haftalık bülten 20 Mayıs 2013 Geçen haftanın özeti haftalık bülten Ecicek İnan Demir +(90)

Transkript

1 haftalık bülten 20 Mayıs 2013 Ecicek Geçen haftanın özeti PPK kararı: Sadece faizler azalmadı, ZK lar da arttı. Para Politikası Kurulu (PPK), beklentilerimize paralel olarak, bütün faiz oranlarını 50 baz puan indirdi. Bu kararın ardından, faiz koridoru %3.5-%6.5 arasında oldu; politika faizi ise %4.50 ye indi. Piyasa beklentisi 25 ile 50 baz puan arasında bölünmüştü. Dolayısıyla indirimin boyutunun piyasanın fiyatladığından fazla olduğunu söylemek mümkün. Yine beklediğimiz gibi, PPK döviz ROK larını 0.1 yüzde puan arttırdı ve yeni bir dilim ekledi. Rezerv opsiyon mekanizmasının aynı ölçüde kullanılması durumunda, bu değişiklerin piyasadan 0.8 milyar dolar çekmesi bekleniyor. Ancak, ROK artışlarının sebebi mekanizmanın kullanım oranını azaltmak olduğundan, piyasadan çekilen döviz likiditesi bu miktarın altında kalacaktır. İnan Demir +(90) Deniz Çiçek +(90) Gökçe Çelik +(90) Sürpriz bir hamle olarak, PPK döviz cinsinden yükümlülükler üzerindeki ZK ları da 40 baz puan ağırlıklı ortalamayla arttırarak, döviz ZK larının ağırlıklı ortalamasını %11.9 a getirdi. Bu değişikliğin bankacılık sisteminden 1 milyar dolar likidite çekmesi bekleniyor. ZK artışını sürpriz olarak düşünmemizin sebebi ise, bunun gerekli olmadığını düşünmemiz değil. Tersine, dış finansman koşullarına ve bunların kredi büyümesine dair sonuçları hakkındaki görüşlerimiz, kısa vadeli faiz indirimlerinin etkilerini dengelemek için ZK ların arttırılmasını içeriyor. ZK artışı beklememiş olmamızın sebebi, Başkan Başçı nın son enflasyon raporu basın toplantısında yaptığı, ZK yoluyla sıkılaşmayı erteleliyor gibi görünen görüşleriydi. Öyle ya da böyle, döviz ZK larındaki artışı olumlu buluyoruz. Bugünkü kararlar görüşümüze göre net gevşeme anlamına gelse de, PPK nın tümüyle gevşeme yoluna girmemesi, endişelerimizi azaltıyor. Faiz kararıyla beraber açıklanan bir sayfalık karar duyurusu geçen aykine çok benzerdi. Ancak, geçen aya göre yapılan bir değişiklik, iç talepteki canlanmaya bağlı olarak artan birikimli cari işlemler açığına dair ifadenin duyurudan çıkartılması oldu. Bu değişiklik muhtemelen, 12 ay birikimli cari işlemler açığının Mart ta az da olsa daralmasından kaynaklanıyor (Bize göre, bu daralmanın kalıcı olması düşük ihtimal). Enflasyon değerlendirmesi önceli aya göre değişmedi. Kurul, zayıf küresel talebin ve emtia fiyatlarının, enflasyon üzerindeki yukarı yönlü baskıları sınırlayacağını öngörmeye devam ediyor. PPK nın bütün faiz oranlarını 50 baz puan indirmesinin, TCMB nin kurdaki reel değerlenmenin önüne geçmedeki kararlılığını gösterdiğini düşünüyoruz. Bu açıdan, TL nin faiz kararı öncesindeki ve sonrasındaki değer kaybını anlaşılır buluyoruz. Dahası, yılın geri kalan kısmında, reel efektif döviz kurunu 120 seviyesinin altında tutmak açısından, kurda daha fazla (%3-4 kadar) nominal

2 değer kaybına yer olduğu görüşündeyiz. Bu durumda, sabit kuponlu tahvillerin TL deki değer kaybını karşılayacak kadar yüksek getiri sağlayıp sağlamadığı önemli bir soru. Kararın hemen ardından verilen tepkiye bakarsak, piyasa bu konuda olumlu düşünüyor gibi görünüyor. Ancak, biz bu konuda çok iyimser değiliz ve tahvil piyasasındaki getirilerin tersine dönme riski olduğunu düşünüyoruz. Moody s Türkiye nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyeye yükseltti. Kredi değerlendirme kuruluşu Moody s, Türkiye nin kredi notunu Ba1 den, yatırım yapılabilir seviyede bir not olan, Baa3 e yükseltti. Böylelikle, Moody s Fitch le birlikte Türkiye yi yatırım yapılabilir seviyede değerlendiren ikinci kurum oldu. Fitch Kasım 2012 den beri Türkiye yi bu seviyede değerlendiriyor. Moody s notun görünümünü ise durağan olarak değerlendirdi. Kurumdan yapılan açıklamada, not arttırımına dayanak olarak iki sebep belirtildi. Birincisi, Moody s ekonomik göstergeler ile kamu finansmanı göstergelerinde son zamanlar iyileşme göründüğünü ve bunun önümüzdeki dönemde de devam etmesini beklediklerini belirtti. İkinci olarak, enerji bağımsızlığı tasarruf ve rekabetçilik gibi yapısal reformlarda kaydedilen gelişimin Türkiye'nin dış şoklara karşı kırılganlığını azalttığı belirtildi. Not görünümünün durağan olması da kurumun bu temel noktalarda iyileşmenin devam etmesini beklediğine işaret ediyor. Not arttırımının ardından hali hazırda güçlü seyreden sermaye girişlerinin daha da hızlanacağını öngörüyoruz. Buna bağlı olarak önümüzdeki dönemde, dünkü PPK toplantısı kararlarına benzer şekilde, faiz indirimlerinin ve makroihtiyati sıkılaşma adımlarının devam ettiğini görebiliriz. TCMB nin anketi politika faizi indirimi beklentilerini yansıttı. TCMB nin beklenti anketi sonuçlarına göre, yıl sonu enflasyon beklentisi %6.51 olarak, geçen ayki %6.60 lık oranın 9 baz puan altında yer aldı. Önceki aya göre iyileşme kaydetse de, enflasyon beklentisi hala %5 olan enflasyon hedefinin ve %5.3 olan TCMB nin tahmininin bir hayli, üzerinde bulunuyor. Bir önceki ankette %6.13 olan 12 ay sonrası için enflasyon beklentisi bu ay %6.15 olurken, 24 ay sonrası için beklenti 5 baz puan düşerek %5.80 oldu. Faiz cephesinde, Nisan da %5.35 olan ay sonu politika faizi beklentisi, bu ayki ankette %4.86 oldu. Bu sonuç, 120 eşiğinin belirgin biçimde üzerinde seyreden reel efektif döviz kurunun işaret ettiği, kurdaki reel değerlenme baskılar karşısında, anket katılımcılarının çoğunluğunun bir sonraki PPK toplantısında bir politika faizi indirimi beklediğini ortaya koyuyor. Ayrıca, 12 aya kadar olan dönemdeki politika faizi beklentileri, ay sonu beklentisinin etrafında yer aldı. 3 ay, 6 ay ve 12 ay sonrası için politika faizi beklentileri, sırasıyla %4.79, %4.98 ve %4.78 oranlarında kaydedildi. Diğer taraftan, 24 ay sonrası için politika faizi beklentisi ise % 5.24 oldu. Bu sonuçlar gösteriyor ki, anket katılımcıları genel olarak bu aydan sonra başka faiz indirimi beklemiyor; 12 aydan sonra ise, katılımcıların çoğu faizlerde arttırım bekliyor sonu için GSYH büyümesi beklentisi %4.1 oldu. Bu, son dört ankette %4.2 olan beklentiden çok az daha düşük. Bu hafif düşüşe rağmen, katılımcıların yıl sonu büyüme beklentileri güçlü görünüyor. Son olarak, yıl sonu cari açık beklentisi 59.2 milyar dolar olarak, 59.7 milyar dolar olan geçen ayki beklentinin hemen altında kaydedildi.

3 Mart ayı cari işlemler açığı geçen yılın aynı ayına göre azaldı. Cari işlemler açığı Mart ayında 5.4 milyar dolar olarak gerçekleşerek, 5.6 milyar dolar olan tahminimizin ve 5.7 milyar dolar olan piyasa beklentisinin altında kaldı. Bu, geçen yıla göre aylık açığın %13.9 oranında daralması anlamına geliyor. Böylece, 12 ay birikimli açık, revizyonlardan sonra 48 milyar dolar olan Şubat değerinden, Mart ayında 47.1 milyar dolara geriledi. Sermaye hesabı portföy akımlarının Mart ayında da güçlü olduğunu gösteriyor. Mart ayında devlet tahvillerine 1.6 milyar dolar sermaye girişi olurken, bankalarsa 0.7 milyar dolar değerinde eurobond ihraç etti. Bu arada, finansal sektörün dış borçlanması hızlandı. Bankalar kısa vadede 3.6 milyar dolar borçlanırken, buna ek olarak 2.5 milyar dolar da mevduat topladı. Bu iki kategorideki sermaye girişleri, sene başından beri 12.3 milyar dolara ulaşarak, Ocak Mart dönemindeki cari işlemler açığının %77 sinden fazlasını finanse etti. Buna karşılık, finans dışı sektörler Mart ta 1.1 milyar dolar borç ödeyerek, bu yılki birikimli dış borçlanma tutarını 0.2 milyar dolara getirdi. Yukarıda belirttiğimiz gibi, aylık dış açık Mart ta yıllık bazda geriledi ve 12 ay birikimli açığı aşağı çekti. Ancak, dış ticaret verilerinin aydan aya gelişimi, dış açıktaki yıllık bazlı genişlemenin önümüzdeki aylarda devam edeceğine işaret ettiği için, cari açıktaki gerilemenin devam etmesi ihtimali düşük. Öte yandan, yayınlanan bu veriler, TCMB nin enflasyon ve dış denge hedefleri açısından olumlu algılanan bir tablo yaratıyor; bu haftaki PPK toplantısında, politika faizinin ve koridorun düşürülmesini ve sınırlı oranda ROK artışları yapılmasını da destekliyor. Mevsimsellikten arındırılmış veriler Şubat ta işgücü piyasasında iyileşmeye işaret etti. Ocak Mart dönemini kapsayan Şubat ayı verilerine göre, işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine kıyasla 0.1 yüzde puan artış kaydederek %10.5 oldu. Tarım dışı işsizlik oranı da yine bir yıl öncesine göre 0.2 yüzde puanlık artışla %12.9 oldu. Mevsimsellikten arındırılmış seriye göre ise, işsizlik oranı Ocak ayına kıyasla 0.2 yüzde puan azalarak Şubat ta %9.2 olarak gerçekleşti. Arındırılmış işgücüne katılım oranı da 0.1 yüzde puan artarak %51 oldu. Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı azalırken, işgücüne katılımın artması, işgücü piyasasındaki aylık gelişmelerin güçlü seyrettiğine işaret ediyor. Verinin detaylarına baktığımızda, Şubat ayında 31 bin kişinin işgücüne katıldığını, istihdam edilenlerin sayısının da 120 bin arttığını görüyoruz. Bunlar aylık bazda sırasıyla %0.3 ve %0.5 oranlarında artışa karşılık geliyor. Sonuçta işsiz sayısındaki 29 bin kişilik azalma, bir önceki döneme göre %1.1 oranındaki bir düşüşe denk geliyor. Dahası, çalışan nüfusun çalıma yaşındaki nüfusa oranını ifade eden istihdam oranındaki artış Şubat ta da devam etti. Son yedi aydır artış kaydeden bu seri, Temmuz 2012 de %45.2 seviyesindeyken, Şubat 2013 te %46.3 seviyesine geldi. Ekonomik faaliyetlere göre istihdam verilerine baktığımızda, istihdam yaratımın yapısı konusunda daha net bir tablo görüyoruz. Önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında, en fazla istihdamın, sırasıyla 678 bin ve 224 bin ile hizmet ve inşaat sektörlerinde olduğunu görüyoruz. Sırasıyla 104 bin ve 202 binlik artışlarının yaşandığı tarım ve inşaat sektörlerinde ise istihdam artışı sınırlıydı.

4 Sonuç olarak, bu sonuçlar geçen aykilere oldukça benzer. Arındırılmış serilerdeki aylık bazlı iyileşmeler ümit verici. Arındırılmış seriler işgücü piyasasındaki son gelişmeleri yansıttığından, bu sonuçların arındırılmamış serilerdeki hafif olumsuz tablodan daha önemli olduğunu düşünüyoruz. Önümüzdeki dönemde, ikinci çeyrek ekonomik aktivitenin beklediğimiz gibi ivmelenmesi şartıyla, işgücü göstergelerinde iyileşmenin devam etmesini bekliyoruz. Dahası, hizmet ve inşaat sektörlerinde istihdam yaratımının sanayiye göre güçlü olması, ilk çeyrekteki büyümenin bu sektörlerden kaynaklanabileceğini gösteriyor. Bu yüzden, ilk çeyrekteki GSYH büyümesinin, beklenenden zayıf seyreden sanayi üretimi performansının işaret ettiğinden güçlü olması muhtemel. Bütçe verileri Nisan ayında iç talebin güçlü seyrine işaret ediyor. Merkezi yönetim bütçesi Nisan ayında 595 milyon TL fazla verdi. Bu sonuç, bütçe dengesinin %57.9 oranında bozulduğunu gösteriyor. Benzer şekilde, faiz dışı fazla da, Nisan daki 6.1 milyar TL seviyesinden %39.4 oranında gerileyerek 3.7 milyar TL oldu. Bütçe gelirleri yıllık bazda sadece %4.7 oranında arttı. Nispeten zayıf kalan bu artış, vergi dışı gelirlerin önceki yıla göre %36 oranında gerilemesinden kaynaklandı. Ancak, Nisan da %20.9 oranında artan vergi gelirlerinin, 1. çeyrek boyunca izlediği, yıllık bazda %20 oranındaki güçlü artış hızını koruması olumlu bir gelişme oldu. Detaylara baktığımızda, katma değer vergisi (KDV) ve özel tüketim vergisi (ÖTV) gelirlerinin, 1. çeyrekteki seyirlerine paralel olarak, yıllık bazda sırasıyla, %19.1 ve %23.7 oranlarında artmış olduğunu görüyoruz. Bunlar gibi, iç talepteki güçlü toparlanmaya işaret eden bir başka gösterge de, ithalattaki artışın bir göstergesi olarak dolar bazında %20.7 oranında artan ihracat vergisi gelirleri oldu. Ancak, devletin enerji ithalatçısı BOTAŞ ın gecikmiş vergi ödemeleri sebebiyle, ihracat vergi gelirlerinin son aylarda yanıltıcı hale gelmesi, bizi bu konuda ihtiyatlı olmaya zorluyor. Faiz dışı harcamalar yıllık bazda %16.4 oranında arttı. Bu değer, 1. çeyrekte kaydedilen %20.1 oranındaki yıllık artış hızının gerisinde kalsa da, yıl sonu bütçe dengesinin tutturulması için gereken %12.4 oranının üzerinde bulunuyor. Yılın ilk dört ayında kaydedilen faiz dışı harcamalarının, Orta Vadeli Programda (OVP) belirlenen hedefin %30.4 üne karşılık gelmesi, ilk bakışta hükümetin hedefleri tutturmada zorlanmayacağına işaret ediyor gibi görünebilir. Ancak, harcama kalemleri yılın son aylarında çok daha hızlı büyüdüklerinden, buralardaki artışlara dikkat etmek faydalı olacaktır. Harcama tarafındaki riske dikkat çektikten sonra, Ocak Nisan döneminde kaydedilen gelirlerin, yıllık hedefin %33.7 sine ulaştığını da belirtmeliyiz. Yılın kalan bölümünde iç talepteki toparlanmanın, muhtemelen hızlanarak devam edeceğini öngörerek, gelirlerdeki artışın mali disiplinin korunması açısından hükümete destek olmasını bekliyoruz. Yılın ilk dört ayındaki genel bütçe dengesi ve faiz dışı denge, yıllık hedefin sırasıyla %0.9 ve %94 üne karşılık geliyor. Bu açıdan, yıl başından beri yayımlanan değerlere bakarak, harcama tarafında büyük bir bozulma olmadığı takdirde, yıl sonu hedeflerinin ulaşılabilir olduğunu düşünüyoruz.

5 Önümüzdeki Haftaya Bakış Bu hafta önemli bir veri yayını yok. Bugün Hazine Nisan ayına ilişkin merkezi yönetim borç stoğunu yayımlayacak. Cuma günü de Nisan ayı yabancı ziyaretçi sayısı açıklanacak. Ayrıca, TCMB son PPK toplantısının özetini yayımlayacak. Hazine bu ayın son ihalesini Salı günü düzenleyecek. Geçen hafta düzenlenen beş ihalenin ardından, Hazine Mayıs ayının son ihalesini Salı günü düzenleyecek ve 6 Ağustos 2014 vadeli Hazine bonusunun ilk ihracını gerçekleştirecek.

6 Bu rapor, Finansbank Hazine Araştırma ve Satış Grubu tarafından müşterilerini bilgilendirmek amacıyla düzenlenmiştir. Raporun Finansbank ile ilişkili bir kuruluşun müşterisi tarafından kullanılabilirliği, alan kişi ve bu kuruluş arasındaki akdi ilişkiye tabi olacaktır. Bu raporda sunulan bilgi, yorum ve tavsiyeler raporu hazırlayan Finansbank Hazine Bölümü ne ait görüşleri yansıtmakta olup yatırım danışmanlığı hizmeti kapsamında değildir. Mali durum ile risk ve getiri tercihlerinin çeşitliliğini göz önünde bulundurunca sadece bu raporda yer alan görüşlere dayanarak verilecek yatırım kararları beklentilere uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapordaki bilgilerin derlenmesinde güvenilirliğine inanılan sağlam kaynaklardan faydalanılmıştır; ancak bilgilerin doğruluğu bağımsız olarak teyit edilmemiştir. Finansbank bilgilerin doğruluğu ve bütünlüğü konusunda garanti vermemekte ve doğabilecek hatalarda sorumluluk üstlenmemektedir. Raporda sunulan bilgiler üzerinde önceden belirtilmeksizin değişiklik yapma hakkı saklıdır. Finansbank ve ilişkili kuruluşlar ile bu kurumlarda çalışan personel araştırma raporlarında sözü edilen menkul kıymetlere yatırım yapabilir ve zaman içerisinde pozisyonlarını değiştirebilir. Bu raporda yer alan bilgilerin bir kısmı ya da tamamının kopyası çıkarılamaz ya da dağıtılamaz.