ADSEL İNŞAAT TAAH. NAK. TUR. MAD. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ

Transkript

1 ADSEL İNŞAAT TAAH. NAK. TUR. MAD. AR NO LU II. GRUP BAZALT OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU ARTVİN İLİ, ARHAVİ İLÇESİ, DİKYAMAÇ KÖYÜ MEVKİİ ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu ppm kirlilik önleme ve yönetimi dan. müh. inş. taah. san. ve tic. ltd. şti. Mustafa Kemal Mah. Dumlupınar Bulvarı No: 266, Tepe Prime İş Merkezi, B Blok No: 85, ANKARA Tel: (312) Fax: (312) e-posta : ppm@ppm.com.tr www. ppm.com.tr Yeterlik Belge No: 33 ANKARA NİSAN

2 Proje Sahibinin Adı : Adresi : ADSEL İNŞ. TAAH. NAK. TUR. MAD. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ Çiftlik Cad. No: 75/1-2 Beştepe/ANKARA Telefon Numarası : (0 312) Faks Numarası : (0 312) Projenin Adı : Proje Bedeli : Proje İçin Seçilen Yerin Açık Adresi (İli, İlçesi, Mevkii) : Kırma-Eleme Tesisi ÇED Raporu TL Artvin İli, Arhavi İlçesi, Dikyamaç Köyü Mevkii Projenin İçin Seçilen Yerin Koordinatları, Zone : Proje için seçilen yerin koordinatları ve proje kapsamında bulunan ünitelere ait koordinatlar, ÇED Raporu Bölüm 2, Tablo 2 de verilmiştir. Projenin ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Yeri (Sektörü, Alt Sektörü) Proje, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Ek I Listesi 28.Maddesi a) 25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık işletme kapsamında yer almaktadır. ÇED Raporu nu Kuruluşun Adı: Hazırlayan PPM Kirlilik Önleme ve Yönetimi Dan. Müh. İnş.Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ÇED Raporu nu Hazırlayan Kuruluşun Adresi, Telefon ve Faks Numaraları : ÇED Raporunu Hazırlayan Kuruluşun Yeterlik Belgesi No su, Tarihi: Mustafa Kemal Mah. Dumlupınar Bulvarı No: 266 Tepe Prime İş Merkezi B Blok No:85, Çankaya/ ANKARA Tel: Fax: Belge No: 33 Tarih: ÇED Raporu nun Tarihi (Gün, Ay,Yıl):

3 İÇİNDEKİLER LİSTESİ İçindekiler Listesi Tablolar Listesi Şekiller Listesi Ekler Listesi Kısaltmalar i iv vi vii viii BÖLÜM 1: A) Projenin Tanımı ve Amacı... 1 a) Tanımı... 1 b) Ömrü... 3 B) Çıkarılacak malzemenin fiziksel, kimyasal ve mineralojik özellikleri ve kullanım amaçları... 4 BÖLÜM 2: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU:... 6 Proje yer seçimi (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi)... 6 BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI: Projenin zamanlama tablosu Projenin fayda-maliyet analizi Diğer hususlar BÖLÜM 4: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN VE PROJENİN ETKİ ALANININ ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ:(***) Fiziksel ve Biyolojik çevrenin özellikleri ve doğal kaynakların kullanımı: Meteorolojik ve iklimsel özellikler Jeolojik özellikler a) Bölge Jeolojisi (İlgili kesitler ve haritalar) b) Çalışma alanı ve jeolojisi (İlgili kesitler ve haritalar) Hidrojeolojik özellikler (İlgili harita ve kesitleri) a) Sahanın genel karakteri b) Yer altı su seviyesi c) Yer altı suyundan faydalanma durumu (Mevcut her türlü keson, derin, artezyen v.b. kuyu) Hidrolojik özellikler (İlgili harita ve kesitleri) a) Projenin göl, baraj, gölet, akarsu ve diğer sulak alanlara göre konumu b) İçme, kullanma, sulama amaçlı kullanım durumları Toprak Özellikleri a) Toprak Yapısı ve Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfı b) Yamaç Stabilitesi c) Sahanın Erozyon açısından durumu d) Doğal bitki örtüsü olarak kullanılan mera, çayır v.b Tarım ve Hayvancılık a) Tarımsal gelişim proje alanları b) Sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü c) Ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları d) Hayvancılık türleri, adetleri ve beslenme alanları Flora ve Fauna a) Türler, endemik türler, yaban hayatı türleri ve biyotoplar, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler, b) Nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların yaşama ortamları, bunlar için belirlenen koruma kararları i

4 c) Av hayvanları ve bunların popülasyonu ile yaşama ortamları Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Arkeolojik Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel koruma alanları, Turizm Bölgeleri) Orman Alanları a) Ağaç türleri ve miktarları veya kapladığı alan büyüklükleri b) Ormanın teknik özellikleri (Kapalılığı, cari artım, hektardaki servet) c) Ocak yerinin işlendiği mescere haritası ve yorumu d) Saha döküm tablosu e) Sahanın yangın görüp görmediği Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Sınırlandırılmış Alanlar vb.) Peyzaj Değeri Yüksek Yerler ve Rekreasyon Alanları, Diğer Özellikler Sosyo-Ekonomik Çevrenin Özellikleri: Ekonomik Özellikleri (Yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler) Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus) Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri) Sağlık (Bölgede mevcut endemik hastalıklar) Diğer Özellikler BÖLÜM 5: PROJENİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER: (Bu bölümde projenin fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri tanımlanır; bu etkileri önlemek, en aza indirmek ve iyileştirmek için alınacak yasal, idari ve teknik önlemler ayrı ayrı ve ayrıntılı bir şekilde açıklanır.) Üretim sırasında nerelerde ve ne kadar alanda hafriyat yapılacağı, hafriyat sırasında kullanılacak malzemeler, patlayıcı maddeler, hafriyat miktarı, nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları, Suyun temin edileceği kaynaklardan getirilecek su miktarı, içme ve kullanma suyu ve diğer kullanım amaçlarına göre miktarları, Proje kapsamındaki ulaştırma altyapısı planı (ulaştırma güzergahı, şekli, güzergah yollarının mevcut durumu ve kapasitesi, hangi amaçlar için kullanıldığı, mevcut trafik yoğunluğu, yerleşim yerlerine göre konumu, yapılması düşünülen tamir, bakım ve iyileştirme çalışmaları vb.) Proje sırasında kesilecek ağaçların tür ve sayıları, etkilenecek tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu işlerin yapılacağı, orman yangınları ve alınacak önlemler, Elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, arazi kullanım kabiliyeti, Üretimde kullanılacak makinelerin, araçların ve aletlerin miktar ve özellikleri, Üretim sırasında tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin kullanım durumları, taşınmaları ve depolanmaları, Kullanılacak üretim yöntemleri, üretim miktarları, Depolama işleminin ne şekilde gerçekleştirileceği, miktar ve sevkiyatı, İçme ve kullanma amaçlı suların kullanımı sonrası oluşacak atık suların ve üretim sırasında açığa çıkacak suyun miktarı ve bertarafı, Üretim sırasında toz kaynakları ve çıkacak toz miktarı, Üretim sırasında meydana gelecek vibrasyon, gürültü kaynakları ve seviyeleri için hesaplamaların yapılması Çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik / sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin edileceği, ii

5 Üretim sırasında oluşacak katı atıklar ve atık yağların miktarı ve bertarafı, İnsan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli projeler, Sağlık koruma bandı mesafesi, Proje alanında kültür ve tabiat varlıkları durumu, Diğer projeler, Projenin Sosyo-Ekonomik Çevre Üzerine Etkileri: Gerçekleşmesi beklenen gelir artışları; yaratılacak istihdam imkanları, nüfus hareketleri BÖLÜM 6: İŞLETME PROJE KAPANDIKTAN SONRA OLABİLECEK VE SÜREN ETKİLER VE BU ETKİLERE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER: Reklamasyon çalışmaları Arazi ıslahı Mevcut su kaynaklarına etkiler, BÖLÜM 7: PROJENİN ALTERNATİFLERİ (Bu bölümde teknoloji, alınacak önlemlerin alternatiflerinin karşılaştırılması yapılacak ve tercih sıralaması belirtilecektir.) BÖLÜM 8: İZLEME PROGRAMI Projenin inşaatı için önerilen izleme programı, projenin işletmesi ve işletme sonrası için önerilen izleme programı ve acil müdahale planı ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği nde Yeterlik Belgesi alan kurum/kuruluşlarının yükümlülükleri başlığının 4. Maddesinde yer alan hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program BÖLÜM 9: HALKIN KATILIMI (Projeden etkilenmesi muhtemel yöre halkının nasıl ve hangi yöntemlerle bilgilendirildiği, proje ile ilgili halkın görüşlerinin ve konu ile ilgili açıklamaların ÇED Raporuna yansıtılması.) BÖLÜM 10:SONUÇLAR: (Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve projenin gerçekleşmesi halinde olumsuz çevresel etkilerin önlenmesinde ne ölçüde başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerlendirme) NOTLAR VE KAYNAKLAR EKLER (Raporun hazırlanmasında kullanılan ve çeşitli kuruluşlardan sağlanan bilgi, belge ve tekniklerden rapor metninde sunulamayanlar) ÇED RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANITIMI: (Adı Soyadı, Mesleği, Özgeçmişi, Referansları, Rapordan Sorumlu Olduğunu Belirten İmzası ve Noter Tasdikli İmza Sirküleri) iii

6 TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1. Bazalt Kayacının Fiziksel, Kimyasal ve Mineralojik Özellikleri... 4 Tablo 2. Proje Koordinatları... 9 Tablo 3. Projeye Ait Zamanlama Tablosu Tablo 4. Basınç Değerleri Tablo 5. Sıcaklık Değerleri Tablo 6. Yağış Değerleri Tablo 7. Nispi Nem Değerleri Tablo 8. Sayılı Günler Değerleri Tablo 9. Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri Tablo 10. Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları (Aylık ve Yıllık) Tablo 11. Yönlere Göre Rüzgârın Mevsimlik Esme Sayıları Toplamı Tablo 12. Yönlere Göre Ortalama Rüzgâr Hızı (m/s) Tablo 13. Ortalama Rüzgâr Hızı (m/s) Tablo 14. Maksimum Rüzgâr Hızı (m/s) Tablo 15. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Değerleri Tablo 16. Artvin İli Arazi Varlığının Kullanım Durumuna Göre Dağılımı Tablo 17. Artvin İli nde Ekonomik Öneme Sahip Bazı Tarımsal Ürünlerin Üretim Alanları ve Üretim Miktarları Tablo Yılı İtibariye Artvin İli ndeki Büyükbaş Hayvan Sayısı Tablo Yılı İtibariye Artvin İli ndeki Küçükbaş Hayvan Sayısı Tablo 20. Artvin İli nde İşletme Büyüklüklerine Göre Hayvan Dağılımı Tablo 21. Artvin İli 2009 Yılı Sonu İtibariyle Hayvansal Üretim Miktarları Tablo 22. Flora Tablosu Tablo 23 Fauna Tablosu Tablo 25. Türkiye, Artvin İli ve Arhavi İlçesi 2011 Yılı Nüfusları Tablo Yılı Artvin İlçesi Bucak ve Köy Nüfusları Tablo 27. Proje Kapsamında Gerçekleştirilecek Faaliyetlerde Kullanılacak Araçlardan Kaynaklı Oluşacak Günlük Araç Yükü Tablo 28. Proje Kapsamındaki Kesilecek Ağaç Sayısı ve Orman Alanı Tablo 29. Kullanılacak Ekipmanlar, Adetleri ve Kullanım Amaçları Tablo 30. Patlatma Paterni Tablo 31. Evsel Nitelikli Atık Suların Bazı Tipik Özellikleri Tablo 32. Oluşacak Atıksu İçerisindeki Kirlilik Yükleri Tablo 33. SKHKKY Ek-12 Tablo 12.6 Emisyon Faktörleri Tablo 34. Arazi Hazırlığı Faaliyeti Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu Değerleri Tablo 35. Bazalt Ocağı Alanı Patlatma Faaliyeti Toz Emisyonu Değerleri Tablo 36. Bazalt Ocağı Alanı Yükleme, Nakliye ve Kırma Eleme Tesisi Yukleme ve Kırma Faaliyetleri Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu Değerleri Tablo 37. Üretim Faaliyetleri İçin Hesaplanan Hava Kalitesi Değerleri Tablo 38. Motorin Özellikleri Tablo 39. Dizel Araçlardan Yayılan Kirleticiler İçin Kullanılan Emisyon Faktörleri Tablo 40. Teçhizat Tipi ve Bunların Net Güç Seviyesine Uygun Olarak Tanımlanan Ses Gücü Seviyeleri Tablo 41. Makinelerin Ses Gücü Seviyeleri Tablo 42. Faaliyet Sahasındaki Makineler İçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Düzeyi Tablo 43. Mesafelere Göre Her Bir Oktav Bandı İçin Atmosferik Yutuş Hesabı Tablo 44. Faaliyet Sahasında Mesafelere Göre 4 Oktav Bandı İçin Net Ses Düzeyi Tablo 45. Düzeltme Faktörleri iv

7 Tablo 46. Düzeltilmiş Net Ses Basıncı Düzeyi Tablo 47. Faaliyet Alanında Bütün Gürültü Kaynaklarının 4 Oktav Bandında Mesafelere Göre Toplam Ses Düzeyi Tablo 48. W=36 kg Alınarak Hesaplanan Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri Tablo 49. Bina Temeli Titreşim Hızı (Vo) Değerlerine Bağlı Olarak Patlatma Nedeniyle Hasar Görebilecek Bina Türleri v

8 ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1. Proje Alanı ve Yakın Çevresine Ait Fotoğraf ( Mevkii: Ruhsat Sahasının Güneyi)... 6 Şekil 2. Proje Alanı Doğu Sınırına Ait Fotoğraf (Mevkii: Ruhsat Sahasının Batısı)... 7 Şekil 3. Ocak Sahası ve Yakın Çevresine Ait Fotoğraf... 8 Şekil 4. Yaklaşık Proje Alanını Gösterir Karayolları Haritası... 9 Şekil 5. Türkiye İklim Bölgeleri (Atalay, İ. 1997) Şekil 6. Basınç Değerleri Grafiği Şekil 7. Sıcaklık Değerleri Grafiği Şekil 8. Yağış Değerleri Grafiği Şekil 9. Nispi Nem Değerleri Grafiği Şekil 10. Sayılı Günler Değerleri Grafiği Şekil 11. Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri Grafiği Şekil 12. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı Şekil 13. Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları Şekil 14. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgâr Diyagramları Şekil 15. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Şekil 16. Ortalama Rüzgâr Hızı Grafiği Şekil 17. Maksimum Rüzgâr Hızı Diyagramı Şekil 18. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Değerleri Grafiği Şekil 19. Bölgenin Genelleştirilmiş Stratigrafik Sütun Kesiti Şekil 20. Bölgenin Jeolojik Kesitleri Şekil 21. Yaklaşık Proje Alanını Gösterir Deprem Haritası Şekil 22. Karadeniz Fitocoğrafya Bölgesi nin Vejetasyon Formasyonları Şekil 23. Proje Alanı ve Çevresine Ait Otoyollar ve Devlet Yolları Trafik Hacim Haritası Şekil 24. I. Kademe Üretim Şekil 25. II. Kademe Üretim Şekil 26. İş Akım Şeması Şekil 27. Ocakta oluşturulacak İşletme Planı Şekil 28. Faaliyet Sahasında Mesafeye Bağlı Olarak Gürültü Seviyeleri Şekil 29. Yapılan Tasarım Verilerine Göre Kaya Fırlama Mesafesi Şekil 30. Proje Alanında Yapılacak Reklamasyon Çalışmaları Sonrası Öngörülen Temsili Görünüm Şekil 31. Doğal Afet ve Kaza, Sabotaj ve Benzeri Durumlarda Uygulanacak Müdahale Planı Şekil 32. Halkın Katılımı Toplantısı İlan Metni vi

9 EKLER LİSTESİ Ek-1 Yerbulduru Haritası Ek-2 1/ Ölçekli Genel Yerleşim Planı Ek-3 Tesis Alanına Ait Uydu Görüntüleri ve Fotoğraflar Ek-4 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Plan Paftası, Lejantı Ek-5 1/ Ölçekli Jeoloji Haritası Ek-6 1/ Ölçekli Meşcere Haritası Ek-7 1/5.000 Ölçekli Orman Kadastro Haritası Ek-8 1/2.000 Ölçekli Restorasyon Haritası Ek-9 1/2.000 Ölçekli İmalat Haritası Ek-10 Ava Açık ve Kapalı Alanlar Haritası Ek-11 Korunan Alanları Gösterir Harita Ek-12 Meteorolojik Bülten Ek-13 II. Grup İşletme Ruhsatı Ek-14 Fosseptik Detay Planı Ek-15 Hava Kalitesi Modellemesi Ek-16 Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü Görüşü Ek-17 ÇED İnceleme Değerlendirme Formu Ek-18 Saha Döküm Tablosu vii

10 KISALTMALAR AMP Acil Müdahale Planı Bkz. Bakınız BOI Biyolojik Oksijen İhtiyacı CITES Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme ÇED Çevresel Etki Değerlendirmesi dba A-Ağırlıklı desibel DSİ Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ha Hektar hm 3 Hektometreküp Hz Hertz IRR İç Karlılık Oranı IUCN Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi kg Kilogram KOI Kimyasal Oksijen İhtiyacı km Kilometre L Litre m Metre MAK Merkez Av Komisyonu mm Milimetre m/s Metre/saniye m 2 Metrekare NO x Azot oksitler sa Saat s Saniye SKHKKY Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği SKKY Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği TL Türk Lirası TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu USEPA Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı µ mikro viii

11 BÖLÜM 1: A) Projenin Tanımı ve Amacı a) Tanımı Adsel İnş. Taah. Nak. Tur. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından, Artvin İli, Arhavi İlçesi, Dikyamaç Köyü mevkiinde AR ruhsat numaralı 69,91 ha ruhsat sahası içerisinde 26,10 ha lık alana sahip bazalt ocağı açılması ve işletilmesi planlanmaktadır. Ayrıca planlanan bazalt ocağından çıkan malzemenin işleneceği 1 (bir) adet kırma-eleme tesisinin de kurulması planlanmaktadır Ruhsat numaralı 26,10 ha alana sahip olan II(a) grubu bazalt ocağında açık işletme delme-patlatma yöntemi ile yıllık üretim miktarı arz talep durumuna bağlı olarak ton ( m 3 ) olarak planlanmıştır. Söz konusu üretim miktarında artış olması halinde Maden İşleri Genel Müdürlüğüne (MİGEM) kapasites artışı ile ilgili olarak revize işletme projesi sunulacaktır. Ocağın görünür rezerv miktarı ton olarak tespit edilmiştir. Söz konusu bazalt ocağına bağlı olarak 110 ton/saat kapasiteli, yaklaşık 500 m 2 alana kırma-eleme tesisi kurulması planlanmaktadır. Proje konusu alanla ilgili, Trabzon Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğünün, tarih ve 46 sayılı yazısında (Bkz. Ek-16) görüş belirttiği üzere proje alanında, tescilli tabiat varlığı veya doğal sit alanı olmadığının tespit edildiği ancak söz konusu alanın Arhavi İlçesi Folklor Kültür ve Turizm Derneği Başkanı Refik Laterna nın bila tarihli başvurusu ile doğal sit alanı ilan edilmesi talebinin bulunduğu belirtilmiştir. Bu bağlamda üretim alanı revize edilerek, doğal sit alanı teklif sınırları dışarısına alınmış ve alan büyüklüğü değiştirilmeyerek 26,10 ha olarak belirlenmiştir (Bkz. Ek-2) Söz konusu projede faaliyetlere başlanılmadan önce ocak alanında ve kırma-eleme tesisinin kurulacağı alandaki orman örtüsü ve bitkisel toprak temizleme faaliyetleri yapılacaktır. Yüzeyde ortalama 10 cm kalınlığında bitkisel toprak bulunmaktadır. Bu bitkisel toprak öncelikle; yüzeyden sıyrılacak ve bitkisel toprak depolama alanında geçici olarak depo edilecektir. Bu depolanan bitkisel toprak, ocak alanın rehabilitasyon faaliyetleri aşamasında kullanılacaktır. Açık işletme faaliyetinin hazırlık aşamasında çıkan bitkisel toprak, faaliyet alanında belirlenmiş olan bitkisel toprak depolama alanında geçici olarak depo edilecektir. Depo alanları, ruhsat sahası içerisinde bozuk orman arazileri tercih edilecektir. Bazalt yapısı itibariyle sert bir formasyona sahip olduğundan, hazırlık aşamasında delme patlatma ile yüzeyden ayrılacaktır. Ocakta çıkarılan bazaltın yaklaşık %15 lik kısmı boyutlandırma işlemlerine tabi tutulmak üzere kırma-eleme tesisine nakledilecek, burada boyutlandırılan bazalt malzemesi (kırma kum, mıcır) belirlenen stok alanında depolanacaktır. Ocakta üretilen bazaltın geriye kalan %85 lik kısmı ise dolgu malzemesi olarak satılmak üzere piyasaya sunulacaktır. Ruhsat sahası içerisinde ve proje alanı güney sınırında Orçi deresi, Arhavi-Ortacalar köy yolu ve faaliyet alanının 500 m güneydoğusunda Akıncılar mahallesine ait yerleşimler bulunmaktadır. Faaliyet alanının yaklaşık 1000 m kuzeydoğusunda Dikyamaç Köyü ve m kuzeybatısında ise Güneşli Köyü bulunmaktadır. Proje sahası içerisinde 1 adet konut kalmaktadır. Söz konusu konutla ilgili konut sahibinden muvafakatname alınacak ve gerekirse kamulaştırma yapılacaktır. Bu konut dışında söz konusu proje alanına en yakın hane, faaliyet 1

12 alanının kuzeydoğusunda yaklaşık 140 m mesafede Dikyamaç Köyüne bağlı hanedir. Patlatmanın olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla; delik çapı, deliğe konulacak patlayıcı madde miktarı (anlık şarj) gibi parametreler en uygun şekilde seçilerek faaliyet alanı civarında bulunan yerleşim birimlerine ve en yakın haneye etkileri en aza indirilecektir. Ayrıca; üretim yapılacak alandan Orçi deresine ve köy yoluna 25 m koruma bandı bırakılacaktır. Yapılan patlatmalar sonucu kaya fırlama, hava şoku vibrasyon v.b. etki mesafesi ÇED Raporu Bölüm de detaylı olarak hesaplanmış olup, yapılacak patlatmalar sonucu kaya fırlamalarından dere, yol ve hane olumsuz etkilenmeyecek şekilde üretim gerçekleştirilecektir. Ayrıca; patlatmanın olumsuz etkilerini en aza indirmek için; dereye ve yola Artvin İl Özel İdaresi tarafınca belirlenecek olan sağlık koruma mesafesinden itibaren hendek açılacak ve hendek tabanına çakıl taşları doldurulacaktır. Hendek içerisine bloklar yerleştirilecektir. Patlatma sonucu oluşabilecek kaya fırlaması, vibrasyon, hava şoku vb. etkiler, set olarak oluşturulmuş kaya bloklar tarafından sönümlenmeye çalışılacaktır. Bu şekilde; dereye, yola ve en yakın haneye olumsuz etkisi en aza indirilmiş olacaktır. Faaliyet alanında proje kapsamında kurulacak ünite ve alanlar; Şantiye Binası, Kırma Eleme Tesisi, Bitkisel Toprak Depolama Alanı, Cevher Stok Alanı olarak belirlenmiştir. Faaliyet alanını gösteren 1/ ölçekli topoğrafik haritası Ek -2 de sunulmaktadır. Açılması düşünülen bazalt ocağı alanı yaklaşık 26,10 hektar olup, söz konusu proje, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Ek I Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi, Madde 28- Madencilik projeleri, a) 25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık işletmeler kapsamında yer almaktadır. ÇED sürecinin tamamlanıp, ÇED Olumlu Belgesi nin alınmasının ardından, Tarihli ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış, İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 6. Maddesi Gereğince, Bazalt Ocak Sahasına ve Kırm- Eleme Tesisine Artvin İl Özel İdaresi nden İçin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı (GSM) alınacaktır. Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği Dünyadaki teknolojik ve bilimsel gelişmeler insanlarda çevre bilinciyle birlikte, daha sakin ve doğal ortamlarda yaşama arzusunu ve özlemini doğurmaktadır. Son yıllarda ülkemizde de özellikle büyük şehirlerde ve turistik yörelerde, hem yapılarda hem topluma açık ve kapalı alanlarda yapı taşları kullanılmaya başlanmıştır. Aşınma ve iklim şartlarından en az etkilenmesi nedeniyle Bazalt tercih edilme sırasında, önde gelen hammaddedir. Yakın gelecekte vazgeçilmez olacağı kesin gözle bakılan Bazaltın, kullanım alanı her geçen gün genişlemektedir. Ayrıca fiziksel ve mekanik özellikleri göz önünde bulundurularak kırma Bazalt taşı, değişik doz ve oranlarda agrega olarak beton bileşimine katılmaktadır. Bazalt taşı olarak ise raylı yollarda bazaltın yerini çoktan almıştır. Cam-seramikte ve mineral tabanlı yalıtım sistemlerinde kullanılmaktadır. 2

13 Bazalt, ince taneli, yoğun, sert, dayanıklı ve koyu renkli (siyah) bir magmatik kayaç olan bazalt gabro grubunun volkanik türüdür. Homojen yapısı nedeniyle düzgün kırılma yüzeyleri vermesi açısından yapı taşları konusunda özellikle yaya ve yolların döşenmesinde zar taşı olarak üretimi açısından aranan bir kayaçtır. Proje alanından üretimi gerçekleştirilecek malzeme bazalt cevheridir. Son yıllarda ülkemizde de özellikle büyük şehirlerde ve turistik yörelerde, hem yapılarda hem topluma açık ve kapalı alanlarda doğal taşlar kullanılmaya başlanmıştır. Aşınma ve iklim şartlarından en az etkilenmesi nedeniyle bazalt, tercih edilme sırasında önde gelen doğal taştır. Yakın gelecekte vazgeçilmez olacağı kesin gözle bakılan bazaltın, kullanım alanı her geçen gün genişlemektedir. Bazalt, değişik kalınlık ve ölçülerde mimari yapıların her safhasında, alt ve üst yapıda, zemin ve cephe kaplamalarında, şehir içi yollarda, kaldırımlarda, tretuvarlarda ve bahçe düzenlemesinde kullanılmaktadır. Ayrıca, fiziksel ve mekanik özellikleri göz önünde bulundurularak kırma bazalt taşı, değişik doz ve oranlarda agrega olarak beton bileşimine katılmaktadır. Bazalt taşı olarak ise raylı yollarda bazaltın yerini çoktan almıştır. Cam-seramikte ve mineral tabanlı yalıtım sistemlerinde kullanılmaktadır. Bazalttan elde edilen taş yünü ise her türlü gemi ve denizde inşa edilen diğer yapıları döşeme ve duvar yalıtımında, yüksek sıcaklığa olan mukavemeti nedeniyle yangın kapılarında, kazan ve kazan dairesinde, klima ekipman ve kanallarında, baca ve baca gazı kanallarında tank ve depolarında, duvar modüllerinde ve tavan izolasyonunda kullanılmaktadır. Proje kapsamında işe alınacak personellere; mesleki edindirme, mesleki tecrübelerinin artmasına katkıda bulunarak, proje bitiminde ya da işten ayrılma durumlarında elde ettikleri tecrübelerle, iş bulma imkanları daha da artacak ve işsizliğin azalmasına dolaylı olarak katkıda bulunulacaktır. Gelişmiş ülkelerin en büyük özellikleri, üretici olmalarından kaynaklanmaktadır. Üretici bir firma olan faaliyet sahibinin katılımıyla, ülkenin üretim payı artacak ve gelişmişliğine katkıda bulunulabilecektir. Elde edeceği bazaltın yurt içi piyasasında satışı ile hammaddenin direkt olarak ülke ekonomisine girdi sağlamış olacak ve sattığı sektörlerin kullanım durumlarına göre de ülkenin teknoloji ilerlemesine katkıda bulunacaktır. Elde edeceği bazaltın yurt dışına satışının sağlanmasıyla, ülkenin ihracatı artmış ve Türkiye ye artı döviz girdisi sağlanmış olacaktır. Özellikle Rusya da Soçi limanı inşaatı için bölgeden kaya malzeme talebi oldukça fazladır. b) Ömrü Söz konusu projede üretimi gerçekleştirilmesi planlanan bazaltın, saha içerisinde yataklanması ve yüzeyde bazalta ait mostra gözlemlerinde yapılan hesaplamalar sonucu, söz konusu yataklanmanın görünür rezerv miktarı, ton (Yirmimilyonyüzaltmışbin ton) olarak hesaplanmıştır. Proje kapsamında ocakta üretilecek bazalt yılda yaklaşık arz ve talep durumuna bağlı olarak ton ( m 3 ) olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda söz konusu proje ömrü, üretilebilir görünür rezerv miktarının yılda üretimi planlanan üretim miktarına oranı kadar olacaktır; 3

14 ton / ton/yıl = 29 yıl olarak proje ömrü hesaplanmıştır. Bazalt ocağındaki üretim süresi, Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MİGEM) den tarihinde 10 yıllık süreliğine alınan II. Grup İşletme Ruhsatı (Bkz. Ek-13), gerekli görüldüğü takdirde piyasanın arz talep durumuna bağlı olarak tarihinden önce yenilenecektir. Buna bağlı olarak proje konusu sahada üretim 10 yılda gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. B) Çıkarılacak malzemenin fiziksel, kimyasal ve mineralojik özellikleri ve kullanım amaçları Söz konusu faaliyet alanında üretimi gerçekleştirilecek ürün, II (a) grubu bazalt (mıcır) cevheridir. Dünyadaki teknolojik ve bilimsel gelişmeler insanlarda çevre bilinciyle birlikte, daha sakin ve doğal ortamlarda yaşama arzusunu ve özlemini doğurmaktadır. Son yıllarda ülkemizde de özellikle büyük şehirlerde ve turistik yörelerde, hem yapılarda hem topluma açık ve kapalı alanlarda yapı taşlar kullanılmaya başlanmıştır. Aşınma ve iklim şartlarından en az etkilenmesi nedeniyle bazalt tercih edilme sırasında, önde gelen hammaddedir. Yakın gelecekte vazgeçilmez olacağı kesin gözle bakılan bazaltın, kullanım alanı her geçen gün genişlemektedir. Eti Holding A.Ş. Genel Müdürlüğünce 1999 yılında bastırılan Resimli Madencilik Terimleri Sözlüğü nde (Muhammer Öcal, Gültekin Güngör ve Mahmut Şükrü Gök) bazalt; Dar anlamda melafir ve diyabaz ile birlikte anılan ve tersiyerden günümüze kadar geçen jeolojik zamanda oluşmuş bazik volkanik kayaç. Seyrek kullanılan bir terim olan melafir ve sık kullanılan diyabaz, mezozoik ve paleozoik devirlerinde oluşmuşlardır. Diyabaz genellikle gang şeklinde tezahür ettiğinden farklı bir iç yapı gösterir. Yapı taşı olarak tercih edilen bu kayaçlar, sağlam ve dayanıklı yapı özelliğinden dolayı eritilerek içi bazaltla kaplanan borular madencilikte ramble malzemesi naklinde, plaka halinde dökülmüş olanlar da aşındırıcı malzemelerin stoklandığı siloların ve olukların kaplanmasında kullanılır. Ayrıca bazalt, parke taşı olarak yol kaplamalarında da kullanılır (Kaynak: Resimli Madencilik Terimleri Sözlüğü, Ankara Baskı, Muhammer Öcal, Gültekin Güngör ve Mahmut Şükrü Gök). Ayrıca fiziksel ve mekanik özellikleri göz önünde bulundurularak kırma bazalt taşı, değişik doz ve oranlarda agrega olarak beton bileşimine katılmaktadır. Bazalt taşı olarak ise raylı yollarda bazaltın yerini çoktan almıştır. Cam-seramikte ve mineral tabanlı yalıtım sistemlerinde kullanılmaktadır. Bazalt, ince taneli, yoğun, sert, dayanıklı ve koyu renkli (siyah) bir magmatik kayaç olan bazalt gabro grubunun volkanik türüdür. Homojen yapısı nedeniyle düzgün kırılma yüzeyleri vermesi açısından yapı taşları konusunda özellikle yaya ve yolların döşenmesinde zar taşı olarak üretimi açısından aranan bir kayaçtır. Genel olarak bir bazalt örneğinin özellikleri aşağıda verilmiştir. Tablo 1. Bazalt Kayacının Fiziksel, Kimyasal ve Mineralojik Özellikleri Bazaltın sertliği (Mohs) : 6,5 Birim hacim ağırlığı : 2,67 gr/cm 3 Özgül ağırlığı : 2,8 ton/m 3 Atmosfer basıncında su emme : Ağırlıkça (%) = 0,1 Hacimce (%) = 0,3 Kaynar suda su emme : Ağırlıkça (%) = 0,1 Hacimce (%) = 0,3 Porozite (%) : 0,3 Basınç direnci (kgf/cm 2 ) : >710 - >755 Don sonrası basınç direnci (kgf/cm 2 ) : >710 - >765 4

15 Don kaybı (%) : 0,02 Darbe direnci (kgf.cm/cm 3 ) : 17 Eğilme direnci (kgf/cm 2 ) : 267 Doluluk oranı (%) : 97,8 Gözeneklilik derecesi (%) : 2,2 Ortalama Aşınma derecesi (cm 3 /50cm 2 ) : 8,5 Bazalt cevherleşmesi 26,10 hektarlık faaliyet alanının tamamına yakın bir kısımda mevcut olup, yoğunluğu ortalama 2,8 ton/m 3 olarak kabul edilmiştir. II (a) grubu bazalt (mıcır) ocağı ile ilgili proje yeri ve çevresinde herhangi bir jeofizik çalışma yapılmamıştır. Ocakta çıkarılan bazaltın yaklaşık %15 lik kısmı boyutlandırma işlemlerine tabi tutulmak üzere kırma-eleme tesisine nakledilecek, burada boyutlandırılan bazalt malzemesi (kırma kum, mıcır) belirlenen stok alanında depolanacaktır. Ocakta üretilen bazaltın geriye kalan %85 lik kısmı ise dolgu malzemesi olarak satılmak üzere piyasaya sunulacaktır. 5

16 BÖLÜM 2: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU: Proje yer seçimi (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi) Artvin İli, Arhavi İlçesi, Dikyamaç Köyü mevkiinde bulunan Adsel İnş. Taah. Nak. Tur. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 69,91 ha lık ruhsat sahası içinde 26,10 ha alanlık çalışma (ÇED) Alanı nda II (a) Grubu Bazalt Ocağı açılması ve Kırma-Eleme Tesisi kurulup işletilmesi planlanmaktadır. Proje yeri, Karadeniz Bölgesinin Doğu Karadeniz Bölümü nde yer almaktadır. Artvin İl sınırı içerisinde yer almaktadır. Proje yeri Artvin İl merkezine yaklaşık 90 km, Arhavi ilçe sine ise yaklaşık 10 km mesafededir. Proje sahasının kuzeydoğusunda yaklaşık metre mesafede Dikyamaç Köyü, kuzeybatısında yaklaşık m mesafede Güneşli Köyü, güneybatısında yaklaşık m mesafede Gürgencik Köyüne bağlı yerleşimler bulunmaktadır. Proje sahası içerisinde 1 adet konut kalmaktadır. Söz konusu konutla ilgili konut sahibinden muvafakatname alınacak ve gerekirse kamulaştırma yapılacaktır. Bu konut dışında söz konusu proje alanına en yakın hane, faaliyet alanının kuzeydoğusunda yaklaşık 140 m mesafede Dikyamaç Köyüne bağlı hanedir. Ayrıca bazalt ocağı çalışma alanının güney sınırından Orçi Deresi ve bu dereye paralel Arhavi-Ortacalar Karayolu geçmektedir. Söz konusu proje alanı ve yakın çevresinin güney yönü görünümü Şekil 1 deki gibi görülmektedir. Şekil 1. Proje Alanı ve Yakın Çevresine Ait Fotoğraf ( Mevkii: Ruhsat Sahasının Güneyi) 6

17 Söz konusu proje alanı devletin hüküm ve tasarrufu altında olan orman arazisi olup, ilgili izinler için çalışmalara başlanmadan önce Artvin Orman Bölge Müdürlüğü ne başvuruda bulunulacaktır. Ayrıca faaliyet alanı içerisinde ve yakın civarında tarım alanı bulunmamaktadır. Ruhsat sahasının doğu sınırında ruhsat numaralı Hat-Pek Beton İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. tarafından işletilen II (a) grubu bazalt ocağı bulunmaktadır (Bkz. Şekil 2). Ayrıca söz konusu proje alanının yer aldığı Orçi Deresinin sol sahilinde de Karayolları Genel Müdürlüğü ve Mülga DLH Genel Müdürlüğüne ait geçmişte bir miktar çalıştırılmış ama şuanda çalışmayan bazalt ocakları bulunmaktadır. Şekil 2. Proje Alanı Doğu Sınırına Ait Fotoğraf (Mevkii: Ruhsat Sahasının Batısı) Projenin planlandığı alanı gösterir yer bulduru haritası Ek-1 de, 1/ ölçekli genel yerleşim planı Ek-2 de, 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı Ek-4 te verilmiştir. Yaklaşık proje alanını gösterir karayolları haritası ve ocak alanı ve yakın çevresi aşağıda bulunan resimlerde de görülebilmektedir. 7

18 Şekil 3. Ocak Sahası ve Yakın Çevresine Ait Fotoğraf 8

19 Şekil 4. Yaklaşık Proje Alanını Gösterir Karayolları Haritası Projenin gerçekleştirilmesi planlanan ÇED İzin Alanı nı gösterir uydu görüntüleri ve fotoğraflar Ek-3 de ve koordinatlar aşağıdaki tabloda verilmiştir. ÇED İzin Alanı 26,11 ha, şantiye bina alanı 200 m 2, cevher stok sahası 0,31 ha, bitkisel toprak depo sahası 0,23 ha dır. Tablo 2. Proje Koordinatları NOKTA ADI UTM 6 DERECE DATUM: ED-50 DOM: 39 - ZON: 37 COĞRAFİK DATUM: WGS-84 Y X X Y RUHSAT ALANI R R R ALAN (m²) PAFTA NO F46-B4 9

20 R R R R R R R ÇED İZİN ALANI C C C C C C C C C C C CEVHER STOK SAHASI ST ST ST ST ST ST ST ST ST ST BİTKİSEL TOPRAK DEPO SAHASI BTD BTD BTD BTD BTD BTD BTD BTD BTD BTD BTD KIRMA-ELEME TESİSİ KE KE KE KE ŞANTİYE BİNA ALANI SN SN SN SN F46-B F46-B F46-B4 500 F46-B4 200 F46-B4 10

21 BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI: 3.1. Projenin zamanlama tablosu Tablo 3. Projeye Ait Zamanlama Tablosu Faaliyet / Ay YIL ÇED, Arazi Tahsis 2012 İşlemleri Planlama Çalışmaları ÇED, Arazi Tahsis 2013 İşlemleri Planlama Çalışmaları İzin Çalışmaları Üretim faaliyetleri Projenin fayda-maliyet analizi Yıllık İşletme Karı: Mali Değerlendirme tablosundan görüleceği gibi brüt kar dikkate alındığında; 200% Indirgeme faktörüne göre -9 TL Pozitif Net Bugünkü Değer, 500% Indirgeme faktörüne göre 0 TL Negatif Net Bugünkü oluşmuştur. Yine Mali değerlendirme tablosundaki veriler incelendiğinde; İç Karlılık Oranı: Ip + Np*(In - Ip) / (Np - Nn) : Ip: 200% ln: 500% İKO: 503,01% Nn: 0 Np: -9 Projenin Ülke Ekonomisine Katkısı: Ruhsat numaralı sahadan üretilmesi planlanan yıllık ton bazalt (mıcır, dolgu) için özellikle üretimin yoğun olduğu yaz döneminde kırma-eleme tesisi operatörleri, eskvatör operatörü, loder operatörü, delici makina operatörü ve kamyon sürücüleri ile birlikte 20 kişinin ortalama TL/Ay ile istihdamı faaliyet sahibi tarafından yapılacaktır. Milli Gelire Katkı: Brüt Kar +Amortisman + Personel-İşçilik Gideri , ,00 = ,00 TL Net Katma Değer: Personel Gideri + Brüt Kar 8.400, ,00 = ,00 TL Yatırım Karlılığı: Net Kar / Toplam Maliyet ,00 / ,00 = 0,

22 Yatırımın Geri Dönüş Süresi: Sabit Yatırım Tutarı / Net Kar + Amortisman ,00 / , = 1,60 yıl İktisadi Rantablite: Net Kar + Amortisman / Sabit Yatırım Tutarı , / ,00 = 0,63 Kara Geçiş Noktası (KGN) : Sabit İşletme Gideri / Satış Gelirleri - Değişken Giderler ,00 / ,00-0 = 0,78 Yıllık İşletme Kapasitesi: x 0,78 = Ton üretim ve satış yapıldığında kara geçiş olacaktır Diğer hususlar Bu bölümde aktarılacak başka bir husus bulunmamaktadır. 12

23 BÖLÜM 4: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN VE PROJENİN ETKİ ALANININ ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ:(***) 4.1. Fiziksel ve Biyolojik çevrenin özellikleri ve doğal kaynakların kullanımı: Meteorolojik ve iklimsel özellikler Türkiye ılıman kuşak ile subtropikal kuşak arasında yer alır. Türkiye nin üç tarafının denizlerle çevrili olması, dağların uzanışı ve yeryüzü şekillerinin çeşitlilik göstermesi, farklı özellikte iklim tiplerinin doğmasına yol açmıştır. Yurdumuzun kıyı bölgelerinde denizlerin etkisiyle daha ılıman iklim özellikleri görülür. Kuzey Anadolu Dağları ve Toros sıradağları deniz etkilerinin iç kesimlere girmesini engeller. Bu yüzden yurdumuzun iç kesimlerinde karasal iklim özellikleri görülür. Dünya ölçüsünde yapılan iklim tasniflerinde kullanılan ölçütler esas alınarak, ülkemizde Karasal İklim (a-güneydoğu Anadolu Karasal İklimi, b- Doğu Anadolu Karasal İklimi, c-iç Anadolu Karasal İklimi, d-trakya Karasal İklimi), Akdeniz İklimi, Marmara (Geçiş) İklimi ve Karadeniz İklim tipleri ayırt edilebilir (Atalay, İ. 1997). Faaliyet alanına ait Meteorolojik Bülteni Ek-12 de sunulmaktadır. Şekil 5. Türkiye İklim Bölgeleri (Atalay, İ. 1997) Projenin yer aldığı Karadeniz Bölgesi nde hakim olan iklim tipi, Karadeniz Bölgesi'nin kıyı ve dağların kuzeye bakan kesimleri ile Marmara Bölgesi'nin Karadeniz kıyı kuşağında etkilidir. Yaz ile kış arasındaki sıcaklık farkı fazla değildir. Yazlar nispeten serin, kışlar ise kıyı kesiminde ılık, yüksek kesimlerde karlı ve soğuk geçer. Her mevsimi yağışlı olup su sıkıntısı görülmez. Doğal bitki örtüsünü, kıyı bölümünde geniş yapraklı nemli ormanlar ve yüksek kesimlerde ise soğuk ve nemli şartlarda yetişen iğne yapraklı ormanlar oluşturur. Soğuk ay olan Ocak ayı ortalama sıcaklığı 4.2 C, sıcak ay olan Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 22.1 C, yıllık ortalama sıcaklık 13.0 C dir. Ortalama yıllık toplam yağış mm dir. Yaz yağışlarının yıllık toplam içindeki payı %19.4 tür. Yıllık ortalama nispi nem %71 dir (Kaynak: Türkiye İklimi, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, ET: ). Artvin İli, Karadeniz Bölgesi nin Doğu Karadeniz Bölümü sınırları içerisinde yer almaktadır. İklimin karakteristiği, kışların ılık, yazların sıcak ve çok yüksek yağışların sıkça görülmesidir. Çoruh Nehri ve Cankurtaran Geçidinden gelen nemli hava ile hem Karadeniz in etkisi altında bulunmakta hem de yüksek bir arazi yapısına sahip olduğu için sık sık yağış 13

24 görülmekte ve sis oluşmaktadır (Kaynak: Artvin İl Çevre Durum Raporu, 2005). Meteorolojik ve iklimsel özelliklerin değerlendirilmesinde, en yakın ve temsil etmesi açısından, Artvin İli, Hopa İlçesi Meteoroloji İstasyonu Meteoroloji Bülteni ( Yılları Arası) verileri kullanılmıştır. Söz konusu meteoroloji istasyonuna ait veriler Ek-12 de verilmiştir. Basınç Hopa Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama basınç 1013,3 hpa dır. Maksimum basınç 1038,7 hpa ve minimum basınç 991,8 hpa olarak ölçülmüştür. Tablo 4. Basınç Değerleri Basınç Değerleri Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Aylara Göre Basınç Değerleri I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık 1035,6 1035,4 1038,7 1033,4 1029,1 1023,3 1021, ,2 1031,4 1031,4 1032,8 1038,7 1016,8 1015,9 1014,6 1012, ,5 1009,1 1012,3 1015,4 1016,4 1016,6 1013,3 993,6 992,8 993,9 995,5 996,8 997,2 997,8 997,9 996,1 1000,8 996,9 991,8 991,8 Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md. Hopa Meteoroloji İstasyonu ( ) Basınç (hpa) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Maksimum Basınç (hpa) Ortalama Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Aylar Şekil 6. Basınç Değerleri Grafiği Sıcaklık Hopa Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama sıcaklık 14,3 ºC dır. Maksimum sıcaklık 39,8 ºC olarak 17/05/1988 yılında, minimum sıcaklık -7,5 olarak 22/01/2006 yılında ölçülmüştür. 14

25 Tablo 5. Sıcaklık Değerleri AYLAR I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık Ortalama Sıcaklık (ºC) 7 7 8,5 12,1 15,8 20,1 22,6 22,9 19,4 15,6 11,7 9 14,3 Maksimum Sıcaklık Günü ,0 Maksimum Sıcaklık Yılı Maksimum Sıcaklık (ºC) 24 27, ,6 39,8 39, , ,5 29,9 28,5 39,8 Minimum Sıcaklık Günü Minimum Sıcaklık Yılı Minimum Sıcaklık (ºC) -7, ,4 8 12,6 12,8 7,1 2,8-2,8-6 -7,5 Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md. Hopa Meteoroloji İstasyonu ( ) Sıcaklık ( C) En Yüksek Sıcaklık( C) Ortalama Sıcaklık( C) En Düşük Sıcaklık( C) Aylar 0-10 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII AYLAR Şekil 7. Sıcaklık Değerleri Grafiği Yağış Hopa Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama toplam yağış miktarı 186,6 mm dir. Yıllık maksimum yağış miktarı 209,8 mm dir. 15

26 Tablo 6. Yağış Değerleri AYLAR I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık Toplam Yağış Ortalaması 201,1 162,8 138,1 88,7 92,2 158,4 147,2 179,4 271,5 312,3 257,2 229,8 186,6 (mm) Maksimum Yağış (mm) 76,7 67,3 64,1 52,7 64,2 156,3 170,4 209,8 153,5 149,9 142,3 88,9 209,8 Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md. Hopa Meteoroloji İstasyonu ( ) Yağış (mm) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Toplam Yağış Ortalaması(mm) Maksimum Yağış Ortalaması (mm) Aylar AYLAR Şekil 8. Yağış Değerleri Grafiği Ortalama Nispi Nem Hopa Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama nispi nem % 71,5 tir. Tablo 7. Nispi Nem Değerleri AYLAR Yıllık I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Ortalama Nem (%) 61, ,9 73,4 76,7 76,3 78,3 78,5 76,9 74,7 66,3 59,9 71,5 Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md. Hopa Meteoroloji İstasyonu ( ) 16

27 Ortalama Nem (%) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Ortalama Nem (%) Aylar Şekil 9. Nispi Nem Değerleri Grafiği Sayılı Günler Hopa Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama kar yağışlı günler sayısı 9,5, yıllık ortalama kar örtülü günler sayısı 9,5, yıllık ortalama sisli günler sayısı 3,3, yıllık ortalama dolulu günler sayısı 0,8, yıllık ortalama kırağılı günler sayısı 1,5, yıllık ortalama orajlı günler sayısı 14,5 dir. Tablo 8. Sayılı Günler Değerleri Gün Sayısı AYLAR I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık Kar Yağışlı Günler Sayısı 2,9 3,2 1,6 0,1 0,2 1,5 9,5 Kar Örtülü Günler Sayısı 2,7 3,7 1,6 0,1 0,1 1,3 9,5 Sisli Günler Sayısı Ortalaması 0,2 0,3 0,9 1,1 0, ,1 3,3 Dolulu Günler Sayısı Ortalaması 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,2 0,8 Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması 0,3 0,4 0,5 0 0,3 1,5 Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması 0,5 0,2 0,2 0,2 0,9 2,6 1,8 2,8 2,6 1,5 0,8 0,4 14,5 Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md. Hopa Meteoroloji İstasyonu ( ) 17

28 Şekil 10. Sayılı Günler Değerleri Grafiği Maksimum Kar Kalınlığı Hopa Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre maksimum kar kalınlığı 112 cm olarak verilmiştir. Tablo 9. Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri AYLAR Yıllık Maksimum Kar Kalınlığı (cm) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md. Hopa Meteoroloji İstasyonu ( ) Şekil 11. Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri Grafiği 18

29 Rüzgâr Yıllık, Mevsimlik, Aylık Rüzgar Yönü Hopa Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, yönlere göre rüzgârın esme sayıları toplamı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 10. Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları (Aylık ve Yıllık) YÖNLER AYLAR I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YILLIK N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md. Hopa Meteoroloji İstasyonu ( ) YILLIK Şekil 12. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı 19

30 Hopa Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre birinci derecede hakim rüzgar yönü E (Doğu), ikinci derecede hakim rüzgar yönü ESE (Doğu-Güneydoğu), üçüncü derecede hakim rüzgar yönü WNW (Batı-Kuzeybatı) dır. Tablo 11. Yönlere Göre Rüzgârın Mevsimlik Esme Sayıları Toplamı Yönler İlkbahar Yaz Sonbahar Kış N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md. Hopa Meteoroloji İstasyonu ( ) 20

31 İLKBAHAR YAZ SONBAHAR KIŞ Şekil 13. Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları 21

32 OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK Şekil 14. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgâr Diyagramları 22

33 Yönlere Göre Rüzgâr Hızı Yönlere göre ortalama rüzgâr hızları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 12. Yönlere Göre Ortalama Rüzgâr Hızı (m/s) YÖNLER AYLAR I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YILLIK N 1,1 1,2 1,1 0,9 0,9 0,9 1, ,2 1,1 1,0 NNE 0,9 0,9 0,9 0,8 0,7 0,7 1 1,1 1,1 1 0,9 1 0,9 NE 1,1 0,8 1 0,8 0,8 0,8 1,1 1, ,9 1,0 ENE 1,4 1,3 1,2 1,1 1,1 1,3 1,3 1,4 1,6 1,5 1,5 1,3 1,3 E 2,8 2,4 2,2 1,7 1,6 1,8 1,8 1,9 2 2,1 2,5 2,9 2,1 ESE 4,2 3,7 3,1 2,7 2 2,1 1,9 2 2,3 2,6 3,5 4,2 2,9 SE 3 2,4 2,2 2,2 1,6 1,8 1,6 1,7 1,9 2,1 2,4 3,3 2,2 SSE 2,2 1,6 1,8 1,3 1,2 1,3 1,4 1,4 1,5 1,7 1,8 2,2 1,6 S 1,9 1,4 1,5 1,3 1 1,3 1 1,2 1,3 1,7 1,8 1,8 1,4 SSW 1,7 1,4 1,3 1,1 1 1,1 1,1 1 1,4 1,3 1,6 1,6 1,3 SW 1,5 1,6 1,1 1 0,8 0, ,1 1,2 1,5 1,5 1,2 WSW 2,2 2,1 1,9 1,6 1,4 1,7 1,5 1,3 1,7 1,7 1,9 2,1 1,8 W 2,3 2,3 2 1,8 1,6 1,8 1,7 1,6 1,7 1,8 2 2,4 1,9 WNW 1,9 1,8 1,6 1,5 1,5 1,7 1,6 1,6 1,6 1,6 1,7 2 1,7 NW 1,4 1,4 1,3 1,2 1,2 1,3 1,2 1,2 1,2 1,3 1,3 1,5 1,3 NNW 1,4 1,4 1,3 1,2 1,1 1,1 1,1 1,1 1,2 1,3 1,3 1,4 1,2 Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md. Hopa Meteoroloji İstasyonu ( ) NW NNW 3,0 2,5 2,0 N NNE NE WNW 1,5 1,0 ENE 0,5 W 0,0 E WSW ESE SW SE SSW S SSE Şekil 15. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Ortalama Rüzgar Hızı Hopa Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama rüzgar hızı 2,4 m/sn dir. 23

34 Tablo 13. Ortalama Rüzgâr Hızı (m/s) AYLAR Ortalama Rüzgar Hızı Yıllık I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII (m_sec) 3,8 3,3 2,5 2 1,5 1,6 1,6 1,8 2,1 2,2 3 3,9 2,4 Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md. Hopa Meteoroloji İstasyonu ( ) Ortalama Rüzgar Hızı (m/s) 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Ortalama Rüzgar Hızı (m_s) Aylar Şekil 16. Ortalama Rüzgâr Hızı Grafiği Maksimum Rüzgâr Hızı ve Yönü Hopa Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre maksimum rüzgarın yönü ESE (Doğu-Güneydoğu), maksimum rüzgarın hızı 35 m/s dir. Maksimum Hızı (m/sec) Tablo 14. Maksimum Rüzgâr Hızı (m/s) Rüzgar AYLAR I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 26 27, ,6 17,8 29, ,6 35 Yönü ESE E ESE ESE WNW ESE W SSE WSW NW W ESE ESE Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md. Hopa Meteoroloji İstasyonu ( ) Yıllık 24

35 Maksimuma Rüzgar Hızı (m/s) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII AYLAR Maksimum Rüzgar Hızı (m_sec) ve Yönü Şekil 17. Maksimum Rüzgâr Hızı Diyagramı Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı, Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Hopa Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama fırtınalı günler sayısı 28,2, yıllık ortalama kuvvetli rüzgarlı günler sayısı 82,6 dır. Tablo 15. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Değerleri AYLAR Yıllık I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Fırtınalı Günler Sayısı 6 4,7 2,9 2,1 1 0,6 0,1 0,1 0,8 1,1 3,1 5,7 28,2 Ortalaması Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı 11,9 9,3 10 7,2 4,5 3,1 1,2 1,6 3,6 6,6 10,5 13,1 82,6 Ortalaması Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md. Hopa Meteoroloji İstasyonu ( ) Şekil 18. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Değerleri Grafiği 25