PROBLEM ÇÖZMEDE ZİHİNSEL SÜREÇLER

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "PROBLEM ÇÖZMEDE ZİHİNSEL SÜREÇLER"

Sanaz Özcan
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 PROBLEM ÇÖZMEDE ZİHİNSEL SÜREÇLER

2 Problem, bir bulmacadan, uygun bir faaliyet kararını gerektiren bir soruna kadar çok geniş bir spektruma sahip olan kavramdır. En geniş anlamıyla hali hazırda var olan ve istenmeyen bir durum olarak tanımlanabilir. Dolayısı ile de bir problemin çözülmesinden söz edildiğinde, bu istenmeyen durumun nasıl giderileceği ile ilgili bir faaliyet planının geliştirilmesi elde edilir. Kuşkusuz, problem bir bulmaca ise bir görev olarak düşünülemez. Ancak, şu durumlar için problemin çözümü bir görev olarak kabul edilir. İhtiyaç ve isteklere çözüm bulmak isteyen kişiler veya gruplar; Çözüm bulmak için kolaylıkla uygun prosedür bulamayan kişi veya gruplar; Çözüm bulmak için girişimde bulunmak zorunda olan kişi yada gruplar.

3 Problem çözme istenmeyen bir durumun daha önceki deneyim ve bilgilerin zihinsel yeteneklerle birleştirilerek ortadan kaldırılması eylemi olduğu için, gerek bireysel gerekse de ekip halinde problem çözebilmek için; yeterli motivasyona, daha az stresli bir ortama İhtiyaç duyulacağı açıktır. Başka bir deyişle, aşırı düzeyde stres, çözüm ve arzu ilgisinin düşüklüğü, çözümde kullanabilecek uygun strateji ve prosedürlere yabancılık, ilerlemeyi yavaşlatabilir ya da nihai başarıyı engelleyebilir.

PROBLEM ÇÖZME İLE İLGİLİ FAKTÖRLER: Kişilik Faktörleri Tecrübe Faktörleri Zihinsel Faktörler Stres, Baskı Yaş Hafıza İlgi, Motivasyon Öncelikli Mesleki Tecrübe Analitik Yetenek İş Yapma

4 PROBLEM ÇÖZME İLE İLGİLİ FAKTÖRLER: Kişilik Faktörleri Tecrübe Faktörleri Zihinsel Faktörler Stres, Baskı Yaş Hafıza İlgi, Motivasyon Öncelikli Mesleki Tecrübe Analitik Yetenek İş Yapma Mücadeleciliği Özgeçmiş Mantık ve Sonuçlandırma Azim Çözüm Stratejilerine Aşinalık Sentezleme Yeteneği Problem ve Bileşenleri ile Kavramlarına Yakınlık Değerleme Yeteneği Holistik Düşünce Sezgi Sayı/Harfleri Kullanabilme Yaratıcılık

5 Vurgulanan zihinsel yeteneklerin kişiden kişiye değiştiği, herkesin bu yeteneklerin bazılarında güçlü, bazılarında zayıf olduğu bir gerçektir. Çok iyi problem çözücü belki bu faktörlerin hepsine birden sahip olabilir, ancak böyle birinin varlığı da kuşkuludur. Pek çok insan, zihinsel faktörlerin bir ya da ikisinde, diğerlerine nazaran daha iyi olabilse de, hepsinde mükemmel olması adeta imkânsızdır. Dolayısı ile, iyi bir problem çözme açısından grup çalışması, bireysel çalışmaya nazaran daha çok verimli olabilecektir. Şayet bir problemi çözmeye çalışan 7 kişi mevcutsa, 7 tane çok iyi analizci, sentezci ve değerlendirmeciye gerek olmayacağı açıktır. Burada en iyi yöntem, ekibin dengeli olarak oluşturulması olacaktır. Buradan hareketle, bir problem çözme ekibinde bulunması gereken temel zihinsel yetenekler sıralanabilir.

6 Analitik Yetenek Fikirleri, sorunları ve düşünceleri ayırma, bölümlendirme, çevreden ayrı düşünme nesne veya insanları sınıflandırabilme yetenek ya da kapasitedir. Sonuçlandırma Yeteneği Mantıklı adımlarla düşünebilme, çoğunlukla genelden özle ya da özelden genele gidebilme yeteneğidir. Sentezleme Yeteneği Analitik yeteneğin tersidir. Parçaları bir bütün haline getirerek, küçük parçalardan ulaşılamayan sonuçları bütünden çıkarabilme.

Holistik Düşünce Parçalardan ziyade bütünü görme eğilimini ifade eder. Bütünün, parçalarının toplamından fazla edip, etmediği burada önem kazanır.

7 Holistik Düşünce Parçalardan ziyade bütünü görme eğilimini ifade eder. Bütünün, parçalarının toplamından fazla edip, etmediği burada önem kazanır. Bütünün özellikleri analitik düşünce tarzında gözden kaçabileceği için, holistik düşünce ve analitik düşünce birbiriyle çelişen kavramlar olarak görülebilir. Hayalci kişiler genelde holistik düşünceye sahip kişilerdir.

8 Değerleme Niteliği Durumun, uygun iyilik kriterlerine göre doğru biçimde değerlenebilmesi yeteneğidir. Bu yetenek değerleme yapılan unsura göre değişebilse de, genel anlamda bir değerleme yeteneğinden söz edilebilir. (Yüksek değerleme yeteneğine sahip kişiler fikirlere aşırı eleştirisel yaklaşabilirken, diğer insanlar eleştirilerinde daha doğaldır.) Sezgi Analiz, sentez ve değerleme yetenekleri bilinçle ya da bilinçaltında sürekli çalışırlar. Sezgi, zihnin derinliklerinde bir faaliyet olduğunun göstergesidir.

9 Herhangi bir bilinçli bir neden olmaksızın sonuçlar çıkarmak, fikirler ortaya atmak sezginin bir neticesidir. Shakespeare nin onu düşünüyorum, çünkü onu düşünüyorum sözü sezginin ifadesidir. Sezgi süreklilik gösterdiğinde, bir yetenek halini alır. Hafıza Hafıza, bireyin kütüphanesi, deposu olarak düşünülebilir. İçinde, bildiğimizden fazlası yer alır. Bu nedenle, çeşitli tartışmalardan gelen düşünceler, fikirler hafızadaki bilinmeyen bölümlerden ortaya çıkabilir. Bu nedenle grup ya da ekiplerin herhangi bir süre birlikte olmaları ortak bir hafıza yaratmalarına neden olabilir.

Yaratıcılık İki ayrı fikri sentezleme veya ilişki kurma yeteneği olarak düşünülebilir. Yaratıcılığın içinde bir değer yargısı mevcuttur. Yaratıcılık, düşünme ile yakından ilişkilidir.

10 Yaratıcılık İki ayrı fikri sentezleme veya ilişki kurma yeteneği olarak düşünülebilir. Yaratıcılığın içinde bir değer yargısı mevcuttur. Yaratıcılık, düşünme ile yakından ilişkilidir. Resimlerle düşünme yeteneğidir. Sayısal/Sözel Yetenek Rakamlarla ve sözcüklerle doğal düşünebilme yeteneğini tanımlar. Sıralanan bu yeteneklerin problem çözme ekibinde yer alan farklı kişilerde yüksek ölçüde mevcudiyeti, başarılı bir problem çözme açısından son derece önemlidir.

11 PROBLEM ÇÖZMEDE GEREKLİLİK VE YETERLİLİK KOŞULLARI Sıralanan bu yeteneklerin problem çözme ekibinde yer alan farklı kişilerde yüksek ölçüde mevcudiyeti, başarılı bir problem çözme açısından son derece önemlidir. Problemi çözebilmek için gerekli olan ve çözümü sağlayacak koşulları -özellikle çözüm sürecinin birden fazla kişiyi içerdiği problemler içinşöyle sıralamak mümkündür: Problem Mevcudiyetinin Kabulu Problem çözmenin ilk ve önemli koşulu, orta yerde değişmesi gereken bir durumun olduğunun (durumu değiştirecek tüm kişiler tarafından) Kabul edilmesi ve mevcut durumdan rahatsızlık duyulmasıdır.

12 Problem Çözme Arzusu İkinci önemli koşul ise problemi çözebilecek - mevcut durumun ortadan kaldırılmasını sağlayacak - tüm kişilerin, bu durumu ortadan kaldırmaya istekli olmasıdır. Bir problem, eğer onu çözmek için gerekli olan herkesi rahatsız etmiyorsa ya da çözüm için kritik olan kişilerden bir kısmı problemi çözme arzusunda değillerse, gerçek anlamda bir çözüm söz konusu olmayacaktır. Çözüm İçin Gerekli Herkesin Çözüm Toplantılarına Katılımı Problemin ortaya çıkmasına neden olan ve/veya ortadan kaldırması için bir şeyler yapması şart olan tüm kişilerin / tarafların çözüm sürecinde içerilmesi gerekir. Bu kişilerden birinin ya da birkaçının gıyabında getirilecek çözümün başarıyla icra edilmesi son derece güçtür.

13 İlgili Herkesin Birşeyler Değiştirmeye Hazır Olması Problemi çözebilecek tüm kişilerin çözüme katılmalarıda yeterli olmayacaktır. Tüm katılımcıların, problem analizi sonucunda şayet gerekirse belirli bir takım davranışları, alışkanlıkları, yöntemleri değiştirmeye hazır olmalarıda bir yeterlilik koşuludur. Burada kuşkusuz açıklık kavramı ve feedback alabilme becerileri ön plana çıkmaktadır.

Benzer belgeler

Sonuçlar. Anket Hızlı İstatistikler Anket Matematik - Bilgisayar Bölümü Program Çıktıları Anketi

Sonuçlar. Anket Hızlı İstatistikler Anket Matematik - Bilgisayar Bölümü Program Çıktıları Anketi Anket 238911 Matematik - Bilgisayar Bölümü Program Çıktıları Anketi Sonuçlar Anket 238911 Bu sorgudaki kayıt sayısı: 34 Anketteki toplam kayıt: 34 Toplama göre yüzde: 100.00% sayfa 1 / 23 Anket 238911