Topikal Kortikosteroid Olan Budesonidin Rat Nazal Mukozas na Etkisi (Deneysel Çal flma)

Transkript

1 TKBBV Kabul tarihi / Accepted: Kas m / November, Türk Otolarengoloji Turkish Archives of Otolaryngology Arflivi ikal Kortikosteroid Olan Budesonidin Rat Nazal Mukozas na Etkisi (Deneysel Çal flma) A. Güngör, E. Poyrazo lu, fi. Y ld r m, S. Basutcu, H. Candan The Effect of Budesonide that is the ical Corticosteroid on the Rat Nasal Mucosa (Experimental Study) n this study efficacy of frequently used topical corticosteroids in rhinitis of rat nose was investigated. ical corticosteroid, budesonide was applied twice a day µl into the noses of rats in study group and serum physiologic was applied into noses of rats in control group for days. Histopathologic findings from three different sites, one from anterior site nearby incisor teeth, one from posterior site around hard palate and one from second tracheal ring were correlated. There were no significant differences regarding edema, ciliary loss and intraepithelial loss. Fibrosis, increase in epithelial thickness at anterior slides, infiltration of inflammatory cells at posterior slides and increase in goblet cells were found significant. Budesonide was found as a safe topical corticosteroid for nasal mucosa. Anahtar Sözcükler: Budesonide, corticosteroid, rat, topical. Özet Çal flmada rinit tedavisinde s kl kla kullan lan topikal kortikosteroidlerin mukozal etkinlikleri rat burnunda araflt r ld. Çal flma grubuna al nan rat n burnuna günde iki kez µl dozunda topikal kortikosteroid olarak budesonid, kontrol grubundaki rat n burnuna ise serum fizyolojik gün süreyle uyguland. Biri önde kesici difller, biri arkada sert damak seviyesinden ve bir di eri de ikinci trakeal halka seviyesinden al nan üç ayr kesitteki histopatolojik bulgular karfl laflt r ld. Ödem, silyer kay p, intraepitelyal kay p aç s ndan anlaml bir fark gözlenmedi. Fibrozis ile ön kesitlerdeki epitel kal nl ndaki artma ve arka kesitlerdeki inflamatuar hücre infiltrasyonu, goblet hücre art fl anlaml bulundu. Budesonidin nazal mukozada güvenle kullan labilecek topikal kortikosteroid oldu u tespit edildi. Key Words: Budesonid, kortikosteroid, rat, topikal. Turk Arch Otolaryngol, ; (): -7 Türk Otolarengoloji Arflivi, ; (): -7 Dr. Atila Güngör, Dr. Ethem Poyrazo lu, Dr. Hasan Candan GATA Haydarpafla E itim Hastanesi Kulak Burun Bo az Klini i Dr. fiükrü Y ld r m GATA Haydarpafla E itim Hastanesi Patoloji Klini i Dr. Serhat Basutcu skenderun Asker Hastanesi Kulak Burun Bo az Klini i Girifl Rinit ve sinüzit tedavisinde inflamasyonu kontrol alt na almak amac yla yayg n bir flekilde kullan lan topikal kortikosteroidler, ge nin hedef hücrelere ba lanmas n azalt r, inflamatuar hücrelerin nazal mukozaya geçiflini engeller, tip- anaflaktik reaksiyon oluflumunu inhibe ederler., Mukozadan rahatl kla emilebilmeleri, yar lanma ömürlerinin k -

2 Güngör A ve ark. sa olmas ve karaci erde k sa sürede metabolize edilmeleri nedeni ile topikal kortikosteroidlerin sistemik etkileri de çok azd r. Çal flmam zda budesonid etken maddeli Rhinocort aqua ( µl/doz) nazal spreyin, rat nazal mukozas ndaki etkinli i araflt r ld, kontrol grubu ile karfl laflt r ld. Gereç ve Yöntem Çal flma DETAM dan (Deneysel T p Araflt rma Merkezi) temin edilen - gram a rl ndaki (ortalama gram) adet sa l kl ve eriflkin Wistar tipi erkek albino rat kullan larak GATA Haydarpafla E itim Hastanesi Hayvan Laboratuvar nda gerçeklefltirildi. Çal flma grubu olarak rat, kontrol grubu olarak rat kullan ld. Çal flma grubundaki ratlar n tanesi çal flma s - ras nda öldü ü için çal flma d fl b rak ld lar. Kalan rata günde iki defa ml dozunda nazal topikal budesonid (Rhinocort aqua ml/doz) gün boyunca uyguland. Kontrol grubundaki ratlara ise her gün sadece serum fizyolojik uyguland. fllem sonunda eter ile dekapite edilen ratlardan üç ayr kesit al nd. Bu kesitlerin birincisi önden kesici difller seviyesinden, ikincisi arkadan sert damak seviyesinden, üçüncü kesit. trakeal k k rdak seviyesinden al nd. Histopatolojik incelemeler GATA Haydarpafla E itim Hastanesi Patoloji Laboratuvar nda yap ld. Konka eksizyonundan sonra dokular hemen % luk tamponlu formalin içine konuldu. Her olgunun ön, arka konka ve trakea kesitleri ayr bloklar tarz nda haz rland. saat tespit edildi, rutin alkol, ksilen ve s v parafin takibinden sonra mikronluk parafin kesitler haz rlan p, hematoksileneosin ile boyand. fl k mikroskobu alt nda, her üç lokalizasyon da ayr ayr, mukozal ödemin fliddeti, epitel hücrelerinde silia kayb n n derecesi, intraepitelyal gland proliferasyon miktar, goblet hücre miktar, inflamatuar hücre infiltrasyonunun fliddeti ve mukoza kal nl yönünden de erlendirildi ve skorland. Skorlama semikantitatif olarak, her parametre için herhangi bir de ifliklik yoksa, hafif derecede de ifliklik varsa, orta derecede de ifliklik varsa, belirgin derecede de ifliklik varsa puan üzerinden yap ld. Sonuçlar Krusskal-Wallis ve Mann-Whitney U testi ile istatistiksel olarak test edildi. Tablo. Çal flma grubundaki ratlarda tespit edilen nazal mukozal de ifliklikler. De ifliklik Ön kesitlerde tespit edilen Arka kesitlerde tespit edilen Trakeal kesitlerde tespit edilen Mukozal ödem Silya kayb 7 ntraepitelyal bez art fl 7 Goblet hücre art fl nflamatuar hücre infiltrasyonu Epitelyal kal nl k artma Fibrozis Türk Otolarengoloji Arflivi / Turkish Archives of Otolaryngology, Cilt / Volume, Say / Number,

3 ikal Kortikosteroid Olan Budesonidin Rat Nazal Mukozas na Etkisi (Deneysel Çal flma) Tablo. Kontrol grubundaki ratlarda tespit edilen nazal mukozal de ifliklikler. De ifliklik Ön kesitlerde tespit edilen Arka kesitlerde tespit edilen Trakeal kesitlerde tespit edilen Mukozal ödem Silya kayb ntraepitelyal bez art fl nflamatuar hücre infiltrasyonu Bulgular Çal flma ve kontrol grubu ratlarda elde edilen bulgular tablolarda gösterildi (Tablo ve ; Resim ve ). Kontrol grubu ratlar n hiçbirinde goblet hücre art fl, fibrozis ve mukozal kal nl kta art fl tespit edilmedi. Resim. Çal flma grubundaki bir rat n ön kesitinde tespit edilen fibrozis (H/E x). Resim. Çal flma grubundaki bir rat n nazal kesitinde tespit edilen fliddetli inflamasyon (H/E x). Sonuçlar kontrol grubu ile karfl laflt r ld. Ödem, silyer kay p, intraepitelyal kay p aras nda anlaml l k yoktu (p<.). Fibrozis, ön kesitlerdeki mukozal kal nl ktaki art fl ile arka kesitlerdeki inflamatuar hücre infiltrasyonu, goblet hücre art fl ve silyer kay p anlaml idi (p>.). Tart flma Mygind ve ark. (97), nazal polipozisi olan hastan n ine 9 ay, sine ay süreyle µg/gün dozunda beklametazon dipropionat (BDP) uygulam fllar, istatistiksel olarak anlaml doku ödemi ve goblet hücre say s nda bir azalma tespit etmifllerdir. Lindquvist ve ark. (9), perennial riniti olan hastaya günde µg budesonid uygulam fl, ay sonunda atrofi, kandida geliflimi ve krutlanma aç s ndan de erlendirmifller, alt konkadan ald klar mukoza biyopsilerinde goblet hücreleri say s nda, inflamasyon miktar nda, bazal membran kal nl nda anlaml bir de ifliklik ve epitelyal metaplazi tes- Türk Otolarengoloji Arflivi / Turkish Archives of Otolaryngology, Cilt / Volume, Say / Number,

4 Güngör A ve ark. pit etmemifller, sadece lenfosit say s nda hafif derecede anlaml bir art fl gözlemifllerdir. Bende ve ark. (99), hastaya ay budesonid (BU) ve/veya beklametazon dipropionat kullanm fl, hastaya hiçbir ilaç kullanmam fllar, Kisselbach bölgesinden ald klar biyopsilerde inflamasyon, bazal membran kal nl, fibrozis ve yass epitel metaplazisini karfl laflt rm fllar, çal flma ve kontrol grubu aras nda anlaml bir fark elde edememifllerdir. Çal flmam zda rat mukoza kesitlerinde dene- in ünün ön kesitlerinde fibrozis gözledik. Kontrol grubunda fibrozis yoktu. Fark anlaml idi (p<.). Steinsvag ve ark. (99), çal flma grubuna beklametazon dipropiyonat (BDP), flutikazon dipropionat (FDP), flinosolid (FL), BU, kontrol grubuna ise fosfat tamponlu serum fizyolojik kullanm fllar, benzalkonyum klorür içeren preparatlar n uyguland doku yüzeylerindeki silya yap s n n gün sonra tamamen ortadan kalkt n tespit etmifllerdir. Silya ve bazal cisimcikler nadiren gözlenmekte, stromada hücre ve nükleer membranlarda yer yer k r lma ve ayr lmalar mevcuttu. Morfolojik de iflikliklerin olas sebebi koruyucu olarak kullan lan benzalkonyum klorür (BZC) olarak öne sürülmüfltür. n vivo çal flmalardan mukosilyer transport mekanizmas ve verilen preparat n burun iç membranlar na da larak dilüe olmas gibi burnun koruyucu mekanizmalar sayesinde bu toksik etki daha da azalmaktad r. Berg ve ark. (997), intranazal olarak gün süre ile burun kavitesinin bir taraf na su bazl BU, di- er taraf na %.9 luk serum fizyolojik uygulam fllar, mukozada herhangi bir anlaml histolojik de iflikli- e rastlamam fllar, lateral nazal duvar ve septumu kaplayan çok katl epiteli normal kal nl kta bulmufllar, hücrelerin apikal yüzeylerinin silya ile kapl oldu u, silya dokusunun s k s k goblet hücre a zlar ile kesintiye u rad n tespit etmifllerdir. 7 Hoffman ve ark. (99), silyer aktiviteyi de erlendirmek için iki topikal steroid (budesonid ve flutikazon propionat) ile iki topikal antihistamini i (azelastin ve levokabastin) insan mukozas nda orta konka üzerinde karfl laflt rm fllard r. BZC içeren flutikazon propionat, azelastin, levokobastinli burun spreylerinin konsantrasyonuna ba l olarak silyer vuru frekans n azaltt, hatta geri dönüflümsüz olarak silyer fonksiyonu ortadan kald rd gösterilmifltir. BZC içermeyen budesonid, dakika sonra düzelen silyer vuru fonksiyonunda geri dönüflümlü bir azalmaya sebep olmufltur. Pipkorn ve ark. (99), intranazal budesonid kullanan perenial veya vazomotor rinit olgusunu. y l boyunca takip etmifller, plazma bazal kortikosteroid seviyesinde de ifliklik olmam fl, preparat n sistemik etkiye sahip olmad ifade edilmifltir. Biyopsi örneklerinde tespit edilen plazma hücrelerinin say s ndaki ve enflamasyon belirtilerindeki azalman n istatistiksel anlam tafl mad gösterilmifltir. 9 Çal flmam zda su bazl budesonid etken maddeli sistemik etkisi düflük bir preparat olan Rhinocort sprey gün süreyle kullan l p ayr lokalizasyonda de erlendirildi. Steinvag (99), Berg (997) 7 ve Hoffmann n (99) çal flmalar ile uyumlu olarak silyer hücre kayb na ve morfolojik de iflikli e rastlanmad. Lindquvist (9) ve Pipkorn un (99) 9 çal flmalar ile uyumlu olarak intraepitelyal gland oluflumu ve goblet hücre say s ndaki art fl bak m ndan belirgin bir farkl l k gözlenmedi. Bende ve ark. n n (99) yapt klar uzun süreli çal flma ile uyumlu olarak ön kesitlerinde istatistiksel olarak anlaml fibrozise rastlanmad (p<.). Sonuç olarak budesonidin nazal mukozada harabiyete, atrofiye veya anlaml herhangi bir de iflikli e yol açmad, silyer kayba neden olmad, mukozan n normal yap s n bozmad, rinitlerde rahatl kla kullan labilece i tespit edildi. Kaynaklar. Bende M, Lindqvist N, Pipkorn U. Effect of a topical glucocorticoid, budesonide, on nasal mucosal blood flow as measured with Xe wash-out technique. Allergy 9; (7): -.. Mygind N. Glucocorticosteroids and rhinitis. Allergy 99; (7): Mygind N, Sorensen H, Pedersen CB. The nasal mucosa during long-term treatment with beclamethasone dipropionate aerosol. A light- and scanning electron microscopic study of nasal polyps. Acta Otolaryngol 97; (-): 7-.. Lindqvist N, Balle VH, Karma P ve ark. Long-term safety and efficacy of budesonide nasal aerosol in perennial rhinitis. A - month multicentre study. Allergy 9; (): Bende M, Mark J. Long-term effects of topical corticosteroids in the nose. J Laryngol Otol 99; (9): -. Türk Otolarengoloji Arflivi / Turkish Archives of Otolaryngology, Cilt / Volume, Say / Number,

5 ikal Kortikosteroid Olan Budesonidin Rat Nazal Mukozas na Etkisi (Deneysel Çal flma). Steinsvag SK, Bjerknes R, Berg OH. Effects of topical nasal steroids on human respiratory mucosa and human granulocytes in vitro. Acta Otolaryngol 99; (): Berg OH, Lie K, Steinsvag SK. The effects of topical nasal steroids on rat respiratory mucosa in vivo, with special reference to benzalkonium chloride. Allergy 997; (): 7-.. Hoffman T, Wolf G, Koidl B. Effect of topical corticosteroids and topical antihistaminics on the ciliated epithelium of human nasal mucosa in vitro. HNO 99; (): Naclerio RM, Creticos R, Norman PS ve ark. ntranasal steroids suppress the seasonal rise in antigen spesific ge. J Allergy Clin mmunol 99; 7( Pt ):. letiflim Adresi: Dr. Atila Güngör GATA Haydarpafla E itim Hastanesi Kulak Burun Bo az Klini i Üsküdar 7 STANBUL Tel: () Faks: () 7 e-posta: atilagungor@ixir.com Türk Otolarengoloji Arflivi / Turkish Archives of Otolaryngology, Cilt / Volume, Say / Number, 7