Sürdürülebilirlik, Eko-Đnovasyon ve Barınma/ Binalar

Transkript

1 Sürdürülebilirlik, Eko-Đnovasyon ve Barınma/ Binalar Ferda Ulutaş Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı BUILDIST ÇEDBĐK ARENA Sürdürülebilirlik Bağlamında Mimarlık ve Teknoloji Paneli 30 Eylül 2010 CNR Fuar Merkezi / Đstanbul

2 TEKNOLOJĐ DEVRĐMĐ VE ÇEVRE Bir sonraki teknoloji devrimini çevre ve sürdürülebilir kalkınmanın küresel oyuncuları yönlendirecek. Bu devrim, mevcut endüstriyel ve teknolojik süreçleri çevreyle uyumlu teknoloji, proses ve ürünlere dönüştüren bir devrim olacaktır. Kısacası; Bir sonraki teknoloji devrimi eko-inovasyon öncülüğünde gerçekleşecek Timo Makela: Avrupa Komisyonu Çevre Genel Müdürü

3 EKO-ĐNOVASYON Biyo-teknoloji Nano-teknoloji Bilişim Çevresel risklerin, kirliliğin ve kaynak tüketiminden kaynaklanan olumsuz etkilerin önlenmesini ya da azaltılmasını sağlayan Sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen Bir pazar değeri yaratan Maliyet düşüren Đşlevselliği (verimliliği) artıran ürün ve süreç yenilikleridir. Kaynak: ECODRIVE Measuring Eco-innovation, Brussels 3-4 September 2007

4 EKONOMĐK KRĐZ VE YEŞĐL BÜYÜME Yeşil Büyüme, düşük karbona dayalı ve sosyal boyutların dahil edildiği, çevresel açıdan sürdürülebilir bir ekonomik gelişmeyi ifade eden bir politikadır yılında 34 OECD Ülkesi, büyüme ve çevre konularının bir arada yürütülmesi gerektiğine işaret ederek yeşil büyüme stratejisi geliştirme kararı aldılar. OECD stratejik bir vizyonun gerekliliğini vurgulayarak devletlerin krizden çıkarken ve sonrasında uygulayacakları politikaların ekonomik verimlilik, çevresel bütünlük ve sosyal değerler açısından uygun ve uyumlu olması gerektiğinin altını çizdi. Yeşil Büyüme hem üretimde hem de tüketici alışkanlıklarında dönüşümü sağlayan bir dinamiktir. Politika ve yaklaşım bazında yerel düzenlemeler ve özel uygulamalar gerekse de Yeşil Büyüme tüm ülkeler içindir!

5 ÇEVRE TEKNOLOJĐLERĐ Çevresel risklerin, kirliliğin ve kaynak tüketiminin önlenmesini ya da azaltılmasını sağlayan Teknik Ürün Tasarım Süreç Malzeme Ekipman Yöntem vb.

6 EKONOMĐ VE ÇEVRE TEKNOLOJĐLERĐ PAZAR DEĞERĐ YARATAN/ REKABET GÜCÜNÜ ARTIRAN ÇEVRE DOSTU ÜRÜNLER EKO-VERĐMLĐLĐK TEMĐZ ÜRETĐM ÜRETĐM SÜREÇLERĐNĐN ĐYĐLEŞTĐRĐLMESĐ Verimlilik artışı Maliyet düşüşü Çevresel etkilerin azalması

7 DÜNYA ÇEVRE TEKNOLOJĐLERĐ PAZARI Elektrik Üretimi 18% 3% 10% Enerji Verimliliği Kaynak Verimliliği Su Yönetimi 19% 4% %3 Biyoteknoloji %10 Nanoteknoloji 46% Ulaşım Atık Yönetimi ve Geri Dönüşüm 2006: 1 Trilyon Euro 2020 tahmini: 2,8 Trilyon Euro Dünyada en hızlı büyüyen pazarlardan biri: yeni sanayileşmiş ve geçiş ekonomisindeki ülkelerde yıllık %5-8 oranında büyüme Kaynak: Market studies, expert interviews, Roland Berger Strategy Consultants, 2006 OECD 2008 Çevre Raporu

8 AB ETAP (Çevre Teknolojileri Aksiyon Planı) 2004 yılında kabul edilen ETAP eko-inovasyonun Avrupa da gündelik hayatın bir parçası haline gelmesini ve Avrupa nın bu alanda rekabetçiliğini artırarak lider konuma gelmesini hedefler. Sürdürülebilir bir gelecek için, çevre dostu teknolojiler çevrenin korunmasına ek olarak yeni iş alanları yaratılması açısından da avantajlar sağlar. Öne çıkan alan ve örnekler: Yenilenebilir enerji Çevre dostu taşıtlar Pasif binalar ve çevre dostu yapı malzemeleri Atık geri dönüşüm ve geri kazanımı ETAP geleneksel teknolojiden yeni teknolojiye geçiş sürecindeki sıkıntıların bertaraf edilmesi ve sermayeye ulaşım zorluklarının aşılmasını da amaçlar.

9 SÜRDÜRÜLEBĐLĐR MĐMARĐ VE TEKNOLOJĐ - Sürdürülebilir Enerji Isıtma, Havalandırma ve Soğutma Sistemleri Verimliliği Yenilenebilir Enerji Güneş paneli Rüzgar türbini Güneşle su ısıtma Isı pompaları - Sürdürülebilir yapı malzemeleri Geri dönüşümlü malzemeler Daha düşük uçucu organik karbon, ağır metal - Atık yönetimi - Su Yönetimi

10 ÖRNEK UYGULAMA Heerhugowaard s City of the Sun/ Hollanda: ( ) (Mimar ve şehir plancısı Ashok Bhalotra tarafından geliştirilmiş olan sürdürülebilir şehir konsepti) En büyük CO2-Nötr yerleşim alanı Rüzgar ve güneşten 4000 konuta yetecek 10 MW kapasiteli enerji üretimi Doğal (biyolojik) su filtrasyon sistemi Yeni yapılan 1500 evde güneş panelleri ve ısı pompaları Yağmur suyu toplama

11 EKO-ĐNOVASYON VE TÜKETĐM Teknoloji Baskısı (eko-verimlilik) Mevzuat Baskısı (yasal düzenleme, standartlar) EKO-ĐNOVASYON Pazar (Pazar payı, rekabet, müşteri talebi, yeni pazarlar) TÜKETĐM!

12 Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim (STÜ) STÜ NEDĐR? Sürdürülebilir tüketim ve üretim, toplumda üretimtüketim sistemlerinden kaynaklanan olumsuz çevresel etkilerin azaltılmasına yönelik bütünsel bir yaklaşımdır. STÜ toplumun ihtiyaçlarının gelecek nesillerin ihtiyaçlarının karşılanabilmesini riske atmadan karşılanması için ürünler, hizmetler ve yatırımların verimliliği ve etkinliğinin maksimize edilmesini amaçlamaktadır (Norveç Çevre Bakanlığı, 1994).

13 Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim (STÜ) YAŞAM DÖNGÜSÜ ANLAYIŞI Eko-Tasarım

14 Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim (STÜ) STÜ NEDĐR? Avrupa daki son gelişmeler doğrultusunda ön plana çıkmış, temiz üretim ve eko-verimlilik gibi kavramları da içeren geniş bir kavramdır. Üretim süreçlerinin yanı sıra tüketim alışkanlıkları, tüketim modelleri ve tüketicilerin bilinçlendirilmesine yönelik politika, standart ve uygulamaları kapsar. Eko-tasarım, eko-etiket gibi alanlardaki AB Mevzuatı ile doğrudan bağlantılı olup, AB nin eko-inovasyon alanındaki programlarının da büyük ölçüde temelini oluşturmaktadır.

15 Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim (STÜ) STÜ TARĐHSEL GELĐŞĐMĐ Đlk defa Rio de Janeiro daki 1992 Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı nda gündeme alınmıştır. Küresel olarak, politika çerçevesi, 2002 Birleşmiş Milletler Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi (Johannesburg) ile 2003 yılında başlatılan Marakeş Sürecine dayanmaktadır da gözden geçirilen AB Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi STÜ yü yedi önemli sorunundan biri olarak belirlemiştir (EEA, 2007) yılında Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim ve Sürdürülebilir Endüstriyel Politika Eylem Planı yayınlanmıştır.

16 Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim (STÜ) AB STÜ EYLEM PLANI 1. Akılcı Tüketim ve Daha Đyi Ürünler AB eko-tasarım direktifi Ürün etiketlemesi Teşvikler Ürünler için tutarlı veri ve yöntemler Yeşil satın alma (kamuda) Perakendeciler ve tüketiciler 2. Sürdürülebilir Endüstriyel Üretim Hammadde kullanımı Eko-inovasyon Endüstrilerin çevre performansı 3. Sürdürülebilir Ürünler için Küresel Pazarlar

17 Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim (STÜ) AB ÜRÜNLERĐN ÇEVRESEL ETKĐLERĐ ÇALIŞMASI (EIPRO-2006) 2003 de Entegre Ürün Politikası Integrated Product Policy (IPP) bildirisini yayınlanmıştır. Bu politikayla uyumlu olarak gerçekleştirilen Ürünlerin Çevresel Etkileri Environmental Impacts of Products (EIPRO) çalışması 2006 yılında tamamlanmıştır. Bu çalışmada ürünlerin çevreye olan etkileri, tüm yaşam döngüleri göz önünde bulundurularak (beşikten mezara) analiz edilmiştir. Ürünlerin tüm yaşam döngülerinin dikkate alınarak üç öncelikli alan belirlenmiştir. Yiyecek ve Đçecek Binalar ve Barınma Ulaşım

18 AB DE TEŞVĐK EDĐLEN TEKNOLOJĐLER CIP - Rekabetçilik ve Yenilik Programı ( ) 2010 Öncelikli Alanlar: Geri-kazanım: Gelişmiş ayrıştırma üniteleri, yenilikçi geri dönüşüm ürünleri Bina ve yapı sektörü: Kaynak tüketimini, karbon salımını ve atık oluşumunu azaltan yapı ürünleri ve prosesleri, çevre dostu yapı malzemeleri ve inovatif üretim prosesleri Yiyecek-Đçecek Sektörü: Yüksek verim sağlayan temiz üretim süreçleri, atık azaltımı ve geri dönüşüm uygulamaları, su kullanımında verim artırımı Temiz üretim ve yeşil satın alma Entrepreneurship & Innovation Programme (EIP)

19 AB DE TEŞVĐK EDĐLEN TEKNOLOJĐLER CIP - Rekabetçilik ve Yenilik Programı ( ) - Kaynak tüketimini ve atık oluşumunu azaltan yapı malzemeleri - Eko-etiketli yapıştırma malzemeleri - Yeşil etiketli beton Yılı Projeleri:

20 TTGV - AB 7. ÇP Kapsamında STÜ Projesi ACTION TOWN PROJESĐ YEDİNCİ ÇERÇEVE PROGRAMI Đşbirliği Đşbirliği Özel Programı Çevre Tematik Alanı ULUSAL ODAK NOKTALARI - TTGV,... -

21 TTGV - AB 7. ÇP Kapsamında STÜ Projesi ACTION TOWN PROJESĐ SCPTurKEY: Sivil Toplum Kuruluşlarının STÜ Alanındaki Araştırmalara Katkılarının Artırılması için Đşbirliği Projesi STK ların STÜ deki etkinliklerinin artırılması STK ile araştırma kurumları arasındaki işbirliklerinin geliştirilmesi STÜ araştırma gündemi için yeni yaklaşımlar ULUSAL ODAK NOKTASI - TTGV - SCPTurKEY Türkiye de STÜ politikalarının ilgili paydaşlar arasında geliştirilmesinin teşvik edilmesine yönelik aksiyonlar: Sürdürülebilir Bina için Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi

22 TTGV - AB 7. ÇP Kapsamında STÜ Projesi SCPTurKEY: Proje Ekibi: Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) Ulusal Politika Araştırma Vakfı (UPAV) Đngiltere Türkiye Çevre Derneği (UTES) Türk Tesisat Mühendisleri Derneği (TTMD) ODTÜ Mimarlık Fak. Araştırma, Tasarım, Planlama ve Uygulama Merkezi (MATPUM) ODTÜ - Çevre Müh. Bölümü

23 TTGV - AB 7. ÇP Kapsamında STÜ Projesi SCPTurKEY: 1. Yaşam Döngüsü Çalışması (Binalar) 2. Politika Araçları Değerlendirmesi 3. Değerlendirme - Öneri Geliştirilmesi 4. Yaygınlaştırma Yalıtım Malzemelerine ilişkin Yaşam Döngüsü Çalışmalarının Derlenmesi

24 TEŞEKKÜRLER Ferda Ulutaş Çevre Projeleri Grubu Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Cyberplaza B-Blok Kat: 5-6 Bilkent/Ankara