RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRMESİ

Transkript

1 0 YÖNETİM SİSTEMLERİ I İLGİLİ MEVZUAT II RİSKİN MANTIĞI III TEHLİKELER VE TESPİTİ IV TEHLİKE ANALİZ METODOLOJİLERİ V RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ VI RİSK HESAPLAMA ÖRNEKLERİ ÖN BİLGİLENDİRME Sa Pe Ct Pe. İsmail Temiz Uygulama ve Sınav soru cevapları İşyeri Hekimi Telefonu Acil durum Telefonu Nİ

2 V- RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ Tehlike tespiti ve Risk hesaplamasında L tipi, FMEA ve Fine Kinney Risk analiz yöntemlerinin örnekler ile 2 risk hesaplanması Nİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ ve YÖNETİMİ 0 YÖNETM SİSTEMLERİ Entegre yönetim Sistemleri ve İş Sağlığı Güvenliği ile İlgili çıkarılan standartların kapsamları, hakkında bilgilendirme I- İLGİLİ MEVZUAT Kazaların önlenmesinde, mevzuattan kaynaklanan sorumluluklar, görevler ve yetkilerimiz hakkında bilgilendirme ve bilinçlendirme II- RİSKİN MANTIĞI Neden Risk analizi ve yönetimi? Kazayı önlemede Risk analizi önemi, alınan önlemlerin devamının sağlanmasında Risk yönetiminin sistematiği III-TEHLİKE ÇEŞİTLERİ İşyerlerinde oluşan tehlikelerin çeşitleri boyutları hakkında bilgilendirme tehlike boyutları önlemleri hakkında bilgilendirme, MGBF ve uyarı sembolleri IV-TEHLİKE ANALİZ METODOLOJİLERİ FTA Hata ağacı analizi, ETA Olay ağacı analizi, PHA Ön Tehlike Analizi, PRA Birincil risk analizi, KAZA Oran hesaplamaları, BALIK KILÇIĞI METODU, Neden sonuç analizi, SWOT Analizi, PARETO Analizi VI- RİSK HESAPLAMA ÖRNEKLERİ gıda zincirinde HCCP, kimya endüstrisinde HAZOP, neden sonuç analizinde CCA ve olursa ne olur analizinde WHAT IF

3 12 16 Slayt 0/6 RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRİLMESİ AMAÇ: İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlgili çıkarılan standartların kapsamları, kullanım sahaları ve faydaları hakkında bilgilendirme Nİ YÖNETİM SİSTEMLERİ 2016 Güz Dönemi İGU Risk Dersi Nurdoğan İNCİ Elektrik Mühendisi İş Sağlığı ve Güvenliği Danışmanı ve GEDİK ÜNİVERSİTESİ Öğretim görevlisi nurdoganinci@gmail.com 3

4 ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ Her bir kurum için düşünülen ve uygulamaya konulan entegre yönetim sistemi o kurumun ihtiyaçları (hammadde den ürüne, üründen satışa) baz alınarak hazırlanmaktadır. Nİ

5 Nİ GÜVENLİK İGU KALİTE ÇEVRE

6 Nİ YÖNETİM SİSTEMLERİNE GENEL BAKIŞ ISO (İnternational Organization of Standardization : 1947 )

7 Nİ YÖNETİM SİSTEMLERİNE GENEL BAKIŞ ISO Çevre Yönetim Sistemi (2004) ISO Müşteri Memnuniyeti Yönetim Sistemi (2004) ISO Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi (HACCP) (2005) ISO Kalite Yönetim Sistemi (2008) ISO Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi (2013) İş Sağlığı ve Güvenliği OHSAS İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi (2004) ISO Risk Yönetimi Sistemi (2009) ISO İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi (Ekim 16)

8 Nİ ISO Çevre Yönetim Sistemi ISO 14001'in kuruluşlardan talebi; çevre politikasında taahhüt edilen yasalara uyum ve sürekli gelişimdir. Kuruluşun çevresel faaliyetlerinin nasıl yönetileceğini kapsar ve yönetim sistemini "Planla Uygula -Kontrol Et Önlem al" modeline dayandırır. Kuruluşun çevre ile etkileşime giren noktalarını belirlemek ve bu noktaları kontrol altında tutabilmek için gerekli prosedür ve ölçümleri oluşturmaktır.

9 ISO Müşteri Memnuniyeti Yönetim Sistemi ISO Müşteri memnuniyeti (2004) (International Standardization of Organization) Faydaları Müşterilerden gelen geri bildirimler doğrultusunda nasıl bir yol izleneceğini gösterir. Müşteri şikâyetleri konusunda çalışanların bilinç ve dikkatlerini geliştirir. Müşterinin önemsendiğini gösterir. Müşteri memnuniyeti sağlar. Şikâyetlerin tekrarını engelleyerek çözüm olanakları sunar. Kuruluşun itibarını arttırır. Müşterileri elde tutma maliyetlerini azaltır. Nİ

10 Nİ ISO Müşteri Memnuniyeti Yönetim Sistemi ISO Müşteri memnuniyeti (2004) (International Standardization of Organization) İGU bu yönetim sisteminden şöyle faydalanabilir İSG Kontrollerinde önlemlerin eksikliğinin tespitini sağlar İSGU tehlikeler konusunda bilinç ve dikkatlerini geliştirir. Çalışma ortamında güvenli çalışmayı sağlar, Çalışanların güvenli ve mutlu çalışmalarını sağlar. Şikâyetlerin bildirilmesini sağlar ve çözüm olanakları sunar. Kuruluşun itibarını arttırır. Kazaları önlemede maliyetleri azaltır.

11 ISO Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi ISO Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi; dünya çapında güvenli gıda üretim zinciri oluşturmak amacıyla 1 Eylül 2005 te yayınlanan uluslararası bir standarttır. HACCP planı kapsamında sınıflandırılan önlemler, Diğer kontrol önlemleri, OGP ye göre uygulanır, Program tarafından kontrol edilen gıda güvenliği tehlikeleri Kontrol önlemleri İzleme çalışmaları, Düzeltmeler ve düzeltici faaliyetler ve İzleme kayıtları. Yetki ve sorumluluklar, Nİ

12 ISO Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi ISO Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi kapsamında A) Kuruluşlar, 1. Çiftçiler, 2. Hasatçılar, 3. Yem üreticileri, 4. Gıda bileşeni üreticileri, 5. Gıda üreticileri, 6. Gıda satıcıları, 7. Gıda servisleri, 8. Hazır yemek firmaları, 9. Temizlik ve sanitasyon hizmeti veren kuruluşlar, 10. Taşıyıcılar, depolama ve dağıtım kuruluşları vb. Nİ

13 Nİ ISO Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi ISO Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi kapsamında B) Dolaylı olan kuruluşlar 1. Ekipman sağlayan kuruluşlar, 2. Temizlik ve sanitasyon ajanları, 3. Ambalaj malzemeleri 4. Operasyonel ön gereksinim programlarının oluşturulması

14 Nİ ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi Sanayi ve teknolojide rekabet ortamında ayakta kalabilmek için müşteri ihtiyaç ve beklentilerine uygun mal ve hizmet üretimiyle gerçekleşebilmek durumundadır. Bu da ancak; işletmelerde, satın alma aşamasından başlayarak tasarım, üretim, kalite, pazarlama ve satış sonrası hizmetlere kadar tüm aşamaları kapsayan ve sürekli gelişmeyi hedefleyen Kalite Yönetim Sisteminin uygulanmasıyla mümkün olabilmektedir.

15 Nİ ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi Sanayi ve teknolojide rekabet ortamında ayakta kalabilmek için müşteri ihtiyaç ve beklentilerine uygun mal ve hizmet üretimiyle gerçekleşebilmek durumundadır. Bu da ancak; işletmelerde, satın alma aşamasından başlayarak tasarım, üretim, kalite, pazarlama ve satış sonrası hizmetlere kadar tüm aşamaları kapsayan ve sürekli gelişmeyi hedefleyen Kalite Yönetim Sisteminin uygulanmasıyla mümkün olabilmektedir.

16 Nİ ISO Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi ISO 27001:2013 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi, Uluslararası Standardtlar Örgütü (ISO) tarafından düzenlenen ve yayınlanan bir yönetim sistemi standardıdır. Sistemi Kurmanın Yararları Bilgi varlıklarının farkına varma, Sahip olduğu varlıkları koruyabilme, Kuracağı kontroller ile koruma metotlarını belirler Felaket halinde, işe devam etme yeterliliğine sahip olur.

17 Nİ ISO Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Sistemi Kurmanın Yararları (devam) Başta tedarikçileri olmak üzere, bilgileri korunacağından ilgili tarafların güvenini kazanır. Bilgiyi bir sistem sayesinde korur, tesadüfe bırakmaz. Müşterileri rakiplerine göre daha iyi değerlendirir, Çalışanların motivasyonunu arttırır. Yasal takipleri önler. Yüksek prestij sağlar.

18 Nİ OHSAS İSG Yönetim Sistemi OHSAS 18001, BSI (British standart Institute) tarafından yayınlanmış olan "İş Sağlığı ve Güvenliği" standardıdır. Bu standart; diğer uluslararası standartlardan farklı olarak bazı ulusal standart kuruluşları ve belgelendirme kuruluşlarının birlikte çalışmasıyla gerçekleştirilmiş olmakla beraber bir ISO standardı değildir. OHSAS kuruluşların ürün ve hizmetlerinin güvenliğinden çok çalışanın sağlığına ve işin güvenliğine yönelik bir standarttır.

19 Nİ OHSAS İSG Yönetim Sistemi İşyerlerinde sağlık ve güvenlik tüm birimleri etkileyen konularda OHSAS İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi uygulanması zorunlu hale gelmiştir. Üretim ve yönetimde kanunlara adaptasyonun sağlanması ve şirketi koruyan bir sistemin kurulması Kaza, mahkemelik olaylar sonucu maddi ve manevi kayıplar, iş gücü ve zaman kaybı riskini oldukça azaltan verimliliği artıran bir yönetim sistemidir.

20 Nİ ISO Risk Yönetimi Kuruluşlar, karşı karşıya kalabilecekleri riskleri belirler, analiz eder, risk derecelendirmesi yaparak riski değiştirip/değiştirmeyeceklerini değerlendirirler. Kuruluşlar; faaliyetlerindeki değişimleri kontrol eder, paydaşlarıyla iletişim kurar, onlara danışırlar. Mevcut riskleri değiştiren faktörleri kontrol ederek riski izler ve gözden geçirirler. ISO 31000, bu sistematik süreci ayrıntısıyla açıklar.

21 Nİ ISO Risk Y.S. faydaları Gelecekte karşılaşılabilecek zor durumları öngörür, Riskler ortaya çıkmadan önlem alınması sağlanır, Risklerin makul seviyelerde tutulmasını sağlar, Kaybın önlenmesini sağlar ve vaka yönetimini iyileştirir. Sürpriz kayıplar en aza indirilir, Hızlı ve etkili karar almaya yardımcı olur,

22 Nİ ISO Risk Y.S. faydaları Zaman tasarrufu sağlar, Kaynak israfını önler, İş sürekliliği sağlar ve verimi arttırır, Hedefleri gerçekleştirme ihtimalini artırır, Fırsatlar ve tehditlerin analizini sağlar, İlgili yasal mevzuat şartlarına ve uluslararası normlara uyum sağlamaya yardımcı olur,

23 TS EN Temmuz Giriş Risk Yönetimi Risk değerlendirme teknikleri Bu standart, ISO için destekleyici bir standarttır ve risk değerlendirmelerinde kullanılmak üzere sistematik tekniklerin seçimi ve uygulanması için kılavuzluk bilgilerini kapsar. Bu standartta, farklı tekniklerin uygulamasının tanıtımı yapılmakta olup, kavramların ve uygulamasının ayrıntılarının anlatıldığı diğer uluslararası standartlara atıf yapılmıştır. Nİ

24 Nİ TS EN Temmuz Kapsam Bu standart belgelendirme, düzenleyici veya sözleşmeye dayalı kullanım amaçlı değildir. Bu standart, risk analizine ihtiyaç duyulduğunu gösteren özel kriterler sunmadığı gibi, belli bir uygulama için gerekli olan risk analiz yöntemini de belirlemez.

25 Nİ ISO İSG Yönetim Sistemi OHSAS 18001, ISO ve ISO 9001, Çalışma Örgütü'nün ILO-OSH Kılavuzları, ulusal standartlar ve ILO'nun uluslararası sözleşmelerini kapsayacak şekilde, İSG uzmanlarından oluşan bir komite ile geliştirilmektedir. Ayrıca ; ISO uluslararası uzmanları bir araya getirip, yaklaşık 70 ülke (ISO üyeleri: Avrupa, Amerika, Afrika, Asya) aracılığıyla hem üyelere hem de gözlemci olarak katılanlara ISO gelişiminde rol vermektedir. (Ekim 2016 da yayınlanacak)

26 Nİ ISO İSG Yönetim Sistemi Diğer tüm ISO standartları gibi, ISO Annex SL şablonuna dayanılarak hazırlanmıştır. ISO 45001, diğer tüm ISO standartları ile aynı yapıda olacaktır. ISO standartlarından herhangi birini bünyesine entegre etmiş bir organizasyon, ISO e çok daha kolay bir biçimde adaptasyon sağlayabilecektir. ISO 45001, özellikle küçük işletmelerde, İSG ve çevre konularından yalnızca bir kişinin sorumlu tutulabilmesi imkânı veriyor.

27 Nİ ISO İSG Yönetim Sistemi OHSAS de 4 ana başlık, ISO de 10 ana başlık bulunmaktadır. ISO de OHSAS deki bir çok madde alt başlıklar halinde sunulmuştur. ISO in amacındaki en önemli farklılık, İSG performansının önceden önlemler alarak geliştirilmesi vurgusudur.

28 ISO İSG Yönetimi sistemi Nİ

29 ISO İSG Yönetimi sistemi Nİ

30 Nİ GELECEK DERS I. Konu RİSK İLE İLGİLİ MEVZUAT