hocam. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Biliyorsunuz, Özel Eğitim ve Rehberlik Genel Müdürlüğünün altında üstün yetenekli öğrencilere yönelik olarak BĠLSEM ler kurulmuģ durumdaydı. Hatta bununla ilgili olarak da kanunlar çıkarılmıģtı bildiğim kadarıyla geçmiģ yıllarda, bu tür üstün baģarılı veya üstün yeteneklilerin değerlendirilmesiyle ilgili. O yüzden TÜBĠTAK direkt olarak, kanununda zaten TÜBĠTAK a verilen göreve ARGE yi desteklemek ve ARGE için bilim insanı yetiģmesini desteklemek. TÜBĠTAK a verilen temel görevi bu. Biz bu görevin dıģına çıkmıyoruz, bu görevin içerisinde kaldık her zaman için. Çok baģarılı olan öğrencilerimizin yetiģtirilmeleri hususu ancak ARGE yle iliģkili olduğu zaman biz destek veriyoruz onlara, yönlendirmeye çalıģıyoruz. Ama onun dıģında herhangi bir desteğimiz, yani kategorik olarak üstün zekâlılara yönelik bir desteğimiz söz konusu değil ama üstün baģarılı öğrenciler bize baģvurabiliyorlar ve Ģunu söyleyebilirim ki bizim olimpiyatlarda dünyaca birçok baģarılarımız var. Bu baģarıyı sağlayan öğrencilerin bir kısmı aslında üstün zekâlıdır. Biz ölçmüyoruz bunları. Hatta bir ara Millî Eğitimden istemiģtim, ölçün demiģtim. Bir kiģinin ölçülmesi yarım gün sürüyor deyince o iģ yarım kalmıģtı. Bu öğrencilerimiz gerçekten üstün zekâlı öğrenciler, nereden anlıyorsunuz diye sorarsınız, üstün zekâlı öğrencilerin kendilerine has bazı tavırları oluyor, mesela dağınık oluyorlar. Oradan anlayabiliyorsun bazılarının gerçekten üstün zekâlı olduğunu ama biz kategorik olarak onları ayırmıyoruz. Üstün baģarıyı desteklediğimiz için kim baģarılıysa fakat Ģunu da söyleyebilirim çünkü bir ara bu üstün zekâlılarla ilgili çalıģmalar yapıldığı zaman Millî Eğitimde BĠLSEM lerle ilgili bir çalıģtay yapılmıģtı, bilim sanat merkezlerinin yapısına TÜBĠTAK desteğiyle TÜSSĠDE de yanılmıyorsam yılında bir çalıģtay yapıldı. Orada bizler de destek verdiğimiz için direkt olarak bizler de ilgilendik. Daha sonra da Üstün Yetenekliler Strateji Belgesinin hazırlanması için o çalıģtay sonucunda çıkan bir karar olarak öyle bir strateji belgesi hazırlanması için BTYK ya Millî Eğitim Bakanlığı tarafından bir karar sunuldu, kabul edildi ve Millî Eğitim Bakanlığının sorumluluğunda böyle bir strateji belgesi hazırlandı ve bizler ilgili kuruluģ olarak gerekli desteği verdik. Biliyorsunuz bu BTYK kararlarında bir sorumlu kuruluģ vardır, bir de ilgili kuruluģlar vardır, destek verecek olan kuruluģlar. Sorumlu kuruluģ Millî Eğitimdi, ilgili kuruluģ ise TÜBĠTAK tı. Dolayısıyla biz de TÜBĠTAK olarak o strateji belgesinin hazırlanmasıyla ilgili gerekli desteği verdik, lojistik destek verdik, mali destek verdik. Bildiğim kadarıyla belge hazırlandı. Geçen aralık ayındaki BTYK ya sunulacaktı, sonra geri çekildi Millî Eğitim tarafından, akıbetini bilmiyorum. BAġKAN Strateji mi? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Strateji belgesinin, evet. BAġKAN Oranın neresine katkıda bulundunuz siz? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Onun organizasyonuna katkıda bulunduk ve mali yönden destek. BAġKAN Katkıda bulunmaktan kastınız ne Hocam, para mı verdiniz, yer mi verdiniz? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Yer verdik, para verdik, fikir verdik. BAġKAN Fikrin neresini verdiniz? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Yapılandırmasını özellikle. Çünkü organizasyon esnasında böyle bir strateji belgesi hazırlanacak, biz kendilerini bilgilendirdik nasıl olması gerektiği hususunda ve o çalıģtayın içeriğiyle ilgili katkıda bulunduk diyeyim. Sonra kimlerin katılacağıyla ilgili olarak katkıda bulunduk çünkü Türkiye den bu konuyla kim varsa herkesin katılmasını istiyorduk. Güzel bir belge oldu diye biliyorum. Hatta Ģeyler de ayrıldılar, devlette süreklilik biraz zor sağlandığı için sürekli kiģiler değiģiyor, Doktor Ruhi Kılıç vardı ve sonunda ne oldu bilmiyorum o belgeyle ilgili olan durumu. En son bize görüģ sordular, biz de uygundur dedik. Daha sonra ne olduğunu bilmiyorum. BAġKAN Bütçeniz ne kadar Hocam? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ TÜBĠTAK ın bütçesi mi? BAġKAN Evet. 3

6 TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ TÜBĠTAK ın 1,5 milyar lira civarında bir bütçesi var. BĠDEB in bütçesi 80 milyon lira. 81,3 milyon lira para harcadık. BAġKAN Tamamını bitiriyor musunuz? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Bitiriyoruz. Hatta Ģöyle olur: Bizim bütçemiz yetmez, her yıl bir 5 ile 10 milyon lira arasında ekstra bütçe talep ederiz TÜBĠTAK tan. BAġKAN Peki, ben sizlerin sorularına geçeyim. Soru-cevap olursa konu daha açılıyor. Mustafa Bey, buyurun. MUSTAFA ATAġ (Ġstanbul) Öncelikle hoģ geldiniz diyorum Değerli Hocam. Ben yapılacak çalıģmalar, yapılan çalıģmalarla ilgili, sorularla belki daha iyi açılır diye bazı tespitlerimi paylaģmak istiyorum. ġimdi yetenekli öğrencilerin hangi usul ve esaslarla belirlendiği noktasında TÜBĠTAK ın bir dahli var mı yoksa size belirlenenler mi yönlendirilip geliyor? BAġKAN Proje destekliyorum ben, kiģiyle ilgim yok diyor zaten. MUSTAFA ATAġ (Ġstanbul) Ben öğrenmek istiyorum. Yani bu konuda TÜBĠTAK projelerle ilgili size gelenlere destek veriyorsunuz sadece. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Tabii. MUSTAFA ATAġ (Ġstanbul) Gelmeyenlerle ilgili bir Ģey yapamıyoruz. BAġKAN Hayır, yok diyor. MUSTAFA ATAġ (Ġstanbul) Desteklenen öğrenci sayısı ne kadar, yani yıl bazlı baktığımız zaman Türkiye de? Desteklenen öğrencilerin akıbeti ne oluyor? Bu konuda bir takip metodunuz, usulünüz var mı? Yani hangi safhalara kadar siz destek verip ondan sonra kendi hâline bırakıyorsunuz veya devam ediyor? Yurt dıģına gidenlerle ilgili herhangi bir takip metodunuz, usulünüz var mı? Tabii 2007 yılından beri görev yapıyorsunuz da son yıllarda yönetici pozisyonundasınız. ġu ana kadar ülkemizin gururu olabilecek bir buluģ, icat sizin desteklerinizle yapan kiģi sayısı ne kadar? Bunları bizimle paylaģabilir misiniz? Bir baģka husus, siz hem bilim adamısınız hem de TÜBĠTAK gibi önemli bir yerde görev yapıyorsunuz, yani bunları sorarken lütfen sorgulama mantığı içinde sorduğumuzu düģünmeyin, sadece konuların biraz daha açılması yönünde belki destek olurum diye bu düģünceleri paylaģıyorum. ġu andaki eğitim sistemimizde üstün yeteneklilerin tespiti, yetiģtirilmesi, eğitimiyle ilgili uygulanan metodu yeterli buluyor musunuz? Yeterli bulmuyorsanız neler önerebilirsiniz? Yine bu soruya bağlantılı olarak, bilimsel çalıģmaların önemli unsurlarından birisi de TÜBĠTAK ülkemizde, yani üniversiteler bir tarafta TÜBĠTAK da önemli bir merkezde bulunuyor. Biraz önce sizin de ifadelerinizden Ģunu çıkardım. Strateji çalıģması Millî Eğitim Bakanlığı yaparken bir noktada bizimle istiģare ettiler, biz de önerilerimizi yaptık ama sonucunun ne olduğunu bilmiyoruz. YanlıĢ anlamadıysam böyle bir ifade kullanıldı. Buradan Ģunu çıkarabilir miyiz, kurumlar arasında yeterli ortak çalıģma yok. BAġKAN Not alabiliyor musunuz? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Çok soru oldu da alamadım. Arka arka soru Mustafa Bey sorunca Ģimdi ben de ĢaĢırdım. BAġKAN Yani birer kere alalım, dönelim sonra tekrar alalım. Otuz altı soru sorunca çok dağılıyor. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Ġsterseniz tek tek sorun, ben tek tek cevap vereyim size efendim. Kısa kısa cevap vereyim. MUSTAFA ATAġ (Ġstanbul) Birincisi sormuģtum. O tabii sizin Ģeyinizde değil. Yetenekli öğrencileri hangi usul ve esaslarla belirleyip destekliyorsunuz. Size gelenlere ancak siz destek veriyorsunuz. Desteklenen öğrenci sayısı var mı? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Evet. ġöyle bir durum söz konusu. Bursiyerlerimizle ilgili olarak bilgi verebilirim size. ġu anda 7 bin civarında bursiyerimiz var. MUSTAFA ATAġ (Ġstanbul) Yurt dıģına gidenler oluyor mu burs verdiklerinizle ve bunlarla ilgili takibiniz oluyor mu TÜBĠTAK olarak, böyle bir sorumluluk var mı? Öğrenmek için soruyorum. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Takibimiz Ģu: Yurt dıģına gönderdiğimiz bursiyerlerimizin Türkiye ye dönmelerini takip ediyoruz, dönmedikleri takdirde verdiğimiz bursu geri alıyoruz 4

7 mevzuat gereği olarak. Muhakkak Türkiye ye dönmelerini, desteklendikleri süre kadar da Türkiye de çalıģmalarını istiyoruz herhangi bir yerde, herhangi bir Ģirkette veya kurumda, üniversitede kendi alanlarıyla ilgili bir iģte çalıģmalarını istiyoruz. Onun dıģında baģka bir talebimiz yok. BAġKAN Çocuk gitti, saç telini kırmızıya dönüģtürmekle ilgili bir proje yaptı, Türkiye ye geldi, saç telini kırmızı yapacak laboratuvar yok. Ne yapacak? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ ġimdi Ģöyle bir sıkıntı vardır. Yurt dıģına Millî Eğitim de bursiyer gönderiyor. Biz fazla göndermiyoruz ama asıl Millî Eğitim gönderiyor tabii. Alanlar belirleniyor, hangi alanlarda doktora yapacakları, araģtırma yapacakları belirleniyor, o alanlarda ihtisas yapıp geliyorlar. Çok keyfî alanlar değil. Bizde de mesela yurt dıģı doktora burs programında Bilim Kurulunun belirlediği alanlar vardı, öncelikli alanlar dediğimiz. Nanoteknoloji, biyoteknoloji, gen mühendisliği, virüs araģtırmaları, yenilenebilir enerji kaynakları gibi alanlar var. Öncelikli belirlenmiģ zamanında, o alanlarda gönderiyorduk ve o kiģiler döndükleri zaman Türkiye de rahatlıkla bir üniversite, bir kamu kurumunda veya özel sektörde oluyordu. Mesela dikkatimi çekmiģti bir tanesi, Almanya ya gitmiģ -bizden önce tabii- özellikle enerji tasarruflu evler konusunda doktora yapmıģ Hollanda da, Türkiye ye döndü geldi, Bodrum da bir Ģirkette çalıģmaya baģladı. Hatta ben kızmıģtım. Biz sizi akademisyen olsun diye gönderdik, gelip bir Ģirkette çalıģın diye değil diye bakmıģtık olaya ama o da öyle bir tercihte bulundu, kendi alanıyla ilgili bir tercih olduğu için. Evet, efendim, buyurun. MUSTAFA ATAġ (Ġstanbul) ġu ana kadar ülkemizin gurur duyacağı bir buluģ, icat, sizin burs verdiğiniz öğrencilerin içerisinde çıktı mı bugüne kadar? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ BuluĢ, icat Ģeklinde tespit edebildiğimiz yok, araģtırmıģ değiliz. Onu söyleyeyim size. ġimdi, temel eksiklerimizden bir tanesi ki bunu da gidermeye çalıģıyoruz. Ġzleme konusu. Bursiyerlerimizin özellikle bizde iliģiği kesildikten sonra ne yaptıkları konusunda bir izleme mekanizmamız mevcut değildi. ġu anda TÜBĠTAK ta ARDEB de bir izleme mekanizması kuruldu. Onun bir benzeri BĠDEB de de kurulacak. MUSTAFA ATAġ (Ġstanbul) Ne zaman kuruldu o takip mekanizması? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Yeni kuruldu, daha bu sene baģladılar onlar da. Takip sistemini kurmaya baģladılar. Bizler de iki üç yıl önce talep etmiģtik ama ancak kurulabilir, sistem kolay değil. Bizler de izlemek istiyoruz bursiyerlerimizin akıbetlerini, durumlarını fakat Ģöyle bir durum var: KiĢiler -nasıl söylesembizden aldıkları destek sona erdikten sonra bizle olan irtibatlarını devam ettirmiyorlar. Mesela yüksek lisans, doktora bursiyerlerimiz bile yüksek lisansı bitiriyor, doktorayı bitiriyor, bize bildirmesi gerekirken bildirmiyor bile, biz peģinden gidiyoruz acaba bitirdi mi, bitirmedi mi, ne yaptı, bunun akıbeti ne oldu diye biz bakıyoruz. Çünkü doktorayı bitirme zorunluluğu var. Bursun karģılığı olarak yüksek lisansı veya doktorayı bitirme zorunluluğu getirdik kendilerine. Keyfî değil. MUSTAFA ATAġ (Ġstanbul) Yine TÜBĠTAK ta BAġKAN Mustafa Bey MUSTAFA ATAġ (Ġstanbul) Bitiriyorum. BAġKAN Virgül koyalım ve arkadaģlara geçelim, sonra size dönelim. MUSTAFA ATAġ (Ġstanbul) Bir oylama var, oylamaya gideceğim de sorumu sorayım, alayım cevabımı. ġu anda Türkiye de uygulanan üstün yeteneklilerin tespiti, eğitimi noktasındaki usul ve metodu benimsiyor musunuz, yeterli buluyor musunuz? Öneriniz var mı? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Türkiye de uygulanan yöntem Wisc-r denen bir yöntemle belirleniyor bildiğim kadarıyla Millî Eğitim tarafından. Bilim sanat merkezlerinde rehberlik öğretmenleri var, onlar tarafından. Aileler genellikle veya okullardaki öğretmenler öneride bulunuyorlar veya aileler getiriyor çocuklarını. Onlar belirliyorlar üstün yetenekli olup olmadığını, Wisc-r denen bir test var. Test tabii ki mükemmel bir test değil ama belli ölçüler içerisinde, hata payı da yüksek olmasına rağmen fikir veriyor en azından. Daha sonra da zaten süreç içerisinde belli oluyor, öğrencinin kapasitesi de ortaya çıktığı zaman belli oluyor. Ama TÜBĠTAK olarak bizim dediğiniz gibi üstün yetenekli öğrencilere yönelik herhangi bir yapılanmamız, bir desteğimiz söz konusu değil. Biz üstün baģarılı, d aha genel çerçevede destek veriyoruz. MUSTAFA ATAġ (Ġstanbul) Peki, teģekkür ederim. BAġKAN Ben, mikrofonu bir iki dakika kapamak zorundayım, sistemde değiģiklik yapacak arkadaģlar. 5

8 (Mikrofon kapatıldığı için bu bölüm kayda alınmadı) BAġKAN Kaydı açıyoruz. Tülay Hanım, buyurun. TÜLAY SELAMOĞLU (Ankara) HoĢ geldiniz. Siz biliyorsunuz zaten ama üstün yetenekli çocuklarla ilgili Ģöyle bir sorunumuz var. BaĢta tespitle bir sorunumuz var. Tespit ettiysek onların eğitimiyle, müfredatıyla ya da uygulamalarla ilgili sorunumuz var. Onlara da baģardıysak sonra bu çocukları nasıl yönlendirecek ya da hangi kurum üzerinden çalıģmalar yapılacak, böyle bir program var mı? Böyle bir sorunumuz var. ġimdi, biraz önce sevgili Vekilimle görüģtük. Türk Zekâ Vakfı, turkzeka.com diye Ġnternette bir sayfası vardır. Çok güzeldir. Yani oradan bir sürü genci yakaladıklarını düģünüyorum ben. Ama TÜBĠTAK bizim devletin kurumu olarak bunu yapma özelliğindeki tek kurum ya da bu sorumluluğu alan tek kurum. Böyle bir çalıģma, tanılama, TÜBĠTAK üzerinden, Ġnternet üzerinden yapılabilir durumda mı? Böyle bir çalıģma yapabilir misiniz? Yani siz eğitim bölümünde değilsiniz, o belki Millî Eğitimin ama siz tanılama bölümünde olması gereken bir kurumsunuz. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Tanılama bölümünde olması gereken bir kurum değiliz. Tanılamayı da Millî Eğitim yapıyor. Millî Eğitimin özel tanılama rehberleri var. Hocalar özel eğitim almıģ olup bu öğrencileri tanılamaya çalıģan birimler var. TÜBĠTAK ta böyle bir yapılanma söz konusu değil, yok. BAġKAN Her zekiyi bilim adamı olarak görmüyor. Her zekiyi bilim adamı olarak görmeyince benim zekiyi desteklemek gibi bir derdim yok, ben zekâ ürününü destekliyorum diyor. TÜLAY SELAMOĞLU (Ankara) Yok, TÜBĠTAK programı desteklemeli. TÜBĠTAK BAġKAN Millî Eğitim istemiyor böyle bir Ģey. TÜLAY SELAMOĞLU (Ankara) Bilim insanını destekleme diye bir programınız varsa baģta bu insanı bulabilmeniz için, çocukluğundan itibaren bu çocukları, insanları yetiģtirebilmeniz için daha önce tespit etmeniz ve demeniz lazım ki biz bunları tespit ettik ama bunlar nedir, ne değildir, bilmiyorum, kurum sen, sen, Millî Eğitim bak. Ama bunu yapacak programı yazabilecek ya da bu konuyla ilgili soruları oluģturabilecek tek kurum sizsiniz. Millî Eğitim mevcut bilgiyi tespit etme metodunu biliyor. Siz bilim insanını yakalama metodunu bilecek kurumsunuz. Yani böyle bir Ģey var mı? BAġKAN Ben cevap verebilir miyim? Ben Millî Eğitim Bakanlığıyla dün görüģtüm. Katiyen TÜBĠTAK ın ne tanı kısmında ne soru kısmında olamayacağını, kanunlarının buna izin vermediğini söyledi. Onun için hiç sorunun Ģeyi değil burası. TÜLAY SELAMOĞLU (Ankara) Yapmayın ya. BAġKAN Anca kendi kendine dert edinirse, kendi kendine görev çıkarırsa böyle bir Ģey olabilir. Yoksa o ikili arasında böyle bir Ģey yok. TÜLAY SELAMOĞLU (Ankara) Olamaz mı? Mevcut yok ama. BAġKAN O kendine görev edinmesi lazım. Öncelikle bir derdinin, sancısı olması lazım. TÜLAY SELAMOĞLU (Ankara) Çünkü Millî Eğitimin düģünce yapısı sadece mevcut bilgiyi tespit yöntemi. BAġKAN - Hiç niye sancılansın. ġimdi mevcut sancıyı çekmek varken hiçbir kurumun kendi kendine yeni sancı türleri çıkaracağını zannetmiyorum. Ben de senin gibi düģünüyorum. Senin gibi düģündüğüm için de sordum çünkü arkadaģın bugün geleceğini biliyordum ama katiyen. Hocamda da gördüğünüz gibi o refleks yok. Yapmazlar mı? Ġsterlerse yapabilirler. Ġster misiniz böyle bir Ģey Hocam? Ġstemeniz için kaç kiģiyi dürtüp kaç kiģiyi ikna edip... Buyurun. MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) Öncelikle hoģ gediniz diyorum. Size de teģekkür ediyorum Sevgili BaĢkan. Çok değerli insanla, çok önemli bir bilim insanıyla Ģu an birlikteyiz. Biz uzun zamandır konunun değiģik taraflarıyla ilgili uzmanlarla bir araya geliyoruz. Tabii buradaki bütün hepimizin derdi bir problemi çözebilmek, eğer bir yapısal çözüm karģımızda durmuyor ise de bunu önerebilecek bir altyapıyı oluģturmak. O yüzden konuklarımıza zaman zaman belki onların durumlarını aģan sorular soruyorsak onların da üzülmemelerini ben hep öneriyorum. Dolayısıyla ne olur bizi yanlıģ anlamayınız. Yani konu sizinle veya TÜBĠTAK la ilgili değil, biz çözüm beklediğimiz için aģırı heyecanlıyız. BAġKAN Ama biz buraya her gelene yarım saat, yanlıģ anlamayın diye önce bir yalvarıyoruz. MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) Evet. Çünkü gelenler kendi alanlarında çok önemli faaliyetler yapan, çoğunlukta öyle insanlar oluyor. Ben TÜBĠTAK ın bu faaliyetini de çok önemli buluyorum, Ģu an yaptığı hizmeti ve Hocamız da zaten 6

9 açıkladı. Üstün yetenekli veya zeki arkadaģlarımıza, gençlerimize dönük bir program yok. Bilim adımı, bilim insanını desteklemek gibi bir fonksiyonları var ama gene söylediler. Bu gruba giren insanların belki önemli bir bölümü bizim aynı zamanda bizim üstün yetenekli veyahut üstün zekâya sahip dediğimiz insanlar, yani önemli bir keģiģim alanı var ama bunun Ģu ana kadar ölçülmüģ, ne kadarı, yüzde kaçı uyuyor, uymuyor, bunu bilmiyoruz. TÜBĠTAK sadece baģarıyı destekliyor. BaĢarılı olmak için de üstün yetenekli olmak her zaman gerekmiyor. BAġKAN BaĢarıya zekânın ürünü desek abes bir Ģey mi olur? Yani zeki de ilgilenmiyor. MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) - Bence tam olmaz yani baģarılı olanlara baktığımızda zeki insanları çoğunlukla görebilirsiniz zekâsını, aklını, bilgisini iyi kullanan insanları görebilirsiniz ama bunu birebir birbirinin koģulu olarak tanımlamak çok belki doğru olmaz, bilimsel olarak buna karģı çıkan çok olabilir. Çünkü baģarılı olmak için belli bir yeteneğe sahipsiniz ama sebat ederseniz, çalıģırsanız, emek ortaya koyarsanız gene üstün bir baģarı elde edebilirsiniz. Tam tersi çok üstün zekâya sahip olan insanların bir kısmı da bizim baģarılı olarak kabul ettiğimiz sonuçlara belki ulaģmak konusunda kaygı da taģımıyor olabilirler. BAġKAN - Ama zaten derdimiz o değil mi? Zaten o zekâya sahip adamı deminki meziyetlerle bezeyip üretir hâle getirmek değil mi? Onların eğitiminden kastımız da bunu öğretmek değil mi? MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) Bir kere üstün yetenek ve üstün zekâlı gençlerin tespit edilmesi bence çok önemli bir Ģey ama herkese tek tip bir model önermek ille sen Ģu konuda üretim yap, faydalı ol demek çok gerçekçi de olmayabilir. Birisi belki tamamen bize çok aykırı gelen bir alanda uluslararası anlamda baģarı kazanabilecek bir sanat icra edebilir veyahut birisi de hakikaten bilim dünyasında çok önemli kazanımlar sağlayabilir. BAġKAN O zaman Ģunu diyebilir miyiz? Zekâ, üretim, baģarı arasında direkt bir iliģki yoktur diye. MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) - Çok önemli bir faydası vardır zeki olmanın ister bilim alanında ister herhangi bir alanda baģarılı olmak için çok önemli bir girdi olduğunu söyleriz ama zekâ olduğu zaman yüzde yüz bir baģarı olacak diye de bir önerme yapmak da doğru olmaz Sevgili BaĢkanım. Bence biz Ģimdi TÜBĠTAK ın çok iyi iģleyen ve bilim adamlarını destekleyen bu sistemini acaba üstün yeteneklilerin de veya üstün zekâya sahip gençlerin, öğrencilerin girmesi de iyi olur mu diye bir fikir oluģturup bu fikrimizi belki iģte bireysel olarak hocamızın fikrini sorabiliriz ama, eğer ondan aldığımız cevap ne olursa olsun eğer bizim böyle kanımız varsa TÜBĠTAK ın böyle bir görevi de aynı zamanda üstlenmesi belki oraya bir kutu daha açılmasını biz komisyon olarak önerebiliriz, bunu gene siyasi iradeye Parlamentoya sunabiliriz. BAġKAN Tabii iģte dediğim gibi hocamız yönünden bir sistem analizini gidip acaba orada da bir kutu açabilir miyiz? Onun için karģılıklı tartıģarak gitmeye çalıģıyoruz ama yine kafamız karıģıyoruz, milletin de kafası karıģıyor iģte. Bu iģin yürümemesinin tek nedeni bu. Eğer biz zekâ, üretim, baģarı arasında direkt iliģki kurduramıyorsak, kurduracak bir en azından metodoloji üretemiyorsak insanları ne fon ayırma konusunda ikna edebiliyoruz ne de tanı konusunda ikna. Çünkü adam diyor ki: Ben tanı için dünya kadar para harcayacağım. Dünya kadar insanı tanıyacağım. Niye? Ama bu çocuklar zeki, zeki oldukları için değil mi, kendilerine de dünyaya katkıları çok olacak. Orada deminki sizin söylediğiniz geliyor. Niye? O istediği yerde istediğini yapabilir, yapmak isteyebilir. Ne diyor? Projeden kaynağını alıyor, sonra tenezzül edip bana bitirdiğini bile söylemiyor. KiĢisel kariyer planlaması olan insan üzerine ben niçin vakit harcayayım, niçin burs kaynağı aktarayım, niçin laboratuvarlar açayım diye düģünce baģlayınca ip orada kopuyor hocam. MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) - Bunun tabii tek bir katmanı yok Sevgili BaĢkanım. Bu insanları bir kere diyelim ki tespit ettik. Kim tespit edecek, nasıl tespit edecek çok önemli bir soru ama o aģamayı geçtiğimizi varsayalım. Tespit ettikten sonra hani biz hep TÜBĠTAK tan bekliyoruz ya. TÜBĠTAK ben eğitimine karıģmıyorum yani TÜBĠTAK ın bir okulu yok. TÜBĠTAK bunların eğitilmesi o yüzden de yetiģtirme kelimesini bile çıkartmıģ yani yetiģtirme ve eğitime TÜBĠTAK karıģmıyor. Bilim Ġnsanı nda bile karıģmıyor ama diyor ki Bilim Ġnsanı yetiģecek olan insana: Sen baģarılı olduğun müddetçe ben sana burs vereceğim. O gene kendi üniversitesinde okuyor. Ġster yurt içinde ister yurt dıģında. Dolayısıyla çok güzel bir bence sistem. BAġKAN Çıktını ödüllendiririm ben, çıktını desteklerim diyor, deminki dediğiniz nokta MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) - Aynen destekliyorum. BAġKAN ÇalıĢırsan, gayret edersen, sebat edersen kendine bir hedef çizersen bunu destekliyorum ben, diğerleri beni ilgilendirmez, doğru. MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) - Dolayısıyla eğitim kısmına karıģmıyor. Bence biz diğer alanlarda eğitimin nasıl olması gerektiğiyle de ilgili fikirler üretmek istiyoruz ama onları bir yana bırakalım. TÜBĠTAK gibi daha önce de benzer bir sistemi 7

10 uygulayan çok önemli ciddi bir kurumumuz olduğuna göre acaba bilim insanını desteklediği gibi üstün yetenek ve üstün zekâlı gençlerimizi de aynı biçimde destekleyen bir tablo yaratılabilir mi? Bana sorarsanız BAġKAN Bursla fonlama mı diyorsun? MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) - Evet bana sorarsanız çok faydalı olur, çok iyi olabilir. ġu an öyle bir mevzuatı yok ama biz bunun olmasını, eğer herkes uygun görürse, önerebiliriz efendim. BAġKAN Buyurun hocam. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Olabilir. BAġKAN Peki hocam, bunu desteklemek için yine hayal kuralım, düģünmeye devam edelim biz. ġimdi devam edelim o dediğiniz yoldan. ġey yapalım, gelelim. ġimdi nerede bu çocuklar? Altı yaģla on yedi yaģ arası lisedeler. Nüfusları da 15 milyon civarında burada Millî Eğitim çatısı altında bizim muhatap olup ulaģabileceğimiz bir üstün yetenek ya da zeki dediğimiz grup var. Bunların içinden de iki diyelim oldu 500 bin tane de çocuğumuz var diyelim. Bu rakamda anlaģalım, yürüyelim Ģimdi. Ne yapıyoruz? Siz TÜBĠTAK sınız siz de Millî Eğitimdeki 500 bin çocuksunuz. Ne yapıyoruz hocam? Nasıl sizle irtibat? ġu anda yaptıkları Ģu: Ben etrafımda nereye baksam çok seviniyorum, görüyorum benim yeğenim de birincilik ödülü alanlardan birisi TÜBĠTAK ta. Ama böyle etrafıma bakınca o kadar çok görmeye baģladım ki bu TÜBĠTAK tan ödül alanları yani herkese mi acaba dağıtılıyor, sırf teģvik ve moral olsun diye düģünmeye baģlamıģtım. Yoo sonra baktım ki öğretmeni iyi olan bir proje müracaatını bilen, iyi bir okul yöneticisi olan okullarda çocuklar teģvik ediliyorlar, teģvik edilince de bu sonuçla buluģuyorlar yoksa diğeri harikalar da yaratsa öyle bir öğretmeni yoksa, öyle bir okul müdürü yoksa, öyle bir proje yazma kabiliyeti yoksa maalesef bunlardan yararlanmıyor. ġimdi o 500 bini TÜBĠTAK ta buluģmak için bir Ģey önermemiz lazım bizim Necati sen de düģün tabii. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Efendim bu üstün yeteneklilerle ilgili sorunu birkaç kategoriye ayırırsak. Bir tanılama sorunu var. BAġKAN Tanıladık 500 bini. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Bir eğitim sorunu var. BAġKAN O da Millî Eğitim çatısı altına yapıyoruz. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Eğitimin fonlanması sorunu var. Yani üç farklı sorun söz konusu. BAġKAN Eğitimin fonlanması derken. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Yani burs verilmesi yani ailenin üzerinden çocuğun ekonomik yükünün kaldırılması veya çocuğun daha baģarılı olması için bir teģvik mekanizması altında oluģturulması gibi. BAġKAN Hocam, bu okul çatısı altında ya, bu okul çatısı altında Ģöyle bir Ģey olacak: Ya ayrı sınıf ya dikey geçiģ ya üniversiteyle çocuğun eğitimini daha çok hızlandırır olması. Bunun için yaz kamplarına gönderilmesi, bunun için ek ders alması olabilir üniversite hocalarından, gerekirse yurt dıģına yani üç, dört tane alanı var. Burada bu çocuklara anne bu çocuğun gitmesi gereken yere götüremiyor parası yok. Belki bu çocuğun araģtırma yapacağı yer Samsun da, Ġstanbul da, bu çocuğun Samsun a götürülüp bir ev tutulması lazım yani kaynakları da netleģtirelim ki siz hani ona para veriyoruz buna para veremiyoruz diyebilirsiniz haklı olarak. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Biraz önce söylemiģtim bu çocukların özel psikolojik gereksinimleri var. Bunları yurtlara toplamak, belli okullara toplamak, ailelerinden koparmak baģka sorunlar doğurabiliyor fakat bir yere toplamadan da bunlara bir eğitim de veremiyorsunuz, bu da ayrı bir sorun. Mesela ben bir ara bu iģlerle ilgilenmeye baģladığım zaman bu Nevada da Davidson Akademi denen bir akademi var. Üniversitenin içerisinde kurulmuģ. Üstün yetenekli öğrencileri kabul eden bir kolej gibi bir yer. Çocukların yetenekleri doğrultusunda, gerekirse müzik, sanat veya bilim gibi. fakat dersleri verenler de akademisyenler genelde üniversitenin bünyesinde kurulduğu için ve bunlar çocukların aileleriyle birlikte gelmelerini istiyorlar. Amerika nın dört bir tarafından aileler Nevada da ev tutuyorlar. Bu bilgiyi size daha önce göndermiģtim Miray Hanımla, bizden gelen bir elemanla göndermiģtim. Size tavsiye ediyorum, oranın görülmesi gerekiyor yani oradaki eğitim sisteminin sırf üstün yeteneklilere yönelik olarak Nevada da Davidson Akademi diye geçiyor bu. Orada benim dikkatimi çeken husus Ģuydu: Bu üstün zekâlı öğrenciler çok hızlı kavradıkları için ve çok da hızlı öğrendikleri için bunlara eğitim verecek olan öğretmenlerin normal lise 8

11 öğretmenleri bunlara hitap edemiyor, bunlara biraz daha bilgisi çok daha derin olan üniversite hocalarının hitap etmesi gerekiyor, ders vermesi gerekiyor. O nedenle de fakülte içerisinde kurmuģlar ve oradan eğitim alıyorlar. Fakültede derslere gidiyor öğrenciler gerekirse, o Ģekilde bir uygulama da var. Sınıftaki ders yeterli gelmiyor öğrenciye daha derin bilgi elde etmek için fakültedeki derslere katılıyor. Bu mekân bütünselliğini de sağladıkları için bu çok önemli. Öğrencilerin bana sürekli ileti Ģeklinde onlar sürekli broģür gönderiyorlar, orada öğrenciler memnuniyetlerini ifade ediyorlar devamlı olarak fakat Ģey çok önemli, orada bu psikolojik gereksinimlerinden dolayı baģka sorunlara yol açmaması için aileleriyle birlikte geliyorlar, okul çevresinde yer tutuyorlar aileleri, destekleyebilen aileler çünkü ücretli bir yer bildiğim kadarıyla orası da. Böyle bir model geliģtirmiģler. O model içerisinde o öğrencilerden çok baģarılı olanlar da var. Amerika daki talent search dedikleri birkaç tane programda çok baģarılı olanlar var. ISF proje yarıģmalarında baģarılı olan öğrenciler var. Bizzat kendileri de zaten baģarılarını ön plana çıkarıyorlar o Ģekilde. O model bana uygun gözüküyor. BAġKAN Hocam bu Nevada daki modelde Ģimdi bir fakültenin çatısı altında kurulmuģ. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Üniversitenin içerisinde kurmuģlar. BAġKAN Üniversitenin alanı ne? Sosyal bilimler mi fen bilimler mi? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Hepsi var bildiğim kadarıyla, üniversiteler genellikle orada çok fazla kategorize olmuyor, bütün birimler vardır. BAġKAN Peki. Gelelim bu hangi yaģ grubuna veriyor üstün yeteneklilerin dediğiniz Ģey? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Orta öğretim yaģ grubu. BAġKAN Orta öğretimden baģlıyor, orta öğretime açmıģ yani. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Evet. BAġKAN Orta öğretimin içinde hangi dalların eğitimini veriyor? Sosyal bilimler, fen bilimler mi, sadece fen bilimler mi? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Hepsi var efendim. BAġKAN Tamam. Sosyal bilimleri de fen bilimleri de farklılaģtırma programlarıyla TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Aynı Ģekilde sanat da vardı, müzik de vardı çünkü bazıları müziğe çok meraklı. BAġKAN Bu fen eğitimi alan tek okul çatısı altında. Fen eğitimini alan fen bilimleri fakülteleriyle, sanat eğitimleri alan sanat bilimleri fakülteleriyle, sosyal fakültelerle herhalde iliģkilendirmiģler. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ ĠliĢkilendirmiĢler bir Ģekilde. Oradan hocalar gidip derslere giriyor veya öğrenciler oralara gidip BAġKAN Bu çocukların seçimiyle ilgili ne yapıyorlar Hocam? Orta öğretime nasıl seçiyorlar çocukları hatırlıyor musunuz? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Genellikle baģvuruların çeģitli dönemleri var, baģvuru dönemleri var. BaĢvuruları kendi kriterlerine göre değerlendiriyorlar. O Ģekilde seçiyorlar, ayrıntısını bilmiyorum çok fazla, gidip görmedim çünkü. BAġKAN Kendi özel kriter ÇĠĞDEM MÜNEVVER ÖKTEN (Mersin) 2006 yılında kurulmuģ Nevada da, parasız bir halk okulu, enteresan. Üstün yetenekli çocuklar için bir okul. BAġKAN Nasıl seçiyormuģ yazıyor mu? ÇĠĞDEM MÜNEVVER ÖKTEN (Mersin) Yazmıyor. Üniversitede olan öğretmenler tarafından bu üstün yetenekli öğrenciler eğitim görüyor. Bu üniversite karģılıyor aynı zamanda yani üniversite BAġKAN Özel okuldan bahsediyoruz. ÇĠĞDEM MÜNEVVER ÖKTEN (Mersin) Özel değil bu halk okulu. BAġKAN Yani eğitim programı özeldir herhalde, özel yetenekli olduğuna göre. ÇĠĞDEM MÜNEVVER ÖKTEN (Mersin) Tabii ki evet. 9

12 BAġKAN Vakıf üniversitesi kendi gelir kaynaklarıyla değil çünkü devletin öyle bir süspanse etme durumu yok orada. Üniversitenin TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Orada var herhalde, kamu kaynaklarını da kullanıyorlar bildiğim kadarıyla. Yani Amerikan Hükûmeti bu üstün yetenekli öğrencilere yönelik fonlar ayırıyor. Onlar da önemsiyorlar bu konuyu. Son dönemlerde daha da artan bir önem Yani bu potansiyeli değerlendirmek istiyorlar. Bu beģeri potansiyeli ülkenin, toplumun yararına değerlendirmek istiyorlar. BAġKAN Özel bildiğiniz bir burs türleri var mı? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Tam bilmiyorum efendim çünkü alanım olmadığı için tam olarak. Ben sadece o dönemde biraz ister istemez Türkiye deki bu üstün yeteneklilerle ilgili gerek sistemlerin çalıģması gerek strateji belgesi hazırlanması aģamasında biz internette bir tarama yapmıģtık. BAġKAN Peki bir Ģey soracağım ben. Yani kiģisel merakım. VatandaĢ olarak merak ediyorum. TÜBĠTAK ne ar-ge, değil mi? Neyi araģtırır? Çağın ve teknolojinin getirdiği yenilikleri değil mi, ihtiyaçları hatta bazen bizim düģünemediklerimizi düģünür önceden ar-ge yapacak ki araģtırır. MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) - Bilimsel ve Teknik AraĢtırmalar zaten adı. BAġKAN Tamam. Bu üstün zekâlı çocukları görüyoruz ki son on yıldır dünya hareket hâlinde yani tarihlere baktığımızda iki bin sonrası görüyoruz, dünya hareket hâlinde. Dünya hareketlenirken bir Ģeye doğru. Mesela TÜBĠTAK niye hareketlenmez? Hani kendi niye sancılanmaz? Yani dünya bir Ģeyi fark ediyor, bir Ģey yapıyor, bir araģtırma yapıyor, bir çalıģma yapıyor, bir kurum kuruyor, bir model geliģiyor. Yani bunun millî eğitimle falan illa bir Ģey yapması gerekmiyor. TÜBĠTAK ın niye böyle bir sancısı olmaz mesela? Olursa kimin olması lazım baģkanının mı olması lazım, daire baģkanının mı olması lazım, üniversitenin mi olması lazım, kimin sancılanması lazım? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Efendim TÜBĠTAK hareketlenmiyor, sancılanmıyor diye bir Ģey söylemek pek doğru olmaz. ġunu söyleyebilirim: Bu TÜBĠTAK ta göreve baģladığım dönemlerde ki bundan önceki yönetim özellikle Ģey üzerinde duruyordu, kapasite geliģtirme tabir ediyorlar. Yani Türkiye de yeterli araģtırmacımız yok, Avrupa standartlarının çok altındayız biz her alanda hiçbir ayrım yapmaksınız her alanda araģtırmacı yetiģtirmeliyiz, her alandaki projeleri desteklemeliyiz Ģeklinde bir anlayıģ vardı fakat son yıl içerisinde 2011 den itibaren öncelikle alanlar kavramı iģin içine girmeye baģladı. Bilim teknoloji ve yenilik strateji belgesinde strateji belgesinde öncelikli alanlar, bu enerji, su ve gıdayla baģladı ve yatay ve dikey alanlar olmak üzere strateji belgesinde, web sayfamızda vardır strateji belgesi. Orada öncelikle alanlar artı kaynaklarımızı ülkenin kaynaklarını öncelikli alanlara kaydıralım Ģeklinde bir yaklaģım doğdu ve bununla ilgili programlar açıldı, yeni açıldı bu programlar. ġunu da söyleyebilirim: Bizler de buna paralel olarak BĠDEB olarak biz de öncelikli alanlar burs programı baģlatacağız ayrıca. Diyeceğiz ki öğrencilere: Bak bu öncelikle belirlediğimiz bu alanlarda doktora yapacaksanız size burs vereceğiz daha fazla. Böyle bir yapılanmaya gidiyoruz. Fakat TÜBĠTAK bilimsel ve teknolojik sosyal bilimler TÜBĠTAK ın içerisine sonradan dahil olmuģ olan bir kısım, onu söyleyebilirim. O yüzden ağırlıklı olarak TÜBĠTAK temel bilimlerde veya teknolojik alanda destek veriyor ve araģtırma yaptırıyor veya yapıyor diyelim, enstitülerimizin hepsi teknolojik alandadır, Van daki enstitüler olsun, buradaki enstitüler teknolojik alandadır ve ülkenin ihtiyaçları doğrultusunda orada stratejik diye belirleyebileceğimiz konularda araģtırmalar yapıyor kendisi ve aynı zamanda üniversitelerdeki araģtırmaları da destekliyor. Bir de öncelikli alan diye tabir ettiğimiz alanlar, açıklandı bunlar, ilk olarak kömürden baģladılar, enerjiden baģlandı arkası da gelecek bunların, kadar bildiğim kadar bir alt alan söz konusu. Sürekli çağrıya çıkılacak ve bilim adamlarımızı yönlendiriyoruz. ġimdiye kadar yönlendirme yoktu. Bilim adamı diyordu ki: Ben Ģu konuda araģtırma yapacağım, TÜBĠTAK a baģ vuruyordu, TÜBĠTAK ta prosedürler yerine getirdikten sonra, paneller, değerlendirmelerden sonra destek çıkıyorsa destekliyordu. Bu süreç devam edecek ama kaynaklarımızın büyük bir kısmını veya bir kısmını -artık bilemiyorum ne kadarını ayıracak yönetim- bu öncelikli alanlara ayıracaklardır. Diyecek ki bilim adamlarına bak bu öncelikli alanlarda bilim yaparsan sana daha fazla ödeyeceğim, daha fazla araģtırma projesi vereceğim, daha fazla destek vereceğim Ģeklinde bir teģvik edici bir mekanizma kuruluyor. BAġKAN Ama bu alanlardan birinde bu yok. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Sosyal bilimler TÜBĠTAK ın içerisinde bir grup. 10

13 BAġKAN Bu bayağı bayağı bir fen bilimi hocam, sosyal bilim falan değil. Bu iģte belki çeliģtiği, çakıģtığı Ģey, bu bayağı bayağı bir fen bilimi sosyal bilim falan değil bu ya. HÜSAMETTĠN ZENDERLĠOĞLU (Bitlis) Strateji belgesi BAġKAN - Yok onu çalıģacağız, akģam 5 te Ģey var, strateji belgesi okuyalım. Buyurun. RECEP GÜRKAN (Edirne) - Üstün baģarıyı nasıl tanımlıyorsunuz yani parametreleriniz neler? BAġKAN Üstün baģarıya o konuda proje var. RECEP GÜRKAN (Edirne) - Üstün baģarılıların projelerini destekliyorlar öyle değil mi? BAġKAN - Ama proje yani sonuç var ortada. RECEP GÜRKAN (Edirne) Ama yani bir kriteri olması lazım. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ ġimdi mesela biz burs verirken yüksek lisans ve doktora bursu verirken veya lisans bursu verirken kullandığımız kriterler nedir diye sorarsanız mesela lisans bursu verirken,ģu anda o programın biraz kapasitesi daraltıldı, üniversite sınavlarındaki baģarısına göre bakıyorduk, ilk 5 bine giren idi ölçü. Yüksek lisans, doktora bursu verirken ağırlıklı not ortalamasıyla ALES puanını esas ölçü olarak alıyorduk. Buna göre öğrencileri sıralıyorduk. Bütçe imkânları içerisinde ilk 500 öğrenci, öğrenci, öğrenci ne ise RECEP GÜRKAN (Edirne) Sayısal bir değerlendirme söz konusu. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Öyle olmak zorundayız bir Ģeyinde. RECEP GÜRKAN (Edirne) Ġtiraz etmiyorum. Öğrenmek açısından soruyorum. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Tabii. MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) - Bize en uyan lisans bursu. Kaç kiģi lisans tahminen biliyor musunuz hocam, lisans bursu alan? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ ġu anda civarında bursiyerimiz var lisans bursu alan. MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) - Onlara aylık yardım miktarı ne kadar? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Aylık 500 lira veriyoruz. Uzun bir süredir de artmadı onu söyleyebilirim. Yalnız BAġKAN Bu 500 ün karģılığında bir belge falan istiyor musunuz, bir masraf bir Ģey? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ ġimdi Ģöyle olmuģ yok, istemiyoruz sadece burs olarak verdiğimiz için. KarĢılıksızdır bunlar. Fakat Ģu Ģartı koyduk iki sene önce: Biz bursiyerlerimizin bir baģarı durumlarına bir bakalım dedik. Biz bunları baģarılı kabul ettiğimiz için üniversite ilk sınavda ilk bine, iki bine girmiģ olan öğrencilerde direkt baģarılı kabul ettiğimiz için sormadan veriyorduk. Sonra dedik ki bir bakalım yani bunlar nedir baģarı durumları? Biraz baktık ki beklediğimiz gibi değil. Üniversitede öğrencilerimiz özellikle biliyor musunuz bilmiyorum, bu üniversite sınavlarına girerken öğrenciler herhalde çok çalıģtıkları için birinci sınıfta biraz baģ aģağı gidiyorlar, bütün üniversitelerde durum böyle. Bundan dolayı bir baktık ki çoğu öğrencilerimizin bir kısmı, hepsi değil, üçte 1 i falan civarında beklediğimiz baģarıyı tutturamıyordu. BaĢarı kriteri getirdik bursun devamı için. Minimum 2,5 koyduk ki mevcut bursiyerleri de kurtarsın diye. ġu anda 2,5 un altına düģerse not ortalaması bursunu bir iki dönem durduruyoruz, ondan sonra da ancak BAġKAN Siz ilk bine girene veriyorsunuz yani veya 500 RECEP GÜRKAN (Edirne) - Lisans bursu mu? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Lisans bursuydu bu. RECEP GÜRKAN (Edirne) - Yani öğrenim görmekte olanlara verilen burs. Yüksek lisans ve doktora ayrı. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ O lisans bursunun temel amacı Ģuydu onu da belirteyim size de: Biz biliyorsunuz ar-ge yi destekliyoruz ve ar-ge yapacak olan insanları destekliyoruz veya özendiriyoruz ar-ge yapmaları için, bilim insanı olmaları için. O lisans burs programının temel amacı öğrencilerimizi temel bilimlere teģvik etmekti. Fakat Ģunu gördük, onu söyleyeyim size: Ġlk beģ bine girip de temel bilimleri seçen öğrenci sayısı çok az. RECEP GÜRKAN (Edirne) - ĠĢ bulamıyorlar da ondan. 11

14 TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Yani fizikten 5 kiģi, kimyadan 10 kiģi, biyolojiden 3 kiģi bu Ģekilde gidiyordu rakamlar. Bunu bildireyim size yani. RECEP GÜRKAN (Edirne) - Peki ben iki soru daha sorabilir miyim Sayın BaĢkanım? BAġKAN Tabii tabii buyurun. RECEP GÜRKAN (Edirne) - Birincisi yani BAġKAN O virgülü unutmayalım hocam, siz okulsunuz TÜBĠTAK 500 bin çocuk var, 500 bin çocuğu TÜBĠTAK la nasıl iliģkilendireceğiz? MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) bin çok büyük bir rakam efendim. BAġKAN Tamam 100 binde anlaģalım. Bir yerde anlaģacağız çünkü bir Ģeyi önermemiz için yani onların bir rakamla muhatap olması lazım. MEHMET EMREHAN HALICI (Ankara) - Ama biz daha önce aramızda konuģuyorduk ya hani üstün zekâlı veya üstün yetenekli dediğimiz zaman neyi hedefleyeceğiz? Yani yüzde 1, yüzde 2 lik dilim mi yoksa BAġKAN Tamam siz düģünün ideal bir rakam bulun söyleyeyim onunla ilgilensinler. Buyurun. RECEP GÜRKAN (Edirne) Hocam birinci sorum Ģu: Size varsayıyorum, yılda bin tane proje baģvurusu yapılıyor. Kaçını kabul ediyorsunuz, yani böyle bir oranınız? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Bize yıllık olarak ben hep 5 bin diyorum da tanıtım toplantıları düzenliyoruz biz üniversitelerde, 81 ile gidiyoruz. Sürekli dolaģıyoruz. Geçende Bitlis, Van, Hakkâri ye gittim. Herhâlde önümüzdeki haftalarda da Batman, ġırnak, Siirt taraflarına gideceğim yani Türkiye yi dolaģıyoruz, iki grup halinde TÜBĠTAK. Kendi programlarını tanıtıyor. Nasılı baģarılı bir proje baģvurusu yapılabilir konusunda da akademisyenleri bilgilendiriyoruz. Bunun ötesinde de baģında bulunduğum daire bilimsel proje yazma etkinliklerini destekleme kararı aldık onunla ilgili bir program hazırladık. 37 tane kadar baģvuru oldu, bunlar değerlendirildi, yanılmıyorsam 18 tanesi kabul edildi panellerde ve 18 tanesi de desteklendi. Bu yaz döneminde de akademisyenlere nasıl baģarılı proje baģvurusu yapabilirler veya proje yazabilirler konusunda eğitim veriliyor. Buna niye ihtiyaç duyduk diye sorarsanız, Ģimdi bu bazen tabii BAġKAN Ben de girebilir miyim o kursa? TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ Herkes girebilir efendim. RECEP GÜRKAN (Edirne) Gelen projelerin çoğu Ģekil açısından reddediliyor çünkü. TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ ġimdi bir Ģekil olayı var, o doğrudur. Dört ilâ beģ bin civarında bir proje baģvurusu oluyor AraĢtırma Destek Daire BaĢkanlığına gelen proje baģvuruları, akademisyenlerden geliyor bunlar. Bunların bir kısmı Ģekilsel yönden gidiyor, iade ediliyor diyeyim, ret değil aslında, onu söyleyeyim iade oluyor Ģekilsel. RECEP GÜRKAN (Edirne) YaklaĢık bir oran verebilir miyiz? Mesela dört bin baģvuruda TÜBĠTAK BĠLĠM ĠNSANI DESTEKLEME DAĠRE BAġKANI PROF. DR. ġemsettġn TÜRKÖZ ġekilsel iadelerin oranını bilmiyorum da toplam iadelerin oranını biliyorum. Bunların yaklaģık olarak dünya standartları da böyle aslında onu da söyleyeyim size yani çok farklı değil. Projelerin dörtte 1 i kabul ediliyor, 800 ile 1000 arasında her yıl bir proje kabul ediliyor diğerleri panellerden iade ediliyor. Sebebi de Ģu: TÜBĠTAK baģarıyı desteklediği için projeler birbiriyle yarıģmıyor. Ben Ģunu açıkça söyleyebilirim size: 2009 yılındaki -bir ekonomik bir kriz vardı ülkede bir parça- o dönemdeki bir altı aylık dönem hariç TÜBĠTAK ta bir para sorunu olmadı. Yani devletimiz yani TÜBĠTAK ne istediyse hep verdi. Her yıl 100, 150 milyon liralık bir ek bütçe aldı TÜBĠTAK her zaman için. Biz baģarıyı desteklediğimiz için projeler birbiriyle hiçbir zaman yarıģmadı. Orada baktığımız Ģudur bizim: Dokuz skalası üzerinden paneller değerlendiriyor. Altı ve daha yüksek aldıysa ki bu 100 üzerinden 66 ya falan tekabül ediyor, büyük oranda destekleniyor bu projeler ama bu gelen projelerin dörtte 3 ü altının altında alıyordu, sıkıntı buydu. Çok çeģitli nedenleri var bunun. RECEP GÜRKAN (Edirne) Son bir soru sorayım hocam. Gelen projeler sosyal bilimler, sayısal bilimler kategorize edebilir miyiz yani destek verilenleri söylüyorum, kastediyorum ama yani projeye destek veriyorsunuz yılda bunların atıyorum 900 ü sayısal bilimler, 100 ü sosyal bilimler. 12