Görüntü İyileştirme Teknikleri. Hafta-6

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Görüntü İyileştirme Teknikleri. Hafta-6"

Transkript

1 Görüntü İyileştirme Teknikleri Hafta-6 Doç. Dr. Oğuz Güngör Karadeniz Teknik Üniversitesi Harita Mühendisliği Bölümü 618 Trabzon 1

2 İndisler Görüntü İyileştirme Teknikleri Radyometrik İyileştirme Teknikleri (5. Hafta) Kontrast Germe Histogram Eşitleme Histogram Eşleme Gri değerlerin tersini alma Görüntü Bölme Mekansal / Konumsal İyileştirme Teknikleri (5. Hafta) Evrişim Süzgeci Crisp Görüntü kaynaştırma teknikleri (6. Hafta) Spektral İyileştirme Teknikleri (6. Hafta) PCA Decorrelation stretch Tassled Cap RGB den IHS uzayına Dönüşüm IHS den RGB uzayına Dönüşüm 2

3 Spektral İyileştirme PCA (Principal Component Analysis) Dönüşümü. Türkçesi Ana Bileşenler Dönüşümü Decorrelation Germe Tasseled Cap RGB den IHS ye dönüşüm IHS den RGB ye dönüşüm Indisler Görüntü kaynaştırma yöntemleri 3

4 Ana Bileşenler Dönüşümü Bir çok bantlı görüntüde komşu bantlar arasında yüksek oranda korelasyon olabilir ve bu yüzden nesneler hakkında aynı veya benzer spaktral bilgi içerebilir. Ana bileşenler dönüşümü orijinal veri kümesini n boyutlu (n toplam bant sayısı) lineer bir dönüşüm kullanarak öz vektörler uzayına dönüştürür, Böylece orijinal verinin varyansı maksimize edilerek bantlar arasındaki korelasyon ortadan kaldırılmış olur 4

5 Ana Bileşenler Dönüşümü Pixels on band-1 vs. band-2 plane Pixel values in 3-D Space band -2 band-3 PC-1 PC-2 PC-3 band-1 PC-1 Pixels on band-1vs. band-3 plane ban d-3 PC-1 band-2 band-1 band-1 5

6 Ana Bileşenler Dönüşümü Kullanılarak Spektral İyileştirme Öncelikle çok bantlı görüntüye ana bileşenler dönüşümü uygulanır Sadece elde edilen birinci ana bileşene kontrast iyileştirme uygulanır Daha sonra kontrast iyileştirme uygulanmış birinci ana bileşen ve diğer ana bileşenler kullanılarak ters ana bileşenler dönüşümü uygulanır Sonuç görüntü spektral olarak iyileştirilmiş olur Yöntemin esprisi: Birinci ana bileşen tüm bantların içerdiği bilgiyi tek basına içerir, bu yüzden ona yapılan işlem tüm bantlara yapılmış gibi olur 6

7 Ana Bileşenler Dönüşümü Nasıl Yapılır? Çok bantlı bir görüntüde her bir piksel aslında bir vektördür 7

8 Çok bantlı bir görüntüde her bir piksel aslında bir vektördür x i = ( x, x,..., x ) T 1 2 k x 3, 13, 5 1 T m satır ve n sütün sayısını gösterirse tüm görüntüde M = mxn tane vektör oluşur Burada k toplam bant sayısıdır!!! 8

9 Ana Bileşenler dönüşümü orijinal görüntüyü öz vektör (eigen vector) uzayına dönüştürür. Amaç bantlar arasındaki korelasyonu ortadan kaldırmaktır Bu yüzden kovaryans matrisi gereklidir. Bütün vektörlerin ortalama vektörü m= M 1 x M ve m kullanılarak kovaryans matrisi i 1 i hesaplanır. M 1 C ( x m)( x m) x M i 1 i i T 9

10 C x simetriktir, boyutu da kxk dır. Ana bileşenler dönüşümü yeni bir kovaryans matrisi yi bulmayı hedefler. C y öyle bir matristir ki; C y C y ( i, j) i j olduğunda C y ( i, j) i j olduğunda Bunu bantlar arasındaki korelasyonu kaldırmak için yapar 1

11 Bu amaçla aşağıdaki dönüşüm uygulanır; i T A xi matrisi ortogonaldir ve C kovaryans matrisine ait öz vektörlerden x oluşturulur. C x kovaryans matrisine ait öz değer ve öz vektörler hesaplanır. A T y En büyük öz değere sahip öz vektör en üstte olacak şekilde öz vektörler sıralanır. Sıralanan bu öz vektörler T matrisi oluşturur A A Yani T nin ilk satırı en yüksek öz değere sahip öz vektördür. İkinci satırı ise ikinci en yüksek öz değere sahip öz vektördür 11

12 Böylece dönüşüm sonrası matrisi elde edilmiş olur. y i matrisinin ilk satırı birinci ana bileşendir. İkinci satırı ikinci ana bileşen, vs. Birinci ana bileşene kontrast iyileştirme uygulanır Daha sonra kontrast iyileştirme uygulanmış birinci ana bileşen ve diğer ana bileşenler kullanılarak ters ana bileşenler dönüşümü uygulanır x Ters dönüşüm şeklinde yapılır i Ay i y i 12

13 Blue band Green band Red band Infra-red band First principal component Second principal component Third principal component Fourth principal component Birinci ana bileşen tüm bantların içerdiği bilgiyi tek baçına içerir, diğer ana bileşenler gittikçe daha az bilgi içermeye başlar 13

14 De-correlation Germe Herhangi bir kontrast germe işleminin amacı görüntüdeki gri değerlerin lineer olarak -255 aralığına gerilmesidir. De-correlation germe orijinal bantlara değil de Ana bileşenlere uygulanır. Ana bileşen dönüşümü sonrasında her ana bileşen bandı -255 aralığında olmayabilir. Bu yüzden her ana bileşen bandındaki gri değerler -255 aralığına gerilir. Böylece ana bileşen bantlarına kontrast germe uygulanmış olur. 14

15 Daha sonra ters ana bileşen dönüşümü uygulanarak orijinal RGB uzayına dönülür. Böylece kontrast germe işlemi bantların arasında korelasyonun olduğu RGB uzayında değil de bantların arasındaki korelasyonun ortadan kaldırıldığı ana bileşenler uzayında yapılmış olur. Daha önce anlatılan ana bileşen dönüşümü kullanılarak spektral iyileştirme yönteminden farkı burada sadece birinci ana bileşene değil de tüm ana bileşenlere kontrast germe işlemi yapılıyor olmasıdır. 15

16 Tasseled Cap Çok bantlı bir görüntüde her piksel N-boyutlu bir vektör olarak temsil edilebilir. Tasseled Cap dönüşümü orijinal Landsat MSS uzayını 4 boyutlu bir uzaya dönüştürür. Bu dönüşüme Tasseled Cap ya da Kauth-Thomas dönüşümü denir 16

17 Dönüşüm sonucu 4 yeni eksen oluşur Toprak gri değer indeksi (B) Yeşil bitki örtüsü endeksi (G) Sarı nesneler indeksi (Y) Diğer nesneler (N) 17

18 Landsat MMS görüntüsünde her bir eksen için katsayılar şu şekilde hesaplanır B =.332 MSS MSS MSS MSS 4 G =-.283 MSS MSS MSS MSS 4 Y = MSS MSS MSS MSS 4 N = -.16 MSS MSS MSS MSS 4 18

19 Landsat TM için de görülür, yakın kızıl ötesi, orta kızıl ötesi bantlar parlaklık, yeşillik ve nemlilik katsayılarına aşağıdaki şekilde dönüştürülür B =.299 TM TM TM TM TM TM 7 G = TM TM TM TM TM TM 7 W =.1446 TM TM TM TM TM TM 7 19

20 Renk Uzayı Renk uzayı renklerin bir nokta olarak temsil edildikleri bir koordinat sistemidir. İnsan renkleri üç ana renk olan mavi, yeşil ve kırmızının değişik oranlarda kombinasyonu şeklinde görür. Bu yüzden renk uzayında renkleri temsil etmek için üç sayısal bileşen gereklidir. Literatürde herkes tarafından onaylanmış tek bir renk uzayı yoktur. (2 den fazla tanımlı renk uzayı olduğu bilinir) Farklı amaçlar için farklı renk uzayları tanımlanmıştır. 2

21 RGB Renk Uzayı Görüntü işlemede en yaygın kullanılan renk uzaylarından biridir. RGB renk uzayı üç boyutlu kartezyen bir koordinat sistemi olarak tanımlanabilir Her bir eksen mavi, yeşil ve kırmızı renklerden oluşur. Koordinat sisteminin orijininde siyah vardır ve maksimim mavi, yeşil ve kırmızı beyaz ı oluşturur. Eşit miktarda mavi, yeşil ve kırmızı farklı gri tonları oluşturur, ve bu renkler siyak ve bayaz noktaları birleştiren doğru üzerinde yer alır. Bütün diğer renkler, mavi, yeşil ve kırmızı eksenler üzerinde aldıkları değerlere göre oluşan küpün içerisinde veya küpün üzerinde yer alır. 21

22 RGB Renk Küpü Kaynak: 22

23 Avantaj Dezavantaj RGB renk uzayı renk oluşturmak için idealdir Monitörler renkli görüntüleri RGB renk uzayını kullanarak gösterirler Çoğu görüntü işleme algoritmaları uygulamalar için RGB renk uzayını kullanır Fakat, RGB renk uzayının bazı dezavantajları da vardır RGB renk uzayı insanın renkleri görme mantığına uygun değildir Bu yüzden bir rengi diğer bir renkten sadece RGB renk koordinatları ile ayırmak mümkün olmaz Ayrıca RGB renk uzayı donanım bağımlıdır, farklı monitörler farklı renk sonuçları verir 23

24 IHS Renk Uzayı IHS renk uzayı renkleri Intensity (yoğunluk??), Hue (ton??) ve Saturation (renksel doymuşluk??) olarak üç bileşenle temsil eder. Bu bileşenler görseldir ve ressamların bir rengi diğerinden ayırmada kullandığı mantıkla aynıdır. Bu yüzden bir renkten diğerine geçiş veya istenilen rengi elde etmek RGB renk uzayına göre daha kolaydır 24

25 Intensity, Hue ve Saturation Bileşenleri Hue: Gördüğümüz renklerdeki baskın dalga boyudur. Başka bir deyişle bir limona sarı dediğimizde onun hue bileşenini söylemiş oluruz Saturation: Rengin saflık derecesi saturation ile ifade edilir. Rengin beyaz ışık ile ne kadar seyreltildiğinin göstergesidir. Bu yüzden saf renkler %1 saturated denilebilir. Intensity: Rengin parlaklığıdır. Intensity az ise görüntü karanlık çok ise daha aydınlık olur. Dolayısıyla intensity bir renge ait tüm dalga boylarındaki enerji miktarına bağlıdır. Intensity fiziksel bir niceliktir ve ölçülebilir. Uzaktan algılama sensörleri nesnelerden yansıyan enerjinin miktarına göre enerji yoğunluğunu algılar ve siyah beyaz görüntüleri oluşturan sayısal değerlere çevirir. Bu yüzden intensity siyah-beyaz görüntüler için en önemli tanımlayıcıdır. 25

26 Intensity, Hue ve Saturation Bileşenleri Intensity Kaynak: 26

27 Saf ve Saturated Renkler 1% saturated R, G, and B primaries Less saturated primaries 27

28 White (I = 1) Green Yellow Cyan White (I = 1) Red Blue Magenta Intensity Cyan Green I =.5 Yellow Red Saturation Hue Red = o Black (I = ) Blue Inte nsit y Black (I = ) Magenta Saturation Hue Red = o a) Six Sided Hexcone b) Double Six Sided Hexcone White (I = 1) Intensity Blue Black (I = ) Hue Red Saturation Green Red White (I = 1) Intensity Blue Black (I = ) Hue Green Saturation Farklı IHS Renk Uzayları c) Sphere d) Cylinder 28

29 RGB ve IHS Renk Uzayı Arasında Dönüşüm Tanımlı tek bir IHS renk uzayı olmadığı için RGB ve IHS uzayları arasında tanımlı tek bir dönüşüm yoktur Burada örnek olarak RGB ve IHS uzayları arasında sadece üç farklı dönüşüm verilmektedir 29

30 Dönüşüm - I R,G,B koordinatları öncelikle lineer bir dönüşümle I,V 1, V 2 uzayına dönüştürülür Daha sonra I,V 1, V 2 kullanılarak H ve S hesaplanır I, H ve S varsa ters dönüşüm ile R,G ve B yandaki şekilde elde edilebilir 3

31 Dönüşüm - 2 RGB den IHS ye Ters Dönüşüm IHS den RGB ye 31

32 Dönüşüm

33 IHS Renk Uzayının Avantajı IHS renk uzayında her bir bileşen kendi başına modifiye edilebildiğinden sadece Intensity bileşeni modifiye edilerek görüntü iyileştirme ve görüntü kaynaştırma uygulamaları için oldukça uygun bir renk uzayı 33

34 RGB den IHS ye dönüşüm ile Görüntü İyileştirme Orijinal görüntüye RGB den IHS ye dönüşümü yapılır Elde edilen Intensity ve saturation bileşenine kontrast iyileştirme yapılır Daha sonra ters IHS den RGB ye dönüşüm gerçekleştirilir Bu sayede renk yapısı bozulmadan çok bantlı görüntüye kontrast iyileştirme yapılmış olur. 34

35 Bant oranlama ve İndeksler NDVI (Normalized Difference Vegitation Index) NDVI = (KÖ - K) / (KÖ + K) Görsel olarak KÖ ve K bantlarının direkt oranı ile NDVI çok yakın sonuçlar üretiyor. Fakat NDVI da bantların farkının ve toplamının kullanılması bir alanın belli bir zaman aralığında değerlendirilmesinin gerektiği durumlarda NDVI ı daha avantajlı yapar, Çünkü bu sayede atmosferik değişkenlerin oran görüntüyü etkileme olasılığı düşürülmüş olur. 35

36 a) SPOT HRV Bant-3 (Yakın kızıl ötesi) b) Aynı görüntü Bant-2 (kırmızı bant) c) Yakın kızıl ötesi / Kırmızı oran görüntü d) NDVI görüntüsü Kaynak: Mather, P. Computer Processing of Remotely-Sensed Images. An Introduction 36

37 Kullanılan Diğer Bitki İndeksleri KÖ/K SQRT (KÖ/K) Bitki İndeksi = KÖ - K TNDVI = SQRT[ (KÖ-K / KÖ+K) +.5] Demir Oksit: TM3/TM1 Kil Mineralleri: TM5/TM7 Demir Mineralleri: TM5/TM4 Mineral Bileşikleri: TM5/TM7, TM5/TM4, TM3/TM1 Hidrotermal Bileşikleri: TM5/TM7, TM3/TM1, TM4/TM3 37

38 Bazı Uydulara Ait Kızılötesi ve Kırmızı Bantlar UYDU KÖ K Landsat MSS 7 5 SPOT XS 3 2 Landsat TM 4 3 NOAA AVHRR 2 1 IKONOS 4 3 QuickBird

39 Görüntü kaynaştırma teknikleri Görüntü Füzyonu Konsepti ve Problemin tanımı Mevcut yöntemler Renk tabanlı Yöntemler IHS Brovey SVR Dalgacık Dönüşümü (Wavelet Transform) Tabanlı Yöntemler Mallat A-trous M-band İstatistiksel Yöntemler PCA Lineer Regresyon Kriter Tabanlı Görüntü Füzyonu Yöntemi Sonuçlar 39

40 Niçin Pankromatik görüntüler genellikle multispektral görüntülere göre daha yüksek konumsal çözünürlüğe sahiptirler? Pankromatik Multispektral Tek bir dedektör optik IFOV (Instantaneous Field of View) Yeryüzünde bir pikselin alanı Küçük IFOV = Yüksek Çözünürlük (Daha geniş bant aralığındaki enerjiyi algılar) Geniş IFOV = Düşük Çözünürlük (Sadece küçük bir bant aralığındaki enerjiyi algılar) 4

41 Spectral response of panchromatic sensor Spektral ve Mekansal Genelleştirme Spektral Genelleştirme (ideal multispektral bantların ağırlıklı ortalaması) Mekansal Genelleştirme (yüksek çözünürlükle bantların ağırlıklı ortalaması) Pankromatik görüntü kullanarak gürüntü füzyonu desired high resolution multispectral image a band of desired multispectral image + = Yüksek çözünürlüklü pankromatik görüntü Düşük çözünürlüklü multispektral görüntünün bir bandı Pankromatik Multispektral Görüntü Füzyon yapılmış Görüntü Yüksek çözünürlüklü pankromatik ve düşük çözünürlüklü multispektral görüntüler spektral ve mekansal genelleştirme sürecinde spektral ve mekansal bilgilerinin bir kısmınıkaybederler. Multispektral görüntüdeki eksik detayları pankromatik görüntüyü kullanarak bul, multispektral görüntüye yapısını bozmadan ekle O yüzden problemin çözümü için bazı varsayım ve koşullar kullanılmalıdır. 41

42 Renk Tabanlı Yöntemler IHS Yöntemi Brovey Yöntemi SVR Yöntemi Görüntü Füzyonu Yöntemleri Dalgacık Dönüşümü Tabanlı Yöntemler Mallat ın Algoritması A-trous Yöntemi M-Band dalgacık dönüşümü İstatistiksel Görüntü Füzyonu Yöntemleri PCA yöntemi Lineer regresyon yöntemi Kriter tabanlı görüntü kaynaştırma yöntemi Multispektral banttaki eksik detayları nasıl bulduklarına göre sınıflandırılır. 42

43 43 RGB ve IHS Uzaylari arası Dönüşüm B G R V V I tan V V S V V a H ) sin( ) cos( 2 1 H S V H S V Geri Dönüşüm İleri Dönüşüm V V Pan B G R Varsayım: Multispektral bantlardan hesaplanan intensity pankromatik görüntüye çözünürlüğü hariç eşit varsayılabilir F 1 = R + (Pan Intensity); F 2 = G + (Pan Intensity); F 3 = B + (Pan Intensity);

44 IHS Görüntü Kaynaştırma Yönteminin Özellikleri Anlaşılması ve uygulanması basit Konumsal detayı arttırmada oldukça başarılı Sadece üç multispektral bant kullanılabılır Bu yüzden, multispektral bantlardan hesaplanan intensity pankromatik görüntüye eşit sayılabilir varsayımı tam doğru değil Çünkü intensity hesaplanırken diğer bantların katkısı ihmal edilir Bu yüzden multispektral görüntüde renk bozulmaları olur Problem farklı sensörler kullanılırsa daha da artar 44

45 Brovey Yöntemi Varsayım: Pankromatik görüntüdeki detaylar, her bir multispektral bandı pankromatik bant ve intensity nin oranıyla çarparak da transfer edilebilir. I n i1 XS i C Pan I F i C XS i Yukarıdaki varsayım aslında detayları multispektral görüntüdeki piksellerin oluşturduğu spektral vectörü C kadar uzatarak ya da kısaltarak aktarır C intensity ile doğrudan ilişkili Dolayısıyla intensity hesaplamadaki varsayımın doğruluğuna bağlı olarak radyometrik bozulma oluşabilir 45

46 SVR Yöntemi Pan n i1 w i XS i I n w i XS i C Pan i1 I F i C XS i Her bir multispektral bant için farklı bir ağırlık hesaplar Ağırlıklar yüksek çözünürlüklü pankromatik ve boyutları pankromatik görüntününkine çıkarılmış (resampled) multispektral görüntü arasında doğrudan lineer regresyon yapılarak bulunur. SVR yöntemi aslında Brovey yöntemini genelleştirir ve radyometrik bozulma problemini azaltır. Fakat intensity için hesaplanan ağırlıklar bantın tümü için kullanıldığından yine spektral bozulmalar olur 46

47 Mallat Algoritması İleri Dönüşüm Ortonormal dalgacık filtreleri (haar, db2, etc) kullanılarak görüntüler alçak ve yüksek frekans bileşenlerine (approximation and detail coefficients) ayrılırlar Katsayıların kombinasyonu Her iki resimden gelen katsayılar kaynaştırılmış katsayıları elde etmek için seçilen bir kurala göre birleştirilir. Geri Dönüşüm Katsayılar birleştikten sonra geri dönüşüm uygulanarak kaynaltırılmış görüntü elde edilir. 47

48 À Trous Algoritması H bir 5x5 convolution maskesidir ve alçak geçiren l( i) 1/16[ ] filtreden üretilir H Her ayrıştırma adımı (j) de filtre katsayıları arasına 2 j-1-1 kadar sıfır doldurulur H I = Orjinal Pan Wavelet Düzlemleri I 1 = convolve(i,h ); w 1 = I I 1 ; I 2 = convolve(i 1,H 1 ); w 2 = I 1 I 2 ; I 3 = convolve(i 2,H 2 ); w 3 = I 2 I 3 ; I n = convolve(i n-1,h n-1 ); w n = I n-1 I n ; I ı yeniden oluşturmak için w i ler toplanır I I J w j J j1 FUSION F k I M k W where W J w j j1 48

49 M-Band Wavelet Transform Mallat ın algoritmasının aksine frekans uzayını iki değil de M kanala böler Düşük frekans görüntüyü elde etmek için orjinal görüntünün çözünürlüğünü direk M (pozitif integer) düşürür. Oysa Mallat ın algoritması çözünürlük düşürmede 2 n (n=1, 2, 3, ) ile sınırlıdır M-band dalgacık dönüşümünde sadece bir tane ölçek fonksiyonu ve M-1 tane dalgacık fonksiyonu vardır.. Böylece bir tane alçak frekans görüntüsü (LL) ve M 2-1 tane detay görüntüsü (LH m, H m L, and H m H n ) üretilir. Üretilen görüntülerin boyutu orjinal görüntünün 1/M i olur a) original image b) 3-Band wavelet Decomposition 49

50 Bu yöntemlerdeki varsayım: pankromatik görüntünün yüksek frekans bileşeni frekans uzayında ayrıştırılarak düşük çözünürlüklü multispektral görüntüye detay olarak eklenebilir Dalgacık Dünüşümü tabanlı yöntemler orjinal görüntünün rengini korumada oldukça başarılılar Fakat bu yöntemler görüntüleri sadece yatay düşey ve çapraz yönlerde filtreledikleri için bu yönlerde kenarları doğrusal olmayan nesnelerin geometrilerinde bozulmalar oluşur 5

51 PCA Yöntemi Ana bileşenleri elde etmek için görüntünün kovaryans matrisine dayalı lineer bir dönüşüm uygulanır Birinci anabileşen pankromatik görüntü ile yer değiştirilir Geri dünüşüm uygulanarak kaynaşmış görüntü elde edilir Pixels on band-1 vs. band-2 plane a) Pixel values in 3-D Space b) PC-1 PC-1 band-3 PC-2 PC-3 band-2 c) band-3 band-1 Pixels on band-1vs. band-3 plane band-2 band-1 band-1 PC-1 Varsayım: Birinci anabileşen görüntüdeki konumsal detayın büyük bir oranını içerir. Diğer anabileşenler ise görüntünün spektral özelliklerini içerir. Eğer birinci anabileşen ile pankromatik görüntü arasındaki korelasyon düşükse hem renk hem detay performansı düşer Görüntünün boyutu da önemli 51

52 Linear Regression Method h x kl l x ij h y kl l y ij ideal multispektral görüntü düşük çözünürlüklü multispektral görüntü yüksek çözünürlüklü pankromatik görüntü pankromatik görüntünün ortalaması l k m 1 kk 1l 1 m1 y ij y 1 ll 1 h kl Varsayım x h kl x l ij a ij y h kl y l ij m pixel _ size _ of _ XS pixel _ size _ of _ pan a nasıl bulunur a ij i1 j1 pi1 q j1 i1 l l l l y y x x pq j1 pi1 q j1 l l y y 2 pq ij pq ij ij Kaynaşmış görüntü x h kl a ij h l l y y x kl ij ij Tüm pencere için aynı a kullanıldığından detay düzgün gelemez 52

53 Kriter Tabanlı Görüntü Kaynaştırma Kaynaşmış görüntüyü pankromatik ve multispektral görüntülerin lineer kombinasyonu olarak hesaplar F k a I b ( m, n) ( m, n) ( m, n) ( m, n) k( m, n) I a ve b ağırlıklar m and n satır ve sütun numaraları k = 1,2,., N (N = toplam bant sayısı) F k kaynaşmış bant I pankromatik görüntü, I k multispektral görüntü 53

54 a ve b nasıl belirlenir? Üç kriter çözüm için belirlenir Kriter 1: Kaynaşmış görüntünün varyansı pankromatik görüntünün varyansına eşit olmalı Cov F, F ) a 2a b b ( k k k o k k ok k k o Criterion 2: Kaynaşmış görüntünün ortalaması multispektral görüntünün ortalamasına eşit olmalı Mean( F ) a b k k o k k k Criterion-3: Multispektral bantlar arasındaki oran kaynaşma sonrası aynı kalmalı F C k I k 54

55 55 Yöntemin Uygulanması ), ( ), ( ), ( ), ( ), ( n m n m n m n m n m k k o k k I b I a F ), ( ), ( ), ( ), ( 2 o k k ok k k o k n m m n m n n m b b a a k k k o k n m n m b a ), ( ), ( ), ( ), ( ), ( n m n m k m n k I C F Her bir bant için 4 eşitlik yazılır (k bandt için, 4k eşitlik) İlk üç eşitlikte 3k bilinmeyen vardır (F, a,b) Son eşitlik bilinmeyen olarak C yi içerir ve C tüm bantlar için aynıdır r = 4k-(3k+1)=k-1 fazla eşitlik en küçük kareler yöntemi kullanılarak çözülür. Yöntem tüm resim yerine MxM lik pencerelere uygulanır ve kaynaşmış piksel değeri sadece pencerenin merkezindeki piksel için üretilir. Sonra pencere bir yana kaydırılır ve aynı işlem bir sonraki piksel için yapılır M, multispektral görüntünün çözünürlüğünün pankromatiğinkine oranından büyük en yakın tam sayı

56 KTÜ KAMPÜS IKONOS GÖRÜNTÜLERİ IKONOS Pankromatik (1 metre) IKONOS Multispectral Bantlar: mavi, yeşil, kızılötresi (4 metre) 56

57 KTÜ KAMPÜS IKONOS GÖRÜNTÜLERİ IKONOS füzyon uygulanmış Bantlar: mavi, yeşil, kızılötresi (1 metre) IKONOS Multispectral Bantlar: mavi, yeşil, kızılötresi (4 metre) 57

58 KTÜ KAMPÜS IKONOS GÖRÜNTÜLERİ IKONOS Multispectral Bantlar: mavi, yeşil, kızılötresi (4 metre) IKONOS Kaynaşmış Bantlar: mavi, yeşil, kızılötresi (1 metre) 58

59 Fusion Results of the QuickBird Pan and the IKONOS XS Images Displayed Using Blue, Green and Red bands a) Quickbird panchromatic b) IKONOS multispectral c) Classical IHS d) Generalized IHS e) Brovey f) SVR g) Mallat h) The à trous i) M-Band k) PCA m) Linear regression n) Criteria-based 59

60 Fusion Results of the QuickBird Pan and XS Images over Purdue Campus (Displayed Using Blue, Green and Red bands) a) Quickbird panchromatic b) QuickBird multispectral c) Classical IHS d) Generalized IHS e) Brovey f) SVR g) Mallat h) The à trous i) M-Band k) PCA m) Linear regression n) Criteria-based 6

61 A-trous Method Criteria-Based Method 61

62 Sonuçlar Renk tabanlı yöntemler detayı başarılı bir şekilde arttırabilmektedir; fakat görüntünün rengini yeterince koruyamamaktadır Dalgacık dönüşümü tabanlı yöntemler ise rengi çok güzel koruyor ama detay yeterince aktarılamıyor Kriter tabanlı kaynaştırma yöntemi hem rengi koruyor hem de detayı başarılı bir şekilde aktarabiliyor Kriter tabanlı yöntemde sonuç önceden belirlenen kriterlere göre hesaplandığı için kaynaştırılmış görüntünün özellikleri ve kalitesi önceden bilinebilmektedir. Bu, kullanıcıların ihtiyaçları doğrultusunda kendi kaynaştırma araçlarını dizayn edebilmelerine imkan verecek yeni kaynaştırma algoritmaları hususunda geleceğe dönük ipuçları sunmaktadır. 62

Görüntü İyileştirme Teknikleri. Hafta-8

Görüntü İyileştirme Teknikleri. Hafta-8 Görüntü İyileştirme Teknikleri Hafta-8 1 Spektral İyileştirme PCA (Principal Component Analysis) Dönüşümü. Türkçesi Ana Bileşenler Dönüşümü Decorrelation Germe Tasseled Cap RGB den IHS ye dönüşüm IHS den

Detaylı

DİJİTAL GÖRÜNTÜ İŞLEME

DİJİTAL GÖRÜNTÜ İŞLEME DİJİTAL GÖRÜNTÜ İŞLEME Prof. Dr. Oğuz Güngör Karadeniz Teknik Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü 61080 Trabzon ogungor@ktu.edu.tr 1 Renk Nedir? 2 En basit anlamıyla renk maddelerden

Detaylı

Uzaktan Algılama Teknolojileri

Uzaktan Algılama Teknolojileri Uzaktan Algılama Teknolojileri Ders 8 Multispektral Görüntüleme ve Uygulamaları Alp Ertürk alp.erturk@kocaeli.edu.tr Multispektral Görüntüleme Her piksel için birkaç adet spektral kanalda ölçüm değeri

Detaylı

Görüntü İyileştirme Teknikleri. Hafta-6

Görüntü İyileştirme Teknikleri. Hafta-6 Görüntü İyileştirme Teknikleri Hafta-6 Doç. Dr. Oğuz Güngör Karadeniz Teknik Üniversitesi Harita Mühendisliği Bölümü 6080 Trabzon ogungor@ktu.edu.tr İndisler Görüntü İyileştirme Teknikleri Radyometrik

Detaylı

UYDU GÖRÜNTÜLERİ VE SAYISAL UZAKTAN ALGILAMA

UYDU GÖRÜNTÜLERİ VE SAYISAL UZAKTAN ALGILAMA UYDU GÖRÜNTÜLERİ VE SAYISAL UZAKTAN ALGILAMA Son yıllarda teknolojinin gelişmesi ile birlikte; geniş alanlarda, kısa zaman aralıklarında ucuz ve hızlı sonuç alınabilen uzaktan algılama tekniğinin, yenilenebilir

Detaylı

ULUSAL COĞRAFİ BILGİ SISTEMLERİ KONGRESİ 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon

ULUSAL COĞRAFİ BILGİ SISTEMLERİ KONGRESİ 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon ULUSAL COĞRAFİ BILGİ SISTEMLERİ KONGRESİ 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon Uydu Verilerinin Farklı Yöntemlerle Karılması ve Sonuçların Karşılaştırılması Öğr. Gör. Bora UĞURLU Prof. Dr. Hülya YILDIRIM

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİNİN temellerinin atıldığı Çanakkale zaferinin 100. yılı kutlu olsun.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİNİN temellerinin atıldığı Çanakkale zaferinin 100. yılı kutlu olsun. Doç.Dr.Mehmet MISIR-2013 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİNİN temellerinin atıldığı Çanakkale zaferinin 100. yılı kutlu olsun. Son yıllarda teknolojinin gelişmesi ile birlikte; geniş alanlarda, kısa zaman aralıklarında

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2015-2016 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Atmosferik Düzeltme Atmosferik etkilerin giderilmesinde kullanılan radyometrik

Detaylı

1. Değişik yeryüzü kabuk tiplerinin spektral yansıtma eğrilerinin durumu oranlama ile ortaya çıkarılabilmektedir.

1. Değişik yeryüzü kabuk tiplerinin spektral yansıtma eğrilerinin durumu oranlama ile ortaya çıkarılabilmektedir. ORAN GÖRÜNTÜLERİ Oran Görüntüsü Oran görüntülerini değişik şekillerde tanımlamak mümkündür; Bir görüntünün belirli bandındaki piksel parlaklık değerleri ile bunlara karşılık gelen ikinci bir banddaki piksel

Detaylı

UZAKTAN ALGILAMADA GÖRÜNTÜ BİRLEŞTİRME İÇİN KALİTE ANALİZLERİ

UZAKTAN ALGILAMADA GÖRÜNTÜ BİRLEŞTİRME İÇİN KALİTE ANALİZLERİ UZAKTAN ALGILAMADA GÖRÜNTÜ BİRLEŞTİRME İÇİN KALİTE ANALİZLERİ Eminnur AYHAN 1, Gülçin ATAY 2 1 Doç. Dr., Karadeniz Teknik Üniversitesi, Harita Mühendisliği Bölümü, 61080, Trabzon, Ayhan.eminnur@gmail.com

Detaylı

UYDU VERİLERİ İLE VERİ ENTEGRASYONU VE YÖNTEMLERİ

UYDU VERİLERİ İLE VERİ ENTEGRASYONU VE YÖNTEMLERİ 660 [1016] UYDU VERİLERİ İLE VERİ ENTEGRASYONU VE YÖNTEMLERİ Sakine KANDİL 1, H.Gonca COŞKUN 2 ÖZET 1 Müh., İstanbul Teknik Üniversitesi, Geomatik Mühendisliği Bölümü, 34469, Maslak, İstanbul, kandils@itu.edu.tr

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ FOTOGRAMETRİ ANABİLİM DALI SUNULARI JDF435 UZAKTAN ALGILAMA DERSİ NOTLARI

Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ FOTOGRAMETRİ ANABİLİM DALI SUNULARI JDF435 UZAKTAN ALGILAMA DERSİ NOTLARI UZAKTAN ALGILAMA Sayısal Görüntü ve Özellikleri GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ FOTOGRAMETRİ ANABİLİM DALI SUNULARI JDF435 UZAKTAN ALGILAMA DERSİ NOTLARI http://jeodezi.karaelmas.edu.tr/linkler/akademik/marangoz

Detaylı

ORM 7420 ORMAN KAYNAKLARININ PLANLANMASINDA UYGU GÖRÜNTÜLERİNİN KULLANILMASI

ORM 7420 ORMAN KAYNAKLARININ PLANLANMASINDA UYGU GÖRÜNTÜLERİNİN KULLANILMASI ORM 7420 ORMAN KAYNAKLARININ PLANLANMASINDA UYGU GÖRÜNTÜLERİNİN KULLANILMASI Yrd. Doç. Dr. Uzay KARAHALİL III. Hafta (Uyduların Detay Tanıtımı Sunum Akışı Doğal Kaynak İzleyen Uygular Hangileri Uyduların

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2014-2015 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Atmosferik Düzeltme Atmosferik etkilerin giderilmesinde kullanılan radyometrik

Detaylı

ORM 7420 USING SATELLITE IMAGES IN FOREST RESOURCE PLANNING

ORM 7420 USING SATELLITE IMAGES IN FOREST RESOURCE PLANNING ORM 7420 USING SATELLITE IMAGES IN FOREST RESOURCE PLANNING Asst. Prof. Dr. Uzay KARAHALİL Week IV NEDEN UYDU GÖRÜNTÜLERİ KULLANIRIZ? Sayısaldır (Dijital), - taramaya gerek yoktur Hızlıdır Uçuş planı,

Detaylı

Görüntü İşleme. K.Sinan YILDIRIM Cenk İNCE Tahir Emre KALAYCI. Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2003

Görüntü İşleme. K.Sinan YILDIRIM Cenk İNCE Tahir Emre KALAYCI. Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2003 Görüntü İşleme K.Sinan YILDIRIM Cenk İNCE Tahir Emre KALAYCI Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2003 İçerik Görüntü İşleme Nedir? Görüntü Tanımlamaları Görüntü Operasyonları Görüntü İşleme

Detaylı

Görüntü İşleme. Dijital Görüntü Tanımları. Dijital görüntü ise sayısal değerlerden oluşur.

Görüntü İşleme. Dijital Görüntü Tanımları. Dijital görüntü ise sayısal değerlerden oluşur. Görüntü İşleme Görüntü işleme, dijital bir resim haline getirilmiş olan gerçek yaşamdaki görüntülerin bir girdi resim olarak işlenerek, o resmin özelliklerinin ve görüntüsünün değiştirilmesidir. Resimler

Detaylı

Uzaktan Algılama (3) Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN Renk Teorileri

Uzaktan Algılama (3) Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN   Renk Teorileri Uzaktan Algılama (3) Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Renk Teorileri Eklemeli renk teorisi Çıkarmalı renk teorisi 1 RGB (Red Green - Blue) Kavramı Red Green - Blue RGB-Mixer

Detaylı

Uzaktan Algılama (3) Öğr. Gör. Dr. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Renk Teorileri

Uzaktan Algılama (3) Öğr. Gör. Dr. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Renk Teorileri Uzaktan Algılama (3) Öğr. Gör. Dr. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Renk Teorileri Eklemeli renk teorisi Çıkarmalı renk teorisi 1 RGB (Red Green - Blue) Kavramı Red Green - Blue RGB-Mixer

Detaylı

Bilgisayarla Görüye Giriş

Bilgisayarla Görüye Giriş Bilgisayarla Görüye Giriş Ders 5 Görüntü Süzgeçleme ve Gürültü Giderimi Alp Ertürk alp.erturk@kocaeli.edu.tr Motivasyon: Gürültü Giderimi Bir kamera ve sabit bir sahne için gürültüyü nasıl azaltabiliriz?

Detaylı

T.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Özvektörler Kullanılarak IHS Tabanlı Yeni Bir Yaklaşım ile Uydu Görüntülerinin Zenginleştirilmesi İrfan KÖSESOY Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı Yüksek

Detaylı

MOD419 Görüntü İşleme

MOD419 Görüntü İşleme MOD419 Görüntü İşleme Ders Kitabı: Digital Image Processing by Gonzalez and Woods Puanlama: %30 Lab. %20 Vize %10 Quizes %40 Final %60 devam mecburiyeti Görüntü İşleme ye Giriş Görüntü İşleme Nedir? Özellikle

Detaylı

Digital Görüntü Temelleri Görüntü Oluşumu

Digital Görüntü Temelleri Görüntü Oluşumu Digital Görüntü Temelleri Görüntü Oluşumu Işık 3B yüzeye ulaşır. Yüzey yansıtır. Sensör elemanı ışık enerjisini alır. Yoğunluk (Intensity) önemlidir. Açılar önemlidir. Materyal (yüzey) önemlidir. 25 Ekim

Detaylı

Bölüm 7 Renkli Görüntü İşleme

Bölüm 7 Renkli Görüntü İşleme BLM429 Görüntü İşlemeye Giriş Bölüm 7 Renkli Görüntü İşleme Dr. Öğr. Üyesi Caner ÖZCAN Genç sanatçının, rengin sadece tanımlayıcı değil aynı zamanda kişisel ifade anlamına geldiğini anlaması renge dokunmasından

Detaylı

Dijital (Sayısal) Fotogrametri

Dijital (Sayısal) Fotogrametri Dijital (Sayısal) Fotogrametri Dijital fotogrametri, cisimlere ait iki boyutlu görüntü ortamından üç boyutlu bilgi sağlayan, sayısal resim veya görüntü ile çalışan fotogrametri bilimidir. Girdi olarak

Detaylı

Uzaktan algılamada uydu görüntülerine uygulanan işlemler

Uzaktan algılamada uydu görüntülerine uygulanan işlemler Uzaktan algılamada uydu görüntülerine uygulanan işlemler Uzaktan algılama görüntülerine uygulanan işlemler genel olarak; 1. Görüntü ön işleme (Düzeltme) 2. Görüntü İşleme olarak ele alınabilir. GÖRÜNTÜ

Detaylı

Dijital Kameralar (Airborne Digital Cameras)

Dijital Kameralar (Airborne Digital Cameras) Dijital Kameralar (Airborne Digital Cameras) Klasik fotogrametrik görüntü alımındaki değişim, dijital kameraların gelişimi ile sağlanmaktadır. Dijital görüntü, analog görüntü ile kıyaslandığında önemli

Detaylı

Bilgisayar ne elde eder (görüntüden)? Dijital Görüntü İşleme Fevzi Karslı, KTÜ. 08 Ekim 2013 Salı 51

Bilgisayar ne elde eder (görüntüden)? Dijital Görüntü İşleme Fevzi Karslı, KTÜ. 08 Ekim 2013 Salı 51 Bilgisayar ne elde eder (görüntüden)? 08 Ekim 2013 Salı 51 Zorluk 1: bakış açısı 2012, Selim Aksoy 08 Ekim 2013 Salı 52 Zorluk 2: aydınlatma 08 Ekim 2013 Salı 53 Zorluk 3: oklüzyon (ölü bölge oluşumu)

Detaylı

FARKLI UYDU VERİ ÇAKIŞTIRMA TEKNİKLERİNİN ANALİZİ

FARKLI UYDU VERİ ÇAKIŞTIRMA TEKNİKLERİNİN ANALİZİ FARKLI UYDU VERİ ÇAKIŞTIRMA TEKNİKLERİNİN ANALİZİ Özge KAYMAN 1, Filiz SUNAR 2, Derya MAKTAV 3 1 İstanbul Teknik Üniversitesi, Geomatik Mühendisliği Bölümü, 34469, Maslak, İstanbul. ozgekayman@gmail.com

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2015-2016 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 A- Enerji Kaynağı / Aydınlatma B- Işıma ve atmosfer C- Hedef nesneyle etkileşim D- Nesneden yansıyan /

Detaylı

Uzaktan Algılama Verisi

Uzaktan Algılama Verisi Uzaktan Algılama (2) Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Uzaktan Algılama Verisi Raster Veri Formatı 1 Uzaktan Algılama Verisi http://www.tankonyvtar.hu/hu/tartalom/tamop425/0027_dai6/ch01s03.html

Detaylı

UZAKTAN ALGILAMA- UYGULAMA ALANLARI

UZAKTAN ALGILAMA- UYGULAMA ALANLARI UZAKTAN ALGILAMA- UYGULAMA ALANLARI Doç. Dr. Nebiye Musaoğlu nmusaoglu@ins.itu.edu.tr İTÜ İnşaat Fakültesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü Uzaktan Algılama Anabilim Dalı UZAKTAN ALGILAMA-TANIM

Detaylı

Uzaktan Algılama Teknolojileri

Uzaktan Algılama Teknolojileri Uzaktan Algılama Teknolojileri Ders 4 Pasif - Aktif Alıcılar, Çözünürlük ve Spektral İmza Kavramları Alp Ertürk alp.erturk@kocaeli.edu.tr Pasif Aktif Alıcılar Pasif alıcılar fiziksel ortamdaki bilgileri

Detaylı

GÖRÜNTÜ BİRLEŞTİRME YÖNTEMLERİNİN SPEKTRAL DEĞERLERİ KORUMA AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI: WORLDVİEW-2 UYGULAMASI

GÖRÜNTÜ BİRLEŞTİRME YÖNTEMLERİNİN SPEKTRAL DEĞERLERİ KORUMA AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI: WORLDVİEW-2 UYGULAMASI GÖRÜNTÜ BİRLEŞTİRME YÖNTEMLERİNİN SPEKTRAL DEĞERLERİ KORUMA AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI: WORLDVİEW-2 UYGULAMASI Bekir GÜL 1, ÇağlarYILDIRMIŞ 2, Abdullah DEĞER 3, Mustafa ERDOĞAN 4, Ali ULUBAY 5 1 Harita

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN

Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN Grafik Programlama Bilgisayar kullanılırken monitörlerde iki tür ekran moduyla karşılaşılır. Bu ekran modları Text modu ve Grafik modu dur. Text modunda ekran 25 satır ve 80 sütundan

Detaylı

Digital Görüntü Temelleri Görüntü Oluşumu

Digital Görüntü Temelleri Görüntü Oluşumu Digital Görüntü Temelleri Görüntü Oluşumu Işık 3B yüzeye ulaşır. Yüzey yansıtır. Sensör elemanı ışık enerjisini alır. Yoğunluk (Intensity) önemlidir. Açılar önemlidir. Materyal (yüzey) önemlidir. 06 Kasım

Detaylı

İLERİ GÖRÜNTÜ İŞLEME Ders-1

İLERİ GÖRÜNTÜ İŞLEME Ders-1 İLERİ GÖRÜNTÜ İŞLEME Ders- Elektromanyetik Spektrum Görünür Bölge 7 nm 4 nm Temel Kavramlar (Prof. Dr. Sarp ERTÜRK) 9/24/24 2 Hazırlayan: M. Kemal GÜLLÜ Sayısal İmge Gösterimi f x, y imgesi örneklendiğinde

Detaylı

Dijital (Sayısal) Fotogrametri

Dijital (Sayısal) Fotogrametri Dijital (Sayısal) Fotogrametri Dijital fotogrametri, cisimlere ait iki boyutlu görüntü ortamından üç boyutlu bilgi sağlayan, sayısal resim veya görüntü ile çalışan fotogrametri bilimidir. Girdi olarak

Detaylı

Bilgisayarla Fotogrametrik Görme

Bilgisayarla Fotogrametrik Görme Bilgisayarla Fotogrametrik Görme Dijital Görüntü ve Özellikleri Yrd. Doç. Dr. Mustafa DİHKAN 1 Dijital görüntü ve özellikleri Siyah-beyaz resimler için değer elemanları 0-255 arasındadır. 256 farklı durum

Detaylı

TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon

TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon Lazer Tarama Verilerinden Bina Detaylarının Çıkarılması ve CBS İle Entegrasyonu

Detaylı

UZAKTAN ALGILAMA Görüntü Verisinin Düzeltilmesi ve Geliştirilmesi

UZAKTAN ALGILAMA Görüntü Verisinin Düzeltilmesi ve Geliştirilmesi UZAKTAN ALGILAMA Görüntü Verisinin Düzeltilmesi ve Geliştirilmesi Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF439 UZAKTAN ALGILAMA DERSİ NOTLARI http://jeodezi.karaelmas.edu.tr/linkler/akademik/marangoz

Detaylı

GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 2 SAYISAL GÖRÜNTÜ TEMELLERİ

GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 2 SAYISAL GÖRÜNTÜ TEMELLERİ GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 2 SAYISAL GÖRÜNTÜ TEMELLERİ GÖRÜNTÜ ALGILAMA Üç temel zar ile kaplıdır. 1- Dış Zar(kornea ve Sklera) 2- Koroid 3- Retina GÖRÜNTÜ ALGILAMA ---Dış Zar İki kısımdan oluşur. Kornea ve

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN (Grup B) Öğretim Yılı Güz Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN (Grup B) Öğretim Yılı Güz Dönemi Uzaktan Algılama (JDF439) Hiperspektral ve termal bantlı uydular Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN (Grup B) 2016-2017 Öğretim Yılı Güz Dönemi 1 3 4 5 SPOT 6 6 Geçen ders: Mikrodalga algılama sistemleri Gündüz

Detaylı

Uzaktan Algılama Uygulamaları

Uzaktan Algılama Uygulamaları Aksaray Üniversitesi Uzaktan Algılama Uygulamaları Doç.Dr. Semih EKERCİN Harita Mühendisliği Bölümü sekercin@aksaray.edu.tr 2010-2011 Bahar Yarıyılı Uzaktan Algılama Uygulamaları GÖRÜNTÜ İŞLEME TEKNİKLERİ

Detaylı

Uzaktan Algılama Teknolojileri

Uzaktan Algılama Teknolojileri Uzaktan Algılama Teknolojileri Ders 10 Hiperspektral Görüntülerde Öznitelik Çıkarımı ve Boyut Azaltımı Alp Ertürk alp.erturk@kocaeli.edu.tr Öznitelik Çıkarımı Veriden ayırt edici yapıda nitelikler çıkarma

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2014-2015 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 Görüntü Zenginleştirme Spektral Dönüşümler Spektral dönüşümler Kontrast zenginleştirme Doğrusal/Lineer

Detaylı

Kameralar, sensörler ve sistemler

Kameralar, sensörler ve sistemler Dijital Fotogrametri Kameralar, sensörler ve sistemler Prof. Dr. Fevzi Karslı Harita Mühendisliği Bölümü, KTÜ fkarsli@ktu.edu.tr Analog Hava Kameraları Ana firmalar Zeiss, Wild ve Leica. Kullanılan bütün

Detaylı

Elektromanyetik Radyasyon (Enerji) Nedir?

Elektromanyetik Radyasyon (Enerji) Nedir? Elektromanyetik Radyasyon (Enerji) Nedir? Atomlardan çeşitli şekillerde ortaya çıkan enerji türleri ve bunların yayılma şekilleri "elektromagnetik radyasyon" olarak adlandırılır. İçinde X ve γ ışınlarının

Detaylı

ÖZET Yüksek Lisans Tezi YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜK İÇİN ÇOKLU GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ İLE GÖRÜNTÜ FÜZYONU Sema Nizam ABDULGHANI Ankara Üniversitesi Fen Bilimler

ÖZET Yüksek Lisans Tezi YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜK İÇİN ÇOKLU GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ İLE GÖRÜNTÜ FÜZYONU Sema Nizam ABDULGHANI Ankara Üniversitesi Fen Bilimler ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜK İÇİN ÇOKLU GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ İLE GÖRÜNTÜ FÜZYONU Sema Nizam ABDULGHANI ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI ANKARA

Detaylı

Uzaktan Algılama ve Teknolojik Gelişmeler

Uzaktan Algılama ve Teknolojik Gelişmeler Uzaktan Algılama ve Teknolojik Gelişmeler 1 Uzaktan Algılama Nedir? Uzaktan Algılama Prensipleri Uydu Görüntülerinin Özellikleri ERDAS IMAGINE yazılımının sağladığı imkanlar 2 Uzaktan Algılama Fiziksel

Detaylı

7. BÖLÜM İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI .= 1 1 + + Genel: Vektörler bölümünde vektörel iç çarpım;

7. BÖLÜM İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI .= 1 1 + + Genel: Vektörler bölümünde vektörel iç çarpım; İÇ ÇARPIM UZAYLARI 7. BÖLÜM İÇ ÇARPIM UZAYLARI Genel: Vektörler bölümünde vektörel iç çarpım;.= 1 1 + + Açıklanmış ve bu konu uzunluk ve uzaklık kavramlarını açıklamak için kullanılmıştır. Bu bölümde öklit

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2014-2015 Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2014-2015 Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2014-2015 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 Dijital görüntü işlemede temel kavramlar Sayısal Görüntü İşleme; bilgisayar yardımı ile raster verilerin

Detaylı

TEMEL GÖRÜNTÜ BİLGİSİ

TEMEL GÖRÜNTÜ BİLGİSİ TEMEL GÖRÜNTÜ BİLGİSİ FOTOĞRAF/GÖRÜNTÜ KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ BEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF345 TEMEL GÖRÜNTÜ BİLGİSİ DERSİ NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz/ İÇERİK

Detaylı

Dijital (Sayısal) Fotogrametri

Dijital (Sayısal) Fotogrametri Dijital (Sayısal) Fotogrametri Dijital fotogrametri, cisimlere ait iki boyutlu görüntü ortamından üç boyutlu bilgi sağlayan, sayısal resim veya görüntü ile çalışan fotogrametri bilimidir. Girdi olarak

Detaylı

Tarımsal Meteorolojik Simülasyon Yöntemleri ve Uzaktan Algılama ile Ürün Verim Tahminleri ve Rekolte İzleme

Tarımsal Meteorolojik Simülasyon Yöntemleri ve Uzaktan Algılama ile Ürün Verim Tahminleri ve Rekolte İzleme Tarımsal Meteorolojik Simülasyon Yöntemleri ve Uzaktan Algılama ile Ürün Verim Tahminleri ve Rekolte İzleme Twente Universitesi ITC Fakultesi, Enschede, Hollanda - 2013 Dr. Ediz ÜNAL Tarla Bitkileri Merkez

Detaylı

Yüksek Çözünürlüklü Uydu Görüntüleri için Pankromatik Keskinleştirme Yöntemi

Yüksek Çözünürlüklü Uydu Görüntüleri için Pankromatik Keskinleştirme Yöntemi Yüksek Çözünürlüklü Uydu Görüntüleri için Pankromatik Keskinleştirme Yöntemi Selçuk SÜMENGEN (a), Çağlar ŞENARAS (a), Ahmet ERDEM (a) (a) HAVELSAN AŞ., 06531, Ankara, ssumengen@havelsan.com.tr csenaras@havelsan.com.tr

Detaylı

Görüntü Sınıflandırma

Görüntü Sınıflandırma Görüntü Sınıflandırma Chapter 12 https://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=0 CBwQFjAA&url=http%3A%2F%2Ffaculty.une.edu%2Fcas%2Fszeeman%2Frs%2Flect%2FCh%2 52012%2520Image%2520Classification.ppt&ei=0IA7Vd36GYX4Uu2UhNgP&usg=AFQjCNE2wG

Detaylı

Uzaktan Algılama Teknolojileri

Uzaktan Algılama Teknolojileri Uzaktan Algılama Teknolojileri Ders 4 Pasif - Aktif Alıcılar, Çözünürlük ve Spektral İmza Alp Ertürk alp.erturk@kocaeli.edu.tr Pasif Aktif Alıcılar Pasif alıcılar fiziksel ortamdaki bilgileri pasif olarak

Detaylı

İstatistik ve Olasılık

İstatistik ve Olasılık İstatistik ve Olasılık KORELASYON ve REGRESYON ANALİZİ Doç. Dr. İrfan KAYMAZ Tanım Bir değişkenin değerinin diğer değişkendeki veya değişkenlerdeki değişimlere bağlı olarak nasıl etkilendiğinin istatistiksel

Detaylı

Görüntü Segmentasyonu (Bölütleme)

Görüntü Segmentasyonu (Bölütleme) Görüntü Segmentasyonu (Bölütleme) Segmentasyon, görüntüyü aynı cinsten obje ve bölgelere ayırmaktır. 20 Aralık 2014 Cumartesi 1 Görüntü Segmentasyonu 20 Aralık 2014 Cumartesi 2 Gestalt kanunları Görüntü

Detaylı

Hafta 5 Uzamsal Filtreleme

Hafta 5 Uzamsal Filtreleme BLM429 Görüntü İşlemeye Giriş Hafta 5 Uzamsal Filtreleme Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN If the facts don't fit the theory, change the facts. ~Einstein İçerik 3. Yeğinlik Dönüşümleri ve Uzamsal Filtreleme Temel

Detaylı

VERİ MADENCİLİĞİ (Kümeleme) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN

VERİ MADENCİLİĞİ (Kümeleme) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN VERİ MADENCİLİĞİ (Kümeleme) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN kergun@balikesir.edu.tr İçerik Kümeleme İşlemleri Kümeleme Tanımı Kümeleme Uygulamaları Kümeleme Yöntemleri Kümeleme (Clustering) Kümeleme birbirine

Detaylı

Geliştirilmiş Fisher Ayraç Kriteri Kullanarak Hiperspektral Görüntülerde Sınıflandırma

Geliştirilmiş Fisher Ayraç Kriteri Kullanarak Hiperspektral Görüntülerde Sınıflandırma Geliştirilmiş Fisher Ayraç Kriteri Kullanarak Hiperspektral Görüntülerde Sınıflandırma Mustafa TEKE, Dr. Ufuk SAKARYA TÜBİTAK UZAY IEEE 21. Sinyal İşleme, İletişim ve Uygulamaları Kurultayı (SİU 2013),

Detaylı

YHEY2008 DOĞADA YÖN BULMA. Yrd. Doç. Dr. Uzay KARAHALİL

YHEY2008 DOĞADA YÖN BULMA. Yrd. Doç. Dr. Uzay KARAHALİL YHEY2008 DOĞADA YÖN BULMA Yrd. Doç. Dr. Uzay KARAHALİL Sunum Akışı Uydu Görüntüleri UYDULAR NASIL ÇALIŞIR? Algılayıcılar Yansıyan Işın Gelen Işın Emilen Işın Geçirilen Işın Pankromatik Görüntü Elektromanyetik

Detaylı

YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ UYDU GÖRÜNTÜLERİNDE GEOMETRİK DÜZELTMENİN SINIFLANDIRMA SONUÇLARINA ETKİSİ

YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ UYDU GÖRÜNTÜLERİNDE GEOMETRİK DÜZELTMENİN SINIFLANDIRMA SONUÇLARINA ETKİSİ YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ UYDU GÖRÜNTÜLERİNDE GEOMETRİK DÜZELTMENİN SINIFLANDIRMA SONUÇLARINA ETKİSİ E. Ayhan 1,G. Atay 1, O. Erden 1 1 Karadeniz Teknik Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü,

Detaylı

Matris Cebiriyle Çoklu Regresyon Modeli

Matris Cebiriyle Çoklu Regresyon Modeli Matris Cebiriyle Çoklu Regresyon Modeli Hüseyin Taştan Mart 00 Klasik Regresyon Modeli k açıklayıcı değişkenden oluşan regresyon modelini her gözlem i için aşağıdaki gibi yazabiliriz: y i β + β x i + β

Detaylı

TÜRKİYE NİN BİTKİ ÖRTÜSÜ DEĞİŞİMİNİN NOAA UYDU VERİLERİ İLE BELİRLENMESİ*

TÜRKİYE NİN BİTKİ ÖRTÜSÜ DEĞİŞİMİNİN NOAA UYDU VERİLERİ İLE BELİRLENMESİ* TÜRKİYE NİN BİTKİ ÖRTÜSÜ DEĞİŞİMİNİN NOAA UYDU VERİLERİ İLE BELİRLENMESİ* Determination the Variation of The Vegetation in Turkey by Using NOAA Satellite Data* Songül GÜNDEŞ Fizik Anabilim Dalı Vedat PEŞTEMALCI

Detaylı

Uzaktan Algılama Teknolojisi. Doç. Dr. Taşkın Kavzoğlu Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Gebze, Kocaeli

Uzaktan Algılama Teknolojisi. Doç. Dr. Taşkın Kavzoğlu Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Gebze, Kocaeli Uzaktan Algılama Teknolojisi Doç. Dr. Taşkın Kavzoğlu Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Gebze, Kocaeli SPOT görüntüsü (Roma) 16-Aralık-2005 Source: earth.eas.int Uzaktan Algılama Dünya yüzeyinin gözlenmesi

Detaylı

GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 4 DÖNÜŞÜMLER UZAYSAL FİLTRELEME

GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 4 DÖNÜŞÜMLER UZAYSAL FİLTRELEME GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 4 DÖNÜŞÜMLER UZAYSAL FİLTRELEME DERS İÇERİĞİ Histogram İşleme Filtreleme Temelleri HİSTOGRAM Histogram bir resimdeki renk değerlerinin sayısını gösteren grafiktir. Histogram dengeleme

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2016-2017 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 Geçen ders Mekansal/Konumsal/Geometrik(Spatial resolution) Radyometrik Spektral Zamansal 2 Dijital /Sayısal

Detaylı

BÖLÜM-II ERDAS IMAGINE TEMEL KISIM1: IMAGINE VIEWER 1

BÖLÜM-II ERDAS IMAGINE TEMEL KISIM1: IMAGINE VIEWER 1 BÖLÜM-II ERDAS IMAGINE TEMEL KISIM1: IMAGINE VIEWER 1 KISIM 1 ERDAS IMAGINE VIEWER KULLANIMI KISIM1: IMAGINE VIEWER 2 GİRİŞ TERMİNOLOJİ GÖRÜNTÜ NEDİR? UZAKTAN ALGILAMA GÖRÜNTÜLERİN GÖRÜNÜŞÜ GEOMETRİK DÜZELTME

Detaylı

Ormancılıkta Uzaktan Algılama. 4.Hafta (02-06 Mart 2015)

Ormancılıkta Uzaktan Algılama. 4.Hafta (02-06 Mart 2015) Ormancılıkta Uzaktan Algılama 4.Hafta (02-06 Mart 2015) Hava fotoğrafı; yeryüzü özelliklerinin kuşbakışı görüntüsüdür. Hava fotoğrafları, yersel fotoğraf çekim tekniğinde olduğu gibi ait oldukları objeleri

Detaylı

SPOT 5 ve Farklı Görüntü Birleştirme Algoritmaları

SPOT 5 ve Farklı Görüntü Birleştirme Algoritmaları SPOT 5 ve Farklı Görüntü Birleştirme Algoritmaları Filiz BEKTAŞ BALÇIK, Çiğdem GÖKSEL Özet Görüntü birleştirme terimi ile genellikle, yüksek mekansal çözünürlüklü tek bantlı (Pankromatik- PAN) görüntünün,

Detaylı

Dijital Görüntü İşleme Teknikleri

Dijital Görüntü İşleme Teknikleri Teknikleri Ders Notları, 2013 Doç. Dr. Fevzi Karslı Harita Mühendisliği Bölümü Mühendislik Fakültesi KTÜ 08 Ekim 2013 Salı 1 Ders Planı ve İçeriği 1. Hafta Giriş, dersin kapsamı, temel kavramlar, kaynaklar.

Detaylı

Uzaktan Algılama Teknolojileri

Uzaktan Algılama Teknolojileri Uzaktan Algılama Teknolojileri Ders 11 Hiperspektral Görüntülerde Kümeleme ve Sınıflandırma Alp Ertürk alp.erturk@kocaeli.edu.tr Sınıflandırma Sınıflandırma işleminin amacı, her piksel vektörüne bir ve

Detaylı

Doğal Kaynak Gözlem Uyduları

Doğal Kaynak Gözlem Uyduları Doğal Kaynak Gözlem Uyduları Landsat Uyduları Yeryüzündeki doğal kaynakların incelenmesi amacı ile NASA tarafından 1972 yılında LANDSAT uyduları programı başlatılmıştır. İlk LANDSAT uydusu ERST-I (Earth

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN (Grup B) Öğretim Yılı Güz Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN (Grup B) Öğretim Yılı Güz Dönemi Uzaktan Algılama (JDF439) Çözünürlük kavramı Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN (Grup B) 2016-2017 Öğretim Yılı Güz Dönemi 1 YANSIMA Doğada her nesne farklı yansıma özelliklerine sahiptir 2 Sağlıklı bitki örtüsünün

Detaylı

TARIM ALANLARININ UYDU GÖRÜNTÜLERİNDEN GÖRSEL BELİRLENMESİNDE GÖRÜNTÜ ZENGİNLEŞTİRME YÖNTEMLERİNİN ETKİLERİ

TARIM ALANLARININ UYDU GÖRÜNTÜLERİNDEN GÖRSEL BELİRLENMESİNDE GÖRÜNTÜ ZENGİNLEŞTİRME YÖNTEMLERİNİN ETKİLERİ TARIM ALALARII UYDU GÖRÜTÜLERİDE GÖRSEL BELİRLEMESİDE GÖRÜTÜ ZEGİLEŞTİRME YÖTEMLERİİ ETKİLERİ Aslı ÖZDARICI, Zuhal AKYÜREK Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Eğitimi

Detaylı

3.2. DP Modellerinin Simpleks Yöntem ile Çözümü Primal Simpleks Yöntem

3.2. DP Modellerinin Simpleks Yöntem ile Çözümü Primal Simpleks Yöntem 3.2. DP Modellerinin Simpleks Yöntem ile Çözümü 3.2.1. Primal Simpleks Yöntem Grafik çözüm yönteminde gördüğümüz gibi optimal çözüm noktası, her zaman uygun çözüm alanının bir köşe noktası ya da uç noktası

Detaylı

Eyüp Ersan SÜLÜN Photoshop CS4 Kullanım Kursu ADOBE PHOTOSHOP KATMAN HARMANLAMA (KARIŞTIRMA) MODLARI

Eyüp Ersan SÜLÜN Photoshop CS4 Kullanım Kursu ADOBE PHOTOSHOP KATMAN HARMANLAMA (KARIŞTIRMA) MODLARI Eyüp Ersan SÜLÜN Photoshop CS4 Kullanım Kursu ADOBE PHOTOSHOP KATMAN HARMANLAMA (KARIŞTIRMA) MODLARI Photoshop ile çalışırken, katmanlar üzerinde kullanılan nesneleri ve renkleri bir biri ile karıştırarak

Detaylı

Bilgisayarla Görüye Giriş

Bilgisayarla Görüye Giriş Bilgisayarla Görüye Giriş Ders 10 Nesne / Yüz Tespiti ve Tanıma Alp Ertürk alp.erturk@kocaeli.edu.tr Nesne Tespiti Belirli bir nesnenin sahne içindeki konumunun tespitidir Tespit edilecek nesne önceden

Detaylı

YÜKSEK ÇÖZEBİLİRLİKLİ UYDU GÖRÜNTÜLERİNİN BİLGİ İÇERİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

YÜKSEK ÇÖZEBİLİRLİKLİ UYDU GÖRÜNTÜLERİNİN BİLGİ İÇERİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI YÜKSEK ÇÖZEBİLİRLİKLİ UYDU GÖRÜNTÜLERİNİN BİLGİ İÇERİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Ferihan ÖZFİDAN, Hüseyin TOPAN, Hakan ŞAHİN, Serkan KARAKIŞ Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeodezi

Detaylı

GÖRÜNTÜ İŞLEME UYGULAMALARI. Arş. Gör. Dr. Nergis TURAL POLAT

GÖRÜNTÜ İŞLEME UYGULAMALARI. Arş. Gör. Dr. Nergis TURAL POLAT GÖRÜNTÜ İŞLEME UYGULAMALARI Arş. Gör. Dr. Nergis TURAL POLAT İçerik Görüntü işleme nedir, amacı nedir, kullanım alanları nelerdir? Temel kavramlar Uzaysal frekanslar Örnekleme (Sampling) Aynalama (Aliasing)

Detaylı

DİJİTAL UYDU GÖRÜNTÜSÜ Raster Veri

DİJİTAL UYDU GÖRÜNTÜSÜ Raster Veri DİJİTAL UYDU GÖRÜNTÜSÜ Raster Veri DİJİTAL UYDU GÖRÜNTÜSÜ Görüntü boyutu Dijital bir görüntü, elemanları, uzaydaki x,y konumlarına karşılık gelen noktaları n f(x,y) parlaklık değerlerini içeren bir matristir.

Detaylı

Lineer Cebir. Doç. Dr. Niyazi ŞAHİN TOBB. İçerik: 1.1. Lineer Denklemlerin Tanımı 1.2. Lineer Denklem Sistemleri 1.3. Matrisler

Lineer Cebir. Doç. Dr. Niyazi ŞAHİN TOBB. İçerik: 1.1. Lineer Denklemlerin Tanımı 1.2. Lineer Denklem Sistemleri 1.3. Matrisler Lineer Cebir Doç. Dr. Niyazi ŞAHİN TOBB İçerik: 1.1. Lineer Denklemlerin Tanımı 1.2. Lineer Denklem Sistemleri 1.3. Matrisler Bölüm 1 - Lineer Eşitlikler 1.1. Lineer Eşitliklerin Tanımı x 1, x 2,..., x

Detaylı

GÖRÜNTÜ BİRLEŞTİRME İŞLEMLERİNDE KONUMSAL-SPEKTRAL KALİTE DEĞERLENDİRMESİ VE KIYI ÇİZGİSİ BELİRLEMEDEKİ YERİ

GÖRÜNTÜ BİRLEŞTİRME İŞLEMLERİNDE KONUMSAL-SPEKTRAL KALİTE DEĞERLENDİRMESİ VE KIYI ÇİZGİSİ BELİRLEMEDEKİ YERİ GÖRÜNTÜ BİRLEŞTİRME İŞLEMLERİNDE KONUMSAL-SPEKTRAL KALİTE DEĞERLENDİRMESİ VE KIYI ÇİZGİSİ BELİRLEMEDEKİ YERİ Eminnur Ayhan 1, Osman İyimaya 2, Erkan Köksoy 3, Gülçin Atay 4 1 KTÜ Harita Mühendisliği Bölümü,

Detaylı

FOTOYORUMLAMA UZAKTAN ALGILAMA

FOTOYORUMLAMA UZAKTAN ALGILAMA FOTOYORUMLAMA VE UZAKTAN ALGILAMA (Photointerpretation and Remote Sensing) 1 Ders İçeriği Uydu görüntüleri Meteoroloji uyduları ve algılayıcıları Yer gözlem uyduları ve algılayıcıları 2 3 4 UYDU VERİLERİ

Detaylı

ÖZDEĞERLER- ÖZVEKTÖRLER

ÖZDEĞERLER- ÖZVEKTÖRLER ÖZDEĞERLER- ÖZVEKTÖRLER GİRİŞ Özdeğerler, bir matrisin orijinal yapısını görmek için kullanılan alternatif bir yoldur. Özdeğer kavramını açıklamak için öncelikle özvektör kavramı ele alınsın. Bazı vektörler

Detaylı

BLG325.1 SINYAL ISLEME DERSİ BİLGİ PAKETİ. Haftalık Ders Planı

BLG325.1 SINYAL ISLEME DERSİ BİLGİ PAKETİ. Haftalık Ders Planı Düzey : Lisans Ders Kodu : BLG325.1 Ders Adı : SINYAL ISLEME BLG325.1 SINYAL ISLEME DERSİ BİLGİ PAKETİ lık Ders Planı 1 : İşaret ve sistem tanımı, ayrık zamanlı ve sürekli zamanlı sistemler, ayrık değerli

Detaylı

Hiperspektral ve pankromatik uydu görüntülerinin birleştirilmesi: Görsel ve İstatistiksel Analiz

Hiperspektral ve pankromatik uydu görüntülerinin birleştirilmesi: Görsel ve İstatistiksel Analiz Hiperspektral ve pankromatik uydu görüntülerinin birleştirilmesi: Görsel ve İstatistiksel Analiz Müfit ÇETİN 1*, Nebiye MUSAOĞLU 2 1 Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği

Detaylı

Uydu Görüntülerinin. Rektifikasyon ve Registrasyonu. Hafta - 5

Uydu Görüntülerinin. Rektifikasyon ve Registrasyonu. Hafta - 5 Uydu Görüntülerinin Rektifikasyon ve Registrasyonu Hafta - 5 1 Rektifikasyon Uydulardan veya uçaklardan elde edilen ham uzaktan algılama görüntüleri Dünya nın düzensiz yüzeyinin temsilidir. Nispeten dümdüz

Detaylı

JDF821 UZAKTAN ALGILAMA GÖRÜNTÜLERİNDEN DETAY ÇIKARIMI Sunu2

JDF821 UZAKTAN ALGILAMA GÖRÜNTÜLERİNDEN DETAY ÇIKARIMI Sunu2 JDF821 UZAKTAN ALGILAMA GÖRÜNTÜLERİNDEN DETAY ÇIKARIMI Sunu2 Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ FOTOGRAMETRİ ANABİLİM DALI SUNULARI http://jeodezi.beun.edu.tr/marangoz 2012-2013 Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Detaylı

Uzaktan Algılamanın. Doğal Ekosistemlerde Kullanımı PROF. DR. İ BRAHİM ÖZDEMİR SDÜ ORMAN FAKÜLTESI I S PARTA

Uzaktan Algılamanın. Doğal Ekosistemlerde Kullanımı PROF. DR. İ BRAHİM ÖZDEMİR SDÜ ORMAN FAKÜLTESI I S PARTA Uzaktan Algılamanın Doğal Ekosistemlerde Kullanımı PROF. DR. İ BRAHİM ÖZDEMİR SDÜ ORMAN FAKÜLTESI I S PARTA 1 Uzaktan Algılama Nedir? Arada fiziksel bir temas olmaksızın cisimler hakkında bilgi toplanmasıdır.

Detaylı

Doç. Dr. Harun KESENKAŞ Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü

Doç. Dr. Harun KESENKAŞ Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Doç. Dr. Harun KESENKAŞ Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü İnovasyon Ne Demektir? Latince innovare kökünden türetilmiş yeni ve değişik bir şey yapmak anlamına gelen bir terimdir.

Detaylı

Dijital Fotogrametri

Dijital Fotogrametri Dijital Fotogrametri 2016-2017, Bahar YY Fevzi Karslı (Prof. Dr.) Harita Mühendisliği Bölümü Mühendislik Fakültesi KTÜ 20 Mart 2017 Pazartesi Ders Planı ve İçeriği 1. Hafta Giriş, dersin kapsamı, kavramlar,

Detaylı

IKONOS uydu görüntüleri ile yeni bir görüntü kaynaştırma yöntemi **

IKONOS uydu görüntüleri ile yeni bir görüntü kaynaştırma yöntemi ** UCTEA Chamber of Surveying and Cadastre Engineers Journal of Geodesy and Geoinformation TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Jeodezi ve Jeoinformasyon Dergisi Cilt Sayı ss. 75-8 Mayıs 202 www.hkmodergi.org

Detaylı

HAVADAN LAZER TARAMA ve SAYISAL GÖRÜNTÜ VERİLERİNDEN BİNA TESPİTİ VE ÇATILARIN 3 BOYUTLU MODELLENMESİ

HAVADAN LAZER TARAMA ve SAYISAL GÖRÜNTÜ VERİLERİNDEN BİNA TESPİTİ VE ÇATILARIN 3 BOYUTLU MODELLENMESİ Akdeniz Üniversitesi Uzay Bilimleri ve Teknolojileri Bölümü Uzaktan Algılama Anabilim Dalı HAVADAN LAZER TARAMA ve SAYISAL GÖRÜNTÜ VERİLERİNDEN BİNA TESPİTİ VE ÇATILARIN 3 BOYUTLU MODELLENMESİ Dr.Nusret

Detaylı

SPOT 5 VE FARKLI GÖRÜNTÜ BİRLEŞTİRME ALGORİTMALARI

SPOT 5 VE FARKLI GÖRÜNTÜ BİRLEŞTİRME ALGORİTMALARI TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı 11 15 Mayıs 2009, Ankara SPOT 5 VE FARKLI GÖRÜNTÜ BİRLEŞTİRME ALGORİTMALARI F. Bektaş Balçık, Ç. Göksel İTÜ,

Detaylı

Bölüm 4 Yoğunluk Dönüşümleri ve Histogram İşleme

Bölüm 4 Yoğunluk Dönüşümleri ve Histogram İşleme BLM429 Görüntü İşlemeye Giriş Bölüm 4 Yoğunluk Dönüşümleri ve Histogram İşleme Dr. Öğr. Üyesi Caner ÖZCAN It makes all the difference whether one sees darkness through the light or brightness through the

Detaylı

UYDU VERİLERİNİN FARKLI YÖNTEMLERLE KARILMASI VE SONUÇLARIN KARŞILAŞTIRILMALARI

UYDU VERİLERİNİN FARKLI YÖNTEMLERLE KARILMASI VE SONUÇLARIN KARŞILAŞTIRILMALARI TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon ÖZET UYDU VERİLERİNİN FARKLI YÖNTEMLERLE KARILMASI VE SONUÇLARIN KARŞILAŞTIRILMALARI

Detaylı