Gelecek için Zaman Çizgisi: Potansiyel Gelişmeler ve Olası Etkileri / Marvin J. Cetron / THE FUTURIST March April 2009

Transkript

1 Gelecek için Zaman Çizgisi: Potansiyel Gelişmeler ve Olası Etkileri / Marvin J. Cetron / THE FUTURIST March April 2009 Alvin Toffler, Future Shock ta (1970), teknoloji, değişimin hızını o kadar çok artırdı ki insanlar demir attıkları yeri kaybetmeye başladılar, diyordu. Kişilerin İçinde büyüdükleri, aşina oldukları eski dünya, o kadar hızla tarihe karışıyordu ki, artık kimse nerede durduğunu, nereye gideceğini bilemiyor diyordu. Sonuçta dönüşüm hızlandıkça sadece daha kötü bir hal alabilecek yaygın bir güvensizlik yayıldı. Üstelik o dönemde, Sanayi Devrimi nden sonra değişim açısından en büyük ve neredeyse tek güç olduğunu kanıtlayacak olan kişisel bilgisayarlar henüz icat edilmemişti! Genetik mühendisliği, ancak bir fanteziydi ve nano teknoloji, çok ama çok uzaktı. Açıkçası 1970 lerde de insanlar hızlı değişimden ve bu nedenle uzun dönemli planlama yapamamaktan korkuyorlardı Olanları ve olacakları daha iyi anlamak için, ürün yaşam döngüsüne bir bakalım. Kabaca dört aşaması vardır: 1. Fikir (Teorik olarak yeni bir fikir, örneğin, Nobel Ödülü için değerlendirmeye alınacak bir şey) 2. İcat (Patenti alınabilecek prototip) 3. İnovasyon (İlk tüketici ürünü) 4. Taklit (Mağazaları istila eden ucuz rakipler) Yirminci yüzyılın başlarında, ürün yaşam döngüsü 40 yıldı. İkinci Dünya Savaşı na kadar, döngü 30 yıla indi. Bugün, çoğu tüketici ürünü için bu süre, yaklaşık altı aydır. Bilgisayarlarda ve son teknoloji ürünü elektronik aletlerde, daha çok altı hafta civarındadır. Gerçekten sıkı bir ürünü piyasaya sürdüğünüzde, muhtemelen Çin de tersine mühendisliği yapılıp üretilecek ve iki hafta ya da daha kısa bir süre içinde de ebay da bulunabilecektir. Bu hızlı evrim göz önüne alındığında, teknolojiye sık sık bizim için elinde ne var? diye sormak gerekiyor. Takip eden bölümde sunulan Zaman Çizgisi, önümüzdeki yıllar için planlama yapmaya yardımcı olmak amacıyla bazı temel bilgiler veriyor. Bu listedeki inovasyonların her biri, genel bir değişiklik türünü temsil ediyor. Zaman çizgisi, ortaya çıkan, çıkabilecek fırsatları ve bunların hayatlarımız üzerindeki olası etkilerine ışık tutmaya çalışıyor. Gelecek için Zaman Çizgisi Hakkında Bu zaman çizgisi, ilk olarak 1991 de British Telecommunications tarafından geliştirilmiştir. Her iki ya da üç yılda bir, Ipswich deki Futurizon GmbH tan fütürolog Ian Pearson un liderliğinde güncellenmektedir. Forecasting International ın 2005 için yaptığı güncelleme, altı katılımcıdan oluşan panelin çalışmasından derlenmiştir.

2 Dermis Bushnell: NASA Langley Araştırma Merkezi nde şef bilimci. Ian Pearson: bu zaman çizgisini en iyi bilen tahminci. William Halal George Washington Üniversitesi nden; şirketi TechCast LLC, periyodik olarak benzer bir zaman çizgisi planlıyor. Murray Smith: Professional Pilot s ın yayıncısı ve havacılığın geleceği konusunda saha eksperi Savunma Bakanlığı ndan kıdemli bir Ar Ge uzmanı, ismini vermemeyi tercih ediyor. Forecasting International personeli. Zaman Çizgisinin Ortaya Çıkardıkları Panel, bu zaman çizgisinin önceki halinin THE FUTURIST te yayınlandığı tarihten (Mart Nisan 2006) bu yana, bazı olaylar için beklentilerini düzeltmiştir. Örneğin, tamamen işlevsel yapay gözlere ve periferal sinirlere ilişkin öngörüler, 2030 lar ve sonrasından 2020 lere alınmıştır. Zaman çizgisi için hedef tarihler seçerken, ürünün kullanıma hazır olduğunu ancak henüz bir emtia olmadığı varsayılmaktadır. Tüketici ürünlerinin, özel ürün mağazalarında ve belki seçkin süpermarketlerde bulunabileceğini, ancak Wal Mart gibi ortalamalarda yaygın satışa girmemiş olacağı ön görülmektedir. Panel üyelerimiz, yeni teknolojilerin çoğunun ne zaman beklenebileceği konusunda oldukça uyumlu bir anlaşmaya vardılar. Çoğu örnekte, altı katılımcının altısı da aynı tarihi seçti. Son tarihlerin farklı olduğu durumlarda, genellikle ortalama tarih alındı. Genellikle, bir teknolojinin pratik kullanıma ne zaman ulaşacağı, her türlü teknik engelden daha çok dış faktörlere bağlıdır. Bir inovasyonun benimsenmesi için, teknik olarak ve ekonomik olarak uygulanabilir olmasının yanında hem sosyal hem de politik olarak kabul edilebilir olması gerekir. Uzay programı, buna açık bir örnektir. Zaman çizgimiz üzerinde yer alan uzayla ilgili olayların tümü, insanları uzaya götürmenin bir öncelik olarak kalacağını ama bunun garanti edilmediğini varsayıyor. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri nde, gelecek idareler, insanların uzaya uçuşunun önemini, otomatikleşmiş araştırmalar lehine azaltabilir. Bu durumda, zaman çizgimiz üzerindeki olayların yerine, daha güvenli ve belki daha az heyecan verici faaliyetler geçecek ve tarihler üzerinde önemli ayarlamalar yapılması gerekecektir. Bazı durumlarda, teknolojik bir inovasyonun kaderi, çok küçük bir yönetici gurubunun elinde olabilir. Başka durumlarda, kararın çok daha geniş bir oybirliğiyle alınması gerekecektir. Bazen bu, politik bir meseledir. Bu zaman çizgisinin, geleceğin biraz daha az şok edici ve biraz daha fazla kontrol edilebilir olmasına yardım edeceğini umuyoruz.

3 Yapay Zekâ ve Yapay Yaşam; İnsan hatasının tanınmasına dayanan davranış alarmları 2010 Yazılım, yazılıdan ziyade eğitilmiş otonom robotlar için yapay sinir sistemleri 2010 Biyoteknoloji, Sağlık ve Tıp; Harici video kameralara bağlı retina implantları 2010 Tasarımcı bebekler 2012 İş ve Eğitim; ABD de evlerin %80 inde PC i var 2010 Bilim, sanat, tarih vs. öğretmek için kullanılan sanal gerçeklik boyutlu video konferanslar 2014 Bilgi İşlem; Optik nörobilgisayar 2012 DNA bilgisayar 2014 İnsan beyni kadar hızlı süper bilgisayar 2014 Çevre ve Kaynaklar; Ticari magma enerjisi istasyonları 2011 Güneş enerjisini toplayan ve depolayan giysiler 2012 Çoğu doğal afetin etkili tahmini 2014 JEFF MILLER UNIVERSITY OF WISCONSIN - MADISON 2014: DNA bilgisayar. University of Wisconsin Madison dan bilimciler, DNA hesaplamasını, test tüpünden katı bir yüzey üzerine aldılar. Resimdeki altın çip, yazılım gibi hareket eden enzimlerin yardımıyla görece karmaşık bir problemi çözebilen milyonlarca DNA molekülü içeriyor. Ev ve Boş Zaman; Bahçelerde kullanılan fiber optik bitkiler 2010 Bilgisayar çipleri içeren akıllı boya mevcut 2013 Makine / İnsan Arayüzü; Beyaz eşyalar için sesle harekete geçen arayüz 2010 Giysilerin içinde bilgisayar ekranları 2010 İnsan duyusuyla kıyaslanabilir dokunsal sensörler 2012 Biyolojik duyu organlarına bağlı bilgisayarlar 2012 Robotbilim; Siber topluluklar arasında ilk Internet savaşı Tüm dünyadan milyonlarca kişinin yer aldığı sanal online dünya Second Life ta böyle bir sahne olasılıklar içinde. Güvenlik, Hukuk ve Savaş; Siber topluluklar arasında ilk Net savaşı Küçük davalar için Internet üzerinde yapılan halk mahkemeleri Kanıt sunumu için mahkeme salonlarında rutin olarak kullanılan sanal gerçeklik Nüfus cüzdanlarının yerine geçen biyometrik tarama 2014 Uzay; Dünyaya yakın uzay turları (dünya çevresinde tam tur değil) 2012 SCOTTEVEST INC. 2012: Giysiler güneş enerjisini topluyor ve depoluyor. Scottevest in ürettiği bu ceket, siz yürürken cep telefonunuzu ve ipod unuzu şarj etmenize imkân tanıyan ince güneş teknolojisi filmi kullanıyor. Giyilebilir ve Kişisel Teknoloji; Basit konuşmalar için taşınabilir tercüme aygıtı tüketici piyasasında mevcut 2010

4 Yapay Zekâ ve Yapay Yaşam; Televizyon ünlülerinin %25 i sentetik 2015 Biyoteknoloji, Sağlık ve Tıp; Yapay kalp (laboratuarda üretilmiş ya da tamamen sentetik) 2015 Bazı implantlar, statü sembolü olarak görülmeye başlıyor 2017 Yapay akciğerler, böbrekler 2017 Bilgi İşlem; Kuantum bilgisayar Bütün teknolojiler, insan beyninin düşünme süreçlerini taklit ediyor 2018 Çevre ve Kaynaklar; Ekin tozlaşması için kullanılan böcek benzeri robotlar 2015 Çevre koruması için karbondioksiti sabitleyen teknolojiler 2015, Sentetik, petrol olmayan uçak yakıtı 2018 ABIOMED 2015: Yapay kalp. AbioCor, vücudun dolaşım sistemini beslemek için tasarlanan, tamamen kendi kendine yeten bir kalp protezidir. Kalp hastalığı son aşamada olan hastalar için düşünülmüştür. Pille çalışan ve motoru içinde olan AbioCor, kalp atışının ritmini taklit ederek kanı akciğerlerden alıp vücudun geri kalan kısmına taşıyabilir. Ev ve Boş Zaman; Sanal gerçeklik sahneleriyle dekore edilen oturma odaları 2015 Holografik televizyon 2018 Makine / İnsan Arayüzü; Global sensör sistemi 2018 Robotbilim; Arızayı kendi kendine teşhis ve tamir eden robotlar 2015 Robotlar tarafından inşa edilen evler 2015 Kendi kendini izleyen altyapılar 2015 Evlerde ve hastanelerde her türlü işi yapan robotlar 2015 Güvenlik, Hukuk ve Savaş; Elektromanyetik iletişimin engellenmesi 2015 Uzay; Uzay römorkörleri, uyduları yüksek yörüngelere çıkarıyor 2015 Seyahat ve Ulaşım; Bazı önemli yollar için rezervasyon gerekiyor 2018 Giyilebilir ve Kişisel Teknoloji; İşaretleri, etiketleri tercüme eden gözlükler 2015

5 Yapay Zekâ ve Yapay Yaşam; Makinenin bilgisi, insanın bilgisini geçiyor Temel haklar tanınan elektronik yaşam biçimi Yapay beyinleri olan yapay böcekler ve küçük hayvanlar 2020 Biyoteknoloji, Sağlık ve Tıp; Yapay karaciğer 2020 Plakla mücadele eden diş macunları içinde nanobotlar 2020 Bütün işlevlere sahip yapay gözler 2020 Yapay periferal sinirler 2020 Bilgi İşlem; Library of Congress in içeriği, küp şeker büyüklüğünde bir aygıtın içinde İnsan beyni kadar hızlı masaüstü bilgisayar 2021 Ev ve Boş Zaman; Deneyimi kaydeden teknoloji geliştiriliyor 2023 Makine / İnsan Arayüzü; İlk Biyonik Olimpiyatları : Bütün teknolojiler, insan beyninin düşünme süreçlerini taklit ediyor. MIT nin Nexi MDS Robot u, geniş bir dizi insan duygusunu etkili biçimde iletmek üzere tasarlanmıştır. Robotbilim; Gerçeğe uygun nanoteknoloji ürünü oyuncak askerler 2022 Seyahat ve Ulaşım; Yakıt kullanımı açısından %75 daha verimli uçaklar 2020 Araçları çekmek için elektronik çubuklar kullanan sürücüsüz kamyon konvoyları 2022 Giyilebilir ve Kişisel Teknoloji Bilgisayarla geliştirilen rüyalar : Holografik televizyon. Üç boyutlu televizyon yakın zamanda tüketici pazarına girebilir. Online oyunlar gibi interaktif üç boyutlu uygulamalar geliştiriliyor. Üç boyutlu ekranlarda kaydedilen son gelişmeler, artık özel gözlüklere ihtiyaç olmadığını gösteriyor

6 Yapay Zekâ ve Yapay Yaşam; Genetik mühendisliği yapılan elektronik oyuncak/evcil hayvan geliştiriliyor 2025 Biyoteknoloji, Sağlık ve Tıp; Tüm dünyada ölümlerin sadece %15 inin nedeni, bulaşıcı hastalıklar 2025 Yaşam yılda bir yıl uzatılıyor 2025 İş ve Eğitim; Moleküler üretim Bütün öğrenciler için kişiye özel eğitim programları 2025 Makine / İnsan Arayüzü; Eksiksiz doğrudan beyin bağlantısı 2025 Robotbilim; Gelişmiş dünyada, robot nüfusu, insan nüfusunu geçiyor 2025 Güvenlik, Hukuk ve Savaş; Suçluları kontrol etmek için kullanılan duygu kontrol çipleri 2025 Uzay; 350 kişiyi misafir eden uzay oteli 2025 Seyahat ve Ulaşım; Parçacık düzeyinde ışınlanma 2025 FAA (ABD Federal Havacılık Kurulu) uzaktan kumandalı büyük yolcu uçaklarını onaylıyor 2026 Yakıt olarak hidrojen kullanan yönetici jetleri (cryoplane) Yapay Zekâ ve Yapay Yaşam; Fiziksel olarak ve zekâ açısından insanlardan üstün robotlar 2032 Biyoteknoloji, Sağlık ve Tıp; Yapay beyin implantları 2030 Çevre ve Kaynaklar; Yenilenebilir enerji, fosil karbonun yerini alıyor 2030 Robotbilim; İşgücünde insanların yerini, tamamen robotlar alıyor 2035 Uzay; Ticari üretim için uzay fabrikaları 2035

7 2040 ve sonrası Güvenlik, Hukuk ve Savaş; Silah olarak kullanılan asteroit yanıltma teknolojisi 2040 Uzay; Küçük bir köy büyüklüğünde ay üssü inşa ediliyor 2040 Mars a ilk insanlı uçuş 2040 İnsanlı Mars laboratuarının inşasına başlanıyor 2048 Uzay seyahatinde insanların kış uykusuna yatırılması 2052 Seyahat ve Ulaşım; İnsanın ışınlanması : Mars a ilk insanlı uçuş. Mars üzerindeki Hebes Chasma nın perspektiften görünüşü. Chasma, dik yamaçları olan derin vadidir.