TIBBİ DOKÜMANTASYON VE SEKRETERLİK

Transkript

1 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ TIBBİ DOKÜMANTASYON VE SEKRETERLİK TIBBİ DOKÜMANTASYONA GİRİŞ ÖĞR. GÖR. DR. AYSU KURTULDU

2 HASTANE VE HASTANE TÜRLERİ Hastanenin tanımı Hastanelerin işlevleri Hastanelerin özellikleri Hastanelerin sınıflandırılması Hastanelerin organizasyon yapıları Kamu-özel Ortaklığı 1

3 HASTANE Hasta ve yaralıların, hastalıktan şüphe edenlerin ve sağlık durumunu kontrol ettirmek isteyenlerin, ayaktan veya yatarak müşahade, muayene, teşhis, tedavi ve rehabilite edildikleri, aynı zamanda doğum yapılan kurumlardır (YTKİY) Dinamik, değişken bir çevre içinde aldıkları girdileri dönüştürme sürecinden geçirerek çıktılarının önemli bir kısmını aynı çevreye veren, geri bildirim mekanizmasına sahip sistemlerdir (Sistem Yaklaşımı Açısından). 2

4 HASTANE Girdiler Çıktılar Hasta Sağlık Çalışanı Tıbbi Bilgi Malzeme Teknoloji Sermaye Tedavi edilmiş Hastalar Ar-Ge sonuçları Toplum sağlığına katkı Eğitimler sonucu gelişim 3

5 HASTANE Tedavi hizmeti sundukları için tıbbi kuruluş, Ekonomik ilkeler nedeniyle işletme, Sağlık personelinin eğitiminde rol oynadığı için eğitim kurumu Tıbbi araştırmalar nedeniyle araştırma kurumu Ödeme gücüne sahip olmayan bireylere hizmet sunduğu için sosyal kurum Belirli bir sosyal bölgeye hizmet edildiği için toplumsal kurum Devlet denetimi nedeniyle kamu kuruluşu Kısmen veya tamamen toplum yararı gözetildiği için hayır kurumu dur 4

6 HASTANELERİN İŞLEVLERİ TEDAVİ HİZMETLERİ En eski ve temel işlevdir. Hasta ve yaralılar ayaktan veya yatarak hastanelerden tanı ve tedavi hizmeti alırlar. 5

7 HASTANELERİN İŞLEVLERİ KORUYUCU VE GELİŞTİRİCİ SAĞ. HİZ. Hastaneler tedavi edici sağlık hizmetleri yanında koruyucu sağlık hizmetleri de sunmaktadır. Hastaneler ayrıca, alkol, sigara, uyuşturucu gibi sağlığa zararlı alışkanlıklara karşı mücadelede etkin rol oynamaktadır, ayrıca dengeli beslenme, gebe ve bebek bakımı gibi hizmetlerle toplum sağlığının geliştirilmesine katkı sağlar. 6

8 HASTANELERİN İŞLEVLERİ EĞİTİM Hasta ve yakınlarının eğitimi, Stajyerlik ve tıpta uzmanlık sebebiyle hastanede bulunan öğrencilerin eğitimi, Hastane personellerine verilen hizmet içi eğitimler, Sağlık konuları hakkında kamuoyunu bilgilendirmeye yönelik verilen eğitimler. 7

9 HASTANELERİN İŞLEVLERİ ARAŞTIRMA Yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi, teknolojik gelişime katkı sağlanması gibi nedenlerle sağlık bilimleri ve tıp alanında araştırmalar gerçekleştirilmektedir. Bunun yanı sıra hastaneler araştırmalara sponsorlukta yapmaktadır. 8

10 HASTANELERİN ÖZELLİKLERİ Hastaneler hizmet organizasyonudur: Hizmetler, soyuttur, bölünemezler. Soyut olma özelliği sebebiyle envanter yapılamaz veya depolanamaz. Hizmet üreten işletmeler emek yoğun işletmelerdir. Hizmetler üretildiği anda tüketilir ve hizmeti üreten kişi ile hizmet birbirinden ayrı düşünülemez. Hizmetlerde standardı sağlamak zordur. 9

11 HASTANELERİN ÖZELLİKLERİ Hastaneler karmaşık, açık, dinamik sistemlerdir: Hastaneler sistem içerisindeki en karmaşık ve büyük yapıya sahip organizasyonlardır. Aşırı uzmanlaşma ve işbölümünün olması, farklı eğitim düzeylerinden çalışanların ekip halinde işlerini yürütüyor olması, teknolojinin hızlı gelişim içerisinde olması gibi etkenler hastanelerin karmaşık organizasyonlar olmasına sebep olur. ayrıca sunulan sağlık hizmetleri doğrudan veya dolaylı olarak toplumu etkilediğinden ve toplumdaki birtakım değişiklikler ve gelişmelerin de sağlık hizmeti üzerinde etkisi olduğu düşünüldüğün hastanelerin açık sistem olduğu da kanıtlanmış olur. 10

12 HASTANELERİN ÖZELLİKLERİ Hastaneler Matriks Yapıdaki Organizasyonlardır: Matriks örgüt yapısında fonksiyonel yönetici ve proje yöneticisi olmak üzere iki yönetici bulunur. Hastanelerde tıp hizmetlerinden sorumlu olan başhekim fonksiyonel yöneticiye örnektir. Diğer yandan Hastanın tedavisini üstlenen hekim bir proje yöneticisidir. 11

13 HASTANELERİN ÖZELLİKLERİ 24 saat hizmet veren organizasyonlardır: Sağlık hizmetlerinin ertelenemez olması ve tüketiminin rastlantısal olması sebebiyle hastaneler 24 saat hizmet veren organizasyonlardır. Acil servisler ve yatan hasta birimleri kesintisiz olarak sağlık hizmeti sunmaya devam ederler. Bu sebeple hastanelerde nöbet ve vardiya usulüyle çalışma şekilleri mevcuttur. 12

14 HASTANELERİN ÖZELLİKLERİ 24 saat hizmet veren organizasyonlardır: Sağlık hizmetlerinin ertelenemez olması ve tüketiminin rastlantısal olması sebebiyle hastaneler 24 saat hizmet veren organizasyonlardır. Acil servisler ve yatan hasta birimleri kesintisiz olarak sağlık hizmeti sunmaya devam ederler. Çalışanların önemli kısmı bayanlardan oluşur: 13

15 HASTANELERİN SINIFLANDIRILMASI Mülkiyetlerine göre Eğitim statüsüne göre Hizmet türüne göre Büyüklüklerine göre Hastaların yatış süresine göre Akreditasyon durumuna göre Dikey bütünleşme basamağına göre 14

16 HASTANELERİN SINIFLANDIRILMASI MÜLKİYETİNE GÖRE Hangi kurum veya kuruluşa ait olduklarına ve kurum ve kuruluşların niteliğine göre sınıflandırılır. Mülkiyetlerine göre hastaneler kamu ve özel olarak ikiye ayrılmaktadır. Sağlık bakanlığı, üniversite, milli savunma bakanlığı ve belediye hastaneleri kamu; özel kişi ve kuruluşlara ait hastaneler, vakıf üniversitesi hastaneleri ise özel hastanelere örnektir.. 15

17 HASTANELERİN SINIFLANDIRILMASI EĞİTİM STATÜSÜNE GÖRE Eğitim hastaneleri ve eğitim amaçlı olmayan hastaneler olarak ikiye ayrılır. Sağlık bakanlığına bağlı eğitim ve araştırma hastaneleri ve üniversite hastaneleri eğitim amaçlı hastanelerdir. Eğitim amacı olmayan hastaneler, geleneksel teşhis ve tedavi hizmetlerini sağlamanın yanı sıra sınırlı ölçüde (staj) eğitim hizmeti verirler.. 16

18 HASTANELERİN SINIFLANDIRILMASI HİZMET TÜRÜNE GÖRE Hizmet türüne göre hastaneler genel hastaneler ve özel dal hastaneleri olmak üzere ikiye ayrılır. Genel hastaneler, her türlü vakanın kabul edildiği hastanelerdir. Özel dal hastaneleri ise, belirli cinsiyet veya belirli hastalık türüyle sınırlı olarak hizmet verir. Onkoloji hastaneleri, Kadın doğum ve çocuk hastaneleri, psikiyatri hastaneleri.. 17

19 HASTANELERİN SINIFLANDIRILMASI BÜYÜKLÜKLERİNE GÖRE Her ne kadar personel sayısı, yatılan gün sayısı gibi kriterler kullanılsa da büyüklüklerine göre sınıflandırmada kullanılan en yaygın ölçüt yatak sayısıdır. Yatak sayısı bakımından hastaneler 25, 50, 100, 200, 400, 600, 800 ve üstü yataklı hastaneler olarak sınıflandırılır. 18

20 HASTANELERİN SINIFLANDIRILMASI HASTALARIN YATIŞ SÜRESİNE GÖRE Yatış sürelerine göre hastaneler kısa süreli kalınan hastaneler ve uzun süreli kalınan hastaneler olarak ikiye ayrılır. Akut bakım hastanelerinde genellikle 30 günden az, kronik bakım hastanelerinde (psikiyatri hastaneleri, kemik hastalıkları hastaneler vb.) ise 30 günden fazla süreli yatış gerekmektedir. 19

21 HASTANELERİN SINIFLANDIRILMASI AKREDİTASYON DURUMUNA GÖRE Akredite edilen ve akredite edilmeyen hastaneler olarak ikiye ayrılır. Akreditasyon kurumu tarafından belirlenen standartlara uygunluğu saptanan hastaneler akredite edilen hastanelerdir. Hastanenin finansal yapısı, imajı ve saygınlığı için önem arz eder. 20

22 HASTANELERİN SINIFLANDIRILMASI DİKEY BÜTÜNLEŞME BASAMAĞINA GÖRE Birinci basamak hastaneler, İkinci basamak hastaneler, Üçüncü basamak hastaneler. 21

23 HASTANELERİN SINIFLANDIRILMASI BÖLGE SAĞLIK PLANLAMASI MODELİ A1 grubu genel hastaneler: Bakanlığın ilgili mevzuatına göre en az beş branşta eğitim yetkisi verilmiş, buna göre eğitim kadrolarını tamamlamış, üçüncü basamak tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinin verildiği, eğitim ve ar-ge faaliyetlerinin yürütüldüğü, aynı zamanda uzman ve yan dal uzman tabiplerin yetiştirildiği genel dal yataklı tedavi kurumlarıdır. A1 grubu dal hastaneleri: Eğitim ve ar-ge faaliyeti veren, hizmet verdiği uzmanlık dalıyla ilgili 3. Basamak yoğun bakım veya yeni doğan yoğun bakım ünitesi bulunan, 3. Seviye acil servis hizmeti bulunan, bünyesinde eğitim planlama ve koordinasyon kurulu oluşturulabilecek hastanelerdir. 22

24 HASTANELERİN SINIFLANDIRILMASI BÖLGE SAĞLIK PLANLAMASI MODELİ A2 grubu genel hastaneler: Bölge sağlık merkezi statüsündeki illerde veya bu merkezlere bağlı illerde faaliyet gösteren, eğitim ve araştırma statüsü bulunmayan ikinci basamak yataklı sağlık statüsünde faaliyet gösteren hastanelerdir. Dahiliye, genel cerrahi, kadın hastalıkları ve doğum, çocuk hastalıkları olmak üzere en az 4 branşın her birinden 6 ve üzeri uzman tabip bulunması gerekir. A2 grubu özel dal hastaneleri: Eğitim ve araştırma statüsünde olmayan tüm dal hastaneleridir. 23

25 HASTANELERİN SINIFLANDIRILMASI BÖLGE SAĞLIK PLANLAMASI MODELİ B grubu genel hastaneler: İl merkezinde veya ilçelerde faaliyet gösteren, 24 saat esasına dayalı olarak dahili branş acil havuz nöbeti ve cerrahi branş acil havuz nöbeti tutulan, bünyesinde 2. Seviye acil servis ve 2. Basamak yoğun bakım ünitesi bulunan hastanelerdir. C grubu genel hastaneler: İlçelerde faaliyet gösteren, bünyesinde dört ana branşta uzman tabip bulunan ve diğer branşlardan en az 2 sinden uzman tabip bulunan, 1. Basamak yoğun bakım ünitesi ve 1. Seviye acil servisi olan hastanelerdir. 24

26 HASTANELERİN SINIFLANDIRILMASI BÖLGE SAĞLIK PLANLAMASI MODELİ D grubu genel hastaneler: İlçelerde faaliyet gösteren en az 25 hasta yatağı bulunan genel hastanelerdir. 4 ana branşta her biri için en az 1 uzman tabip planlaması yapılmış olmalıdır. Aile hekimi dahil olmak üzere birden fazla uzman tabibin mevcut olması gerekir. Ameliyathane, ameliyat sonrası bakım odası, diş polikliniği, doğumhane, monitörlü gözlem odası bulunmalıdır. E grubu hastaneler: Hasta yatağı sayısı 25 in altında olan entegre ilçe hastaneleridir. Teşhis ve tedavi hizmetleri ile birlikte birinci basamakta sunulan sağlık hizmetlerinde aynı yapı içinde sunulduğu sağlık tesisleridir. E-1, E-2 ve E-3 grubu olarak 3 alt gruba ayrılır. 25

27 HASTANELERİN ORGANİZASYON YAPISI ÜNİVERSİTE HASTANELERİ Üniversite hastanelerinin organizasyon yapılarında standart bulunmamaktadır. Bazı hastanelerde Başhekimler direkt rektörlüğe bağlı çalışırken bazı hastanelerde tıp fakültesi dekanlığına bağlı olarak görev yapılmaktadır. 26

28 HASTANELERİN ORGANİZASYON YAPISI ÖZEL HASTANELER Özel Hastaneler Yönetmeliği ne göre özel hastanelerde tıbbi, idari ve teknik hizmetler bir mesul müdürün sorumluluğunda yürütülür. Mesul müdürün hekim olma zorunluluğu vardır. Mesul müdür özel hastanenin idari, tıbbi ve teknik hizmetlerini mevzuata uygun olarak idare ederken, bakanlık ve müdürlükle olan bütün işlemlerin birinci dereceden sorumlusudur. 27

29 HASTANELERİN ORGANİZASYON YAPISI SAĞLIK BAKANLIĞI HASTANELERİ Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerin etkili ve verimli bir şekilde yönetilebilmesi ve verilen hizmet kalitesinin arttırılabilmesi için il düzeyinde Kamu Hastane Birlikleri kurulmuştur. Kamu Hastane birliklerinin başında Genel Sekreter bulunmaktadır. Birliğe bağlı hastaneler hastane yöneticisi tarafından yönetilir. Başhekimlik, idari ve mali işler ile sağlık bakım hizmetleri müdürlükleri, otelcilik hizmetleri müdürlükleri** 28

30 SAĞLIK SEKTÖRÜNDE YENİ MODEL KAMU-ÖZEL ORTAKLIKLARI Kamu özel ortaklıkları; yetki ve sorumlulukların, maliyet ve risklerin, gelir ve yararların, optimum oranlarda kamu ve özel sektör tarafından paylaşıldığı düzenlemelerdir 29

31 SAĞLIK SEKTÖRÜNDE YENİ MODEL KAMU-ÖZEL ORTAKLIKLARI Bu modelle, projesi devletçe hazırlanan hastane gibi tesislerin devletin gösterdiği arsaya, finansmanı tamamen gerçek kişiler veya özel sektör kurumlarınca sağlanarak inşa edilmesi ve gerekli teçhizatla donatılması, sonrada hastanelerin azami 49 yıllığına devlete kiralanmasıdır. 30

32 SAĞLIK SEKTÖRÜNDE YENİ MODEL KAMU-ÖZEL ORTAKLIKLARI 31

33 SAĞLIK SEKTÖRÜNDE YENİ MODEL KAMU-ÖZEL ORTAKLIKLARI Bu modelle yapılan hastanenin mülkiyeti kamuya ait olacaktır Bu modelle oluşturulacak sağlık kentlerinde hastaneler, laboratuvarlar, ar-ge merkezleri, teknoparklar, sosyal tesisler, acil servis, yoğun bakımlar, atık yönetimi birimleri, otel, AVM ve peyzaj alanlarının olması planlanmaktadır. 32

34 auzef.istanbul.edu.tr 33