REACH POLİMERLER. PAGEV Hande Madra Kimya Mühendisi, Msc. Polimer Bilimi ve Teknolojisi. Teknik Koordinatör

Transkript

1 REACH POLİMERLER Hande Madra Kimya Mühendisi, Msc. Polimer Bilimi ve Teknolojisi Teknik Koordinatör PAGEV 1

2 REACH, Bölüm II, Madde 3 Tanımlar Madde (Substance): Kimyasal madde tutarlılığını etkileyen ve yapılarını değiştiren solventler hariç ve tutarlılığın korunması ile süreçten elde edilen bozulmayı engellemek için gerekli olan katkı kimyasal maddeleri de dahil olmak üzere herhangi bir üretim sürecinden elde edilen ya da doğal hallerindeki kimyasal maddeler ve bileşikleri anlamına gelmektedir. Müstahzar (Preperation): Bir veya iki maddeden oluşan karışım veya solüsyon; Eşya (Article): Üretim sırasında kimyasal yapısına oranla daha geniş anlamda işlevinin belirlemek üzere özel bir şekil, yüzey ve tasarım verilen bir nesne anlamına gelmektedir; 2

3 REACH, Bölüm II, Madde 3 Tanımlar Polimer: Bir veya daha fazla tür monomer birimlerinin bir araya gelmesiyle şekillenen moleküller içereren madde anlamına gelir. En az bir diğer monomer birime ya da reaktana kovalent bağ ile bağlı en az üç monomer birim içeren moleküllerin basit bir ağırlık çoğunluğu. Aynı moleküler ağırlıktaki moleküllerin basit ağırlık çoğunluğundan daha azı. Monomer: Belirli bir süreç için kullanılan ilgili polimer oluşum tepkimesi koşulları altında ilave benzer veya farklı molekül dizileriyle kovalent bağ oluşturabilen kimyasal madde anlamına gelmektedir. 3

4 Tanımlar Compound: Renklendirici, dolgu maddeleri, fiberler ve stabilizörler gibi karışımın fiziksel özelliklerini etkileyen katkılar içeren bir veya daha fazla polimer karışımı. Plastik işlemeci tarafından kullanılır. Masterbatch: Renklendirici, dolgu maddeleri, fiberler ve stabilizörler gibi son karışımın fiziksel özelliklerini etkileyen katkıları yüksek konsantrasyonda içeren bir veya daha fazla polimer karışımı. Bir masterbatch plastik işlemci tarafından bir polimer ile karıştırılır. 4

5 Eşya içindeki Maddeler Madde 7 Eşya içindeki maddelerin kayıt edilmesi ve bildirimi 7.1 Eşya içerisinde bulunan normal ya da makul olarak öngörülebilen kullanım şartlarında serbest bırakılmak üzere tasarlanmış tüm kimyasal maddeler kayıt ettirilmek zorundadır. (eğer eşya içerisindeki toplam miktarı 1 ton üzeri ise) 7.2 Eşya içerisinde bulunan SVHC ler (İzin Madde 57 ve 59) bildirilmek zorundadır. (eğer 1 ton üzeri ve ağırlık bazında (w/w) söz konusu eşyada % 0,1 nin üstünde bir derişime sahip ise) 5

6 SVHC (Yüksek Önem Arz Eden Maddeler) Madde 57 Ek XIV a eklenecek olan kimyasal maddeler Aşağıdaki kimyasal maddeler Madde 58 de belirtilen prosedürle birlikte Ek XIV a dahil edilebilir: (a) Direktif 67/548/AET doğrultusunda kanserojen, kategori 1 veya kategori 2 olarak sınıflandırma yapılmasına ilişkin kriterlere uyan kimyasal maddeler; (b) Direktif 67/548/AET doğrultusunda mutajen (genetik değişim yaratan) sınıflandırmasının yapılmasına ilişkin kriterlere uyan kimyasal maddeler; (c) Direktif 67/548/AET doğrultusunda yeniden üreme için toksik, kategori 1 veya kategori 2 olarak sınıflandırma yapılmasına ilişkin kriterlere uyan kimyasal maddeler; 6

7 SVHC (Yüksem Önem Arz Eden Maddeler) Madde 57 Ek XIV a eklenecek olan kimyasal maddeler (d) bu Tüzüğün XIII sayılı ekinde belirlenen kriterler doğrultusunda kalıcı, biyolojik birikimli ve toksik olan kimyasal maddeler; (e) bu Tüzüğün XIII sayılı ekinde belirlenen kriterler doğrultusunda çok kalıcı ve çok biyolojik birikimli olan kimyasal maddeler; (f) endokrin bozukluğuna yol açma, kalıcı, biyolojik birikimli ve toksik ya da çok kalıcı ve çok biyolojik birikimli olma gibi (d) ya da (e) de belirtilen kriterlere uymayan özellikler taşıyan kimyasal maddeler (a) ila (e) de listelenmiş kimyasal maddelerin arz ettiği tehlike seviyesine denk düzeyde insan sağlığı ve çevreye yönelik olarak ciddi etkiler taşıma olasılıkları olduğuna ilişkin bilimsel kanıt bulunan ve Madde 59 da belirtilen prosedür doğrultusunda duruma göre tanımlanan kimyasal maddeler. 7

8 Eşya içindeki Maddeler Hangi maddelerin izne tabi olacağı hakkında karar İlk aşama: Ajans, Annex XV teki dosyalara dayanarak, izne aday maddelerin bir listesini yapacak ve hangi maddelerin çalışma programında olduğunu belirtecektir. İkinci aşama: Komite prosedüründe izne tabi bazı maddeler için karar alınacaktır. Şu an için firmaların verileri hakkında Annex XIII teki kriterlere bakmaları tavsiye edilmektedir. 8

9 Eşya içindeki Maddeler Madde 7 Eşya içindeki maddelerin kayıt edilmesi ve bildirimi 7.5.: Ajans, bildirimi yapılan maddeler için kayıt başvurusunda bulunmalarını gerektiren kararlar alabilir: eğer ajansın aşağıdaki konularda şüphelenmek için sebepleri bulunuyor ise: kimyasal madde ürünlerden ayrılıyor ve kimyasal maddelerin ürünlerden ayrılması insan sağlığı ve çevreye yönelik risk teşkil ediyor; 9

10 Eşya içindeki Maddeler Madde 7 Eşya içindeki maddelerin kayıt edilmesi ve bildirimi 7.6.: Madde 7 kullanımları için daha önce kayıt edilmiş olan kimyasal maddeler için geçerli olmayacaktır. 7.7.: 1 Haziran 2011 tarihinden itibaren, bu Maddenin 2, 3 ve 4 sayılı paragrafları, bir kimyasal maddenin 59(1) sayılı Madde doğrultusunda tanımlanmasını takiben 6 ay boyunca geçerli olacaktır. 10

11 Eşya içindeki Maddeler Daha önceden ön-kaydı yaptırılmış olan eşya içindeki maddeler, Madde 7(6) nın kapsamında mı değerlendirilmeli? Hayır, çünkü Madde7(6), sadece aynı kullanım alanında kayıtlı bulunan maddeler için geçerlidir. AB de İhracatçılara, Madde 7(1) kriterlerine uyan her bir maddenin ön kaydını yaptırmaları önerilir. Bu şekilde kayıt için uzatılan faz-içi süreden yararlanılabilir. 11

12 Eşya içindeki Maddeler Madde 33 Eşyalar içindeki kimyasal maddelere ilişkin bilgilerin iletilmesi görevi 1. Madde 57 de belirtilen kriterlere uygun veya Madde 59(1) doğrultusunda bir derişim içinde %0,1 ağırlık oranında bulunan kimyasal maddeleri içeren eşyaların herhangi bir tedarikçisi, söz konusu eşyanın alıcısına, en azından içinde bulunan kimyasal maddenin ismi olmak üzere eşyayı daha güvenli bir şekilde kullanması için yeterli bilgiyi temin edecektir. 12

13 Eşya içindeki Maddeler Madde 33 Eşyalar içindeki kimyasal maddelere ilişkin bilgilerin iletilmesi görevi 2. Bir tüketici tarafından talep edildiğinde, Madde 57 de belirtilen kriterlere uygun veya Madde 59(1) doğrultusunda bir derişim içinde %0,1 ağırlık oranında bulunan kimyasal maddeleri içeren bir eşyanın herhangi bir tedarikçisi, söz konusu eşyanın alıcısına, en azından içinde bulunan kimyasal maddenin ismi olmak üzere eşyayı daha güvenli bir şekilde kullanması için kendi bilgisi dahilindeki yeterli bilgiyi temin edecektir. İlgili bilgi ücretsiz olarak talebin alınmasından sonraki 45 gün içinde temin edilecektir. 13

14 Gıda ile temas BAŞLIK II KİMYASAL MADDELERİN KAYIT EDİLMESİ BÖLÜM 1 Genel kayıt yükümlülüğü ve bilgi gerekleri Madde 14 Kimyasal güvenlik raporu ve risk azaltma tedbirlerini tavsiye etme ve uygulama görevi 5. Kimyasal güvenlik raporunda aşağıdaki son kullanımlardan kaynaklanan insan sağlığı risklerinin de hesaba katılması gerekmemektedir: (a) Avrupa Parlamentosu ve Konseyin, gıdalarla temas etmek üzere tasarlanan materyaller ve ürünlerle ilgili 27 Ekim 2004 tarih, 1935/2004 sayılı Tüzüğü (EC) kapsamında gıdalarla temas eden materyallerde (1); (b) Direktif 76/768/EEC kapsamında kozmetik ürünlerde. 14

15 Gıda ile temas BAŞLIK VII İZİN BÖLÜM 1 İzin gereği Madde 56 Genel hükümler 5. yalnızca Madde 57(a), (b) ya da (c) de belirlenen kriterlere uymalarından ya da yalnızca insan sağlığına yönelik tehlikeleri ile ilgili olarak Madde 57(f) doğrultusunda tanımlanmış olmalarından dolayı izne tabi tutulan kimyasal maddeler söz konusu olduğunda, bu Madde dahilindeki paragraf 1 ve 2 aşağıdaki kullanımlar için geçerli olmayacaktır: (a) Direktif 76/768/AET doğrultusunda kozmetik ürünlerde kullanım; (b) 1935/2004 sayılı Tüzük (EC) kapsamında gıdalarla temas eden materyallerde kullanım. 15

16 Gıda ile Temas Eden Materyaller Gıda ile temas etmesi beklenen maddeler halihazırda var olan AB gıda güvenlik düzenlemesi kapsamındadır. Bu maddelerin insan sağlığına karşı olası riskleri incelenmiştir ve sadece güvenli oldukları teyit edilen maddeler gıda temasında kullanılmak üzere olumlu liste de yer almışlardır. REACH var olan düzenlemeye rivayet eder. Bu nedenle, gıda ile temas eden materyallerde kullanılan maddelerin insan sağlığına olası risklerini ele almak gibi ek bir gereklilik yoktur. 16

17 Eşya içindeki Maddeler Yükümlülüklerimiz Özet REACH, eşya içindeki madde ile ilgilenir. Eşyanın kendisi ile ilgilenmez. Madde 7.1: Kayıt Her zaman ön-kayıt yaptırın (Eğer serbest bırakma planlanıyorsa) Eşyalardaki serbest bırakılan maddeler için bazı pratik örnekler (Karar el kitabından alıntı): Anlık fotoğraf çeken bir makinenin arkasında sıvı içeren kapalı kutu normal kullanım veya bertaraf esnasında kırılabilir ve halk bununla temasa geçebilir. Mürekkep kartuşlu printerlerde, kartuş eşya olarak kabul edilebilir, bu kartuşun içindeki kimyasala maruz kalınması kabul edilmiştir. Bu kartuştaki madde için bilgilendirme yapılmalıdır. Madde 7.2: Bildirim Ajans: SVHC mevcut (Yüksek önem arz eden madde) Yüksek Önem Arz Eden Maddeler (SVHC): Kanserojen, mutajen veya üreme için toksik maddeler (CMRs) Kalıcı, biyobirikim yapan (biyoakümülatif) ve toksik maddeler (PBTs) Çok kalıcı ve çok biyobirikim yapan (biyoakümülatif) maddeler (vpvbs) Hormonal sisteme zarar veren maddeler gibi, çevreye veya insana ciddi ve/veya geriye döndürülemez zararlar veren maddeler Madde 33.1: Bilgi Alıcı: SVHC mevcut AB ye ihraç edilmiş eşyalar, SVHC içermiyor ve eşyadan maddenin yayılımı planlanmıyorsa, REACH kapsamında değildir. Bu eşyalar içindeki maddeler kayıt edilmek ya da bildirimi yapılmak zorunda değildir. 17

18 POLİMERLER ve MONOMERLER 18

19 Polimerler Madde 2 Uygulama 9. Başlık II ve Başlık VI hükümleri polimerler için geçerli olmayacaktır. Başlık II Kimyasal Maddelerin Kayıt Edilmesi Başlık VI Değerlendirme 19

20 Polimerler Madde 6 Tek başlarına veya müstahzarlar içinde kimyasal maddelerin kayıt edilmesine yönelik genel yükümlülük 3. Bir polimerin herhangi bir üreticisi ya da ithalatçısı, eğer tedarik zincirindeki bir aktör tarafından daha önce kayıt yaptırılmamışsa ve aşağıda belirtilen koşulların her ikisi de görülüyorsa, Ajansa monomer madde(ler) ve diğer madde(ler) için kayıt başvurusunda bulunacaktır: (a) polimer, %2 ağırlık oranına (w/w) ya da daha fazla monomer madde veya monomerik birimler ve kimyasal olarak bağlanmış diğer madde(ler) içeriyor; (b) monomer madde(ler)in ya da diğer madde(ler)in toplam miktarı yıllık bir ton veya daha fazlasına tekabül ediyor. 20

21 Monomerler ve Polimerler Bu şu anlama gelir; AB tarafından İthal Edilen Polimerler: kombine form içindeki polimerlerde %2 oranında olmaları durumunda, kombine formlar içindeki monomerlerin kayıtlarının yaptırılması gerekir. VE Monomerler, kombine form içinde 1 t/yıl biçiminde etkin olarak ithal edilirler. Kayıt için olan ihtiyacı tanımlamak için, polimerler monomerlerin karışımları/müstahzarları olarak (aslında değildirler) ele alınabilir. REACH Kaydı, kasıtlı olarak bildirilmedikçe artık olan monomerlerle ilgili olmaz 21

22 Monomerler ve Polimerler tedarik zincirinde yukarıya doğru Ne manaya geliyor? Bu, eğer bir monomer kayıt edilmiş ise kayıt ettirenin kim olduğuna bakılmaksızın söz konusu monomeri tepkimiş/kombine halde içeren polimerlerin başka herhangi bir işlem yapılmaksızın imal veya ithal edilebileceği manasına gelmemektedir. Polimer imalatçıları ve ithalatçılarının monomerlerin ve tepkimiş halde kapsanılan maddelerin kendi tedarik zincirlerinde yukarıya doğru REACH ile uyumlu olmasını sağlamaları gereklidir. İmalatçının/İthalatçının görevi: Ön-kayıt) Kayıt) Tüm diğer faz-içi maddeler gibi monomerler *SIEF e katılım) SIEF: Madde Bilgileri Değişim Forumu 22

23 Monomerlerin Kayıt Edilmesi KAYIT YAPILMAYACAK: Sadece bu kimyasalların polimerde safsızlık olarak mevcut kalmış olan tepkimeye girmemiş kalıntı miktarlarının kaydı KAYIT YAPILACAK: artık mevcut olmayan maddelerin kaydı: tepkimiş polimer yapı taşları veya başlangıç malzemeleri 23

24 Monomerler ve Ara Ürünler Monomerler sadece polimerizasyon tepkimesinde kullanılan ve süreç esnasında tüketilen, izole veya nakledilen ara maddelere benzer maruziyet ile ilişkilendirilen maddelerdir. İzole Ara Ürünler, İzinden muaf ancak hafif bir Kayda tabidir (Madde 17 ve 18). Monomerler, İzole Ara Ürünler olmalarına rağmen hafif kayıttan faydalanamamaktadır (Madde 6.2). Monomerler, ara ürünlerle aynışekilde muamele görmezler. Monomerler tamamen kayıtlı ve test edilmiş olmalıdır. Monomerler kayıt safhasında ara ürün muamelesi görmese de, Değerlendirme ve İzin için ara ürün muamelesi görmeleri muhtemeldir. 24

25 Ara Ürünler BÖLÜM 1 Genel kayıt yükümlülüğü ve bilgi gerekleri Madde 6 Tek başlarına veya preparatlar içinde kimyasal maddelerin kayıt edilmesine yönelik genel Yükümlülük 2. Yerinde izole edilmiş orta seviye kimyasal maddeler olarak kullanılan monomerler ya da taşınan izole edilmiş orta seviye kimyasal maddeler için, 17 ve 18 sayılı Maddeler geçerli olmayacaktır. 25

26 Kayıt Yükümlülükleri-Örnek İthalatçı 5 Monomer A kayıt ettirilecek (şayet AB- dışı üretici 3 tek temsilci atamış ise ithalatçı 5 in yükümlülüklerini yerine getiriyorsa gerek yok!) Üretici 2 Monomer B kayıt ettirilecek Üretici 4 Kayda ihtiyacı yok İthalatçı 6 Monomer A kayıt ettirilecek (şayet AB-dışı üretici 1 tek temsilci atamış ve ithalatçı 6 nın yükümlülüklerini yerine getiriyorsa gerek yok!) 26

27 Müstahzarlar AB ye ihraç edilen müstahzarlar Müstahzarlar bileşenlerine (maddelere) inilmelidir. 27

28 Plastikler AB ye ihraç edilen Plastikler: Polimerler kendileri kayıttan muaftırlar, ANCAK; Polimer granüller (compound) polimer ve katkı maddeleri olarak ayrılmak zorundadır. Katkı maddeleri, maddelere inilmelidir. Polimerler, monomerlerine inilmelidir. 28

29 Vaka Analizi Polimerizasyon katkı maddeleri Hammaddeler Ara ürünler Monomer Polimer (Klorin, Etilen) EDC VCM Hammaddeler Ftalik anhidrit Okzo alkoller Katkı maddeleri PVC Granül (Compound) Kablo 29

30 PVC granül Granül İmalatçısının Sorumlulukları Granül kendisi bir karışımdır ve kaydedilmesine gerek yoktur, ancak tüm katkı maddelerinin kaydedilmesi gerekmektedir. İmalatçının tedarikçiyi planlanan uygulama hakkında bilgilendirme ve kullanımda emniyeti göz önünde bulundurma sorumluluğu vardır. Granül imalatçısının hammaddenin kayıt dosyasına veya Kimyasal Güvenlik Raporunun düzenlenmesine yardımcı olmak için hammadde tedarikçisine veri temin etmesi gerekli olabilir. 30

31 Katkı maddeleri Polimerik malzemenin görünüşünü ve/veya fizikokimyasal özelliklerini düzenlemek veya iyileştirmek amacıyla ilave edilen; pigmentler, yağlayıcılar, kıvamlaştırıcılar, antistatik maddeler, kompatibilizörler, buğu önleyiciler, çekirdekleştiriciler, alev geciktiriciler, (ısı veya ışık için) stabilizörler, anti-oksidantlar. 31

32 Polimer Müstahzarlar REACH teki madde tanımına uygun olarak, polimerin kararlılığını sağlayacak tüm katkı maddeleri söz konusu polimerin bir bileşeni olarak kabul edilmektedir. (Article 3.1). Polimerin kararlılığını sağlamak amacıyla ilave edilen ısı stabilizörleri, ışık stabilizörleri ve/veya antioksidanlar polimer maddesinin parçası olarak kabul edilmektedir ve kayıt ettirmek zorunda değildirler. Stabilizörler dışında bağlı olmayan diğer katkı maddelerini içeren granüller, polimer ve katkı maddelerinden oluşan müstahzarlar gibi nitelenmelidir. Kendi halinde veya polimer müstahzarı için yılda 1 ton veya daha fazla ithal edilen katkı maddelerinin genel bir kayıt ettirme yükümlülüğü vardır. 32

33 TEŞEKKÜRLER! 33