TURCHROME ANADOLU MAD. SAN. VE DIŞ. TİC. LTD. ŞTİ. KROM OCAĞI KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ (RUHSAT NO )

Transkript

1 SAN. VE DIŞ. TİC. LTD. ŞTİ. PROJESİ (RUHSAT NO ) KÜTAHYA İLİ, TAVŞANLI İLÇESİ, DÜMREK HÜSEYİNPAŞA-MADANLAR KÖYÜ NİHAİ YILDEV MAD. MÜH. MÜŞ. HAV. GIDA, İŞ SAĞ. VE İŞ GÜV. İNŞ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. KÜTAHYA/EKİM-2014

2 PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI NU HAZIRLAYAN KURULUŞUN / ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI NU HAZIRLAYAN KURULUŞUN / ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI TURCHROME ANADOLU MAD. Levent Mah. Büyükdere Cad. Cömert Sok. Yapı Kredi Plz. No:1 C Blok Kat:11 BEŞİKTAŞ/İSTANBUL Tel : Faks: YILDEV MAD. MÜH. MÜŞ. HAV. GIDA, İŞ SAĞ. VE İŞ GÜV. İNŞ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. ŞENYUVA MAH. MERHALE SOK. NO:95/8 BEŞTEPE/ANKARA TEL: (0 312) FAKS: (0 312) PROJESİ PROJE BEDELİ ,00 TL PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ ( İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ ) KÜTAHYA İLİ, TAVŞANLI İLÇESİ, DÜMREK HÜSEYİNPAŞA- MADANLAR KÖYÜ ( NOLU RUHSAT) Yeraltı İşletme Yöntemiyle İşletilecek Alan PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDINATLARI, ZONE Koordinat Sırası : Sağa, Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM D.O.M. : 27 Zon : 35 Ölçek Faktörü : 6 derecelik Koor. Sırası: Enlem,Boylam Datum : WGS-84 Türü : COĞRAFİ D.O.M. : -- Zon : -- Ölçek Fak. : : : : : : : : : : : : : : :

3 Açık İşletme Yöntemiyle İşletilecek Alan Koordinatları PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ NUN HAZIRLANIŞ TARİHİ Koordinat Sırası : Sağa, Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM D.O.M. : 27 Zon : 35 Ölçek Faktörü : 6 derecelik Koor. Sırası: Enlem,Boylam Datum : WGS-84 Türü : COĞRAFİ D.O.M. : -- Zon : -- Ölçek Fak. : Nolu Çalışma Alanı : : : : : : : : : : : : Nolu Çalışma Alanı : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : ÇED YÖNETMELİĞİ MADDE 7.C. "EK-2 DE YER ALAN PROJELERE İLİŞKİN KAPASİTE ARTIRIMI VE/VEYA GENİŞLETİLMESİ HALİNDE, MEVCUT PROJENİN KAPASİTESİ İLE KAPASİTE ARTIŞI TOPLAMI EK-1 DE BELİRTİLEN EŞİK DEĞER VEYA ÜZERİNDE OLAN PROJELERE," EK-I LİSTESİ; MADDE 29.A. "25 HEKTAR VE ÜZERİ ÇALIŞMA ALANINDA (KAZI VE DÖKÜM ALANI TOPLAMI OLARAK) AÇIK İŞLETMELER,"

4 İÇİNDEKİLER TABLOLAR DİZİNİ:... 7 ŞEKİLLER DİZİNİ:... 8 EKLER DİZİNİ:... 9 BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI: I.a. Proje Konusu Faaliyetin Tanımı I.b. Projenin Ömrü I.c. Hizmet Amaçları, Pazar veya Hizmet Alanları ve Bu Alan İçerisinde Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gereklilikleri BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU II.1. Faaliyet Yer Seçimi (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan faaliyet yerinin, lejand ve plan notlarının da yer aldığı Onanlı Çevre Düzeni Planı ve İmar Planları üzerinde, bu planlar yoksa mevcut arazi kullanım haritası üzerinde gösterimi) II.2. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik altyapı ünitelerinin varsa diğer ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının vaziyet planı üzerinde gösterimi, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri) II.3. Proje İçin ÇED Çalışması Yapılan Sahanın Sınırlarını Gösterir Topografik Harita BÖLÜM III: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI III.1. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Yatırım Programı ve Finansal Kaynakları III.2. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili İş Akım Şeması veya Zamanlama Tablosu III.3. Projenin Fayda Maliyet Analizi III.4. Proje Kapsamında Olmayan Ancak Projenin Gerçekleşmesine Bağlı Olarak, Faaliyet Sahibi veya Diğer Yatırımcılar Tarafından Gerçekleştirilmesi Tasarlanan Diğer Ekonomik, Sosyal ve Altyapı Faaliyetleri III.5. Proje Kapsamında Olmayan Ancak Projenin Gerçekleşebilmesi İçin Zorunlu Olan ve Faaliyet Sahibi veya Diğer Yatırımcılar Tarafından Gerçekleştirilmesi Tasarlanan Diğer Ekonomik, Sosyal ve Altyapı Faaliyetleri.. 33 III.6. Diğer Hususlar BÖLÜM IV: PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALAN İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI IV.1. Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi IV.2. Fiziksel ve Biyolojik Çevrenin Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı IV.2.1. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler IV.2.2.Jeolojik Özellikler (Fizikokimyasal özellikler, tektonik hareketler, mineral kaynaklar, heyelan, benzersiz oluşumlar, çığ, sel, kaya düşmesi vb. ) a) Bölge Jeolojisi (İlgili kesitler ve haritalar) b) Çalışma Alanı Jeolojisi (İlgili kesitler ve haritalar) IV.2.3. Hidrojeolojik Özellikler (Su seviyeleri, miktarları, emniyetli çekim değerleri, kaynakların debileri, mevcut ve planlanan kullanımı ) a) Proje Yerinin ve Çevresinin Genel Karakteri b) Yeraltı Su Seviyeleri c) Yeraltı Suyundan Faydalanma Durumu (Mevcut her türlü keson, derin, kuyu, artezyen vb.) IV.2.4. Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrolojik ve Ekolojik Özellikleri a) Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu ve Diğer Sulak Alanlara Göre Konumu b) Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, kullanma, sulama suyu, elektrik üretimi, göl, gölet, su ürünleri istihsali, ulaşım, turizm, spor ve benzeri amaçlı su ve/veya kıyı kullanımları, diğer kullanımlar) c) İç Sulardaki (Göl, Dalyan, Akarsu) Canlı Türleri (Bu türlerin tabii karakterleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; bunların üreme, beslenme, sığınma ve yaşama ortamları; bu ortamlar için belirlenen koruma kararları) IV.2.5. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (toprağın fiziksel, kimyasal, biyolojik, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, erozyon, yamaç stabilitesi, toprağın mevcut kullanımı, doğal bitki örtüsü olarak kullanılan mera, çayır vb.) IV.2.6. Tarım Alanları (tarımsal gelişim proje alanları, özel mahsul plantasyon alanları, sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları)

5 IV.2.7. Hayvancılık ve Su Ürünleri (türleri, adetleri, beslenme alanları, yıllık üretim miktarları, bu ürünlerin ülke ekonomisindeki yeri ve değeri) IV.2.8. Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Boğaziçi Kanunu na göre koruma altına alınan alanlar, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, içme ve kullanma su kaynakları ile ilgili koruma alanları, Turizm Alan ve Merkezleri ve koruma altına alınmış diğer alanlar) IV.2.9.Orman Alanları a) Ağaç Türleri ve Miktarları veya Kapladığı Alan Büyüklükleri b) Ormanın Teknik Özellikleri (kapalılığı, cari artım, hektardaki servet) c) Mevcut ve Planlanan Koruma ve/veya Kullanım Amaçları d) Tesis Yerinin İşlendiği Meşcere Haritası ve Yorumu e) Tesis Alanı ve Yakın Çevresinin Yangın Görüp Görmediği IV.2.10.Flora ve Fauna (türler, endemik özellikler, lokal endemik bitki türleri, alanda doğal olarak yaşayan hayvan türleri, ulusal ve uluslar arası yasalarla koruma altına alınan türler, nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların alandaki bulunuş yerleri, yaşama ortamları, bunlar için belirlenen koruma kararları, av hayvanlarının adları ve popülasyonları, proje alanındaki vejetasyon tiplerinin bir harita üzerinde gösterilmesi, inşaat ve işletme aşamasında proje faaliyetlerinden etkilenecek canlılar için alınması gereken koruma önlemleri, arazide yapılacak flora çalışmalarının vejetasyon döneminde gerçekleştirilmesi ve bu dönemin belirtilmesi) IV Peyzaj Değerleri Yüksek Yerler ve Rekreasyon Alanları, Benzersiz Özellikteki Jeolojik ve Jeomorfolojik Oluşumların Bulunduğu Alanlar IV Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb.) IV Proje Yeri ve Etki Alanının Hava, Su ve Toprak Açısından Mevcut Kirlilik Yükünün Belirlenmesi IV Diğer Özellikler IV.3. Sosyo Ekonomik Çevrenin Özellikleri IV.3.1.Ekonomik Özellikler (Yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, yöresel işgücünün bu sektörlere dağılımı, sektörlerdeki mal hizmet üretiminin yöre ve ülke ekonomisi içindeki yeri ve önemi, diğer bilgiler) IV.3.2.Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, ortalama hane halkı nüfusu, diğer bilgiler) IV.3.3. Gelir (Yöredeki gelirin işkollarına dağılımı, iş kolları itibariyle kişi başına düşen maksimum ve minimum ortalama gelir) IV.3.4. İşsizlik (Yöredeki işsiz nüfus ve faal nüfusa oranı) IV.3.5. Sağlık (Bölgede endemik ve sıklıkla görülen hastalıklar) IV.3.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumu ) IV.3.7. Kentsel ve Kırsal Arazi Kullanımları (Yerleşme alanlarının dağılımı, mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri, limanlar, konutlar, turizm alanları vb.) IV.3.8. Diğer Özellikler BÖLÜM V: PROJENİN BÖLÜM IV DE TANIMLANAN ALAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER V.1. Arazinin Hazırlanması, İnşaat ve Tesis Aşamasındaki Faaliyetler, Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler V.1.1. Hafriyat Artığı Toprak, Taş, Kum vb. Maddelerin Miktarı, Nerelere Taşınacakları veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları V.1.2. Arazinin Hazırlanması ve Tesis Kurulması Aşamasında Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin Miktar Ve Özellikleri V.1.3. Proje Alanının Zemin Emniyetinin Sağlanması, Taşkın Önleme ve Drenaj İçin Yapılacak İşlemler V.1.4. Arazinin Hazırlanması Aşamasında Hangi Kaynaklardan Su Temin Edileceği, Getirilecek Su Miktarları, İçme ve Kullanma Suyu ve Diğer Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları V.1.5. Tüm Proje Kapsamındaki Elektrifikasyon Planı, Bu Planın Uygulanması İçin Yapılacak İşlemler ve Kullanılacak Malzemeler V.1.6. Tüm Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı (Ulaştırma güzergâhı, şekli, güzergah yollarının mevcut durumu ve kapasitesi, hangi amaçlar için kullanıldığı, mevcut trafik yoğunluğu, yerleşim yerlerine göre konumu, 4

6 faaliyet için kullanılacak araçları kaldırıp kaldırmayacağı, yapılması düşünülen tamir, bakım ve iyileştirme çalışmaları vb.) V.1.7. Arazinin Hazırlanması Aşamasında Kesilecek Ağaçların Tür ve Sayıları, Ortadan Kaldırılacak Tabii Bitki Türleri ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı, Orman Yangınları ve Alınacak Önlemler V.1.8. Arazinin Hazırlanması Aşamasında Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Bunların Arazi Kullanım Kabiliyetleri V.1.9. Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Faaliyete Açılmasına Dek Yapılacak İşlerde Kullanılacak Yakıt Türleri, Miktarları ve Bertarafı V Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Faaliyete Açılmasına Dek Yerine Getirilecek İşlemler Sırasında İçme ve Kullanma Amaçlı Suların Kullanımı Sonrası Oluşacak Atık Suların Bertarafı V Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Faaliyete Açılmasına Dek Yerine Getirilecek İşlemler Sırasında Toz Kaynakları ve Oluşacak Toz Miktarı V Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Faaliyete Açılmasına Dek Yerine Getirilecek İşlemler Sırasında Meydana Gelecek Vibrasyon, Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri V Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Faaliyete Açılmasına Dek Yerine Getirilecek İşlemler Sırasında Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Teknik/Sosyal Altyapı İhtiyaçlarının Nerelerde ve Nasıl Temin Edileceği ve/veya Ulaşımın Nasıl Sağlanacağı V Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Faaliyete Açılmasına Dek Yerine Getirilecek İşlemler Sırasında İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler V Proje Alanında Peyzaj Öğeleri Yaratmak veya Diğer Amaçlarla Yapılacak Saha Düzenlemelerinin (ağaçlandırmalar, yeşil alan düzenlemeleri vb.) Ne Kadar Alanda, Nasıl Yapılacağı, Bunun İçin Seçilecek Bitki ve Ağaç Türleri Vb V Diğer Faaliyetler V.2. Projenin İşletme Aşamasındaki Faaliyetler, Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler V.2.1.Üretim Sırasında Nerelerde ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Sırasında Kullanılacak Malzemeler, Patlayıcı Maddeler V.2.2. Hafriyat Artığı Toprak, Taş, Kum Vb. Maddelerin Miktarı, Nerelere Taşınacakları veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları V.2.3. Üretim Sırasında Kesilecek Ağaçların Tür ve Sayıları, Ortadan Kaldırılacak Tabii Bitki Türleri ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı, Orman Yangınları ve Alınacak Önlemler V.2.4. Üretim Sırasında Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım Kabiliyeti V.2.5. Rezerv, Tenör, Cevher Bileşimi, Özellikleri, Proje Ömrü, Siyanür ve Diğer Kimyasalların Kullanım Miktarı ve Oranları V.2.6. Proje Kapsamında Maden Ocaklarında Uygulanacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları, İş Akım Şeması, İmalat Planı, Çalışacak Personel Sayısı V.2.6.a. Yerüstünde Gerçekleştirilecek Faaliyetler (basamak boyu, yüksekliği, basamak ve genel şev açısı, basamak sayısı, patlatma tasarımı, imalat haritası vb.) V.2.6.b. Yer Altı Faaliyetleri V.2.7. Maden Ocaklarındaki Faaliyetler Esnasında Kullanılacak Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı ve Patlayıcı Maddeler, Özellikleri, Miktarları, Taşınmaları ve Depolanmaları, Uygulanacak Patlatma Tasarımı V.2.8. Madencilik Faaliyetleri Sırasında Çıkacak Pasa Malzemenin Miktarı, Özellikleri ve Ne Şekilde Bertaraf Edileceği V.2.9. Faaliyet Ünitelerinde Kullanılacak Makine ve Teçhizatın Adet ve Özellikleri V Faaliyet Ünitelerinde Oluşacak Nihai ve Yan Ürünlerin Özellikleri, Üretim Miktarları, Nerelerde ve Nasıl Depolanacağı, Pazar Durumları V Üretimde Kullanılacak İçme, Kullanma Amaçlı ve Proses Sularının Nereden Temin Edileceği, Faaliyet Ünitelerinde İçme ve Kullanma Amaçlı Suların Kullanımı Sonrası Oluşacak Atık Suların Özellikleri ve Arıtma Aşamasında Uygulanacak Proses ve Atık Suyun Hangi Alıcı Ortama Ne Miktarda, Nasıl Verileceği Üretim Sırasında Kullanılacak Yakıt Türleri, Miktarları ve Kimyasal Analizleri, Yakıtların Hangi Ünitelerde Ne Miktarlarda Yakılacağı, Kullanılacak Yakma Sistemleri, Emisyonlar, Ölçümler İçin Kullanılacak Aletler ve Sistemler V Üretim Sırasında Oluşacak Toz Emisyonları ve Alınacak Önlemler V Üretim Sırasında Meydana Gelecek Vibrasyon, Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri ve Alınacak Tedbirler 125 V Üretim Sırasında Oluşacak Katı Atıkların Cins, Miktar ve Özellikleri ve Ne Şekilde Bertaraf Edileceği

7 V Faaliyet İçin Önerilen Sağlık Koruma Bandı Mesafesi V Üretim Sırasında Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Teknik/Sosyal Altyapı İhtiyaçlarının Nerelerde ve Nasıl Temin Edileceği ve/veya Ulaşımın Nasıl Sağlanacağı V İnsan Sağlığı ve Çevre İçin Riskli ve Tehlikeli Olan Faaliyetler V Proje Alanında Peyzaj Unsurları Oluşturmak veya Diğer Amaçlarla Yapılacak Saha Düzenlemeleri V Kültür ve Tabiat Varlıkları Üzerine Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler V Diğer Faaliyetler V.3. Projenin Sosyo Ekonomik Çevre Üzerine Etkileri V.3.1. Proje İle Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkanları, Nüfus Hareketleri, Göçler, Eğitim, Sağlık, Kültür, Diğer Sosyal ve Teknik Altyapı Hizmetleri ve Bu Hizmetlerden Yararlanılma Durumlarında Değişiklikler Vb V.3.2. Çevresel Fayda Maliyet Analizi V.4. Risk Analizi a) Proje Alanı Analizi b) Proje Etki Alanı Analizi c) Çevresel Etki Etkileşim Matriksi d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Risk Durumlarında Alınacak Önlemler (Arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) BÖLÜM VI: İŞLETME FAALİYETE KAPANDIKTAN SONRA OLABİLECEK VE SÜREN ETKİLER VE BU ETKİLERE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER VI.1. Arazi Islahı VI.2. Rehabilitasyon, Reklamasyon Çalışmaları (Orman ve Orman Dışı Alanlarda Yapılacak Doğaya Geri Kazanım Planı) VI.3. Mevcut Su Kaynaklarına Etkiler VI.4. Oluşabilecek Hava Emisyonları BÖLÜM VII: PROJENİN ALTERNATİFLERİ BÖLÜM VIII: İZLEME PROGRAMI BÖLÜM IX: HALKIN KATILIMI BÖLÜM X: SONUÇLAR

8 TABLOLAR DİZİNİ: Tablo 1. Açık İşletme Yöntemi İle İşletilecek Çalışma Alanları ve Alanları Tablo 2. Krom Ocağı İçin Üretim Çalışma Tablosu Tablo 3. Dekapaj Malzemesi Üretim Çalışma Tablosu Tablo 4. Krom Ocağı (Yeraltı İşletme) İçin Üretim Çalışma Tablosu Tablo 5. Çalışma Alanlarının İşletilebilir Cevher Miktarları, Yıllık Toplam Kazı Miktarları Ve Çalışma Alanlarının Ömrü Tablo 6. Dünya Kromit Rezervleri (Bin Ton) Tablo 7. Dünya Krom Cevheri Üretimi Tablo 8. MTA Genel Müdürlüğü Tarafından Yapılan Etütler Sonucunda Tavşanlı İlçesi nde Belirlenen Rezervler Tablo 9. Türkiye Kromit Üretimi (Ton) Tablo Sicil Nolu Ruhsat Sahası Koordinatları Tablo Yılında ÇED Gerekli Değildir Kararı Alınan Tablo Yılında Çevresel Etki Değerlendirme Belgesi Alınan Yüzeyde Belirlenen Saha Koordinatları Tablo Nolu Çalışma Alanı Sınır Koordinatları Tablo Nolu Çalışma Alanı Sınır Koordinatları Tablo 15. Bitkisel Toprak, Dekapaj ve Pasa Döküm Sahaları Tablo 16. Dümrek Hüseyinpaşa ve Madanlar Köyü nün Açık İşletme Yöntemiyle İşletilecek Çalışma Tablo 17.Projenin Zamanlama Tablosu Tablo 18. İşçilik ve Personel Giderleri Tablo 19. Akaryakıt ve Yağ Giderleri Tablo 20. İşletme Dönemi Gelir Gider Tablosu Tablo 21. Yıllık İşletme Karı Tablo 22. Aylara Göre Basınç Değişimleri Tablo 23. Aylara Göre Sıcaklık Değişimleri Tablo 24. Yağış Durumu Tablo 25. Nem Dağılım Verileri Tablo 26. Buharlaşma Durumu Tablo 27. Sayılı Günler Tablo 28. Maksimum Kar Kalınlığı Tablo 29. On Altı Yönde Aylık Ortalama Rüzgâr Esme Sayıları Toplamı Tablo 30. Mevsimlere Göre Ortalama Rüzgâr Esme Sayıları Toplamı Tablo 31. On Altı Yönde Aylık Ortalama Rüzgâr Hızları (m/s) Tablo 32. Mevsimlik Ortalama Rüzgâr Hızları (m/s) Tablo 33. Aylara Göre Ortalama Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgâr Günler Sayısı Tablo 34. Aylara Göre Maksimum Rüzgâr Hızı ve Yönü Tablo 35. Hava Kalitesi Modellemesi Sonuçları Tablo 36. Çöken Toz Parametresine Ait Kısa Vadeli Değer (KVD) ve Uzun Vadeli Değer (UVD) Tablo 37. Kütahya İli Tavşanlı ilçesine Ait 2012 Yılı Tarım Alanları Tablo 38. Kütahya İli Tavşanlı ilçesine Ait 2012 Yılı Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Tablo 39. Kütahya İli Tavşanlı İlçesine Ait 2012 Yılı Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları (Sebzeler) Tablo 40. Kütahya İli Merkez İlçesine Ait 2012 Yılı Ürünü Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları (Meyveler) Tablo Yılı Tavşanlı İlçesi'nde Bulunan Büyükbaş Hayvan Adedi ve Ürün Verileri Tablo Yılı Tavşanlı İlçesi'nde Bulunan Küçükbaş Hayvan Adedi ve Ürün Verileri Tablo Yılı Tavşanlı İlçesi'nde Bulunan Kümes Tablo Yılı Tavşanlı İlçesi'nde Bulunan Arıcılık Verileri Tablo Yılı Tavşanlı İlçesi'nde Bulunan Tek Tırnaklı Tablo 46. Saha Döküm Tablosu Tablo 47. Faaliyet Alanı ve Çevresinde Belirlenen Flora Türleri Tablo 48. Amphibia (İki Yaşamlılar) Listesi Tablo 49. Reptilia (Sürüngenler) Listesi

9 Tablo 50. Aves (Kuşlar) Listesi Tablo 51. Mammalia (Memeliler) Listesi Tablo Yılı Nüfus Bilgileri Tablo Yılı Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus Bilgileri Tablo Yılları Arasında Kütahya İlinin Aldığı ve Verdiği Göç Sayısı Tablo 55. Kütahya İli Hane Halkı Nüfusu, Sayısı ve Büyüklüğü, Tablo Yılı Okuma Yazma Durumu, Cinsiyet ve Yaş Grubuna Göre Nüfus Tablo 57. Patlatma Deliği Şarj Yoğunluğu (kg/m) Tablo 58. Patlatma Bilgileri (Dekapaj İçin) Tablo 59. Patlatma Bilgileri (Cevher Üretimi İçin) Tablo 60. Üretimde Kullanılacak Makine ve Ekipman Listesi Tablo 61. Kullanılacak Motorinin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri Tablo 62. Hesaplamalarda Kullanılan Emisyon Faktörleri Tablo 63. İş Makinelerinden Kaynaklanması Beklenilen Kirletici Değerler Tablo 64. Teçhizat Tipi ve Bunların Net Güç Seviyesine Uygun Olarak Tanımlanan Ses Gücü Seviyeleri Tablo 65. Faaliyet Kapsamında Açık Alanda Kullanılacak Tablo 66. Açık Alanda Kullanılacak Gürültü Kaynakları İçin Ses Gücü Düzeyleri Tablo 67. Mesafelere Göre Üretim Faaliyetleri Tablo 68. Endüstri Tesisleri İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Tablo 69. Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri (W= 50 kg) Tablo 70. Bina Temeli Titreşim Hızı (Vo) Değerlerine Bağlı Olarak Patlatma Nedeniyle Hasar Tablo 71. Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Tablo 72. Patlatma Yapılan Kaya Türü ve Bina Temeli Altındaki Kayaç Türüne Bağlı Olarak Tablo 73. Kütle Hızı Cinsinden Sarsıntıların Neden Olabileceği Hasarlar Tablo 74. İşletmenin Risk Değerlendirme Matrisi Tablo 75. Proje Etki Alanı Risk Analizi Tablosu Tablo 76. Kaza Riskleri ve Alınacak Önlemler ŞEKİLLER DİZİNİ: Şekil 1. Basınç Verileri Grafiği Şekil 2. Sıcaklık Verileri Grafiği Şekil 3. Ortalama Yağış Miktarının Grafiksel Gösterimi Şekil 4. Nem Dağılım Grafiği Şekil 5. Buharlaşma Durumunun Grafiksel Gösterimi Şekil 6. Sayılı Günler Grafiği (1) Şekil 7. Sayılı Günler Grafiği (2) Şekil 8. Maksimum Kar Kalınlığı Grafiği Şekil 9. Aylara Göre Esme Sayıları Toplamı Rüzgâr Gülleri (1) Şekil 10. Aylara Göre Esme Sayıları Toplamı Rüzgâr Gülleri (2) Şekil 11. Esme Sayıları Toplamı ve Mevsimlere Göre Şekil 12. Ortalama Esme Hızları ve Mevsimlere Göre Şekil 13. Ortalama Fırtınalı Günler ve Ortalama Kuvvetli Rüzgârlı Günler Grafiksel Gösterimi Şekil 14. Aylara Göre Maksimum Rüzgâr Hızı ve Yönü Grafiksel Gösterimi Şekil 15. Susurluk Havzası ve Proje Alanının Konumu Şekil Nolu Çalışma Alanı ve Yakın Çevresinde Bulunan Su Kaynakları Şekil Nolu Çalışma Alanı ve Yakın Çevresinde Bulunan Su Kaynakları Şekil 18. Sondaj Noktalarını, Yer altı ve Yüzey Sularını İzleme Noktalarını Gösterir Topografik Harita Şekil 19. Arazi Varlığı Haritası Şekil 20. Arazi Çalışmalarında Tespit Edilen Bitki Türleri Şekil 21. Bölgenin Trafik Yükü Haritası Şekil 22. Patlatma Delik Dizaynı Şekil 23. Şeş Beş Delik Dizaynı Şekil 24. Proje İş Akım Şeması (Açık İşletme Yöntemi)

10 Şekil 25. Proje İş Akım Şeması (Yeraltı İşletme Yöntemi) Şekil 26. Şeş Beş Delik Dizaynı (Cevher Üretimi İçin) Şekil 27. Tahkimat Sistemi Şekil 28. Mesafelere Göre Üretim Faaliyetleri Sırasında Oluşacak Gündüz Gürültü Düzeyi Grafiği Şekil 29. Patlatma Sonucu Oluşan Titreşim ve Hava Şoku Şekil 30. Organizasyon Şeması Şekil 31. Acil Müdahale Planı Şekil 32. Ulusal Gazete Duyurusu Şekil 33. Yerel Gazete Duyurusu EKLER DİZİNİ: EK 1. YER BULDURU HARİTASI EK TARİH VE 2008/13 KARAR NOLU ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR BELGESİ VE TARİH VE 2011/63 KARAR NO LU ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR BELGESİ EK 3. PROJE SAHİBİ DEĞİŞİKLİĞİNE İLİŞKİN KÜTAHYA VALİLİĞİ ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ'NÜN TARİH VE 525 SAYILI YAZISI EK SİCİL NOLU İŞLETME RUHSATI FOTOKOPİSİ EK 5. 1/ ÖLÇEKLİ TOPOGRAFİK HARİTALAR EK 6. KADASTRO HARİTASI EK 7. ÇED İNCELEME VE DEĞERLENDİRME FORMU EK 8. MANİSA KÜTAHYA İZMİR PLANLAMA BÖLGESİ 1/ ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI EK 9. ÜRETİM TERMİN PLANI VE RESTORASYON PLANI EK 10. VAZİYET PLANI EK YILLARINI KAPSAYAN TAVŞANLI METEOROLOJİ İSTASYONUNA AİT 48 YILLIK RASAT VERİLERİ EK 12. TAVŞANLI METEOROLOJİ İSTASYONU YAĞIŞ ŞİDDET SÜRE TEKERRÜR EĞRİLERİ VE STANDART ZAMANLARDA GÖZLENEN EN BÜYÜK YAĞIŞ DEĞERLERİ EK 13. TAVŞANLI İSTASYONUNDA UZUN YILLAR KAYDEDİLEN OLAĞANÜSTÜ METEOROLOJİK OLAYLAR (FEVK HADİSELERİ) EK 14. HAVA KALİTESİ DAĞILIM MODELLEMESİ RAPORU EK 15. JEOLOJİ HARİTASI VE KESİTLERİ EK 16. KÜTAHYA İLİ'NE AİT DEPREM HARİTASI, TÜRKİYE DİRİ FAY HARİTASI, BÖLGEDE ETKİLİ OLAN TARİHSEL DÖNEME AİT DEPREMLER EK 17. JEOLOJİK HİDROJEOLOJİK ETÜT RAPORU EK 18. SU ANALİZ SONUÇLARI EK 19. MEŞCERE HARİTASI VE LEJANTI EK 20. MEŞCERE TİPLERİ TANITIM TABLOSU VE SAHA DÖKÜM TABLOSU EK 21. ELEKTRİFİKASYON PLANI EK 22. BALIKÖY BELEDİYE BAŞKANLIĞININ EVSEL ATIKLARIN ALINMASINA İLİŞKİN YAZISI EK 23. ACİL MÜDAHALE PLANI EK 24. FAALİYET SAHASINA AİT FOTOĞRAFLAR 9

11 BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI: Proje Konusu Faaliyetin Tanımı, Ömrü, Hizmet Amaçları, Pazar veya Hizmet Alanları ve Bu Alan İçerisinde Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gerekliliği I.a. Proje Konusu Faaliyetin Tanımı Proje; Kütahya İli, Tavşanlı İlçesi, Dümrek Hüseyinpaşa ve Madanlar Köyü yakınlarında, sicil nolu ruhsat sahası sınırları içerisinde faaliyet sahibi Turchrome Anadolu Mad. San. ve Dış. Tic. Ltd. Şti. tarafından hem açık hem de yeraltı işletme yöntemi ile işletilen krom ocaklarında kapasite artışı yapılmasıdır. Karizma Enerji Gaz. Pet. Mad. Mer. İnş. Taah. Nak. Orm. San. ve Tic. A.Ş. tarafından; Kütahya İli, Tavşanlı İlçesi, Dümrek Hüseyinpaşa Köyü yakınlarında yer alan, sicil nolu ruhsat sahası içerisinde, toplam 21,41 hektar alanda 2 poligon olacak şekilde ton/yıl kapasiteli krom ocağı işletilmesi ile ilgili olarak Mülga Çevre ve Orman İl Müdürlüğü'ne başvuru yapılmış ve 2008 yılında 2008/13 karar nolu Çevresel Etki Değerlendirme Belgesi alınmıştır (Bkz. Ek-2). Daha sonra 2008 yılında izni alınan ocak sahasında kapasite artışı yapılması ile ilgili olarak Proje Tanıtım Dosyası hazırlanarak Mülga Çevre ve Orman İl Müdürlüğü'ne yüzeyde belirlenen 23,46 hektar alan için başvuru yapılmış ve 2011 yılında Karizma Enerji Gaz Pet. Mad. Mer. İnş. Taah. Nak. Orm. San. ve Tic. A.Ş. adına düzenlenen 2011/63 karar nolu Çevresel Etki Değerlendirme Belgesi alınmıştır (Bkz. Ek-2). Ek-2'de verilmiş olan ÇED Gerekli Değildir Belgeleri sicil nolu ruhsat sahası ve Karizma Kim. Koz. Mad. Mer. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. adına düzenlenmiştir. Söz konusu ruhsat sahası Karizma Kim. Koz. Mad. Mer. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.'nin bölünmesi sonucu Çevik Grup Enerji Mad. İnş. Petrol Gaz Tic. Nak. San. ve Tic. A.Ş. adına tescil edilmiştir. Daha sonra firmanın Çevik Grup Enerji Mad. İnş. Petrol Gaz Tic. Nak. San. ve Tic. A.Ş. olan unvanı tarihinde Turchrome Anadolu Mad. San. ve Dış. Tic. Ltd. Şti. olarak değiştirilmiştir. Karizma Kim. Koz. Mad. Mer. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. adına düzenlenen ÇED Gerekli Değildir Belgelerinde proje sahibi değişikliğinin yapılması için Kütahya Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'ne başvuru yapılmıştır. Proje sahibi değişikliğine ilişkin Kütahya Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün tarih ve 525 sayılı yazısı Ek-3 de verilmiştir. Söz konusu faaliyet; Çevresel Etki Değerlendirilmesi Uygulanacak Projeler Ek-1 Listesi, Madde 29-a "25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık işletmeler," ve ÇED Yönetmeliği Madde 7.c. "Ek-2 de yer alan projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi halinde, mevcut projenin kapasitesi ile kapasite artışı toplamı EK-1 de belirtilen eşik değer veya üzerinde olan projelere," kapsamında değerlendirilmektedir. Yapılan değerlendirmeler neticesinde; sicil nolu ruhsat sahası sınırları içerisinde krom ocaklarında kapasite artışı ve alan genişletilmesi düşünülmüştür. 10

12 Faaliyete ilişkin hazırlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyasında açık işletme yöntemiyle işletilecek krom ocakları 8 ayrı poligon olarak belirlenmiştir. Ancak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nda gerçekleştirilen Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı'nda birbirine yakın poligonların birleştirilmesi istenmiştir. Buna istinaden 1 nolu ve 2 nolu poligonlar birleştirilerek bir poligon, 3 nolu, 4 nolu, 5 nolu, 6 nolu, 7 nolu ve 8 nolu poligonlar birleştirilerek ise bir poligon oluşturulmuştur. Proje kapsamında; 350,2 hektar alana sahip sicil nolu ruhsat sahasının tamamında yeraltı işletme yöntemi ile krom ocağı işletilmesi, aynı ruhsat sahası içerisinde 2 poligon şeklinde düzenlenmiş ve toplamda 243,75 hektar alanda ise açık işletme yöntemiyle krom ocağı işletilmesi planlanmaktadır. Proje kapsamında; açık ve yeraltı işletme yöntemiyle işletilen krom ocaklarının yıllık kapasitelerinin arttırılması planlanmaktadır. Kapasite artışı sonrası, açık işletme yöntemi ile işletilecek ocak sahalarının toplamından ton/yıl tüvenan 1 cevher çıkarılması ve ocaklarda yılda 12 ay çalışılması, yer altı işletme yöntemi ile işletilecek ocak sahalarının toplamından ton/yıl tüvenan cevher çıkarılması ve ocaklarda yılda 12 ay çalışılması planlanmaktadır. Söz konusu krom ocağı sahalarında üretim yöntemi olarak hem açık işletme hem de yeraltı işletme yöntemi uygulanacaktır. Açık işletme yönteminin seçiminde sahanın jeolojik konumu, topografik yapısı ve yöntemin ekonomik yeterliliği göz önüne alınmıştır. Sahada açık işletme yöntemi olarak basamaklı üretim yöntemi kullanılacaktır. Yer altı üretim yönteminin seçiminde ise, kaya formasyonlarının sertliği, basma dayanımı, kazılabilirlik parametreleri topografya, cevherleşmenin olduğu damarının eğimi, yapısı ve kalınlığı, ilk yatırım sermayesi ve birim üretim maliyetleri göz önüne alınmıştır. Açık işletme yöntemiyle işletilecek ocaklarda örtü tabakası miktarının artması ve buna bağlı olarak açık işletme yönteminin ekonomikliğini kaybetmesi durumunda yer altı işletme yöntemine geçilecektir. Açık işletme yöntemi olarak basamaklı patlatma metodu kullanılacaktır. Bu doğrultuda delik yerleri tespit edilip, delikler delinecek ve patlayıcı yerleştirildikten sonra gerekli güvenlik önlemleri alınarak patlatma işlemi gerçekleştirilecektir. Patlatma işlemi sonrası parçalanan cevher proje alanı içerisinde belirlenen pasa döküm alanında triyaj işlemine tabi tutulacaktır. Triyaj işlemi sonucu oluşan pasa çalışma alanlarında belirlenen pasa döküm alanında depolanacaktır. Triyaj işlemi sonucu ayrılan düşük tenörlü tüvenan cevher kamyonlara yüklenecek ve faaliyet sahibine ait mücavir ruhsat sahası içerisinde mevcut durumda kurulu bulunan cevher zenginleştirme tesisine taşınacaktır. Bir kısmı ise tüvenan olarak ocaktan direkt satışa sunulacaktır. Faaliyet kapsamında yeraltı işletme yöntemi ile işletilecek ocaklarda üretim yatay dilimli dolgulu yöntem ile gerçekleştirilecektir. Malzemenin sert olması nedeniyle galeri sürümü ve cevher kazısı sırasında malzemenin gevşetilmesi amacıyla küçük çaplı patlatmalar 1 Maden ocağından çıkarılan ve herhangi bir zenginleştirme işlemine tabi tutulmamış cevher veya kömür, Ham cevher 11

13 yapılacaktır. Yer altı ocaklarında üretilen cevher yerüstüne çıkarılmadan önce ön triyaj işlemine tabii tutulacaktır. Ön triyaj işlemi sonrası ayrılan pasa üretim işlemleri sırasında ramble malzemesi olarak tekrar kullanılacaktır. Yeraltında triyaj işleminin yapılamadığı durumlarda üretilen cevher yerüstüne çıkarılacak ve yerüstünde triyaj işlemine tabi tutulacaktır. Yerüstünde ayrılan pasa malzemesi ramble malzemesi olarak tekrar kullanılmak üzere yer altına taşınacaktır. Ocak dışına çıkarılacak tüvenan cevher kamyonlara yüklenecek ve ocaktan direk satışa sunulacaktır. Faaliyetin gerçekleştirileceği sicil nolu ruhsat sahası 350,2 hektar alana sahiptir. Söz konusu işletme ruhsatı tarihinde 10 yıl süreyle alınmış olup ruhsat süresi tarihinde dolacaktır. Sahada ekonomik olarak üretilebilir kalite ve miktarda rezerv durumuna göre Maden İşleri Genel Müdürlüğü ne başvurularak ruhsat süresinin uzatılması yoluna gidilecektir. Maden İşleri Genel Müdürlüğü nden alınacak olan iznin 10 yıllık verilmesi sebebiyle; 10 yılda bir temdit projesi verilerek sürenin uzatımı sağlanacaktır. Talep edilen çalışma alanlarının tamamı orman alanı içerisinde kalmaktadır. Üretim çalışmalarına başlamadan önce Orman Bölge Müdürlüğü nden ve ilgili kurumlardan gerekli izinler alınacak ve çalışmalara bu izinlerin alınmasından sonra başlanılacaktır. Çalışma alanlarının gösterildiği Kadastro Haritası Ek-6 da verilmiştir. Kütahya Orman Bölge Müdürlüğü, Tavşanlı Orman İşletme Müdürlüğü, Balıköy Orman İşletme Şefliği sınırları içerisinde kalan ÇED izin alanına ilişkin hazırlanan ÇED İnceleme ve Değerlendirme Formu Ek-7'de verilmiştir. Değerlendirme formuna göre gerek açık işletme yöntemiyle işletilecek, gerekse yeraltı işletme yöntemiyle işletilecek alanların tamamı orman sayılan alan içerisinde kalmaktadır. Proje alanının işaretlendiği Manisa-Kütahya-İzmir Planlama Bölgesi 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı ( tarihinde Yürütmeyi Durdurma Kararı verilmiştir) Ek-8'de verilmiştir. Plana göre belirlenen çalışma alanlarının tamamı orman alanı içerisinde kalmaktadır. I.b. Projenin Ömrü Tablo- 1. Açık İşletme Yöntemi İle İşletilecek Çalışma Alanları ve Alanları TALEP EDİLEN ÇALIŞMA ALANLARI ALANI 1 Nolu Çalışma Alanı 54,21 Hektar 2 Nolu Çalışma Alanı 189,54 Hektar Açık İşletme Yöntemiyle İşletilecek Krom Ocağının Kapasitesi; Açık işletme yöntemi ile işletilecek çalışma alanlarından kapasite artışı sonrası yılda yaklaşık ton/yıl tüvenan cevher çıkarılması ve ocaklarda yılda 12 ay çalışılması planlanmaktadır. Açık işletme yöntemi ile üretimde cevher/pasa oranı 1/2 dir. Buna göre, ton/yıl ( m 3 /yıl) tüvenan cevher üretimi sırasında ton/yıl ( m 3 /yıl) pasa oluşumu söz konusu olacaktır. Açık işletme yöntemi ile işletilecek ocak alanlarının tamamında yapılacak toplam kazı hacmi ton/yıl ( m 3 /yıl) olacaktır. Buna göre yıllık, aylık, günlük ve saatlik kazı kapasiteleri aşağıda verilmiştir. (Tüvenan krom yoğunluğu: 3,5 ton/m 3, pasa yoğunluğu: 2,7 ton/m 3 olarak alınmıştır, ortalama yoğunluk: 2,9 ton/m 3 olarak alınmıştır.) 12

14 Tablo- 2. Krom Ocağı İçin Üretim-Çalışma Tablosu Yıllık Kazı Miktarı ton m 3 Aylık Kazı Miktarı ton ,4 m 3 Günlük Kazı Miktarı ton 1.657,8 m 3 Saatlik Kazı Miktarı 300,5 ton 103,6 m 3 Vardiya Sayısı 2 1 vardiya/8 saat Çalışma Süreleri 12ay/yıl, 312 gün/yıl, 26 gün/ay, 16 saat/gün (Ortalama yoğunluk:2,9 ton/m 3 olarak alınmıştır.) Cevherli zonun üzerinde ortalama 20 m kalınlığında dekapaj (hafriyat toprağı) bulunmaktadır. Buna göre çalışma alanlarının tamamından kaldırılacak dekapaj miktarı ton ( m 3 ) olacaktır. Tablo- 3. Dekapaj Malzemesi Üretim-Çalışma Tablosu Yıllık Dekapaj Miktarı ton m 3 Aylık Dekapaj Miktarı ton ,3 m 3 Günlük Dekapaj Miktarı ton m 3 Saatlik Dekapaj Miktarı 555 ton 205,6 m 3 Vardiya Sayısı 2 1 vardiya/8 saat Çalışma Süreleri 12 ay/yıl, 312 gün/yıl, 26 gün/ay, 16 saat/gün (Dekapaj yoğunluğu 2,7 ton/m 3 olarak alınmıştır.) Yeraltı İşletme Yöntemiyle İşletilecek Krom Ocağının Kapasitesi; Yeraltı işletme yöntemi ile işletilecek krom ocağının kapasite artışı sonrası yıllık kapasitesi ton olacak şekilde planlanmıştır. Üretimde cevher/pasa oranı 1/2 dir. Buna göre, yıllık ton cevher üretimi sırasında ton pasa oluşumu söz konusu olacaktır. Cevher alımı esnasında yapılacak toplam kazı hacmi yıllık yaklaşık ton olarak hesaplanmıştır. Yukarıdaki hesaplamalar doğrultusunda çalışma alanında yapılacak toplam kazı hacmi ton/yıl ( m 3 /yıl) olacaktır. Buna göre yıllık, aylık, günlük ve saatlik kazı kapasiteleri aşağıda verilmiştir. Tablo- 4. Krom Ocağı (Yeraltı İşletme) İçin Üretim-Çalışma Tablosu Yıllık Kazı Miktarı m³ ton Aylık Kazı Miktarı 6.896,5 m³ ton Günlük Kazı Miktarı 265,2 m³ 769 ton Saatlik Kazı Miktarı 11 m³ 32 ton Vardiya Sayısı 3 1 vardiya/8 saat Çalışma Süreleri 12 ay/yıl, 312 gün/yıl, 26 gün/ay, 24 saat/gün (Ortalama yoğunluk:2,9 ton/m 3 olarak alınmıştır.) ÇED izni alınması için başvurulan alan içerisinde açık işletme yöntemi ile üretimin gerçekleştirileceği 1 nolu ve 2 nolu çalışma alanları Ek-9 da verilmiş olan Üretim-Termin- Restorasyon Plan ve Kesitlerinde görülmektedir. Aşağıda her bir çalışma alanı için işletilebilir rezerv hesaplanmıştır. Hesaplamalarda; Ortalama Yoğunluk : 2,9 gr/cm 3 Cevherleşmenin ortalama kalınlığı : 10 m alınmıştır. 13

15 1 Nolu Çalışma Alanı: İşletilebilir Rezerv Alanı: m 2 İşletilebilir Rezerv = alan x ortalama kalınlık x yoğunluk İşletilebilir Rezerv = m 2 x 10 m x 2,9 ton/m 3 İşletilebilir Rezerv = ton 2 Nolu Çalışma Alanı: İşletilebilir Rezerv Alanı: m 2 İşletilebilir Rezerv = alan x ortalama kalınlık x yoğunluk İşletilebilir Rezerv = m 2 x 10 m x 2,9 ton/m 3 İşletilebilir Rezerv = ton Toplam İşletilebilir Rezerv= 1 nolu çalışma alanı + 2 nolu çalışma alanı Toplam İşletilebilir Rezerv= ton ton Toplam İşletilebilir Rezerv = ton İşletme esnasında yapılacak kademeli çalışmada ayna şev açısı 60 derece alındığında belli bir miktar malzeme (%20) kademe topuğu olarak bırakılacağından çalışma alanlarının işletilebilir cevher miktarları, yaklaşık yıllık toplam kazı miktarları ve çalışma alanlarının ömrü Tablo-5'de verilmiştir. Tablo- 5. Çalışma Alanlarının İşletilebilir Cevher Miktarları, Yıllık Toplam Kazı Miktarları Ve Çalışma Alanlarının Ömrü Çalışma Alanları İşletilebilir Cevher Miktarı (ton) Yaklaşık Yıllık Kazı Miktarı (ton/yıl) Çalışma Alanı Ömrü (yıl) 1 Nolu Çalışma Alanı (= x 0,80) Nolu Çalışma Alanı (= x 0,80) ruhsat numaralı IV. grup işletme ruhsatının süresi tarihinde dolacaktır. Sahada ekonomik olarak üretilebilir kalite ve miktarda rezerv durumuna göre Maden İşleri Genel Müdürlüğü ne başvurularak ruhsat süresinin uzatılması yoluna gidilecektir. Maden İşleri Genel Müdürlüğü nden alınacak olan iznin 10 yıllık verilmesi sebebiyle; 10 yılda bir temdit projesi verilerek sürenin uzatımı sağlanacaktır. ÇED Olumlu Kararı sonrası kapasite artışı miktarının MİGEM'deki proje ile paralel hale getirilmesi (yıllık/aylık/günlük) için Revize İşletme Proje hazırlanarak MİGEM'e sunulacaktır. I.c. Hizmet Amaçları, Pazar veya Hizmet Alanları ve Bu Alan İçerisinde Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gereklilikleri sicil nolu ruhsatı sahası sınırları içerisinde faaliyet sahibi Turchrome Anadolu Mad. San. ve Dış. Tic. Ltd. Şti. tarafından işletilmesi planlanan krom ocaklarında açık işletme yöntemi ve yer altı işletme yöntemi uygulanarak krom cevheri üretilecektir. Krom ocaklarından üretilecek düşük tenörlü tüvenan cevherin bir kısmı faaliyet sahibine ait mücavir 14

16 ruhsat sahası içerisinde mevcut durumda kurulu bulunan cevher zenginleştirme tesisinde işlenmesi ve konsantre cevher elde edilmesi ile ekonomiye kazandırılması amaçlanmaktadır. Bir kısmının ise ocaktan tüvenan olarak satılması planlanmaktadır. Yapılacak yatırımla hammadde olarak elde edilecek krom ekonomiye kazandırılarak maden kaynaklarının değerlendirilmesi, istihdam ve ulusal ekonomiye katkı sağlaması amaçlanmaktadır. Krom cevheri; başta metalurji, kimya, refrakter ve döküm sanayinde olmak üzere pek çok endüstri sektöründe kullanılmaktadır. Çelik sanayinde kullanılan kromdan ferrokrom elde edilir. Kromun ergime ısısı çok yüksek olduğu için sanayi fırınlarını iç harcında kullanılmakla birlikte, titanyum, nikel, yüksek dayanımlı savunma sanayinde, uçak sanayinde, kromaj sanayinde ve boya sanayinde kullanılabilmektedir. Metalurjik olarak krom cevherinin en önemli kullanım alanı paslanmaz çelik yapımında kullanılan ferro-krom imalidir. Refrakter alanda ise çok geniş kullanıma sahip olan krom cevheri, kimya endüstrisinde; Renk maddesi, deri tabaklama işleminde ve kuru pil imalinde kullanılır. Sınırlı miktarda da döküm sanayinde kullanılmaktadır. Krom cevherinin kimyasal bileşimi cevherin sanayideki kullanım alanlarını belirlemektedir. Metalurji sanayinde krom; ferrokrom, ferro-siliko-krom, kromkrom katkıları, diğer krom alaşımları ve krom metali şeklinde tüketilir. Son yıllarda metalurji sanayinde kullanılan kromun (krom demir alaşımları ve krom metalinin) yaklaşık %95'i ferrokrom şeklindedir. Ferrokromun %90 ı başlıca paslanmaz ve ısıya dirençli çelik yapımında kullanılmaktadır. Paslanmaz çelikler %12-40 arasında krom içerir. Krom, çeliğe başlıca yüksek karbonlu ferrokrom şeklinde ilave edilir. Bu özelliği nedeniyle krom, savunma, sanayinin vazgeçilmez hammaddelerinden biridir ve bu açıdan stratejik öneme sahiptir. Konvansiyonel silahların üretimi dışında; Otomotiv, gemi, denizaltı ve uçak sanayi gibi birçok sektörlerde krom alaşımlı çelikler yaygın olarak kullanılmaktadır. Dünya krom rezervleri (Minerals Commodity -2011) 350 Milyon ton un üzerindedir. Bu rezervlerin 80 milyon tonu Kazakistan, 130 milyon tonu Güney Afrika ve 44 milyon tonu Hindistan da bulunmaktadır. (Türkiye de krom rezervleri 100 milyon tonun üzerinde olmasına karşın burada gösterilmemiştir.) Dünya krom üreticisi ülkeler göz önüne alındığında, bu üç ülke dışında kalan ülkelerde bulunan rezervlerin nispeten küçük rezervler olduğu bilinmektedir. Bir genelleme yapmak gerekirse; büyük rezervler genelde stratiform tipteki yataklarda (Güney Afrika, Zimbabwe ve Finlandiya), küçük rezervler ise Alpin tip yataklarda bulunmaktadır. Dünya krom cevheri tüketiminin %79 u metalurji, %13 ü kimya, %9 u refrakter sanayilerinde kullanılmaktadır. Sanayideki kullanım alanları kimyasal bileşim ve fiziksel özelliklerine göre sınırlı olmakla beraber, teknolojideki gelişmeler kimyasal bileşim ve fiziksel özelliklerden kaynaklanan sınırlamaları daha esnek hale getirmiştir. Tablo- 6. Dünya Kromit Rezervleri (Bin Ton) Ülkeler Rezerv Baz Rezerv ABD Cezayir Brezilya Finlandiya Hindistan İran Kazakistan

17 Rusya Güney Afrika Türkiye Zimbabve Diğer Ülkeler Dünya Toplamı Kaynak: Mineral Commodity Summaries Tablo- 7. Dünya Krom Cevheri Üretimi Ülkeler Afganistan Cezayir Avustralya Brezilya Çin Küba Finlandiya Yunanistan Hindistan İran Kazakistan Madagaskar Umman Pakistan Filipinler Rusya Güney Afrika Sudan Türkiye Bir. Arap Emir Vietnam Zimbabve Toplam USGS-2009 Dünya krom cevheri üretimi bazı dalgalanmalara karşın, giderek artan bir gelişme sergilemektedir. Dünya üretimi 1960 yılında ton, 1970'de ton, 1980'de ton, 1990'da ton 2005 de ton, 2007 de ton, 2010 da ton dur. Dünya krom üretiminin 2000 li yıllarda 16 milyon ton düzeyinin üzerine çıktığı görülmektedir. Krom cevheri üreten belli başlı ülkelerin sayısı 30 dolayındadır. Güney Afrika 2010 yılındaki tonluk üretimi ile dünya üretiminde % 39 paya ulaşmıştır. Dünya krom üretiminde Hindistan'ın üretim performansı da dikkat çekicidir. Sürekli artan bir üretim hızı ile Hindistan, 2010 yılındaki tonluk üretime ulaşarak 2. sıraya yükselmiştir. Kromun Türkiye'de Bulunuş Şekilleri Krom yataklarının içinde bulunduğu v peridotit genel adıyla anılan ultrabazik kayaçlar Türkiye'de geniş alanlar kaplarlar. Peridotitler, ofiyolit topluluğuna ait kayaçlar olup Alp orojen kuşağı boyunca yerleşmişlerdir. Türkiye'de bulunan peridotitler ve bunlar içinde bulunan krom yatakları Alpin tip (podiform tip) olarak sınıflandırılmışlardır. Alpin tip krom yataklarının sergiledikleri karmaşık yapı ilişkileri, doku özellikleri ve nispeten küçük boyutlu oluşları bunların belirgin özellikleridir. Krom yatakları genelde mercek, bant veya düzensiz şekilli kütlelerden oluşmaktadır. Kromitit kütlelerinin boyu birkaç 16

18 santimetreden, 100 m'yi geçen uzunluğa kadar ulaşabilmekteyse de genelde bu uzunluk 4-5 m kadardır. Kalınlıklarının ise bazı hallerde 5 m'yi geçebildiği biliniyorsa da bu değer genelde 2-3 m kadardır. Alpin tip krom yatakları rezervlerinin boyutu yönüyle stratiform tip yataklardan çok küçüktürler. Rezervleri bir milyon tonu geçen Alpin tip kromitit kütlelerinin sayısı sınırlıdır. Alpin tip krom yataklarında kromititin Cr203 tenörü stratiform tiptekilere göre daha geniş bir aralıkta değişmekte, buna karşılık FeO (toplam demir) içeriği fazla değişiklik göstermemektedir. Bu tür yataklardan üretilen krom cevheri genel olarak metalurji ve refrakter sanayilerinde kullanılmaktadır. Türkiye'de krom yatakları belirgin bir dağılım düzeni göstermeksizin ultrabazik kayaçlar içinde ülke geneline yayılmış durumdadır. Türkiye'de 800 kadar tek veya grup halinde krom yatağı ve krom cevheri zuhuru bilinmektedir. Coğrafî yönden krom yataklarının dağılımını 6 bölgede toplanmaktadır. 1- Guleman (Elazığ) Yöresi 2- Fethiye-Köyceğiz-Denizli Yöresi 3- Bursa-Kütahya-Eskişehir Yöresi 4- Mersin-Karsantı-Pınarbaşı Yöresi 5- Erzincan-Kopdağ Yöresi 6- İskenderun-Kahramanmaraş Yöresi Bu altı bölgenin dışında da dağınık bazı krom yataklarının bulunduğu bilinmektedir. Türkiye'de krom cevheri, ferrokrom ve krom kimyasalları üretimi ağırlıkla ihracata yönelik olarak yapılmaktadır. Bu nedenle krom madenciliği dış pazarlarda oluşan fiyat dalgalanmalarından büyük ölçüde etkilenmektedir. Pazar koşullarının elverişli olmadığı yıllarda üretim düşmekte, fiyatların uygun olduğu yıllarda ise artmaktadır. Türkiye krom yatakları ile ilgili rezerv bilgilerinin çok sınırlı olmasına karşın, Türkiye Pazar koşullarının uygun olduğu durumlarda, bugüne kadar talebi karşılamakta pek sıkıntı çekmemiştir. MTA Genel Müdürlüğü, Maden Etüt ve Arama Dairesi bünyesinde bir birim olan Krom Proje (Birim) Yöneticiliğince çok sayıda krom yatağında yapılan çalışmalar sonucu bunlardan 137 yatakta saptanan rezervler ve işletmeci kuruluşlardan derlenen verilerle hesaplanan Türkiye krom yataklarına ait rezerv rakamları verilmiştir. Bu rezerv rakamlarının önemli bir bölümü geçmiş yıllarda yapılan çalışmalara aittir. 17

19 Tablo- 8. MTA Genel Müdürlüğü Tarafından Yapılan Etütler Sonucunda Tavşanlı İlçesi nde Belirlenen Rezervler İli İlçesi Mevki Ve Ocak Adı Rezerv (Ton) Tenör Rezerv Sınıfı(*) %5-20 %20-60 Kütahya Tavşanlı Karakaya-Karlıyer , (1),(3) - % Kütahya Tavşanlı Alabarda (1) - % 40 Kütahya Tavşanlı Kargılı Aşağı.Kabaklık Tepe Rapor (3) - % Kütahya Tavşanlı Madanlar Dübecik %35-40 (*) (1) Görünür rezerv (2) Muhtemel rezerv (3) Mümkün rezerv sınıflarını göstermektedir. Türkiye de Krom Üretimi Türkiye'nin başlangıcından günümüze krom cevheri üretimi 45 milyon ton olarak hesap edilmektedir. Son 25 yılın ortalama krom cevheri üretimi bir milyon ton/yıl olarak gerçekleşmiştir Türkiye'nin krom cevheri üretimi, dünya pazarlarında oluşan fiyat durumuyla bağlantılı olarak artma veya azalma göstermektedir. Geçmiş dönemler incelendiğinde krom pazarlarındaki iniş ve çıkışlar genelde 5'er yıllık dönemler sergilemektedir. Diğer bir deyişle, 5 yıllık iyi pazar koşullarını 5 yıllık kötü pazar koşulları izleye gelmiştir. 1991, 1992, 1993 kötü pazar koşullarının yaşandığı bir dönem olarak nitelendirilmekte ise de son 10 yılda tuvenan cevher üretiminde genel bir artış gözlenmektedir Dünya kromit cevheri üretimi içerisinde; ülkemiz 2002 yılında ton üretimi karşılığında %2,2 pay ile altıncı sırada yer alırken, 2009 yılında 1,8 milyon ton luk üretimi karşılığında %9 ile dördüncü sıraya yükselmiştir. Türkiye 2010 yılında ise 2,2 milyon ton üretimi ile 22,8 milyon tonluk dünya üretiminde %10 pay almıştır. Ülkemiz dünya kromit rezerv sıralamasında, %0,2 lik pay ile alt sıralarda yer alırken, üretim miktarı açısından dünyada önemli kromit üreticisi ülkeler arasına girmiştir. Türkiye nin sahip olduğu kromit rezerv miktarının, kayıtlarda belirtilenden daha fazla olduğu tahmin edilmektedir. Yukarıda da değinildiği gibi kromit yatakları genellikle Alpin tipi olması ve çok geniş bir alana yayılması nedeni ile Türkiye de kromit rezerv miktarı tam olarak bilinmemektedir. Ülkemizde, tamamen kromit cevher fiyatlarının düşmesine bağlı olarak, cevher üretimi giderek azalmış, ancak fiyatların artması ile üretim miktarları yeniden artmıştır. Krom cevherine olan talebin ve fiyatların artması nedeni ile Türkiye de yeni krom sahaların işletmeye alındığı ve krom konsantre tesislerinin devreye girdiği bilinmektedir. Krom cevher üretiminin bu oranda artmaya devam etmesi halinde, önümüzdeki 3 4 yıl içerisinde ülkemizdeki toplam üretimin 3 Milyon tonu aşarak dünyada en fazla üretim yapan Güney Afrika ve Kazakistan dan sonra 3. ülke konumuna gelebileceği öngörülmektedir