DIŞ TİCARET. Kıbrıs ın kuzey kesiminde Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınma ve Bilişim Sektör Programı EuropeAid/127043/C/SER/CY. 21 Mayıs 2013, KTSO

Transkript

1 1 Kıbrıs ın kuzey kesiminde Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınma ve Bilişim Sektör Programı EuropeAid/127043/C/SER/CY DIŞ TİCARET 21 Mayıs 2013, KTSO

2 Dış Ticaret / Uluslararası Ticaret Nedir? 2

3 Dış Ticaret / Uluslararası Ticaret Nedir? 3 En az iki ülke Ürün Dış ticaret kuralları Belgeler Araçlar Para «Ülkelerarası yapılan ticaret»

4 Nasıl İthalatçı/İhracatçı Olunur? 4 Ürün Alıcı / Satıcı Kayıt İzin

5 İhracat / İthalat Yapmaya Hazır Mısınız? 5 Ürününüz ihracata uygun mu? Hedef Pazar araştırması yaptınız mı? Üretim kapasiteniz yeterli mi? Maliyet & fiyat hesabı yaptınız mı? Pazarlama araçlarınız var mı? (broşür, CD, web ) Kalite / Standart Belgeleri gerekiyor mu / var mı? Ürünün ithalatı için gerekli koşullar sağlanabilecek mi? Paketleme / ambalaj /saklama koşullarını yerine getirebilecek misiniz? İşlemleri yürütebilecek çalışanınız / aracınız var mı? Nakliye ve sigorta imkanları var mı? Koşulları uygun mu? Sözleşme yaptınız mı?

6 Dış Ticaret Şekilleri 6 İşin kapsamına ve kullanılan metoda göre İthalat İhracat Geçici ithalat/ihracat Dahilde işleme Entrepot/re-export Transit ticaret Serbest Bölge Paralel ticaret Inter-firm (şirketler arası) Intra-firm (şirket içi) Inter-industry (sektörler arası) İntra-industry (sektör içi)

7 Dış Ticaret Şekilleri 7 Sektör içi (intra-industry) ticaret: halihazırda bir ülkede üretilen ürünlerin benzerlerinin başka ülkelerle ticareti (arabalar, makineler, tarım ürünleri gibi) Şirket içi (intra-firm) ticaret: çok uluslu bir işletmenin kolları ve/veya iştirakleri arasında yapılan ticaret. (franchise, şubeler gibi) Şirketlerarası (Inter-firm) ticaret: Farklı ürünler sunan farklı şirketler arasında yapılan ticaret. (hammadde, aksesuar gibi) Sektörlerarası (Inter-industry) ticaret: Genellikle birtakım kaynakların eksikliği sebebiyle (teknoloji, hava şartları, hammadde, işgücü gibi) farklı iki ülkede üretilmeyen iki ürünün karşılıklı ticareti. (yakıt & meyve, cd & buğday gibi)

8 Dış Ticaret Şekilleri 8 Peşin (cash/in advance/prepayment/cash before delivery) Mal bedeli ihracatçıya fiili ihracattan önce ödenir. Sevkiyat bunu müteakip yapılır. Konsinyasyon/Konsinye ticaret Malın yurt dışına gönderildikten sonra satıldıkça bedelinin ödenmesi yöntemidir. Konsinye ihracat izni, sözleşme gerekir. Malın mülkiyeti, kesin/nihai satışı takiben kesilecek fatura ile değişir. İhracatçının bu bilgiyi kaydettirmesi ile izninden düşülür. Şartlar ülkeye göre değişebilir. Açık hesap İhracatçı ile ithalatçı arasında belgeye ve teminata bağlanmadan, anlaşılan vadelerde yapılan ödeme şeklidir. Yine de bir sözleşme yapılması gerekir.

9 Dış Ticaret Şekilleri 9 Mal Karşılığı (cash against goods) Mal bedeli, mal teslim alındıktan sonra ödenir. Sevkiyattan sonra ihracatçı, sevk dökümanlarını doğrudan veya bir banka aracılığı ile ithalatçıya gönderir. Belge/Vesaik Karşılığı (cash against documents/documentary collections) Mal bedeli, sevkiyattan sonra ödenir. Sevkiyat ile alakalı evraklar banka aracılığı ile ithalatçıya gönderilir. Banka bedeli ithalatçıdan tahsil ettikten sonra evrakları (ithalatçıya) teslim eder.

10 Dış Ticaret Şekilleri 10 Kabul Kredili (acceptance credit) Mal bedelinin belirli bir vadede ödenmesini taahhüt eden ve bu ödemeye bir poliçenin araç olduğu ödeme şeklidir. - Kabul Kredili Akreditif : Uluslararası kurallara ve mevzuata göre açılan akreditiflerde sevk belgelerinin, bu belgelerle birlikte sunulan poliçenin ithalatçının bankası veya muhabir bankaca kabulünü takiben serbest bırakılarak bedellerin poliçe vadesinde ödenmesine imkan veren bir ödeme şeklidir. - Kabul Kredili Vesaik Mukabili : Bankanın sevk belgelerini bu belgelere ekli poliçenin ithalatçı kabulünü takiben ithalatçıya teslim etmesinden sonra poliçe vadesinde mal bedelinin ihracatçıya ödendiği bir ödeme şeklidir. - Kabul Kredili Mal Mukabili : İhraç edilen malın bedelinin malın ithalatçı teslim alınmasından ve poliçeyi kabul etmesinden sonra poliçe vadesinde ödemenin gerçekleştiği bir ödeme şeklidir.

11 Dış Ticaret Şekilleri 11 Akreditif (L/C Letter of Credit) - ithalatçının verdiği talimat doğrultusunda, - ithalatçının çalıştığı bankanın - belirli bir meblağa kadar - ve belirli bir vade için - istenilen koşulların yerine getirilmesi - ve ihracatçı ihraç edilen malların ihracına ilişkin belgelerin ibraz edilmesi karşılığında - ihracatçıya ödeme yapılacağını taahhüt eden ödeme şeklidir.

12 Akreditif Şekilleri 12 Kabilirücu (Cayılabilir-Revocable) ve Gayri Kabilirücu (Cayılamaz-Irrevocable ) Malların transferi ve belgelerin ihracatçı muhabir bankaya ibraz edilmesinden önce akreditifin şartlan değiştirilebilir veya iptal edilebilir. İhracatçının akreditifte yer alan şartlan tamamen yerine getirmesi halinde, akreditifi açan banka ödeme yapılır. (at sight, vadeli) Teyitli (Confirmed) ve Teyitsiz (Unconfirmed) Satıcının açılacak akreditifin sadece amir bankanın ödeme taahhüdü altında olması ile yetinmeyerek kendi ülkesindeki veya başka bir ülkedeki diğer bir bankanın da taahhüdünü istemesi durumda teyitli akreditif Evraklar teyit bankasına da ibraz edilir, teyit için ayrıca banka komisyonu alınır. Yalnızca gayrikabilirücu akreditifler teyitli çılabilir. Akreditifli ödemelerde önemli olan belgelerdir, mallar değil

13 Akreditif Şekilleri 13 Rotatif-Döner Akreditif Alıcı ile satıcı arasında süreklilik gösteren bir alım-satım anlaşmasının olması durumunda kullanılır. Her yükleme için ayrı ayrı akreditif açılması yerine kararlaştırılan süre boyunca yapılacak tüm yüklemeleri kapsamak üzere tek bir akreditif açtırılır. Akreditif otomatikman yenilenerek kullanılabilir hale gelir. Genellikle aynı cins malı tek bir ihracatçıdan kısım kısım ithal eden ithalatçı açılır. (kümülatif veya kümülatif olmayan) Red-Clause (Kırmızı Şartlı/Peşin Ödemeli) Malların hazırlaması için ön finansman ihtiyacının olduğu durumlarda, akreditif tutarının bir kısmı veya tamamı malların sevkiyatından önce satıcıya peşin olarak ödenir.

14 Akreditif Şekilleri 14 Green-Clause (Yeşil Şartlı) Akreditifler İhracatçının mallan sevk etmesinden önce akreditiften tahsilat yapmasına olanak tanınmaktadır. Ancak bu peşin ödemeler, malların mülkiyetini bankaya devreden ambar teslim makbuzları ile garanti altına alınmaktadır. Devredilebilir (Transferable) Devredilebilir akreditiflere ilk lehdarın malın asıl satıcısı veya üreticisi değil de komisyoncusu/aracısı olduğu durumlarda başvurulmaktadır. Bu aracı firmalar ihraç malını kendi üretmeyip, bu malı üreten veya temin eden ikinci lehdara veya lehdarlara ihraç imkanı sağlamakta, yeterli parasal güce sahip olmadıkları veya banka kredisi sağlayamadıkları durumlarda bir finansman aracı olarak devredilebilir akreditifleri tercih etmektedirler.bir akreditif, amir banka sadece açık bir biçimde "devredilebilir" olarak adlandırıldığı takdirde devir yapılabilir.

15 Akreditif Şekilleri 15 Karşılıklı (Back-To-Back) İhracatçı ihraç ettiği mallan kendisi üretmiyorsa ve yurtdışındaki bir üreticiden satın alıyorsa kullanılabilir. İhracatçı yabancı üretici lehine bir akreditifin açılması için bankasına talimat verir. Bankasına teminat olarak da nihai ithalatçının kendisi lehine açtığı akreditifi gösterir. Re-export işlemlerinde karşılıklı akreditif kullanılmaktadır. Bu noktada bir ithalat akreditifin karşılığını diğer bir ihracat akreditifi teşkil etmektedir. Reeksportta ihracatçı, bir ülkeden almış olduğu bir malı diğer bir ülkeye satacaktır. Malı ithal ederken akreditif açar aynı zamanda aynı malı satacağı ülkedeki ithalatçı da kendisi için bir akreditif açılır. Bu durumda ihracatçının bankasında bir depo hesabı oluşur. İhracat bedeli döviz yurda geldiğinde, ithal bedeli tahsil olduktan sonra, kalan kısım ihracatçıya ödenir.

16 Akreditif Şekilleri 16 Garanti Akreditifi (Teminat Akreditifi /Stand-by Credits) Ödeme şeklinden çok, bir tür garantidir. Taraflar arasında yapılan sözleşmelerde (genellikle müteahhitlik sözleşmeleri), taraflardan birisinin (müteahhit firma) yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda, diğer tarafın (işveren) garanti olarak bir teminat istemesi sonucu teminat göstermek için bankalarca müteahhit taraf adına açılan kredilerdir. İbraz edilen belge, sevk belgesi olmayıp. garanti konusu işlemin yerine getirilmediğini gösterir belgedir.

17 Akreditif (L/C) 17 Alıcı/İthalatçı (Applicant) Ödeme için cycle 1 Satınalma & satış anlaşması Satıcı/İhracatçı/Lehdar (Beneficiary) L/C başvurusu 2 L/C ihbarı 4 Amir Banka (Issuing Bank) 3 Muhabir Banka (Advising Bank) Akreditif ihbarı ve teyiti Teyit Bankası (Confirming Bank)

18 Akreditif (L/C) 18 Akreditif Açma Teklif Mektubu..\..\..\..\1.8.2.TrainingConsultancy\Akreditif Açma Teklif Mektubu.htm

19 Dış Ticaret Şekilleri 19

20 Dış Ticaret Şekilleri 20 İhracat Ürün veya servisin başka ülkeye satılması (dışsatım) İthalat Ürün veya servisin başka ülkeden satın alınması (dışalım) Geçici ithalat/ihracat Ürünün bir miktar teminatla, kısmi veya tamamen vergisiz olarak belirli bir süre için bir ülkeden başka ülkeye sevki ve kullanımı sonunda geri gönderilmesidir. Özel izin ve evraklar (ATA karnesi gibi) gerekir. Dahilde işleme İhraç edilmesi planlanan malların üretiminde kullanılacak olan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul, ara malı veya ambalaj malzemelerinin; ihracat taahhüdünde bulunmak şartıyla Dahilde İşleme İzin Belgesi/izni alarak Gümrük vergilerinden muaf olarak ithal edilmesidir.

21 Dış Ticaret Şekilleri 21 Re-export/entrepot İthal edilen ürünün, herhangi bir işleme tabi tutulmaksızın başka bir alıcıya satılmasıdır. Ürünün fiziki olarak (2.) ülkeye girişi şart değildir. Transit ticaret Bir ürünün A ülkesinden B ülkesine ihracatında 3. bir ülkenin kullanılmasıdır. Ürünün mülkiyeti değişmez. Serbest Bölge Bir ülkede bulunan serbest bölge(ler) ile diğer bölgeler arasında dış ticaret kuralları geçerlidir. Yapılan ticaret, ithalat/ihracat olarak değerlendirilir ve vergilendirilir (veya vergilendirilmez). Paralel ticaret Belli bir ülkede satışı için üretilen bir ürünün, bu ülke dışında bir ülkeye satışıdır. İthalatçı, ürünün o ülkedeki distributörü dışındaki bir ithalatçı olacaktır.

22 Dış Ticaret Şekilleri 22 İkili ticaret anlaşmaları Bölgesel ticaret anlaşmaları

23 Serbest Ticaret Bölgeleri 23

24 AB ve İthalat Uygulamaları 24 Gerekli Evraklar -fatura, paket listesi, nakliye, sigorta, beyanname Vergiler -sektöre /ürünün menşeine / ihracatçı ülkeye göre Standart / sağlık / güvenlik / menşe kuralları & belgeleri Ambalaj ve etiketleme Sınırlamalar / kotalar İkili anlaşmalar İstatistikler / bilgi kanalları

25 Teslim Şekilleri 25 Tarafların sorumluluklarının kapsamı nedir? Sorumlulukların yerine getirildiği nasıl anlaşılacak? Riskler nasıl dağıtılacak? Kayıp ve zarar halinde ne yapılacak? «Teslimat» nasıl gerçekleşecek?

26 Teslim Şekilleri 26 İşyerinde Teslim / Ex Works (EXW) Taşıyıcıya Masrafsız / Free Carrier (FCA) Gemi Doğrultusunda Masrafsız / Free Alongside Ship ( FAS) Gemide Masrafsız / Free On Board (FOB) Masraflar ve Navlun / Cost and Freight (CFR) Masraflar, Sigorta ve Navlun / Cost,İnsurance And Freight (CIF) Taşıma Ödenmiş Olarak / Carriage Paid To (CPT) Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak / Carriage and Insured Paid To (CIP) Terminalde Teslim / Delivered At Terminal (DAT) Belirlenen Yerde Teslim / Delivered At Place (DAP) Gümrük Vergileri Ödenmiş Olarak / Delivered Duty Paid (DDP)

27 Teslim Şekilleri 27 «E» Grubu Satıcı malları alıcıya işyerinden (fabrikadan) alıcıya teslim eder. Bundan sonraki tüm sorumluluk ve giderler alıcıya aittir. (EXW) «F» Grubu Satıcı malları alıcının belirttiği taşımacıya teslim eder. (FCA, FAS, FOB) «C» Grubu Satıcı taşıma, sigorta gibi bir kısım giderleri üstlenir. Yüklemeden sonra doğacak ek harcamalar alıcıya ait olacaktır. (CFR, CIF, CPT, CIP) «D» Grubu Mallar, belirlenen varış noktasına kadar satıcının sorumluluğundadır. (DAF,DES,DUQ,DDU,DDP)

28 Teslim Şekilleri 28

29 İhracat Evrakları 29 Satış sözleşmesi veya Proforma fatura Ticari fatura (Invoice / Commercial invoice) Koli/çeki/paket listesi (Packing list) Konşimento (Bill of Lading, Airwaybill vs.) Menşe şahadetnamesi (Certificate of Origin) İhracat izni Sipariş/satınalma emri (purchase order) İthalat izni Beyanname Ordino Sigorta poliçesi Analiz, sağlık, standart vs. belgesi

30 İhracat Evrakları 30 Proforma Fatura..\..\..\..\1.8.2.TrainingConsultancy\Proforma Invoice Sample.xlsx Konşimento..\..\..\..\1.8.2.TrainingConsultancy\konsimentolar-ornek.pdf Paket Listesi..\..\..\..\1.8.2.TrainingConsultancy\packinglist.xlsx Menşe Belgesi..\..\..\..\1.8.2.TrainingConsultancy\MenseFaturaornekler.PDF..\..\..\..\1.8.2.TrainingConsultancy\KTSObelgeornekler.pdf Beyanname Ordino Sağlık Sertifikası

31 Dış Ticarette «Risk» 31 Güven Ödeme Piyasa Nakliye Gümrükleme Dönemsel Uygulamalar Ürün İletişim

32 «Risk»i nasıl minimize edersiniz? 32! Araştır, araştır, araştır! Git ve gör! Çevreni, iş ağlarını kullan! Düzgün sözleşme yap! Haberleri izle/oku! Yasaları ve tüzükleri oku! Haklarını öğren! Ürününü tanı Yasal riskler Vergi Fikri / sınai haklar (IPR) Para birimi Sözleşmeler Distribütörluk anlaşmaları İade/tazmin politikaları Finansal riskler Kredi Transfer Kurlar Lojistik riskler Paketleme Sigort Depolama Dağıtım

33 E-Ticaret 33 Ne işe yarar? Bilgilenme, araştırma Buluşma Ödeme Teslimat Satış sonrası hizmetler Ne sağlar? Hız Tasarruf Verimlilik Düşük maliyet Sınırsız piyasa Geniş rekabet alanı

34 İhracat Teşvikleri ve Destekler 34 Destekler Uluslararası standart veya sertifika belgesi alma Yurtdışında Pazar araştırması yapmak amacıyla Uluslararası fuarlara katılma Ürün patenti alma, endüstriyel tasarımların tescili, faydalı model belgesi alma Yurtdışında ürünlerin pazarlanmasına yönelik reklam yapma Yurtdışında satış yapma amacıyla ofis, depo, mağaza açma

35 İhracat Teşvikleri ve Destekler 35 Teşvik Primleri Narenciye ihracatı Patates ve tekstil ihracatı Navlun İadesi %30 katma değer ve/veya %40 katma değerli ürünlerin ihracatı

36 İhracat Teşvikleri ve Destekler 36 Kredi ve Faiz Desteği Sanayi, enerji, denizcilik, bilişim sektörlerinin finansmanı İstihdam endeksli faizsiz kredi desteği Esnaf ve hizmet sektörüne yönelik faiz destekli kredi programı Türk Eximbank kredileri Sanayi sektöründeki KOBİ lere proje destekli hibe programı Kalkınma Bankası kredileri Teşvik Yasası kapsamında verilen teşvikler («Teşvik Belgesi» ile)

37 Takip 37 İletişim Geri bildirim Satış sonrası hizmet Yeni ürünlerin duyurulması

38 38 Kıbrıs ın kuzey kesiminde Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınma ve Bilişim Sektör Programı EuropeAid/127043/C/SER/CY Bitti