ezberbozan serisi BANKASI EĞİTİM BİLİMLERİ SORU KPSS 2017 eğitimde Gelişim Psikolojisi Öğrenme Psikolojisi Rehberlik ve Özel Eğitim

Transkript

1 ezberbozan serisi EĞİTİM BİLİMLERİ SORU KPSS 2017 BANKASI Gelişim Psikolojisi Öğrenme Psikolojisi Rehberlik ve Özel Eğitim eğitimde Program Geliştirme Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Sınıf Yönetimi 30.yıl Öğretim İlke ve Yöntemleri Ölçme ve Değerlendirme

2 Komisyon EZBER BOZAN KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ SORU BANKASI ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Ekspres Akademi Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Ekspres Akademi ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarım; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 2. Baskı: Ekim 2016, Ankara Yayın - Proje: Ümit Dilaver Dizgi-Grafik Tasarım: Hilal Sultan Coşkun Kapak Tasarım: Gürsel Avcı Baskı: Vadi Grup Ciltevi A.Ş. İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105 Yenimahalle/ANKARA ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 47/4 Kızılay / ANKARA Yayınevi: İnternet: E-ileti: ekspres@ekspresakademi.net Ekspres Akademi bir Pegem Akademi markasıdır.

3 ÖN SÖZ Bir öğretmen ebediyete hükmeden insandır. Tesirlerinin nerede biteceği asla bilinemez. Henry Adams Değerli Öğretmen Adayları, Kendini eğitime ve öğretime adamanın kutsallığını yaşamak için çıktığınız bu yolda iyi bir başlangıç yapmak ve mutlu yarınlara ulaşmak için ilk adım çalışmaya karar vermeniz ve doğru bir şekilde çalışmaya başlamanızdır. Bu doğrultuda hazırladığımız yayınlarımızla sizi en uygun şekilde amacınıza ulaştırmayı hedefliyoruz. Sınavda başarılı olabilmeniz için; yeterli bilgi düzeyine, çok sayıda soruyu anlayarak ve hızlı bir şekilde cevaplama becerisine sahip olmanız gerekmektedir. Bu özellik göz önünde bulundurularak; sınav formatına uygun sorular, ayrıntılı çözümler, konu bilgisi ve genel bilgi düzeyinizi ölçen testler hazırlanmıştır. Uzun bir çalışma ve yoğun bir emeğin ürünü olan bu kitabın size ihtiyacınız olan faydayı sağlayacağına ve sizi KPSS de başarıya ulaştıracağına inanıyoruz. Kitapta yer alan sorularla ilgili öğrenmek istediğiniz herhangi bir şey olur ise adresine e-posta göndermeniz yeterli olacaktır. Sorunuz en kısa sürede yazarlarımız tarafından mutlaka cevaplandırılacaktır. Bu ülkenin geleceğinin teminatı olan gençleri yetiştirme gibi kutsal bir meslek olan öğretmenlik hayatınızda başarılar dileriz Ekspres Akademi

4 İÇİNDEKİLER Ön Söz... iii GELİŞİM PSİKOLOJİSİ...1 Temel Kavramlar...3 Temel Kavramlar ve Fiziksel Gelişim Temel Kavramlar ve Fiziksel Gelişim Fiziksel Gelişim Bilişsel Gelişim ve Dil Gelişimi Bilişsel Gelişim ve Dil Gelişimi Bilişsel Gelişim ve Dil Gelişimi Bilişsel Gelişim ve Dil Gelişimi Kişilik Gelişimi Kişilik Gelişimi Kişilik Gelişimi Kişilik Gelişimi Ahlak Gelişimi Ahlak Gelişimi Ahlak Gelişimi Ahlak Gelişimi Tarama Tarama Tarama Tarama Tarama Bitişiklik Kuramları Bitişiklik Kuramları Edimsel Koşullanma Edimsel Koşullanma Edimsel Koşullanma Edimsel Koşullanma Edimsel Koşullanma Edimsel Koşullanma Edimsel Koşullanma Edimsel Koşullanma Gestalt Kuramı Gestalt Kuramı Bilgi İşleme Kuramı Bilgi İşleme Kuramı Bilgi İşleme Kuramı Amaçlı Davranışçılık Amaçlı Davranışçılık Sosyal Öğrenme Sosyal Öğrenme Sosyal Öğrenme Karma Test Karma Test Karma Test ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ...95 Öğrenme Psikolojisine Giriş Öğrenme Psikolojisine Giriş Öğrenme Psikolojisine Giriş Öğrenme Psikolojisine Giriş Tepkisel Koşullanma Tepkisel Koşullanma Tepkisel Koşullanma Tepkisel Koşullanma Tepkisel Koşullanma Bağ Kuramı Bağ Kuramı Karma Test Karma Test Karma Test Genel Tarama Genel Tarama Genel Tarama Genel Tarama REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİM Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik v

5 İÇİNDEKİLER Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik Özel Eğitim Özel Eğitim Tarama Rehberlik Modelleri ve Rehberlikte Hizmet Alanları Rehberlik Modelleri ve Rehberlikte Hizmet Alanları Rehberlik Modelleri ve Rehberlikte Hizmet Alanları Rehberlik Modelleri ve Rehberlikte Hizmet Alanları Rehberlik Türleri ve Mesleki Danışma Kuramları Rehberlik Türleri ve Mesleki Danışma Kuramları Rehberlik Türleri ve Mesleki Danışma Kuramları Rehberlik Türleri ve Mesleki Danışma Kuramları Rehberlik Türleri ve Mesleki Danışma Kuramları Bireyi Tanıma Teknikleri Bireyi Tanıma Teknikleri Bireyi Tanıma Teknikleri Bireyi Tanıma Teknikleri Bireyi Tanıma Teknikleri Öğretmen - Öğrenci İletişimi Öğretmen - Öğrenci İletişimi Öğretmen - Öğrenci İletişimi Psikolojik Danışma Kuramları Psikolojik Danışma Kuramları Rehberlikte Örgütleme Sistemi Rehberlikte Örgütleme Sistemi PROGRAM GELİŞTİRME Temel Kavramlar Program Geliştirme İlkeleri Türk Eğitim Sistemi Program Ögeleri ve İyi Bir Programda Bulunması Gereken Özellikler Program ve Program Türleri Program Geliştirmenin Kuramsal Temelleri Program Geliştirmenin Kuramsal Temelleri Program Geliştirmenin Felsefi Temelleri Program Tasarım Yaklaşımları Program Tasarım Yaklaşımları Program Geliştirme Planlaması ve Program Geliştirme Grupları - Modelleri Program Geliştirme Tasarım ve Modelleri Eğitimde İhtiyaç Belirleme Yaklaşım ve Teknikleri Hedef ve İlkeler Hedeflerin Aşamalı Sınıflanması Eğitimde Hedef İçerik Düzenleme İlkeleri, Strateji ve Yaklaşımları İçerik Düzenleme Yaklaşımları ve Belirtke Tablosu İçerik Düzenleme Yaklaşımları ve Belirtke Tablosu Eğitim Durumlarının Belirlenmesi ve Düzenlemesi Program Denenmesi, Değerlendirilmesi ve Geliştirilmesi vi

6 İÇİNDEKİLER Program Denenmesi, Değerlendirilmesi ve Geliştirilmesi Öğretimde Planlama ve Plan Türleri Çağdaş Eğitim Programları ve Yeni İlköğretim Programlarının Özellikleri Tarama Tarama Tarama ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI Test Test Test SINIF YÖNETİMİ Test Test Test ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ Öğretim İlke ve Temel Kavramlar Öğretim İlke ve Temel Kavramlar Öğrenme-Öğretme Kuram Model ve Yaklaşımları Öğrenme-Öğretme Kuram Model ve Yaklaşımları Öğrenme-Öğretme Kuram Model ve Yaklaşımları Öğretim Stratejileri Öğretim Stratejileri Öğretim Yöntemleri, Yöntem ve Tekniklerinin Belirlenmesi İlkeler Öğretim Yöntemleri, Yöntem ve Tekniklerinin Belirlenmesi İlkeler Öğretim Yöntemleri, Yöntem ve Tekniklerinin Belirlenmesi İlkeler Öğretim Teknikleri Öğretim Teknikleri Öğretim Teknikleri Öğretim Teknikleri Öğretim Teknikleri Öğretim Teknikleri Bireysel Öğretim Teknikleri Bireysel Öğretim Teknikleri Kavram Öğretim Teknikleri Kavram Öğretim Teknikleri Öğrenme Stratejileri ve Stilleri Düşünme Becerileri Tarama Tarama Tarama Tarama Tarama Tarama Öğrenme-Öğretme Kuram Model ve Yaklaşımları Öğrenme-Öğretme Kuram Model ve Yaklaşımları vii

7 İÇİNDEKİLER ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Temel Kavramlar Temel Kavramlar Temel Kavramlar Temel Kavramlar Temel Kavramlar Ölçme Araçlarında Aranan Nitelikler Ölçme Araçlarında Aranan Nitelikler Ölçme Araçlarında Aranan Nitelikler Ölçme Araçlarında Aranan Nitelikler Ölçme Araçlarında Aranan Nitelikler Ölçme Araçları Ölçme Araçları Ölçme Araçları Ölçme Araçları Ölçme Araçları Ölçme Araçları Test ve Madde İstatistikleri Test ve Madde İstatistikleri Test ve Madde İstatistikleri Test ve Madde İstatistikleri Test ve Madde İstatistikleri Test ve Madde İstatistikleri Test ve Madde İstatistikleri Test ve Madde İstatistikleri Tarama Tarama Tarama Tarama Tarama Tarama Cevap Anahtarı viii

8 eğitim bilimleri eğitim bilimleri eğitim bilimleri eğitim bilimleri eğitim bilimleri eğitim bilimleri eğitim bilimleri eğitim bilimleri eğitim bilimleri GELİŞİM PSİKOLOJİSİ eğitim bilimleri eğitim biliml ğitim bilimleri eğitim bilimleri

9 Gelişim Psikolojisi Temel Kavramlar 1. Bir araştırmacı, çocukların yaşa bağlı bilişsel gelişimlerini incelemek amacıyla üç, altı ve dokuz yaşlarından 180 çocuk seçmiştir. Seçtiği çocuklarla yedi yıl boyunca çalışmış ve yaptığı incelemeler sonucunda elde ettiği verilerle genellenebilir sonuçlara ulaşmaya çalışmıştır. Yukarıda sözü edilen araştırmacının kullandığı araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangisine örnek oluşturur? A) Nitel B) Korelasyonel C) Boylamsal D) Sırasal E) Kesitsel 2. Bir araştırmacı, zekâ ile problem çözme becerisi arasındaki ilişkiyle ilgili yapılmış 80 ilişkisel araştırmayı değerlendirerek bu çalışmaların bir sentezini oluşturmaya çalışmıştır. Araştırmacının kullandığı yöntemin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir? A) Boylamsal B) Meta-analiz C) İçerik analizi D) Örnek olay E) Nicel 3. I. Derin in başlangıçta kelimeleri doğru telaffuz edemezken ilerleyen zamanlarda iki-üç kelimelik cümleler kurmaya başlaması II. Yalın ın, annesi ile babası ayrıldıktan sonra giderek içine kapanması III. Zeynep in anaokuluna başladıktan sonra ayakkabılarının bağcıklarını bağlarken eskisi kadar zorlanmaması IV. Faruk un boyunun uzaması için basketbol kursuna gitmesi Yukarıdaki ifadelerden hangisi gelişme kavramına örnek değildir? A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) II, III ve IV E) III ve IV 4. Bir araştırmada 2 aylık bazı bebeklerde utangaçlığın belirtileri gözlenmiştir. Bu bebekler kaşlarını çatmakta ve hareketsiz bir şekilde yatmaktadırlar. Daha sonraları bu bebeklerin tanımadıkları yetişkinler gördüklerinde aşırı korktukları, yeni durum ve objelerle karşılaştıklarında sinirlendikleri belirlenmiştir. 3 ya da 4 yaşlarına geldiklerinde de çevreleri tarafından utangaç olarak isimlendirildikleri gözlenmiştir. Psikolog Jerome Kogan a göre bazı bebekler yeni durumlara karşı diğerlerinden daha fazla tepki göstermektedirler. En küçük bir stres bile kalp atışlarını hızlandırmakta, kas gerilimini artırmakta ve hormonal düzeyde değişikliklere neden olmaktadır. Bu aşırı fizyolojik tepki gösterme özelliği de daha sonraları sosyal ortamlarda bebeklerin utangaçlık örüntüsü göstermelerine yol açmaktadır. Yukarıdaki açıklamaya göre bebeklerin utangaçlık örüntüsü oluşturmalarında rol oynayan etkenin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir? A) Çevre B) Tarihsel zaman C) Kalıtım D) Olgunlaşma E) Hormonlar 5. Rutherford, Mathur ve Quinn yapılandırılmış iş birlikçi öğrenme etkinlikleri ve doğrudan eğitim vermenin, suçlu ve saldırgan kız çocuklarının iletişim becerilerine olan etkisini belirlemek amacıyla bir araştırma gerçekleştirmiştir. Yaşları 14 ile 17 arasında değişen on dört ergenle yürütülen çalışmada iletişim becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmış ve çalışma sonucunda bireylerin iletişim becerileri açısından ilerleme kaydettiği, saldırganlık davranışlarının ise azaldığı gözlenmiştir. İzleme çalışmasında ise iletişim becerilerinde düşüş gözlenmesine karşılık katılımcıların iletişim becerilerinin başlangıç noktasından daha yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Yukarıdaki örnek durumda kullanılan araştırma aşağıdakilerden hangisine örnek oluşturabilir? A) Deneysel araştırma B) Korelasyonel araştırma C) Betimsel araştırma D) Nitel araştırma E) Sırasal araştırma 3

10 Gelişim Psikolojisi 6. Tek yumurta ikizleri aynı genetik donanıma sahip olsalar bile aralarında bireysel farklılıkların bulunduğu görülmektedir. Tek yumurta ikizlerinde gözlenen bu farklılığa gelişimi etkileyen faktörlerden hangisi yol açmaktadır? A) Yaşantı B) Olgunlaşma C) Tarihsel Zaman D) Kalıtım E) Kritik Dönem 7. Kimi çocuklar bireysel bazı becerileri sergilerken diğer çocuklara göre zorlanırlar. Örneğin, ilköğretim birinci sınıfa başladıklarında bazıları daha düzgün yazı yazarken bazıları onlar kadar düzgün yazamazlar. Aslında bu durum bireysel beceri farklılıklarının dışında, çocukların gelişimlerinin hangi aşamasında olduklarını belirleyen en önemli etken olan.. kavramıyla ilgilidir. Yukarıda sözü edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Değişim B) Büyüme C) Olgunlaşma D) Farklılaşma E) Kritik dönem 8. Lisede edebiyat öğretmeni olarak görev yapan Neslihan Hanım, bir ilköğretim okuluna Türkçe öğretmeni olarak tayin istemiştir. Neslihan Hanım, göreve başladığında dersiyle ilgili birtakım zorluklar yaşamıştır. Girdiği sınıflardan bazı öğrenciler okul psikolojik danışmanına giderek öğretmenlerinin anlattığı birçok şeyi anlamakta güçlük çektiklerini, Neslihan Öğretmen in anlattığı birçok konuya dair önceden herhangi bir bilgiye sahip olmadıklarını, bu nedenle de Türkçe dersinde başarısız olacaklarıyla ilgili endişelerini belirtmişlerdir. Öğrencilerin yaşadığı sıkıntılarla ilişkili olan gelişim kavramı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) Zekâ B) Olgunlaşma C) Büyüme D) Hazırbulunuşluk E) Kritik dönem 4 9. Temel Kavramlar I. Yeşim Hanım ın on bir aylık bebeğiyle eskiye oranla daha çok konuşmaya başlaması II. Erhan Bey in uzun süredir görmediği yeğenine yaşını söyleyerek aldığı pantolonun küçük gelmesi III. İki kardeşe ilköğretim yıllarında uygulanan ilgi envanterinden elde edilen puanlardaki kararlılığın yıllara bağlı olarak artması Yukarıdaki örneklere karşılık gelen gelişim kavramları sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir? A) Olgunlaşma-Büyüme-Yaş B) Kritik dönem-büyüme-yaş C) Kritik dönem-yaş-olgunlaşma D) Hazırbulunuşluk-Kritik dönem-büyüme E) Hazırbulunuşluk-Büyüme-Yaş 10. Aşağıda verilen özelliklerden hangisi ergenlik döneminde gözlenen hızlı bedensel değişimin doğrudan bir sonucu olarak nitelendirilemez? A) Dış görünüşe verilen önemin artması B) Karşı cinse olan ilginin artması C) Psikomotor davranışlarda sakarlık gözlenmesi D) Erkeklerde meme düğümcüklerinin oluşması E) Dönemin sonuna doğru birincil cinsiyet özelliklerinin kazanılması 11. Yedi yaşında olan iki öğrenciden birisi okumayı oldukça erken öğrenmiş olmasına rağmen diğer öğrenci henüz okumayı öğrenememiştir. Bu durum hangi gelişim ilkesiyle açıklanır? A) Gelişim yordanabilir bir sıra izler. B) Gelişim genelden özele doğrudur. C) Gelişimde bireysel farklılıklar vardır. D) Gelişimde kritik dönemler vardır. E) Gelişim nöbetleşe devam eder.

11 Temel Kavramlar Gelişim Psikolojisi 12. Rukiye Hanım, oğlu Murat ı askere gönderirken akrabalarına Murat küçükken de çok sıcakkanlı bir çocuktu. Tanıdık, yabancı ayırt etmeden herkesin kucağına giderdi. Eminim, komutanları onu çok sevecekler. demiştir. Rukiye Hanım ın oğlu Murat ın çocukluktan itibaren gösterdiği özellikler ile ilgili işaret ettiği kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Kimlik B) Çevre C) Mizaç D) Öğrenme E) Karakter 15. Aysu, kendi başına yemek yemekten büyük keyif almaktadır. Annesinin verdiği katı yiyecekleri iki eliyle tutup yiyen Aysu, zamanla parmaklarını daha rahat kullanmaya başlamıştır. Ancak Aysu halen çorba içerken zorluk yaşamakta ve üzerine dökmektedir. Aysu nun durumuyla örtüşen gelişim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Gelişim içten dışa doğrudur. B) Gelişimde bireysel farklılıklar vardır. C) Gelişimin hızı her dönemde aynı değildir. D) Gelişim genelden özele doğrudur. E) Gelişim baştan ayağa doğrudur. 13. Altı yaşına kadar olan dil gelişiminin seyrini belirlemek isteyen bir araştırmacı 0, 2, 4 ve 6 yaşında bulunan 20 şer denekle yaptığı çalışmada, her yaş grubuna uygun geliştirdiği testleri aynı günde uygulayaraka elde ettiği sonuçları yorumlamıştır. Bu araştırmacının kullanmış olduğu araştırma deseni hangisidir? A) Deneysel B) Boylamsal C) Sırasal D) Meta-analiz E) Kesitsel 14. I. Ailesinin maddi sorunlarından dolayı yeterince beslenemeyen Beste nin ufak tefek olması II. Hakan ın paragraf sorularını çözebilmek için sözcükte ve cümlede anlam bilgisine sahip olması III. Barış ın kravatını bağlayabilmesi Yukarıdaki örnekler sırasıyla gelişim psikolojisi kavramlarından hangileriyle eşleşir? A) Büyüme-Hazırbulunuşluk-Olgunlaşma B) Çevre-Olgunlaşma-Hazırbulunuşluk C) Büyüme-Güdü-Olgunlaşma D) Olgunlaşma-Hazırbulunuşluk-Kritik dönem E) Gelişme-Olgunlaşma-Kritik dönem Aslı ilk bebeğimdi ve onun yetişmesi ile ilgili hata yapmaktan çok korktuğum için neredeyse piyasadaki tüm gelişim psikolojisi kitaplarını okudum. Okuduğum kitapların hemen hemen hepsinde bebeklerin ihtiyaçlarının zamanında ve tutarlı bir şekilde karşılanmasının ve ona gösterilen sevginin bebeğin ileriki yıllardaki sosyal gelişimi için çok önemli olduğu özellikle vurgulanmaktaydı. Annenin söylediklerinden varılabilecek en uygun sonuç aşağıdakilerden hangisidir? A) Bebeğin gelişiminde önemli etkenlerden biri de çevredir. B) Bir bireyin sosyal gelişiminde etkili olan güven duygusunun oluşmasında kritik dönem bebeklik evresidir. C) Yeni doğan bebeğin ihtiyaçlarının anne tarafından karşılanması gerekir. D) Bebeğin çeşitli gelişim özellikleri açısından olgunlaşması üzerinde bakım ve ihtiyaçlarının karşılanması önemlidir. E) Bebeğin ihtiyaçlarının düzenli karşılanmaması onun ileride yalnızlık duygusu yaşamasına neden olur.

12 Gelişim Psikolojisi 17. Bir öğretmen Günümüzde internet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte diğer insanlarla iletişim kurma şeklimiz de değişti. İnsanlar birbirleriyle daha çok internet aracılığıyla iletişim kurmaya başladılar. Bunun yararları kadar zararlarının da olduğu bir gerçektir. şeklinde açıklama yapmıştır. Öğretmenin açıklamaları gelişimi etkileyen hangi kavrama vurgu yapmaktadır? A) Büyüme B) Olgunlaşma C) Hazırbulunuşluk D) Tarihsel zaman etkisi E) Kritik dönem Temel Kavramlar 20. Bulundukları şehirde yaşadığı deprem sırasında tüm ailesini kaybeden Yusuf, yetiştirme yurdunda büyümüştür. Yusuf yaşadığı travma nedeniyle uzun bir süre konuşamamıştır. Okul başarısı da düşen Yusuf bu nedenle liseye gelmesine karşın hala bir meslek seçiminde bulunamamıştır. Yusuf un durumunu en iyi yansıtan gelişim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Gelişimde kritik dönemler vardır. B) Gelişim süreklidir ve belli aşamalarda gerçekleşir. C) Gelişim nöbetleşe devam eder. D) Gelişim bir bütündür. E) Gelişim kalıtım ve çevre etkileşiminin ürünüdür. 18. Bir araştırmacı, küçük yaşta anne ve babası boşanan ailelerin çocuklarından seçtiği üç yaşındaki 30 çocuğun sosyal gelişimlerinin bu durumdan nasıl etkilendiğini incelemek istemiştir. 18 yıl süreyle incelediği çocukların sosyal gelişimleriyle ilgili elde ettiği verilerden yola çıkarak önemli genellemelere ulaşmıştır. Araştırmacının kullandığı araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangisidir? A) Gözlem B) Kesitsel yöntem C) Deneysel yöntem D) Boylamsal yöntem E) Sırasal yöntem 21. Aşağıdakilerden hangisi ilk çocuklukta görülen davranışlardan biri değildir? A) Kaba motor davranışlarda başarılıdırlar. B) Ana dilin temel kurallarını bilirler. C) Olayları değerlendirirken arkasındaki niyeti dikkate alırlar. D) Cinsiyet farklılıklarını öğrenirler. E) Benmerkezci düşünme biçimine sahiptirler. 19. Mustafa yapısı gereği çok hareketli ve yerinde duramayan, asi bir çocuktur. Bu durumdan dolayı ailesini çok zor durumlarda bırakan Mustafa, okulda pek çok farklı yapıda çocuk olmasına karşın kendi yapısına benzer yapıda arkadaşlar edinmektedir. Paragrafa göre Mustafa ile ilgili olarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine varılabilir? A) Bireyin mizacı, onun çevresinde nasıl ilişkiler kuracağını etkilemektedir. B) Bireysel farklılıklar sosyal gelişim üzerinde etkilidir. C) Çocuklar kendilerine benzeyen kişileri model alırlar. D) Sosyal ilişkiler bireyin kişiliğini etkiler. E) Kişilik gelişimi üzerinde kalıtım ve çevre etkilidir. 22. Aynı cinsiyetten olan ikizler üzerinde yapılan çalışmalarda kardeşlerin ilgi alanlarındaki korelasyon puanının yaşla birlikte düştüğü gözlenmiştir. Bu çalışmayı yürüten araştırmacıların yukarıda belirtilen sonuca varmaları için, kullanmaları gereken en uygun araştırma deseni ve puanlardaki düşüşün nedeni aşağıdakilerden en iyi hangisiyle açıklanabilir? A) Boylamsal-Yaşantı B) Deneysel-Yaşantı C) Boylamsal-Büyüme D) Kesitsel-Olgunlaşma E) Nitel-Kritik dönem 6

13 Gelişim Psikolojisi Temel Kavramlar ve Fiziksel Gelişim Düşünceler duygulara, duygular da davranışlara yol açar. Davranışlarımızın altın yatan şey düşüncelerimizdir. görüşünü savunan yaklaşım hangisidir? A) Davranışçı B) Bilişsel C) İnsancıl D) Psikanalitik E) Yapısal 2. Bir çocuğun ahlaki değerlendirmelerinin ailesi ve içinde yaşadığı kültüre göre şekillendiği görüşünü benimseyen yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir? A) Psikoanalitik B) Davranışçı C) Yapısalcı D) Hümanistik E) İşlevselcilik 3. Kişilik 0-6 yaş arasında oluşur ve sonraki yıllarda değişim göstermez. görüşünü savunan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir? A) Davranışçı B) Bilişsel C) İnsancıl D) Psikanalitik E) Yapısal 5. Anne-baba tutumlarının çocukların benlik algısı üzerindeki etkilerinin araştırıldığı farklı araştırmaların sonuçlarının birleştirilip tek araştırma sonucu hâlinde rapor edildiği bir projede aşağıdaki araştırma yöntemlerinden hangisine başvurulmalıdır? A) Boylamsal B) Kesitsel C) Betimsel D) Meta analiz E) Korelasyon yaşında ve iki çocuk annesi olan Seher Hanım, çocuklarının doğuştan getirdikleri potansiyelleri ortaya çıkarabilmeleri için onlara olabildiğince zengin bir o kadar da özgür bir çalışma ortamı sunmaya çalışmaktadır. Bu yaklaşımından yola çıkarak Seher Hanım ın aşağıdaki yaklaşımlardan hangisine daha yakın olduğu söylenebilir? A) Yapısalcılık B) Yapılandırmacılık C) Hümanizm D) Psikanalitik E) Davranışçılık 4. Her birey kendini gerçekleştirme potansiyeliyle dünyaya gelir ve uygun koşullarda var olan bu potansiyeli kullanır. görüşünü savunan yaklaşım hangisidir? A) Davranışçı B) Bilişsel C) İnsancıl D) Psikanalitik E) Yapısal 7. Bir araştırmacı yaptığı bir çalışmada sınav kaygısı ile mükemmeliyetçilik arasında yüksek düzeyde bir ilişki bulmuştur. Bu araştırmacının kullanmış olduğu yöntem hangisidir? A) Korelasyon B) Deneysel C) Meta-analiz D) Nitel E) Eylemsel 7

14 Gelişim Psikolojisi 8. Öğrencilerin akademik başarıları üzerinde çevredeki ısı ve ışık miktarının etkilerinin araştırıldığı bir çalışmada, öğrencilerin yedi hafta süreyle ısı ve ışık açısından iyileştirilmiş ortamlarda ders çalışmaları sağlanmış ve ardından başarı düzeylerindeki değişim incelenmiştir. Bu çalışmanın yöntemi aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Betimsel B) Deneysel C) Gözlem D) Nitel E) Meta analiz Temel Kavramlar ve Fiziksel Gelişim Sevgi, sekiz yaşında ve ilköğretim ikinci sınıf öğrencisidir. Havighurst e göre, aşağıdakilerden hangisi Sevgi nin yerine getirmesi beklenen gelişim görevlerinden biri değildir? A) Kendine karşı olumlu tutum geliştirme B) Aritmetikle ilgili temel becerileri kazanma C) Vicdan ve değerler sistemini geliştirme D) Çevresindekilere ilişkin duygularını fark etme E) Yaşıtları ile olumlu ilişkiler kurma 9. Kadın ve erkekte yer alan ve döllenmeyi sağlayan hücrelere ---- (I) adı verilmektedir. Bu hücrelerin sahip olduğu özellikler, bebeğin taşıyacağı (II) özellikleri belirlemektedir. Yukarıda verilen parçada yer alan boşluklara sırasıyla getirilmesi gereken kavramlar aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I II A) Mayoz Çevresel B) Ovum Bireysel C) Otozom Ailesel D) Fenotip Yapısal E) Eşey Kalıtsal 12. Havighurst e göre, aşağıdakilerden hangisi bebeklik dönemine ait bir gelişim ödevi değildir? A) Adını öğrenme B) Dışkı kontrolü sağlama C) Yürüme D) Tek sözcükle kendini ifade etme E) Cinsiyet farklılıklarını öğrenme 13. Yapılan araştırmalar ergenlik döneminde problem davranışların diğer gelişim dönemlerine oranla daha sık rastlandığını ortaya koymaktadır. Ergenlikte bu tür davranışlardaki artışın temel nedeni öncelikle aşağıdaki alanlardan hangisinde yaşanan değişimdir? A) Bilişsel B) Sosyal C) Psikososyal D) Biyolojik E) Kişisel yaşında olan Ceren in boyu son üç ayda 5 cm kadar uzamıştır. Buna göre Ceren in aşağıdaki hormonlarından hangisinin etkili bir şekilde işlev gördüğü söylenebilir? A) Hipofiz B) Troid C) Adrenal D) Prolaktin E) Nonadrenalin Havighurst e göre aşağıdaki gelişim ödevlerinden hangisi genç yetişkinlik dönemine ait değildir? A) Geçimini sağlayacak bir işe sahip olma B) Eş seçme ve yuva kurma C) Yakın ilişkiler kurabileceği arkadaşlar ve sosyal gruplar bulma D) Vatandaşlık sorumluluklarını üstlenme E) Duygusal bağımsızlığını kazanma

15 Temel Kavramlar ve Fiziksel Gelişim Tek yumurta ikizlerinde bireysel farklılıklara neden olan faktör aşağıdakilerden hangisidir? A) Çevre B) Olgunlaşma C) Büyüme D) Tarihsel zaman E) Kritik dönem Gelişim Psikolojisi 18. Günümüzde birçok öğretmen öğrencilerine verdiği ödevlerde onların bilgisayar ve internet kullanımını teşvik etmektedirler. Bireyin gelişimi dikkate alınarak bu yeni öğretmen tutumunun ortaya çıkması, aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? A) Olgunlaşma B) Kalıtım C) Sosyal çevre D) Tarihsel zaman E) Büyüme 16. Annesinin göz rengi yeşil, babasınınki ise kahverengi olan Toprak ın göz rengi yeşildir. Bu duruma ilişkin aşağıda yapılan açıklamalardan hangisi yanlıştır? A) Toprak ın genotipinde kahverengi göz rengi bulunmaktadır. B) Toprak ın fenotipindeki göz rengi yeşildir. C) Anne-babasının özellikleri tamamen Toprak a aktarılmamıştır. D) Toprak ın babasının genetik yapısında da yeşil göz rengi vardır. E) Toprak ta taşıdığı genetik özelliklerin tümü gözlenmemektedir. 17. İnsan gelişimini ve davranışlarını etkileyen pek çok farklı faktör bulunmaktadır. Saldırganlık konusunda yapılan bir çalışmada cinsiyet ve hormonların bireylerin saldırganlık düzeylerini belirleyen en etkili iki faktör olduğu ortaya konulmuştur. Bu çalışmanın sonuçlarından yola çıkarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir? A) İnsan gelişiminde kalıtsal faktörler daha baskın rol oynamaktadır. B) Saldırganlık davranışının ortaya çıkmasında çevresel faktörler etkili değildir. C) Saldırganlık erkeklerde daha sık rastlanan bir durumdur. D) Gelişimde doğuştan getirilen birtakım özellikler değiştirilebilir. E) Saldırganlık davranışının ortaya çıkmasında toplumsal cinsiyet rolleri etkilidir. 19. İki yaşında olan Eylül su bardağını tezgâhın üzerine koymak için uzanmakta; ancak bir türlü bunu başaramamaktadır. Bu durum Eylül ün öfkelenmesine neden olmaktadır. Eylül ün öfkelenmesinin temel nedeni aşağıdaki gelişim psikolojisi kavramalarından hangisine bağlı olarak açıklanabilir? A) Anne-baba tutumu B) Olgunlaşma C) Büyüme D) Hazırbulunuşluk E) Öğrenme 20. Bir bebeğin yürümeye başlamasını, bir çocuğun aritmetik becerileri öğrenmesini ve bir ergenin karşı cinse duyduğu ilginin artmasını aşağıdaki gelişim psikolojisi kavramlarından hangisi daha iyi açıklar? A) Öğrenme B) Büyüme C) Tarihsel zaman D) Kalıtım E) Gelişim 21. Doğumdan sonraki ilk bir buçuk yıl güven duygusunun kazanılması açısından oldukça önemlidir. Bu dönemde bakım veren kişi bebeğin ihtiyaçlarını zamanında ve yeterli bir biçimde karşılayamazsa ilerleyen yıllarda güven duygusunun kazanılması güçleşmektedir. Verilen paragrafta aşağıdaki gelişim ilkelerinden hangisine vurgu yapılmaktadır? A) Gelişim yordanabilir bir sıra izler. B) Gelişim kalıtım ve çevreden etkilenir. C) Gelişimde bireysel farklılıklar vardır. D) Gelişimde kritik dönemler vardır. E) Gelişim nöbetleşe devam eder. 9

16 Gelişim Psikolojisi 22. Aşağıdakilerden hangisi öğretmenlerin gelişim psikolojisini bilmelerinin yararları arasında sayılamaz? A) Eğitim ortamındaki hedeflerini belirlemelerine B) Öğrencilerinin gelişimlerine katkı sağlamalarına C) Öğrencilerinin yaşadığı duygusal sorunları çözmelerine D) Öğrencilerinin ihtiyaçlarını fark etmelerine E) Öğrencileri hakkında bilgili ve duyarlı olmasına 26. Temel Kavramlar ve Fiziksel Gelişim 1-2 I. Ergenlikteki hormonal değişimler II. Çocukluk dönemindeki akran ilişkileri III. Bebeklerde konuşma ve dil gelişimi IV. Duygusal bağlanma süreçleri V. Ergenlerde madde kullanımının önlenmesi Yukarıdakilerden hangisi doğrudan gelişim psikolojisinin kapsamında yer almamaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V 23. Üç kilogram olarak dünyaya gelen Mete ikinci ayının sonunda altı kilogramın üstündedir ve bu kadar hızlı kilo alması ailesini endişelendirmektedir. Mete nin aşağıdaki değişimlerden hangisini çok hızlı bir biçimde yaşadığı söylenebilir? A) Büyüme B) Olgunlaşma C) Gelişim D) Kritik dönem E) Hazırbulunuşluk 27. Bebeklik döneminde yaşıtlarından daha önce yürümeye ve konuşmaya başlayan Sevgi nin öz güveninin de daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Bu durumu en iyi açıklayan gelişim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Gelişim genelden özele doğrudur. B) Gelişim süreklidir. C) Gelişimde bireysel ayrılıklar vardır. D) Gelişim bir bütündür. E) Gelişim hızı her dönemde aynı değildir. 24. On aylık bir bebek olan Toprak ın olgunlaşma düzeyi aşağıdaki davranışlardan hangisini sergilemek için uygun değildir? A) Tek başına oturma B) Nesneleri avuç içi ile yakalama C) Uzatılan topa uzanma D) Parmakları ile nesneleri tutma E) Bir yerden destek alarak ayakta durma 28. Bebeklerin kıyafetlerinin bedenleri cm ile ifade edilir. Bu durumun temel nedeninin bebeklik döneminde aşağıdaki kavramlardan hangisinin ön plana çıkması olduğu söylenebilir? A) Olgunlaşma B) Gelişim görevi C) Gelişme D) Büyüme E) Hazırbulunuşluk 25. Bir MEB projesinde ilköğretim birinci kademedeki çocukların psikososyal gelişiminde okul yaşamının etkilerini incelemek amacıyla 1000 öğrenci birinci sınıftan beşinci sınıfa kadar izlenmiştir. Yapılan bu projede kullanılan yöntem aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Örnek olay B) Vaka incelemesi C) Boylamsal D) Kesitsel E) Meta analiz 29. On aylık olan Emre ye babası 6 ay- 3 yaş arasındaki bebekler için uygun olduğu ifade edilen bir oyuncak alır; ancak Emre bu oyuncakla ilgilenmez ve oynamayı reddeder. Annesi bu durumun nedeninin onun gelişimi için erken seçilmiş bir oyuncak olduğunu düşünerek açıklar. Burada Emre nin annesi aşağıdaki kavramlardan hangisini göz ardı etmektedir? A) Olgunlaşma B) Gelişim C) Öğrenme D) Büyüme E) Gelişme 10

17 Temel Kavramlar ve Fiziksel Gelişim 1-2 Gelişim Psikolojisi 30. Aslı çok istediği için ailesi onu beş yaşında olmasına rağmen erken yaşta okula göndermiş fakat Aslı, çok çabalamasına rağmen bir türlü kalem tutmayı başaramamıştır. Bu durum gelişim psikolojisine ilişkin aşağıdaki kavramlardan hangisiyle daha iyi açıklanır? A) Hazırbulunuşluk B) Öğrenme C) Olgunlaşma D) Kalıtım E) Kritik dönem 31. Anne-baba tutumlarının çocukların kişilik özellikleri üzerindeki etkilerini araştıran farklı birçok çalışmanın sonuçlarını bir arada değerlendirmek isteyen bir araştırmacı için en uygun yöntemin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir? A) Korelasyon B) Deneysel C) Meta-analiz D) Boylamsal E) Sırasal 32. Üç aylıkken ana kucağına asılı olan çıngırağı gördüğünde sadece elini uzatabilen Mete, beş aylık olduğunda çıngırağı tutmaya başlamış ve sekiz aylıkken çıngırağını istediği gibi sallayabilme becerisini kazanmıştır. Bu durum gelişim psikolojisinin hangi temel ilkesiyle ilgilidir? A) Gelişim, çevre ile kalıtımın etkilerinin bir ürünüdür. B) Gelişim, genelden özele doğrudur. C) Gelişimde kritik dönemler vardır. D) Gelişim, bir bütündür. E) Gelişimde bireysel farklar vardır. 11

18 Gelişim Psikolojisi Temel Kavramlar ve Fiziksel Gelişim Aşağıda verilenlerden hangisinin insan gelişiminde kritik dönemler vardır. ilkesine örnek olarak verilmesi uygun değildir? A) Okuma yazma öğrenmek için en uygun başlangıç yaşının 6-7 yaş civarı olması B) Bebeklere ilk altı ayda anne tarafından düzenli olarak sevgi verilmesinin gereği C) Çocukların girişimci davranışlarının 4 yaş civarı desteklenmesinin önemi D) Meslek seçimi için en uygun dönemin yaş arası olması E) Bir bebeğin yürümeden önce emeklemeyi öğrenmesi 4. Doğum öncesi dönemde önce merkezi organların ardından öteki organların gelişmesi gelişim psikolojisinin temel ilkelerinden hangisinin göstergesi olarak kabul edilebilir? A) Gelişim baştan ayağa doğrudur. B) Gelişim içten dışa doğrudur. C) Gelişimde bireysel ayrılıklar vardır. D) Gelişim nöbetleşedir. E) Gelişim genelden özele doğrudur. 2. İnsan zekâsını etkileyen faktörler üzerinde yapılan çalışmaların sonucunda varılan nokta zekânın büyük ölçüde (I) etkilendiği; ancak bunun yanında (II) de zekâ gelişimi üzerinde önemli etkileri olduğu yönündedir. Bu metinde boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki kavramlardan hangisinin gelmesi uygundur? I II A) zaman aile B) sosyal çevre fiziksel gelişim C) kalıtım çevre D) çevre aile yapısı E) sosyal çevre anne-baba tutumu 5. Dokuz aylık bir bebeği olan Melek, diğer bebeklerin birçoğunun emeklemeye başlamasına rağmen oğlunun henüz emeklememesinden endişe duyar ve kontrol için hastaneye gittiğinde bu durumu oğlunun doktoruna danışır. Doktor, bu konuda endişelenmemesini oğlunun bacak kasları henüz hazır olmadığı için emeklemediğini söyler. Bu doktor, bebeğin bacak kaslarının emekleme için hazır olmadığını söylerken gelişim psikolojisinin temel kavramlarından hangisine vurgu yapmaktadır? A) Hazırbulunuşluk B) Öğrenme C) Gelişim görevi D) Olgunlaşma E) Büyüme 3. Bülent dört yaşındadır ve kendisinden birkaç ay büyük olan kuzeni rahatlıkla ona kadar sayabilirken Bülent henüz bunu başaramamaktadır. Bu duruma annesi çok üzülmekte, zaman zaman oğlunun matematik konusunda yeteneği olmadığını ve gelecekte başarısız bir öğrenci olacağını düşünmektedir. Annenin bu konudaki endişelerini gidermek için aşağıdaki gelişim ilkelerinden hangisini göz önünde bulundurmak daha yerinde olacaktır? A) Gelişim, çevre ile kalıtımın etkilerinin bir ürünüdür. B) Gelişim genelden özele doğrudur. C) Gelişimde kritik dönemler vardır. D) Gelişim bir bütündür. E) Gelişimde bireysel farklar vardır Uzmanlar bir çocuğun yabancı bir dili öğrenmesi için en uygun olan zamanın kendi kültürüne ait dili tam olarak öğrendikten sonra olduğunu ifade etmektedirler. Bu açıklamada yabancı dil öğrenimi ile ilgili olarak aşağıdaki gelişim ilkelerinden hangisinin önemi üzerinde durulmaktadır? A) Gelişim genelden özele doğrudur. B) Gelişimde kritik dönemler vardır. C) Gelişimde bireysel ayrılıklar vardır. D) Gelişimin belli bir yönü vardır. E) Gelişimde kalıtım ve çevre karşılıklı etkilidir.

19 Temel Kavramlar ve Fiziksel Gelişim Dil gelişimi uzmanları, bebeklik döneminde dil gelişimi açısından ay arasının kritik dönem olduğunu ifade etmektedirler. Dil gelişimindeki bu kritik dönem dikkate alınarak bu yaşlarda bebek sahibi olan ailelere sunulabilecek en uygun öneri aşağıdakilerden hangisidir? A) Çocuklarını sık sık kendileri ile yaşıt olan bebeklerle bir araya getirmeleri B) Çocuklarının bu aylarda mutlaka konuşmalarını sağlamaları C) Çocuklarıyla mümkün olduğunca çok konuşmaları D) Çocuklarına yabancı dillerden örnekler sunmaları E) Çocuklarını sessiz ortamlarda bırakarak konuşmaya teşvik etmeleri Gelişim Psikolojisi 10. Üç yaşında olan Zeynep kendisine atılan topu tutabilmekte; ancak parmak uçları ile topu tutamadığından topu ablası gibi ustaca sektirememektedir. Zeynep in topu ablası gibi ustaca sektirememesi gelişim psikolojisinin aşağıdaki kavramlarından hangisi ile açıklanabilir? A) Büyüme B) Olgunlaşma C) Hazırbulunuşluk D) Öğrenme E) İlgi 8. Fiziksel gelişim açısından kız ve erkek çocukları arasında bazı temel farklılıklar bulunmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bu farklılıklarla ilgili doğrudur? A) Okul döneminin başında kızlar erkeklerden çoğunlukla daha uzundur. B) Okul döneminin sonunda erkekler kızlardan daha uzun ve ağır olmaya başlar. C) 15 yaşından sonra erkekler boy ve kilo olarak kızların önüne geçerler. D) Kızlardaki olgunlaşmalar yaş olarak erkeklerden sonra tamamlanır. E) Ergenlik döneminin başlangıcı erkeklerde kızlardan daha öncedir. 11. Bebeklik döneminde temel güven duygusunu kazanamayan birey, yetişkinliğinde de hem kendine hem de diğer insanlara güvenmede problemler yaşayacaktır. Bu durum gelişim psikolojisinin temel ilkelerinden hangisine örnek olarak verilebilir? A) Gelişim genelden özeledir. B) Gelişim süreklidir. C) Gelişim bir bütündür. D) Gelişimde bireysel farklılıklar vardır. E) Gelişim yordanabilir bir sıra izler. 9. Ergenlik dönemine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Ergenlik dönemine kızlar erkeklerden daha önce girerler. B) Önce birincil cinsiyet özellikleri daha sonra ikincil cinsiyet özellikleri ortaya çıkar. C) Erken olgunlaşma erkekler için avantaj kızlar için dezavantajdır. D) Sakarlıklar görülebilir. E) Omnipotent düşünce görülür. 12. Bebeklik döneminde yaşadığı bir rahatsızlıktan dolayı Merve nin merkezî sinir sistemi zarar görmüştür. Şu anda altı yaşında olan Merve geçirdiği rahatsızlıktan dolayı konuşma problemleri yaşamakta ve bu durum da Merve nin daha öfkeli ve saldırgan davranmasına neden olmaktadır. Bu durumun nedeni en iyi aşağıdaki gelişim ilkelerinden hangisine bağlı olarak açıklanabilir? A) Gelişim genelden özeledir. B) Gelişim süreklidir. C) Gelişim bir bütündür. D) Gelişimde bireysel farklılıklar vardır. E) Gelişim yordanabilir bir sıra izler. 13

20 Gelişim Psikolojisi 13. Bir üniversitenin çocuk gelişimi bölümünde yapılan bir proje kapsamında anne-baba tutumlarının çocukların sosyal gelişimi üzerindeki etkileri incelenmektedir. 3, 5, 7 ve 11 yaşlarında otuzar çocuk projenin çalışma grubunu oluşturmaktadır. Bu amaçla farklı yaşlardah oluşan bu çocuklar 10 yıl boyunca her 6 ayda bir gözlenmiştir. Bu projede aşağıdaki araştırma yöntemlerinden hangisinin kullanıldığı söylenebilir? A) Meta-analiz B) Sırasal C) Örnek olay D) Boylamsal E) Kesitsel Temel Kavramlar ve Fiziksel Gelişim Fiziksel gelişime ilişkin aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Önce bedensel gelişim daha sonra devinsel gelişim gerçekleşir. B) Fiziksel gelişim baştan ayağa doğrudur ilkesine uygun bir seyir izler. C) Yeni doğan bir bebeğin boy uzunluğu 50 cm civarındadır. D) Fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönem doğum öncesidir. E) Önce ince motor beceriler daha sonra kaba motor beceriler gelişir. 14. Bir gelişim psikoloğu anne-babalara yönelik düzenlenen bir eğitimde Çocuğunuza şekil verecek olan sizlersiniz, onların kazandıkları iyi ya da kötü davranışların sorumlularının biz olduğumuzu unutmayınız. demiştir. Bu düşüncesinden hareketle gelişim psikoloğunun aşağıdaki yaklaşımlardan hangisini benimsediği savunulabilir? A) Kalıtımcı görüş B) Yapısalcı C) Bilişsel D) Davranışçı E) Biyolojik 17. Aşağıdaki ebeveyn davranışlarından hangisi 2 yaşındaki bir çocuğun gelişimini destekleyici niteliktedir? A) Her zaman elinden tutarak yürümesini sağlamak B) Salıncakta ya da kaydırakta oynamasına izin vermemek C) Sokakta sürekli bebek arabası ile çocuğu gezdirmek D) Kıyafetlerini kendi başına giymesini istememek E) Yemeğini kendisi yemesi konusunda desteklemek 15. Bir çocuğun gelişiminde, doğuştan getirdiği özelliklerin yanı sıra, doğrudan etkileşimde bulunduğu fiziki ve sosyal çevresi ile dolaylı olarak etkileşimde bulunduğu diğer tüm çevresel sistemlerinden de etkilendiğini psikososyal bir bakış açısı ile savunan görüş aşağıdaki gelişim psikolojisi yaklaşımlarından hangisine aittir? A) Yapısalcı B) Bütüncül C) Ekolojik D) Davranışçı E) Evrimsel 18. Erikson un insan gelişiminin sekiz dönemi dikkate alındığında aşağıdaki gelişim dönemlerinden hangisinde yaşanan biyolojik-fiziksel değişimlerin diğer dönemlere oranla sosyal gelişim üzerinde daha etkili olduğu söylenebilir? A) Bebeklik B) Okul Öncesi C) Okul D) Ergenlik E) İlk yetişkinlik 14

21 Temel Kavramlar ve Fiziksel Gelişim yaşında olan ve ilköğretim beşinci sınıfa devam eden Ceyda sınıfındaki diğer arkadaşlarından önce ergenliğe girmiştir. Ceyda nın yaşadığı bu biyolojik değişimin kişiliği üzerindeki olası etkileri düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi doğru bir çıkarsamadır? A) Ceyda sınıfında daha lider bir öğrenci olacaktır. B) Ceyda nın arkadaşları arasındaki popülerliği artacaktır. C) Ceyda nın anne-babası ona daha dikkatli davranacaktır. D) Ceyda nın akademik başarısı yükselecektir. E) Ceyda daha çekingen ve içe kapanık olacaktır. Gelişim Psikolojisi 23. Doğum öncesi dönem kendi içinde üç evreye ayrılmaktadır. Bunlar döllenmeden ikinci haftanın sonuna kadar olan (I), üçüncü haftanın başından sekizinci haftanın sonuna kadar olan (II) ve sekizinci haftanın sonundan doğuma kadar olan (III) evresidir. Yukarıdaki metinde boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki kavramlardan hangileri gelmelidir? I II III A) Endoderm Mezoderm Ektoderm B) Dölüt Embriyo Fetüs C) Genom Embriyo Ovum D) Ovum Fetüs Mezoderm E) Mezoderm Dölüt Ektoderm 20. Burak oldukça hırslı, güçlü ve başarılı olmasının yanında duygusal ve sevecen bir kişilik özelliğine sahiptir. Bu bilgilerden yola çıkarak Bem in cinsiyet rolleri kuramına göre Burak ın cinsiyet rolü aşağıdakilerden hangisidir? A) Belirsiz B) Androjen C) Başarılı D) Kadınsı E) Erkeksi 21. Ergenlik dönemindeki sakarlıkların temel nedeni aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak açıklanmıştır? A) Aile baskısı B) Ben merkezci düşünce C) Yaşanan hızlı sosyal değişim D) Beden yapısındaki oransızlık E) Engellenmişlik duygusu 22. Ergenlik dönemine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Erken olgunlaşan erkekler içe kapanık ve utangaç olurlar B) Ergenliğe erken giren kızların özgüvenleri yüksektir C) Kızlarda ilk adet kanaması erinliğe geçişin ilk işaretidir D) Ergenlik döneminin başlarında erkekler kızlardan daha uzun ve ağırdırlar E) Bazı erkek çocukları ergenlik dönemine kızlardan daha önce girebilirler Olgunlaşma kavramının temel özellikleri dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisi bebeklik döneminde görülen sadece olgunlaşma ürünü olan bir davranış değişikliğidir? A) İlk anlamlı sözcüğü söyleme B) Annesini gördüğünde gülümseme C) Evlerinin kapısına gelince sevinme D) Katı yiyecekleri yutabilme E) Farklı oyuncaklarla oynamaya başlama 25. Gelişim bir bütündür, ilkesinden yola çıkarak çocukların fiziksel ya da sosyal gelişimlerine yönelik verilen eğitimlerin onların tüm diğer gelişim alanlarında da etkili olduğu unutulmamalıdır. Örneğin, oyun döneminde verilen tuvalet eğitiminin çocuğun kişiliği üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır. Burada olası olumsuzlukları ortadan kaldırmak üzere tuvalet eğitimine başlanmadan önce aşağıdaki faktörlerden hangisi özellikle dikkate alınmalıdır? A) Büyüme B) Olgunlaşma C) Hazırbulunuşluk D) İstek E) Tutum

22 Gelişim Psikolojisi 26. Fiziksel gelişime ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Fiziksel gelişim doğum öncesi dönemde başlar. B) Boy artış miktarının en fazla olduğu dönem ergenliktir. C) Son çocukluk döneminde ince motor beceriler kalem tutma gibi etkinlikleri yapacak kadar gelişmiştir. D) İkinci ay civarında bebekler başlarını dik tutabilirler. E) Çocuklar oyun çağında oldukça hareketlidirler. Temel Kavramlar ve Fiziksel Gelişim Aşağıdaki davranışlardan hangisinin androjen kimliğe örnek olarak verilmesi uygun değildir? A) Bir erkeğin meslek olarak hemşireliği tercih etmesi B) Bir kadının evinin çatısını tamir etmesi C) Bir erkeğin savaş haberlerini izlerken ağlaması D) Bir kadının gece bekçisi olarak çalışması E) Bir erkeğin kesinlikle duygusal davranmaması 27. Ortaöğretim son sınıf öğrencisi olan Mustafa nın sınıfındaki diğer tüm arkadaşları ergenliğe girmiş olmasına karşın kendisi henüz ergenliğe girmemiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun Mustafa üzerindeki etkilerinden biri değildir? A) Akranları arasında popülerdir. B) Akranlarından daha enerjiktir. C) Kolaylıkla diğerlerinin dikkatini çekebilir. D) Daha mücadeleci bir yapıdadır. E) Çekingen ya da içe dönük değildir. 31. Dört yaşında olan Cemil in anne-babası iyi bir tenisçi olmasını istediklerinden, oğullarına uygun bir kurs bulamamalarına karşın, ona bir raket almışlar ve sürekli tenis oynaması konusunda onu zorlamışlardır. Anne - babası Cemil in tenise başlaması ile ilgili olarak aşağıdaki faktörlerden hangisini göz ardı etmektedirler? A) Çevre B) Kalıtım C) Olgunlaşma D) Öğrenme E) Büyüme 28. Dört yaşındaki bir çocuğa alınan oyuncaklardaki şekillerin büyük puntolu olmasına özen göstermek gerekmektedir. Bu durumun nedeni aşağıdaki duyulardan hangisindeki gelişimin diğerlerinden geç tamamlanması olarak açıklanabilir? A) Görme B) Dokunma C) Hissetme D) Tat alma E) İşitme 29. Dokuz aylık olan Ceren dil gelişiminde hızlı bir değişim gösterirken son bir haftada emeklemeye başlamasıyla birlikte dil gelişiminin yavaşladığı, çıkardığı seslerin azaldığı görülmüştür. Bu durum aşağıdaki gelişim ilkelerinden hangisi ile açıklanabilir? A) Gelişim genelden özele doğrudur. B) Gelişim içten dışa doğrudur. C) Gelişim baştan ayağa doğrudur. D) Gelişimde kritik dönemler vardır E) Gelişim nöbetleşe devam eder yaşında bir kızı olan ve eline aldığı her şeyi yere düşürdüğü için bir nöroloji uzmanına kızını götüren anneye doktorun çocuğun içinde bulunduğu gelişim dönemini dikkate alarak yapacağı en uygun açıklama aşağıdakilerden hangisi olacaktır? A) Kızınızda bir denge probleminin olması olasıdır. B) Kızınız kullanacağı birkaç ilaçla rahatlıkla bu sorundan kurtulur. C) Boşuna evham yapıyorsunuz kızınız oldukça sağlıklı görünüyor. D) Ailede de bu tür davranışlar var mı? Genetik kökenli olabilir. E) Kızınızın bulunduğu yaş döneminde bu tür davranışlar doğaldır. 16

23 Gelişim Psikolojisi Fiziksel Gelişim Bir çocuğun fiziksel gelişimi sırasında olumsuz çevre koşullarından en çok etkilenebileceği gelişim dönemi aşağıdakilerden hangisidir? A) Bebeklik B) Ergenlik C) Gebeliğin ilk üç ayı D) Okul dönemi E) Yaşlılık 4. Gelişim süreci düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangileri biyolojik gelişmin en hızlı olduğu dönemlerdir? A) Bebeklik-Çocukluk-Ergenlik B) Doğum öncesi-bebeklik-çocukluk C) Doğum öncesi-ergenlik-genç yetişkinlik D) Çocukluk-Ergenlik-Genç yetişkinlik E) Doğum öncesi-bebeklik-ergenlik 2. Tahsin Bey anasınıfına giden kızı Nazlı ya resimli hikâye kitapları alır. Ancak babası Nazlı nın hikâye kitabını incelemek için çok fazla gözlerine yaklaştırdığını fark eder. Kızına kitabı neden o kadar yaklaştırdığını sorduğunda yazıların çok küçük olduğunu ve tam olarak göremediğini söyler. Tahsin Bey, kitabı incelediğinde üzerinde ilköğretim üçüncü sınıf düzeyine uygun bir kitap olduğunu fark eder. Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Büyük cisimlerin çocukların daha çok ilgisini çekmesi B) Küçük materyallerin çocuklara sıkıcı gelmesi C) Görme duyusunun yetişkin düzeyine henüz ulaşmaması D) Kaba motor becerilerinin gelişmemesi E) Gelişim geriliğinin olması 5. I. Organizmanın doğuştan getirdiği kalıtsal yapısı II. Kalıtsal yapının dışarıdan gözlenebilen hali III. Kadın ve erkek eşey hücrelerinde bulunan kromozom sayısı IV. Kadın ve erkek eşey hücrelerinin birleşmesi ile oluşan yapı Yukarıda numaralandırılmış olarak verilen açıklamalara karşılık gelen kavramlar sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) Fenotip-Genotip-23 er-zigot B) Genotip-Fenotip-23 er-zigot C) Embriyo-Fenotip-22 şer-fetüs D) Genotip-Fenotip-23 er-embriyo E) Zigot-Genotip-46 şar-fetüs 3. Ergenlik dönemine ilişkin aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Kızlar erkeklere göre yaklaşık 1-2 yıl önce ergenlik dönemine girerler. B) Cinsiyet hormonları erkeklerde testesteron kızlarda ise östrojen adını alır. C) Son ergenlik dönemi yetişkinlik yıllarına özgü fırsatlara, seçimlere ve sorumluluklara geçiş dönemidir. D) Birincil cinsiyet özellikleri doğrudan üreme organlarıyla ilgili büyüme ve olgunlaşmaları içerir. E) Ergenlik dönemine geç giren erkekler içe kapanık olurlar. 6. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Ergenlik döneminde önce eller ve ayaklar büyür, daha sonra kollar ve bacaklar büyür ve son olarak da beden gelişir. B) Doğumdan sonra fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönem bebekliktir. C) En geç gelişen duyu görme duyusudur. D) Otozom kromozomlar vücut yapısını gonozom kromozomlar ise cinsiyeti belirler. E) Ergenlik dönemine erken giren kızlar daha girişkendirler. 17

24 Gelişim Psikolojisi 7. Aşağıdakilerden hangisi doğru bir ifadedir? A) En önce gelişen duyu görme en son gelişen ise işitmedir. B) İlk devinsel davranışlar reflekslerdir. C) Oyun çağında ince motor beceriler gelişmiş durumdadır. D) Çocukların tepki süreleri yetişkinlere göre daha kısadır. E) Ergenlik dönemi boyunca erkekler kızlardan daha ağır ve uzundurlar. Fiziksel Gelişim Oyuncak firmaları ürettikleri oyuncakların üzerlerine o oyuncağı oynayabilecek çocukların yaş sınırlarını belirtmektedirler. Örneğin, 0-3, 3-6 yaş çocuklar için uygundur, şeklinde notlar yazmaktadırlar. Bu durum, gelişim psikolojisi açısından değerlendirildiğinde aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Kaba motor davranışlarda acemiliklerin gözlenmesi ile B) Küçük çocukların büyük oyuncakları daha çok sevmesi ile C) Çocukların küçük kas gelişimini tamamlamamış olması ile D) Yeterli bilişsel olgunluğa erişmemiş olmaları ile E) Etkinlik düzeylerinin daha yüksek olması ile 8. I. Ergenlik döneminin başlarında görülen hızlı büyüme, ergenlerin geçici sakarlıklar yaşamalarına neden olur. II. Bebekler refleksif davranışlarla dünyaya gelirler. Dönemin sonlarına doğru kontrolsüz olan bu davranışlardan, amaçlı davranışlara doğru bir geçiş gözlenir. III. İlk çocukluk dönemindeki çocuklar ince motor becerilerde oldukça başarılıdırlar. IV. İkincil cinsiyet özelliklerinin ortaya çıkış sırası kızlarda ve erkeklerde farklı olabilir ancak tüm bireylerde aynı zamanda ortaya çıkar. Fiziksel ve psikomotor gelişimle ilgili olarak yukarıdaki ifadelerden hangisi/hangileri yanlıştır? A) Yalnız III B) I ve III C) II, III ve IV D) III ve IV E) I, II, III ve IV 9. Aşağıdakilerden hangisi doğru bir ifadedir? A) Fetüs evresi kritik dönemdir. B) Cinsiyeti belirleyen kromozomlara otozom adı verilir. C) Bir bebeğin cinsiyetinin ne olacağı döllenme sırasında belirlenir. D) Doğum öncesi dönemde çevre etkisinden söz edilemez. E) Cinsiyeti anneden gelen kromozom belirler Aşağıdakilerden hangisi fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönemdir? A) Doğum öncesi B) Bebeklik C) İlk çocukluk D) Son çocukluk E) Ergenlik 12. Ergenlik döneminde doğrudan üremede rolü olan organ ve işlevleri ifade eden özellikleri, erkeklerde penis ve testislerde büyüme, sperm üretme; kızlarda adet kanaması ve yumurta üretilmesi şeklinde gözlenir. Bunun yanı sıra özellikleri ise üremede doğrudan rolü olmayan ancak her bir cinsiyete ait özelliklerdir. Her iki cinsiyette kıllanma, erkeklerde sesin kalınlaşması, sakal ve bıyık çıkması, omuzların genişlemesi; kızlarda memelerin büyümesi, kalçaların genişlemesi şeklinde kendini gösterir. Ergenlik döneminde kızlarda ve erkeklerde görülen özelliklere ilişkin yukarıda verilen bilgide, boş bırakılan yerlere gelmesi gereken en uygun ifadeler sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) Birincil cinsiyet-ikincil cinsiyet B) Cinsel kimlik-erinlik C) İkincil cinsiyet-birincil cinsiyet D) Genetik-İkincil cinsiyet E) Birincil cinsiyet-miyelinleşme