Ecz.Yücelen GÖNEN. Altunizade Hastanesi

Transkript

1 Ecz.Yücelen GÖNEN Altunizade Hastanesi

2 Kemoterapi İlaçları Sitotoksik Yüksek Riskli Yan etki insidansları yüksek Genel yan etkiler İlaca özgü yan etkiler

3 Genel Yan Etkiler Alerjik reaksiyonlar Miyelosupresyon GI yan etkiler (bulantı,kusma,ishal ) Saç dökülmesi Böbrek ve Karaciğer bozuklukları Diğer (elektrolit dengesizlikleri,mukozit, laboratuar değerlerinde değişimler, vb)

4 Tedavi Premedikasyon ; Antihistaminik Kortikosteroid Antiemetik H2 reseptör blokörü

5 ÖZEL TEDAVİLER

6

7 Cytarabine (Ara-c)

8 Cytarabine (Ara-c) Endikasyonları : ALL,AML, NHL Konjonktivit : deksametazon damla, suni gözyaşı. Periferik duysal ve motor nöropati : B1,B6,B12 kombine preperatları (özellikle daunorubicin ve asparaginazlarla birlikte kullanımında bu etki artıyor) Hiperürisemi : allopurinol

9 İRİNOTEKAN

10 İRİNOTEKAN Kolorektal Ca, SCLC (khak) Erken ve geç diyare : Atropin 0,25 mg s.c. Loperamid tb *** Asetilkolinesteraz enzim inhibisyonu yaptığından dolayı, kolinerjik sendroma yol açması

11 DOCETAXEL

12 DOCETAXEL Meme,over, prostat,mide Ca Baş-boyun tümörü NSCLC (khdak) Hipersensitive ve Sıvı retansiyonu : Tedaviden bir gün önce başlamak üzere üç gün süresince Deksametazon 8 mg tb 2 x 1 p.o

13 PEMETREXED

14 PEMETREXED Mezotelioma, NSCLC (khdak) Nörotoxisite : (çok yaygın) mcg/gün Folik asit. Pemetrexed; folata bağımlı metabolik süreçleri bozan antifolat bir ajan. Her üç kürde bir B12 ampul 1x1 i.m Cilt reaksiyonları: (deride döküntü ve kaşıntı) Tedaviden bir gün önce başlamak üzere üç gün boyunca; deksametazon 4 mg tb 2x1 p.o

15 CİSPLATİN

16 CİSPLATİN NEFROTOXİSİTE * Hidrasyon * Furosemid * Mannitol (nefrotoksik ilaçların böbrekten atılımını kolaylaştırıcı etki) HİPOKALEMİ ve HİPOMAGNESEMİ Potasyum Klorür + Magnezyum Sülfat

17 METHOTREXATE ALL, Meningeal Lösemi, Lenfoma, NHL ve bazı kanser türleri Öncelik; idrarın alkali hale gelmesi Hedef ph: 7 7.5

18 Methotrexata başlamadan önce

19 METHOTREXAT Asit ph da ; MTX ve metabolitleri, renal tübüllerde çökmeye başlarlar. Sodyumbikarbonat; idrarı alkali hale getirerek methotrexat ve toksik metabolitlerinin tübüllerde çökmesine engel olur. O yüzden tedaviye başlamadan önce ve hatta mtx le eş zamanlı olarak aynı sıvıda sodyumbikarbonat tedavisi

20

21 MTX in hematopoetik sistem üzerine etkisi (Methotrexat) Folik asit Dihidrofolat redüktaz Tetrahidrofolik asit (ATP) DNA RNA

22 Folinik asitle kurtarma tedavisi Mtx bitiminden saat sonra başlamak üzere ; MTX plazma düzeyi; 0.05 mcmol/l in altına düşene kadar 6 saatte bir Calcium Folinat uygulamaya devam edilir.

23 BUSULPHAN

24 BUSULPHAN ** Kemik iliği nakli hazırlık tedavisi ** Kan- beyin engelini geçiyor. O yüzden nöbetlere yol açıyor. Tedaviden saat önce başlamak kaydıyla ve son dozun bitiminden sonraki 24 saate kadar ; fenitoin tedavisi uygulanmalıdır. Diğer seçenek: Levetirasetam

25 BEVASİZUMAB Tedavi sırasında kan basıncında yükselme görülebilir. Bu yüzden antihipertansif bir ilaç kullanmamız gerekebilir.

26 RİTUKSİMAB Tedavi sırasında hipotansiyon görülme ihtimali yüksek. Antihipertansif ilaç kullanan hastaların o gün ilacını almamasında fayda olabilir. mg Ateş görülme sıklığı yüksek ; paracetamol 1000 Tedaviye başlamadan 4 hafta öncesinde Pnömokok aşısı tavsiye ediliyor. Premedikasyon : 100 mg metilprednizolon deksametazona terih edilmeli

27 Hiperürisemi yapanlar vincristin idarubicin fludarabin allopurinol

28 SİKLOFOSFAMİD / İFOSFAMİD Hemorajik sistit

29 metabolizma İF CF karaciğer 4-hidrooxi ifosfamid 4-hidrooxi siklofosfamid Akrolein + Fosforamid Mustard

30 Akrolein : Mesane mukozasına ve böbrek tübüllerine zarar veriyor ; Hemorajik Sistit Çok tehlikeli, bazen ölümcül olabiliyor

31 MESNA Plazma ve dokularda inaktif Ancak idrarın asit ph ıyla karşılaştığında aktif hale geçer ve mesna disülfit tiyol bileşiği oluşur Bu bileşiğin görevi ; toksik olan akrolein ve 4-hidrooxifosforin metabolitlerine bağlanarak ürotoksik olmayan yeni metabolitler oluşturmasıdır.

32 UNUTMAYALIM! Mesna sadece idrar yollarında aktif. O yüzden fosforinlerin antitümör etkinliği üzerinde negatif bir etkisi YOK Kısa etkili. Ya 24 saatlik infüzyon, Ya da 0,4 ve 8ci saatlerde 3 e bölünmüş dozlar şeklinde

33

34 Olgu çalışması Soğuk bir kış günü,kemoterapisini almak üzere hastaneye gelen Mehmet Bey ilacını almayı beklerken, doktoru onu görüp üşümüş olduğunu farkediyor. Bunun üzerine hemşiresini arayıp, tedaviyi bekletmesini söylüyor. Hastaya da 1-2 saat süresince sıcak bir ortamda beklemesini ve bu esnada soğuk içecekler içmemesini tembihleyip, tedaviyi daha sonra yapacaklarını belirtiyor. Hasta hangi ilacı alacaktı? Tedavi niye ertelendi?

35 OXALİPLATİN Sıklıkla soğuğun tetiklediği, kramplı veya krampsız disestezi ve/veya parestezi ile karakterize duyusal periferik nöropati. (hissizlik,karıncalanma, duyu uyaranlarını algılama bozukluğu)

36 calcium + magnezyum

37 Sağlıklı bir yaşam dileğiyle... Ecz.Yücelen GÖNEN 09 Mart 2017 Tüked / Dalaman