2017 MALİ YILI BÜTÇESİ TBMM GENEL KURUL SUNUMU ARALIK

Transkript

1 2017 MALİ YILI BÜTÇESİ TBMM GENEL KURUL SUNUMU ARALIK 2016 Sayın Başkan, Değerli Milletvekilleri; Hepinizi saygıyla selamlıyorum Mali Yılı Bütçe Kanunu Tasarısı kapsamında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nın bütçesini sunmak ve bu vesile ile Bakanlık faaliyetleri, hedefleri hakkında bilgi vermek üzere huzurlarınızda bulunmaktayım yılı Ocak Ekim aylarını kapsayan dönemde, ülkemiz merkezi yönetim vergi gelirlerinin yaklaşık %18,7 sine tekabül eden 68 milyar 207 milyon TL yi gümrüklerimiz aracılığıyla tahsil ettik. GÜMRÜK KAPILARIMIZ Gümrük kapılarımızı, artan dış ticaret hacmine cevap verecek biçimde, teknolojinin imkânlarıyla donatıyor ve yeniliyoruz. Dilucu ve Çıldır/Aktaş Gümrük Kapılarını yenileyerek 2015 yılı sonunda hizmete açtık. İran'a açılan Esendere Gümrük Kapımızın yeniden inşasını bu yıl içinde tamamladık. Yakın zamanda açılış töreni yapacağız. Halkalı Gümrük Müdürlüğü Çatalca daki modern tesislerde 21 Mart 2016 tarihi itibariyle faaliyet vermeye başlamıştır. Halkalı nın açılması şehir içi trafiği rahatlattı. Van- Kapıköy Gümrük Kapısının 24 Ağustos 2016 da temelini attık, yenileme işlemleri 2017 yılında tamamlanacaktır. SARP ı TEK DURAĞA UYGUN BİÇİMDE YENİLİYORUZ. İnşasına başlandı, 2018 yılında tamamlanacaktır. HABUR VE HAMZABEYLİ de TEK DURAK projesine uygun olarak yeniden yapılandırıyoruz. Üzümlü yü yeniden açtık. Böylece Hakkâri ilimizin sadece İran la değil, Irak la da gelişgidişini sağladık. Karkamış ta Fırat-Kalkan operasyonu na destek olacak biçimde, öncelik insani yardım olmak üzere, ülkemizden gidenlere de gümrük hizmeti veriyoruz. TEK PENCERE SİSTEMİNDE CİDDİ MESAFE KAT ETTİK. Bu proje ile dış ticarete ilişkin gümrük hizmetlerinin tamamı tek bir noktadan gerçekleşecek ve tüm işlemler buradan yürütülecektir. Sistem; E-BELGE ve E-BAŞVURU olmak üzere iki aşamadan oluşmakta. E-Belgeyi tamamladık. Şu anda 116 belge Tek Pencere Sistemi üzerinden işlem görmektedir nin ilk yarısında da e-başvuru aşamasını tamamlamış olacağız. TEK PENCERE çalışmalarımız ilgili tüm kesimlerin takdirini aldı. Kamu kurum ve kuruluşlarıyla bilgi ve belge paylaşımına önem veriyoruz. 1

2 İsteyen pek çok kurum için anlık paylaşımlar da dâhil olmak üzere bilgi-belge paylaşımına yönelik pek çok protokol imzaladık. Turistik Kolaylıklar Kapsamında Getirilen Kişisel Kullanıma Mahsus Taşıtlar İçin Önbeyan Uygulamasını hayata geçirdik. Bu uygulamayla, özellikle gurbetçi vatandaşlarımızın ülkemize girişinin yoğun olduğu dönemlerde gümrük idarelerinde yaşanan yığılmalardan kaynaklı sıkıntılar azaldı. Yurtdışından emekli olan vatandaşlarımızın, ilk defa ülkemize getirecekleri taşıtları için 185 gün yurt dışında bulunma şartını kaldırdık. Böylece vatandaşlarımızın sınır kapılarından geri döndürülmelerinin önüne geçtik, mağduriyetlerini önledik. Yurt dışından gurbetçilerimiz gümrük kapılarına araçlarıyla geldikleri zaman hiçbir hakları olmasa dahi 1 ay süreyle, araçlarıyla giriş izni veriyoruz. MİKRO İHRACATTA havayolu yanına kara yolunu da ekledik. Bu yolla yapılan ticaretin sadece hava yoluyla olması maliyetli oluyordu, bu nedenle kara yolunu da ekledik. KONTEYNER-LİMAN TAKİP SİSTEMİ ni başlattık. Sistem ile ülkemize giriş yapan ve ülkemizden çıkış yapan konteynerlere ilişkin bilgiler elektronik ortamda kayıt altına alınmakta; Limandaki tüm eşya hareketleri elektronik ortamda takip edilmektedir. E-TIR PROJELERİNE TÜM DÜNYADA ÖNCÜLÜK YAPIYORUZ. En çok TIR karnesi kullanan ülkeyiz. TIR Sistemi nin coğrafi kullanım alanının genişlemesine ek olarak, sağlanması da ülkemiz açısından özel önem taşımaktadır. otomasyonunun Bu kapsamda, İran ile E-TIR PROJESİNİ hayata geçirdik ve Gürcistan ile de bu kapsamda bir protokol imzaladık. SINIR TİCARETİNİ DAHA DA GELİŞTİRMEK ÜZERE ÇALIŞIYORUZ. LABORATUVARLARIMIZ Gümrükteki tahlillerin tek merkezden yapılması, insanların gümrüklerdeki işlemlerinde konuya göre farklı kurumlarla muhatap olması yerine tüm işlemlerin tek merkezde olması için çalışmalar yapıyoruz. Kara sınır kapılarımız 7/24 esasına göre çalışıyor. Gümrüklerde hizmet veren diğer kamu hizmetlerinin/kurumların da bu anlayışla çalışacak biçime getiriyoruz. Laboratuvar hizmetlerinde bu sisteme 2017 de geçeceğiz inşallah. Kara kapılarımızın MASTER PLANI nı hazırlıyoruz. Yani; Ticaret akışlarını inceliyor; iş akışlarını belirliyoruz. Bütün gümrüklerimize ortak bir standardizasyon getiriyoruz. 2

3 KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE Kaçakçılıkla mücadele konusundaki kararlılığımız ve başarımız 2016 yılında da artarak devam ediyor yılı Kasım sonu itibariyle, 1 milyar 893 milyon TL değerinde kaçak eşya yakalaması gerçekleştirdik. Terör örgütleri ve organize suç şebekelerine finansman sağlaması nedeni ile uyuşturucu ve sigara kaçakçılığı ile mücadeleye büyük önem veriyoruz. Kaçak sigara oranını 2 yılda %21 den %7,5 e düşürdük. Bu yılın ilk 11 ayında yapılan operasyonlarda ele geçirilen kaçak sigara miktarı, 11 milyon 216 bin pakete ulaşmıştır. Kaçakçılıkla mücadele adına bu yıl önemli operasyonlar gerçekleştirildi. Örneğin, geçtiğimiz aylarda Marmara Denizi nde, 100 ton ağırlığında, paket kaçak sigara ele geçirilmiştir. 3 milyon 450 bin Bu operasyonla denizlerde tek seferde en fazla miktarda kaçak sigaraya el konulmuştur. Yapılan yoğun çalışma ve operasyonlar sonucunda, gümrüklerimizde 2016 yılında 2 ton 400 kg uyuşturucu ele geçirdik. Sınır kapılarımızda fiziki-teknik altyapımızı güçlendirdik, personel sayımızı ve niteliğini arttırdık. Aldığımız yoğun tedbirler sonrasında, ülkemiz uyuşturucu trafiğinde Doğu ve Batı ülkeleri arasında transit ülke olma konumundan çıkmıştır. Afyon türevlerinin yasadışı ticaretinde kuzeyde Kafkas güneyde ise Akdeniz in daha fazla kullanılmaya başlandığı uluslararası raporlara da yansıdı. Akaryakıt kaçakçılığıyla mücadelede, Bakanlığımız koordinasyonunda yürütülen çalışmalar, etkin ve kesintisiz bir biçimde devam etmektedir. Akaryakıt kaçakçılığıyla mücadele için oluşturulan ÖZEL EKİBİN etkin çalışmalarıyla, 1 milyar 368 milyon TL lik usulsüzlük tespit edilerek gerekli işlemler yapılmıştır. Kaçakçılıkla mücadelede OTOMASYONUN VE İLERİ TEKNOLOJİNİN bütün imkânlarından faydalanıyoruz yılı başında faaliyete geçen Komuta Kontrol Merkezimizden gümrük kapılarımızı 7/24 izliyor; Ülkemizden transit geçen araçlar ve ülkemiz karasularında seyir halindeki gemileri de an be an takip ediyoruz. Teknik kapasitemizi sürekli artırıyor ve yeniliyoruz. X-Ray sistemlerini tüm kapılarımıza yaygınlaştırıyor; teknolojisi eskiyenleri ise yeniliyoruz. Bu yıl alımı tamamlanan ve Bakanlığımıza teslim süreci devam eden Hızlı Tarama Sistemleri ile birlikte bu sayı 53 e yükselecektir. Bakanlığımızca bu yıl içinde 16 bin farklı maddenin tespitini yapabilen ve dünyada yeni kullanılmaya başlanan uyuşturucu ve kimyasal madde tespit cihazları temin ederek personelimizin kullanımına sunduk. Kaçakçılıkla mücadele amacıyla kullanılan teknik cihazlar ve fiziki altyapımız gelişmiş ülke gümrük idareleri ile aynı seviyededir. 3

4 İÇ TİCARET Bakanlık olarak Ticaret erbabımızın, esnafımızın, üreticimizin rekabet gücünü ve finansmana ulaşma imkanlarını artırmak, uluslararası pazarlara açılmasını sağlamak amacıyla bir çok projeyi ve e-devlet uygulamalarını bürokrasiyi azaltacak şekilde hızla hayata geçiriyoruz. Öncelikle TİCARİ İŞLEMLERİ KOLAYLAŞTIRDIK: Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile tacirlerimizin işe başlama süreçlerini kolaylaştırmak ve maliyetlerini azaltmak amacıyla önemli düzenlemeleri hayata geçirdik. ELEKTRONİK TİCARET VE PERAKENDE TİCARETİ YASAL DÜZENLEMEYE KAVUŞTURDUK. Vatandaşlarımızın istenmeyen ticari elektronik iletiler kaynaklı rahatsızlıklarının giderilmesi amacıyla TİCARİ ELEKTRONİK İLETİ ŞİKÂYET SİSTEMİNİ oluşturduk. Bakanlık olarak yaptığımız çalışmalarla TİCARETTE GÜVENİ ARTIRDIK. Çeke olan güvenin artırılması ve karşılıksız çekin engellenmesi amacıyla Türk Ticaret Kanunu ve Çek Kanunu nda önemli değişiklikler yaptık. Bu kapsamda; karşılıksız çekte adli para cezası öngördük ve çeke itibar kazandıracak karekodlu çek sistemini zorunlu kıldık. KOBİ lerimizin yanı sıra, tacir, esnaf, çiftçi, üretici örgütü ve serbest meslek erbabımızın taşınır rehni karşılığında kredi kullanmasına imkân sağlayan Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu 1 Ocak 2017 de yürürlüğe girecek. Kanun ile, ticari aktörlerin finansmana erişimi kolaylaşacak ve böylece daha fazla üretim ve yatırım yapılabilecektir. Ülkemizdeki 4 temel veri tabanından biri olan Merkezi Sicil Kayıt Sistemi ni (MERSİS) uygulamaya aldık. Bu Sistemle, ticari işletmeler ile şirketlerin kuruluş, değişiklik ve kapanış işlemlerini elektronik ortama taşıdık. GTB-İRİS İ HAYATA GEÇİRDİK. Tüketici ürünlerine yönelik olarak Bakanlığımızca ithalat aşamasında gerçekleştirilen ürün güvenliği denetimlerinin risk analizine dayalı olarak elektronik ortamda çağdaş kamu hizmeti anlayışıyla gerçekleştirilmesi amacıyla İthalatta Risk Esaslı Sistemi hayata geçirdik. Bu önemli çünkü İRİS iç ticaretle ithalatın bağlantı noktasını oluşturuyor. İthal edilen ürünler Türkiye ye girerken risk esaslı denetim yapıyoruz. Ürün güvenliğini sağlamak için laboratuvarlarımıza gönderiyoruz. Böylece güvensiz ürünleri daha sınır kapılarımızda yurda girmesini engelliyoruz. ESNAF VE SANATKÂRLAR DESTEK SİSTEMİ (ESDES) HIZ KESMEDEN DEVAM ETMEKTEDİR. Esnaf ve sanatkârlarımıza SIFIR FAİZLİ KREDİ veriyoruz yılında ilk defa ustalık belgesi sahibi girişimci esnaf ve sanatkârlar ile kaybolmaya yüz tutmuş mesleklerde faaliyet gösteren esnaf ve sanatkârlar için sıfır faizli kredi imkânı getirmiştik in sonunda önceki yıllardan farklı olarak 2 yeni kredi imkânı daha sunduk. 4

5 Birincisi; esnaf ve sanatkarlar; makine, ekipman ve demirbaş alımları, işyeri modernizasyonu veya hammadde ve döner sermaye ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla 30 bin TL ye kadar faizsiz kredi kullanabilmektedir. İkinci yeni kredi imkânı sayesinde; genç girişimci esnaf ve sanatkârlar (şartlar dâhilinde), 100 bin TL ye kadar faizsiz kredi kullanabiliyor. 30 BİN TL SIFIR FAİZLİ KREDİ UYGULAMASI KAPSAMINDA; 30 Kasım 2016 ya kadar 48 bin 544 esnaf ve sanatkâra 1 milyar 346 milyon TL FAİZSİZ KREDİ kullandırılmıştır da kooperatif ortaklarının borçlarını yapılandırarak faizlerini sildik. 252 milyon TL lik anapara borcu yapılandırılarak 153 milyon TL tutarında faiz borcu silinmiştir. Yaşanan terör olayları nedeniyle esnaf ve sanatkârlarımızın borçlarını yapılandırdık, yeni finansman imkânları sağladık. Terör olayları nedeniyle işletmeleri zarar gören esnafımızın bankaya olan borçları taksit tarihinden itibaren 1 yıl süreyle faizsiz olarak ertelenmiştir. Ayrıca, Diyarbakır İli Sur ilçesinde bulunan esnaf ve sanatkârlar için TL lik faizsiz kredi uygulamasını başlattık. Tarım Satış Kooperatifleri ve Birliklerinin idari ve mali yapılarını güçlendirilecek yeni düzenlemeleri uygulama soktuk. Birliklerin kullandıkları DFİF kaynaklı gecikmiş 1,3 milyar TL kredi borçlarını yeniden yapılandırarak; 574 milyon TL ye indirdik. 5. ESNAF VE SANATKÂRLAR ŞÛRASI NI SAYIN CUMHURBAŞKANIMIZIN KATILIMLARIYLA GERÇEKLEŞTİRDİK. Şûra da esnaf ve sanatkârlarımızın dile getirdiği 13 yeni karar alınmıştır. Bu kararların da gerçekleştirilmesi için Bakanlık olarak ilgili tüm kurum ve kuruluşlar nezdinde çalışmalarımız devam edecektir. ESNAFIMIZ İÇİN İŞSİZLİK SİGORTASI FONU KURUYORUZ. Kendi iradesi dışında dükkânını kapatması halinde hem işsizlik sigortasından faydalanması hem de sağlık sigortasının devam etmesi Hedefimiz esnafı esnaf olarak doğup, esnaf olarak öldürmeyelim, büyütelim tacir yapalım. Esnafımız nasıl yurt dışı piyasalara açılacak, bunun bölgesel ve yerel olarak planlıyor, esnafımıza anlatıyoruz. HAL KANUNU için sektörün tüm temsilcileriyle çalıştaylar düzenledik, Bunlardan çıkacak sonuçları da dikkate alarak Hal Kanunu nda değişiklikler yapacağız. Amacımız sebze-meyve fiyatlarındaki üretici ve tüketici arasındaki makası kapatmak. HAL KAYIT SİSTEMİYLE sebze ve meyve ticaretimizi elektronik ortamda takip ediyoruz. Hal Kayıt Sistemine bildirimi yapılmayan ürünler ticarete konu olamamaktadır. Bu çalışmalar sonucunda sebze-meyvede kayıt dışılık oranını %70 lerden %48 e düşürdük. Sektördeki kayıt dışılık ile mücadelemizle yaklaşık 16,5 milyar TL kayıt altına alınmıştır. 5

6 Üretici örgütlerimizin PAZARLAMA KAPASİTELERİNİ ARTIRICI TEŞVİK MEKANİZMALARINI HAYATA GEÇİRECEĞİZ. Üreticilerimiz mallarını doğrudan üretici örgütleri üzerinden kendileri satabilecek. Sebze ve meyvelerin üreticiden perakende satış noktalarına daha az maliyetle ulaşması amacıyla, PAZARLAMA ZİNCİRİNİN KISALTILMASINA YÖNELİK ÇALIŞMA BAŞLATTIK. Soğuk hava depolarını ve soğuk taşıma sistemlerini teşvik ederek ve ürün ambalajlama, taşıma ve nakil standartlarını uygulamaya koyarak ÜRÜN ZAYİATINI EN AZA İNDİRECEĞİZ. LİSANSLI DEPOCULUĞU YAYGINLAŞTIRIYOR, KAPASİTESİNİ ARTIRIYORUZ. 17 şirket üzerinden 759 bin tonluk bir kapasiteye ulaşmış durumdayız. Lisanslı depolarda muhafaza edilebilecek ürünlere yeni ürünleri eklemekteyiz. Kısa süre önce Antep fıstığını da kapsama aldık. Kuru Kayısıda Lisanslı Depo Yatırım Maliyetini Düşürdük. Çok yakın bir zamanda kuru üzümü de kapsama dâhil edeceğiz. Mûdilerin Lisanslı Depolara Ödediği Depolama Ücretinin Yarısının Devletçe Karşılanması Uygulamasını Başlattık. Bu kapsamda, bugüne kadar toplam 12 milyon 629 bin TL kira desteği ödemesi gerçekleştirilmiştir. TÜRKİYE ÜRÜN İHTİSAS BORSASINI KURUYORUZ. Çok sayıda alıcı ve satıcının TEK bir platformda buluşacağı derinliği olan şeffaf bir piyasa oluşturacağız. Perakende işletmelerin açılış, faaliyet ve kapanış işlemleri ile bilgi paylaşımının elektronik olarak yürütülmesini sağlanmaya yönelik Perakende Bilgi Sistemi (PERBİS in) kuruluş çalışmaları son aşamaya geldi. PERBİS işyeri kuruluş ve faaliyete başlama işlemlerinde elektronik ortamda girişimcilerimizin kolay kullanabileceği TEK KAPI olacaktır Yılında uygulanmasına başlanılan TÜRKİYE KOOPERATİFÇİLİK STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI nın 2016 itibariyle 26 eylemini tamamladık. Çalışmaları devam eden Yeni Kooperatifler Kanunu nun yürürlüğe girmesiyle tüm eylemler tamamlanmış olacaktır. Kadın girişimcilerimizin kooperatif çatısı altında buluşmasını sağlıyoruz. Proje kapsamında 140 Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifleri faaliyete geçmiş bulunmaktadır Ayrıca Vatandaşlarımızın kendi elektrik enerjilerini sağlayabilmeleri için Yenilenebilir Enerji Üretim Kooperatifçiliğini hayata geçirdik. Dar gelirli ve dezavantajlı kesimlere yönelik kooperatifleşme çalışmalarına hız verdik. Kooperatif Bilgi Sistemi ni hayata geçirdik ve günün ihtiyaçları doğrultusunda geliştiriyoruz. Bakanlığımızın ilişkili kurumu olan REKABET KURUMU, ülkemizde daha rekabetçi bir piyasa ortamının teşekkülü hedeflenmekte ve rekabet kültürünün ülkemizde gelişmesine katkı sağlamaktadır. Sayın Başkan, Değerli Milletvekilleri; Yüce Meclisimizi saygıyla selamlıyor, bütçenin hayırlı olmasını diliyorum. 6