AG DAĞITIM VE KOMPANZASYON PANOLARI

Transkript

1 DAĞITIM PANO SĠSTEMLERĠ DERSĠ MODÜL ADI YG TESĠS PROJE VE ġemalari ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERĠ ENDÜSTRĠYEL SAYAÇLAR DĠREK TĠPĠ TRAFO ÖLÇÜM PANOLARI KOMPANZASYON SĠSTEMĠ AG DAĞITIM VE KOMPANZASYON PANOLARI SÜRESĠ 40/32 40/24 40/24 40/24 40/32 40/32

2 DERS BĠLGĠ FORMU DERSĠN ADI ALAN MESLEK/DAL DERSĠN OKUTULACAĞI SINIF/YIL DAĞITIM PANO SĠSTEMLERĠ DERSĠ ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK TEKNOLOJĠSĠ YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI/ YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SINIF Haftalık 5 Ders Saati önerilmektedir. SÜRE DERSĠN AMACI DERSĠN TANIMI DERSĠN ÖNKOġULLARI DERS ĠLE KAZANDIRILACAK YETERLĠKLER DERSĠN ĠÇERĠĞĠ (Bölgesel özellikler, okuldaki donanım ve çerçeve öğretim programı doğrultusunda zümre kararı ile seçilen modüllere göre ders süresi hesaplanır.) Bu derste öğrenciye YG tesislerinde bulunan ölçme aletleri, ölçü trafoları ve dağıtım panolarının proje ve Ģemalarını okuma; yönetmeliklere uygun olarak montajını yapma ve kullanma yeterlikleri kazandırılacaktır. Bu ders dağıtım pano sistemleri ile ilgili bilgi konularının verildiği derstir. Dersin ön koģulu yoktur. Öğrenci, bu dersin sonunda; 1. YG plan ve projelerini okumak ve çizmek 2. Ölçü transformatörlerinin montajını yapmak 3. YG tesislerinde güç ölçme aletlerini seçmek ve bağlantılarını yapmak 4. Direk tipi trafo merkezi ölçüm pano malzemelerini seçmek ve bağlantılarını yapmak 5. Kompanzasyon sistemi özelliklerini seçmek ve hesaplamalarını yapmak 6. AG dağıtım ve kompanzasyon pano montaj ve bağlantılarını yapmak yeterliklerini kazanacaktır. 1. Y.G. Plan Ve Projeleri 2. Pano Bağlantı ġemaları 3. Akım Ölçü Transformatörleri 4. Akım Ölçü Transformatör Montaj Ve Bağlantıları 5. Gerilim Ölçü Transformatörleri 6. Gerilim Ölçü Transformatörleri Montaj Ve Bağlantıları 7. Güç Ölçme 8. Güç Katsayısı Ölçme 2

3 YÖNTEM VE TEKNĠKLERĠ EĞĠTĠM-ÖĞRETĠM ORTAMI VE DONANIM ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME EĞĠTĠMCĠLER ĠġBĠRLĠĞĠ YAPILACAK KURUM VE KURULUġLAR 9. Elektrik Sayaçları 10. Ölçüm Pano Ve Malzemeleri 11. Ölçüm Pano Malzemeleri Montajı 12. Ölçüm Pano Malzemeleri Bağlantıları 13. Ölçüm Panosunun Yerine Montajı 14. Kompanzasyon Sistem Hesapları 15. Kompanzasyonda Kullanılan Kondansatörleri 16. Reaktif Güç Kontrol Rölesi Bağlantısı Ve Ayarları 17. Kombi Sayaçlar 18. A.G Dağıtım Pano Ve Malzemeleri 19. A.G Dağıtım Pano Montaj Ve Bağlantıları 20. Kompanzasyon Pano Ve Malzemeleri 21. Kompanzasyon Pano Montaj Ve Bağlantıları konularını içermektedir. Modüler bireysel eğitim teknikleri, araģtırma, uygulama, gözlem,tartıģma, soru-cevap, gösterim gezi ve deney vb Ortam : Elektrik atölyesi, elektrik makineleri laboratuarı, iģletme ortamı Donanım :Projeksiyon,bilgisayar,pano ve malzemeleri, sayaç, ölçü aletleri, kondansatörler, Ģalterler, eğitim setleri, tepegöz Ders geçme yönetmeliğine uygun olarak modül ve ders sonunda ölçme araçları kullanılarak ölçme ve değerlendirme yapılacaktır. 1. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarına öğretmen olarak atanacaklardan atamalarına esas olan alanlar ile mezun oldukları yükseköğretim programları ve aylık karģılığı okutacakları derslere iliģkin çizelgeye uygun olanlar görev almalıdır. 2. Programın uygulanmasında gerektiğinde alanında sektör deneyimi olan usta öğretici, teknisyen ve meslek elemanlarından yararlanılabilir. Ticaret odaları, alanla ilgili vakıf, dernek ve odaları, üniversiteler, iģletmeler, kütüphaneler vb. 3

4 MODÜL BĠLGĠ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL : ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK TEKNOLOJĠSĠ : YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI/ YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ DERS MODÜL KODU : DAĞITIM PANO SĠSTEMLERĠ : YG TESĠS PROJE VE ġemalari : 522EE0133 SÜRE : 40/32 ÖN KOġUL : AÇIKLAMA ÖĞRETĠM YÖNTEM VE TEKNĠKLERĠ GENEL AMAÇ : Öğrencinin konu ile ilgili araģtırma yapması ve ortamda gerekli araçların bulundurulması sağlanmalıdır. : Anlatım (sunuģ), soru-cevap, tartıģma, problem çözme, gezi gözlem, laboratuar (deney), örnek olay incelemesi metotları ile beyin fırtınası, gösteri, ikili ve grup çalıģmaları, mikro öğrenim, bilgisayar destekli öğretim tekniklerinin biri veya birkaçı kullanılacaktır. : Öğrenci bu modül ile gerekli ortam sağlandığında, kuvvetli akım yönetmeliğine göre YG tesis projeleri ve Ģemalarını hatasız okuyabilecektir. AMAÇLAR : 1. Plan ve Projeleri hatasız okuyabilecektir. 2. Pano bağlantı Ģemalarını çizerek hatasız okuyabilecektir. 4

5 ĠÇERĠK : 1. Y.G. PLAN VE PROJELERĠ 1.1. ÇizilmiĢ Plan ve Projelerin Ġncelenmesi 1.2. Proje Uygulama Standartları 1.3. Proje Ölçekleri 1.4. YG Tesis Projelerinde Kullanılan Semboller 1.5. Bina Tipi Trafo Tesisi Projeleri Raporlar Hesaplamalar Trafo gücü hesabı Kompanzasyon hesabı Gerilim düģümü ve kesit hesabı Malzeme keģif listesi Planlar OG/AG tek hat Ģeması Trafo binası plan ve kesitler OG yerleģim planı AG yerleģim planı 1.6. Direk Tipi Trafo Tesisi Projeleri Raporlar Hesaplamalar Trafo gücü hesabı Kompanzasyon hesabı Gerilim düģümü ve kesit hesabı Malzeme keģif listesi Planlar Vaziyet planı Tek hat Ģeması AG dağılım planı 1.7. Genel Teknik ġartname 1.8. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 1.9. Topraklama Yönetmeliği 2. PANO BAĞLANTI ġemalari 2.1. YG Tesis Panoları Malzeme Sembolleri 2.2. Pano Ölçekli GörünüĢ Çizimleri Ölçüm panosu AG dağıtım panosu Kompanzasyon panosu OG modüler hücreleri 2.3. Pano Bağlantı Tek Hat ġemaları Çizimi Ölçüm panosu AG dağıtım panosu Kompanzasyon panosu OG modüler hücreler 2.4. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 2.5. Topraklamalar Yönetmeliği ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME : Kontrol listeleri tekniği, proje ödevleri tekniği ve çoktan seçmeli, klasik vb. sınav türleri ölçme yöntemlerinden bir veya birkaçı kullanılarak öğrencinin, 5

6 1. Plan ve Projeleri hatasız okuyup okumadığı, 2. Pano bağlantı Ģemalarını çizerek hatasız okuyup okumadığı performans kriterleri değerlendirilecektir. 6

7 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 1 ĠġLEMĠN ADI Plan ve projeleri okumak YETERLĠK AG/YG plan ve projelerini okumak ve çizmek ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART ÇizilmiĢ OG plan projeleri, tip projeler, kataloglar TS,IEC,VDE, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği, topraklamalar yönetmeliği, tip projeler ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Vaziyet planı okumak ve çizmek 2. Tek hat Ģemasını okumak ve çizmek 3. Orta gerilim yerleģim planı okumak 4. Trafo binası plan ve kesitlerini okumak 5. AG dağıtım planını okumak ve çizmek 1. Proje hesaplamalarını 1. Y.G. PLAN VE PROJELERĠ incelemek 1.1. ÇizilmiĢ Plan ve Projelerin 2. Proje ölçeklerini seçmek Ġncelenmesi 3. Plan ve projeleri okumak 1.2. Proje Uygulama Standartları ve çizme 1.3. Proje Ölçekleri 1.4. YG Tesis Projelerinde Kullanılan Semboller 1.5. Bina Tipi Trafo Tesisi Projeleri Raporlar Hesaplamalar Trafo gücü hesabı Kompanzasyon hesabı Gerilim düģümü ve kesit hesabı Malzeme keģif listesi 1.Planlı olma 2.Düzenli olma 3.Sabırlı olma 4.Titiz olma 5.Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olma 7

8 Planlar OG/AG tek hat Ģeması Trafo binası plan ve kesitler OG yerleģim planı AG yerleģim planı 1.6. Direk Tipi Trafo Tesisi Projeleri Raporlar Hesaplamalar Trafo gücü hesabı Kompanzasyon hesabı Gerilim düģümü ve kesit hesabı Malzeme keģif listesi Planlar Vaziyet planı Tek hat Ģeması AG dağılım planı 1.7. Genel Teknik ġartname 1.8. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 1.9. Topraklama Yönetmeliği ĠĢlemin Yapıldığı Süre:3 saat ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 18 ders saati NOT: ĠġLEM ANALĠZ FORMU 8

9 MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 2 ĠġLEMĠN ADI Pano Bağlantı ġemalarını Çizmek ve Okumak YETERLĠK AG/YG plan ve projelerini okumak ve çizmek ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART : Pano malzeme katologları,pano bağlantı Ģemaları,çizim araç gereçleri,resim masaları TS,VDE,IEC,kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği,topraklamalar yönetmeliği,tip projeler ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. YG tesis pano malzeme sembollerini çizmek, okumak 2. YG tesis pano bağlantı Ģemalarını çizmek, okumak 2. PANO BAĞLANTI ġemalari 2.1. YG Tesis Panoları Malzeme Sembolleri 2.2. Pano Ölçekli GörünüĢ Çizimleri Ölçüm panosu AG dağıtım panosu Kompanzasyon panosu OG modüler hücreleri 2.3. Pano Bağlantı Tek Hat ġemaları Çizimi Ölçüm panosu AG dağıtım panosu Kompanzasyon panosu OG modüler hücreler 2.4. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 2.5. Topraklamalar Yönetmeliği 1. Ölçekleri okuma 2. Sembolleri okuma ve çizme 3. Pano bağlantı çizimi yapma 1. Planlı olma 2. Düzenli olma 3. Sabırlı olma 4. Titiz olma 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olma ĠĢlemin Yapıldığı Süre:12 saat ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 14 ders saati 9

10 NOT: 10

11 MODÜL BĠLGĠ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL : ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK TEKNOLOJĠSĠ : YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI/ YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ DERS MODÜL KODU : DAĞITIM PANO SĠSTEMLERĠ : ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERĠ : 522EE0134 SÜRE : 40/24 ÖN KOġUL : AÇIKLAMA ÖĞRETĠM YÖNTEM VE TEKNĠKLERĠ GENEL AMAÇ : Öğrencinin konu ile ilgili araģtırma yapması ve ortamda gerekli araçların bulundurulması sağlanmalıdır. : Anlatım (sunuģ), soru-cevap, tartıģma, problem çözme, gezi gözlem, laboratuar (deney), örnek olay incelemesi metotları ile beyin fırtınası, gösteri, ikili ve grup çalıģmaları, mikro öğrenim, bilgisayar destekli öğretim tekniklerinin biri veya birkaçı kullanılacaktır. : Öğrenci bu modül ile gerekli ortam sağlandığında, kuvvetli akım yönetmeliğine göre ölçü transformatörlerinin montajını hatasız yapabilecektir. AMAÇLAR : 1. Akım ölçü transformatörlerini hatasız seçebilecektir. 2. Akım ölçü transformatör montaj ve bağlantılarını hatasız yapabilecektir. 3. Gerilim ölçü transformatörlerini hatasız seçebilecektir. 4. Gerilim ölçü transformatör montaj ve bağlantılarını hatasız yapabilecektir. 11

12 ĠÇERĠK : 1. AKIM ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERĠ 1.1. Akım Transformatörleri Yapısı Akım trafosu prensip Ģekli Kullanma amaçları Özellikleri Kullanıldığı gerilime göre çeģitleri AG akım trafoları OG akım trafoları Soğutma Ģekline göre çeģitleri Yağlı tip Yağsız(kuru tip) YapılıĢlarına göre çeģitleri Sargılı tip Bara tipi Kullanıldıkları yere göre Ġç tip(bina içi) DıĢ tip(bina dıģı) Akım trafosu etiket değerleri Akım trafosu sipariģinde dikkat edilecek özellikler 1.2. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 1.3. Topraklama Yönetmeliği 2. AKIM ÖLÇÜ TRANSFORMATÖR MONTAJ VE BAĞLANTILARI 2.1. Akım Trafoları Kullanım (Montaj) Yerleri ve Bağlantı ġekilleri 2.2. Akım Trafo Sekonder Ucunun Açık Kalmamasının Önemi 2.3. Akım Trafo Gövde ve Sekonder Ucunun Topraklamasının Önemi ve Bağlantı ġekli 2.4. Akım Trafo Montaj ve Bağlantıları Akım trafo montaj ve bağlantı iģlem sırası Akım trafo montaj ve bağlantısında dikkat edilecek hususlar 2.5. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 2.6. Topraklamalar Yönetmeliği 3. GERĠLĠM ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERĠ 3.1. Gerilim Transformatörleri Yapısı Gerilim trafosu prensip Ģekli Kullanma amaçları Özellikleri Kullanıldıkları yere göre çeģitleri Faz-toprak gerilim trafosu Faz-faz gerilim trafosu Gerilim trafosu etiket değerleri Gerilim trafosu sipariģinde dikkat edilecek özellikler Kombi(Akım ve gerilim trafosu birlikte)ölçü trafosu yapısı 3.2. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 3.3. Topraklama Yönetmeliği 4. GERĠLĠM ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERĠ MONTAJ VE BAĞLANTILARI 4.1. Gerilim Trafoları Kullanım (Montaj) Yerleri ve Bağlantı ġekilleri 4.2. Gerilim Trafo GiriĢ ve Sekonder Tarafı Bir Ucuna Sigorta Takılmasının Önemi 4.3. Gerilim Trafo ve Sekonder Ucunun Topraklamasının Önemi ve Bağlantı ġekli 12

13 4.4. Gerilim Trafo Montaj ve Bağlantıları Gerilim trafo montaj ve bağlantı iģlem sırası Gerilim trafo montaj ve bağlantısında dikkat edilecek hususlar 4.5. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 4.6. Topraklama Yönetmeliği ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME : Kontrol listeleri tekniği, proje ödevleri tekniği ve çoktan seçmeli, klasik vb. sınav türleri ölçme yöntemlerinden bir veya birkaçı kullanılarak öğrencinin, 1. Akım ölçü transformatörlerini hatasız seçip seçmediği, 2. Akım ölçü transformatör montaj ve bağlantılarını hatasız yapıp yapmadığı, 3. Gerilim ölçü transformatörlerini hatasız seçip seçmediği, 4. Gerilim ölçü transformatör montaj ve bağlantılarını hatasız yapıp yapmadığı performans kriterleri değerlendirilecektir. 13

14 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 1 YETERLĠK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART Ölçü transformatörlerinin montajını yapmak 14 ĠġLEMĠN ADI Akım Ölçü Transformatörlerini Seçmek Akım trafoları, akım trafo katalogları, akım trafo tanıtım cd leri, projeksiyon TS,VDE,IEC, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği, topraklamalar yönetmeliği ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Kullanıldığı yere göre akım trafolarını seçmek 2. YapılıĢlarına göre akım trafolarını seçmek 1. AKIM ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERĠ 1.1. Akım Transformatörleri Yapısı Akım trafosu prensip Ģekli Kullanma amaçları Özellikleri Kullanıldığı gerilime göre çeģitleri AG akım trafoları OG akım trafoları Soğutma Ģekline göre çeģitleri Yağlı tip Yağsız(kuru tip) YapılıĢlarına göre çeģitleri Sargılı tip Bara tipi Kullanıldıkları yere göre Ġç tip(bina içi) DıĢ tip(bina dıģı) Akım trafosu etiket değerleri Akım trafosu sipariģinde dikkat 1. Akım trafosu çeģitlerini seçme 2. Akım trafosu etiketini okuma 1. Planlı olma 2. Düzenli olma 3. Sabırlı olma 4. Titiz olma 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olma

15 edilecek özellikler 1.2. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 1.3. Topraklama Yönetmeliği ĠĢlemin Yapıldığı Süre:2 saat NOT: ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati 15

16 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 2 ĠġLEMĠN ADI Akım Ölçü Transformatör Montaj ve Bağlantılarını Yapmak YETERLĠK Ölçü transformatörlerinin montajını yapmak ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART Akım trafoları, iletkenler,montaj araç gereçleri, eldiven, baret, el takımları TS,VDE,IEC, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği, topraklamalar yönetmeliği ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Akım trafosu tesis bağlantı proje ve Ģemalarını okumak 2. Akım trafolarını montaj yerine güvenli bir Ģekilde getirmek 3. Akım trafosunu yerine montaj etmek 4. Akım trafosu giriģ ve çıkıģ bağlantılarını yapmak 5. Akım trafo sekonder ucu ve gövdesinin topraklamasını yapmak 2. AKIM ÖLÇÜ TRANSFORMATÖR MONTAJ VE BAĞLANTILARI 2.1. Akım Trafoları Kullanım (Montaj) Yerleri ve Bağlantı ġekilleri 2.2. Akım Trafo Sekonder Ucunun Açık Kalmamasının Önemi 2.3. Akım Trafo Gövde ve Sekonder Ucunun Topraklamasının Önemi ve Bağlantı ġekli 2.4. Akım Trafo Montaj ve Bağlantıları Akım trafo montaj ve bağlantı iģlem sırası Akım trafo montaj ve bağlantısında dikkat edilecek hususlar 2.5. Kuvvetli Akım Tesisleri 1. El aletlerini kullanma 2. Akım trafosu montajı yapma 3. Akım trafo bağlantılarını yapma 1. Planlı olma 2. Düzenli olma 3. Sabırlı olma 4. Titiz olma 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olma 6. Gerekli güvenlik ve emniyet önlemleri a. Baret takma b. Eldiven takma c. ĠĢ tulumu giyme 16

17 Yönetmeliği 2.6. Topraklamalar Yönetmeliği ĠĢlemin Yapıldığı Süre:4 saat ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati NOT: 17

18 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 3 ĠġLEMĠN ADI Gerilim Ölçü Transformatörlerini Seçmek YETERLĠK Ölçü transformatörlerinin montajını yapmak ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART Gerilim ölçü trafoları, gerilim ölçü trafo katalogları, gerilim trafo tanıtım cd leri TS,VDE,IEC, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği, topraklamalar yönetmeliği ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Kullanıldığı yere göre akım trafolarını seçmek 2. YapılıĢlarına göre akım trafolarını seçmek 3. GERĠLĠM ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERĠ 3.1. Gerilim Transformatörleri Yapısı Gerilim trafosu prensip Ģekli Kullanma amaçları Özellikleri Kullanıldıkları yere göre çeģitleri Faz-toprak gerilim trafosu Faz-faz gerilim trafosu Gerilim trafosu etiket değerleri Gerilim trafosu sipariģinde dikkat edilecek özellikler Kombi(Akım ve gerilim 1. Gerilim trafo çeģitlerini seçme 2. Gerilim trafo etiket değerlerini okuma 1. Planlı olma 2. Düzenli olma 3. Sabırlı olma 4. Titiz olma 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olma 18

19 trafosu birlikte)ölçü trafosu yapısı 3.2. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 3.3. Topraklama Yönetmeliği ĠĢlemin Yapıldığı Süre:2 saat NOT: ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati 19

20 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 4 ĠġLEMĠN ADI YETERLĠK Ölçü transformatörlerinin montajını yapmak Gerilim Ölçü Transformatör Montaj ve Bağlantılarını Yapmak ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART Gerilim ölçü trafosu, iletkenler, montaj araç gereçleri, eldiven, baret, el takımları TS,VDE,IEC, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği, topraklamalar yönetmeliği ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Gerilim trafolu tesis proje ve Ģemalarını okumak 2. Gerilim trafolarını montaj yerine güvenli bir Ģekilde getirmek 3. Gerilim trafosunu yerine montaj etmek 4. Gerilim trafosu giriģ ve çıkıģ bağlantılarını yapmak 5. Primer uçları ve sekonder bir ucunun sigorta bağlantısını yapmak 6. Gerilim trafo sekonder bir ucu ve gövdesinin topraklamasını yapmak 4. GERĠLĠM ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERĠ MONTAJ VE BAĞLANTILARI 4.1. Gerilim Trafoları Kullanım (Montaj) Yerleri ve Bağlantı ġekilleri 4.2. Gerilim Trafo GiriĢ ve Sekonder Tarafı Bir Ucuna Sigorta Takılmasının Önemi 4.3. Gerilim Trafo ve Sekonder Ucunun Topraklamasının Önemi ve Bağlantı ġekli 4.4. Gerilim Trafo Montaj ve Bağlantıları Gerilim trafo montaj ve bağlantı iģlem sırası Gerilim trafo montaj ve bağlantısında dikkat edilecek hususlar 4.5. Kuvvetli Akım Tesisleri El aletlerini kullanma 2. Gerilim trafosu montajı yapma 3. Gerilim trafo bağlantılarını yapma 1. Planlı olma 2. Düzenli olma 3. Sabırlı olma 4. Titiz olma 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olma 6. Gerekli güvenlik ve emniyet önlemleri a. Baret takma b. Eldiven takma c. ĠĢ tulumu giyme

21 Yönetmeliği 4.6. Topraklama Yönetmeliği ĠĢlemin Yapıldığı Süre:2 saat ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati NOT: 21

22 MODÜL BĠLGĠ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL : ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK TEKNOLOJĠSĠ : YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI/ YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ DERS MODÜL KODU : DAĞITIM PANO SĠSTEMLERĠ : ENDÜSTRĠYEL SAYAÇLAR : 523EO0078 SÜRE : 40/24 ÖN KOġUL : AÇIKLAMA ÖĞRETĠM YÖNTEM VE TEKNĠKLERĠ GENEL AMAÇ : Öğrencinin konu ile ilgili araģtırma yapması ve ortamda gerekli araçların bulundurulması sağlanmalıdır. :Anlatım (sunuģ), soru-cevap, tartıģma, problem çözme, gezi gözlem, laboratuar (deney), örnek olay incelemesi metotları ile beyin fırtınası, gösteri, ikili ve grup çalıģmaları, mikro öğrenim, bilgisayar destekli öğretim tekniklerinin biri veya birkaçı kullanılacaktır. : Öğrenci, uygun tasarım atölyesi ortamı sağlandığında, noktaçizginin değiģik anlatım olanakları ile belirlenen yüzey içine tekniğe uygun olarak düzenlemesini yapabilecektir..amaçlar : 1. YG tesisinde güç ölçmesini hatasız yapabilecektir. 2. YG tesisinde güç katsayısını hatasız ölçebilecektir. 3. YG tesisinde elektrik sayaçlarının montaj ve bağlantılarını hatasız yapabilecektir. 22

23 ĠÇERĠK : 1. GÜÇ ÖLÇME 1.1. Üç Fazlı Sistemler Faz farkı ve üç faz oluģumu Faz tanımı Faz farkı Üçgen bağlantıda akım, gerilim bağıntıları Yıldız bağlantıda akım, gerilim bağıntıları 1.2. Güç ÇeĢitleri Görünür güç Tanımı Görünür güç hesaplaması Aktif güç Tanımı Aktif güç tüketen tüketiciler Aktif güç hesaplaması Reaktif güç Tanımı Reaktif güç tüketen tüketiciler Reaktif güç hesaplaması Güç vektörleri 1.3. Güç Ölçme Aktif güç ölçme Wattmetre Yapısı ÇeĢitleri Üç fazlı dengeli devrelerde güç ölçme Üç fazlı dengesiz devrelerde güç ölçme Aron bağlantı ile güç ölçme Reaktif güç ölçme Varmetre Yapısı ÇeĢitleri Varmetrenin bağlantı Ģekilleri Güç ölçmede dikkat edilecek hususlar 1.4. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 1.5. Topraklamalar Yönetmeliği 2. GÜÇ KATSAYISI ÖLÇME 2.1. Güç Katsayısı Omik, kapasitif, endüktif devrelerde akım, gerilim, güç vektörleri Güç katsayısı ölçme Ampermetre, voltmetre ve Wattmetre metodu ile güç ölçme 1 fazlı devrelerde 3 fazlı devrelerde Kosinüsfimetre ile ölçme Kosinüsfimetre yapısı Kosinüsfimetre çeģitleri Kosinüsfimetre devreye bağlantıları Kosinüsfimetre bağlantısında dikkat edilecek hususlar 3. ELEKTRĠK SAYAÇLARI 3.1. Elektrik ĠĢi 23

24 Tanımı ve hesabı 3.2. Elektrik Sayaçları(AA) Görevi Ġndüksiyon sayaçları, bağlantıları Aktif sayaçlar Reaktif sayaçlar Redüktörlü sayaçlar Akım ölçü trafolu Akım ve gerilim ölçü trafolu Elektronik sayaçlar Yapısı Bağlantısı Teknik özellikleri Kartlı sayaçlar Tanımı ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME : Kontrol listeleri tekniği, proje ödevleri tekniği ve çoktan seçmeli, klasik vb. sınav türleri ölçme yöntemlerinden bir veya birkaçı kullanılarak öğrencinin, 1. YG tesisinde güç ölçmesini hatasız yapıp yapmadığı, 2. YG tesisinde güç katsayısını hatasız ölçüp ölçmediği, 3. YG tesisinde elektrik sayaçlarının montaj ve bağlantılarını hatasız yapıp yapmadığı performans kriterleri değerlendirilecektir. 24

25 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 1 YETERLĠK YG tesislerinde güç ölçme aletlerini seçmek ve bağlantılarını yapmak. ĠġLEMĠN YG Tesisinde Güç Ölçmek ADI ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART Wattmetre, var metre, iletkenler, ampermetre, voltmetre TS,VDE,IEC, Kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Güç çeģitlerini seçmek 2. Güç ölçü aletlerini seçmek 3. Güç ölçme bağlantılarını yapmak 4. Güç ölçmek ve ölçümü değerlendirmek 1. GÜÇ ÖLÇME 1.1. Üç Fazlı Sistemler Faz farkı ve üç faz oluģumu Faz tanımı Faz farkı Üçgen bağlantıda akım, gerilim bağıntıları Yıldız bağlantıda akım, gerilim bağıntıları 1.2. Güç ÇeĢitleri Görünür güç Tanımı Görünür güç hesaplaması Aktif güç Tanımı Aktif güç tüketen tüketiciler Aktif güç hesaplaması Reaktif güç Tanımı Reaktif güç tüketen tüketiciler Reaktif güç hesaplaması Güç vektörleri Güç çeģitlerini seçme 1. Planlı olma 2. Güç ölçen aletleri seçme 2. Düzenli olma 3. Güç ölçü aletlerini 3. Sabırlı olma bağlama 4. Titiz olma 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olma 6. Güvenlik ve emniyet tedbirlerini alma(elektrik)

26 1.3. Güç Ölçme Aktif güç ölçme Wattmetre Yapısı ÇeĢitleri Üç fazlı dengeli devrelerde güç ölçme Üç fazlı dengesiz devrelerde güç ölçme Aron bağlantı ile güç ölçme Reaktif güç ölçme Varmetre Yapısı ÇeĢitleri Varmetrenin bağlantı Ģekilleri Güç ölçmede dikkat edilecek hususlar 1.4. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 1.5. Topraklamalar Yönetmeliği ĠĢlemin Yapıldığı Süre:2 saat ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati NOT: 26

27 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 2 YETERLĠK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART YG tesislerinde güç ölçme aletlerini seçmek ve bağlantılarını yapmak. Kosinüsfimetre, iletkenler, bağlantı gereçleri TS,VDE,IEC, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği ĠġLEMĠN YG Tesisinde Güç Katsayısı Ölçmek ADI ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Güç katsayısını seçmek 2. Güç katsayısı ölçme metodlarını seçmek 3. Güç katsayısı ölçme aletlerini devreye bağlamak 4. Güç katsayısı ölçmek ve değerlendirmek 2. GÜÇ KATSAYISI ÖLÇME 2.1. Güç Katsayısı Omik, kapasitif, endüktif devrelerde akım, gerilim, güç vektörleri Güç katsayısı ölçme Ampermetre, voltmetre ve Wattmetre metodu ile güç ölçme 1 fazlı devrelerde 3 fazlı devrelerde Kosinüsfimetre ile ölçme Kosinüsfimetre yapısı Kosinüsfimetre çeģitleri Kosinüsfimetre devreye bağlantıları Kosinüsfimetre bağlantısında dikkat edilecek hususlar 1. Güç katsayısı ölçme aletlerini seçme 2. Kosinüsfimetre çeģitlerini seçme 3. Kosinüsfimetre devreye bağlama 1. Planlı olma 2. Düzenli olma 3. Sabırlı olma 4. Titiz olma 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olma 6. Emniyet ve güvenlik tedbirlerini alma(elektrik) ĠĢlemin Yapıldığı Süre:2 saat NOT: ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati 27

28 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 3 YETERLĠK YG tesislerinde güç ölçme aletlerini seçmek ve bağlantılarını yapmak. ĠġLEMĠN ADI YG tesisinde elektrik sayaçlarının montajını ve bağlantılarını yapmak ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART Aktif sayaç, reaktif sayaç, kombi sayaç, bağlantı gereçleri TS,VDE,IEC, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Elektrik iģini seçmek 2. Elektrik iģi ölçme aletlerini seçmek 3. Elektrik iģi ölçü aletlerini devreye bağlamak 4. Elektrik iģini okuyup değerlendirmek 3. ELEKTRĠK SAYAÇLARI 3.1. Elektrik ĠĢi Tanımı ve hesabı 3.2. Elektrik Sayaçları(AA) Görevi Ġndüksiyon sayaçları, bağlantıları Aktif sayaçlar Reaktif sayaçlar Redüktörlü sayaçlar Akım ölçü trafolu Akım ve gerilim ölçü trafolu Elektronik sayaçlar Yapısı Bağlantısı Teknik özellikleri Kartlı sayaçlar Tanımı 1. Elektrik sayaç çeģitlerini seçme 2. Elektrik sayaç bağlantılarını yapma 1. Planlı olma 2. Düzenli olma 3. Sabırlı olma 4. Titiz olma 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olma 6. Emniyet ve güvenlik tedbirlerini alma a. Önlük giyme b. Eldiven takma c. Baret takma ĠĢlemin Yapıldığı Süre:5 saat ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 12 ders saati NOT: 28

29 MODÜL BĠLGĠ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL : ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK TEKNOLOJĠSĠ : YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI/ YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ DERS MODÜL KODU : DAĞITIM PANO SĠSTEMLERĠ : DĠREK TĠPĠ TRAFO ÖLÇÜM PANOLARI : 522EE0023 SÜRE : 40/24 ÖN KOġUL : AÇIKLAMA ÖĞRETĠM YÖNTEM VE TEKNĠKLERĠ GENEL AMAÇ : Öğrencinin konu ile ilgili araģtırma yapması ve ortamda gerekli araçların bulundurulması sağlanmalıdır. : Anlatım (sunuģ), soru-cevap, tartıģma, problem çözme, gezi gözlem, laboratuar (deney), örnek olay incelemesi metotları ile beyin fırtınası, gösteri, ikili ve grup çalıģmaları, mikro öğrenim, bilgisayar destekli öğretim tekniklerinin biri veya birkaçı kullanılacaktır. : Öğrenci bu modül ile gerekli ortam sağlandığında, kuvvetli akım yönetmeliğine göre ölçüm pano montaj ve bağlantılarını hatasız yapabilecektir..amaçlar : 1. Ölçüm pano ve malzemelerini hatasız seçebilecektir. 2. Ölçüm pano malzeme montajını hatasız yapabilecektir. 3. Ölçüm pano malzeme bağlantılarını hatasız yapabilecektir. 4. Ölçüm panosunun yerine montaj ve bağlantılarını hatasız yapabilecektir. 29

30 ĠÇERĠK : 1. ÖLÇÜM PANO VE MALZEMELERĠ 1.1. Ölçüm Panosu Görevi Pano özellikleri 1.2. Ölçüm Pano Malzemeleri ve Özellikleri Baralar ve mesnet izolatörleri Görevi Boyutları Akım trafoları Görevi Hata sınıfı DönüĢtürme oranı Akım ve gerilim klemensleri Görevi Özellikleri Ana Ģalter (kompakt) Görevi Yapısı ÇalıĢma prensibi Ampermetreler Görevi Standartları Elektrik sayacı (kombi) Görevi Özelliği Sabit kompanzasyon kondansatörü Görevi Güç değerleri Anahtarlı otomatik sigortalar Görevi Standart değerleri 1.3. Dağıtım Panoları Genel Teknik ġartnamesi 2. ÖLÇÜM PANO MALZEMELERĠ MONTAJI 2.1. Ölçüm Pano Malzeme YerleĢim Planı 2.2. Montaj Araç Gereçleri 2.3. Ölçüm Pano Malzemeleri Yerine Montajını Yapma Ölçüm pano malzemelerinin standart boyutları Montaj iģlem sırası ve dikkat edilecek hususlar 3. ÖLÇÜM PANO MALZEMELERĠ BAĞLANTILARI 3.1. Ölçüm Pano Bağlantı ġeması 3.2. Ölçüm Pano Bağlantı Ġletkenlerinin Özellikleri 3.3. Ölçüm Pano Bağlantılarının Yapılması ĠĢlem Sırası 3.4. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 4. ÖLÇÜM PANOSUNUN YERĠNE MONTAJI 4.1. Ölçüm Pano Montaj Yerleri Direk yanı zemine montajı Demir direğe montajı Beton direğe montajı 4.2. Ölçüm Pano Yerine Montaj ĠĢlem Sırası 4.3. Ölçüm Pano GiriĢ, ÇıkıĢ Kablo Bağlantıları 30

31 Bağlantı kablo özellikleri Bağlantı iģlem sırası Bağlantıda dikkat edilecek hususlar 4.4. Ölçüm Pano Malzeme ÇalıĢma Test ve Ayarları 4.5. Ölçüm Pano Emniyet ve Güvenlik Tedbirleri 4.6. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 4.7. Topraklamalar Yönetmeliği ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME : Kontrol listeleri tekniği, proje ödevleri tekniği ve çoktan seçmeli, klasik vb. sınav türleri ölçme yöntemlerinden bir veya birkaçı kullanılarak öğrencinin, 1. Ölçüm pano ve malzemelerini hatasız seçip seçmediği, 2. Ölçüm pano malzeme montajını hatasız yapıp yapmadığı, 3. Ölçüm pano malzeme bağlantılarını hatasız yapıp yapmadığı, 4. Ölçüm panosunun yerine montaj ve bağlantılarını hatasız yapıp yapmadığı performans kriterleri değerlendirilecektir. 31

32 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 1 ĠġLEMĠN ADI Ölçüm Pano ve Malzemelerini Seçmek YETERLĠK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART Direk tipi trafo merkezi ölçüm pano malzemelerini seçmek ve bağlantılarını yapmak.. Ölçüm panosu, ana Ģalter, sabit kondansatör, baralar, sayaç, ampermetre, klemensler, akım trafoları, bağlantı gereçleri TS,VDE,IEC, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Tesis proje ve Ģemalarını okumak 2. Ölçüm panosunu seçmek 3. Ölçüm panosunda kullanılan malzemeleri standarta göre seçmek 1. ÖLÇÜM PANO VE MALZEMELERĠ 1.1. Ölçüm Panosu Görevi Pano özellikleri 1.2. Ölçüm Pano Malzemeleri ve Özellikleri Baralar ve mesnet izolatörleri Görevi Boyutları Akım trafoları Görevi Hata sınıfı DönüĢtürme oranı Akım ve gerilim klemensleri Görevi Özellikleri Ana Ģalter (kompakt) Görevi Yapısı ÇalıĢma prensibi Ampermetreler Ölçüm pano tipini seçme 2. Ölçüm pano malzemelerini seçme 1. Planlı olma 2. Düzenli olma 3. Sabırlı olma 4. Titiz olma 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olma

33 ĠĢlemin Yapıldığı Süre:2 saat NOT: Görevi Standartları Elektrik sayacı (kombi) Görevi Özelliği Sabit kompanzasyon kondansatörü Görevi Güç değerleri Anahtarlı otomatik sigortalar Görevi Standart değerleri 1.3. Dağıtım Panoları Genel Teknik ġartnamesi ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati 33

34 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 2 ĠġLEMĠN ADI Ölçüm Pano Malzeme Montajını Yapmak YETERLĠK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART Direk tipi trafo merkezi ölçüm pano malzemelerini seçmek ve bağlantılarını yapmak. Ölçüm panosu, ana Ģalter, sabit kondansatör, baralar, sayaç, ampermetre, klemensler, akım trafoları, bağlantı gereçleri TS,VDE,IEC, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Pano bağlantı Ģemasını okumak 2. Pano içinde, malzemelerin montaj yerini uygun standartlara göre tespit etmek 3. Malzemelerin montaj yerlerini markalamak ve delmek 4. Malzemelerin yerine montajını yapmak 2. ÖLÇÜM PANO MALZEMELERĠ MONTAJI 2.1. Ölçüm Pano Malzeme YerleĢim Planı 2.2. Montaj Araç Gereçleri 2.3. Ölçüm Pano Malzemeleri Yerine Montajını Yapma Ölçüm pano malzemelerinin standart boyutları Montaj iģlem sırası ve dikkat edilecek hususlar 1. El takımları kullanma 2. Markalama yapma ve delik delme 3. Bara iģleme 4. Ölçüm pano malzeme montajı yapma 1. Planlı olma 2. Düzenli olma 3. Sabırlı olma 4. Titiz olma 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olma 6. Emniyet ve güvenlik tedbirlerini alma a. Önlük giyme b. Eldiven takma c. Baret takma ĠĢlemin Yapıldığı Süre:4 saat NOT: ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 2 ders saati 34

35 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 3 ĠġLEMĠN ADI Ölçüm Pano Malzeme Bağlantılarını Yapmak YETERLĠK Direk tipi trafo merkezi ölçüm pano malzemelerini seçmek ve bağlantılarını yapmak. ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART : Ölçüm panosu(malzeme montajlı), kablolar, bağlantı araç gereçleri, el takımları, eldiven, baret TS,VDE,IEC, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği, topraklamalar yönetmeliği ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Pano bağlantı Ģemasını okumak 2. Bağlantı iletkenlerini hazırlamak 3. Malzemelerin bağlantılarını düzgün bir Ģekilde yapmak 4. Topraklama bağlantısını yapmak 5. Bağlantıların doğruluğunu son defa kontrol etmek 3. ÖLÇÜM PANO MALZEMELERĠ BAĞLANTILARI 3.1. Ölçüm Pano Bağlantı ġeması 3.2. Ölçüm Pano Bağlantı Ġletkenlerinin Özellikleri 3.3. Ölçüm Pano Bağlantılarının Yapılması ĠĢlem Sırası 3.4. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 1. Malzeme bağlantı Ģemalarını okuma 2. Ġletken iģleme ve bağlantı yapma 3. El takımları kullanma 1. Planlı olma 2. Düzenli olma 3. Sabırlı olma 4. Titiz olma 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olma 6. Emniyet ve güvenlik tedbirlerini alma a. Önlük giyme b. Eldiven takma c. Baret takma ĠĢlemin Yapıldığı Süre:3 saat NOT: ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati 35

36 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 4 ĠġLEMĠN ADI YETERLĠK Direk tipi trafo merkezi ölçüm pano malzemelerini seçmek ve bağlantılarını yapmak. Ölçüm Panosunun Yerine Montaj ve Bağlantılarını Yapmak ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART Ölçüm panosu, pano montaj kaidesi, el araç ve gereçleri, baret, eldiven TS,VDE,IEC, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği, topraklamalar yönetmeliği ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Ölçüm pano montaj yerini tespit etmek 2. Ölçüm panosu zemine montaj yapılacaksa betondan platform yapmak 3. Panoyu direğe veya platform üzerine montaj yapmak 4. Direk tipi trafodan gelen AG kablosunu panoya bağlamak 5. Ölçüm panosu Ģalterinden çıkıģ kablosunu bağlamak 6. Pano topraklamasını yapmak 7. Pano malzemeleri çalıģma testini yapmak 8. Pano kapaklarını kilitlemek 1. Ölçüm pano yerine montaj 4. ÖLÇÜM PANOSUNUN YERĠNE MONTAJI yapma 4.1. Ölçüm Pano Montaj Yerleri 2. Ölçüm pano bağlantıları Direk yanı zemine montajı yapma Demir direğe montajı 3. El takımları kullanma Beton direğe montajı 4.2. Ölçüm Pano Yerine Montaj ĠĢlem Sırası 4.3. Ölçüm Pano GiriĢ, ÇıkıĢ Kablo Bağlantıları Bağlantı kablo özellikleri Bağlantı iģlem sırası Bağlantıda dikkat edilecek hususlar 4.4. Ölçüm Pano Malzeme ÇalıĢma Test ve Ayarları 4.5. Ölçüm Pano Emniyet ve Güvenlik Tedbirleri 4.6. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 4.7. Topraklamalar Yönetmeliği 1. Planlı olma 2. Düzenli olma 3. Sabırlı olma 4. Titiz olma 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olma 6. Emniyet ve güvenlik tedbirlerini alma a. Önlük giyme b. Eldiven takma c. Baret takma 36

37 ĠĢlemin Yapıldığı Süre:4 saat NOT: ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 2 ders saati 37

38 MODÜL BĠLGĠ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL : ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK TEKNOLOJĠSĠ : YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI/ YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ DERS MODÜL KODU : DAĞITIM PANO SĠSTEMLERĠ : KOMPANZASYON SĠSTEMĠ : 523EO0079 SÜRE : 40/32 ÖN KOġUL : AÇIKLAMA ÖĞRETĠM YÖNTEM VE TEKNĠKLERĠ GENEL AMAÇ : Öğrencinin konu ile ilgili araģtırma yapması ve ortamda gerekli araçların bulundurulması sağlanmalıdır. : Anlatım (sunuģ), soru-cevap, tartıģma, problem çözme, gezi gözlem, laboratuar (deney), örnek olay incelemesi metotları ile beyin fırtınası, gösteri, ikili ve grup çalıģmaları, mikro öğrenim, bilgisayar destekli öğretim tekniklerinin biri veya birkaçı kullanılacaktır. : Öğrenci bu modül ile gerekli ortam sağlandığında, kuvvetli akım yönetmeliğine göre kompanzasyon sistemi özelliklerini seçerek hesaplamalarını hatasız yapabilecek, reaktif güç kontrol rolesi bağlantısı ve ayarlarını yapabilecek, kombi sayaç bağlantılarını hatasız yapabilecektir..amaçlar : 1. Kompanzasyon sistemi hesaplamalarını hatasız yapabilecektir. 2. Kompanzasyon sistemi kondansatörlerini seçebilecektir. 3. Reaktif güç kontrol rölesi bağlantısı ve ayarları hatasız yapabilecektir. 4. Kombi sayaçların bağlantılarını hatasız yapabilecektir. 38

39 ĠÇERĠK : 1. KOMPANZASYON SĠSTEM HESAPLARI 1.1. Güç ve Güç Katsayısı Güç çeģitleri, tanımları ve güç vektör diyagramı Görünür güç Aktif güç Reaktif güç Güç Üçgeni Güç katsayısı Tanımı Hesabı 1.2. Reaktif Güç Tüketicileri 1.3. Reaktif Güç Ġhtiyacının Tespiti 1.4. Bir Tesise Ait Güç Değerlerinin Tespiti Tesis proje safhasında iken Tesisteki ölçü aletlerinden 1.5. Reaktif Güç Kompanzasyonu Dinamik faz kaydırıcılar (Senkron makineler) Kondansatörler ile 1.6. Güç Katsayısının Düzeltilmesinin Yararları ġebekedeki yararlar Tüketicideki yararlar 1.7. Kompanzasyon Tesislerinin Düzenlenmesi Orta gerilim tarafında kompanzasyon Orta gerilim kademesinde kompanzasyon amacı Seri kapasitör hesabı, yerinin seçimi Alçak gerilim tarafında kompanzasyon 1.8. Kompanzasyon Sistem ÇeĢitleri Bireysel kompanzasyon Transformatörlerde(AG tarafında) Asenkron motorlarda DeĢarj lambalarda Grup kompanzasyon Merkezi kompanzasyon 1.9. Harmoniklerin Kompanzasyon Tesislerindeki Etkileri Harmonikli elektriksel büyüklükler Harmoniklerin üretilmesi(harmonik kaynakları) Harmoniklerin kondansatörler üzerindeki etkisi Harmoniklerin elektrik tesisleri üzerindeki etkisi Harmoniklerin ortadan kaldırılması OG kompanzasyonu Pasif Filtreler Aktif Filtreler Kompanzasyon Tesislerinde Rezonans Olayları Alçak Gerilim Kompanzasyon Tesisleri Teknik ġartnamesi Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 2. KOMPANZASYONDA KULLANILAN KONDANSATÖRLER 2.1. Kondansatörler Genel yapısı Standart güç değerleri AG güç kondansatörleri OG güç kondansatörleri 2.2. Kondansatör Hesabı 39

40 Kapasite Kapasitif reaktans Akımı hesabı Kondansatör güç hesabı 2.3. Kondansatörlerin Bağlantıları Yıldız bağlantı Üçgen bağlantı 2.4. Kondansatörlerin Devreye Alınmaları ve Devreden Çıkarılmaları AĢırı kompanzasyon zararı Kondansatörlerin devreye alınmaları Kondansatörlerin paralel bağlanmaları Kondansatörlerin devreden çıkarılmaları ve boģaltılmaları 2.5. Kondansatörlerin Sağlamlık Kontrolü 2.6. Kondansatör Kademe Güçlerinin Tespiti 2.7. Kondansatör Kademe Güçlerinin Tespiti ile Ġlgili Örnek Hesaplamalar 2.8. OG ġönt Kapasitör Bankları Koruyucu Teçhizatı ve Devre Elemanları Teknik ġartnamesi 3. REAKTĠF GÜÇ KONTROL RÖLESĠ BAĞLANTISI VE AYARLARI 3.1. Reaktif Güç Kontrol Rölesi ve ÇeĢitleri Tanımı faz bir akım trafolu reaktif güç kontrol röleleri faz üç akım trafolu reaktif güç kontrol röleleri faz üç akım trafolu 1 fazlı kondansatör bağlanabilen reaktif güç kontrol röleleri 3.2. Reaktif Güç Kontrol Rölesi Bağlantısı 3.3. Reaktif Güç Kontrol Rölesi Seçiminde Dikkat Edilecek Hususlar 3.4. Reaktif Güç Kontrol Rölesi Ayarları 4. KOMBĠ SAYAÇLAR 4.1. Kombi Sayaç Yapısı 4.2. Kompanzasyon Sistemlerinde Kullanılan Sayaç Bağlantı Klemensleri ve Özellikleri 4.3. Kombi Sayaç Klemensli Bağlantı ġeması 4.4. Kombi Sayaç Endeksleri 4.5. Endekslere Göre Ceza Oranının Hesaplanması ve Örneklerle Açıklanması ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME : Kontrol listeleri tekniği, proje ödevleri tekniği ve çoktan seçmeli, klasik vb. sınav türleri ölçme yöntemlerinden bir veya birkaçı kullanılarak öğrencinin, 1. Kompanzasyon sistemi hesaplamalarını tabloları kullanarak hatasız olarak yapıp yapmadığı, 2. TSE standartları, Ģartnameler, Elektrik Ġç Tesisleri Yönetmeliği, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğine ve kataloglara göre kompanzasyon sisteminde kullanılan kondansatörleri hatasız olarak seçip seçmediği, 40

41 3. TSE standartları, Ģartnameler, Elektrik Ġç Tesisleri Yönetmeliğine ve kataloglara göre reaktif güç kontrol rölesini seçerek bağlantısını ve ayarlarını hatasız yapıp yapmadığı, 4. Kombi sayaç bağlantısını hatasız yapıp yapmadığı, Elektrik Ġç Tesisleri Yönetmeliğine göre endeksleri okuyup ceza oranını hesaplayıp hesaplamadığı performans kriterleri değerlendirilecektir. 41

42 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 1 YETERLĠK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART Kompanzasyon sistemi özelliklerini seçmek ve hesaplamalarını yapmak 42 ĠġLEMĠN Kompanzasyon Sistemi Hesaplamalarını Yapmak ADI ÇizilmiĢ projeler, yapılmıģ standart kompanzasyon hesaplamaları, hazırlanmıģ tablolar TS,VDE,IEC, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği, iç tesisleri yönetmeliği ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Reaktif güç tüketicilerini seçmek 2. Tesis güç değerlerinin tesbitini yapmak 3. Güç katsayısının düzeltilmesinin yararlarını seçmek 4. Kompanzasyon sistem çeģitlerini seçmek 5. Kompanzasyon sistemi hesaplamalarını yapmak 1. KOMPANZASYON SĠSTEM HESAPLARI 1.1. Güç ve Güç Katsayısı Güç çeģitleri, tanımları ve güç vektör diyagramı Görünür güç Aktif güç Reaktif güç Güç Üçgeni Güç katsayısı Tanımı Hesabı 1.2. Reaktif Güç Tüketicileri 1.3. Reaktif Güç Ġhtiyacının Tespiti 1.4. Bir Tesise Ait Güç Değerlerinin Tespiti Tesis proje safhasında iken Tesisteki ölçü aletlerinden 1.5. Reaktif Güç Kompanzasyonu Dinamik faz kaydırıcılar (Senkron makineler) Kondansatörler ile 1.6. Güç Katsayısının Düzeltilmesinin Yararları 1. Reaktif güç tüketicilerini seçme 2. Kompanzasyon sistem çeģitlerini seçme 1. Planlı olma 2. Düzenli olma 3. Sabırlı olma 4. Titiz olma 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olma

43 ġebekedeki yararlar Tüketicideki yararlar 1.7. Kompanzasyon Tesislerinin Düzenlenmesi Orta gerilim tarafında kompanzasyon Orta gerilim kademesinde kompanzasyon amacı Seri kapasitör hesabı, yerinin seçimi Alçak gerilim tarafında kompanzasyon 1.8. Kompanzasyon Sistem ÇeĢitleri Bireysel kompanzasyon Transformatörlerde(AG tarafında) Asenkron motorlarda DeĢarj lambalarda Grup kompanzasyon Merkezi kompanzasyon 1.9. Harmoniklerin Kompanzasyon Tesislerindeki Etkileri Harmonikli elektriksel büyüklükler Harmoniklerin üretilmesi(harmonik kaynakları) Harmoniklerin kondansatörler üzerindeki etkisi Harmoniklerin elektrik tesisleri üzerindeki etkisi Harmoniklerin ortadan kaldırılması OG kompanzasyonu Pasif Filtreler Aktif Filtreler Kompanzasyon Tesislerinde Rezonans Olayları Alçak Gerilim Kompanzasyon Tesisleri Teknik ġartnamesi Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 43

44 ĠĢlemin Yapıldığı Süre:8 saat NOT: ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 10 ders saati 44

45 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 2 ĠġLEMĠN ADI Kompanzasyon Sistemi Kondansatörlerini Seçmek YETERLĠK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART Kompanzasyon sistemi özelliklerini seçmek ve hesaplamalarını yapmak Kompanzasyon kondansatörleri, kondansatör katalogları, hesaplama tabloları TS,VDE,IEC, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği, topraklamalar yönetmeliği ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Kompanzasyon sisteminde sigorta seçimini yapmak 2. kompanzasyon sisteminde iletken ve baraları seçmek 3. Kondansatör yapısını seçmek 4. Kondansatör kademe güçlerini belirlemek 5. Kompanzasyonla ilgili Ģartnameleri kavramak 2. KOMPANZASYONDA KULLANILAN KONDANSATÖRLER 2.1. Kondansatörler Genel yapısı Standart güç değerleri AG güç kondansatörleri OG güç kondansatörleri 2.2. Kondansatör Hesabı Kapasite Kapasitif reaktans Akımı hesabı Kondansatör güç hesabı 2.3. Kondansatörlerin Bağlantıları Yıldız bağlantı Üçgen bağlantı 2.4. Kondansatörlerin Devreye Alınmaları ve Devreden Çıkarılmaları AĢırı kompanzasyon zararı Kondansatörlerin devreye alınmaları Katalog okumak 2. Hesaplama tablolarını okumak 3. Etiket okumak 1. Planlı olmak 2. Düzenli olmak 3. Sabırlı olmak 4. Titiz olmak 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olmak

46 Kondansatörlerin paralel bağlanmaları Kondansatörlerin devreden çıkarılmaları ve boģaltılmaları 2.5. Kondansatörlerin Sağlamlık Kontrolü 2.6. Kondansatör Kademe Güçlerinin Tespiti 2.7. Kondansatör Kademe Güçlerinin Tespiti ile Ġlgili Örnek Hesaplamalar 2.8. OG ġönt Kapasitör Bankları Koruyucu Teçhizatı ve Devre Elemanları Teknik ġartnamesi ĠĢlemin Yapıldığı Süre:2 saat NOT: ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati ĠġLEM ANALĠZ FORMU 46

47 MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 3 ĠġLEMĠN ADI YETERLĠK Kompanzasyon sistemi özelliklerini seçmek ve hesaplamalarını yapmak Reaktif güç kontrol rölesini seçerek bağlantısını ve ayarlarını yapmak ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART ÇizilmiĢ projeler, yapılmıģ standart kompanzasyon hesaplamaları, hazırlanmıģ tablolar VDE, IEC, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği, iç tesisleri yönetmeliği ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Reaktif güç kontrol rölesini seçmek 2. Reaktif güç kontrol rölesinin bağlantısını yapmak 3. Reaktif güç kontrol rölesinin ayarlarını yapmak 3. REAKTĠF GÜÇ KONTROL RÖLESĠ BAĞLANTISI VE AYARLARI 3.1. Reaktif Güç Kontrol Rölesi ve ÇeĢitleri Tanımı faz bir akım trafolu reaktif güç kontrol röleleri faz üç akım trafolu reaktif güç kontrol röleleri faz üç akım trafolu 1 fazlı kondansatör bağlanabilen reaktif güç kontrol röleleri 3.2. Reaktif Güç Kontrol Rölesi Bağlantısı 3.3. Reaktif Güç Kontrol Rölesi Seçiminde Dikkat Edilecek Hususlar 3.4. Reaktif Güç Kontrol Rölesi Ayarları 1. Katalog okumak 1. Planlı olmak 2. Düzenli olmak 3. Sabırlı olmak 4. Titiz olmak 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olmak ĠĢlemin Yapıldığı Süre:2 saat NOT: ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati 47

48 ĠġLEM ANALĠZ FORMU MESLEĞĠN ADI YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI Ġġ Dağıtım pano sistemleri iģlemlerini yapmak ĠġLEM NUMARASI 4 ĠġLEMĠN ADI YETERLĠK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koģullar) STANDART Kompanzasyon sistemi özelliklerini seçmek ve hesaplamalarını yapmak Kombi sayaç bağlantısı yapmak ve endekslerden ceza oranını hesaplamak ÇizilmiĢ projeler, yapılmıģ standart kompanzasyon hesaplamaları, hazırlanmıģ tablolar TS, VDE, IEC, kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği, iç tesisleri yönetmeliği ĠġLEM BASAMAKLARI BĠLGĠ BECERĠ TAVIR 1. Özelliklerine göre kombi sayaçları seçmek 2. Kombi sayaçların bağlantısını yapmak 3. Sayaç endekslerini okumak 4. Sayaç endekslerine göre ceza oranlarını hesaplamak 4. KOMBĠ SAYAÇLAR 4.1. Kombi Sayaç Yapısı 4.2. Kompanzasyon Sistemlerinde Kullanılan Sayaç Bağlantı Klemensleri ve Özellikleri 4.3. Kombi Sayaç Klemensli Bağlantı ġeması 4.4. Kombi Sayaç Endeksleri 4.5. Endekslere Göre Ceza Oranının Hesaplanması ve Örneklerle Açıklanması 1.El aletlerini kullanmak 2.Hesaplama yapmak 3.Farklı özellikleri mukayese etmek 1. Planlı olmak 2. Düzenli olmak 3. Sabırlı olmak 4. Titiz olmak 5. Mesleği ile ilgili etik değerlere sahip olmak ĠĢlemin Yapıldığı Süre:2 saat NOT: ĠĢlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati 48

49 MODÜL BĠLGĠ SAYFASI ALAN MESLEK / DAL : ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK TEKNOLOJĠSĠ : YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ SERVĠS ELEMANI/ YÜKSEK GERĠLĠM SĠSTEMLERĠ DERS MODÜL KODU : DAĞITIM PANO SĠSTEMLERĠ : AG DAĞITIM VE KOMPANZASYON PANOLARI : 523EO0167 SÜRE : 40/32 ÖN KOġUL : AÇIKLAMA ÖĞRETĠM YÖNTEM VE TEKNĠKLERĠ GENEL AMAÇ : Öğrencinin konu ile ilgili araģtırma yapması ve ortamda gerekli araçların bulundurulması sağlanmalıdır. : Anlatım (sunuģ), soru-cevap, tartıģma, problem çözme, gezi gözlem, laboratuar (deney), örnek olay incelemesi metotları ile beyin fırtınası, gösteri, ikili ve grup çalıģmaları, mikro öğrenim, bilgisayar destekli öğretim tekniklerinin biri veya birkaçı kullanılacaktır. : Öğrenci bu modül ile gerekli ortam sağlandığında kuvvetli akım,topraklamalar yönetmeliğine göre AG dağıtım kompanzasyon pano montaj ve bağlantılarını yapabilecektir..amaçlar : 1. A.G dağıtım pano ve malzemelerini hatasız seçebilecektir. 2. A.G dağıtım pano montaj ve malzeme bağlantılarını hatasız yapabilecektir. 3. Kompanzasyon pano ve malzemelerini hatasız seçebilecektir. 4. Kompanzasyon pano montaj ve malzeme bağlantılarını hatasız yapabilecektir. 49