2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş. 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş... 1

Transkript

1 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 1 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş Giriş Entity ya da Kalıcı Nesne Entitynin Özellikleri Kalıcılık Birimi (Persistence Unit) ve Ayarları Şema Oluşturma JPA ve Varsayılanlar Kalıcılık Birimi API si JPA nın Temel Nesneleri ve Kavramları Persistence Sınıfı EntityManagerFactory Sınıfı EntityManager ve Kalıcı Nesne Hayat Döngüsü Nesneyi Kaydetme Transactions Kimlik Bilgisi ile Nesne Getirme Veri Tabanından Nesne Sorgulama Entity Güncelleme Veri Tabanından Entity Silme Bölüm Özeti... 45

2 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş Giriş Bu bölümde JPA nın temellerinden bahsedeceğiz. Önce entity/kalıcı nesne kavramını ele alacağız. Sonra JPA nın temel ayarlarının nasıl yapılabileceğini hem XML hem de programatik yöntemleri kullanarak öğreneceğiz. Sonrasında JPA API sinin EntityManager gibi en sık kullanılan nesnelerini, kavramlarını ve aralarındaki ilişkileri ele alacağız. Kalıcı nesnenin hayat döngüsü ve bu döngünün EntityManager ile nasıl yönetileceği, bu bölümün en fazla yer tutan kısımlarından olacak. Hedefimiz bu bölümün sonunda temel seviyede JPA ile program yazabilir hale gelmektir Entity ya da Kalıcı Nesne JPA nın terimleri içerisinde hem en önemlisi hem de mantıksal olarak ön önce geleni entity yani kalıcı nesne dir. (Gerek bu kitaba başlarken gerek uzun yıllar boyunca ilgili konularda eğitim verirken aklımda hep entity kavramını dilimizde en iyi nasıl ifade ederiz sorusu vardı. Derdim çeviri değildir, iyi ifade etmek, denilmek isteneni kendi dilimizde karşılamaktır. Çeviri yapmaya kalkarsak, sözlüğe bakıp varlık gibi, söylendiğinde hiç bir şey ifade etmeyen, akla ilgili hiç bir şey getirmeyen bir karşılık bulabiliriz. Maalesef bu tip çeviriler çok yaygın. Ama amacımız, söylendiğinde, ilk defa duyan okuyucuların zihninde bile anlamlı bir şeyler uyandırmaksa sanırım kalıcı nesne güzel bir ifadedir. Zaten entity kavramını İngilizce olarak açıkladığımızda persistent object ifadesini kullanırız. Bu kitapta, karışıklıklara yol açmamak için sıklıkla entity kelimesini, bazen de kalıcı nesne ifadesini entity yerine geçecek şekilde kullanacağız.) (Bir başka dikkat çekmek istediğimiz husus da nesne ve sınıf kavramlarını çoğu zaman birbiri yerine kullandığımız gerçeğidir. Bu anlamda entity ile bazen kalıcı nesnenin kendisini bazen de nesneleri kalıcı olan sınıfı kastederiz. Bazen ikinci anlam için kalıcı sınıf da

3 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 3 kullanılabilir. Bazen sadece nesne dediğimizde de aslında kalıcı nesneyi kastediyoruz demektir. Siz bağlama göre hangisini kastettiğimizi anlayacaksınız.) Entity yani kalıcı nesne, JPA nın, durumunu veri tabanında kalıcı (persistent) hale getirdiği nesneye denir. Bir nesnenin durumunun veri tabanında kalıcı hale getirilmesi, nesnenin durumunu oluşturan nesne değişkenlerinin (instance variables) ya da kısaca alanlarının (fields) veri tabanındaki tabloların sütunlarına yazılması demektir. Bu noktada nesnenin, veri tabanındaki sütunlara yazılan alanlarına, kalıcı alan (persistent field) da denir. Tahmin edeceğiniz gibi, bir nesnenin tüm alanları kalıcı olmak zorunda değildir. Nesne, kalıcı olan ve olmayan alanlara sahip olabilir. Bir entitynin hangi alanlarının nasıl kalıcı olacağını ya da olmayacağını ileride detaylıca ele alacağız ama şu anda varsayılan durumda bir entitynin tüm alanlarının kalıcı olduğunu söyleyerek yetinelim. JPA ile veri tabanında saklanan entitynin durumu, daha sonra isteğe bağlı olarak, veri tabanından uygulamaya getirilebilir ve sonrasında uygulamada entitynin durumunda yapılan güncellemeler veri tabanına yansıtılır. Bir önceki bölümde de bahsettiğimiz gibi bu işlemler, kalıcı nesnelerle ilgili 4 temel nesne- veri tabanı işlemidir ve kısaca YOGS (yaratma, okuma, güncelleme ve silme (CRUD, create, read, update, delete) olarak adlandırılır. JPA nın, entity ile ilgili YOGS işlemleri yapmasına, entitynin hayat döngüsünü (life cycle) yönetmesi denir. JPA da entityler, POJO durlar (POJO, Plain Old Java Objects in kısaltmasıdır ve kanımızca dilimizdeki en güzel karşılığı, şu bizim dedelerimizin kullandığı nesneler olabilir). Yani entitylerin herhangi bir sınıftan miras devralmaları gerekmediği gibi, herhangi bir ara yüzü de gerçekleştirmeleri gerekmez. Dolayısıyla entityler hafif (light- weight) nesnelerdir yani Java dili dışında herhangi bir yapıya bağımlılıkları yoktur. Bu durum JPA nın bir kolaylığıdır çünkü Java dünyasında JPA dan önce çıkan pek çok NİE yapısı örneğin Kurumsal Java Beanleri nin (Enterprise Java Beans, EJB) bu amaçla çıkarılmış türü olan Entity Bean, POJO değildi, daha karmaşık bir yapıya sahipti ve bundan dolayı da geliştirme daha farklı ve karmaşık yapılıyordu. Bu noktada EJB lerin çıkışından 3.0 sürümüne kadar parçası olmuş bir türü olan Entity Beani ile JPA nın entitysinin kavramsal olarak aynı amaca yönelik yapılar olmasına rağmen mekanizma olarak tamamen farklı olduklarını ve karıştırılmamaları gerektiğini ifade edelim.

4 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 4 Peki, JPA da entityler POJO ise, bir sınıfın nesnelerinin kalıcı yani entity olduğunu nasıl belirtiriz? Bunun için iki yöntemden birisini kullanmalıyız: notlar (annotation) ya da XML ayarları. Bilindiği gibi, Java da notlar, alan, metot ve sınıf gibi yapılar için geçerlidir ve bazen kod üretmek, bazen derleyiciye belli bilgiler vermek, bazen de ayar yapmak amacıyla kullanılır. Java da notlar, Java API sinin bir parçasıdır ve kod içinde işareti getirilerek kullanılır. Bir sınıfın nesnelerinin entity olduğunu belirtmek için kullanacağımız not ise Entity dir olarak nitelediği sınıfın tanımından önce kullanılır. XML ile ayar yapıldığında ise <entity> elemanı kullanılır. package com.jpabook.ch02.domain; import java.util.date; import public class Person private int id; private String firstname; private String lastname; private Date dob; public Person() { public Person(int id, String firstname, String lastname, Date dob){ this.id = id; this.firstname = firstname; this.lastname = lastname; this.dob = dob;... Kod: Person.java

5 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 5 Yukarıdaki Person sınıfı, sınıf tanımından önce notu ile nesnelerinin hayat döngüsü JPA tarafından yönetilecek bir kalıcı sınıf olarak tanımlanmış notunun sadece bir tane isteğe bağlı, yani kullanılması zorunlu olmayan özelliği (attribute) vardır. String tipinde ve name isminde olan bu özellik, kalıcı nesneye, sınıfın yalın ismi dışında bir isim vermek istendiğinde kullanılır. Yalın isimden kasıt ise, sınıfın, paketi hesaba katılmadan kullanılan ismidir. Tam ismi com.jpabook.ch02.domain.person olan sınıfın yalın ismi Person dır. Yukarıdaki örnekte eğer name özelliğini kullanmasaydık, kalıcı nesnenin ismi de sınıfın yalın ismi olan Person olurdu. Fakat yukarıdaki notuyla entitynin ismi PersonEntity olarak belirlenmiş olur. Aşağıdaki kod parçalarında bu iki durum public class Person public class Person {... Kod: Person.java Entity tanımlamak için bir başka zorunluluk da kimlik (identity, ya da id) bilgisidir. Her entity, aynı tipten nesneler arasında kendini ayırt eden bir kimlik bilgisine sahip olmalıdır. Entitynin durumu veri tabanında saklanacağından, kimlik bilgisi, veri tabanındaki ana anahtar (primary key) alana karşı gelmek zorundadır. Dolayısıyla tanımı gereği ana anahtar alanın değeri de tablodaki her satır için tekil yani ayırt edici olmak zorundadır. JPA da entitynin bir alanını kimlik olarak tanımlamak için Id notu ya da XML ile ayar yapılıyorsa <id> elemanı kullanılmalıdır. Kimlik bilgisi bir ya da daha fazla alandan oluşabileceği gibi ayrı bir sınıfın nesnesi de kimlik olarak kullanılabilir. Kimlik bilgisini yazılım geliştiren kod

6 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 6 içinde atayabileceği gibi arzu edilirse JPA ya ister kendi isterse veri tabanının yeteneklerini kullanarak kimlik bilgisini oluşturması söylenebilir. Burada dikkat edilmesi gereken şey, bir entitynin kimlik bilgisinin aldığı değerin değişmemesi gerektiği gerçeğidir. Biz kimlik bilgilerini detaylıca alacağımız kısma gelinceye kadar nesnelerin kimlik bilgilerini kod içinde belirleyeceğiz. Aynı Person sınıfını, alternatif yöntem olan XML kullanarak entity olarak tanımlamak istersek, aşağıdaki gibi bir XML kod parçası kullanmamız gereklidir: <?xml version="1.0" encoding="utf-8"?> <entity-mappings xmlns=" xmlns:xsi=" xsi:schemalocation=" version="2.0"> <description>jpa Book, CH02</description> <package>com.jpabook.ch02.domain</package> <entity class="person" name="personentity"> <table name="persons0201" /> <attributes> <id name="id"> </id> <column name="id"/> <basic name="firstname"> </basic> <column name="firstname" length="30" /> <basic name="lastname"> <column name="lastname" length="50" /> </basic> <basic name="dob"> <column name="dateofbirth" /> <temporal>date</temporal> </basic> </attributes> </entity> </entity-mappings> Kod: Person.xml

7 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 7 XML kodunda görüldüğü gibi <entity> etiketi, içinde class ve name özellikleri ile kullanılmıştır. Tahmin edebileceğiniz gibi class özelliği zorunlu ama name özelliği seçimlidir ve name özelliği kullanılmadığında entitynin ismi, notlu haldeki gibi, sınıfın yalın ismi olarak belirlenir. Yukarıdaki örnekten görüldüğü gibi <description> not karşılığı olmayan etiketlerdendir ve kalıcı yapılan nesne ile ilgili bilgi vermek amacıyla kullanılabilir. Bu etiketin not karşılığının olmaması ise son derece anlaşılır bir durumdur çünkü Java kodunda bu amaçla yorumlar örneğin Javadoc kullanılır. Kısaca tekrar etmek istersek, bir sınıfın entity olabilmesi için notuyla notlandırılması ya da ilgili XML dosyasında <entity> elemanı içinde class özelliği kullanılarak belirtilmesi zorunludur. Eğer bir sınıf hem not hem de XML dosyasında entity olarak belirtilirse, XML dosyasındaki ayarlar nottaki ayarları ezecektir. Ayrıca kalıcı sınıfın ile notlandırılmış ya da XML kullanımında <id> elemanı ile belirlenmiş ve veri tabanındaki ana anahtar (ya da kısaca anahtar) alana karşılık gelen bir alanı olmak zorundadır. Daha fazla ilerlemeden kısaca entitynin isminin ne işe yaradığından bahsedelim. Entitynin ismi, genel olarak sorgularda kullanılır. Dolayısıyla uzun olan ya da çok da anlamlı olmayan sınıf ismi yerine daha kısa ya da daha anlamlı bir isim seçmek amacıyla bu özellik tercih edilebilir Entitynin Özellikleri Bir sınıfın JPA nın şartlarına uygun bir entity olabilmesi için başka şartlar da vardır. Bunları kısaca şöyle sıralayabiliriz: Entity öncelikle bir sınıf olmalıdır, enum ya da interface entity olamaz. Sınıf, en üst seviyede bir sınıf olmalıdır. Yani entity olacak sınıf, bir iç sınıf (inner class) olmamalıdır. Benzer şekilde entity sınıfı final olmamalı ve herhangi bir final kalıcı alan ve metoda sahip olmamalıdır. final anahtar kelimesinin kullanımı ile ilgili bu kısıtlamanın nedenini ileride göreceğiz.

8 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 8 Sınıf, muhakkak public ya da protected olan bir varsayılan (default) yani argümansız (no- arg) kurucuya (constructor) sahip olmalıdır. Entity sınıfı, tabi olarak, varsayılan kurucu yanında, argüman alan pek çok farklı kurucuya sahip olabilir. Eğer entity uzak ara yüzlere (remote interface) geçilecekse, sınıfın java.io.serializable ara yüzünü gerçekleştirmesi de gereklidir. Entity soyut bir sınıf olabilir. Bu durumda belli ki bir kalıtım hiyerarşisi vardır ve soyut olan bu sınıftan miras devralan tüm sınıflar da doğrudan entity olurlar. Entity sınıfı, entity olmayan bir başka sınıftan miras devir alabileceği gibi, entity olmayan bir sınıf da entity olan bir başka sınıftan miras devir alabilir. İlerideki bölümlerde, miras devir alma ile ilgili ayrıntıları ele alacağız. Entitynin durumunu oluşturan nesne değişkenleri daima sarmalama (encapsulation) prensibine uygun bir şekilde yani bean özellikleri olarak ifade edilmelidir. Dolayısıyla entitynin müşterileri ya da istemcileri (clients), entitynin kalıcı olan nesne değişkenlerine ancak getter- setter metotları ya da diğer iş metotları (business methods) üzerinden erişebilmelidir. Bu anlamda kalıcı olan nesne değişkenleri private ya da devir alınma durumu göz önüne alınarak protected olarak nitelenmeli ve bu değişkenlerin, erişim ve değişme durumları göz önüne alınarak, ilgili set ve get metotları oluşturulmalıdır. Pek tabi olarak, her Java sınıfı için unutulmaması gereken tostring(), equals() ve hashcode() metotlarını tekrar tanımlamamız (override), daha kaliteli geliştirme açısından önemlidir. Yukarıdaki maddeleri göz önüne aldığımızda Person entity sınıfını şu şekilde ifade edebiliriz: package com.jpabook.ch02.domain; import java.util.date; import

9 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 9 public class Person private int id; private String firstname; private String lastname; private Date dob; public Person() { public Person(int id, String firstname, String lastname, Date dob) { this.id = id; this.firstname = firstname; this.lastname = lastname; this.dob = dob; public Person(int id, String firstname, String lastname) { this(id, firstname, lastname, null); public int getid() { return id; public void setid(int id) { this.id = id; public String getfirstname() { return firstname; public void setfirstname(string firstname) { this.firstname = firstname; public String getlastname() { return lastname;

10 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 10 public void setlastname(string lastname) { this.lastname = lastname; public Date getdob() { return dob; public void setdob(date dob) { this.dob = dob; public java.sql.date getdobassqldate() { return new public int hashcode() { final int prime = 31; int result = 1; result = prime * result + ((firstname == null)? 0 : firstname.hashcode()); result = prime * result + id; result = prime * result + ((lastname == null)? 0 : return result; public boolean equals(object obj) { if (this == obj) return true; if (obj == null) return false; if (getclass()!= obj.getclass())

11 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 11 return false; Person other = (Person) obj; if (firstname == null) { if (other.firstname!= null) return false; else if (!firstname.equals(other.firstname)) return false; if (id!= other.id) return false; if (lastname == null) { if (other.lastname!= null) return false; else if (!lastname.equals(other.lastname)) return false; return public String tostring() { return "Person [id=" + id + ", firstname=" + firstname + ", lastname=" + lastname + ", dob=" + dob + "]"; Kod: Person.java 2.3. Kalıcılık Birimi (Persistence Unit) ve Ayarları JPA ile ilgili bir diğer önemli yapı ise kalıcılık birimi dir (persistence unit). Kalıcılık birimi, projenin JPA ayarları ile bu ayarları paylaşan kalıcı sınıfların oluşturduğu mantıksal yapının ismidir. Kalıcılık birimi, JPA projesinin kökünde olan META-INF klasöründeki persistence.xml dosyası içinde tanımlanır. META-INF klasörü ile persistence.xml dosyasının isimleri ve yerlerinin bu şekilde olması bir zorunludur, değişemez. Kalıcılık birimi istenirse program içinde de ilgili API kullanılarak programatik bir şekilde tanımlanabilir. Bunu nasıl yapabileceğimizi bu bölümde daha ileride göreceğiz. Kalıcılık birimi, projenin JPA ile

12 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 12 yönetilecek olan kalıcılık yapısıyla ilgili ayarlarını içerir ve projenin kurulumunun (deployment) da parçasıdır. Aşağıdaki kod parçasında tipik aynı zamanda da basit bir persistence.xml görülmektedir.... <persistence-unit name="ch02.00" transaction-type="resource_local"> <provider>org.eclipse.persistence.jpa.persistenceprovider <mapping-file>meta-inf/person.xml</mapping-file> <class>com.jpabook.ch02.domain.person</class> </provider> <exclude-unlisted-classes>true</exclude-unlisted-classes> <properties> <property name="javax.persistence.jdbc.driver" value="org.apache.derby.jdbc.clientdriver"/> <property name="javax.persistence.jdbc.url" value="jdbc:derby://localhost:1527/jpabook;create=true"/> <property name="javax.persistence.jdbc.user" value="app"/> <property name="javax.persistence.jdbc.password" value="password"/> <property name="eclipselink.logging.level.sql" value="off" /> <property name="eclipselink.ddl-generation" value="create-tables" /> <property name="eclipselink.create-ddl-jdbc-file-name" value="create.ddl" /> <property name="eclipselink.drop-ddl-jdbc-file-name" value="drop.ddl" /> <property name="eclipselink.ddl-generation.output-mode" value="database" /> </properties> </persistence-unit>...

13 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 13 Kod: persistence.xml Yukarıdaki persistence.xml dosyasını incelersek, en başta her XML dosyasında olduğu gibi bir XML tanıtım satırı görürüz. Sonra ise XML dokümanının kök elemanı olan <persistence> gelmektedir. <persistence> elemanının içinde bir ya da daha fazla <persistence-unit> elemanı kullanarak bir ya da daha fazla sayıda kalıcılık birimi tanımlanabilir. Yukarıdaki örnekte sadece bir tane kalıcılık birimi tanımlanmıştır. <persistence-unit> elemanının iki tane özelliği vardır: name ve transactiontype. name zorunludur ve kalıcılık biriminin ismidir, değer olarak bir String almalıdır. transaction-type ise kalıcılık biriminin transaction tipidir ve RESOURCE_LOCAL ya da JTA değerlerinden birisini almalıdır. (Transaction kelimesini de dilimizde veri tabanı işlemi olarak çevirmek anlamda karışıklıklara yol açtığı için bu kelimeyi de aynen İngilizce aslıyla kullandık.) JTA, Java Transaction API sinin kısaltması olup, Java EE nin, birden fazla veri kaynağı kullanarak oluşturulan dağıtık transactionları (distributed transactions) yönetmeyi sağlayan ara yüzüdür. Kalıcılık biriminin işlem tipinin JTA olduğu JPA kullanılan projeler, uygulama sunucusu (application server) gibi bir JTA gerçekleştirmesine sahip ortamlarda olmalıdırlar. Kalıcılık biriminin transaction tipi, ayrıca belirtilmediğinde varsayılan değer olarak RESOURCE_LOCAL dır. RESOURCE_LOCAL genelde Java SE ortamlarında kullanılır. RESOURCE_LOCAL transaction türüne sahip bir JPA projesinde transactionlar, JPA nın bir nesnesi olan EntityTransaction üzerinden yönetilir. Bu durumda, JPA ürünleri, altta var olan JDBC bileşeninin transactionlarını kullanarak EntityTransaction nesnesini oluştururlar ve JPA nın transactionlarını yerine getirirler. Ayrıca Java EE ortamı olduğu halde JTA yerine RESOURCE_LOCAL tipinde kalıcılık birimi kullanılabileceğini de belirtmeliyiz. Biz JTA kullanan kalıcılık birimi ile Java EE ortamlarında JPA kullanımına ilerideki bölümlerde gireceğiz. O zaman kadar örneklerimizde, aksi söylenmedikçe, daima RESOURCE_LOCAL tipinde transactiona sahip kalıcılık birimleriyle çalışacağız.

14 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 14 Sonra gelen satır, JPA gerçekleştirmesini ifade eder. Bunun için <provider> elemanı kullanılmıştır. Aslen <provider> elemanının kullanımı seçimlidir. <provider>org.eclipse.persistence.jpa.persistenceprovider</provider> Java çalışma zamanı (run- time) ortamı ya da JVM, (Java Virtual Machine ya da Java Sanal Makinası) kalıcılık birimini oluşturmak için önce sınıf- yolunda (classpath) JPA nın javax.persistence.spi.persistenceprovider arayüzünü gerçekleştiren sınıfı arar. JVM uygun sınıfı bulduğunda onu belleğe yükler ve üzerindeki metotları çağırarak JPA yapısını başlatır. Bu yüzden JPA ayarları içinde <provider> elemanın belirtmenize gerek yoktur, zorunlu değildir. Bu durumda JVM, sınıf- yolunda bulunan JPA gerçekleştirmesini kullanacaktır. Uygulamanızda belirli bir JPA ürününü kullanmayı öngörüyorsanız tabi olarak <provider> elemanını kullanabilirsiniz. Bu durumda her yeni JPA gerçekleştirme değişikliğinde bu satırı güncellemeniz gerekecektir. Yukarıdaki örnekte, kitapta kullanacağımız JPA gerçekleştirmesi olan EclipseLink in <provider> elemanı için gerekli sınıfı verilmiştir. Fakat kitabın örnek uygulamalarında gerekmedikçe <provider> elemanı kullanılmayacaktır. Kalıcılık birim tanımı ayrıca farklı eşleştirme dosyalarını listeleyebilir. Örneğin, <mapping-file>meta-inf/person.xml </mapping-file> satırı, META-INF dosyasındaki Person.xml isimli bir eşleştirme dosyasını göstermektedir. Eşleştirme bilgisi doğrudan persistence.xml dosyasına da konabilir fakat çok sayıda eşleştirmenin burada yapılması pek de sağlıklı bir durum değildir. Bu yüzden eşleştirmeleri notlarla yapmak yerine XML ile yapmayı düşünüyorsanız, bir ya da daha fazla eşleştirme dosyasına istediğiniz isim(ler)i verip onları istediğiniz yere koyabilirsiniz. Önemli olan eşleştirme dosyalarına olan referansları persistence.xml dosyasında <mapping-file> elemanı

15 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 15 ile sıralamanızdır. Biz örneklerimizde eşleştirme dosyasını ya da dosyalarını, yukarıdaki örnekte olduğu gibi META-INF klasörüne koyacağız. Yukarıdaki persistence.xml dosyasında daha sonra <class>com.jpabook.ch02.domain.person</class> <exclude-unlisted-classes>true</exclude-unlisted-classes> kısmı gelmektedir. Bu satırlar, JPA ya, sadece burada listelenen entityleri yüklemesini, listelenmeyenleri ise yüklememesini söylemektedir. Asıl itibarıyla, bir JPA projesindeki entitylerin persistence.xml dosyasında listelenmesi zorunludur. Ama bazı JPA ürünleri, projenin sınıf- yolunu ile notlandırılmış sınıfları ve varsa eşleştirme dosyalarına bakarak <entity> elemanı ile belirtilmiş sınıfları, entity sınıfı olarak belleğe yüklemektedir. Fakat asıl olan, hem tüm entityleri liste olarak bir arada görme hem de aynı entityi, öğrenme ve deneme amacıyla birden fazla sınıfta farklı şekillerde tanımlama gibi amaçlar için, böyle bir listeyi yapıp <exclude-unlisted-classes>true</exclude-unlisted-classes> gibi bir satırla, burada listelenmeyen başka entitylerin yüklenmemesini sağlayabilirsiniz. Bu satırı kullanmadığınızda JPA, projenin sınıf- yolunda var olan bütün entity sınıflarını belleğe yükleyecektir. Siz bu kitabın kodlarında aynı entitynin, örneğin Person, farklı paketlerdeki Person sınıflarıyla tekrar tekrar tanımlandığını göreceksiniz. Eğer persistence.xml dosyasında ilgili Person sınıfı, <class> elemanı ile listelense bile <exclude-unlistedclasses> elemanı true değeriyle kullanılmazsa, projedeki bir çok farklı Person sınıfı kalıcı nesne olarak doğrudan belleğe yüklenecektir. Bu durum da problemlere yol açacaktır. Kalıcılık birimi tanımlamasında daha sonra JPA özellikleri gelmektedir. <properties> elemanı ve içindeki pek çok <property> elemanı ile ifade edilen özellikler ya JPA nın standart

16 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 16 özellikleri ya da kullanılan JPA ürününün kendine has özellikleri olarak sıralanır. <property> elemanının name ve value isimli iki özelliği vardır ve bunların aldığı değerler iki tane çift tırnak ( ) içinde ifade edilirler. Kalıcılık biriminin tanımdan aşağıya aldığımız özellikler de bu duruma uygun olarak iki ayrı tip olarak ele alınabilir. <properties> <property name="javax.persistence.jdbc.driver" value="org.apache.derby.jdbc.clientdriver"/> <property name="javax.persistence.jdbc.url" value="jdbc:derby://localhost:1527/jpabook;create=true"/> <property name="javax.persistence.jdbc.user" value="app"/> <property name="javax.persistence.jdbc.password" value="password"/> <property name="eclipselink.logging.level.sql" value="off"/> <property name="eclipselink.ddl-generation" value="create-tables"/> <property name="eclipselink.ddl-generation.output-mode" </properties> value="database"/> Kod: persistence.xml İlk grupta JPA nın 2.0 sürümüyle birlikte standart hale getirilen ve Java SE ortamlarında kullanılan veri tabanı bağlantı bilgileri yer almaktadır. (Java EE ortamlarında veri tabanı için veri kaynağı (data source) tanımlanması gereklidir.) Dört adet olan bu bilgiler, veri tabanına ulaşmak için kullanılacak sürücü (driver), veri tabanı patika bilgisi (url), veri tabanı kullanıcı adı (user) ve şifresidir (password). Yukarıda verilen persistence.xml dosyasındaki son üç özellik ise kullanılan JPA ürününe has özelliklerdir ve ürüne göre değişiklik göstermektedir. Kullanmakta olduğumuz JPA gerçekleştirmesi olan EclipseLink in özelliklerinden olan, eclipselink.logging.level.sql, EclipseLink e çalışma zamanında üretmiş olduğu

17 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 17 SQL cümlelerini konsola yazmamasını bildirmektedir. EclipseLink dokümanlarına baktığınızda burada bulunan OFF değeri yerine, bilgi verilecek durumunun hassasiyetine göre sıralarsak, SEVERE, WARNING, INFO, CONFIG, FINE, FINER, FINEST, ALL değerlerinden birini kullanabiliriz. Örneğin kitabın örneklerini çalıştırırken üretilen SQL cümlelerini basit bir şekilde görmek için bu değeri FINE yapabilirsiniz Şema Oluşturma Yukarıda verilen persistence.xml dosyasındaki son iki özellik ise veri tabanındaki şema (schema) ile ilgilidir. JPA ürünleri haklı olarak aksini onlara söylemediğiniz sürece, veri tabanında kullanıma hazır bir şema olduğunu ve bu şemanın entitylere uygun olarak oluşturulmuş tablolara ile ilgili trigger, sequence vb. yapılara sahip olduğunu varsayar. Zaten olması gereken de budur; yani veri tabanı şeması ya zaten içinde verileriyle birlikte, önceden çalışan sistemleri destekleyecek şekilde hali hazırda vardır ve siz bu var olan şemaya ve verilerine karşı JPA kodlarını yazıyorsunuzdur ya da entitylere uygun bir veri tabanı şeması tasarımı yapılacaktır. Dolayısıyla her halükarda veri tabanı şeması tam ya da kısmi olarak hazırdır. Fakat bu durum, JPA ile oynayarak onu öğrenmek ya da hızlıca bazı testler yapmak istediğinizde dolayısıyla da veri tabanındaki yapılarınız hazır olmadığında, önünüze problem olarak çıkar. Bu durumda JPA ürünleri sizin için şema oluşturup, entitylere uygun tablo yapılarını yaratarak size çok büyük bir iyilik yaparlar. İşte son iki satırdaki eclipselink.ddl-generation ve eclipselink.ddl-generation.output-mode EclipseLink in bu amaç için oluşturulmuş iki özelliğidir. İlk özellik olan eclipselink.ddl-generation ın aldığı create-tables değeri EclipseLink e, eğer veri tabanında gerekli tabloları ve diğer yapıları ya da kısaca şemayı, yok ise yaratmasını söylemektedir. Eğer uygun şema varsa diğer JPA ürünleri gibi EclipseLink de herhangi bir yaratma işlemi yapmaz ve var olanları kullanır; fakat şemada bir problem varsa hata verir. EclipseLink dokümanları bize create-tables değerine alternatif olarak, dropand-create-tables değerinin de özellikle test amaçlı kullanılabileceğini ve bu durumda da her çalışmada EclipseLink in şemadaki bütün tabloları ve ilgili yapıları önce düşürüp (drop)

18 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 18 sonra tekrar yaratacağını, dolayısıyla da her seferinde eski verinin kaybolacağını söylemektedir. Eğer eclipselink.ddl-generation özelliği kullanılmazsa ya da varsayılan değeri olan none kullanılırsa EclipseLink, veri tabanındaki şema ile ilgili hiç bir işlem yapmayacaktır. Şema oluşturma ile ilgili ikinci özellik ise eclipselink.ddl-generation.outputmode dur ve aldığı değer database dir. Bu özellik EclipseLink e, var olan entityler ve ilgili bilgiler ışığında CREATE, DROP, ALTER vb. SQL terimlerini kullanarak oluşturacağı veri tanımlama dili (Data Definition Language, DDL) ifadelerinin hedefinin, veri tabanının kendisi olduğunu söyler. Yani database değeri, eclipselink.ddl-generation özelliğinin değeri ister create-tables isterse drop-and-create-tables olsun, şema işlemlerin hedefinin veri tabanı olduğunu ifade eder. Alternatif olarak bu özelliğin değerini sql-script de yapabilirsiniz. Bu durumda EclipseLink, şema için ürettiği veri tanımlama dili ifadelerini veri tabanında çalıştırmak yerine sizin için SQL kod parçası olarak üretip varsayılan durumda yeni yaratmalar için createddl.jdbc, var olanları düşürme için ise dropddl.jdbc isimli bir dosyaya kaydedecektir. Eğer bu dosyaların isimlerini siz belirlemek isterseniz EclipseLink in sırasıyla eclipselink.create-ddl-jdbc-file-name ve eclipselink.dropddl-jdbc-file-name isimli özelliklerini kullanabilirsiniz. Aşağıdaki örnek değerler, veri tabanında yoksa şemayı oluşturmak için verilmiştir. JPA uygulamasını bu değerlerle ilk defa çalıştırınca EclipseLink gerekli şemayı sizin için oluşturacak, sonraki seferlerde ise herhangi bir şey oluşturmayıp var olan şemayı kullanacaktır. <property name="eclipselink.ddl-generation" value="create-tables"/> <property name="eclipselink.ddl-generation.output-mode" value="database"/> EclipseLink e has özelliklerin listesini ve açıklamalarını, API sindeki org.eclipse.persistence.config.persistenceunitproperties sınıfında bulabilirsiniz. Hibernate ya da OpenJPA gibi farklı JPA ürünlerinin de benzer özellikleri vardır.

19 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 19 Yukarıdaki paragraflarda tartıştığımız JPA ürünü olarak EclipseLink in şemadaki yapıları sizin için oluşturmasıyla ilgili özellikleri, ürüne bağlı olan ayaralardır ve JPA nın 2.1 sürümüyle birlikte bunlar ve diğer pek çok özellik standart hale getirilmiştir. JPA nın standart özellikleri javax.persistence isim uzayında tanımlanırlar. JPA üreticileri ise kendilerine has olan özellikleri hala yukarıdaki EclipseLink özelliklerinde olduğu gibi ancak kendi belirledikleri isim uzayında tanımlayabilirler. Güzel bir gelişme olan bu standardizasyon sayesinde artık JPA ayarları çok daha taşınabilir hale gelmiştir. Bu amaçla JPA standardına yeri geldikçe detaylı olarak ele alacağımız pek çoğu ile birlikte aşağıdaki kalıcılık birimi özellikleri de eklenmiştir: javax.persistence.schema-generation.database.action Bu özelliğin alabileceği değerler, none, create, drop-and-create ve drop dır. Bu özellik kullanılmadığında JPA, gerekli yapıların var olduğunu düşünür ve veri tabanında herhangi bir işlem yapmaz. Tahmin edebileceğiniz gibi, none varsayılan değer olup veri tabanında herhangi bir yaratma ya da düşürme yapmamaktadır., dolayısıyla etkisi bu özelliğin hiç kullanılmadığı durumla aynıdır. create kullanıldığında JPA ürünü veri tabanında bulamadığı yapıları yaratır, bulduklarıyla ilgili olarak hiç bir işlem yapmaz. drop-and-create değeri varsa JPA veri tabanındaki yapıları önce düşürür sonra da yenilerini yaratır. Bu değer kullanıldığında veri tabanında veri birikmesi söz konusu olmaz, dolayısıyla bu seçeneği daha çok birim testleri için kullanmayı tercih edebilirsiniz. Son seçenek olan drop ise adından da anlaşılacağı üzere, var olan yapıları düşürür. Dolayısıyla bu seçenek sadece şemayı temizlemek için kullanılabilir, çünkü sonrasında herhangi bir veri tabanı işlemi yapılamaz. javax.persistence.schema-generation.scripts.action Bu özellik ise yukarıdaki özellikle aynı değerlere sahiptir ve belirtildiğinde JPA tarafından oluşturulan veri tanımlama dili SQL cümlelerini javax.persistence.schemageneration.scripts.create-target ve javax.persistence.schema-generation.scripts.drop-target

20 2. Bölüm Java Persistence API sine Giriş 20 özelliklerinde belirtilen hedef dosyalara kaydeder. Dolayısıyla javax.persistence.schema-generation.scripts.action özelliğinin aldığı değere göre create ve/veya drop hedef dosyalarının da kalıcılık biriminde belirtilmiş olmalıdır aksi taktirde JPA hata verecektir. Bu ayarlar aşağıdaki kalıcılık biriminde tanımlanmıştır: <persistence-unit name="ch02.01" transaction-type="resource_local"> <mapping-file>meta-inf/person.xml</mapping-file> <class>com.jpabook.ch02.domain.person</class> <exclude-unlisted-classes>true</exclude-unlisted-classes> <properties> <property name="javax.persistence.jdbc.driver" value="org.apache.derby.jdbc.clientdriver"/> <property name="javax.persistence.jdbc.url" value="jdbc:derby://localhost:1527/jpabook;create=true"/> <property name="javax.persistence.jdbc.user" value="app"/> <property name="javax.persistence.jdbc.password" value="password"/> <property name="javax.persistence.schema- generation.database.action" value="drop-and-create"/> <property name="javax.persistence.schema- generation.scripts.action" value="drop-and-create"/> <property name="javax.persistence.schema- generation.scripts.create-target" value="create.ddl"/> <property name="javax.persistence.schemageneration.scripts.drop-target" value="drop.ddl" />