TOTBİD DERGİSİ. Cilt (Volume) 10 Sayı (Number) 2 Nisan / April Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği nin yayın organıdır.

Transkript

1 ISSN TOTBİD DERGİSİ Türk Ortopedİ ve Travmatolojİ Bİrlİğİ Derneğİ Dergİsİ Yılda dört kez yayınlanır / Published four times a year Cilt (Volume) 10 Sayı (Number) 2 Nisan / April 2011 Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği nin yayın organıdır. The Official Journal of the Turkish Society of Orthopaedics and Traumatology Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği adına / on behalf of the Turkish Society of Orthopaedics and Traumatology Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü / Ownership and Accountability for Contents Mahmut Nedim Doral Editör / Editor Feza Korkusuz Yardımcı Editörler / Associate Editors Önder Kalenderer Vasfi Karatosun Nusret Köse Volkan Öztuna Yayın Kurulu / Editorial Board Önder Aydıngöz Erdal Cila Mehmet Demirhan Mahmut Nedim Doral Bülent Erdemli Ünal Kuzgun Ümit Sefa Müezzinoğlu Halit Pınar Mehmet Subaşı Dergide yayımlanan malzemenin telif hakkı Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği ne aittir Tüm hakları saklıdır. Material published in the Journal is covered by copyright 2011 Journal of the Turkish Society of Orthopaedics and Traumatology. All rights reserved. Yönetim yeri ve adresi / Executive office: Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği, İkizdere Sok., No: 21/12, Bayraktar Mah., Gaziosmanpaşa, Ankara, Türkiye Tel: Faks (Fax): e-posta ( ): totbid@totbid.org.tr Yayıncı / Publisher: Bayçınar Tıbbi Yayıncılık Ünalan Mah., Ünalan Cad., Boğaziçi Sitesi, 16. Blok, D: Üsküdar, İstanbul, Türkiye Tel: Faks (Fax): e-posta ( ): info@baycinartibbiyayincilik.com Yayın türü: Süreli yayın Type of publication: Periodical Baskı / Press: Meteksan Matbaacılık ve Teknik Sanayi Ticaret A.Ş. Beytepe Köyü, No: 3, Bilkent, Ankara, Basım tarihi / Press date: 1 Nisan 2011 / April 1, 2011 Baskı adedi / Circulation: 2000 Bu dergide kullanılan kağıt ISO 9706: 1994 standardına uygundur. / This publication is printed on paper that meets the international standard ISO 9706: 1994 National Library of Medicine biyomedikal yayın organlarında asitsiz kağıt kullanılmasını önermektedir. National Library of Medicine encourages the use of permanent, acid-free paper in the production of biomedical literature. Bu der gi de ki ya zı la rın der gi stan dart la rı na uy gun lu ğu nun kont ro lü, dizimi, İngilizce/Türkçe özetlerin ve kaynakların denetimi, der gi nin ya yı na ha zır lan ma sı BAYÇINAR Tıb bi Ya yın cı lık tarafın dan ger çek leş tiril miş tir.

2 ii TOTBİD Dergisi YAZARLARA BİLGİ 1. TOTBİD Dergisi Türk Ortopedi ve Travmatoloji B i r l i ğ i D e r n e ğ i n i n y ay ı n o rg an ıd ı r. 2. Dergi, Ortopedi ve Travmatoloji alanında derlemeleri ve olgu sunumlarını Türkçe yayımlar. 3. Der gi her üç ay da bir yayımlanır (Ocak, Nisan, Temmuz, Ekim) ve 4 sa yı da bir cilt ta mam la nır. 4. Yazıl a rd a b i ld ir il e n g ör ü şl e r ve s on u çl a r yaz a rl ar a ait tir. Dergide yayımlanan yazıların her türlü sorumluluğu (etik, bilimsel, yasal, vb.) yazarlara aittir. Dergide yayımlanan makaleler TOTBİD in resmi görüşünü temsil etmez. Yayımlanmak üzere kabul edilen yazıların telif hakları TOTBİD Dergisi ne aittir. 5. Derlemelerin TOTBİD in Çekirdek Eğitim Programı ve Eğitim Konseyinin (TOTEK) belirlediği 100 Temel Seminer Konusu ile ilintili olması tercih nedenidir. 6. Olgu sunumları başlık, giriş, olgu sunumu, tartışma ve kaynaklar bölümünü içermelidir. Olgu sunumlarının giriş bölümü 3-4 cümleyi geçmeyecek şekilde olgunun literatür açısından önemini ve yazım amacını kapsamalıdır. Tartışma bölümünde bu olgunun yazılma nedeni ve literatür açısından önemini belirtilmelidir. Olgunun görülme sıklığı ayrıca belirtilmelidir. 7. Olgu sunumlarının dergide yer alabilmesi için Yayın Kurulu nun onayından geçmesi gerekir. Olgu sunumları en az iki danışman tarafından değerlendirilir. Yayın Kurulu, olgu sunumunu kabul etme, düzeltme isteme veya yayımlamama hakkına sahiptir. 8. Yazının hazırlanması B u d e rg in i n y azı m k ur a ll ar ı Uniform Requirements for Manuscripts Submitted to Biomedical Journals - International Committee of Medical Journal Editors ( je.org) i l e u y u ml ud u r. Yazı standart Word dosyasında, çift satır aralıklı olarak, kenarlarda en az 2.5 cm boşluk kalacak şekilde yazılmalıdır. Başlık sayfasından itibaren sayfalar numaralandırılmalıdır. Yazının her bölümü yeni bir sayfadan başlamalı ve şu sırayla olmalıdır; başlık sayfası, özet, metin, teşekkür, kaynaklar, tablo ve başlıkları, şekil altyazıları. B a şl ı k s a yf al ar ı : İki başlık sayfası hazırlanması gerekmektedir. İlki, a) metnin özlü ve açıklayıcı bir başlığını, b) 35 harfi geçmeyen kısa başlığını, c) tüm yazarların tam isimleri, akademik ve kurumsal ünvanlarını, d) çalışmanın yapıldığı kliniğin veya kurumun adını, e) sorumlu yazarın adresi, telefonu, faks numarası ve e-posta adresini içermelidir. Danışmanlara iletilecek olan diğer başlık sayfası sadece metnin özlü ve açıklayıcı başlığını bulundurmalı, yazarlar ve kurumları hakkında bilgi içermemelidir. Özet: İkinci sayfa Türkçe ve İngilizce olarak en az 150, en çok 250 sözcükten oluşan özetleri içermelidir. Özet çalışmanın amacını ve içeriğini kapsamalıdır. İngilizce özet başlık içermelidir. Özetlere anahtar sözcükler eklenmelidir. M et i n: Yazılırken literatür gözden geçirilmeli ve konuyla ilgili önemli makalelerin kapsandığından emin olunmalıdır. Yazarların kişisel deneyimlerini orijinal çizim ve resimlerle aktarmaları önemli ve yol göstericidir. Kay nak lar: Metin içinde geçiş sırasına göre numaralandırılmalıdır. Yayımlanmamış sonuçlar ve kişisel görüşmeler kaynak olarak gösterilemez. Gerekli olmadıkça 30 dan fazla kaynak gösterilmemelidir. Kaynak kontrolü önem taşımaktadır ve yazarlardan herhangi bir kaynağın tamamının temini istenebilir. Kaynaklar şu şekilde düzenlenmelidir: S ür el i y ay ı nd a n m ak al e : Tü m y az a rl ar ı n s oy ad ı, i s i m b a ş h a r fl er i, m ak al en i n a d ı, d e rg in i n I nd e k s Me di cus a gö re kı sal tıl mış adı ve ya tam baş lı ğı, yıl, c i l t s ay ıs ı v e i l k v e s o n s a yf a n um ar al ar ı. (R am ir e z N, Johns ton CE, Brow ne RH. The pre va len ce of back pa in in child ren who ha ve idi opat hic sco li osis. J Bo ne Jo int Surg [Am] 1997;79:364-8.) K it a pt a n b i r b öl ü m: Tü m y az a rl ar ı n s oy ad ı, i s i m b a ş h a r fl er i, b öl üm ü n a d ı, e d it ö rl er i n a d ı, k it ab ı n adı, ba sım ye ri, ba sı me vi, yıl, bö lü me ait ilk ve son sayfa numaraları. (Milford L. Dislocations and liga - men to us in ju ri es. In: Crens haw AH, edi tor. Campb e l l s o p er at iv e o r th op ae d i c s. S t. L ou i s: CV M o s b y ; p ) K it a p: Tü m y az a rl ar ı n s oy ad ı, i s i m b a ş h a r fl er i, kitabın adı, baskısı, basım yeri, basımevi, yıl. (Colson JH, Ar mo ur WJ. Sports in ju ri es and the ir tre atment. 2nd ed. Lon don: S. Pa ul; 1986.) 9. Tablolar yazıda geçiş sırasına göre numaralandırılmalı, her tablonun aynı sayfa üstünde bir başlığı olmalı; tablo içeriğinde derginin sayfa boyutu göz önüne alınmalıdır. Resim ve şekiller orijinal olmalı, özenle çizilmeli veya yüksek çözünürlükte fotoğraflanmalıdır. 10. Yazılar elektronik posta ile totbid@totbid.org.tr adresine iletilmelidir.

3 TOTBİD Dergisi iii İÇİNDEKİLER Dernek Başkanından...v Editörden...vii Davetli Sayı Editöründen... ix DERLEME / REVIEWS Ortopedide biyomalzeme kullanımı: Genel bilgiler ve tanımlar The use of biomaterials in orthopedics: general information and definitions Taşkın Ceyhan, Nusret Köse...79 Metalik biyomateryaller ve metallozis Metallic biomaterials and metallosis Bülent Özkurt, Abdullah Yalçın Tabak...83 Seramikler Ceramics Mehmet Bulut, Lokman Karakurt...87 Polimerler Polymers Adnan Sevencan, Sinan Seber...96 Kemik çimentosu Bone cement Salih Marangoz İmplant-kemik tutunma mekanizmaları Mechanisms of implant osteointegration Volkan Öztuna, Burak Gürer İmplant malzemelerine karşı oluşan biyolojik yanıt The biological response to orthopaedic implants Ahmet Turan Aydın İmplant dayanımı Implant permanence Ceren Pekşen, Aydın Doğan Partikül hastalığı Particle disease Çetin Önder, Osman Aynacı, Servet Kerimoğlu Yapay kemik dokusu Synthetic bone grafts Feza Korkusuz, Emre Tomin, Duran N. Yetkinler, Muharrem Timuçin, Abdullah Öztürk, Petek Korkusuz Kırık sağaltımında içten tespit gerecinin seçimi The choice of internal fixation device in fracture treatment Önder Kalenderer, Haluk Ağuş Kalça protezlerinde malzeme ve tasarım özellikleri Material and design properties in hip prostheses Ömer Faruk Bilgen, Sadık Bilgen, Cenk Ermutlu...147

4 iv TOTBİD Dergisi İÇİNDEKİLER Total diz protezlerinde materyal ve tasarım Material and design in total knee prostheses Ömer Faruk Bilgen, Sadık Bilgen, Cenk Ermutlu Allogreftler Allografts Ulukan İnan, Erol Göktürk İmplantla ilişkili enfeksiyonlar Implant-associated infections Nusret Köse İmplant malzemelerinin yüzey özelliklerinin iyileştirilmesi Improving the surface characteristics of the implant materials Hasan Havıtçıoğlu Toplantı ve Kongreler Sürekli Tıp Eğitimi (STE) Değerlendirme Soruları

5 TOTBİD Dergisi v DERNEK BAŞKANINDAN... Değerli Meslektaşlarımız, Dergimizde yayımlanan derlemeler için yayın kurulu özel sayı başlıklarını ve yazarları özenle seçmekte, alanlarında uluslararası yayınları olan meslektaşlarımızı tercih etmeye dikkat etmektedir. Bu bağlamda yayın kurulumuz için bir noktanın altını özellikle tekrar çizmek istiyorum. Zaman zaman aynı sayı içinde aynı yazarların çok sayıda konu başlığını hazırladığına şahit olmaktayız. Elbette ki dergimiz için hazırlanan her yazının her bir satırına onun için verilen emeğe çok değer veriyoruz, ancak okuyucuların güveninin sarsılmaması adına bu durumun oldukça önemli olduğunu tekrar hatırlatmak istiyorum. Ortopedinin gözden kaçan önemli başlıklarından biri olan biyomalzemelerin irdelendiği dergimizin bu sayısına emek veren, yazılarını zamanında iletmeye özen gösteren tüm yazarlara ve çalışma arkadaşları başta olmak üzere makaleleri titizlikle irdeleyen editörlere teşekkürlerimi iletiyor, kıymetli TOTBİD Ailesi mensuplarına saygılarımı sunuyorum. Son olarak 31 Ekim - 5 Kasım 2011 tarihleri arasında Belek te düzenlenecek olan XXII. Ulusal Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi nde paylaşmak için değerli çalışmalarınızı beklediğimizi son bildiri gönderim tarihinin ise 31 Mart 2011 olduğunu tekrar hatırlatmak isterim. Saygılarımla Prof. Dr. Mahmut Nedim Doral TOTBİD Başkanı

6

7 TOTBİD Dergisi vii EDİTÖRDEN... Değerli Meslektaşlarım, Günlük ortopedi ve travmatoloji uygulamalarımızın önemli bir bölümünde araç olarak kullandığımız biyomalzemeler konusunu TOTBİD Dergimizin sayısında ayrıntıları ile ele aldık. Davetli editörümüz Sayın Prof. Dr. Nusret Köse ye ve bu sayımıza esirgemeden bilgilerini yazı ve görsellerle aktaran tüm değerli yazarlarımıza içtenlikle teşekkürü borç bilirim. Dergimizin ilk beş makalesi implantlara ve biyomalzemelere genel bir giriş yaptıktan sonra metaller, seramikler, polimerler ve kemik çimentosu konusundaki güncel bilgileri ele almaktadır. Daha sonraki iki makale kemiğe uygulanan implantlarda tutunma ve oluşan doku yanıtını işlemiştir. İmplant dayanımı ve partikül hastalığı günlük uygulamalarımızda karşılaştığımız ve seçilmiş olgularda ortaya çıktığında morbidite olasılığı taşıyan durumlardır. Özellikle son yıllarda artan hukuk davalarının büyük bölümü implant yetersizliği veya yanlış uygulanması sonucunda ortaya çıkmaktadır. Sentetik kemik greftleri ülkemizde henüz yaygın olarak uygulanmamakla birlikte allogreftlere oranla kullanımı kolay ve etkilidir. Allogreftler de özellikle implant replasmanında ve spinal cerrahide gerek ülkemizde gerekse yurt dışında yaygın olarak kullanılmaktadır. Dergimizin sondan üç makalesi yine günlük uygulamalarımızda başı çeken kırık tespiti, kalça ve diz replasman cerrahisi implantlarının tasarım ve seçimine ayrılmıştır. Bu implantların kütlesinin azaltılması ve yüzey özelliklerinin geliştirilmesindeki güncel yaklaşım da dergimizin son makalesinde işlenmiştir. Ortopedi ve travmatoloji güncelinde kullandığımız biyomalzemeler ve implantlar için ülkemizde sınırlı bir kayıt sistemi bulunmaktadır. Bu sistemlerin geliştirilmesiyle elde edilecek ayrıntılı veriler biyomalzemeler ve implantlara bağlı morbidite ve mortaliteyi azaltmaya yardımcı olacaktır. Biyomalzeme ve implantların ülkemizdeki üniversitelerde geliştirilmesi ve üretilmesine yönelik alt yapı olanakları bulunmakla birlikte bu alanda üretilmiş sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu nedenle ülke olarak yurt dışından biyomalzeme ve implantları ithal etmek için büyük rakamlar harcamaktayız. Düş ve beyin gücümüzle üniversitelerimizin yeni kurmakta oldukları teknokentlerdeki araştırma geliştirme olanaklarını kullanarak ve sanayi ile işbirliği içerisine girerek ithal etmekte olduğumuz çoğu biyomalzeme ve implantları ülkemizde üretebileceğimiz görüşündeyim. TOTBİD-TOTEK in iki yılda bir düzenlediği Eğitim Çalıştaylarının üçüncüsü bu yıl 1-2 Nisan 2011 tarihlerinde İstanbul da Marmara Üniversitesi nin Haydarpaşa yerleşkesinde gerçekleştirilecektir. Bu çalıştayın amacı Türk Ortopedi ve Travmatoloji uzmanlık öncesi ve sonrası eğitimine ilişkin düşünce ve stratejilerin ortaya konması ve tartışılması olarak belirlenmiştir. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanlık Eğitiminin bilgi ve beceri boyutlarıyla ele alınacağı ve sorunlarının eğitim sorumluları ve asistanlarla birlikte değerlendireceği oturumlarda farklı kurumlardan gelen katılımcıların görüş ve düşünceleri ele alınarak derinlemesine tartışılacak ve ilgili makamlara iletilmek üzere çözüm önerileri geliştirilecektir. Ortopedi ve travmatoloji uzmanlık eğitiminde kullanılan ölçme, değerlendirme ve sertifikasyon yöntemlerini anlatmak üzere EBOT sınav komisyonu başkanı Prof. Dr. Jorge Mineiro ve British Orthopedic Association un cerrahi eğitim sorumlusu Prof. Dr. David Pitts çalıştayımıza davet edilmiştir. Adı geçen oturumda eğitim programlarını hazırlama ilkeleri ve eğiticilerin eğitimi konuları ele alınacaktır. Çalıştayın gerçekleştirileceği iki gün süresince ortopedi ve travmatoloji uzmanlık eğitimi tüm boyutlarıyla incelenmeye çalışılacaktır. TOTBİD-TOTEK tarafından gerçekleştirilecek bu önemli etkinlikte sizleri aramızda görmek bizlerin çalışmalarına güç katacaktır. Saygılarımla Prof. Dr. Feza Korkusuz Editör

8

9 TOTBİD Dergisi ix DAVETLİ SAYI EDİTÖRÜNDEN... Değerli Meslektaşlarım, Mühendislik olarak herhangi bir şeyi imal etmek için kullanılan maddelere malzeme adı verilir. Biyomalzemeler ise insan vücudundaki canlı dokuların işlevlerini yerine getirmek ya da desteklemek amacıyla kullanılan doğal ya da yapay malzemeler olup, sürekli olarak ya da belli bir süre vücut sıvıları ve dokularla etkileşimde bulunurlar. Günümüzde toplumların yaş ortalaması ve bireylerin yaşam kalitesi ile ilgili beklentileri sürekli artmaktadır. Biyomalzeme alanında çalışan bilim insanları yeni ve gelişmiş implant malzemeleri ve uygulama yöntemleri bularak bu beklentilere yanıt vermeye çalışmaktadır. Sonuçta çeşitli biyomalzemelerin kullanımı ile her geçen yıl daha fazla sayıdaki hastanın yaşam kalitesi artmaktadır. Endüstrileşme, uzay sanayii, askeri teknolojideki gelişmeler ve ortopedik cerrahi alanındaki ilerlemeler günümüzde implant malzemelerin ortopedi ve travmatoloji alanındaki kullanımını çok artırmıştır. Ülkemizden henüz yeterli veri olmasa da örneğin Amerika Birleşik Devletleri nde her yıl yaklaşık 11 milyon hastaya, Almanya da ise 2,5 milyon hastaya bir medikal implant uygulandığı bilinmektedir. Başarılı bir uygulama için bu malzemeleri kullanacak hekimlerin malzemelerin ve malzeme gruplarının iç yapıları, davranışları, özellikleri ve bu özellikleri etkileyici faktörler konusunda bilgisi olmalıdır. Bu sayının hazırlanabilmesi ve ülkemiz hekimlerine bedelsiz ulaşabilmesi için her türlü desteği sağlayan TOTBİD ve TOTEK in yöneticileri ile konu yazarlarına teşekkür ederim. Saygılarımla Prof. Dr. Nusret Köse Davetli Sayı Editörü

10