Küçük Şeyler ÇOCUKLARDA KAZANILMASI GEREKEN TEMEL ALIŞKANLIKLAR EYLÜL AYININ KONUSU ADANA ANKARA BEYSUKENT GOP ORAN ÜMİTKÖY ANTALYA AYDIN AYDIN

Transkript

1 Küçük Şeyler EYLÜL AYININ KONUSU KÜÇÜK ŞEYLER ANAOKULU; ÜSTÜN DÖKMEN YAŞAM BOYU GELİŞİM VE EĞİTİM AKADEMİ- SİNİN BİR MARKASIDIR. İSTANBUL YÖNDER İZMİR YÖNDER BURSA YÖNDER DİDİM YÖNDER ADANA ANKARA BEYSUKENT GOP ORAN ÜMİTKÖY ANTALYA AYDIN AYDIN NAZİLLİ BARTIN BODRUM BURSA İNEGÖL NİLÜFER DENİZLİ ÇOCUKLARDA KAZANILMASI GEREKEN TEMEL ALIŞKANLIKLAR Beslenme Alışkanlığı Beslenme, tüm insanlar için yaşam kaynağıdır. Doğumdan birkaç saat sonra anne sütü ile başlayan yaşı büyüdükçe çeşitli ek gıdalarla devam eden doğal bir süreçtir. Beslenmesi ve sindirimi iyi olan çocuk sağlıklı, dengeli ve uyum içinde olan çocuktur. Beslenme, her anne babanın çocuğunun gelişim sürecinde üzerinde durması gereken önemli bir etmendir. Çocuğun kendi kendine yemek yemeye başlaması, kendini yönetme yetisini kazanma noktasında oldukça değerlidir. Beslenme alışkanlığı kazanabilmiş olan çocuk özerk bir birey olma yolunda önemli bir sorumluluk almıştır. Beslenme alışkanlığını kazanabilme yaşına geldikten sonra çocuk çatal ve kaşığı kendisi tutmak isteyebilir ve yemek yeme denemeleri yapabilir. Kimi zaman ebeveynler bu davranışı, etrafı kirletmemesi, hızlı ve kontrollü olabilmesi gibi nedenlerle engelleyebilirler. Fakat yemek masasında çocuğa tanınan fırsatlar bu alışkanlığı kazanmada büyük rol oynamaktadır. Bu konuda birkaç önemli noktanın gözden kaçırılmaması yararlı olacaktır. Örneğin; yemek öncesi el, yüz yıkamak çocuğu mikroplardan uzak tutacağı gibi psikolojik olarak yemeğe hazırlanması açısından yarar sağlayabilir. Bu, çocuğun yemek yeme isteğini uyararak zihinsel olarak onu hazırlayacaktır. Çocuğun gergin ve yorgun olmamasına dikkat etmek de gereklidir. Aile bireyleri ile hep birlikte masaya oturmak onları model almalarını, taklit etmelerini sağlayabilir, aynı zamanda ailenin bir bireyi olduğu duygusunu yaşamasına olanak verir. Beslenme alışkanlığı kazanırken sevdiği kahraman resimlerinin olduğu tabak kaşık takımı ile yemeği sunmak, boynuna dikkat çekici bir önlük takmak ve neşeli bir ortam yaratmak da fayda sağlayacaktır. Aynı zamanda masa yüksekliğini çocuğa göre ayarlamak, kaşık çatal ebadını küçültmek çocuğun yemeğe karşı olan motivasyonunu arttırıcı bir etmen olabilir. Tabağına küçük porsiyonlar koyarak midelerinin bir yetişkin midesinden çok daha küçük olduğunu unutmadan- yemeği bitirmeyi başarabildiği duygusunu yaşamasını sağlamak yararlıdır. Ayrıca böylece gerek duyuyorsa biraz daha yemek isteme deneyimini yaşama şansı doğacaktır. ESKİŞEHİR GAZİANTEP

2 İSTANBUL ATAŞEHİR BAHÇEŞEHİR ÇEKMEKÖY DRAGOS FLORYA KEMERBURGAZ KOŞUYOLU SUADİYE İZMİR BORNOVA GÖZTEPE KARŞIYAKA SAHİLEVLERİ TORBALI KAYSERİ KOCAELİ KONYA MALATYA MANİSA SAKARYA TEKİRDAĞ Ebeveynler yemek konusunda özellikle disiplini güçleştirici pazarlıktan kaçınmalıdırlar. Çocuğu yemeğe zorlama, yalvarma, kandırma, ceza ile tehdit etme yolu ise çocuğun yemeğe olumsuz şartlanmasına neden olabilir. Çocuklarında tıpkı yetişkinler gibi iştahlarının az olabileceği unutulmamalıdır. Seçenek sunma (iki sebze yemeği arasında) yoluna gidilebilir. Uyarıların ise sabırla, sakin bir dille yapılmasına dikkat edilmeli, öfkeli/ azarlayıcı bir tavır takınmaktan kaçınılmalıdır. Temizlik ve Tuvalet Alışkanlığı Tuvalet yapma becerisi, tuvalet kontrolünün ve bağımsız bir biçimde tuvalet yapma becerisinin kazanılmasıyla oluşmaktadır. Bu süreç, ebeveynler için bazen oldukça zor bir dönem olabilmektedir, bu sebeple tuvalet eğitimi için ebeveynin ve çocuğun stresli olmadığı bir dönemi seçmekte fayda vardır. Tuvalet eğitimini vermek için doğru zaman ay arasındadır ancak bu süreç çocuklar için zaman zaman farklılık gösterebilmektedir. 4 yaş sonrasında verilen tuvalet eğitimi çocuklar için geç sayılabilmektedir. Çocuğun tuvalet eğitimine hazır olabilmesi için bazı ön koşullar bulunmaktadır ve çocuk bu koşulları sağlayamıyorsa tuvalet eğitimi için erken denilebilir. Bir çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğunun göstergesi; çocuğun klozetin anlamını bilmesi, bezinin kuru olmasını arzu etmesi ve bezi kirlendiğinde rahatsızlığını hissettirmesi, kısa bir süre için çişini ve kakasını erteleyebilmesi, tuvalet ve kuru kalmak arasında bir ilişki olduğunu bilmesi, çiş ve kaka hareketlerinin günün belli zamanlarında meydana gelmesi, en az bir saatlik aralarla bezinin kuru kalması, bazı giyinme el becerilerine sahip olması, yüz ifadesiyle tuvalet yapma gereksiniminde olduğunu göstermesi ve 3 ila 5 dakika arası oturma pozisyonunda kalabilmesidir. Tuvalet eğitiminde ebeveynlerin yapmaları gerekenler şu şekilde sıralanabilir; çocuğa eğitim sürecinde baskıcı davranmamak, çocuğu iç çamaşırı kullanması için özendirmek ve kendi iç çamaşırını kendisinin seçmesi için olanak tanımak, eğitim sürecinde çocuğun rahat giysiler giymesini sağlamak, çocuğa tuvaleti nasıl kullanacağını öğretmek, çocuğu (gerekirse) ödüllendirmek, çocuğu 2-3 saatte bir tuvalete götürüp 5 dakika oturmasına izin vermek, çocuğun sıvı tüketimini gece yatmadan önce azaltmak ve gece boyunca çocuğu aralıklarla tuvalete götürmek olarak belirlenebilir. ÇORLU

3 Tuvalet eğitiminin yanı sıra çocuğa temizlik alışkanlığı kazandırmanın da önemi büyüktür. Çocuk için bu becerilerin kazanılmasında en iyi öğrenme yöntemi, izlemek ve yapmaktır. Bu sebeple ebeveynler öncelikle diş fırçalamak, banyo yapmak, elyüz yıkamak gibi temizlik becerilerinde çocuklarına model olmalıdır. Sayılan etkinlikler eğlenceli hale getirilerek çocuk motive edilmeli, uyarmak yerine hatırlatıcı görsel notlar kullanılmalıdır. Uyku Alışkanlığı Çocuğun tüm yaşamında olduğu gibi uyku düzeninin oluşturulmasında da ailenin işlevi büyüktür. Anne ve babayla kurulan iletişim çocuğun tüm sorunları arasında uyku sorununa da bir çözüm getirir. Özellikle uykuya hazırlık dönemi çocuğu dinlemek ve onun bir takım zorluklarını birlikte çözümleyebilmek için en uygun zamandır. Anne babasının yatağında yatma alışkanlığı olmamasına rağmen kendi yatağında yatmamakta ısrarcı olması, korkulu ya da heyecanlı yaşantıların bir sonucu olabilir. Bazen çocuk, korku, kaygı ve sıkıntı uyandıran durumları doğrudan ya da dolaylı bir biçimde uyanıkken ortaya koymayabilir. Bu duygu ve sıkıntılar bastırılıp geceleri kabuslar, korkulu düşler, gerçekte var olmayan yaratık ve canavarla mücadele şeklinde ortaya çıkar. Özellikle 3-4 yaşlarında yoğunlaşan bu tür korkular, uykuyu olumsuz açıdan etkilerler. Bu konuda bir süre için çocuğun kapısını açık bırakmak veya loş bir ışıktan yararlanmak, akla ilk gelen önlemler arasındadır. Uyku ortamının fiziki koşullar açısından da sağlıklı olması, büyük önem taşımaktadır. Çocuğun uykudayken dış uyaranlardan etkilenmemesi için çocuk odasının evin en sessiz bölümünde bulunmasına özen gösterilmelidir. Çocuk öngörülen uyku saatinden ne kadar geç yatırılırsa aile o denli kolay uyuyacağını düşünür. Oysa geç yatmasına izin verilen çocuk bu kez aşırı yorgun düşer ve gerginleşir bunun sonucunda da uyumakta daha da güçlük çeker. Böyle bir kısır döngünün içine girmemek için çocuğun uyku zamanından yarım saat önce kendi odasında anne veya baba tarafından heyecanlı olmayan bir kitap ya da masal okunarak gevşetilmesi uykusunun gelmesini sağlayabilir. Tüm bu aşamalar önceleri çocuk için cazip olmayan yatak ve uyku ortamı ile olumlu çağrışımlar kurmasını sağlar.

4 Çocuk için belirli bir uyku zamanı oluşturmak ve bunu düzenli bir biçimde uygulamak gerekir. Ebeveynin çocuğun her çağırmasında odasına gitmemeye özen göstermesi odanın dışında ya da kapının önünde durarak onunla konuşması da süreci kolaylaştırır. Gece uyanıp anne-babanın yatağına geldiğinde ise doğru olan onu tekrar kendi yatağına götürerek, gerekirse bir süre onun yanında oturup, uyuyacağı yerin, kendi yatağı olduğunu hatırlatmak gerekebilir. Her çocuğun uyku saatleri değişkenlik gösterir. Yemek saatinin gecikmesi veya yatağa hazırlık işinin ağırdan alınması ya da evdeki özel bir olay için çocuğun geç yatmasına izin verilmesi bu değişikliklere neden olmaktadır. Burada önemli olan nokta her aile için geçerli olacak standart bir yatma saati belirlemek yerine her ailenin çocuklarının sağlığını ve kendi faaliyetlerini göz önünde bulundurarak bir düzen kurmaları gereğidir. İyi bir uyku alışkanlığının yerleşmesi iki yıldan uzun bir süreyi kapsayabilir. Bu nedenle uyku programının düzeni ilk çocukluk yıllarının sonuna kadar sürdürülmelidir. Uzm.Psikolog Didem EVRE Küçük Şeyler Anaokullları Rehberlik Hizmetleri Koordinatörü Selen ÖZKAYA Dragos Küçük Şeyler Anaokulu Rehberlik Birimi Gizem BÜYÜK Ataşehir Küçük Şeyler Anaokulu Rehberlik Birimi Nihan GÜNEŞ Suadiye Küçük Şeyler Anaokulu Rehberlik Birimi

5 KİTAP ÖNERİLERİ YUVADA (IN THE NEST) Küçük kuş çok meşgul, bir o yana bir bu yana uçuyor. Kiraz ağacına dal parçaları taşıyor. Ne yapıyor olabilir? TÜBİTAK YAYINLARI Yazan: Anna Milbourne Resimleyen: Laurence Cleyet-Merle Çeviren: Özlem Özbal Yaptığını bu güzel resimli kitabı okuyunca bulacaksınız. ANNE BEN KİMİM? (MAMMA, CHI SONO IO?) Çocuklarımıza sayıları, renkleri, şekilleri öğretiriz. Sonra gün gelir, yanıtlanması güç sorular sorarlar. Peki, böyle durumlarda onlara ne kadar yardımcı olabiliyoruz? Elinizdeki kitap bir ömür boyu yanıtını aradığımız en önemli sorulardan biri hakkında: BEN KİMİM? MAVIBULUT YAYINCILIK Yazan: Marianne Valentine Resimleyen: Philip Giordano Çeviren: Oğulcan Açıkel Kahramanımız çocuklara sıkça sorulan 'büyüyünce ne olacaksın?' sorusunu kendine soruyor; kimim ben; bir ressam mı, bir kimyager mi, bir düşünür mü? Anne, Ben Kimim, bir annenin büyüme sürecindeki çocuğuna bakışını da yansıtan resimli kitap sanatının özgün örneklerinden biri...

6 BU AY NELER YAPTIK? Eylül ayı bizim için çok heyecanlı başladı. Okul ile tanışmak bizi çok mutlu etti. Her ne kadar ilk günlerde evden ve ailemizden ayrılmak bize zor gelse de şimdi okula iyice alıştık. Oryantasyon süreci için hazırlanan etkinlik buketinde yer alan oyunlar, şarkılar, tekerlemeler ve diğer etkinlikler çok eğlenceliydi. Eylül ayına okulumuzu keşfederek başladık. Okula uyum sürecinde okulu, sınıfı ve okulu paylaştığımız kişileri tanıdık. Okula ait fotoğraflar inceledik. Arkadaşlarımızla tanışma oyunları oynadık. Bir gün okula giderken ve yaşasın okulumuz şarkılarını söyledik. Parmak oyunları oynadık. Orff aletlerini keşfettik ve ritim çalışmaları yaptık. Kuklalarla tanışma oyunu oynadık ve birbirimizi daha yakından tanıdık. GEMS materyalleri ile tanıştık. Farklı hikayeler (Kemal Okula Başlıyor, Minik Top okulda, Oyanın Resmi) dinledik. Kuklalı masallar serisini dinlemek çok hoşumuza gitti. Müzikli-müziksiz oyunlar oynadık. Bol bol bahçeye çıktık. Kim yok adlı oyunu oynamak çok eğlenceli idi. SANAT ETKİNLİKLERİ VE PROJE ÇALIŞMALARIMIZ Oyun hamurları ve kill ile tanıştık. Okul resimlerini yırtma yapıştırma tekniği ile süsledik. Farklı maskeler/kuklalar ve taçlar yaptık. Parmak boyaları ile tanıştık. Tabaktan palyaço yaptık Renkli kartonlardan tırtıl yaptık Saç köpüğünü toz boyalarla renklendirip kendi sihirli boyalarımızı yaptık. El baskılarımızı yaptık. El kalıplarımızı çıkarıp farklı etkinliklerde kullandık. Kraft kağıdı üstüne farklı çalışmalar yaptık. Kartondan doğum günü pastası yaptık ve süsledik Tabaklardan kendi palyaçomuzu hazırladık. Hamurdan doğum günü pastamızı hazırladık. Parmak boyaları ile renkli çalışmalar yaptık.

7 İNGİLİZCE ETKİNLİKLERİMİZ Güzel bir tatil döneminin ardından okulumuza dönmenin heyecanını arkadaşlarımızla paylaştık. Bu ay derslerimize eğlenceli oryantasyon etkinlikleri ile başladık, okulumuzu tanıdık, arkadaşlarımızla tanışma oyunları oynadık. Sınıfımızdaki nesneleri tanıdık, yaptığımız farklı farklı çalışmalar ile kırmızı ve mavi renklerini öğrendik, sınıfımızdaki kırmızı ve mavi nesneleri bulduk, Gems materyallerini de kullanarak konumuzu pekiştirdik. Oyun hamurundan değişik renklerde toplar yaptık ve daha sonra arkadaşlarımıza renklerini söyledik. Tüm bu çalışmaları yaparken eğlenceli şarkılar dinledik, güzel oyunlar oynadık ve çok keyif aldık. Kuklalarımız, ayıcık ve maymuncuk da bize bu güzel okula başlangıç ayında eşlik etti. Bir sonraki ay yine renkli çalışmalarda buluşmak dileğiyle Bu ay öğrendiğimiz şarkılar; Hello Good Bye Song What s your name? Colors Song Let's Clean Up song Red song Seramik Etkinliği: - Deniz kıyısında yaşayan hayvanları kilden yapmayı öğrendik. Örneğin; penguen, kurbağa ördek vs. - Dört ayaklı yavru hayvanları heykel formunda yapmayı öğrendik. Örneğin; yavru köpek, yavru kedi vs.

8 NEHİR SINIFINA HOŞGELDİN Kil ile oynamadan önce oyun hamurlarıyla alıştırma yapıyoruz. Kalem tutmayı öğreniyoruz. Günaydın şarkımızı ritim çubuklarıyla eşlik ederek söylüyoruz. Oynanan oyunlar ile arkadaşlarımızı daha yakından tanıyarak oryantasyon dönemini başarıyla tamamladık.

9 FEN ETKİNLİKLERİMİZ ve MATEMATİK ETKİNLİKLERİMİZ GEMS Materyalleri ile tanıştık, onlarla oyunlar oynadık Uzun-kısa / Yarım-bütün kavramları ile ilgili etkinlikler yaptık Kırmızı renk ile ilgili çalışmalar yaptık. Az çok sesleri tanıyarak öğrendik. Kırmızı rengi tanımak için çalışmalar yaptık. Uzun ve Kısa iplerle neler yaparız? Deneyerek öğrendik. GEMS Materyallerini çok sevdik. Ritim çubuklarını kullanarak farklı sesler keşfettik. BİR SONRAKİ AY GÖRÜŞMEK ÜZERE...