9. Sınıf Kimya Ders Kitabı Kimyanın Temel Kanunları / Kütlenin Korunumu Kanunu. 1- Koruyucu Önlük Giyin 2- Koruyucu Eldiven Giyin

Transkript

1 Kimyanın Temel Kanunları / Kütlenin Korunumu Kanunu K Tepkimelerde kütle değişimi Kimyasal Tepkimelerde tepkimeye katılan maddeler ile oluşan maddeler arasındaki kütle ilişkişsinin incelenmesi. 1- Parlayıcı Madde veya Yüksek Isı 2- Kırılabilir Cam Malzeme Demir Tozu 300 g Kükürt Tozu 250 g Bünzen Mesnedi (Çubuğu ile) 1 Adet Bünzen Beki (Hortumu ve Adaptörü ile) 1 Adet Bünzen Kıskacı (Büyük Boy) 1 Adet Deney Tüpü (18x180) 4 Adet Terazi (Dijital 0,1 g'a hassas, 100 g tartar) 1 Adet Bağlama Parçası (İkili) 1 Adet Sac Ayağı (Büyük) 1 Adet Tüp Maşası (Plastik Saplı Metal) 1 Adet 11 Balon 4 Adet 1- Bir miktar demir tozu ve kükrüt tozunu ayrı ayrı tartarak aşağıdaki listeye kaydedin. Her ikisini de deney tüpüne koyarak deney tüpünün ağzına balon takın. Tüp ile birlikte tartarak değerini kaydedin. 2- Tüpü karıştırarak ısıtın ve tüp içerisindeki değişiklikleri gözleyin. 3- Tüp içerisindeki değişiklikler sona erinceye kadar ısıtın. 4- Deney tüpü soğuduktan sonra tekrar tartarak değerini kaydedin. 5- Aynı işlemleri 2, 3 ve 4 numaralı deneyler için de yaparak bulduğunuz deneyleri tabmloya kaydedin. Deneyler Fe Kütlesi (g) S Kütlesi (g) Bileşiğin Kütlesi (g)

2 9. Sınıf (Lise-1) Kimyanın Temel Kanunları / Sabit Oranlar Kanunu K Mağnezyum'un Oksijen ile Tepkimesi Bir bileşiği oluşturan elementlerin kütlece birleşme oranlarının araştırılması 3- Koruyucdu Gözlük Kullanın 1- Parlayıcı Madde veya Yüksek Isı 2- Kırılabilir Cam Malzeme Mağnezyum Metali Şeridi 500 g Penset (11-13 cm) 1 Adet Bünzen Beki (Hortumu ve adaptörü ile) 1 Adet Terazi (0,1 g'a hassas, 1000g tartar 1Adet Porselen Kapsül (100 ml Ø80x24) 1 Adet 1- Mağnezyum şeridinden bir miktar parça kesin ve tartın. Porselen kapsülü de tartın. 2- Mağnezyum şeridi penset ve tutarak bünzen beki alevinde tutuşturun. 3- Yanan mağnezyum şeridini porselen kapsüle bırakarak yanma işleminin tamamlanmasını bekleyin. Daha sonra porselen kapsülü içindeki madde ile tartalım. 4- Mağnezyum şeridi kütlesindeki değişikliği hesaplayın tabloyakaydedin. 5- Yukarıdki işlemleri 3 ve 4,5 g mağnezyum şerit kullanrak tekrarlayın. Mg Kütlesi (g) 1,5 3 4,5 Yanma Sonrası Oluşan Maddenin Kütlesi (g) Mg Kütle Artışı (g) Mg Kütlesi / Kütle artışı

3 Kovalent Bileşikler / Kovalent Bağlarda Polarlık K Çekim Kuvveti Mıknatısın çekim kuvvetinin uzaklıkla ilişkisini incelemek Çubuk Mıknatıs 2 Adet Demir Tozu 300 g Cetvel (30 cm) 1 Adet 1- Çubuk mıknatısı, demir tozlarına, önce 1 cm daha sonra sırası ile 5 cm ve 10 cm yaklaştırarak demir tozlrı ile mıknatıs arasındaki olayları inceleyin. Deneyin Seviyesi Kovalent Bileşikler / Kovalent Bağalrda Polarlık K Aynı Uzaklıkta, Farklı Çekim Gücüne Sahip Mıknatısların Demir Tozlarına Etkisi. Demir tozlarına aynı uzaklıktaolan mıknatısların çekim gücü artırıldhığında oluşacak değişimlerin incelenmesi Çubuk Mıknatıs 4 Adet Demir Tozu 300 g Cetvel (30 cm) 1 Adet 1- Mıknatısları önce birini, sonra ikisini, daha sonra sırası ile üçüncü ve dürdüncüsünü, demir tozlarından 5 cm uzağa koyarak, mıknatıslrın demir tozları üzerinde oluşturduğu çekim güçleri arasındaki farkı gözleyin.

4 Tepkime Nedir? / Kimyasal Tepkimeler K Suyun Elektrik Enerjisi ile Ayrıştırılması (Suyun Elektrolizi) Suyun elektrik enerjisi ile bileşenlerine ayırma 1- Parlayıcı Madde veya Yüksek Isı 2- Kırılabilir Cam Malzeme 3- Elektrik Enejisi ile Çalışma Güç Kaynağı 80 W 1 Adet Sülfirik Asit 1 Litre Beher (600 ml) 1 Adet Cam Kalemi 1 Adet Deney Tüpü 2 Adt Elektrot (Paslanmaz çelik) 2 Adet Bağlantı Kablosu (Krokodilli, 50 cm) 2 Adet Bünzek Kıskacı (Küçük) 2 Adet Bünzen Mesnedi Çubuğu ile) 2 Adet Bağlama Parçası (İkili) 2 Adet 11 Saf Su 12 Kibrit (Yerinde temin edilir) 1- Beher'in yarısına kadar su doldurulur, içerisine birkaç damla sülfirik asit konur. 2- Deney tüplerinin içerisine su koyalım, ağzını parmağımızla kapatarak ters çevirelim ve beher içerisine daldıralım. 3- Elektrotların uçlarını tüplerin içerisine sokalım. Diğer uçlarını krokodilli bağlantı kabloları yardımı ile güç kaynağının doğru akım kısmına bağlayalım. Güç kaynağının pozitif kısmına bağlanan tüpün üzerine cam kalemi ile(+), negatif kısmabağlanan tüpün üzerine (-) işaretlerini yazalım. 4- Güç kaynağını açarak elektroliz işlemini başlatalım. Tüplerde gaz toplanması için beklyelim. Tüplerden birinde su seviyesi yarıya indiğinde deneye son verelim. Tüplerdki su seviyelerini işaretleyelim. 5- Tüplerdeki su seviyelerini karşılaştıralım. tüplerin ağızlarını aşağı doğru tutarak içerisinde toplanan gazı kibrit yardımı ile yakalım.

5 Tepkime Nedir? / Kimyasal Tepkimeler K Sodyum (Na) Metalinin Su ile Tepkimeye Girmesi Soyum metalinin su ile tepkimesini enerji yönünden değerlendirme. 3- Koruyucu Gözlük Kullanın 1- Parlayıcı Madde veya Yüksek Isı 2- Kırılabilir Cam Malzeme 3- Aşındırıcı Madde Sodyum (Na) Metali (250 g Şişe Hidrokarbon içinde) 250 g Süzgeç Kağıdı 1 Adet Beher (400 ml) 1 Adet Pota Pensi 1 Adet Saat Camı 1 Adet Bistüri 1 Adet 1- Hidro karbonat içerisinde saklanan Sodyum (Na) metalinden penset ile bir parça çıkartalım. Saat camı üzerinde bıçak yardımı ile bir parça kesip süzgeç kağıdı üzerine koyalım. 2- İçerisinde Na metali bulunan süzgeç kağıdını ağzına kadar su doldurulmuş beherin üzerine koyarak gelişmeleri gözleyin.

6 Tepkime Türleri / Yanma Tepkimelri K Yapay Volkan Amonyum Dikromatın Yanmasını Gözleme 2- Koruyucu Gözlük Kullanın 1- Parlayıcı Madde veya Yüksek Isı 2- Patlayıcı Madde Amonyum Dikromat (NH 4 ) 2 CR 2 O g Porselen Kroze (Ø34x43) 1 Adet Spatül (Metal) 1 Adet Terazi Dijital (0,1 g'a duyarlı 1000 gr tartar) 1 Adet 5 Kibrit (Yerinden Temin Edilir) 1-20 g Amoyum Dikromat alarak Porselen Kroze içerisine koyun. 2- Amonyum Dikromat'ı kibrit ile yakarak tutuşturun.

7 Tepkime Türleri / Çözülme - Çökelme Tepkimeleri K Çökelti Oluşturma İki tuzun sulu çözeltisi karıştırıldığınd oluşan kimyasal tepklimeyi gözlemek. 1- Kırılabilir Cam Malzeme Potasyum İyodür (KI) (Saf) 100 g Kurşun (II) Nitrat (Pb(NO 3 ) 2 ) 500 g Erlenmayer (250 ml) 2 Adet Huni Ø120 mm Cam 1 Adet Spatül Metal 1 Adet 6 Saf Su 1- Erlenmayer içerine, bir miktar potasyum iyodür sulu çözeltisi hazırlayın. 2- Erlenmayer içerisine bir miktar kurşun (II) nitrat sulu cözeltisi hazırlayın. 3- Kuşun (II) Nitrat çözeltisini huni yardımı ile yavaş yavaş Potasyum İyodür çözeltisi üzerine boşaltalım. Oluşan karışımı bir süre sonra süzelim.

8 Tepkime Türleri / Asit -Baz (Nötrleşme) Tepkimeleri K Nötralleşme Tepkimesi Asit ve Baz'ın Biribirine Etkisini Görme 3- Koruyucu Gözlük Kullanın 1- Aşındırıcı Madde 2- Kırılabilir Cam Malzeme Büret (50 ml) 1 Adt Erlenmayer (250 ml) 1 Adet Bağla Parçası (İkili) 1 Adet Fenol Ftaleyn İndikatörü FENOL FTALEYN ÇÖZELTİSİ AŞAĞIDAVERİLMİŞTİR ,1 M Hidro Klorik (HCl) Asit Cözeltisi Sodyum Hidroksit (NaOH) 500 g Destek Çubuğu 1 Adet Üç Ayak Büyük 1 Adet Ph Kağıdı 1 Adet ml'lik erlenmeyer'e ml arası 0,1 M HCl (Hidroklorik Asit) çözeltisi koyarak üzerine 1 g fenol ftaleyn ekleyelim. 2- Sodyum Hidroksit (NaOH) çözeltisini honi yardımı ile büret'e dolduralım. 3- Bir elimiz ile büretin musluğunu acarak (NaOH) cözeltisini yavaş yavaş erlnmayerdew bulunan (HCl) çözeltişsi üzerine damltalım. diğer elimiz ile de erlenmayeri hafif hafif çalkalayalım. Sabit pembe renk elde edinceye kadar damla damla NaOH çözeltisi ilave etmeye devam edelim. 4- Ortamın Asit veya Baz durumunu Ph Kağıdı ile kontrol edinin.

9 Tepkime Türleri / İndirgenme - Yükseltgenme Tepkimeleri K Bakır Kaplama İndirgenme - Yükseltgenme Teokisini Gerçekleştirme 1- Kırılabilir Cam Malzeme Bakır (II)Sülfat 500 g Baget Cam 1 Adet Cinko (Zn) 500 g Beher (250 ml) 1 Adet Spatül (Metal) 1 Adet Zımpara Kağıdı 1 Adet 7 Su 1- Beher glas su ile doldurulur, içerisine bir miktra Bakır (II) Sülfa atarak cam baget ile karıştırılır. 2- Çinko çubuğu zımpara ile birz temizledikten sonra, Bakır (II) Sülfat çözeltisine daldıralım. 3- Bir süre sonra çinko çubuğu çıkartıp kurulayalım ve üzerindeki değişikliği gözleyelim.

10 Karışımların Sınıflandırılması / Karışımlar K Karışım Oluşturmak Karışımları Sınıflandırma 1- Kırılabilir Cam Malzeme Tuz (Sodyum Klorür NaCl) 500 g Naftalin (C 10 H 8 ) 100 g Etil Alkol (Etanol (C 2 H 5 OH)) 1000 ml Beher Galas 250 ml 4 Adet Baget Cam 1 Adet 6 Su 7 Zeytinyağı (Yerinde temin edilir) 1- Beher glasları yarıya kadar su doldurup numaralandıralım. 2- Bişrinci Beher Glasa bir miktar tuz, İkincisine Naftalin, Üçüncüsüne Etanol ve dördüncüsüne Zeytinyağı ilave edrek karıştıralım. Bir süre bekelyip gözleyelim.

11 Karışımların Sınıflandırılması / Çözelti ve Çözünürlük K Çözünme Sınırı Sodyum Klorür'ün Belli Hacimdeki Suda Çözünen Miktarını Karşılaştırma 1- Kırılabilir Cam Malzeme Beher Glas (250 ml) 1 Adet Sodyum Klorür (NaCl) 500 g Baget 1 Adet Terazi 1 Adet Dereceli Silindir (250 ml) 1 Adet Termometre ( ºC) 1 Adet Süzgeç Kağıdı (Adi) 1 Tb Huni (Cam Ø 120 mm) 1 Adet Erlenmayer (250 ml) 1 Adet 10 Saf Su 1- Beher Glas içerisine 100 ml su koyalım. Sıcaklığını ölçelim. 2-7 tane 6 şar g'lık sodyum klorür (NaCl) hazırlayalım. 3- Tuzları beher glasa sırası ile ekleyerek karıştıralım. Her karıştırma işleminden sonra gözleyelim.

12 Karışımların Sınıflandırılması / Çözünürlüğe Etki Eden Faktörler K Sıcaklığın Çözünürlüğe Etkisi Katıların çözünürlüğünün sıcaklıkla nasıl değiştiğini gözlemek. 1- Parlayıcı Madde veya Yüksek Isı 2- Kırılabilir Cam Malzeme Deney Tüpü 18x180 mm 2 Adet Potasyum Nitrat (KNO 3 ) (Saf) 250 g Sodyum Klorür (NaCl) (Saf) 500 g Bünzen Kıskacı (Büyük) 3 Adet Bağlama Pasrçası (İkili) 3 Adet Etiket 2 Adt Sac Ayağı (Büyük) 1 Adet Termometre ( sıvılı) 1 Adet Lastik Tıpa (19/15x20 Deliksiz) 2 Adet İspirto Ocağı 1 Adet Dereceli Silindir ( 20 ml, plastik ayaklı) 1 Adet Beherglas 600 ml 10Adet Bünzen Mesnedi 1 Adet Tüplük 1 Adet Terazi 1 Adet Tüp Maşası 1 Adet 17 Saf Su 1- Deney tüplerinden birine Sodyum Klorür (NaCl), diğerine Potasyum Nitrat (KNO 3 ) eltiketi yapıştıralım. 2- Deney Tüplerine 5'er ml su ve 3'er g yukarıda yazan malzemelerden koyalım. 3- Tüplerin ağzını lastik tapa ile kapatarak çalkalayalım ve tüplüğe yerleştirelim. 4- Deney tüpleri içerisinde çözünmeyen madde kaıp kalmadığını gözleyin. 5- Beher'in yarısına kadar su koyup temometreyi ve tüpleri ağzı açık olarak behere yerleştirip 50ºC ye kadar ısıtalım. 6- Isıtalan tüpler içerisinde cözülemeyen madde olup olmadığını gözleyelim. 7- Tüpleri tüplüğe yerlştirerek soğumaya bırakalım, çökme olup olmadığını gözlemleyelim.

13 Karışımların Sınıflandırılması / Karışımların Fiziksel Özellikleri K Bir Çözeltide Çözünen Madde Miktarının Değişiminin Çözücünün Kaynama Noktasına Etkisi Suyun kaynama sıcaklığının, içerisine eklnen madde miktarına göre nasıl değiştiğinin gözlenmesi. 1- Parlayıcı Madde veya Yüksek Isı 2- Toksit (Zehirli )Madde 3- Kırılabilir Cam Malzeme Etilen Glikol (1-2 Etandiol) (C 2 H 6 O 2 ) (HOCH 2 CH 2 OH) 500 ml Sac Ayağı (Büyük) 1 Adet Termometre ( sıvılı) 1 Adet Bünzen beki (hortumu ve adaptörü ile) 1 Adet Beher (250 ml) 1 Adet Tel Kafes (140x140 mm) 1 Adet Terazi Dijital (0,1 g'a duyarlı 1000 gr tartar) 1 Adet 8 Kibrit (Yerinde temin edilir) 9 Üç Farklı Renkte Kalem (Yerinde temin edilir) 10 Saf Su 1- Beher içerisine 100 ml su koyalım. 2- Beheri bünzen beki üzerine koyarak suyun kaynamasını sağlayalım. Kaynama noktasını kaydedelim. 3- Beherin içerisine 20 ml Etilen Glikol (1-2 Etandiol) ekleyip takrar kaynayıncaya kadar ısıtalım, kaynamanoktasını kaydedelim. 4- Bir önceki işlemi her defasında 10 ml Etilen Glikol (1-2 Etandiol) ekleyerek üç defa tekrarlayalım. 5- Bullguları aşağıdaki çizelgeye yazın. Kaynama noktasındaki değişikliği gösteren grafiği çizin. Saf Su Etilen Glikol (1-2 Etandiol) Miktarı 100 ml 20 ml 10 ml 10 ml 10 ml Toplam Miktarı 100 ml 120 ml 130 ml 140 ml 150 ml Kaynama Noktası ºC

14 Karışımların Sınıflandırılması / Karışımların Fiziksel Özellikleri K Karışımlarda Bileşen Değişikliğinin Yoğunluğa Etkisi Suyun yoğunluğunun suya eklenen tuz miktarı ile nasıl değiştiğinin gözlenmesi 1- Kırılabilir Cam Malzeme Sodyum Klorür (NaCl) 500 g Beher 800 ml 1 Adet Terazi Dijital (0,1 g'a duyarlı 1000 gr tartar) 1 Adet Baget Cam 1 Adet 5 Yumurta (Yerinde temin edilir) 6 Saf Su 1- Beher içerisine 300 ml su ve yumurta koyalım. 2- Yumurtanın su içerisinde hangi seviyede durduğunu işartetleyelim 3- Yumurtayı çıkartıp, beherin içöerisine 50 gr tuz koyup eriyinceye kadar karıştıralım. 4- Yumurtayı tekrar suyun içerisine koyup suyun içerisinde hangi seviyede olduğunu tekrar işaretlyelim. 5- Beher içerisine 50 g tuz daha ilave ederek aynı işlemi tekrarlayalım.

15 Karışımların Ayrılması / Süzme K Bulanık Suyun Süzülmesi Katı - sıvı karışımlarını süzme yöntemi ile ayırma. 1- Kırılabilir Cam Malzeme Baget Cam 1 Adet Huni Ø120 mm Cam 1 Adet Bünzen Mesnedi 1 Adet Bağlama Pasrçası (İkili) 3 Adet Süzgeç Kağıdı (Adi) 1 Tb Spatül (Metal) 1 Adet Saplı Halka (Ø 90 mm) 1 Adet Beher (250 ml) 1 Adet Erlen (250 ml) 1 Adet 10 Saf Su 11 Toprak (Yerinde temin edilir) 1- Beherin yarısına kadar su doldurup içerisine spatülün ucu ile bir mikrtar toprak ilave ederek cam çubuk ile karıştıralım. 2- Süzgeç kağıdını huniye yerleştirip resimde görüldüğü gibi dneyi kuralım. Erlen'i huninin altına koyarak çamurlu suyu huniye dökerek süzelim.

16 Karışımların Ayrılması / Yoğunluk Farkından Yararlanarak Geliştirilen Ayırma Yöntemi K Katı İki Madde Karışımının Yoğunluk Farkı ile Ayrılması Yoğulukları farklı iki katı maddeden oluşan bir karışımın bileşenlerine ayrılması. 1- Kırılabilir Cam Malzeme Beher (250 ml) 1 Adet Baget Cam 1 Adet Spatül (Metal) 1 Adet Saat Camı (Ø 100 mm) 1 Adet 5 Saf Su 6 Kum (Yerinde temin edilir) 7 Saman (çer-çöp) (Yerinde temin edilir) 1- Beher içerisine bir miktar kum, bir miktar saman (çer-çöp) koyarak karıştıralım. 2- Bu karışımın üzerine beherin yarısına gelecek kadar su koyalım, bir süre bekleyelim. 3- Suyun üzerine birikenleri spatül yardımı ile saat camına alalım. 4- beherin dibinde biriken kumu ayırmak için üstteki suyu bir kaba ayıralım. 5- ayrılan maddeleri kurumaya bırakalım.

17 Karışımların Ayrılması / Çözünürlük Farkından Yararlanılarak Geliştirilen Ayırma Yöntemi. K Katı İki Madde Karışımının Çözünürlük Farkı İle Ayrılması Çözünürlüğü çok farklı olan katı maddelerden oluşan karışımları bileşenlerine ayırma. 1- Parlayıcı Madde veya Yüksek Isı 2- Kırılabilir Cam Malzeme Huni Ø120 mm Cam 1 Adet Süzgeç Kağıdı (Adi) 1 Tb Beher (250 ml) 1 Adet Bağlama Pasrçası (İkili) 1 Adet Baget Cam 1 Adet Sac Ayağı (Büyük) 1 Adet Erlen (250 ml) 1 Adet Sodyum Klorür (NaCl) (Saf) 500 g Bünzen Beki (Hortumu ve Adaptörü ile) 1 Adet Bünzen Kıskacı (Küçük boy) 1 Adet Destek Çubuğu (Ø 10x500 mm.) 1 Adet 12 Kum (Yerinde temin edilir) 13 Saf Su 1- Beher'e bi,r miktar kum ve sodyum klorür koyalım. Karışımın üzerine su ekleyerek baget ile karıştıralım. 2- Huniye süzgeç kağıdı yerleştielim. 3- Beherde bulunan karışımıhuniye dökerek erlen'e süzelim. Süzgeç kağıdında kalan maddeyi kurutalım. 4- Erlende bulunan çözeltiyi ısıtarak suyun tamamının buharlaştırın

18 Karışımların Ayrılması / Çözünürlük Farkından Yararlanılarak Geliştirilen Ayırma Yöntemi. K Çözünürlüklerin Sıcaklıkla Değişimi Farklı Olan İki Katı Maddenin Ayrılması Çözünürlüklerin sıcaklıkla değişiminin faklı olmasından yararlanarak farklı niki katı maddeyi bileşenlerine ayırma. 1- Parlayıcı Madde veya Yüksek Isı 2- Kırılabilir Cam Malzeme Sodyum Klorür (NaCl) (Saf) 500 g Potasyum Nitrat (KNO 3 ) (Saf) 250 g Beher (250 ml) 1 Adet Deney Tüpü 18x180 mm 3 Adet Dereceli Silindir ( 20 ml, plastik ayaklı) 1 Adet Bünzen Mesnedi 2 Adet Süzgeç Kağıdı (Adi) 1 Tb Terazi Dijital (0,1 g'a duyarlı 1000 gr tartar) 1 Adet Sac Ayağı (Büyük) 2 Adet Termometre ( sıvılı) 1 Adet Bünzen Kıskacı (Küçük boy) 1 Adet Tel Kafes (140x140 mm) 1 Adet Baget Cam 1 Adet Spatül (Metal) 1 Adet Bünzen Beki (Hortumu ve Adaptörü ile) 1 Adet Huni Ø120 mm Cam 1 Adet Bağlama Pasrçası (İkili) 3 Adet 18 Saf Su 1-10 g potasyum nitrat, 10 g sodyum klorür deney tüpüne kuyun. Üzerine dereceli silindir ile 12 ml saf su ilave ederek cam baget ile karıştıralım. 2- Behere yarısına kadar su koyun, termometreyi de içine yerleştirin, sıcaklığın 20ºC olmasını sağlayın, deney tüpünü de beherin içerisine yerleştirin, bünzen bekini yakarak beheri ısıtın. 3- Deney tüpü içerisindeki suyun yarısı buharlaşıncaya kadar ısıtın, sıcaklığın 80ºC ye gelinceye kadar bekleyelim. 4- Deney tüpü içerisindeki çözeltiyi süzgeç kağıdı ve huni yardımı ile başka bir deney tüpüne süzelim. 5- Süzgeç kağıdında kalan katı kurutulduktan sonra potasyum nitrat ve sodyum klorürü görünüşleri ile karşılaştıralım. 6- İkinci deney tüpündeki çözeltiyi süzgeç kağıdı ve huni yardımı ile üçüncü deney tüpüne süzelim, süzgeç kağıdında kalan maddeyi kurutalımgörünüşünü potasyum nitrat ve sodyum klorürü görünüşleri ile karşılaştıralım.

19 Karışımların Ayrılması / Kayna Sıcaklıkları Farkından Yararlanılarak Geliştirilen Ayırma Yöntemleri K Kaynama Noktaları Farkı ile Sıvı Karışımlarının Ayrılması Glikol (1-2 Etandiol) - Su karışımını bileşenlerine ayırma 1- Parlayıcı Madde veya Yüksek Isı 2- Toksit (Zehirli )Madde 3- Kırılabilir Cam Malzeme Termometre ( sıvılı) 1 Adet Balon çıkış borulu (500 ml) 1 Adet Etilen Glikol (1-2 Etandiol) (C 2 H 6 O 2 ) (HOCH 2 CH 2 OH) 500 ml Tel Kafes (140x140 mm) 1 Adet Erlen (250 ml) 2 Adet Dereceli Silindir ( 100 ml, plastik ayaklı) 1 Adet Sac Ayağı (Büyük) 1 Adet Hortum 10 m Destek Çubuğu (Ø 10x500 mm.) 2 Adet Düz (leibig) Soğutucu 1 Adet Bünzen Kıskacı (Küçük boy) 1 Adet Bünzen Beki (Hortumu ve Adaptörü ile) 1 Adet Bağlama Pasrçası (İkili) 2 Adet Lastik Tıpa (Tek delikli) 2 Adet 15 Saf Su 1- Cam balona 25 ml su, 25 ml glikol (1-2 etandiol) koyalım. Balonun ağzını termometre geçirilmiş lastik tıpa ile kapatalım. 2- Balonun çıkış borusunu düz (leibig) soğutucuya takalım. Soğutucunun soğutmasuyu ile bağlantısını gerçekleştirelim. Soğutma suyu musluğunu açarak soğutma işlemine başlayalım. 3- Cam balonu ısıtmaya başlayalım. Deney süresince sıcalığı 15 sn aralıklarla kaydedelim. 4- Balondaki karışım kaynamaya başladıktan sonra, sıcaklığın bir süre sabit kaldığı bu sırada soğutucunun çıkşında bulunan erlen'e sıvı damldığını gözleyelim. 5- Termometre sıcaklığı yükselmeye başladıktan sonra soğutucunun soğutma suyunu kapatarak deneye son verelim.

20 Temizlik Maddeleri / Sabun ve Deterjan K Sabun Yapımı Sabunlaşma olayının gözlenmesi 3- Koruyucu Gözlük Kullanın 1- Aşındırıcı Madde 2- Kırılabilir Cam Malzeme Sodyum Hidroksit (NaOH) 500 g Termometre ( sıvılı) 1 Adet Bünzen Beki (Hortumu ve Adaptörü ile) 1 Adet Sac Ayağı (Büyük) 1 Adet Dereceli Silindir ( 500 ml, plastik ayaklı) 1 Adet 6 Zeytinyağı (Yerinde temin edilir) 70 ml 7 Sabun Kalıbı (Yerinde temin edilir) 1 Adet 8 Sabun Kaynatma Kabı (Yerinde temin edilir) 1 Adet 9 Tahta Kaşık (Yerinde temin edilir) 1 Adet 10 Parfüm (Yerinde temin edilir) 11 Saf Su 1- Kaynatma kabına 500 ml su koyalım 2- kabın içerisine 200 g NaOH'i yavaş yavaş karıştırarak koyalım. Sıcaklığın 40ºC'ye düşene kadar bekleyelim. 3- Ayrı bir kapta zeytin yağını 40ºC'ye kadr ısıtalım, ısıtılmış zeytin yağını tahta kaşıkla karıştırarak yavaş yavaş NaOH çözeltisi üzerine dökelim. Sıcaklığının 40ºC sabit kalmasını sağlayarak 10 dakika daha karıştıralım. 5 dakika dinlendirip 2 dakika daha karıştıralım. 4- Sabunun kokulu olaması için parfüm ilave edildikten sonra, karışım koyu bir kıvama gelinceye kadar sıcaklığı 40ºC sabit tutarak karıştırın. 5- Kaynatma kabındabındki karışımı battaniye türündeki bir eşyaya sararak bir gün bekletelim. 6- Bir gün bekleyen karışımı kalıplara dökerek bir kaç gün daha bekletelim. 7- Kalıplarından çıkarılan sabunlar kurumaya bırakılır.

21 Yaygın Malzemeler / Sönmemiş Kireç ve Sönmüş Kireç / Kireç Üretimi K Harç Yapalım Harç Yapımını Kavrama 3- Koruyucu Gözlük Kullanın 1- Kırılabilir Cam Malzeme Beher 100 ml 3 Adet 2 Sönmemiş Kireç (Yerinde temin edilir) 3 Kum (Yerinde temin edilir) 4 Su 1- Beher'i yarısına kadar su doldurarak içerisine bir parça sönmemiş kireç atalım. 2- Beherdeki değişimi gözleyelim. 3- Beherdeki sönmüş kireç üzerine kum ekleyerek kurumaya bırakalım.

22 Yaygın Malzemeler / Porselen ve Seramik K Kilden Tabak Yapalım Kilden eşya yapımını kavrama Plastik Küvet (29x20x11 cm) 1 Adet 2 Killi Toprak (Yerinde temin edilir) 3 Kil İçermeyen Toprak (Yerinde temin edilir) 4 Su (Yerinde temin edilir) 1- Plastik küvet içerisinde killi toprağı su ile hamur kıvamına getirelim. 2- Hamuru tabak şeklinde biçimlendirelim. 3- Aynı işlemi kil olmayan toprak ile yapalım ve iki tabağı da kurumaya bırakalım. 4- Yapılan tabakalra su geçirgenlik testi yapalım.

23 Yaygın Malzemeler / Porselen ve Seramik K Hangisi Porselen Hangisi Seramik Seramik ve porselen arasındaki fakı, özelliklerini gözleyerek biribirinden ayırt etmek Baget Cam 1 Adet 2 Seramik ve Porselen Parçaları 3 Masa Lambası 4 Su Porselen ve seramik parçalarını; görünüş, ses, su geçirgenliği ve ışık geçirgenliği yönünden inceleyin

24 Yaygın Malzemeler / Boyalar ve Bileşenleri K Boyaların Hepsi Aynı Özelliktemidir? Boya türleri ve özelliklerini kavrama 1 Yağlı boya (Yerinde temin edilir) 2 Su bazlı boya (Yerinde temin edilir) 3 Beyaz karton (Yerinde temin edilir) 4 Fıça (Yerinde temin edilir) 1- Boyaların akışkanlığı, kokusuve görünüşünü karşılaştıralım. 2- Beyaz kartonu boyayalım. Boyaların kuruma hızı, yapışkanlığı ve su ile etkileşimini inceleyelim

25 Yaygın Malzemeler / Alaşımlar K Çevremizdeki Metaller Çeşitli metalleri büyüteç altında incelemek Büyüteç (Plastik Saplı 2,5 büyütmeli) 10 Ad 2 Altın yüzük (Yerinde temin edilir) 3 Madeni para (Yerinde temin edilir) 4 Metal kaşık, çatal (Yerinde temin edilir) 5 Çivi (Yerinde temin edilir) 6 Lehim (Yerinde temin edilir) 7 İnşaat Demiri (Yerinde temin edilir) 1- Sınıfa getirilen maddeleri büyüteç ile inceleyelim.

26 Biyolojik Sistemlerde Kimya / Sindirim / Karbonhidrat Sindirimi K Nişastanın Parçalanması Nişastanın çeşitli ortamlarda parçalanmasını gözlemek 1- Aşındırıcı Madde 2- Kırılabilir Cam Malzeme Deney Tüpü 18x180 mm 3 Adet Hidroklorik Asit (%37) 1000 ml Sodyum Hidroksit (Saf) 500 g Nişasta 250 g 1. I. Deney tüpüne seyreltik HCl, II. Deney tüpüne tükrük, III. Deney tüpüne seyreltik NaOH çözeltisi koyalım. 2- Her deney tüpüne birer miktar nişasta koyalım. 3- Her deney tüpündeki değişikliklri gözlemleyerek aşağıdaki çizelgeye kaydedelim. I. Deney Tüpü II. Deney Tüpü III. Deney Tüpü Gözlemler