Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı

Transkript

1 Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı Selam, Okuyan okumayan herkesin adını duyduğu bir kitap bu. Son derece basit bir fikirden yola çıkarak kaleme alınmış. Sürekli yaptığımız şey neyse, biz de oyuz, O halde mükemmellik bir edim değil, bir alışkanlıktır. / Aristo Öyleyse daha etkin, daha verimli, daha mutlu olabilmek için her gün yaptıklarımıza dikkat etmeli, yaptığımız her işte mükemmeli aramalıyız? İyi de nasıl? Cevap: Alışkanlıklarımızı bizi kısıtlayacak değil bize hizmet edecek hale getirerek Tabii ki söylemesi yapmaktan daha kolay. Kitabın başlarında 1 bir alıntı daha var. Alışkanlıklar bir halata benzer; her gün bir ilmik daha atarız, çok geçmeden koparılamaz hale gelir. İşin zor kısmı da burası. Kendimize objektif bir gözle bakarak davranışlarımızı denetleyebilmek. Basit gibi görünen, hergün yaptığımız ufak tefek şeylerden başlayarak hayatımızın yönetimini ele almak. 7 Alışkanlık kişisel gelişim planı için bir öneri olarak ta görülebilir. Hayatım boyunca öğrendiğim en derinlikli şeylerden biri de şudur; Eğer büyük arzularınızı gerçekleştirmek ve en büyük arzularınızın üstesinden gelmek istiyorsanız, aradığınız sonuçlara hükmeden ilkeyi ya da doğal yasayı saptayın ve uygulayın. 2 Şimdi kitaba geçelim 1 Sf 53 2 Sf 7

2 Neden bir takım ilkelere sahip olmalıyız? Birinci Bölümde Paradigmalar ve ilkeler Tartışılmış. Alışkanlık nedir? Neden değişmeliyiz? Ne kadar değişmeyi bekleyebiliriz? Özü şu; içinde yaşadığımız kültür bize bazı alışlanlıklar kazandırır. Bu alışkanlıklar bizim karakterimizi oluşturur ve ne yazık ki kültür bize her zaman başarı ve mutluluk getirmez. Bu nedenle kendi amaçlarımıza uyan İlkeler seçmeli ve günlük hayatımızı bu ilkelere göre düzenlemeliyiz. İnsanın doğasının Beden, Zihin, Kalp ve Ruh tan oluştuğunu kabul edersek bunu şu şekilde özetleyebiliriz. Beden: Kültürel Eğilim: yaşam tarzını koru, sağlık sorunlarını ameliyat ve ilaçlarla tedavi et İlke: Yaşam tarzını dünyanın her yerinde kabul gören yerleşmiş sağlık ilkeleriyle uygun olarak düzenle ve sağlığını koru Zihin: Kültür: Televizyon seyret, Beni eğlendir İlke: geniş çapta ve derinlemesine oku, sürekli eğitimi benimse Kalp: Kültür: Kişisel çıkarlarını gözetmek için başkalarıyla ilişkilerini kullan İlke: başkalarını derinlemesine ve saygıyla dinlemek ve onlara hizmet etmek en büyük doyumu ve keyfi getirir Ruh Kültür: Giderek artan maddiyatçılığa ve kuşkuculuğa teslim ol İlke: hayatta anlam bulmaya yönelik temel ihtiyacımızın ve aradığımız olumlu şeylerin kaynağının ilkeler olduğunu kabul et Nasıl? Stephen Covey ilkeli bir yaşama giden değişim için iki aşamalı bir model önermiş; Özel Zafer: Genel Zafer: 1. Proaktif ol 2. Sonunu Düşünerek işe başla 3. Önemli işlere öncelik ver 4. Kazan/kazan diye düşün 5. Önce anlamaya çalış, sonra anlaşılmaya 6. Sinerji yarat Ve bu zaferlerin devamlılığı için daima 7. Baltayı bile

3 Proaktif Ol (1) Proaktif olmak ne yaparsak yapalım işin olumlu tarafının görmek ve daima çözüm üretmeye çalışmak anlamına geliyor. Olaylara olumlu yaklaşmak kendi etki alanımızı genişletirken, negatif davranışlar etki alanımızı daraltıyor ve bizi hapsediyor. Bunu en çok konuştuğumuz dilde görmek mümkün: Reaktif Dil Yapabileceğim hiçbir şey yok İşte ben böyleyim Beni öyle kızdırıyor ki Buna izin vermezler Bunu yapmak zorundayım Yapamam Yapmalıyım Keşke Proaktif Dil Seçeneklerimize bir bakalım Farklı bir yaklaşım seçebilirim Duygularımı kontrol edebilirim Etkili bir sunum hazırlayabilirim Uygun bir yanıt seçeceğim Seçerim Yeğliyorum Yapacağım İlgimizin hangi dairenin içinde olduğunu anlamanın en kolay yolu Olsaydı lar ve Olabilirim leri birbirinden ayırabilmektir. İlgi alanı Olsaydı larla doludur. Evimin borçları bitmiş olsaydı çok mutlu olurdum. Despot olmayan bir patronum olsaydı Saha sabırlı bir eşim olsaydı Daha itaatli çocuklarım olsaydı Diplomam olsaydı Kendime ayırabileceğim daha fazla zamanım olsaydı Bu noktada bir atasözünü hatırlayalım; Olsaydı ile bulsaydı yı ekmişler; hiç bitmiş. Atalarımız da proaktif yaklaşımın önemini biliyorlarmış anlaşılan

4 Sonunu Düşünerek İşe Başla (2) Aslında bu ilke anlaşılması çok ta kolay değil. Şu fikre dayanıyor. Herşey iki kere yaratılmıştır. Diyelim ki bir resim yapacaksınız. Daha fırçaya bile dokunmadan ilk önce kafanızda resmi tasarlarsınız; kafanızdaki resim, diğer bir deyişle varmak istediğiniz nokta, resmi yaparkenki tüm davranışlarınızı etkiler. Kısacası, varmak istediğimiz sonuçlar davranışlarımızı etkiler. Ama bu noktada küçük bir sorun var; insanlar etrafındaki evreni kendi merkezlerinden gördükleri şekilde algılarlar. Merkezlerinin ne olduğu olayları nasıl algıladıklarını, algılayış şekilleri de davranışlarını etkiler. Bu Merkez meselesini bir örnekle açıklayalım. Diyelim ki bu akşam eşinizi bir konsere davet ettiniz. Biletleri de aldınız. Eşiniz konsere gideceği için çok sevinçli. Saat öğleden sonra dört. Ansızın patron sizi odasına çağırıyor ve yarın sabah erkenden yapılacak önemli bir toplantıya hazırlanmak içn bütün gece kendisine yardım etmeniz gerektiğini söylüyor. Eş Merkezli veya Aile Merkezli düşünüyorsanız, aklınız eşinizde kalacaktır. Patrona kusura bakmamasını söyleyip eşinizi konsere götürebilirsiniz. İşyerinde kalmak zorunda kalırsanız da bu durum sizi mutlu etmeyecektir. Para merkezli bir mercekten bakıyorsanız, ilk önce fazla mesaiden ne kadar para kazanacağınızı ya da yaptığınız bu fedakarlığın ileride size maddi olarak neler kazandıracağını hesaplarsınız. Eğer sonuç tatminkarsa eşinize verdiğiniz sözü tutamamak sizi çok ta rahatsız etmeyecektir. İş merkezliyseniz, fırsatları düşünürsünüz. İş merkezli insanlar işten başka bir şey düşünmez ve sadece çalışırken gerçekten mutlu olurlar. Bu yeni çalışma fırsatı sizi mutlu bile edebilir. Mülkiyet merkezliyseniz fazla mesai ücreti ile alabileceklerinizi ya da ofis saatlerinde fazladan kalmanın ait olduğunuz pozisyonu korumaya ne kadar yardım edeceğini düşünürsünüz. Zevk merkezliyseniz, gece geç saatlere kadar ofiste kalıp çalışmanıza karınızın sesi çıkmayacak bile olsa muhtemelen tek başına bile olsa konsere gidersiniz. Sonuçta eğlenmek sizin en doğal hakkınızdır. Dost merkezliyseniz, kararınız dostlarınızı davet edip etmediğinize veya konsere kimlerin geleceğine bağlı olabilir. Eğer bir sürü arkadaşınız gidiyorsa mutlaka siz de gidersiniz. Yok kimse gitmiyorsa kalıp çalışmanız ve olayı kafaya fazla takmamanız mümkün. Özetle, başınıza gelen olayları hangi pencereden gördüğünüz çok önemlidir. Böyle önemli bir konuyu tesadüflere bırakamazsınız; ilkelere bağlamalı ve bir işe başlarken sonunda ne elde etmek istediğinizi daima bilmelisiniz. Kendi merkezinini kendiniz belirlemek için sizin için gerçekten önemli şeyleri belirlemeli ve bunu bir kişisel misyon haline getirmelisiniz. Ancak bu şekilde davranışlarınız sizi hedefinize götürecektir.

5 Önemli İşlere Öncelik Ver (3) Yaptığın işleri aciliyet ve önemine göre dörde ayır. Önemli Önemli Değil Acil I. Kare Krizler Çözüm bekleyen sorunlar Belli bir sürede bitirilmesi gereken projeler III. Kare Müdahaleler, bazı görüşmeler Bazı mektuplar Bazı raporlar Bazı toplantılar Hemen yapılması gereken bazı işler Popüler etkinlikleri Acil Değil II. Kare Önlem alma İlişki kurma Yeni fırsatları görme Planlama Dinlenme IV. Kare Ivır zıvır işler Bazı telefon görüşmeleri Bazı yazışmalar Zamanı boşa harcayan işler Oyalayıcı etkinlikler Eğer vaktinizin önemli bir bölümünü I. Kare de geçirirseniz Stres Yanıp tükenme Kriz yönetimi Sürekli yangın söndürme Geleceği planlayamama gibi problemlerle karşılaşabilirseniz. Aynı şekilde, ajandanızın büyük kısmını harcadığınız işler ağırlıklı olarak III. Karedeyse odağınız daima kısa vadeli kalabilir, önemli işlere asla sıra gelmez, hedeflerinize ulaşamayabilirsiniz. Zamanınızı daha iyi yöneterek II. Kare ye daha fazla zaman ayırmalısınız. Bunu başarmak için de 1. Yaptığınız işlerin hangilerinin önemli hangilerinin önemsiz olduğunun farkında olmak 2. Hayır demeyi bilmek gerekir. Kazan/Kazan Diye Düşün (4) Burada Kazan/Kazan derken her iki tarafın da daima kazanacağı durumlar yaratmak gibi bir teknikten değil bir felsefeden bahsediliyor. Eğer bir pazarda mücadele eden iki kişiyseniz ve siz bir puan Pazar payı kazanırsanız karşı taraf kaybeder. Tamam. Ama insanların ilişki içinde bulunduğu çoğu durumda iletişim kurduğunuz kişilerin hasım olarak değil çözüm ortağı olarak gördüğünüz sürece her iki taraf için de daha olumlu sonuçlar alabilirsiniz. Kazan/Kazan her iki tarafın da ilk aklına gelen tercihler dışında üçüncü bir alternatif olduğuna duyulan bir inançtır. Bu üçüncü alternatifi aramak için iki şeye ihtiyacımız var.

6 1. Karşı tarafı anlamak için daha düşünceli olmak. Empati göstermek ve olayları sadece kendi amaçlarımızın merkezinden değil, objektif olarak görebilmek. 2. Yeni çözümler aramak ve karşı tarafın da kazanacağı bir alternatifi üretmekten korkmamak. Her iki tarafı da memnun edecek bir çözüme ulaşmak için şu adımları uygulayabilirsiniz. 1. Sorunu diğer insanın bakış açısıyla görmeye çalışın. Karşı tarafın ihtiyaç ve kaygılarını en az onlar kdar anlayıp ifade etmeye çalışın. 2. Konuyla ilgili ana sorunları ve kaygıları belirleyin 3. Tam anlamıyla kabul edilebilir bir çözümün hangi sonuçları doğurması gerektiğini belirleyin 4. O sonuçları elde etmek için uygulanabilecek diğer seçeneklerin ne olduğunu belirleyin Önce Anlamaya Çalış, Sonra Anlaşılmaya (5) Diğer bir deyişle Reçete yazmadan önce teşhis koyun. Karşı tarafla empati kurmaya çalışın. Temel Satış Becerileri çalışmaları sırasında neredeyse bir tam gün bu konu üzerinde duruyoruz. Anlaşılmanın yolu anlamaktan ve dinlemekten geçiyor. Sinerji Yarat (6) Bu ilke kitabın buraya kadar anlatmaya çalıştığı tüm ilkeleri diğer insanlarla birlikte uygulayabilmek için onlarla işbirliği kurmanın önemini anlatıyor. Siz kendi merkezinizi iyi tanımlayıp kendi ilkelerinizi belirleyebilirsiniz ama ilkesiz bir insanla işbirliği içindeyseniz sadece sizin tutarlı davranmanız sonuç vermeyebilir. Siz empati kurabilirsiniz ama karşı taraf sizi anlamaya çalışmıyorsa fırsatlar

7 kaçırıyorsunuz demektir. Siz zamanınızı yönetebilirsiniz ama takımınızdaki diğer arkadaşlarınız plansız bir şekilde çalışıyorsa onlarla olan iş ilişkiniz olabileceğinden daha az verimli olur. Bu nedenle diğer insanlarla ilkeler üzerine kurulu ilişkiler, işbirlikleri kurmalısınız. Baltanı Bile (7) Diyelim ki koruda bir ağacı telaşla kesmeye çalışan biriyle karşılaşıyorsunuz. Ne yapıyorsun? diye soruyorsunuz. Adam sabırsızca Görmüyor musun? diye yanıtlıyor. Ağacı baltayla kesmeye çalışıyorum. Bitkin görünüyorsun. diyorsunuz. Bu işi ne zamandan beri yapıyorsunuz? Beş saatten fazla oldu. diyor. Çok yoruldum, çok zor bir iş bu İşe birkaç dakika ara verip baltanı bilesene diyorsunuz. O zaman ağacı çok daha hızlı keseceğinden eminim. Adam sözcüklerin üzerine basa basa Baltayı bileyecek zamanım yok diyor. Ağacı kesmekle meşgulüm. Yenilenmenin dört boyutu var: Fiziksel: Egzersiz Stres Yönetimi Beslenme Zihinsel Okuma Planlama Hayal Etme Yazma Sosyal / Duygusal Hizmet Empati Sinerji İç güvenlik, huzur Ruhsal Değer Belirleyip bağlanma İnceleme ve meditasyon

8 Kitap Adı : Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı Yazar(lar)ı : Stephen R. Covey Yayınevi : Varlık Yayınları ISBN : Yazarın 8. Alışkanlık adlı bir başka kitabı daha bulunuyor. Bu özet ile yetinmeyip kitapları mutlaka okumanızı öneriyoruz. Serdar Kızılcık